ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΛΟΚΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ "ΠΟΙΟΣ ΗΤΟ Ο ΦΟΝΕΥΣ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΜΟΥ"
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Uncategorised
- Δημοσιεύτηκε στις Σάββατο, 16 Μαρτίου 2013 13:37
- Γράφτηκε από τον/την sofiaman
- Εμφανίσεις: 220
Ο ΜΥΘΟΣ και Η ΠΛΟΚΗ
στο έργο "Ποίος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου"
Δεν πρέπει να συγχέουμε τους όρους «μύθος» και «πλοκή». Ο μύθος είναι η ιστορία, η υπόθεση του έργου. Είναι μια σειρά από γεγονότα. Η πλοκή, όμως, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας «πλέκει» αυτά τα γεγονότα, τα οργανώνει και τα παρουσιάζει με ορισμένη σειρά. Συχνά, τα περιστατικά του μύθου δεν προβάλλονται στη χρονική τους αλληλουχία, για να κεντρίζεται διαρκώς το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Παρατηρήστε προσεκτικά τη σειρά των γεγονότων όπως αυτά «συνέβησαν» (το μύθο), και τη σειρά με την οποία παρουσιάζονται στο διήγημα, ύστερα από την επέμβαση του λογοτέχνη και τη διαπλοκή τους (την πλοκή)
.
Ο ΜΥΘΟΣ (Τα γεγονότα σε χρονολογική σειρά)
1. Η αδελφοποίηση του Κιαμήλη με το γιο του κτηματία Σουλτάνη και ο αρραβώνας του με τη Ναζιλέ.
2. Το ταξίδι του Κιαμήλη με το Σουλτάνη στην Πόλη. Η επίθεση που δέχτηκαν καθ?οδόν, η δολοφονία του Σουλτάνη και ο τραυματισμός του Κιαμήλη, ο οποίος περιθάλπεται προσωρινά από ένα μυλωνά και όταν επιστρέφει στο σπίτι του πεθερού του διώκεται κακήν κακώς.
3. Η επτάμηνη νοσηλεία του από τη μητέρα του Βιζυηνού. (Ο γιος της ο Χρηστάκης απουσιάζει επί μακρόν κι έτσι δε γνωρίζεται με τον Κιαμήλη.
4. Επιστροφή του Κιαμήλη στο πατρικό του σπίτι στην Πόλη.
5. Ο Κιαμήλης αποφασίζει να επισκεφτεί τον πεθερό του, ο οποίος τον διώχνει ξανά απαιτώντας εκδίκηση για το θάνατο του γιου του.
6. Έχοντας κατά νου την εκδίκηση για το φόνο του αδελφοποιτού του, πηγαίνει στο μυλωνά και ύστερα από απειλές αυτός του αποκαλύπτει το φονιά. Μάλιστα, του τον δείχνει κιόλας, γιατί έτυχε να περνάει από κει. (Είναι ο Χαραλαμπής του Μητάκου, ταχυδρόμος από τη Βιζύη)
7. Ο Κιαμήλης στήνει ενέδρα στο φονιά, αλλά αυτός κατορθώνει να ξεφύγει.
8. Παραμονή Φώτων. Στο πατρικό σπίτι του αφηγητή τέλεση του εθίμου με τα σούρβα που καίγονται στο τζάκι. Κακός οιωνός για το Χρηστάκη. Την ίδια μέρα επίσκεψη του Χαραλαμπή του Μητάκου ο οποίος προτείνει στο Χρηστάκη να τον αντικαταστήσει στη θέση του ταχυδρόμου. (Σημειωτέον ότι οι δυο άντρες μοιάζουν πολύ στην εμφάνιση).
9. Παρά τις αντιδράσεις της μητέρας, δώδεκα μέρες μετά ο Χρηστάκης κάνει την πρώτη του υπηρεσία ως ταχυδρόμος.
10. Ο Κιαμήλης, καθώς απέτυχε η πρώτη του απόπειρα, ξαναστήνει ενέδρα στο φονιά (δεκαπέντε ημέρες μετά την πρώτη απόπειρα) και δολοφονεί τον ανυποψίαστο Χρηστάκη. (Είναι βέβαιος πως σκότωσε τον άνθρωπο που του είχε δείξει ο μυλωνάς).
11. Την επομένη η μητέρα περιμένει την επιστροφή του Χρηστάκη, αλλά μαθαίνει τα νέα της δολοφονίας του.
