Τετράδιο μαθητή
Επεξηγήσεις - Συμβουλές - Επισημάνσεις
- Το επίπεδο Μεταφοράς (4ο OSI/ISO) παρέχει όλες τις λειτουργίες και τα μέσα που απαιτούνται ώστε να επιτευχθεί μια από άκρο σε άκρο επικοινωνία μεταξύ προγραμμάτων ή διεργασιών.
- Παρέχει υπηρεσίες προσανατολισμένες σε σύνδεση (connection oriented) και υπηρεσίες χωρίς σύνδεση (connectionless).
- Οι υπηρεσίες με σύνδεση βασίζονται σε λογικές συνδέσεις οι οποίες αποκαθίστανται, διατηρούνται μεταφέροντας δεδομένα και τερματίζονται. Σε αυτές τις συνδέσεις παρέχεται αξιοπιστία στην επικοινωνία με τον έλεγχο ροής, τον τεμαχισμό, την αρίθμηση και την επανασύνθεση των μηνυμάτων με τη σωστή σειρά, την επιβεβαίωση λήψης και τον έλεγχο/διόρθωση των σφαλμάτων. Όλα αυτά αποκρύπτονται από τα ανώτερα επίπεδα. Αντιπροσωπευτικό πρωτόκολλο προσανατολισμένο σε σύνδεση είναι το TCP. Είναι κατάλληλο για εφαρμογές που απαιτούν αξιοπιστία, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η μεταφορά αρχείων, η πλοήγηση στον παγκόσμιο ιστό, κτλ. Το TCP εγκαθιστά μια σύνδεση μέσω της οποίας μεταφέρει ροή (stream) πληροφοριών, γι' αυτό και η βασική μονάδα πληροφορίας του πρωτοκόλλου (PDU) ονομάζεται τμήμα (segment).
- Οι υπηρεσίες χωρίς σύνδεση στόχο έχουν την ταχύτητα διεκπεραίωσης των πακέτων και την απλότητα, η οποία μεταφράζεται σε χρήση λιγότερων υπολογιστικών πόρων από το δίκτυο. Δεν διασπούν τα μηνύματα σε μικρότερα τμήματα, δεν εγγυώνται την παράδοση των αυτοδύναμων πακέτων του χρήστη και όλα τα θέματα που προκύπτουν σχετικά με την αξιοπιστία της επικοινωνίας αφήνονται στις εφαρμογές. Αντιπροσωπευτικό πρωτόκολλο χωρίς σύνδεση είναι το UDP. Είναι κατάλληλο για εφαρμογές που μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο ροές κινούμενης εικόνας (video) ή ήχου, καθώς και εφαρμογές οι οποίες διαχειρίζονται οι ίδιες μικρά αυτόνομα πακέτα πληροφορίας, όπως η υπηρεσία ανάλυσης ονομάτων URL (www.sch.gr) σε διευθύνσεις IP (194.63.235.170) (υπηρεσία DNS). Η βασική μονάδα πληροφορίας του πρωτοκόλλου (PDU) είναι το αυτοδύναμο πακέτο χρήστη (User datagram).
- Για να συνομιλεί το TCP και το UDP με τις εφαρμογές και τις διεργασίες χρησιμοποιεί τις θύρες, αναθέτοντας έναν αριθμό θύρας σε κάθε εφαρμογή (ή διεργασία), ώστε να παραλαμβάνει και να παραδίδει τα τμήματα/πακέτα από/και στη σωστή εφαρμογή/διεργασία. Οι αριθμοί θύρας είναι 16ψήφιοι (16 bit) δυαδικοί αριθμοί.
- Ένας αριθμός θύρας μαζί με μια συσχετισμένη (bind) διεύθυνση IP προσδιορίζουν μια συγκεκριμένη υποδοχή (socket) TCP ή UDP (ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο πρωτόκολλο), ένα ακραίο σημείο από το οποίο ξεκινά ή καταλήγει η μεταφορά δεδομένων.
- Στο TCP, μια σύνδεση (TCP connection) προσδιορίζεται από τις δυο ακραίες υποδοχές, θύρα/Διεύθυνση προέλευσης και Διεύθυνση/θύρα προορισμού. Έτσι, η σύνδεση εμφανίζεται σαν ένας σωλήνας (pipe), το ένα άκρο του οποίου βρίσκεται στην μια εφαρμογή, το άλλο άκρο στην άλλη και ό,τι οδηγείται σε αυτόν βγαίνει στο άλλο άκρο, αμφίδρομα. Οι εφαρμογές γράφουν και διαβάζουν σα να πρόκειται για αρχείο.
Εννοιολογικός χάρτης
Στον παρακάτω εννοιολογικό χάρτη παρουσιάζονται τα πρωτόκολλα TCP και UDP του Επιπέδου Μεταφοράς των OSI/TCP, τα πακέτα και τα τμήματα που δημιουργούν και τα στοιχεία που απαρτίζουν τις επικεφαλίδες των τμημάτων.
Άσκηση
Άσκηση
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Άσκηση
Αντιστοιχίστε τα πρωτόκολλα με τα χαρακτηριστικά ή τις λειτουργίες που ταιριάζουν.
Άσκηση
Αντιστοιχίστε τα πεδία των επικεφαλίδων (TCP/UDP) με το μήκος που καταλαμβάνουν στην επικεφαλίδα του αντίστοιχου πακέτου.
Θέματα Ανάπτυξης
1. Πότε ένα πρωτόκολλο χαρακτηρίζεται προσανατολισμένο σε σύνδεση (connection oriented) και πότε χωρίς σύνδεση (connectionless);
2. Τι είδους υπηρεσία προσφέρει το πρωτόκολλο TCP και πώς εξασφαλίζει την αξιοπιστία της σύνδεσης;
3. Πώς ονομάζεται η μονάδα δεδομένων (πακέτο) στο TCP; Περιγράψτε συνοπτικά τα πεδία «Αρ. Θύρας Προέλευσης», «Αρ. Θύρας Προορισμού», «Αρ. σειράς», «Αρ. επιβεβαίωσης» του πακέτου TCP.
4. Περιγράψτε συνοπτικά τα πεδία «Μέγεθος Παραθύρου» και «Άθροισμα Ελέγχου (Checksum)» του πακέτου TCP.
5. Ποιος είναι ο ρόλος των Σημαιών ελέγχου ACK (Acknowledgment), SYN (Synchronize) και FIN (Finalize) σε ένα πακέτο TCP;
6. Το UDP είναι ένα σχετικά απλούστερο πρωτόκολλο σε σχέση με το TCP και με μειωμένη αξιοπιστία. Τι είδους υπηρεσίες προσφέρει και σε ποιες εφαρμογές προτιμάται;
7. Αν κατά τη χρήση του UDP απαιτείται να λυθούν θέματα αξιοπιστίας, ελέγχου ροής, τεμαχισμού των πακέτων κ.λπ., πώς αντιμετωπίζονται αυτά;
Άσκηση
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Λάθος
Ανατροφοδότηση
Σωστό
Ανατροφοδότηση
Σωστό
(c) Αμπατζόγλου Ιωάννης, Ηλεκτρονικός Μηχανικός, καθηγητής ηλεκτρονικών ΠΕ1708