Εξετάζοντας τα δημογραφικά στοιχεία πού βρίσκουμε στην περιγραφή των πόλεων της Δυτικής Μακεδονίας πρέπει να έχουμε υπόψη μας πρώτα άπ' όλα ότι ο Εβλιγιά Τσελεμπή  δεν είναι πολύ ακριβής στους αριθμούς που παραθέτει. Οι αριθμοί του δεν προέρχονται από μελέτη επισήμων στοιχείων, αλλά βασίζονται κυρίως στην προσωπική εκτίμηση του συγγραφέα. Ακόμη, όπως έχει παρατηρηθή (βλ. σ. 7), οι αριθμοί πού αναφέρει ό Έβλιγιά είναι πολλές φορές εξογκωμένοι, όπως γενική είναι η τάση για υπερβολή σέ όλο τό έργο του. Επίσης έχω διαπιστώσει ότι η προσεκτική σύγκριση των αριθμών πού παραδίδει ο Εβλιγιά μας αποκαλύπτει και κάτι άλλο: τη συνήθεια του να αναφέρει κάθε τόσο ορισμένους αριθμούς, πάντα τους ίδιους. Οι πιο συνηθισμένοι από αυτούς είναι το 7 και τα πολλαπλάσια του (70, 77,7.000, 70.000, 77.000, 700.000) τό 40, οι έκατοντάδες (100, 200, 500 κλπ.), οι χιλιάδες (1.000, 2.000, 3.000... 100.000) και ένας ακόμη αριθμός πού ιδιάζει στον Εβλιγιά: το 60 μέσα σε άλλους αριθμούς (360, 1.060,2.060,10.060). Τους αριθμούς αυτούς τούς συναντούμε σέ όλο του τό έργο. Η συχνή επανάληψη τους δείχνει ότι πρόκειται για «συμβατικούς» αριθμούς, που δεν ανταποκρίνονται ακριβώς στα πράγματα. Παρακάτω αναφέρονται οι αριθμοί πού δίνει ό Έβλιγιά, σημειώνω όμως προκαταβολικά ότι πρέπει να τούς θεωρούμε μόνον ενδεικτικούς μικρού ή μεγάλου πλήθους και όχι πραγματικούς.Τέλος δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο Εβλιγιά ενδιαφέρεται κυρίως για τους μουσουλμάνους κατοίκους των πόλεων πού περιγράφει και τη ζωή τους. Γι' αυτό και οι πληροφορίες για τους χριστιανούς και τους Εβραίους είναι τις πιο πολλές φορές ελλιπείς, ασήμαντες και ανακριβείς. Οπωσδήποτε τα στοιχεία αυτά μας δίνουν μιαν εικόνα, έστω και όχι πλήρη, της δημογραφίας της Μακεδονίας, όπως την είδε ο Εβλιγιά.

Για να διαβάσετε τη συνέχεια του άρθρου

Πηγή: Θέματα Ελληνικής Ιστορίας