Η Άλκηστη ήταν κόρη του Πελία, βασιλιά της Ιωλκού, που έστειλε τον ανιψιό του Ιάσονα να ανακτήσει το Χρυσόμαλλο Δέρας. Μητέρα της ήταν η Αναξίβια, κόρη του Βίαντα, αδελφού του μάντη Μελάμποδα, και της Προιτίδας Λυσίππης· κατά άλλη εκδοχή μητέρα της ήταν η Φιλομάχη ή Φυλομάχη. Αδελφός της ήταν ο Άκαστος και είχε τρεις ακόμη ή περισσότερες αδελφές, τις οποίες ξεπερνούσε κατά πολύ σε ομορφιά και ευσέβεια. [Εικ.
1] Ήταν η μόνη από τις αδελφές που δεν πήρε μέρος στις μαγγανείες της Μήδειας, για να κάνει, υποτίθεται, ξανά νέο τον πατέρα τους Πελία. Αν και πολύφερνη νύφη σε ισχυρούς μνηστήρες, η Άλκηστη δεν δεχόταν κανέναν για άντρα της, κάτι που έκαμνε τη θέση του Πελία επισφαλή. Τη ζήτησε σε γάμο και ο Άδμητος, ο γιος του Φέρητα, που βασίλευε στις Φερές, και ο πατέρας της υποσχέθηκε ότι θα του τη δώσει με τον όρο να ζέψει σε μια μέρα το άρμα του με ένα λιοντάρι και έναν κάπρο (Ἄδμητός τε ζευγνύων ἐστὶν ὑπὸ τὸ ἅρμα κάπρον καὶ λέοντα, Παυσ. 3.18.16), και με αυτό να επισκεφτεί την κόρη του. Καθόλου δεν δυσκολεύτηκε ο Άδμητος σε αυτό, όχι βέβαια χωρίς τη βοήθεια κάποιου θεού, του Απόλλωνα. Αυτός τον βοήθησε σε αντάλλαγμα του γεγονότος ότι ο Άδμητος τον είχε δεχθεί στη δούλεψή του ως ποινή στον θεό από τον Δία, γιατί είχε σκοτώσει τους Κύκλωπες. Επιπλέον, σε όλη τη διάρκεια της δουλικής υπηρεσίας του στον Άδμητο δεν υπήρξε δέκτης ταπεινωτικής και προσβλητικής συμπεριφοράς από την πλευρά του, κάτι που ο Άδμητος θα μπορούσε να κάνει ατιμώρητα λόγω της θέσης στην οποία βρισκόταν ο Απόλλωνας. Όμως την ημέρα του γάμου, τελώντας τις γαμήλιες θυσίες ο Άδμητος, λησμόνησε να θυσιάσει και προς τιμή της Άρτεμης· γι’ αυτό, μόλις άνοιξε τον νυφικό θάλαμο, τον βρήκε γεμάτο από κουλουριασμένα φίδια που είχε στείλει η Άρτεμη. Ο Άδμητος τα εξόντωσε, αλλά και πάλι χάρη στη βοήθεια του Απόλλωνα, ο οποίος έκανε και μια τρίτη παρέμβαση για χάρη του ευνοούμενού του. Καθώς ήταν γραφτό του να πεθάνει νέος, ο Απόλλωνας μέθυσε τις Μοίρες και τις παρακάλεσε να αναβάλουν τον θάνατό του. Εκείνες δέχθηκαν, όμως με τον όρο να πάρει κάποιος άλλος τη θέση του. Ποιος όμως θα το έκαμνε αυτό, τη στιγμή μάλιστα που ούτε οι γέροντες γονείς του δεν έδειξαν προθυμία; Προθυμοποιήθηκε η Άλκηστη. Για τη σωτηρία της και για το τέλος του μύθου υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Την έστειλε, λένε, πίσω η Κόρη, γιατί τη σπλαχνίστηκε· ή κατέβηκε στον Άδη και την έφερε πάλι πίσω στον επάνω κόσμο και στον άνδρα της ο Ηρακλής, γιατί τον λυπήθηκε που έλιωνε από τη θλίψη του· ή ο Ηρακλής πάλεψε με τον ίδιο τον Θάνατο και κατάφερε να κρατήσει τη γυναίκα. [Εικ.
2,
3,
4,
5,
6,
7,
8,
9,
10,
11,
12,
13,
14,
15,
16,
17,
18] Αυτή η τελευταία εκδοχή υιοθετήθηκε από τον Ευριπίδη στην ομώνυμη τραγωδία, που αποτελεί και το πρώτο χρονολογικά σωζόμενο έργο του ποιητή (438 π.Χ.). Το έργο αρχίζει και τελειώνει τη μέρα που η Άλκηστη οδηγείται στον Κάτω Κόσμο από τον Θάνατο και πάλι πίσω στον Επάνω από τον Ηρακλή που εμφανίζεται στο παλάτι εκείνη την ημέρα σαν από μηχανής, όχι βέβαια θεός, αλλά, έστω, ημίθεος. Ο Ηρακλής έφτασε στο παλάτι την ώρα που όλοι θρηνούσαν τη νεκρή βασίλισσα. Ο βασιλιάς, θέλοντας να κρατήσει τους νόμους της φιλοξενίας, ζήτησε από τους υπηρέτες του να μην πουν τίποτε στον ξένο και να τον περιποιηθούν. Αυτός, τρώγοντας και πίνοντας, έκανε παράταιρη με το γεγονός που βάραινε το παλάτι φασαρία και προκάλεσε τη δυσαρέσκεια των δούλων που αγαπούσαν τη βασίλισσά τους. (Ευρ.,
Άλκ. 747-772
) Όταν ο Ηρακλής κατάλαβε τι συνέβαινε στο παλάτι, πάλεψε με τον Θάνατο και έσωσε την Άλκηστη. (Ευρ.,
Άλκ. 840-860) Στο μεταξύ, γύρω από την ετοιμοθάνατη και μετά νεκρή Άλκηστη εκτυλίχθηκαν ιλαροτραγικά επεισόδια, όπου οι ήρωες δοκιμάζονται φτάνοντας μέχρι τα έσχατα όριά τους μπροστά στο αγωνιώδες ερώτημα του θανάτου κι αν η αγάπη, μάλιστα ενός γονιού προς το παιδί, μπορεί να νικήσει τον φόβο του θανάτου. [1]
Φυσικά, μέσα από τα ερωτήματα αυτά και τις αμφιβολίες παραμένει το ιδεώδες της γυναίκας που θυσιάζεται για τον άνδρα της — αυτό παραμένει. Ο Όμηρος χαρακτήρισε την Άλκηση εἶδος ἀρίστη τόσο ως κόρη όσο και ως σύζυγος αλλά και μητέρα του Εύμηλου, που έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο, και της Περιμήλης, που γέννησε τον Μάγνητα από τον Άργο, τον γιο του Φρίξου, και που έγινε ο επώνυμος ήρωας των Μαγνήτων.
Σχετικά λήμματα
ΑΔΜΗΤΟΣ,
ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ
,
ΑΡΤΕΜΗ,
ΗΡΑΚΛΗΣ,
ΘΑΝΑΤΟΣ,
ΜΕΛΑΜΠΟΔΑΣ, ΜΗΔΕΙΑ, ΦΕΡΗΣ