Ο ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ
http://users.sch.gr/kontaxis
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
Οι παρούσες οδηγίες συμπεριλαμβάνονται στο Έγγραφο ΥΠΕΠΘ Αρ. Πρωτ. 121936/Γ2/ 29 /10/2007 με θέμα: «Οδηγίες Διδασκαλίας Μαθημάτων Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) για το σχολικό έτος 2007-2008»
Οδηγίες διδασκαλίας Α, Β και Γ τάξης Ημερησίων Επαγγελματικών Λυκείων, Α, Β, Γ και Δ τάξης Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων και Α και Β τάξης Επαγγελματικών Σχολών για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Στη προσπάθεια μας να υποστηρίξουμε τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που φοιτούν στις Α, Β και Γ τάξεις Ημερησίων Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ), στις Α, Β, Γ και Δ τάξεις Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων και Α και Β τάξεις Επαγγελματικών Σχολών (ΕΠΑ.Σ), εισηγούμαι τις κάτωθι οδηγίες διδασκαλίας.
Αυτές βασίζονται α)στις γενικές αρχές που διέπουν τα θεωρητικά και τεχνικά μαθήματα της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης αλλά και β) τις επιμέρους αρχές που διευκολύνουν την προσβασιμότητα στην μάθηση των Α.Μ.Ε.Α. με τις κατάλληλα σχεδιασμένες διαφοροποιήσεις και προσαρμογές στην διδασκαλία.
Ειδικότερα ως προς:
α) τις γενικές αρχές της διδασκαλίας των θεωρητικών και επαγγελματικών μαθημάτων, οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ενθαρρύνονται να σκεφτούν, να δράσουν, να συγκεντρώσουν πληροφορίες και δεδομένα, να αποκτήσουν τις γνώσεις εκείνες που θα τους προετοιμάσουν για την ένταξη τους στην αγορά εργασίας ή ακόμη θα τους παροτρύνουν να συνεχίσουν ανώτερες ή ανώτατες σπουδές.
β) τις επιμέρους αρχές της διδασκαλίας των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών θα επικεντρωθούμε στις ιδιαίτερες δυσκολίες και ανάγκες στην ανάγνωση και κατανόηση κειμένου η οποία καταγράφεται σε ποσοστό 4-10% με πολλούς από τους μαθητές να παρουσιάζουν συνήθως αναγνωστικό επίπεδο κατά 28 ή και περισσότερους μήνες συγκριτικά με την ηλικία και την γενική νοητική τους ικανότητα.
Οι διαφοροποιήσεις και οι προσαρμογές σκοπεύουν να διευκολύνουν τους μαθητές τόσο στα γλωσσικά και θεωρητικά μαθήματα όσο και στα μαθηματικά και επαγγελματικά μαθήματα. Αυτές μπορούν να εξελίσσονται μέσα στην συνήθη τάξη με την προϋπόθεση ότι ο εκπαιδευτικός έχει σκεφτεί και έχει σύντομα καταγράψει την εικόνα με τις ιδιαιτερότητες των μαθητών του. Σημειώνουμε ότι στους 100 μαθητές οι οποίοι διδάσκονται με τις γενικές αρχές της διδακτικής μεθοδολογίας μόνο οι 10 από αυτούς απαιτούν ειδική διδακτική διαχείριση με εξειδίκευση στα αντικείμενα της ειδικής αγωγής.
Η Διαφοροποίηση της διδασκαλίας σχεδιάζεται με βάση τις παραμέτρους:
þ Έκταση της ύλης το μαθήματος σύμφωνα με το Αναλυτικό πρόγραμμα Σπουδών
þ Βάθος και περιεχόμενο θεωρητικών εννοιών και νοημάτων
þ Προαπαιτούμενες γενικές και προεπαγγελματικές δεξιότητες
þ Προαπαιτούμενες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις
þ Προαπαιτούμενες γλωσσικές δεξιότητες
þ Προαπαιτούμενες μαθηματικές δεξιότητες
þ Ποιότητα και ποσότητα φοίτησης- απουσίες
þ Κατηγορίες ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών
þ Βαθμό αυτονομίας του μαθητή στο σχολικό περιβάλλον
þ Βαθμό αυτονομίας του μαθητή στο περιβάλλον της τάξης φοίτησης
þ Μαθησιακή ετοιμότητα
þ Προεπαγγελματική ετοιμότητα
Ο εκπαιδευτικός στις Α, Β και Γ τάξης Ημερησίων Επαγγελματικών Λυκείων, Α, Β, Γ και Δ τάξης Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων και Α και Β τάξης Επαγγελματικών Σχολών μπορεί να εκτιμήσει τις αναγνωστικές δυσκολίες των μαθητών του με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εκτιμώντας τα λάθη και πως αυτά επηρεάζουν την διδακτική επεξεργασία των πληροφοριών μάθησης στα μαθήματα γενικής και επαγγελματικής παιδείας.
