Κατέβασε σύντομο βιογραφικό Πλάτων, Νόμοι 881 b-e (διασκευὴ)
Ο Αινείας φεύγει από τη φλεγόμενη Τροία κουβαλώντας στους ώμους τον πατέρα του Αγχίση
(λεπτομέρεια από τη νωπογραφία «Η πυρκαγιά του Μπόργκο» του Ραφαήλ, παπικά διαμερίσματα, Βατικανό).
Λίγα λόγια για το κείμενο
Ο Πλάτωνας στο έργο του Νόμοι καθορίζει τους νόμους που είναι απαραίτητοι, κατά την άποψή του, για μια ομαλή κοινωνική συμβίωση.
Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει η πολιτεία, η κοινωνία και οι άνθρωποι κάποιον που κτυπά τους γονείς του;
Ποια μέτρα θα πρέπει να ληφθούν;
Τις απαντήσεις στο κείμενο...
Εισαγωγικό σημείωμα
Οι Νόμοι είναι το μεγαλύτερο σε έκταση και το πιο αξιόλογο έργο της γεροντικής ηλικίας του Πλάτωνα. Περιέχει εκτός από τις πολιτικές, παιδαγωγικές και ηθικές ιδέες του και συγκεκριμένες ρυθμιστικές διατάξεις που κατά τον φιλόσοφο πρέπει να διέπουν τη ζωή των πολιτών. Στις ποικίλες διατάξεις που ορίζουν την επιθυμητή συμπεριφορά των χρηστών πολιτών –αλλά και αυστηρές ποινές για τους παραβάτες– υπάρχει πρόβλεψη και για όσους δε σέβονται τους γονείς ή τους παππούδες τους.
Ο Αινείας μεταφέρει τον πατέρα του μετά την άλωση της Τροίας
Ὅς ἄν τολμήσῃ πατέρα ἤ μητέρα ἤ τούτων πατέρας ἤ μητέρας τύπτειν, πρῶτον μὲν ὁ προστυγχάνων βοηθείτω, καὶ ὁ μὲν μέτοικος ἤ ξένος εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν, μὴ βοηθήσας δὲ ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω· ὁ δὲ μὴ μέτοικος βοηθῶν μὲν ἔπαινον ἐχέτω, μὴ βοηθῶν δέ, ψόγον· δοῦλος δὲ βοηθήσας μὲν ἐλεύθερος γιγνέσθω, μὴ βοηθήσας δὲ πληγὰς ἑκατὸν τῇ μάστιγι τυπτέσθω. Ἐὰν δέ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων, πρῶτον μὲν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τὴν ἄλλην χώραν καὶ πάντων ἱερῶν εἰργέσθω, κατελθὼν δὲ θανάτῳ ζημιούσθω. Ἐὰν δέ τις ἐλεύθερος τῷ τοιούτῳ συμφάγῃ ἤ συμπίῃ ἤ τινα τοιαύτην ἄλλην κοινωνίαν κοινωνήσῃ ἤ καὶ μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών, μήτε εἰς ἱερὸν ἔλθῃ μηδὲν μήτ’ εἰς ἀγοράν μήτ’εἰς πόλιν ὅλως πρότερον ἤ καθήρηται.
Ο Αινείας μεταφέρει τον πατέρα του μετά την άλωση της Τροίας
(Gian Lorenzo Bernini,1618-19, Galleria Borghese, Ρώμη).
Ερμηνευτικά σχόλια
προεδρία: Το δικαίωμα να καταλαμβάνει κανείς την πρώτη σειρά καθισμάτων, ακριβώς μπροστά στην ορχήστρα, στις δραματικές παραστάσεις τον αρχαίου θεάτρου. Το προνόμιο αυτό απολάμβαναν στην αρχαία Αθήνα οι ιερείς, οι ανώτατοι άρχοντες, εξέχοντες πολίτες, οι απόγονοι όσων είχαν πέσει στο πεδίο της μάχης υπερασπιζόμενοι την πόλη και μέλη αντιπροσωπειών ή πρεσβευτές άλλων πόλεων σε ένδειξη τιμής.
ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω: Ισόβια εξορία με δήμευση της περιουσίας, που επιβαλλόταν στην αρχαιότητα σε αυτούς που καταδικάζονταν για φόνους και άλλα βαριά εγκλήματα. Εκείνοι που πρόβλεπαν ότι θα καταδικαστούν σ’ αυτή την ποινή συνήθως έφευγαν μόνοι τους πριν από τη δίκη.
Ερωτήσεις
1. Πώς επαληθεύεται από όσα διαβάσατε η ιδιαίτερη σημασία που απέδιδε ο Πλάτων στον σεβασμό προς τους μεγαλύτερους;
2. Από τις ποινές που προβλέπει ο νόμος που διαβάσατε ποια σας φαίνεται πιο αυστηρή; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
3. Από το κείμενο που μελετήσατε διαφαίνεται διαφοροποίηση στον τρόπο που ο Πλάτων αντιμετωπίζει διάφορες κοινωνικές ομάδες σε σχέση με την τήρηση της υποχρέωσης να σέβονται τους μεγαλύτερους και να τους βοηθούν, όταν κακοποιούνται. Να καταγράψετε τις ομάδες αυτές και την αντιμετώπισή τους και, αξιοποιώντας τις γενικότερες γνώσεις σας για την αρχαιότητα, να προσπαθήσετε να την αιτιολογήσετε.
• Για τον Πλάτωνα
Κατέβασε σύντομο βιογραφικό για μαθητική χρήση:
• Λεξικά νέας ελληνικής: για απλή αναζήτηση / για σύνθετη αναζήτηση
• Bασικό λεξικό της αρχαίας
• Λεξικό της αρχαίας Liddell & Scott
• Λεξικό αρχαίας, σχολικό εγχειρίδιο
• Κατάλογος ανωμάλων ρημάτων
Συμπληρωματικό υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του
Ο Πλάτων –το πραγματικό του όνομα ήταν Αριστοκλής– γεννήθηκε γύρω στο 428/7 π.Χ.στην Αθήνα. Η οικογένειά του διχάστηκε πολιτικά μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, καθώς κάποιοι συγγενείς του ήταν δημοκρατικοί και κάποιοι ολιγαρχικοί. Καταλυτική υπήρξε η γνωριμία του με τον Σωκράτη, του οποίου τη δίκη και την καταδίκη έζησε από κοντά. Ταξίδεψε αρκετά και συνάντησε άλλους σοφούς της εποχής του. Όταν επέστρεψε στην πόλη του από τα πρώτα ταξίδια του, γύρω στο 395 π.Χ. περίπου, δεν έδειξε ενδιαφέρον για την πολιτική ζωή της Αθήνας· τον συγκινούσε περισσότερο η συγκρότηση μιας ιδεώδους πολιτείας που θα στηριζόταν στη γνώση του Αγαθού. Περί το 387 π.Χ. δημιούργησε μια σχολή στους κήπους του Ακάδημου, την περίφημη Ακαδημία.
Βασική του πεποίθηση ήταν ότι μόνο μέσα από τη φιλοσοφία οι πολιτικοί θα μπορούσαν να βρουν τον σωστό δρόμο. Η απογοήτευσή του από την πολιτική κατάσταση της πατρίδας του –η οποία είχε καταδικάσει σε θάνατο έναν Σωκράτη– τον ώθησε να αναζητήσει άλλες πολιτείες, για να εφαρμόσει τις ιδέες του περί διακυβέρνησης. Επισκέφτηκε συγκεκριμένα για τον σκοπό αυτό τρεις φορές τη Σικελία. Κατά την πρώτη του επίσκεψη στις Συρακούσες είχε συνάψει φιλία με τον Δίωνα, αλλά είχε δημιουργήσει και έχθρα με τον τύραννο Διονύσιο Α′. Ακολούθησαν άλλες δύο επισκέψεις, όταν την εξουσία είχε αναλάβει ο Διονύσιος Β’.