12. Ύστερα από δυο-τρεις εβδομάδες ο Κιαμήλης επιστρέφει συντετριμμένος στην Κων/πολη και ανακοινώνει στη μητέρα του ότι η αρραβωνιαστικιά του παντρεύτηκε άλλον.
13. Περνούν τρία χρόνια με αγωνιώδεις και άκαρπες προσπάθειες για την εξιχνίαση του εγκλήματος από τη μητέρα και το γιο της Μιχαήλο. Ο Βιζυηνός ?αφηγητής είναι στην Πόλη. Έχει ξενιτευτεί από μικρό παιδί.
14. Συνάντηση της οικογένειας (μητέρας, Μιχαήλου, Βιζυηνού) σε ξενοδοχείο στην Κων/πολη. Ο Βιζυηνός πληροφορείται με λεπτομέρειες τι συνέβη στην οικογένεια κατά τα χρόνια της απουσίας του.
15.Ο Κιαμήλης με την Τουρκάλα μητέρα του έρχονται στο ξενοδοχείο και επιμένουν να τους πάρουν και να τους φιλοξενήσουν στο δικό τους σπίτι.
16. Ο αδελφός του Κιαμήλη, ως ανακριτής, αναλαμβάνει την έρευνα της υπόθεσης.
17. Η φιλοξενία της μητέρας και του Μιχαήλου στο τούρκικο σπίτι επί τέσσερις εβδομάδες.
18. Ο Βιζυηνός επισκέπτεται το σπίτι του Κιαμήλη, για να συναντήσει τον Εφέντη ? ανακριτή και να ενημερωθεί για την εξέλιξη της έρευνας. Βρίσκεται μπροστά σε σκηνή μαντείας από μια τσιγγάνα η οποία διαβεβαιώνει τις δυο μητέρες ότι ο φονιάς βρίσκεται πολύ κοντά.
19. Ο Βιζυηνός συναντιέται με τον Τούρκο ανακριτή στο σπίτι και πληροφορείται την αποτυχία και της νέας έρευνας.
20. Η απουσία του αδελφού του Μιχαήλ προκαλεί την απορία του Βιζυηνού. Του αποκαλύπτουν πως ο Μιχαήλος ψάχνει για τον Κιαμήλη, ο οποίος έχει εξαφανιστεί.
21. Στο κιόσκι ο Βιζυηνός συναντά τον Κιαμήλη, βουτηγμένο στο αίμα, σε κατάσταση αλλοφροσύνης. Του εξομολογείται ότι μόλις σκότωσε έναν «βρυκόλακα».
22. Με την αφήγηση του Κιαμήλη ο Βιζυηνός συνειδητοποιεί ότι στέκεται απέναντι από το φονιά του αδελφού του.
23. Εισβάλλει η αστυνομία και συλλαμβάνει τον Κιαμήλη για το φόνο του Χαραλαμπή του Μητάκου.
24. Ύστερα από τρία χρόνια ο Βιζυηνός επισκέπτεται το πατρικό του σπίτι στη Βιζύη και έκπληκτος βλέπει τον Κιαμήλη να υπηρετεί πιστά τη μητέρα του (η οποία δεν έμαθε ποτέ ποιος ήταν ο φονιάς του γιου της) προκειμένου να εξιλεωθεί για την αμαρτία του.
Η ΠΛΟΚΗ
1. Οικογενειακή συνάντηση σε ξενοδοχείο της Κωνσταντινούπολης μια μέρα του 1880 (;).
2. Η μητέρα αφηγείται όσα συνέβησαν τρία χρόνια πριν: τον κακό οιωνό με τα σούρβα, την επίσκεψη του Χαραλαμπή, την αντικατάστασή του από το Χρηστάκη και τη δολοφονία του γιου της.
3. Επίσκεψη του Κιαμήλη με την Τουρκάλα μητέρα του στο ξενοδοχείο. Ο Μιχαήλος αφηγείται στο Βιζυηνό τις συνθήκες γνωριμίας της μητέρας με τον Κιαμήλη.
4. Η φιλοξενία της μητέρας και του Μιχαήλου στο σπίτι του Κιαμήλη για τέσσερις εβδομάδες.. Παράλληλα, οι έρευνες για την εύρεση του δολοφόνου του Χρηστάκη από τον ανακριτή ?αδελφό του Κιαμήλη.
5. Επίσκεψη του Βιζυηνού στο τούρκικο σπίτι. Η σκηνή με τη μάντισσα τσιγγάνα.
6. Συνάντηση ?συζήτηση Βιζυηνού και Τούρκου ανακριτή. Πληροφόρηση για το αδιέξοδο της έρευνας.