Στις περιπτώσεις που ο εκπαιδευτικός σημειώσει τα λάθη μπορεί να σχεδιάσει την διδασκαλία με τις στρατηγικές διδακτικής που συμπεριλαμβάνουν:
-
την τεχνική της συνεργασίας με το συμμαθητή – στο ρόλο του συντρόφου και βοηθού στις δυσκολίες στο τρέχοντα διδακτικό χρόνο
-
την τεχνική στις τροποποιήσεις των κειμένων με έμφαση σε λέξεις και έννοιες κλειδιά.
Οι προσαρμογές στην διδασκαλία σχεδιάζονται με βάση τις παραμέτρους:
þ Ποσότητα της διδακτέας ύλης
þ Ποσότητα της εξεταστέας ύλης
þ Βαθμός δυσκολίας κατανόησης της διδακτέας ύλης
þ Βαθμός δυσκολίας κατανόησης της εξεταστέας ύλης
þ Εμπόδια στην προσβασιμότητα της μάθησης λόγω διαγνωσμένων δυσκολιών μάθησης
þ Τρόπος αξιολόγησης του μαθήματος
þ Τεχνολογική υποστήριξη του μαθητή
Σε αυτό το σημείο θα αναφερθούμε σε γενικές οδηγίες διδασκαλίας γύρω από τις προσαρμογές σε μαθητές με αισθητηριακές αναπηρίες με την υποστήριξη νέων τεχνολογιών. Ειδικότερα για τους μαθητές με σοβαρά προβλήματα όρασης και φυσιολογικό νοητικό δυναμικό οι προσαρμογές στο διδακτικό πρόγραμμα υποστηρίζονται από το ηλεκτρονικό υπολογιστή στον οποίο έχει εγκατασταθεί το λογισμικό ανάγνωσης και μεγέθυνσης οθόνης (SUPERNOVA). Έτσι οι μαθητές με υπολείμματα όρασης έχουν την δυνατότητα να πλοηγούνται με ακουστική υποβοήθηση, να ακούν το κείμενο που εμφανίζεται στην οθόνη, να λαμβάνουν ακουστική επαλήθευση των χαρακτήρων που πληκτρολογούν αλλά και να μεγεθύνουν τουλάχιστον 30 φορές τα δεδομένων της οθόνης του υπολογιστή π.χ. η σελίδα του βιβλίου που διδάσκονται το μάθημα των Μαθηματικών. Ακόμη οι μαθητές με τύφλωση με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, στον οποίο έχουν εγκατασταθεί τα περιφερειακά υποστηρικτικά τεχνολογικά συστήματα όπως η Οθόνη Braille μπορούν με αυτή τη συσκευή να κάνουν απτική ανάγνωση με κινούμενες ακίδες και να προσαρμόζουν την χειρόγραφη γραφή των βλεπόντων στην απτική γραφή. Με αυτήν την διδακτική προσαρμογή οι ‘’τυφλοί’’ μαθητές διευκολύνονται στην ανάγνωση υποστηριζόμενοι ταυτόχρονα ακουστικά μέσω των ηχείων ή ακουστικών του, αλλά και διαβάζοντας σε μορφή Braille, πάνω στην οθόνη Braille, τα δεδομένα της συμβατικής οθόνης.
Συνοψίζοντας τις οδηγίες διδασκαλίας για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θα επισημάνουμε τα σημεία:
Η διδασκαλία να :
-
περιλαμβάνει δραστηριότητες οι οποίες θα καλύπτουν με πληρότητα το μάθημα και θα ταιριάζουν με τα πολλά και διαφορετικά επίπεδα μάθησης
-
προσφέρει προσαρμογές με απλό τρόπο ώστε τα παιδιά να διευκολύνονται να παρακολουθήσουν σύμφωνα με το επίπεδο τους
-
προβλέπει δραστηριότητες που λειτουργούν παρωθητικά για το μαθητή και είναι σημαντικές και πολύ κοντά στη ζωή
-
δίνουν την ευκαιρία να λύνουν προβλήματα εμπέδωσης της γνώσης μέσα στη τάξη ενώ παράλληλα ο εκπαιδευτικός υποστηρίζει μαθητές που εργάζονται με διαφορετικά αντικείμενα
-
χρησιμοποιεί γλώσσα προσαρμοσμένη σε διαφορετικά επίπεδα διδασκαλίας και να υποστηρίζονται με εικόνες, γνωσιακούς χάρτες, σχεδιαγράμματα σχετικά με το περιεχόμενο του μαθήματος
-
προβλέπουν διάφορες τεχνικές με τις οποίες οι μαθητές θα εκτιμούν τα αποτελέσματα της εργασίας τους
-
προβλέπουν την εμπλοκή των γονέων και των ειδικών επιστημόνων όπου αυτό απαιτείται
-
προβλέπουν περισσότερες ευκαιρίες για επιπλέον άσκηση των βασικών δεξιοτήτων αξιοποιώντας τις υποστηρικτικές νέες τεχνολογίες με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Πληροφορίες για περισσότερες οδηγίες διδασκαλίας μπορείτε να αναζητήσετε στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις:
1.
