6.3.3 Ταλαντωτής Hartley
O ταλαντωτής Hartley, Σχ.6.7, μοιάζει με τον ταλαντωτή Colpitts, με τη διαφορά ότι η θέση και ο ρόλος πυκνωτών και πηνίων έχει αντιστραφεί. Δηλαδή, για να δημιουργηθεί η ανασύζευξη χρησιμοποιούνται δύο πηνία L1 και L2 (στη θέση των πυκνωτών C1 και C2) και ένας πυκνωτής C (στη θέση του L). O αντιστάσεις R1, R2, Re και RC δημιουργούν την κατάλληλη πόλωση του τρανζίστορ. Η συχνότητα συντονισμού της ταλάντωσης καθορίζεται από το δικτύωμα συντονισμού (L1, L2, C). O πυκνωτής C μπορεί να είναι μεταβλητός και επομένως το κύκλωμα να συντονίζει επι¬λεκτικά μέσα σε μια δεδομένη περιοχή συχνοτήτων. O πυκνωτής C2 είναι πυκνωτής φραγμού (της dc τάσης για να μην εμφανιστεί στην έξοδο) και ο πυκνωτής Ce είναι πυκνωτής διαρροής.
Επαναλαμβάνοντας τους συλλογισμούς που κάναμε για τον ταλαντωτή Colpitts, αλλά θέτοντας τώρα X1 = ]ω L1, X2 = ]ω L2 και X3 = 1 / jωC στις Εξ.(6.3.1) και Εξ. (6.3.2), βρίσκουμε, ότι η συχνότητα ταλάντωσης δίνεται από τον τύπο
οπου,
Σχήμα 6.7. Ταλαντωτής Harley με BJT
Επίσης, αποδεικνύεται, ότι για να είναι συντηρούμενες οι ταλαντώσεις, θα πρέπει να ισχύει η σχέση:
όπου, Av είναι η ενίσχυση του ενισχυτή και στην περίπτωση αυτή (τρανζίστορ CE), είναι:
Παράδειγμα 6-5
O πιο πάνω ταλαντωτής Hartley έχει τις εξής τιμές εξαρτημάτων: L1 = L2=4.7 mH, C=22 nF, RC=2.2 kΩ, και το τρανζίστορ έχει hie=1 kΩ και hfe=50. Να βρεθεί η συχνότητα συντονισμού της ταλάντωσής του και να ελεγχθεί αν οι ταλαντώσεις είναι συντηρούμενες.
Λύση
Επειδή,
Επομένως ικανοποιείται η ανισότητα της Εξ. (6.3.18) άρα έχουμε συντήρηση των ταλαντώσεων.
Το Σχ.6.8 δείχνει τον ταλαντωτη Hartley με ΤΕ. Η συχνότητα συντονισμού του δίνεται και πάλι από την Εξ.(6.3.16). Επίσης, εξακολουθεί να ισχύει η συνθήκη της Εξ.(6.3.18), για τη συντήρηση των ταλαντώσεων, αλλά η ενίσχυση Αv δίνεται από το γνωστό τύπο του αναστρέφοντα ενισχυτή με ΤΕ
Επειδή η αντίσταση εισόδου του ΤΕ είναι πολύ μεγάλη, ο λόγος ανασύζευξης θα είναι,
Παράδειγμα 6-6
Θα υπολογίσουμε ταλαντωτή Hartley με ΤΕ (π.χ τον 741) για συχνότητα συντονισμού 30 kHz.