7. Η εξαφάνιση του Κιαμήλη γίνεται αφορμή για να αφηγηθεί η Τουρκάλα μητέρα το δράμα του γιου της. Εξιστορεί μόνον όσα εκείνη γνωρίζει από το παρελθόν του Κιαμήλη. Δεν ξέρει ότι ο γιος της έγινε φονιάς. Αποδίδει τη συντριβή του Κιαμήλη στη διάλυση του αρραβώνα του.
8. Ο Βιζυηνός συναντά τον Κιαμήλη στο κιόσκι. Εκείνος ομολογεί πως μόλις σκότωσε ένα «βρυκόλακα». Αφηγείται την ιστορία του ?εξιστορεί τα γεγονότα της αποτυχημένης απόπειρας και της δολοφονίας του ταχυδρόμου- και έτσι συμπληρώνει τα κενά που είχαν αφήσει οι προηγούμενες αναδρομικές αφηγήσεις (της μητέρας, του Μιχαήλου, της Τουρκάλας). Το «παζλ» ολοκληρώνεται. Ο Βιζυηνός συνειδητοποιεί ότι ο Κιαμήλης είναι ο φονιάς του αδελφού του, του Χρηστάκη. Η αστυνομία συλλαμβάνει τον Κιαμήλη για το φόνο του Χαραλαμπή, του «βρυκόλακα».
9. Τρία χρόνια μετά ο Βιζυηνός επιστρέφει στο πατρικό του σπίτι στη Βιζύη ύστερα από πολύχρονη απουσία. Βρίσκει τον Κιαμήλη (που έχει γίνει δερβίσης, ένας άγιος άνθρωπος) να υπηρετεί πιστά τη μητέρα του, προκειμένου να εξιλεωθεί για το έγκλημά του.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Στο έργο δεν υπάρχει ένας μόνο αφηγητής, αλλά περισσότεροι. Να τους εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τον τύπο τους σύμφωνα με τη διάκριση του G. Genette. Βρείτε, ακόμη, το είδος της εστίασης κάθε αφήγησης. (Λεξικό Λογοτεχνικών όρων. Ο.Ε.Δ.Β. σ. 29 -33).
- α) Τα γεγονότα της ιστορίας, όπως διαπιστώσατε, δεν τα πληροφορείται ο αναγνώστης με τη σειρά με την οποία συνέβησαν. Στο διήγημα υπάρχουν αρκετές αναχρονίες. Να τις εντοπίσετε.
β) Ως προς τη διάρκεια του αφηγηματικού χρόνου, να βρείτε σημεία όπου υπάρχουν σκηνές, ελλείψεις (αφηγηματικά κενά), περιλήψεις και παύσεις.
γ) Ως προς τη συχνότητα του αφηγηματικού χρόνου, να βρείτε παραδείγματα επαναληπτικής και θαμιστικής αφήγησης. (Λεξικό λογοτεχνικών όρων, Ο.Ε.Δ.Β., σ.206 -209).
3. Να επισημάνετε σημεία στα οποία υπάρχει προοικονομία και σημεία στα οποία γίνεται προϊδεασμός (προσήμανση). (Λεξικό λογοτεχνικών όρων, Ο.Ε.Δ.Β., σ. 152-153).
4. Τα βασικά σημεία της πλοκής, σύμφωνα με τον G. Freytag, είναι η έκθεση, τα στοιχεία πλοκής (γεγονότα που προωθούν την εξέλιξη της δράσης), η κορύφωση και η λύση. Προσπαθήστε να τα εντοπίσετε στο διήγημά μας. (Λεξικό λογοτεχνικών όρων, Ο.Ε.Δ.Β., σ. 158 -159).
5. Να συγκρίνετε την 1η με τη 2η παράγραφο της σ. 67 και να αιτιολογήσετε τη διαφορά στη γλώσσα της αφήγησης.
6. Να χωρίσετε το διήγημα σε ενότητες.
7. Να χαρακτηρίσετε το ήθος του Κιαμήλη.
8. Παρατηρήστε τον αινιγματικό τίτλο και το τέλος του διηγήματος (κυκλικό σχήμα ανάπτυξης). Το σασπένς δημιουργείται ευθύς εξαρχής. Ο αναγνώστης νιώθει σταδιακά όλο και μεγαλύτερη αγωνία για την αποκάλυψη του φονιά. Πιστεύετε πως παίρνει, τελικά, μια απάντηση για την ταυτότητα του δολοφόνου; Με άλλα λόγια, ποιον θεωρεί ο Βιζυηνός φονιά του αδελφού του;
Καλή Ανάγνωση . .