-
‘Κάνοντας τις λέξεις να δουλεύουν”, ιστοσελίδα για δυσλεξικούς μαθητές με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. www.wordswork.co.uk
-
Η χρήση των νέων τεχνολογιών για μαθητές με προβλήματα στην όραση. www.alphavision.co.uk
-
Ιστοσελίδα για προβλήματα δυσλεξίας. www.sniffout.net/home/adt
-
Ειδικοί της τεχνολογίας των πληροφοριών για την επίλυση προβλημάτων για σχολεία, για τοπικές εκπαιδευτικές αρχές και άλλους εκπαιδευτικούς φορείς ( Αυτοματισμοί για τις εργασίες μαθητών, κάλυψη ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών κ.ά.) www.wautonsamuel.co.uk
-
Πρόγραμμα εκπαίδευσης καθηγητών μαθηματικών για μαθητές προνηπιακής ηλικίας, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και μαθητών με ειδικές ανάγκες. www.beam.co.uk
-
Ο Βρετανικός Σύνδεσμος για τη δυσλεξία http://www.bdadyslexia.org.uk/
-
Περισσότερες από 3000 σελίδες πληροφόρηση για διάφορα επαγγέλματα καθώς και συμβουλές για αποτελεσματικό επαγγελματικό προσανατολισμό. Ανάπτυξη συναφών με τον επαγγελματικό προσανατολισμό εκπαιδευτικών προϊόντων ( λογισμικό κλπ.) που είναι κατάλληλα για χρήση από επαγγελματίες του επαγγελματικού προσανατολισμού.www.careersoft.co.uk
-
Βοηθήματα για χρήστες υπολογιστών που έχουν προβλήματα όρασης. www.YourDolphin.com
-
Βοηθήματα για μαθητές με ειδικές ανάγκες www.donjohnston.com
-
Σελίδα εκμάθησης ξένων γλωσσών. www.eurotalk.co.uk
-
Σελίδα με πληροφόρηση για άτομα με προβλήματα δυσλεξίας, για τους καθηγητές τους, καθώς και για τα άτομα που τους υποστηρίζουν στους χώρους της εργασίας. Η πληροφόρηση αυτή δίνει τη δυνατότητα στους παραπάνω να επιλέξουν την κατάλληλη τεχνολογία για να αντιμετωπίσουν όσο γίνεται καλύτερα τα προβλήματα που δημιουργεί η δυσλεξία. www.dyslexic.com
-
Τεχνολογία και διεθνές δίκτυο για άτομα με ειδικές ανάγκες. www.inclusive.co.uk
-
Εκπαίδευση “αλληλεπίδρασης” μέσω της τεχνολογίας των πληροφοριών. www.interactive-education.co.uk
-
Ιδέες για εκπαίδευση στα πλαίσια “αλληλεπίδρασης” www.interactiveideas.com
-
Εκπαιδευτικές πηγές πληροφόρησης για διδασκαλία σε άτομα με δυσλεξία. Προϊόντα για άτομα με ειδικές ανάγκες και σχεδίαση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. www.mayer-johnson.com
-
Εξοπλισμός για άτομα με ειδικές ανάγκες www.qedltd.com
-
Σελίδα που αναπτύχθηκε από καθηγητές και που αναφέρεται σε εκπαιδευτικό λογισμικό κατάλληλο για μαθητές με ειδικές ανάγκες. www.special-it-solutions.co.uk
-
Εκπαιδευτικά προγράμματα και εξοπλισμός ιδιαίτερα για άτομα με ειδικές ανάγκες. www.tagsearch.com
-
Λογισμικό γλωσσών για άτομα με δυσκολίες μάθησηςwww.texthelp.com
Σχετικά Θέματα
Καλύτερη προσέγγιση των μαθησιακών ιδιαιτεροτήτων των μαθητών...
Τρόποι μάθησης και μέθοδοι διδασκαλίας στην Τεχνική Εκπαίδευση
Βοήθημα για τις προφορικές εξετάσεις μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες