Το  Ολοήμερο  Δημοτικό  Σχολείο
Αντώνη  Ι. Παππού
Σχολικού Συμβούλου
1ης Περ. Δ.Ε. Ν. Πέλλας

Πρόκειται για μια εκπαιδευτική καινοτομία - αίτημα της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας που άρχισε δειλά - δειλά να διατυπώνεται στην αρχή της δεκαετίας του 1990 και να παίρνει σάρκα και οστά με πρωτοβουλία κάποιων Συλλόγων Γονέων των μεγάλων αστικών κέντρων (κυρίως της Αθήνας). Τη σύγχρονη αυτή καινοτομία προκάλεσε και επέβαλε η πιεστική - ανελαστική ανάγκη της σύγχρονης πυρηνικής οικογένειας για παράταση της παραμονής των παιδιών της εργαζόμενης μητέρας στο ασφαλές περιβάλλον του σχολείου μετά τη λήξη του ημερήσιου ωρολογίου προγράμματος και μέχρι την ώρα που αυτή σχολάει από την εργασία της και μπορεί να πάρει το παιδί της με ασφάλεια στο σπίτι.

     Οι πολλαπλοί κίνδυνοι που συνοδεύουν και παραμονεύουν το παιδί της σχολικής ηλικίας τόσο κατά τη μετάβασή του από το σχολείο σ' ένα σπίτι κλειστό, όσο και η επισφαλής για τη σωματική και πνευματική ακεραιότητά του παρουσία ενός αγνώστου προσώπου (baby sitter) ανέδειξε τον υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας προς το θεσμό του σχολείου. Έτσι, κάποιοι Σύλλογοι Γονέων στην Αθήνα αποφάσισαν με δική τους ευθύνη να απασχολούν τα παιδιά τους μέσα στο σχολικό χώρο και για το λόγο αυτό προσέλαβαν άνεργους εκπαιδευτικούς

     Επόμενο ήταν η οργανωμένη πολιτεία με το αρμόδιο υπουργείο της παιδείας να μην παραμένει απαθής στο αίτημα αυτό των γονέων. Παίρνοντας αφορμή άρχισε να διερευνά τρόπους δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών πέραν του διδακτικού ωραρίου. Το Παιδαγωγικό Τμήμα του Παν/μίου Αιγαίου (Ρόδος) πρωτοστάτησε στη διερεύνηση κατάλληλων ψυχοπαιδαγωγικών σχημάτων Δημιουργικής Απασχόλήσης των παιδιών μετά τη λήξη του ωρολογίου προγράμματος και μέχρι τις 16.00΄.

     Το 1997 το ΥΠΕΠΘ αξιοποίησε τις ερευνητικές αυτές εμπειρίες και συμπεριέλαβε στο άρθρο 4 του Ν. 2525 (ΦΕΚ 188 τ. Α΄) την καθιέρωση της λειτουργίας του Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου ως το σχολείο του μέλλοντος, της νέας εποχής. Τη Σχολική Χρονιά 1999 - 00 ιδρύονται και λειτουργούν:

α)    Τα πρώτα 28 πιλοτικά Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία στη χώρα μας και αφορούν όλο το μαθητικό δυναμικό των συγκεκριμένων Σχολικών Μονάδων. Για την ένταξη μιας Σχολικής Μονάδας στα πιλοτικά Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία βασική προϋπόθεση ήταν η ύπαρξη της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής που θα βοηθούσε στην ανάπτυξη διαφόρων εργαστηρίων για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών.

β)    Όσες Σχολικές Μονάδες διέθεταν κάποιους περιορισμένους επιπρόσθετους χώρους (αίθουσες) εντάχθηκαν σ’ ένα πιλοτικό πρόγραμμα που περιελάμβανε την ίδρυση και λειτουργία Τμημάτων με Προγράμματα Δημιουργικών Δραστηριοτήτων (ΤμΠΔΔ) για περιορισμένο αριθμό μαθητών, κυρίως παιδιά εργαζόμενων μητέρων. Τα προγράμματα – τμήματα αυτά είναι γνωστά και ως Σχολεία Διευρυμένου Ωραρίου (ΣΔΩ) !