Ο Πλάτων πέθανε περίπου το 348/7 π.Χ., έχοντας αφοσιωθεί τα τελευταία χρόνια της ζωής του στις μελέτες του και στην Ακαδημία, και μάλιστα, κατά τον Παυσανία, τον έθαψαν εκεί κοντά.
Τα έργα του, εκτός από την Απολογία Σωκράτους και φυσικά τις επιστολές του, έχουν μορφή διαλόγου. Στους διαλόγους του δεν εμφανίζεται ποτέ ο ίδιος, αποστασιοποιούμενος έτσι από την επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται εκεί. Τα θέματα που θίγονται είναι η αρετή (ανδρεία, σωφροσύνη, δικαιοσύνη), η πολιτεία, η οντολογία, η διαλεκτική, η ποίηση, ητέχνη. Τίτλοι διαλόγων του Πλάτωνα είναι: Λάχης, Χαρμίδης, Πρωταγόρας, Γοργίας, Συμπόσιον, Φαίδρος, Τίμαιος, Κριτίας, Νόμοι, Κρίτων κ.ά.
Ερωτήσεις κατανόησης τύπου:
σύρε κι άσε
Ερωτήσεις κατανόησης
τύπου:
σωστού - λάθους © Νίκος Μυλωνάς
Κατέβασε το αρχείο, για να γράψεις τη μετάφρασή σου
Κατέβασε τη μετάφραση σε αρχείο
Άσκηση για τη μετάφραση τύπου: σύρε κι άσε
Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ ή
εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ
μ Ὅς ἄν τολμήσῃ πατέρα ἤ μητέρα
μ πρῶτον μὲν ὁ προστυγχάνων βοηθείτω,
μ καὶ ὁ μὲν μέτοικος ἤ ξένος εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν,
μ ὁ δὲ μὴ μέτοικος βοηθῶν μὲν ἔπαινον ἐχέτω,
μ δοῦλος δὲ βοηθήσας μὲν ἐλεύθερος γιγνέσθω,
μ μὴ βοηθήσας δὲ πληγὰς ἑκατὸν τῇ μάστιγι τυπτέσθω.
μ Ἐὰν δέ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων,
μ πρῶτον μὲν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τὴν ἄλλην χώραν
μ καὶ πάντων ἱερῶν εἰργέσθω,
μ Ἐὰν δέ τις ἐλεύθερος τῷ τοιούτῳ συμφάγῃ ἤ συμπίῃ
μ ἤ καὶ μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών,
μ μήτ’εἰς πόλιν ὅλως πρότερον ἤ καθήρηται.
Κατέβασε το αρχείο, για να γράψεις τη μετάφρασή σου
O πίνακας που ακολουθεί είναι . Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
| 1 Ὅς ἂν τολμήσῃ πατέρα ἢ μητέρα | |
| 2 ἢ τούτων πατέρας ἢ μητέρας τύπτειν, | |
| 3 πρῶτον μὲν ὁ προστυγχάνων βοηθείτω, | |
| 4 καὶ ὁ μὲν μέτοικος ἢ ξένος | |
| 5 εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν, | |
| 6 μὴ βοηθήσας δὲ φευγέτω ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας· | |
| 7 ὁ δὲ μὴ μέτοικος βοηθῶν μὲν ἔπαινον ἐχέτω, | |
| 8 μὴ βοηθῶν δὲ, ψόγον· | |
| 9 δοῦλος δὲ βοηθήσας μὲν ἐλεύθερος γιγνέσθω, | |
| 10 μὴ βοηθήσας δὲ τυπτέσθω τῇ μάστιγι ἑκατὸν πληγάς. | |
| 11 Ἐὰν δὲ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων, | |
| 12 πρῶτον μὲν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως | |
| 13 εἰς τὴν ἄλλην χώραν καὶ εἱργέσθω πάντων ἱερῶν, | |
| 14 κατελθὼν δὲ θανάτῳ ζημιούσθω. | |
| 15 Ἐὰν δὲ τις ἐλεύθερος συμφάγῃ τῷ τοιούτῳ | |
| 16 ἢ συμπίῃ ἢ τίνα τοιαύτην ἄλλην κοινωνήσῃ κοινωνίαν | |
| 17 ἢ καὶ μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών, | |
| 18 μήτε εἰς ἱερὸν ἔλθῃ μηδὲν μήτ’ εἰς ἀγορὰν | |
| 19 μήτ’ εἰς πόλιν ὅλως πρότερον ἢ καθήρηται. |
Σύρε τον πίνακα, για να δεις και τις υπόλοιπες στήλες.
