Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: ?μιλία πρ?ς το?ς Γυμνασιόπαιδες στ?ν Πνύκα

?ξεφωνήθη ?π? το? στρατηγο? τ? 8? ?κτωβρίου 1838 κα? ?δημοσιεύθη ε?ς τ?ν ?φημερίδαν ΑΙΩΝ τ? 13? Νοεμβρίου 1838.

Παιδιά μου!

Ε?ς τ?ν τόπο το?το, ?πο? ?γ? πατ? σήμερα, ?πατο?σαν κα? ?δημηγορο?σαν τ?ν παλαι? καιρ? ?νδρες σοφοί, κα? ?νδρες μ? το?ς ?ποίους δ?ν ε?μαι ?ξιος ν? συγκριθ? κα? ο?τε ν? φθάσω τ? ?χνη των. ?γ? ?πιθυμο?σα ν? σ?ς ?δ?, παιδιά μου, ε?ς τ?ν μεγάλη δόξα τ?ν προπατόρων μας, κα? ?ρχομαι ν? σ?ς ε?π?, ?σα ε?ς τ?ν καιρ? το? ?γ?νος κα? πρ? α?το? κα? ?στερα ?π? α?τ?ν ? ?διος ?παρατήρησα, κα? ?π? α?τ? ν? κάμωμε συμπερασμο?ς κα? δι? τ?ν μέλλουσαν ε?τυχίαν σας, μολονότι ? Θε?ς μόνος ?ξεύρει τ? μέλλοντα. Κα? δι? το?ς παλαιο?ς ?λληνας, ?ποίας γνώσεις ε?χαν κα? ποία δόξα κα? τιμ?ν ?χαιραν κοντ? ε?ς τ? ?λλα ?θνη το? καιρο? των, ?ποίους ?ρωας, στρατηγούς, πολιτικο?ς ε?χαν, δι? τα?τα σ?ς λέγουν καθ? ?μέραν ο? διδάσκαλοί σας κα? ο? πεπαιδευμένοι μας. ?γ? δ?ν ε?μαι ?ρκετός. Σ?ς λέγω μόνον π?ς ?ταν σοφοί, κα? ?π? ?δ? ?π?ραν κα? ?δανείσθησαν τ? ?λλα ?θνη τ?ν σοφίαν των.

Ε?ς τ?ν τόπον, τ?ν ?πο?ον κατοικο?με, ?κατοικο?σαν ο? παλαιο? ?λληνες, ?π? το?ς ?ποίους κα? ?με?ς καταγόμεθα κα? ?λάβαμε τ? ?νομα το?το. Α?το? διέφεραν ?π? ?μ?ς ε?ς τ?ν θρησκείαν, διότι ?προσκυνο?σαν τ?ς πέτρες κα? τ? ξύλα. ?φο? ?στερα ?λθε στ?ν κόσμο ? Χριστός, ο? λαο? ?λοι ?πίστευσαν ε?ς τ? Ε?αγγέλιό του, κα? ?παυσαν ν? λατρεύουν τ? ε?δωλα. Δ?ν ?π?ρε μαζί του ο?τε σοφο?ς ο?τε προκομμένους, ?λλ? ?πλο?ς ?νθρώπους, χωρικο?ς κα? ψαράδες, κα? μ? τ? βοήθεια το? ?γίου Πνεύματος ?μαθαν ?λες τ?ς γλ?σσες το? κόσμου, ο? ?πο?οι, μολονότι ?που κα? ?ν ?βρισκαν ?ναντιότητες κα? ο? βασιλε?ς κα? ο? τύραννοι το?ς κατέτρεχαν, δ?ν ?μπόρεσε κανένας ν? το?ς κάμ? τίποτα. Α?το? ?στερέωσαν τ?ν πίστιν.