     Ο δεύτερος αυτός τύπος Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου αφορούσε το μεγαλύτερο αριθμό Σχολικών Μονάδων, αφού η συντριπτική πλειοψηφία τους ανά τη χώρα δεν διαθέτει τους αναγκαίους χώρους για την ανάπτυξη του προγράμματος του πλήρους Ολοήμερου, όπως εκείνο των πιλοτικών. Έτσι, ο τύπος του Σχολείου Διευρυμένου Ωραρίου – Τμήματα με Προγράμματα Δημιουργικών Δραστηριοτήτων επεκτάθηκε στην πλειοψηφία των Σχολ. Μονάδων της χώρας και από τη Σχολική Χρονιά 2002-03 είναι αυτός που γνωρίζει εκρηκτική επέκταση εφαρμογής και ανάπτυξη του προγράμματος που καλύπτει 2.600 Σχολικές μονάδες και εξυπηρετεί περί τις 200.000 οικογένειες.

     Μάλιστα, από την τρέχουσα Σχολ. Χρονιά 2003-04 ισχύει το Πρόγραμμα Σπουδών αυτού του Ολοήμερου Σχολείου, το οποίο εμπλουτίστηκε και αναπτύχθηκε με τις παρακάτω πρωτοβουλίες:

α)    Εξασφαλίζεται η προετοιμασία των παιδιών για την άλλη μέρα από το δάσκαλο του Ολοήμερου.

β)    Εισάγονται οι ειδικότητες εκπαιδευτικών στα υποχρεωτικά μαθήματα: Αγγλική Γλώσσα, Νέες Τεχνολογίες, Αθλητισμός και στα μαθήματα επιλογής: Μουσική, Εικαστικά, Θέατρο, Χορός του Ολοήμερου, σύμφωνα με σχετικές δηλώσεις επιλογής και προτίμησης των γονέων.

γ)    Τοποθετείται υπεύθυνος Υποδιευθυντής για το Ολοήμερο Σχολείο.

δ)    Εξασφαλίζεται ο αναγκαίος εξοπλισμός για την ελαφρά σίτιση των μαθητών και

ε)    Προβλέπονται σχετικοί οικονομικοί πόροι για τη στήριξη της λειτουργίας του προγράμματος.

     Στον καθιερωμένο πλέον αυτό τύπο του Ολοήμερου Σχολείου συμμετέχουν και φοιτούν οι μαθητές των οποίων οι γονείς επιθυμούν και το δηλώνουν εγγράφως στο Διευθυντή της Σχολικής Μονάδας με την υποχρέωση και δέσμευση όμως να παρακολουθούν το σύνολο του ημερήσιου προγράμματος που διαρκεί ως τις 16.00΄. Η τελευταία αυτή δέσμευση εξασφαλίζει, διασφαλίζει και εγγυάται την αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη, ολοκλήρωση και αξιοποίηση του Προγράμματος Σπουδών και Ωρολογίου Προγράμματος του Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου.

     Επομένως, το σύγχρονο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο είναι θεσμός προαιρετικής συμμετοχής με απόφαση της οικογένειας και με μοναδική προϋπόθεση το σεβασμό του Προγράμματος Σπουδών του, το οποίο βεβαίως από Σχολική Χρονιά σε Σχολική Χρονιά θα αναπροσαρμόζεται και θα βελτιώνεται από το επιστημονικό επιτελείο του Παιδ. Ινστιτούτου και του ΥΠΕΠΘ σύμφωνα:

1.   Με τις ανάγκες των παιδιών.

2.   Τις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών και

3.   Τις προτάσεις των γονέων.

     Έτσι, το αρχικό κοινωνικό αίτημα της δεκαετίας του '90 για παρατεταμένη παραμονή των παιδιών στο σχολικό περιβάλλον μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων εμπλουτίζεται με ένα, ψυχοπαιδαγωγικά προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης ώρας, πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης που αφ’ ενός μεν θα ξεκουράζει και αφ’ ετέρου θα εξασφαλίζει ευκαιρίες εμπλουτισμού και αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου των παιδιών.

