Η Αύγη ήταν κόρη του βασιλιά της Τεγέας στην Αρκαδία Αλεού ή Άλεου και της Νέαιρας, κόρης του Περέα, απογόνου του επώνυμου ήρωα της Αρκαδίας Αρκάδα. [Εικ. 1] Παλαιότατη παράδοση θέλει την Αύγη να ζει στην αυλή του βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα. Εκεί την ερωτεύτηκε ο Ηρακλής, όταν πήγε να καταλάβει την πόλη. Όμως η πιο κοινή εκδοχή του «έρωτά» τους τοποθετεί τη συνάντησή τους στην Τεγέα, την περίοδο που ο Ηρακλής κατευθυνόταν στην Ήλιδα για να πολεμήσει τον Αυγεία. Εκεί την τοποθετούμε κι εμείς. Μετά, για λόγους που μόνο ο μύθος γνωρίζει, η Αύγη βρέθηκε στην αυλή του βασιλιά της Μυσίας Τεύθραντα.
«Γάμος» με τον Ηρακλή στην Αρκαδία
Περνώντας ο Ηρακλής από την Τεγέα της Αρκαδίας, σε κατάσταση μέθης μετά από ένα συμπόσιο που του παρέθεσε ο βασιλιάς Αλεός, διέφθειρε την Αύγη, χωρίς να γνωρίζει ότι ήταν κόρη του ανθρώπου που τον φιλοξενούσε και ο οποίος, μάλιστα, είχε αφιερώσει την κόρη του ως ιέρεια της Αθηνάς, γιατί είχε πάρει χρησμό ότι το παιδί που θα γεννιόταν από την κόρη του θα σκότωνε τους Αλεάδες και θα βασίλευε στη θέση του. Με αυτό τον τρόπο πίστευε ότι θα κρατούσε την κόρη του μακριά από επίδοξους μνηστήρες — εξάλλου την είχε απειλήσει με θάνατο σε περίπτωση που η κόρη πατούσε την απαγόρευση του πατέρα να παντρευτεί. Τρομοκρατημένη η κοπέλα, γέννησε κρυφά στον τόπο όπου ο Ηρακλής τη βίασε, μέσα δηλαδή στο ίδιο το ιερό της Αθηνάς (κατά άλλους ο βιασμός έγινε κοντά σε πηγή), και εκεί άφησε το μωρό. Αλλά καθώς η χώρα καταστρεφόταν από λοιμό, ο Αλεός μπήκε στον ναό και, αφού ερεύνησε, ανακάλυψε τον τόκο της κόρης του. Και το μωρό το εγκατέλειψε στο όρος Παρθένιο. Αλλά από κάποια θεϊκή πρόνοια εκείνο σώθηκε, γιατί μια ελαφίνα που μόλις είχε γεννήσει, το δέχτηκε και αυτό στο στήθος της, ενώ βοσκοί το πήραν υπό την προστασία τους και το ονόμασαν Τήλεφο [1]. Το παιδί το μεγάλωσε ο βασιλιάς Κόρυθος. Κατά άλλη εκδοχή, ο Αλεός έκλεισε μάνα και γιο σε μια λάρνακα που την πέταξε στη θάλασσα και η οποία εκβράστηκε στους πρόποδες του όρους Κάικου, όπου τους βρήκε ο Τεύθραντας, την παντρεύτηκε και μεγάλωσε το παιδί σαν δικό του (Στράβ. 13.1.69). Ή τους έδωσε στον ναυτικό Ναύπλιο, γιο του Ποσειδώνα, με την εντολή να τους πετάξει στη θάλασσα· όμως ο Ναύπλιος τους έσωσε και πούλησε και τους δυο σε δουλέμπορους. Αυτοί τους οδήγησαν στη Μυσία, όπου την παντρεύτηκε ο άκληρος βασιλιάς της Τευθρανίας Τεύθραντας, που υιοθέτησε το παιδί. Στην εκδοχή που ο Τήλεφος μεγαλώνει στο Παρθένιο όρος, όταν ενηλικιώνεται πηγαίνει στη Μυσία, στον Τεύθραντα, και βρίσκει τη μητέρα του. Εκεί τον καλοδέχτηκε ο Τεύθραντας, τον πάντρεψε με την κόρη του Αργιόπη και τον όρισε διάδοχό του (Διόδ. Σ. 4.33.6-12) [2]. Ο Παυσανίας γράφει ότι ο τάφος της Αύγης βρισκόταν στην Πέργαμο. [Εικ. 2, 3, 4, 5]
Η ιστορία του Τήλεφου έχει παρασταθεί σε μια από τις πρώτες αφηγηματικές παραστάσεις της αρχαιοελληνικής τέχνης, στον βωμό του Δία στην Πέργαμο, στη Ζωφόρο του Τήλεφου. [Εικ. 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28]
Σχετικά λήμματα
ΑΡΚΑΔΑΣ, ΑΥΓΕΙΑΣ ή ΑΥΓΕΑΣ, ΗΡΑΚΛΗΣ, ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ, ΤΗΛΕΦΟΣ
1. Πιθανόν από το θηλή και έλαφος. Η ιστορία του Τήλεφου θυμίζει του Οιδίποδα. Στον μύθο είναι συνηθισμένο να εκτίθενται σε άγρια βουνά τα αρσενικά παιδιά (Οιδίπους, Αμφίων, Ζήθος, Ασκληπιός, Πάρης, Τήλεφος) που συνήθως διασώζονται και εκπληρώνουν ένα σπουδαίο πεπρωμένο. Το μυθιστόρημα προεκτείνει τα μυθικά πρότυπα προς μια ρεαλιστική κατεύθυνση (πρβ. Λόγγος, Δάφνις και Χλόη· Ηλιόδ., Αιθιοπικά), καθώς αποτυπώνει την εγκατάλειψη και κοριτσιών, κάτι που στην πραγματική ζωή ήταν πιο συνηθισμένο.
2. Παραλλαγές του μύθου ανάγονται στην Αύγη του Ευριπίδη και στους Μυσούς και Αλεάδες του Σοφοκλή.