Ο? παλαιο? ?λληνες, ο? πρόγονοί μας, ?πεσαν ε?ς τ?ν διχόνοια κα? ?τρώγονταν μεταξύ τους, κα? ?τσι ?λαβαν καιρ? πρ?τα ο? ?ωμα?οι, ?πειτα ?λλοι βάρβαροι κα? το?ς ?πόταξαν. ?στερα ?λθαν ο? Μουσουλμάνοι κα? ?καμαν ?,τι ?μπορο?σαν, δι? ν? ?λλάξ? ? λα?ς τ?ν πίστιν του. ?κοψαν γλ?σσες ε?ς πολλο?ς ?νθρώπους, ?λλ? ?στάθη ?δύνατο ν? τ? κατορθώσουν. Τ?ν ?να ?κοπταν, ? ?λλος τ? σταυρό του ?καμε. Σ?ν ε?δε το?το ? σουλτάνος, διόρισε ?να βιτσερ? [?ντιβασιλέα], ?ναν πατριάρχη, κα? το? ?δωσε τ?ν ?ξουσία τ?ς ?κκλησίας. Α?τ?ς κα? ? λοιπ?ς κλ?ρος ?καμαν ?,τι το?ς ?λεγε ? σουλτάνος. ?στερον ?γιναν ο? κοτζαμπάσηδες [προεστο?] ε?ς ?λα τ? μέρη. ? τρίτη τάξη, ο? ?μποροι κα? ο? προκομμένοι, τ? καλύτερο μέρος τ?ν πολιτ?ν, μ?ν ?ποφέρνοντες τ?ν ζυγ?ν ?φευγαν, κα? ο? γραμματισμένοι ?π?ραν κα? ?φευγαν ?π? τ?ν ?λλάδα, τ?ν πατρίδα των, κα? ?τσι ? λαός, ?στις στερημένος ?π? τ? μέσα τ?ς προκοπ?ς, ?κατήντησεν ε?ς ?θλίαν κατάσταση, κα? α?τ? α?ξαινε κάθε ?μέρα χειρότερα? διότι, ?ν ε?ρίσκετο μεταξ? το? λαο? κανε?ς μ? ?λίγην μάθηση, τ?ν ?λάμβανε ? κλ?ρος, ?στις ?χαιρε προνόμια, ? ?σύρετο ?π? τ?ν ?μπορο τ?ς Ε?ρώπης ?ς βοηθός του, ?γίνετο γραμματικ?ς το? προεστο?. Κα? μερικο? μ?ν ?ποφέροντες τ?ν τυραννίαν το? Τούρκου κα? βλέποντας τ?ς δόξες κα? τ?ς ?δον?ς ?πο? ?νελάμβαναν α?τοί, ?φηναν τ?ν πίστη τους κα? ?γίνοντο Μουσουλμάνοι. Κα? τοιουτοτρόπως κάθε ?μέρα ? λα?ς ?λίγνευε κα? ?πτώχαινε.

Ε?ς α?τ?ν τ?ν δυστυχισμένη κατάσταση μερικο? ?π? το?ς φυγάδες γραμματισμένους ?μετάφραζαν κα? ?στελναν ε?ς τ?ν ?λλάδα βιβλία, κα? ε?ς α?το?ς πρέπει ν? χρωστο?με ε?γνωμοσύνη, διότι ε?θ?ς ?πο? κανένας ?νθρωπος ?π? τ? λα? ?μάνθανε τ? κοιν? γράμματα, ?διάβαζεν α?τ? τ? βιβλία κα? ?βλεπε ποίους ε?χαμε προγόνους, τί ?καμεν ? Θεμιστοκλ?ς, ? ?ριστείδης κα? ?λλοι πολλο? παλαιοί μας, κα? ?βλέπαμε κα? ε?ς ποίαν κατάσταση ε?ρισκόμεθα τότε. ?θεν μ?ς ?λθεν ε?ς τ? νο? ν? το?ς μιμηθο?με κα? ν? γίνουμε ε?τυχέστεροι. Κα? ?τσι ?γινε κα? ?προόδευσεν ? ?ταιρεία.

?ταν ?ποφασίσαμε ν? κάμωμε τ?ν ?πανάσταση, δ?ν ?συλλογισθήκαμε ο?τε πόσοι ε?μεθα, ο?τε π?ς δ?ν ?χομε ?ρματα, ο?τε ?τι ο? Το?ρκοι ?βαστο?σαν τ? κάστρα κα? τ?ς πόλεις, ο?τε κανένας φρόνιμος μ?ς ε?πε «πο? π?τε ?δ? ν? πολεμήσετε μ? σιταροκάραβα βατσέλα», ?λλ? ?ς μία βροχ? ?πεσε ε?ς ?λους μας ? ?πιθυμία τ?ς ?λευθερίας μας, κα? ?λοι, κα? ? κλ?ρος μας κα? ο? προεστο? κα? ο? καπετανα?οι κα? ο? πεπαιδευμένοι κα? ο? ?μποροι, μικρο? κα? μεγάλοι, ?λοι ?συμφωνήσαμε ε?ς α?τ? τ? σκοπ? κα? ?κάμαμε τ?ν ?πανάσταση.