     Μετά από τη σύντομη αυτή αναδρομή στην ιστορική διαδρομή γένεσης, διαμόρφωσης και ανάπτυξης του νέου αυτού σχολικού θεσμού προκύπτουν και τα χαρακτηριστικά της ταυτότητάς του. Το σύγχρονο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο, λοιπόν, έχει χαρακτήρα:

1.   Κοινωνικό, γιατί απαντά και ικανοποιεί την πιεστική ανάγκη της σύγχρονης οικογένειας με την εργαζόμενη μητέρα να ανακουφίζεται από την παρατεταμένη, αλλά δημιουργική απασχόληση του παιδιού της από το σχολείο και με την ευθύνη του ως τις 16.00΄ κάθε μέρα.

2.   Παιδαγωγικό, γιατί εμπλουτίζει τον ελεύθερο χρόνο του παιδιού με αντικείμενα και δράσεις που έχουν την αφετηρία τους στα ενδιαφέροντά του και επιδιώκουν να προάγουν και να αναπτύσσουν τις ικανότητες και τις δεξιότητές του.

3.   Εκπαιδευτικό, γιατί επιδιώκει να καλύψει τις μαθησιακές ανάγκες του παιδιού αφ’ ενός μεν με την προετοιμασία των μαθημάτων της επόμενης μέρας, βεβαίως στο πλαίσιο των αρχών και των επιδιώξεων του σύγχρονου Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών, και αφ' ετέρου να εξασφαλίσει στο μαθητή τις προηγούμενες, αναγκαίες και προαπαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες με Ενισχυτική Διδασκαλία, κυρίως στα μαθήματα της Γλώσσας και των Μαθηματικών, που θα τον βοηθήσουν να συμμετέχει στην τάξη του (πρωινή ζώνη) ενεργά, κριτικά και δημιουργικά στην κατάκτηση των επιδιωκόμενων διδακτικών στόχων κάθε γνωστικού αντικειμένου.

4.   Ψυχολογικό, γιατί με τις κατάλληλες διδακτικές - μεθοδολογικές παρεμβάσεις, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες απαιτήσεις του συγκεκριμένου μεταμεσημβρινού χρόνου, και με τις παραπάνω παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές στοχεύσεις του επιδιώκει να καταστήσει το παιδί - μαθητή ικανό να αυτοδιαχειρίζεται και να αυτορυθμίζει τη μάθησή του μέσα σε ένα γενικότερο ψυχοπαιδαγωγικό κλίμα ενίσχυσης και ενθάρρυνσης. Αυτά αποτελούν την αναγκαία προϋπόθεση και το επιβαλλόμενο κλίμα για να οικοδομήσει το παιδί ένα υψηλότερο επίπεδο αυτοεκτίμησης του εαυτού του, πράγμα που θα το καταστήσει ψυχοσυναισθηματικά υγιή προσωπικότητα, ικανή να πετυχαίνει σταδιακά όλο και υψηλότερες προσδοκίες από αυτές που σήμερα μπορεί να καταφέρει!

5.   Αναπτυξιακό, γιατί με τα ποικίλα αντικείμενα (υποχρεωτικά και επιλογής) του Προγράμματος Σπουδών του, τα οποία διδάσκονται και υποστηρίζονται από εκπαιδευτικούς των αντίστοιχων ειδικοτήτων, επιδιώκεται η οικοδόμηση μιας σφαιρικά και πολύπλευρα αναπτυγμένης και καλλιεργημένης προσωπικότητας σύμφωνα με τις τελευταίες και πιο σύγχρονες τεκμηριωμένες έρευνες του Αμερικανού Ψυχολόγου H. Gardner σχετικά με τους “οκτώ τύπους νοημοσύνης”! Μια προσωπικότητα ικανή να διαχειρίζεται και να αξιοποιεί με τις Νέες Τεχνολογίες την πληροφορία και τη γνώση για την εξυπηρέτηση των αναγκών του ανθρώπου της "Κοινωνίας της Πληροφορίας"!         


επιστροφή
Αντώνης Παππού  2006 ,                 επικοινωνίας