Η θέρμανση με ξύλα στο τζάκι είναι ένα παράδειγμα χρησιμοποίησης της βιομάζας σαν ενεργειακή  πηγή. Η καύση του ξύλου αποτελεί την πιο παλιά και γνωστή μέθοδο μετατροπής της ενέργειας. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα τα καυσόξυλα και οι ξυλάνθρακες κάλυπταν το 97% των ενεργειακών αναγκών της χώρας μας. Σήμερα περίπου το 50% της Γης μαγειρεύει ακόμα με βιομάζα.

Βιομάζα θεωρείται γενικά η οργανική ύλη

που μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια.

Ουσιαστικά η βιομάζα είναι δεσμευμένη και αποθηκευμένη μορφή ηλιακής ενέργειας, αποτέλεσμα της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας των φυτών και αποτελείται κυρίως από ενώσεις που βασικά στοιχεία έχουν τον άνθρακα και το υδρογόνο. Υπολογίζεται ότι η βιομάζα που παράγεται κάθε χρόνο στη γη σαν ενέργεια είναι δεκαπλάσια από την ενέργεια  που καταναλώνεται στον πλανήτη μας και ότι ένας τόνος βιομάζας αντιστοιχεί περίπου σε 400 Kg πετρέλαιο.

Η διαδικασία περιγράφεται ως εξής   

 

Δηλαδή η χλωροφύλλη μετασχηματίζει την ηλιακή     ενέργεια, με την βοήθεια του  νερού και  ανόργανων  συστατικών από το έδαφος αλλά και διοξειδίου του     άνθρακα από τον αέρα.

Στην πράξη λέγοντας βιομάζα, εννοούμε οποιοδήποτε υλικό προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από τον φυτικό κόσμο και περιλαμβάνει:

    ·         φυτικές ύλες  από                                                                   

o   φυσικά οικοσυστήματα  (αυτοφυή φυτά και δάση)

o   ενεργειακές καλλιέργειες και φυτείες

·         υποπροϊόντα και κατάλοιπα της

o    φυτικής,  ( άχυρα, καλάμια, καλαμπόκια,…)

o   ζωικής,  (κτηνοτροφικά απόβλητα)

o   δασικής,  ( κλαδιά δέντρων)  και

o   αλιευτικής παραγωγής

·         υποπροϊόντα από τη μεταποίηση ή επεξεργασία υλικών

            (ελαιοπυρήνας, πριονίδια, εκκοκκισμός βαμβακιού)

·         αστικά λύματα και απορρίμματα βιολογικής προέλευσης

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί

•    θέρμανση, ψύξη, τηλεθέρμανση, τηλεψύξη,

•    παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας,

•    παραγωγή βιοαιθανόλης, (υγρό καύσιμο για κίνηση οχημάτων),

•    παραγωγή βιοαερίου, (χρήση σε μηχανές εσωτερικής καύσης για παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού)

•    θέρμανση γεωργικών και κτηνοτροφικών μονάδων,

•    ξήρανση γεωργικών προϊόντων   

Σήμερα στη Βραζιλία, που δεν είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα, τα αυτοκίνητα κινούνται σε μεγάλο βαθμό με αιθανόλη που παράγεται από το ζαχαροκάλαμο που καλλιεργείται ακριβώς για το σκοπό αυτόν.

Η διαδικασία μετατροπών περιγράφεται στο σχήμα

 

 Η ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας παρουσιάζει πλεονεκτήματα

•    μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα,

•    περιορισμός του φαινομένου της όξινης βροχής, ( η καύση της δεν παράγει  ενώσεις του θειου )

•    μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα,

•    συμβάλει στην περιφερειακή ανάπτυξη,  ( προσφέροντας θέσεις εργασίας στην περιφέρεια ),

αλλά και μειονεκτήματα

•    δυσκολία  στην συλλογή, μεταφορά, αποθήκευση της,

•    παραγωγή μεγάλου όγκου υλικού και υγρασίας,

•    εποχιακή παραγωγή

που δεν αναιρούν τα πλεονεκτήματα και καθιστούν συμφέρουσα την αξιοποίηση της βιομάζας για παραγωγή ενέργειας και για την προστασία του περιβάλλοντος