|
Ὃς ἂν τολμήσῃ |
ὅς (αναφορική) |
|
πατέρα |
|
|
ἢ μητέρα |
|
|
ἢ τούτων πατέρας |
|
|
ἢ μητέρας |
|
|
τύπτειν, |
|
|
πρῶτον μὲν |
α-κύρια |
|
ὁ προστυγχάνων |
|
|
βοηθείτω, |
|
|
καὶ ὁ μὲν μέτοικος |
β-κύρια |
|
ἢ ξένος |
|
|
εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω |
|
|
βοηθῶν, |
|
|
μὴ βοηθήσας δὲ |
γ-κύρια |
|
ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω· |
|
|
ὁ δὲ μὴ μέτοικος |
δ-κύρια |
|
βοηθῶν μὲν |
|
|
ἔπαινον ἐχέτω, |
|
|
μὴ βοηθῶν δέ, |
ε-κύρια |
|
ψόγον· (ἐχέτω) |
|
|
δοῦλος δὲ |
στ-κύρια |
|
βοηθήσας μὲν |
|
|
ἐλεύθερος γιγνέσθω, |
|
|
μὴ βοηθήσας δὲ |
ζ-κύρια |
|
πληγὰς ἑκατὸν τῇ μάστιγι τυπτέσθω. |
|
|
|
|
|
Ἐὰν δέ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων, |
Ἐὰν (υποθετική) |
|
πρῶτον μὲν |
η-κύρια |
|
φευγέτω ἀειφυγίαν |
|
|
ἐξ ἄστεως |
|
|
εἰς τὴν ἄλλην χώραν |
|
|
καὶ πάντων ἱερῶν εἱργέσθω, |
θ-κύρια |
|
κατελθὼν δὲ |
ι-κύρια |
|
θανάτῳ ζημιούσθω. |
|
|
|
|
|
Ἐὰν δέ τις ἐλεύθερος |
Ἐὰν (υποθετική) |
|
τῷ τοιούτῳ συφμάγῃ |
|
|
ἢ συμπίῃ |
(ἐάν) (υποθετική) |
|
ἢ τίνα τοιαύτην ἄλλην κοινωνίαν κοινωνήσῃ |
(ἐάν) (υποθετική) |
|
ἢ καὶ μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών, |
ια-κύρια |
|
μήτε εἰς ἱερὸν ἔλθῃ μηδὲν |
ιβ-κύρια |
|
μήτ’ εἰς ἀγορὰν |
|
|
μήτ’ εἰς πόλιν |
|
|
ὅλως |
|
|
πρότερον ἢ |
|
|
καθήρηται. |
ιβ-κύρια |
|
|
|
|
Υπόμνημα: υποκείμενο, ρήμα, μετοχή, απαρέμφατο, προσδιορισμός |
|
δ. αναφορική/υποθετικήκύριακύριακύριακύριακύριακύριακύριαδ. υποθετικήκύριακύριακύριαδ. υποθετικήδ. υποθετικήδ. υποθετικήδ. υποθετικήκύριαδ. χρονική
Λεξιλογικός Πίνακας
φεύγω [= φεύγω, τρέπομαι σε φυγή, εξορίζομαι, κατηγορούμαι]
θ.
