ΕΛΕΝΗ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4Η ΣΚΗΝΗ Β ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

-Η προαναγγελία της  εισόδου της  Θεονόης γίνεται από ………………………………….

-Αυτό δημιουργεί μια δραματική κορύφωση γιατί …………………………………………………………….

-Η Θεονόη κάνει μια  επιβλητική, μεγαλόπρεπη, ιεροπρεπή, τελετουργική εμφάνιση που προκαλεί σεβασμό και φόβο. (βρες τις φράσεις)

Το δίλημμα της Θεονόης:

  • Να παραδώσει τον ……………………………….ή να τον σώσει μαζί με …………………………………
  •    Να συνταχθεί με ………………… ή με …………………………………
  • Να υπερασπιστεί το δ………………..…    ή ……………………………….
  • Να πάρει το μέρος του …………………………..ή να συνταχθεί με τους θεούς και τον πατέρα της;

Ο Λόγος της Ελένης

Η ικεσία της Ελένης έχει διπλό στόχο:

Παράλληλο Κείμενο 2

Τα επιχειρήματα της Ελένης

-Επίκληση στο συναίσθημα:

-Επίκληση στη λογική:

-Επίκληση στο ήθος του δέκτη (ήθος Θεονόης):

-Επίκληση στην αυθεντία:   Απόψεις με γενικό κύρος, βία και έννοια του δικαίου:

Οι ρήσεις των δύο ηρώων (Ελένης – Μενελάου)

Μορφή ρήσεων: Μοιάζουν με «αγώνα λόγων». Οι συγκεκριμένες βέβαια ρήσεις δεν αποτελούν αγώνα, αφού    ……………………………………………………… ………………………………………………………………… Περισσότερο υπάρχει μια ατμόσφαιρα αγώνα, καθώς το ίδιο βασικό επιχείρημα αναπτύσσεται από δύο διαφορετικά πρόσωπα, με το Χορό να παρεμβαίνει, όπως σε ένα αληθινό αγώνα λόγων.

Το βασικό επιχείρημα που χρησιμοποιούν οι δύο ήρωες είναι το δίκαιο της «……………………» (δάνειο και απόδοση): …………………………………………………………………………………….

  Σύγκριση των λόγων Ελένης – Μενελάου:                         Πέρα από τις ομοιότητες στις δύο ρήσεις (κυρίως στο επιχείρημα) υπάρχουν διαφορές, κυρίως στο ύφος και τον τόνο της κάθε ρήσης. Στην Ελένη ξεχωρίζουμε την……………………………………………………………………………………………………….., ενώ στο Μενέλαο ξεχωρίζουμε τη σθεναρή επιμονή, το σοβαροφανή τρόπο, το σαρκαστικό τόνο και τις απειλές.

Ο λόγος του Μενελάου μοιάζει περισσότερο με δικανικό λόγο (με τα δύο βασικά του επιχειρήματα:

  • α. Πρέπει να  ………………………………………………………………………………………………………………,
  • β. Εφόσον οι θεοί δέχονται τα σφάγια δεν μπορούν στη συνέχεια να εξαπατούν αυτόν που προσφέρει τη θυσία και να μην ικανοποιούν το αίτημά του),

ενώ της Ελένης με συμβουλευτικό.

Ειδολογική κατάταξη του έργου: Άλλοι θεωρούν την «Ελένη» τραγωδία, άλλοι ……………………, άλλοι ………………………… δράμα.

