Ο Λεονάρντο δεν χρειάζεται συστάσεις, αν και δε βλάπτει να ρίξουμε πάλι μια ματιά στη wikipedia-Leonardo για μερικές πληροφορίες να φρεσκάρουμε τις γνώσει μας.
Η Μόνα Λίζα πάντως ακόμα δεν είμαστε απολύτως βέβαιοι για το ποια ήταν. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή ήταν η Λίζα ντελ Τζιοκόντο από την Τοσκάνη, σύζυγος πλούσiου εμπόρου που παρήγγειλε το έργο για το νέο του σπίτι και τον εορτασμό για τη γέννηση του δεύτερου γιου τους, Αντρέα. Υπάρχουν βέβαια και άλλες πολλές απόψεις και εκδοχές…
Το έργο πάντως ζωγραφιζόταν για πολλά χρόνια, αφού το ξεκίνησε το 1503-1504 στη Φλωρεντία και το άφησε ημιτελές. Το ξεκίνησε πάλι όταν εγκαταστάθηκε στη Γαλλία και το άφησε λίγο πριν πεθάνει το 1519. Άραγε αν δεν είχε πεθάνει θα το συνέχιζε;
Επάγγελμα/ιδιότητες του Leonardo Da Vinci:
ζωγράφος, μηχανικός, αστρονόμος, φιλόσοφος, ανατόμος, μαθηματικός, γλύπτης, πολυμαθής, αρχιτέκτονας, πολιτικός μηχανικός, διπλωμάτης, εφευρέτης, συνθέτης, ποιητής και μουσικός
Ο Λεονάρντο, η Μόνα Λίζα και τα μυστήρια
Ένας λόγος που το έργο είναι τόσο διάσημο είναι φυσικά η μοναδική ευφυΐα, η αστείρευτη δημιουργικότητα και επινοητικότητα του αξεπέραστου δημιουργού της, που ζωγράφιζε εκπληκτικά, σκεφτόταν επαναστατικά, έγραφε ανάποδα, εφεύρισκε μηχανές του μέλλοντος και μελετούσε ανατομία και φύση όπως κανένας άλλος δεν τολμούσε στην εποχή του. Φυσικά με όλ’ αυτά τα χαρακτηριστικά δεν ήταν δυνατόν να μην συνοδεύεται το όνομά του με άπειρα μυστήρια και περίπλοκες ιστορίες, συμβολισμούς και περιπέτειες που μέχρι σήμερα (και προφανώς και στο μέλλον) συνεχίζουν να εμπνέουν και να κεντρίζουν τη φαντασία και το ενδιαφέρον όλων.
Ο πίνακας όμως επίσης έγινε διάσημος μόλις έγινε και η πρωτη τόσο διάσημη κλοπή έργου τέχνης στην ιστορία. Στις 22 Αυγούστου του 1911 ο ζωγράφος Λουί Μπερού, επισκέφθηκε το μουσείο του Λούβρου και μπήκε στην αίθουσα Salon Carr? όπου βρισκόταν η Μόνα Λίζα επί πέντε χρόνια. Όμως εκεί βρήκε ένα κενό ανάμεσα σε άλλα έργα, στο σημείο που κανονικά κρεμόταν ο πίνακας είχαν μείνει κενά τα υποστηρίγματά του. Από τον ζωγράφο που το ανακάλυψε ενημερώθηκαν στο Λούβρο που έκλεισε για μια εβδομάδα για να γίνει η έρευνα για την εξαφάνιση του έργου, την κλοπή του πιό συγκεκριμένα.
