Πώς να αναπτύξετε τις πνευματικές ικανότητες του παιδιού σας

Η ΕΞΥΠΝΑΔΑ ΔΕΝ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ ΜΕ ΜΕΖΟΥΡΑ

Πώς να αναπτύξετε
τις πνευματικές ικανότητες
του παιδιού σας

Ποια είναι η ιδιαίτερη κλίση του δικού σας παιδιού;
Να, πώς θα επισημάνετε και θα αναπτύξετε
τις δυνατότητες του παιδιού σας.

Ο ΓΚΑΡΝΤΝΕΡ έδειξε στο βιβλίο του Νοητικές Προδιαθέσεις ότι σχεδόν ο καθένας, όχι μόνο οι διάσημοι κι οι επιτυχημένοι, είναι ικανός για πνευματικά επιτεύγματα που ξεπερνούν κατά πολύ τις προσδοκίες των άλλων. Τίποτα όμως απ* όλα αυτά δεν είναι δυνατόν χωρίς την πίστη πως μέσα στον καθένα μας κρύβονται ανεκμετάλλευτα διαμάντια ευφυΐας, που περιμένουν να βγουν στο φως και να «στιλβωθούν» για να λάμψουν.

Γλώσσα.

Το γλωσσικά προικισμένο παιδί συχνά μιλάει νωρίς και μαθαίνει να διαβάζει σε μικρή ηλικία, πολλές φορές από μόνο του. Το πιο πιθανό είναι ότι θα του αρέσει να γράφει ποιήματα και να διηγείται ιστορίες.
Πώς θα ενθαρρύνετε αυτό το ταλέντο του παιδιού σας; Διαβάζετε του κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί. Όταν μάθει να διαβάζει μόνο του, αγοράστε του πολλά βιβλία και φροντίστε να μπορεί να δανείζεται βιβλία απ' την κοντινή σας βιβλιοθήκη. Ζητήστε του να σας απαγγέλλει ποιήματα κι' αν μπορείτε, απαγγείλετε του κι εσείς μερικά. Παίξτε μαζί του παιχνίδια με λέξεις. Δείξτε ενδιαφέρον γι' αυτά που γράφει ή απαγγέλλει.

Μουσική.

Το μουσικά προικισμένο παιδί τρελαίνεται για τους ήχους. Τραγουδήστε του. Νοικιάστε ένα πιάνο. Αγοράστε ένα φλάουτο. Βρείτε έναν κατάλληλο δάσκαλο. Αγοράστε του δίσκους και κασέτες. Πηγαίνετε το σε συναυλίες. Ενθαρρύνετε το να μπει στη χορωδία του σχολείου ή της εκκλησίας. Βρείτε κάποιο σχολείο που να προσφέρει μαθήματα μουσικής πέρα απ' το κανονικό πρόγραμμα. Σκεφτείτε να το γράψετε το καλοκαίρι σε κάποια ειδική .κατασκήνωση, όπου να δίνεται έμφαση στη μουσική εκπαίδευση.

Λογική - Μαθηματικά.

Το παιδί που έχει ταλέντο στα μαθηματικά και τη λογική, γοητεύεται απ' τις κατηγορίες και τα επαναλαμβανόμενα στοιχεία. Γιατί αυτοί οι κύβοι είναι ίδιοι; Σε τι διαφέρουν; Επίσης, είναι καλό στην ντάμα και το σκάκι, του αρέσουν οι αφηρημένες έννοιες και μαθαίνει γρήγορα τις αντιστοιχίες (π.χ., οι «δύο μέρες» ισούνται με 48 ώρες). Μπορεί να του αρέσει να φτιάχνει φανταστικούς κόσμους όπου βασιλεύει η τάξη.
Στην προσχολική ηλικία θα ευχαριστηθεί πολύ αν του αγοράσετε διαφανή πλαστικά κουτιά, ώστε να φυλάει τα μικρά παιχνίδια του ανά κατηγορίες. Να παίζετε συχνά μαζί του τεχνικά παιχνίδια με χαρτιά - θα σας κερδίζει συχνά. Αγοράστε του ένα φτηνό οικιακό ηλεκτρονικό υπολογιστή, ώστε να αρχίσει να πειραματίζεται με προγράμματα μαθηματικού προσανατολισμού. Μάθετε αν υπάρχουν στη γειτονιά σας κι άλλα παιδιά που τα ενδιαφέρουν τα μαθηματικά -ίσως δημιουργήσουν μια λέσχη.

Αντίληψη του Χώρου.