Άλλοι πάλι θεωρούν ότι η «Ελένη» συνδέεται με τα πολιτικά γεγονότα της εποχής. Είναι μια πολιτική αλληγορία σε σχέση με τον Αλκιβιάδη. Μελετητές μάλιστα λένε ότι στην πραγματικότητα πρωταγωνιστής του έργου είναι ο Αλκιβιάδης που κρύβεται κάτω από το όνομα της Ελένης. Οι υπαινιγμοί κατά του Αλκιβιάδη είναι βέβαια φανεροί σ’ όλο το έργο. Όταν  η Ελένη λέει πως αν γυρίσει στη Σπάρτη θα της κλείνουν τις πόρτες, γίνεται υπαινιγμός για τον Αλκιβιάδη που τότε φιλοξενούνταν στη Σπάρτη και που του είχαν ανοίξει τις πόρτες. Κι όταν η ίδια λέει θεϊκή βουλή ήτανε να σκοτωθούν τόσοι και να βγάλει αυτή κακό όνομα, πάλι τον Αλκιβιάδη παρωδεί πως δεν έφταιγε τάχα τίποτε. Κι όταν βάζει τη Θεονόη να μαντεύει υπέρ της επιστροφής της Ελένης, προειδοποιεί πως πάλι οι θεομπαίχτες της Αθήνας θα επιστρατευθούν για να δώσουν χρησμό υπέρ της επιστροφής.

Η Θεονόη αποφασίζει ………………………………………… …………………………………………………………..

Επιχειρήματα:

ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4Η ΕΝΟΤΗΤΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

1. Ξεκινώντας τον 1ο λόγο του προς την Αθηνά ο Τηλέμαχος…

  • αναφέρει τους μνηστήρες που ρημάζουν την περιουσία του.
  • τη ρωτάει πως περνάει.

2. Ο Τηλέμαχος πιστεύει ότι ο πατέρας του…

  • είναι ζωντανός και όπου να ‘ναι θα γυρίσει.
  •   είναι νεκρός.

3. Ο Τηλέμαχος ρωτάει τον ξένο από πού είναι, πώς ήρθε στην Ιθάκη, αν είναι παλιός φίλος του πατέρα του

ΣΩΣΤΟ              ΛΑΘΟΣ                 

4.  Η Αθηνά απαντάει ότι…

  • λέγεται Μέντορας και ότι ψάχνει να βρει μια καλή νύφη.
  • λέγεται Μέντης, ότι είναι βασιλιάς των Ταφίων και ότι ανταλλάσσει σίδηρο με χαλκό.

5. Η Αθηνά-Μέντης είναι παλιός φίλος του Οδυσσέα.

               ΣΩΣΤΟ                                 ΛΑΘΟΣ

6. Η Αθηνά ισχυρίζεται ότι ο Οδυσσέας…

  • έχει πεθάνει στον πόλεμο της Τροίας.
  •  είναι ζωντανός και μαντεύει ότι δε θα αργήσει να γυρίσει.

7. Τέλος, η Αθηνά ρωτάει τον Τηλέμαχο…

  • αν είναι παιδί του Οδυσσέα.
  • αν μπορεί να ξαπλώσει λίγο, γιατί είναι κουρασμένη από το ταξίδι.

8. Στον 2ο λόγο του προς την Αθηνά ο Τηλέμαχος…

  • παραδέχεται με σιγουριά ότι είναι γιος του Οδυσσέα.
  • αμφιβάλλει ότι είναι γιος του Οδυσσέα.

9. Ο Τηλέμαχος καμαρώνει που είναι γιος του γενναίου Οδυσσέα.

  • Σωστό. Ο Τηλέμαχος νιώθει περήφανος.
  •  Λάθος. Ο Τηλέμαχος εύχεται να ήταν γιος κάποιου άλλου, περισσότερο καλόμοιρου από τον Οδυσσέα.

10. Η Αθηνά απαντώντας ζητά να μάθει…

  • για τους μνηστήρες, ποιοι είναι, τι γυρεύουν.
  •   αν έχουν κι άλλο φαγητό.

11. Στον 3ο του λόγο προς την Αθηνά ο Τηλέμαχος της λέει…

  • ότι το σπίτι τους, όσο βρισκόταν εκεί ο Οδυσσέας, ήταν πλούσιο και γεμάτο τιμές.
  •   ότι είναι ευχαριστημένος με τους μνηστήρες.