(Το κενό στον τοίχο του Μουσείου απ όπου αφαιρέθηκε το έργο)
Ο Γάλλος ποιητής Γκιγιώμ Απολλιναίρ, θεωρήθηκε παραδόξως ύποπτος, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Ο Απολλιναίρ μάλιστα ακόμα πιό παραδόξως προσπάθησε να εμπλέξει στην υπόθεση τον φίλο του, Πάμπλο Πικάσο, ο οποίος επίσης ανακρίθηκε, αλλά αργότερα και οι δύο απαλλάχθηκαν των κατηγοριών μιας και δε βρέθηκαν ενοχοποιητικά στοιχεία φυσικά για κανέναν από τους δύο…
Πλέον όλοι είχαν πιστέψει πως ο πίνακας είχε χαθεί οριστικά, οι υποθέσεις και οι συνωμοσιολογίες θέριευαν με αποτέλεσμα το έργο να γίνει πασίγνωστο και να αναφερθεί στις εφημερίδες όλου του κόσμου. Δύο χρόνια αργότερα ανακαλύφθηκε ο πραγματικός δράστης.
Η Μόνα Λίζα είχε κλαπεί από τον Βιντσέντσο Περούτζια (Vincenzo Peruggia), ιταλό υπάλληλο του Λούβρου, ο οποίος μπήκε στο μουσείο κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας, κρύφτηκε σε μία ντουλάπα και βγήκε από το μουσείο αφού αυτό είχε κλείσει, κρύβοντας τον πίνακα κάτω από τα ρούχα του, την επαγγελματική του ποδιά και το παλτό του.
Το έργο είναι ελαιογραφία σε ξύλο λεύκης, με διαστάσεις μόλις 77 εκατοστά ύψος και 53 εκατοστά πλάτος. Πολλοί νομίζουν ότι το έργο είναι μεγαλύτερο και όταν το βλέπουν από κοντά απογοητεύονται, μιας και από τα πολλά που έχουν ακούσει διαβάσει και δει μάλλον υποθέτουν ότι έπρεπε να είναι μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο.
Ο Περούτζια ήταν ένας Ιταλός που ισχυρίστηκε όπως και άλλοι Ιταλοί πως ο πίνακας του Λεονάρντο έπρεπε να επιστραφεί στην Ιταλία και να εκτίθεται σε Ιταλικό μουσείο. Βλέπετε υπάρχουν άπειρα έργα από καλλιτέχνες από όλες τις χώρες του κόσμου που εκτίθενται σε μουσεία άλλων χωρών. Όμως ο ίδιος ο Λεονάρντο το μετέφερε στην Γαλλία κι εκεί το τελείωσε ή άφησε ατελείωτο, δε θα μάθουμε μάλλον ποτέ! …
Φαίνεται όμως ότι δεν ήταν και τόσο …πατριωτικά τα κίνητρα του κλέφτη , μιας και ένας φίλος του πουλούσε αντίγραφα του πίνακα, η αξία των οποίων θα αυξανόταν σε αστρονομικά μεγέθη αν εξαφανιζόταν ο αυθεντικός. Τον κράτησε σπίτι του για δύο χρόνια, και όταν τελικά πήγε να τον πουλήσει στη Φλωρεντία, στο Μουσείο Ουφίτσι, τον συνέλαβαν.
Ήταν πια πολύ γνωστή η κλοπή για να μην επιστραφεί όπως έπρεπε στο γαλλικό κράτος και το μουσείο του Λούβρου.Ο Περούτζια φυλακίστηκε για έξι μήνες για την κλοπή, αλλά επειδή είχε υποτίθεται θελήσει τον πίνακα για να τον επιστρέψει στην Ιταλία, έγινε θα λέγαμε στην Ιταλία και ένα είδος λαικού ήρωα. Αφού πια αποκαλύφθηκε η κλοπή και βρέθηκε το έργο, οι Ιταλοί εξέθεσαν σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας τον πίνακα με περηφάνεια αλλά και λύπη που θα την αποχωρίζονταν πάλι, πριν το επιστρέψουν στο Λούβρο το 1913.
Ένα από τα στοιχεία που το κάνουν όμως πολύ εντυπωσιακό αν τα παρατηρήσεις είναι το γνωστό ?αινιγματικό χαμόγελο της Τζιοκόντα? που λόγω της εξαιρετικής τεχνικής του ζωγράφου, όταν κοιτάμε μόνο την περιοχή του στόματος μας φαίνεται ότι δεν χαμογελά και τόσο, όταν όμως κοιτάμε συνολικά το πρόσωπο η ένταση του μειδιάματος μεγαλώνει.
Η Μόνα Λίζα παντού, μεχρι και στο διάστημα!
Επιλογή της NASA ήταν να στείλει μέσω λέιζερ σε σεληνιακό δορυφόρο την εικόνα της Μόνα Λίζα. Πρόκειται για την πρώτη επίδειξη της νέας δυνατότητας αποστολής δεδομένων εικόνας από τη Γη μέσω οπτικής τεχνολογίας σε τόση μεγάλη απόσταση, περίπου 384.000 χλμ.
Η Μόνα Λίζα έγινε ποιήματα, τραγούδια, ταινίες, βιβλία… και άπειρα έργα τέχνης, διακοσμητικά, μπλουζάκια, συσκευασία από σοκολατάκια, κινούμενο σχέδιο και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Μέχρι και ο Μάνος Χατζιδάκις ονόμασε ?το χαμόγελο της Τζιοκόντα? ένα μαγικό μουσικό του άλμπουμ που ηχογράφησε τη δεκαετία του ’60 στη Νέα Υόρκη.
Έχει τόσα χρόνια δουλειάς και τόσα μυστικά ανάμεσα στα στρώματα της μπογιάς του μεγάλου καλλιτέχη και εφευρέτη, που ακόμα οι επιστήμονες και οι συντηρητές ψάχνουν ανάμεσα τους να βρουν απαντήσεις.
Η Μόνα Λίζα θεωρείται το πιο διάσημο έργο ζωγραφικής.
Σύμφωνα με τον σύγχρονο του Λεονάρντο, Τζόρτζιο Βαζάρι, “…αφότου ασχολήθηκε επί τέσσερα χρόνια με το έργο, το άφησε ημιτελές…” Είναι γνωστό πως αυτή ήταν μια συνήθης συμπεριφορά του Λεονάρντο ο οποίος, αργότερα, μετάνιωσε που “δεν ολοκλήρωσε ποτέ ούτε ένα έργο”.Ο καλλιτέχνης μετέφερε τον πίνακα από την Ιταλία στη Γαλλία το 1516 όταν ο βασιλιάς Φραγκίσκος Α΄ τον προσκάλεσε να εργαστεί κοντά στο βασιλικό κάστρο στην Αμπουάζ. Από βασιλιά σε βασιλιά το έργο κατέληξε στο Παλάτι των Βερσαλλιών. Μετά τη Γαλλική Επανάσταση, μεταφέρθηκε στο Μουσείο του Λούβρου. Ο Ναπολέοντας τοποθέτησε το έργο στο δωμάτιό του, στο Παλάτι του Κεραμεικού. Αργότερα ο πίνακας επεστράφη στο Μουσείο του Λούβρου. Κατά τη διάρκεια του Γαλλοπρωσικού Πολέμου (1870-1871) μεταφέρθηκε από το Λούβρο στο Brest Arsenal. Κι όλ’ αυτά πριν την τόσο διάσημη πλέον κλοπή στην οποία αναφερθήκαμε νωρίτερα.
Εργο πολυταξιδεμένο και περιζήτητο.
Ζωντανό, γεμάτο μυστήριο και νόημα.
Εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν από όλο τον κόσμο για να τη δουν από κοντά.
Άραγε φανταζόταν ποτέ ο ζωγράφος ή το μοντέλο, ότι θα γινόταν αυτό το χαμόγελο τόσο διάσημο;
Ανδρέου Αικατερίνη – Εικαστικός – Εκπαιδευτικός ΠΕ08
