Έξι κινητήριες δυνάμεις βραδείας δράσεως της ιστορικής αλλαγής

στην εποχή μας:

α] τεχνολογικές καινοτομίες

β] εξάπλωση ιδεών & θεσμών

γ] τάση να εκφυλίζονται ακόμη και καλά πολιτικά συστήματα

δ] δημογραφικές αλλαγές

ε] προσφορά βασικών εμπορευμάτων

στ] κλιματική αλλαγή

Πηγή TO BHMA 30/12/2012 σ. Α20

άρθρο του καθηγητή ιστορίας στο Χάρβαρντ  Niall Ferguson "Οι άνεμοι της αλλαγής"

Οι δυνάμεις αυτές δεν επιδρούν μόνο στη σημερινή εποχή βέβαια,

ενώ πολύ συχνά αποσιωπάται η σημασία τους στα σχολικά εγχειρίδια,

όπου συνήθως δίνεται έμφαση κυρίως στο ρόλο φημισμένων προσωπικοτήτων.