φευγ-, φυγ-
[στο κείμενο συναντήσατε τους τύπους: φευγέτω και ἀειφυγίαν]
Για να βρεις τη σημασία των λέξεων του Λεξιλογικού Πίνακα πήγαινε στα λεξικά της Πύλης για την ελληνική γλώσσα ή χρησιμοποίησε τους παρακάτω δεσμούς:
| Αρχαία Ελληνική / Νέα Ελληνική | Νέα Ελληνική | ||
 |
 |
ἡ φυγή ὁ φυγάς φυγαδεύω |
φευγαλέος φευγάτος |
 |
φυγοδικῶ φυγόμαχος φυγομαχῶ φυγοπονώ φυγόπονος ἡ φυγοπονία ἀποφεύγω ἡ ἀποφυγή διαφεύγω ἡ διαφυγή καταφεύγω ἡ καταφυγή τὸ καταφύγιον (-ιο) προσφεύγω ἡ προσφυγή ὁ πρόσφυξ πρόσφυγας ἄφευκτος |
φυγόδικος φυγόκεντρος φυγομαχία φυγόποινος αναπόφευκτος φοροφυγάς |
Χρησιμοποίησε το σύμβολο * πριν ή μετά από το φευγ- ή το φυγ-, π.χ φυγ* ή *φυγ*, για να βρεις τις παράγωγες και σύνθετες λέξεις, καθώς επίσης και τη σημασία τους. Χρησιμοποιώντας τη σύνθετη αναζήτηση μπορείς να βρεις μόνο επίθετα ή μόνο ρήματα κ.τ.λ...
Όσες λέξεις δεν ξέρεις τι σημαίνουν πάτα το καλαθάκι που βρίσκεται αριστερά της λέξης. Αφού τις συγκεντρώσεις όλες πάτα το καλαθάκι που βρίσκεται δεξιά από το πλαίσιο αναζήτησης. Αντίγραψέ τες σ' ένα έγγραφο του Word ή του OpenOffice. Μελέτησε προσεκτικά τα παραδείγματα.
Ασκήσεις
Σχολικού βιβλίου
Πρόσθετες ασκήσεις
Κατέβασε τις πρόσθετες ασκήσεις σε αρχείο
Ασκήσεις μαθητών/τριών
Δεύτερο συνθετικό λέξη κλιτή – ουσιαστικό
Όταν το β΄ συνθετικό είναι ουσιαστικό, η σύνθετη λέξη που παράγεται μπορεί να είναι και αυτή ουσιαστικό (π.χ. ἡμίθεος) ή επίθετο (π.χ. ἄπολις).
Στη σύνθετη λέξη το β΄ συνθετικό άλλοτε παραμένει αμετάβλητο και άλλοτε μετασχηματίζεται. Ειδικότερα:
 |
ουσιαστικό | → | το β΄ συνθετικό παραμένει αμετάβλητο, π.χ. ὁδοι-πόρος (ὁδός + πόρος), κατα-δίκη | |||
| σύνθετη λέξη | ||||||
|
|
το β΄ συνθετικό παραμένει αμετάβλητο, π.χ. ἄ-πολις, εὐ-δαίμων, μονο-δάκτυλος | |||||
| επίθετο | ή | |||||
|
επιθέτου β΄ κλίσης γ΄ κλίσης σε -(ι)ος
π.χ. ἀσώματ-ος (σῶμα), ἐπουράν-ιος (οὐρανός), ὁμοπάτρ-ιος (πατήρ) |
|||||
| το β΄ συνθετικό παίρνει τη μορφή: |
||||||
| επιθέτου γ΄ κλίσης σε -ης ή -ων
π.χ. εὐγεν-ής (γένος), ὁμοεθν-ής (ἔθνος), ἀκτήμ-ων (κτῆμα) |
||||||
Δεύτερο συνθετικό λέξη κλιτή – επίθετο
Κατά τη σύνθεση, όταν το β΄ συνθετικό είναι επίθετο, μένει αμετάβλητο. π.χ. δύσ-βατος (βατός), πάγ-καλος (καλός), ἄ-γνωστος (γνωστός)
Δεύτερο συνθετικό λέξη άκλιτη
Όταν το δεύτερο συνθετικό είναι
άκλιτη λέξη (κυρίως επιρρήματα, άκλιτα
αριθμητικά, σύνδεσμοι), στη σύνθετη λέξη παραμένει
αμετάβλητο.
Π.χ. ὑπερ-άνω, ἔκ-παλαι,
συν-άμα.
ασκήσεις
Δεύτερο συνθετικό λέξη κλιτή – ουσιαστικό
Δεύτερο συνθετικό λέξη κλιτή – επίθετο
Δεύτερο συνθετικό λέξη άκλιτη
Η γραμματική και το συντακτικό της ενότητας:
Θεωρία γραμματικής
Προστακτική ενεστώτα και αορίστου ενεργητικής φωνής
Κατέβασε την κλίση της ενεργητικής φωνής του ρ. λύω.
α. Σχηματισμός και κλίση προστακτικής ενεστώτα και αορίστου ενεργητικής φωνής βαρύτονων ρημάτων
Οι τύποι φευγέτω και ἐχέτω του κειμένου της Ενότητας είναι τύποι προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής
• Η προστακτική δεν έχει α΄ εν. και α΄ πληθ. πρόσωπο (όπως και στη ν.ε.).
• Προστακτική έχουν ο ενεστώτας, ο αόριστος και ο παρακείμενος (βλ. επόμενη Ενότητα).
• Οι τύποι προστακτικής παίρνουν άρνηση μή.
Στον πίνακα παρατίθεται η κλίση της προστακτικής ενεστώτα και αορίστου ε.φ.:
Δες το βίντεο για τον σχηματισμό της προστακτικής
|
Προστακτική ενεστώτα ____ πίστευ-ε πιστευ-έτω ____ πιστεύ-ετε πιστευ-όντων ή πιστευ-έτωσαν |
 |
Προστακτική αορίστου ____ πίστευ-σ-ον πιστευ-σ-άτω ____ πιστεύ-σ-ατε πιστευ-σ-άντων ή πιστευ-σ-άτωσαν |
Παρατηρήσεις
1. Η προστακτική αορίστου, όπως και η υποτακτική και η ευκτική, δεν δέχεται αύξηση!
2. Προσέξτε την αναλογία στον σχηματισμό και στην κλίση των δύο προστακτικών, λαμβάνοντας υπόψη ότι:
α. η προστακτική αορίστου παρουσιάζει το χαρακτηριστικό για τον μέλλοντα και τον αόριστο -σ- μετά το θέμα του ρήματος,
β. το χαρακτηριστικό φωνήεν της προστακτικής αορίστου είναι το -α- (αντί για το -ε-της προστακτικής ενεστώτα).
3. Τα αφωνόληκτα ρήματα σχηματίζουν την προστακτική αορίστου με τις γνωστές αλλαγές στο θέμα τους.
Λαμβάνοντας υπόψη τη δεύτερη παρατήρηση, να κλίνετε παρακάτω τις προστακτικές ενεστώτα και αορίστου των ρημάτων προστάττω, ἀνατρέπω, μεταπείθω.
Σημασίες και χρήσεις της προστακτικής
Σε κύριες προτάσεις, όπου και αποκλειστικά συναντάται, η προστακτική μπορεί να εκφράζει:
● προσταγή ή προτροπή, οπότε συχνά προτάσσονται τα: ἄγε (δή), ἴθι (δή), ἄγετε (δή), ἴτε (δή),
π.χ. Γνῶθι σαυτόν (Χίλων).
Ἴθι δὴ (= εμπρός λοιπόν) νῦν εἰπὲ τούτοις, τίς αὐτοὺς βελτίους ποιήσει.
● απαγόρευση ή αποτροπή με άρνηση μή,
π.χ. Πρὸς θεῶν, μὴ λύετε τὰς σπονδάς (= Στο όνομα των θεών, μην παραβαίνετε τους όρους της ανακωχής).
● συγκατάθεση ή παραχώρηση,
π.χ. Οἱ δ’ οὖν γελώντων(= Αυτοί ας γελούν).
● ευχή ή κατάρα,
π.χ. Ὑγίαινε. Ἐρρέτω (= στα κομμάτια!).
