Ελισαβετιανό Θέατρο

globe

Με τον όρο ελισαβετιανό θέατρο αναφερόμαστε στο θέατρο που αναπτύχθηκε στην Αγγλία κατά την περίοδο της Αγγλικής Αναγέννησης, από το 1562 έως το 1642, έτος κατά το οποίο το αγγλικό κοινοβούλιο απαγόρευσε κάθε θεατρικό έργο.

Μολονότι το αγγλικό αναγεννησιακό θέατρο συμπεριλαμβάνει πέραν της ελισαβετιανής και άλλες δύο περιόδους (Jacobian 1603-1625 και Caroline 1625-1642), ο όρος ελισαβετιανό θέατρο έχει γενικευτεί και, αντί να ανταποκρίνεται μόνο στα έτη 1562-1603, χρησιμοποιείται συνήθως στην ιστορία θεάτρου προκειμένου να επικαλύψει όλη την περίοδο της αγγλικής αναγέννησης.
Το πιο φημισμένο Ελισαβετιανό θέατρο ήταν το Globe, που χτίστηκε από τους γιους Burbage στη νότια όχθη του ποταμού Τάμεση το 1599. Εκεί παίχτηκαν τα περισσότερα έργα του Σαίξπηρ.

Οι θίασοι που εμφανίζονταν στα Ελισαβετιανά θέατρα βρίσκονταν όλοι κάτω από την προστασία κάποιου ευγενή. Το 1594 ο Σαίξπηρ εμφανίζεται στη θεατρική ομάδα Lord Champerlain?s men (θίασος του Λόρδου Αρχιθαλαμηπόλου), η οποία χρηματοδοτείται από το Λόρδο Champerlain.

Οι περισσότεροι θεατρικοί συγγραφείς προέρχονταν από τα μεσαία στρώματα και δεν ταιριάζουν ακριβώς στην εικόνα του λόγιου ή του διανοούμενου, όπως την έχουμε σήμερα στο μυαλό μας, παρά το γεγονός ότι κάποιοι εξ αυτών σπούδασαν είτε στο Cambridge είτε στην Οξφόρδη.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Κρίστοφερ Μάρλοου, που σκοτώθηκε σε έναν καβγά σε ταβέρνα, και του Μπεν Τζόνσον που σκότωσε έναν ηθοποιό σε μονομαχία. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου πως ο Σαίξπηρ και ο Μπεν Τζόνσον ήταν ηθοποιοί, που γνώριζαν την τέχνη του θεάτρου από την πρακτική της πλευρά, δίχως να την έχουν σπουδάσει ή μελετήσει ακαδημαϊκά.
Στην Ελισαβετιανή Αγγλία δεν υπήρχαν γυναίκες ηθοποιοί. Τους ρόλους των κοριτσιών τους υποδύονταν νεαρά αγόρια.
Οι ηθοποιοί έπρεπε να είναι ταυτόχρονα και χορευτές, τραγουδιστές ή και οργανοπαίχτες. Οι κλόουν και οι τρελοί που έκαναν την εμφάνιση τους σε πολλά Ελισαβετιανά έργα είχαν τη συνήθεια, όπως και οι Zanni της Commedia dell? Arte να αυτοσχεδιάζουν.

Είναι αληθινή τύχη ότι τα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ τυπώθηκαν, γιατί κανένα από τα χειρόγραφα του δεν επέζησε.

Μετά την εποχή του Σαίξπηρ, το Αγγλικό θέατρο αρχίζει να παρακμάζει.
Όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος τα θέατρα σφραγίστηκαν, το παίξιμο απαγορεύτηκε και οι ηθοποιοί διαλύθηκαν.
Το θέατρο ξανάρχισε τις δραστηριότητες του το 1660, μετά από 18 χρόνια σιγής. Η Αγγλική θεατρική παράδοση έκανε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα για να συνέλθει από το σοκ αυτό.