Ο Τληπόλεμος ήταν γιος του Ηρακλή και της Αντιγόνης ή της Αστυόχειας ή Αστυογένειας ή Αστυόχης, κόρης του Φύλαντα, ή της Αστυδάμειας, κόρης του Αμύντορα ή του Ορμένιου. Μετά τον θάνατο και την απαθανάτιση του Ηρακλή ο Λικύμνιος, ο ετεροθαλής αδελφός της Αλκμήνης, με τους γιους του και τον Τληπόλεμο έγιναν δεκτοί στο Άργος, ενώ οι υπόλοιποι Ηρακλείδες κατοικούσαν στην Τρικόρυθο. Εκεί τον σκότωσε ο Τληπόλεμος χτυπώντας τον με το ραβδί του, είτε πάνω σε έναν διαπληκτισμό είτε χωρίς να το θέλει και κατά λάθος, καθώς ο Λικύμνιος μπήκε στη μέση την ώρα που ο Ηρακλείδης χτυπούσε έναν υπηρέτη ή ένα βόδι με ένα κλαδί ελιάς —και τούτος ο Τληπόλεμος, άμα στο σπίτι ανδρώθη, / ξάφνου τον θείον μητρικόν φονεύει του πατρός του / τον γέροντα Λικύμνιον (Ιλ., Β 661-663). Ύστερα από αυτό ο Τληπόλεμος έφυγε με αρκετούς από τους Ηρακλείδες και εγκαταστάθηκαν στη Ρόδο, ενώ οι Αργείοι, σύμφωνα με τον Παυσανία, έθαψαν τον Λικύμνιο στον τόπο τους. Ο Τληπόλεμος ίδρυσε στη Ρόδο τις πόλεις Ιαλυσό, Λίνδο και Κάμειρο και βασίλεψε σε όλο το νησί. (Ο ιδρυτικός αυτός μύθος προφανώς αντανακλά τον δωρικό αποικισμό της Ρόδου· πρβ. το
προοίμιο
του 7ου Ολυμπιακού ύμνου του Πινδάρου· και Όμ.,
Ιλ. Β 653-670.)
Αργότερα, ως ένας από τους μνηστήρες της Ωραίας Ελένης, πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο επικεφαλής εννέα ροδιακών πλοίων· πίσω του, στην ηγεμονία του νησιού, άφησε ένα σύντροφο του από το Άργος, τον Βούτη. Πολέμησε γενναία και διακρίθηκε, όμως στη μονομαχία με τον Σαρπηδόνα νικήθηκε, καθώς δέχθηκε θανατηφόρο τραύμα στον αυχένα· στο μεταξύ είχε προλάβει να τραυματίσει τον Τρώα ήρωα χτυπώντας τον με το δόρυ στον αριστερό μηρό μέχρι το κόκκαλο. Οι σύντροφοί τους τους απομάκρυναν από το πεδίο της μάχης, σοβαρά τραυματισμένο τον Σαρπηδόνα, νεκρό τον Τληπόλεμο
(Ιλ. Ε 628-659). Μετά τον πόλεμο, οι σύντροφοί του κατέληξαν στα νησιά έξω από την Ιβηρική χερσόνησο ή στην Κάτω Ιταλία, ενώ υπάρχει και η εκδοχή ότι ο Τληπόλεμος επέζησε του πολέμου και ίσως χάθηκε στην Ιταλία. Άλλη παράδοση θέλει τους επιζήσαντες Ροδίους να επιστρέφουν στο νησί τους και η χήρα του Τληπόλεμου, η Φιλοζώη, οργάνωσε στη μνήμη του αγώνες που φαίνεται ότι τελούνταν και στα ιστορικά χρόνια με το όνομα
Τληπολέμεια ή Τλημπολέμια, όπως παραδίδουν οι σχολιαστές του Πινδάρου (Ολ. 7.146a-147c)· οι νικητές στεφανώνονταν με φύλλα λεύκας.
Αν και στο προηγούμενο επεισόδιο η γυναίκα του Τληπόλεμου ονομάζεται Φιλοζώη, στην πιο συνηθισμένη εκδοχή της ιστορίας του εμφανίζεται παντρεμένος με την Αργεία Πολυξώ που τον ακολούθησε στη Ρόδο μετά τον θάνατο του Λικύμνιου. Γι’ αυτήν ο Παυσανίας παραδίδει μια ιστορία εκδίκησης προς την Ελένη για τον θάνατο τόσων ανδρών στην Τροία, και του δικού της, εξαιτίας της ή για χάρη της (3.19.9-11).
Σχετικά λήμματα
ΑΣΤΥΟΧΗ ή ΑΣΤΥΟΧΕΙΑ ή ΑΣΤΥΓΕΝΕΙΑ, ΕΛΕΝΗ
,
ΗΡΑΚΛΗΣ,
ΛΙΚΥΜΝΙΟΣ, ΣΑΡΠΗΔΟΝΑΣ,
ΦΥΛΑΝΤΑΣ ή ΦΥΛΕΑΣ