● συμβουλή.
π.χ. Τοὺς μὲν θεοὺς φοβοῦ, τοὺς δὲ γονεῖς τίμα.
● δέηση ή παράκληση,
π.χ. Μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληιάδεω Ἀχιλῆος.
β. Καταληκτικά μονόθεμα οδοντικόληκτα σε -ας (γεν. -αντος)
Ο τύπος βοηθήσας της ενότητας κλίνεται σύμφωνα τα τριτόκλητα μονόθεμα οδοντικόληκτα σε -ας (γεν. -αντος)
| Ενικός αριθμός | Πληθυντικός αριθμός | |||
|---|---|---|---|---|
| ονομ. γεν. δοτ. αιτ. κλητ. |
ὁ γίγας τοῦ γίγαντος τῷ γίγαντι τὸν γίγαντα (ὦ) γίγαν |
ὁ ἀνδριάς τοῦ ἀνδριάντος τῷ ἀνδριάντι τὸν ἀνδριάντα (ὦ) ἀνδριάς |
οἱ γίγαντες τῶν γιγάντων τοῖς γίγασι (< γίγαντ-σι) τοὺς γίγαντας (ὦ) γίγαντες |
οἱ ἀνδριάντες τῶν ἀνδριάντων τοῖς ἀνδριᾶσι (< ἀνδριάντ-σι) τοὺς ἀνδριάντας (ὦ) ἀνδριάντες |
Παρατηρήσεις
1. Η κλητική ενικού στα βαρύτονα ουσιαστικά αυτής της κατηγορίας είναι ακατάληκτη (γίγαν). Το -τ- αποβάλλεται, επειδή στην Αρχαία Ελληνική ληκτικά σύμφωνα είναι μόνο τα -ν, -ρ, -ς.
2. Η κλητική ενικού στα οξύτονα ουσιαστικά αυτής της τάξης είναι όμοια με την ονομαστική (ἀνδριάς).
3. Σύμφωνα με τα ουσιαστικά αυτά κλίνεται το αρσενικό γένος της μετοχής αορίστου των βαρύτονων ρημάτων ενεργητικής φωνής (λύσας, λύσασα, λῦσαν). Όμως η μετοχή σχηματίζει την κλητική ενικού όμοια με την ονομαστική (λύσας).
Κλίση μετοχής σε -ας, -άντος
| Ενικός αριθμός | Πληθυντικός αριθμός | |
|---|---|---|
| ονομ. γεν. δοτ. αιτ. κλητ. |
ὁ λύσας τοῦ λύσαντος τῷ λύσαντι τὸν λύσαντα (ὦ) λύσας |
οἱ λύσαντες τῶν λυσάντων τοῖς λύσασι τοὺς λύσαντας (ὦ) λύσαντες |
Ασκήσεις
Σχολικού βιβλίου
Πρόσθετες ασκήσεις
Διαγωνίσματα
Μπορείτε να επεξεργαστείτε μια λέξη ή μεγαλύτερο μέρος του κειμένου.
1. Για έντονα γράμματα, επιλέξτε τη λέξη ή το κείμενο και πατήστε Ctrl+B ή Ctrl+Shif+B, για πλάγια γράμματα πατήστε Ctrl+Ι ή Ctrl+Shif+I και για υπογραμμισμένα γράμματα πατήστε Ctrl+U ή Ctrl+Shif+U.
2. Για τη μετακίνηση μια λέξης ή ενός τμήματος, επιλέξτε τη λέξη ή το τμήμα και σύρτε στη νέα θέση.
2α. Αλλιώς, για αποκοπή, επιλέξτε τη λέξη ή το τμήμα του κειμένου πατώντας Ctrl+X και για επικόλληση Ctrl+V. Για αντιγραφή πατήστε Ctrl+C
3. Για επαναφορά, πατήστε Ctrl+R.
4. Μπορείτε επίσης να διαγράψετε μια λέξη ή να προσθέσετε δικό σας κείμενο.
Σημ. Στο κινητό ή στο τάμπλετ δεν ισχύει το 1.