Ε?ς τ?ν πρ?το χρόνο τ?ς ?παναστάσεως ε?χαμε μεγάλη ?μόνοια κα? ?λοι ?τρέχαμε σύμφωνοι. ? ?νας ?π?γεν ε?ς τ?ν πόλεμο, ? ?δελφός του ?φερνε ξύλα, ? γυνα?κα του ?ζύμωνε, τ? παιδί του ?κουβαλο?σε ψωμ? κα? μπαρουτόβολα ε?ς τ? στρατόπεδον κα? ??ν α?τ? ? ?μόνοια ?βαστο?σε ?κόμη δυ? χρόνους, ?θέλαμε κυριεύσει κα? τ?ν Θεσσαλία κα? τ?ν Μακεδονία, κα? ?σως ?φθάναμε κα? ?ως τ?ν Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε το?ς Τούρκους, ?πο? ?κουγαν ?λληνα κα? ?φευγαν χίλια μίλια μακρά. ?κατ?ν ?λληνες ?βαζαν πέντε χιλιάδες ?μπρός, κα? ?να καράβι μίαν ?ρμάδα. ?λλ? δ?ν ?βάσταξεν. ?λθαν μερικο? κα? ?θέλησαν ν? γένουν μπαρμπέρηδες ε?ς το? κασίδη τ? κεφάλι. Μ?ς πονο?σε τ? μπαρμπέρισμά τους. Μ? τί ν? κάμωμε; Ε?χαμε κα? α?τουν?ν τ?ν ?νάγκη. ?π? τότε ?ρχισεν ? διχόνοια, κα? ?χάθη ? πρώτη προθυμία κα? ?μόνοια. Κα? ?ταν ?λεγες τ?ν Κώστα ν? δώσ? χρήματα δι? τ?ς ?νάγκας το? ?θνους, ? ν? ?πάγ? ε?ς τ?ν πόλεμο, το?τος ?πρόβαλλε τ?ν Γιάννη. Κα? μ? α?τ?ν τ?ν τρόπο κανε?ς δ?ν ?θελε ο?τε ν? συνδράμ? ο?τε ν? πολεμήσ?. Κα? το?το ?γίνετο, ?πειδ? δ?ν ε?χαμε ?ναν ?ρχηγ? κα? μία κεφαλή. ?λλ? ?νας ?μπαινε πρόεδρος ?ξη μ?νες, ?σηκώνετο ? ?λλος κα? τ?ν ?ριχνε, κα? ?κάθετο α?τ?ς ?λλους τόσους, κα? ?τσι ? ?νας ?θελε το?το κα? ? ?λλος τ? ?λλο. ?σως ?λοι ?θέλαμε τ? καλό, πλ?ν καθένας κατ? τ?ν γνώμη του. ?ταν προστάζουνε πολλοί, ποτ? τ? σπίτι δεν χτίζεται ο?τε τελειώνει. ? ?νας λέγει ?τι ? πόρτα πρέπει να βλέπ? ε?ς τ? ?νατολικ? μέρος, ? ?λλος ε?ς τ? ?ντικριν? κα? ? ?λλος ε?ς τ?ν Βορέα, σ?ν να ?τον τ? σπίτι ε?ς τ?ν ?ραμπ?, κα? να γυρίζει, καθ?ς λέγει ? καθένας. Μ? το?το τ?ν τρόπο δεν κτίζεται ποτ? τ? σπίτι, ?λλ? πρέπει να ε?ναι ?νας ?ρχιτέκτων, ?πο? ν? προστάζει π?ς θ? γεν?. Παρομοίως κα? ?με?ς ?χρειαζόμεθα ?ναν ?ρχηγ? κα? ?ναν ?ρχιτέκτονα, ?στις ν? προστάζ? κα? ο? ?λλοι να ?πακούουν κα? ν? ?κολουθο?ν. ?λλ? ?πειδ? ε?μεθα ε?ς τέτοια κατάστάση, ?ξ α?τίας τ?ς διχονοίας, μ?ς ?πεσε ? Τουρκι? ?πάνω μας κα? κοντέψαμε να χαθο?με, κα? ε?ς το?ς στερνο?ς ?πτ? χρόνους δ?ν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα.