Εφοδιάστε το από νωρίς με χρώματα κι ένα χώρο για να ζωγραφίζει. Δώστε του πηλό, πλαστελίνη και ψαλίδι. Πηγαίνετε μαζί του μακρινούς περιπάτους σε άγνωστα μέρη και ενθαρρύνετε το να φτιάξει ένα χάρτη της περιοχής που εξερευνήσατε. Κανονίστε να πάρει μαθήματα αγγειοπλαστικής και σχεδίου. Και μην ξεχνάτε ότι η ευφυΐα που έχει σχέση με την αντίληψη του χώρου, δεν ανταμείβεται όσο θα έπρεπε απ' το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα. Το παιδί που του αρέσει να ζωγραφίζει, θα ακούσει συχνά ότι θα ήταν καλύτερο να βρει κάτι «πιο πρακτικό» να μελετήσει.

Κιναισθησία.

Αν το παιδί σας κάνει με ευκολία τούμπες, κολυμπάει και οδηγεί το ποδήλατο χωρίς να πιάνει το τιμόνι, ίσως να είναι κιναισθητικά προικισμένο. Αυτού του είδους το παιδί τα καταφέρνει πολύ καλά εκεί που χρειάζονται κινητικές δεξιότητες: παίζει μπάλα, περνάει την κλωστή στη βελόνα, δουλεύει με εργαλεία, αποσυναρμολογεί ρολόγια και ραδιόφωνα, «μαστορεύει».
Τι μπορείτε να κάνετε για ένα τέτοιο παιδί; Δοκιμάστε να του αγοράσετε ένα μεκανό ή ηλεκτρονικά μικροεργαλεία. Πηγαίνετε το να επισκεφτεί επιστημονικά μουσεία όπου να επιτρέπεται οι επισκέπτες να πιάνουν και να χειρίζονται τα διάφορα όργανα και τις μηχανές. Γράψτε το σε κάποιο αθλητικό σωματείο και κανονίστε να πάρει μαθήματα τένις.
Στο σχολείο, τα παιδιά με κιναισθητικές ικανότητες έχουν μεγάλη επίδοση στα σπορ και την ξυλουργική. Στα άλλα μαθήματα, όμως, ίσως να μην είναι τόσο καλά, ως την ημέρα που θα τους δοθεί η ευκαιρία να ασχοληθούν με θέματα που απαιτούν κινητικές δεξιότητες. Τότε είναι που αυτά τα παιδιά δείχνουν την αξία τους.

Αυτογνωσία και Γνώση των Άλλων.

Το παιδί που διαθέτει ικανότητες αυτογνωσίας είναι δύσκολο να επισημανθεί από νωρίς. Αυτού του είδους τα παιδιά αναγνωρίζονται όταν μεγαλώσουν - είναι αυτά που ξέρουν να προγραμματίζουν και να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις ικανότητες τους.
Το δεύτερο είδος προσωπικής ευφυΐας - η ικανότητα γνώσης των άλλων - δεν είναι τόσο δύσκολο να γίνει αντιληπτό. Το παιδί που είναι προικισμένο μ' αυτόν τον τρόπο, παρατηρεί τις αλλαγές στους άλλους ανθρώπους. «Γιατί η γιαγιά είναι κακοδιάθετη σήμερα;» ρωτάει. Όταν διαβάζει αστυνομικό μυθιστόρημα ή παρακολουθεί κάποιο θρίλερ στην τηλεόραση, γρήγορα ανακαλύπτει τον ένοχο.
Πώς θα ενθαρρύνετε αυτά τα δύο είδη προσωπικής ευφυΐας; Αν το παιδί
σας διαθέτει ικανότητα αυτογνωσίας, επαινέστε το για τη διορατικότητα του. Αν η ευφυΐα του κλίνει προς τη γνώση των άλλων, ενθαρρύνετε το να γραφτεί στους προσκόπους ή κάποια άλλη μικρή ομάδα, όπου υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να αναπτύξει τις ηγετικές του ικανότητες.
Για τα παιδιά με προσωπική ευφυΐα είτε της μιας είτε της άλλης μορφής, το θέατρο σε όλες του τις μορφές είναι μια καλή διέξοδος - εφοδιάστε το παιδί με παλιά ρούχα για να μπορεί να μεταμφιέζεται, και σκεφτείτε μήπως
θα ήταν καλό να το γράψετε το καλοκαίρι σε κάποια δραματική σχολή. Μετά από μια θεατρική παράσταση ή κάποιο πρόγραμμα στην τηλεόραση, συζητήστε μαζί του για τα πρόσωπα του έργου. Ζητήστε απ' το παιδί σας να σκιαγραφήσει συνοπτικά το χαρακτήρα του κάθε μέλους της οικογένειας σας. Το αποτέλεσμα μπορεί να σας καταπλήξει.
Σχεδόν κανείς μας δεν διακρίνεται και στα επτά είδη ευφυΐας, έτσι είναι σημαντικό να εκτιμάμε τα χαρίσματα που έχουμε, αντί να κλαιγόμαστε γι' αυτά που δεν έχουμε. Και μην κρίνετε το παιδί σας μόνο απ' την επίδοση του στα μαθηματικά ή τις γλώσσες. Αναγνωρίστε και ανταμείψτε το παιδί σας για τα ταλέντα που έχει, ακόμα κι αν δεν είναι ίδια με τα δικά σας.
«Τα παιδιά πετυχαίνουν στη ζωή κάνοντας αυτό που μπορούν να κάνουν κι όχι αυτό που δεν μπορούν,» λέει ο Χάουαρντ Γκάρντνερ. «Το σχολείο είναι σημαντικό, αλλά η ζωή είναι πιο σημαντική. Η εκμετάλλευση των ικανοτήτων μας, όποιες κι αν είναι αυτές, είναι μια μοναδική πηγή ευτυχίας.»

