Συνοπτική παρουσίαση της ενότητας, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να αντιληφθούν:

α) τις διεκδικήσεις του Βενιζέλου στο Συνέδριο του Παρισιού, σ. 100

β) τη σημασία της στρατιωτικής παρουσίας της Ελλάδας στη Μ. Ασία για τη Βρετανία, σ. 100

γ) τις αντιδράσεις των Ελλήνων της Μ. Ασίας και των Τούρκων, σ. 101

Υποστηρικτικό υλικό:

Πηγές σχολ. βιβλίου.

Προτεινόμενη δραστηριότητα:

-Άσκηση/δραστηριότητα 1, σ. 101 του σχολ. βιβλίου.

 1 ώρα; 

 

I. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Ειδικοί διδακτικοί στόχοι

Οι μαθήτριες και οι μαθητές επιδιώκεται:

Να μάθουν ότι τόσο οι Δυνάμεις της Αντάντ όσο και η Ελλάδα διεκδικούσαν από την ηττημένη Οθωμανική αυτοκρατορία εδάφη και ζώνες επιρροής.

Να κατανοήσουν και να αποτιμήσουν τους παράγοντες που οδήγησαν την ελληνική πολιτική ηγεσία στην απόφαση ανάληψης της μικρασιατικής εκστρατείας.

Να γνωρίσουν τις συνθήκες που επικράτησαν στη ζώνη της Σμύρνης αμέσως μετά την απόβαση εκεί ελληνικού στρατού.

 

Κύριες διδακτικές επισημάνσεις

Σχολιασμός γραπτών πηγών

1α και 1β. Τα δύο κείμενα θα πρέπει να μελετηθούν παράλληλα. Σε αυτά, το ίδιο γεγονός, η απόβαση ελληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη, αντιμετωπίζεται από μεν τους Έλληνες ως απελευθέρωση από δε τους Τούρκους ως υποδούλωση. Ειδικότερα στο δεύτερο κείμενο χρησιμοποιείται λεξιλόγιο δανεισμένο από την πολιτική επιχειρηματολογία του εθνικισμού, στο οποίο, βεβαίως, δεσπόζουν οι αναφορές στο τουρκικό έθνος και στα δικαιώματά του, που πλήττονται, σύμφωνα με τον Τούρκο συντάκτη του κειμένου, από την ελληνική στρατιωτική παρουσία στη Σμύρνη.

2. Ιδιαίτερα θα πρέπει να επισημανθεί η, σχεδόν αγωνιώδης, προσπάθεια του Ελ. Βενιζέλου να πείσει τους Έλληνες της Μικράς Ασίας ότι πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγουν τις ακρότητες σε βάρος την σύνοικων Τούρκων αλλά και των ιταλικών δυνάμεων που βρίσκονταν νότια της ελληνικής ζώνης κατοχής, γιατί κάτι τέτοιο θα έβλαπτε σοβαρά τις ελληνικές επιδιώξεις.

 

Σχολιασμός εικονιστικού υλικού

1. Η εικόνα του θωρηκτού «Αβέρωφ» στα νερά του Βοσπόρου με φόντο την Αγια Σοφιά δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι αποτελούσε, για τους οπαδούς της Μεγάλης Ιδέας, δηλαδή για τους περισσότερους Έλληνες, την υλοποίηση ενός ονείρου. Κύματα ενθουσιασμού κατέλαβαν τους Έλληνες της Πόλης, που θεώρησαν ότι έφτασε η ώρα της ενσωμάτωσής τους στο ελληνικό κράτος και έσπευσαν να υποδεχτούν με μεγάλη χαρά τους Έλληνες στρατιώτες.

 

ΙΙ. ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Το συνέδριο Ειρήνης, ο Βενιζέλος και οι ελληνικές διεκδικήσεις

Το Συνέδριο Ειρήνης εγκαινίασε τις επίσημες εργασίες του τον Ιανουάριο του 1919 στο Παρίσι [...]. Μέσα σε αυτό το πολύχρωμο πλήθος, ο Βενιζέλος φαίνεται ότι ανακάλυψε τον καλύτερο επικοινωνιακό εαυτό του. [...] Με μία μοναδική για έλληνα πολιτικό ικανότητα να επιχειρηματολογεί και να πείθει, συνήθως, ή να μην πείθει, χωρίς όμως ποτέ να κουράζει ή να εξοργίζει τον συνομιλητή του, με σαφείς αναφορές σε κοινά συμφέροντα ή επωφελείς για όλους ισορροπίες αντί της εμμονής στα γνωστά «ιστορικά δίκαια του ελληνισμού», με το να προβάλλει τεκμηριωμένες απόψεις και όχι συμπλέγματα, ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας κατόρθωσε πράγματι να μεγιστοποιήσει τα πλεονεκτήματα που ήδη διέθετε ως σύμμαχος των νικητών. [... ]

[... ] ακριβώς κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου Ειρήνης, αποφασίστηκε να ανατεθεί στις ελληνικές δυνάμεις η κατάληψη της Σμύρνης και της περιοχής της. Η εντολή της Entente είχε μεν σχέση με την «ασφάλεια των συμμαχικών δυνάμεων», αλλά τα συμφραζόμενα της αποφάσεως δεν άφηναν πολλές αμφιβολίες —στην Αθήνα— ότι επρόκειτο για το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ικανοποιήσεως των ελληνικών διεκδικήσεων αντίδωρο, εν πολλοίς, για την πρωτοβουλία του Βενιζέλου να ανταποκριθεί ταχύτατα [... ] στην έκκληση της Συμμαχίας να αποσταλούν στρατιωτικές δυνάμεις στη νότια Ουκρανία εναντίον του νέου, και εξαιρετικά ασταθούς τότε, επαναστατικού καθεστώτος των μπολσεβίκων της Ρωσίας.

 

Γ. Γιανουλόπουλος, «Η ευγενής μας τύφλωσις...», εξωτερική πολιτική και «εθνικά θέματα» από την ήττα του 1897 έως τη Μικρασιατική Καταστροφή,
δ' έκδοση, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2003, σ. 249-254.