12. Ο Τηλέμαχος, συνεχίζοντας το λόγο του, λέει ότι θα προτιμούσε ο πατέρας του να είχει πεθάνει, γιατί…

  • οι Παναχαιοί θα τον τιμούσαν με τύμβο κι ο ίδιος θα ήταν δοξασμένος.
  •   θα γινόταν ο ίδιος βασιλιάς της Ιθάκης.

13. Ο Τηλέμαχος συνεχίζοντας αναφέρει ότι οι μνηστήρες του μαδούν το βιος και ότι η μάνα του…

  • ξέχασε τον πατέρα του κι ετοιμάζεται να παντρευτεί.
  •   ούτε διώχνει τους μνηστήρες ούτε διαλέγει κάποιον για άντρα της.

14. Η Αθηνά απαντώντας του λέει ότι αν ερχόταν ο Οδυσσέας, θα τους σκότωνε όλους και του προτείνει να βρει τρόπο…

  • πώς θα παντρέψει τη μάνα του.
  •   πώς θα διώξει τους μνηστήρες.

15. Συμπληρωματικά του λέει…

  • να καλέσει σε συνέλευση τους Αχαιούς και να διώξει τους μνηστήρες.
  •   να καθίσει ήσυχος, γιατί οι μνηστήρες είναι επικίνδυνοι.

16. Ακόμη του λέει η μάνα του αν θέλει να παντρευτεί…

  • να πάει στο σπίτι του πατέρα της κι εκείνος να φροντίσει για το μελλοντικό γάμο της.
  • ο Τηλέμαχος να τη μαλώσει!

17. Επίσης, η Αθηνά συμβουλεύει τον Τηλέμαχο να πάει…

  • στην Πύλο και στη Σπάρτη να μάθει για τον πατέρα του.
  •  στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη να μάθει για τον πατέρα του.

18. Τέλος, του λέει να βρει τρόπο να σκεφτεί πώς θα σκοτώσει τους μνηστήρες, αναφέροντάς του το παράδειγμα

  • του Περσέα, που σκότωσε τη Μέδουσα.
  • του Ορέστη, που σκότωσε τον Αίγισθο.

19. Στον 4ο λόγο του προς την Αθηνά ο Τηλέμαχος της προτείνει να μείνει, να λουστεί και μετά να της προσφέρει δώρο φιλοξενίας.

  ΣΩΣΤΟ                                                ΛΑΘΟΣ

20. Η Αθηνά αρνείται και φεύγει…

  • από την πόρτα, όπως είχε έρθει
  •   πετώντας σαν το πουλί από το άνοιγμα της στέγης

ΟΔΥΣΣΕΙΑ – ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1η ΕΝΟΤΗΤΑ

1.Η Οδύσσεια ξεκινάει με δύο προοίμια.

  • Το προοίμιο του ποιητή, όπου αυτός … …. …
  • και το προοίμιο της Μούσας, η οποία … … … .

2. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω αφηγηματικές τεχνικές με μία από τις λέξεις της παρένθεσης: (κύκλος-in medias res)

  • επιλέγεται ως αρχή το πιο κρίσιμο σημείο μιας ιστορίας και στην πορεία, δημιουργούνται οι συνθήκες ώστε να αναφερθούν όσα προηγήθηκαν
  • Το να τελειώνει ένα τμήμα (ή ένας στίχος) ενός λογοτεχνικού κειμένου όπως (ακριβώς ή περίπου) αρχίζει.

 3. Να γράψετε τρεις από τις ιδιότητες του Οδυσσέα που παρουσιάζονται στο προοίμιο του ποιητή:

  •  
  •  
  •  

  4. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω εκφράσεις ως κυριολεξία ή μεταφορά:

  • έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές
  • σηκώνοντας το βάρος για τη δική του τη ζωή
  • κι όμως δεν μπόρεσε … να σώσει τους συντρόφους
  • αυτός σφοδρό κρεμούσε το θυμό του πάνω στον θεϊκό Οδυσσέα
  • τον έκρυβε κοντά της μια νεράιδα

5. Να σημειώσετε τις αντιθέσεις στους παρακάτω στίχους:

  • 7-11:
  • 14-19:
  • 23: