Ο επώνυμος ήρωας της μακεδονικής πόλης –με ίχνη κατοίκησης από τη νεότερη νεολιθική εποχή (5300π.Χ.-4500 π.Χ.) ήταν γιος του βασιλιά Στρυμόνα και της νύφης Βόλβης και αδελφός του Ρήσου και του Βράγγα. Ο τελευταίος έθαψε τον αδελφό του στο μέρος όπου ο Όλυνθος σκοτώθηκε από λιοντάρι στη διάρκεια κυνηγιού και στη Σιθωνία ίδρυση πόλη προς τιμή του. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτήν την παράδοση, ο ήρωας ανήκει στην τοπική ιστορία. Άλλη όμως παράδοση τον θέλει γιο της τοπικής νύμφης Βόλβης, από την οποία ονομάστηκε η ομώνυμη λίμνη, και του Ηρακλή, προγόνου του ιδρυτή του μακεδονικού βασιλικού οίκου. Παραδίδεται, μάλιστα, ότι σε ένα σημείο του Ολυνθιακού ποταμού της Χαλκιδικής, που μαζί με τον Αμμίτη ποταμό περιέβαλλαν την Απολλωνία, υπήρχε άγαλμα του Όλυνθου και της μητέρας του και ότι κατά τους μήνες Ανθεστηριώνα και Ελαφηβολιώνα (μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου) η μητέρα Βόλβη έστελνε στον γιο της ψαράκια, που ξεκινούσαν από τη λίμνη και κατέληγαν στο άγαλμα. Και μολονότι ο ποταμός ήταν πολύ ρηχός –μόλις κρύπτειν τὸ σφυρόν (Αθήν., Δειπν. 8.11)–, τα ψαράκια ήταν τόσο πολλά –ἀπέραντον πλῆθος ἰχθύων ἐκ τῆς λίμνης εἰς τὸν Ὀλυνθιακὸν ἀναβαίνειν ποταμόν (Αθήν., Δειπν. 8.11)– που οι κάτοικοι τα έτρωγαν ψητά και τα έκαμναν και παστά. Εκείνους τους μήνες συνήθιζαν να τιμούν και τους νεκρούς – τοὺς τετελευτηκότας εἰώθασι τιμᾶν (Αθήν., Δειπν. 8.11). Σύμφωνα με τον Στέφανο Βυζάντιο η Όλυνθος της Σιθωνίας ονομάστηκε από αυτόν τον γιο του Ηρακλή, χωρίς όμως να αναφέρεται το όνομα της μητέρας.
Σχετικά λήμματα