Είναι το παιδί σας προικισμένο; Είστε εσείς προικισμένοι;
Για να το διαπιστώσετε, απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις. Σωστό ή λάθος:

1. Το παιδί σας αποστηθίζει με εκπληκτική ευκολία ποιήματα και τα διαφημιστικά στιχάκια που ακούει στην τηλεόραση.

2. Το παιδί σας αντιλαμβάνεται πότε είσαστε χαρούμενοι και πότε
λυπημένοι.

3. Το παιδί σας ρωτάει συχνά πράγματα όπως: «Πότε άρχισε ο
χρόνος;»

4. Το παιδί σας σπανίως χάνεται. Μπορεί πάντα και σας βρίσκει,
ακόμα και στις καινούριες γι' αυτό παιδικές χαρές.

5. Το παιδί σας διακρίνεται για τις εξαιρετικά χαριτωμένες κινήσεις
του.

6. Το παιδί σας τραγουδάει χωρίς να κάνει ποτέ φάλτσο.

7. Το παιδί σας ρωτάει συχνά να του εξηγήσετε τι ακριβώς είναι ο
κεραυνός και η αστραπή, τι προκαλεί τη βροχή και τα παρόμοια.

8. Αν αλλάξετε μια λέξη σε μια ιστορία που του την έχετε διαβάσει πολλές φορές, σας διορθώνει.

9. Το παιδί σας έμαθε πολύ γρήγορα να δένει τα κορδόνια των παπουτσιών του και να οδηγεί ποδήλατο.

10. Στο παιδί σας αρέσει να παίζει διάφορους ρόλους και να στήνει θεατρικές παραστάσεις.

11. Όταν ταξιδεύετε με το αυτοκίνητο, το παιδί σας θυμάται τα διάφορα ορόσημα, τα δείχνει και λέει: «Εδώ ήταν που...»

12. Στο παιδί σας αρέσει να ακούει διάφορα μουσικά όργανα και μπορεί εύκολα να τα αναγνωρίσει από τον ήχο τους.

13. Το παιδί σας σχεδιάζει όμορφους χάρτες και απεικονίζει σωστά τα αντικείμενα.

14.Το παιδί σας απομιμείται χαρακτηριστικές κινήσεις του
σώματος και φωνές.

15. Στο παιδί σας αρέσει να ταξινομεί τα παιχνίδια του κατά
κατηγορίες, ανάλογα με το μέγεθος ή το χρώμα τους. Γενικά, ενδιαφέρεται να ανακαλύπτει τις ομοιομορφίες των διαφόρων αντικειμένων.

16. Το παιδί σας συνδέει τις πράξεις του με τα συναισθήματα του για παράδειγμα, λέει: «Αυτό το έκανα γιατί ήμουν έξω φρενών!»

17. Στο παιδί σας αρέσει να λέει ιστορίες και τις αφηγείται όμορφα.

18. Το παιδί σας σχολιάζει τους διαφορετικούς ήχους που ακούει.

19. Όταν το παιδί σας συναντάει κάποιον για πρώτη φορά, λέει ίσως: «Μου θυμίζει τον τάδε.»

20. Το παιδί σας κρίνει σωστά τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει.

Αν απαντήσατε «σωστό» και στις τρεις ερωτήσεις που αφορούν τα παρακάτω διαφορετικά είδη ευφυΐας, .το παιδί σας ίσως είναι προικισμένο στην αντίστοιχη κατηγορία.

Οι ερωτήσεις 1, 8 και 17 αφορούν τη γλωσσική ευφυΐα.

Οι ερωτήσεις 6,12 και 18, τη μουσική.

Οι ερωτήσεις 3, 7 και 15, τη λογική-μαθηματική.

Οι ερωτήσεις 4,11 και 13, την αντίληψη του χώρου.

Οι ερωτήσεις 5, 9 και 14, την κιναισθητική ευφυΐα.

Οι ερωτήσεις 10, 16 και 20, την αυτογνωσία.

Οι ερωτήσεις 2, 10 και 19, την ικανότητα να κατανοείς τους άλλους.

Θέλουμε την γνώμη σας την οποία θα την αντιπαραθέσουμε.

Από το βιβλίο του Γκάρντνερ "Νοητικές Προδιαθέσεις"