Ε?ς α?τ? τ?ν κατάσταση ?ρχεται ? βασιλεύς, τ? πράγματα ?συχάζουν, κα? τ? ?μπόριο κα? ? γεωργία κα? ο? τέχνες ?ρχίζουν ν? προοδεύουν κα? μάλιστα ? παιδεία. Α?τ? ? μάθησις θ? μ?ς α?ξήσ? κα? θ? μ?ς ε?τυχήσ?. ?λλ? δι? ν? α?ξήσομεν, χρειάζεται κα? ? στερέωσις τ?ς πολιτείας μας, ? ?ποία γίνεται μ? τ?ν καλλιέργεια κα? μ? τ?ν ?ποστήριξη το? Θρόνου. ? βασιλεύς μας ε?ναι νέος κα? συμμορφώνεται μ? τ?ν τόπο μας, δεν ε?ναι προσωρινός, ?λλ? ? βασιλεία του ε?ναι διαδοχικ? κα? θ? περάσ? ε?ς τ? παιδι? τ?ν παιδι?ν του, κα? μ? α?τ?ν κι ?σε?ς κα? τ? παιδιά σας θ? ζήσετε. Πρέπει να φυλάξετε τ?ν πίστη σας κα? ν? τ?ν στερεώσετε, διότι, ?ταν ?πιάσαμε τ? ?ρματα, ε?παμε πρ?τα ?π?ρ πίστεως κα? ?πειτα ?π?ρ πατρίδος. ?λα τ? ?θνη το? κόσμου ?χουν κα? φυλάττουν μία Θρησκεία. Κα? α?τοί, ο? ?βρα?οι, ο? ?πο?οι κατατρέχοντο κα? μισο?ντο κα? ?π? ?λα τ? ?θνη, μένουν σταθερο? ε?ς τ?ν πίστη τους.

Ν? μ?ν ?χετε πολυτέλεια, να μ?ν πηγαίνετε ε?ς το?ς καφενέδες κα? τ? μπιλιάρδα. Ν? δοθε?τε ε?ς τ?ς σπουδάς σας κα? καλύτερα ν? κοπιάσετε ?λίγον, δύο κα? τρε?ς χρόνους κα? ν? ζήσετε ?λεύθεροι ε?ς τ? ?πίλοιπο τ?ς ζω?ς σας, παρ? ν? περάσετε τέσσαρους - πέντε χρόνους τ? νεότητά σας, κα? να μείνετε ?γράμματοι. Ν? σκλαβωθε?τε ε?ς τ? γράμματά σας. Ν? ?κούετε τ?ς συμβουλ?ς τ?ν διδασκάλων κα? γεροντοτέρων, κα? κατ? τ?ν παροιμία, «μύρια ?ξευρε κα? χίλια μάθαινε». ? προκοπή σας κα? ? μάθησή σας ν? μ?ν γίν? σκεπάρνι μόνο δι? τ? ?τομό σας, ?λλ? να κοιτάζ? τ? καλ? τ?ς κοινότητος, κα? μέσα ε?ς τ? καλ? α?τ? ε?ρίσκεται κα? τ? δικό σας.

?γώ, παιδιά μου, κατ? κακή μου τύχη, ?ξ α?τίας τ?ν περιστάσεων, ?μεινα ?γράμματος κα? δι? το?το σ?ς ζητ? συγχώρηση, διότι δ?ν ?μιλ? καθ?ς ο? δάσκαλοί σας. Σ?ς ε?πα ?σα ? ?διος ε?δα, ?κουσα κα? ?γνώρισα, δι? ν? ?φεληθ?τε ?π? τ? ?περασμένα κα? ?π? τ? κακ? ?ποτελέσματα τ?ς διχονοίας, τ?ν ?ποίαν ν? ?ποστρέφεσθε, κα? ν? ?χετε ?μόνοια. ?μ?ς μ? μ?ς τηρ?τε πλέον. Τ? ?ργο μας κα? ? καιρός μας ?πέρασε. Κα? α? ?μέραι τ?ς γενε?ς, ? ?ποία σ?ς ?νοιξε τ? δρόμο, θέλουν μετ? ?λίγον περάσει. Τ?ν ?μέρα τ?ς ζω?ς μας θέλει διαδεχθ? ? νύκτα το? θανάτου μας, καθ?ς τ?ν ?μέραν τ?ν ?γίων ?σωμάτων θέλει διαδεχθ? ? νύκτα κα? ? α?ριαν? ?μέρα. Ε?ς ?σ?ς μένει ν? ?σάσετε κα? ν? στολίσετε τ?ν τόπο, ?πο? ?με?ς ?λευθερώσαμε? καί, δι? ν? γίν? το?το, πρέπει ν? ?χετε ?ς θεμέλια της πολιτείας τ?ν ?μόνοια, τ?ν θρησκεία, τ?ν καλλιέργεια το? θρόνου κα? τ?ν φρόνιμον ?λευθερία.

Τελειώνω τ? λόγο μου. Ζήτω ? βασιλεύς μας ?θων! Ζήτω ο? σοφο? διδάσκαλοι! Ζήτω ? ?λληνικ? Νεολαία!

? ?πόφασις το? Κολοκοτρώνη ν? μιλήσ? στο?ς νέους

«Πανταχο? ?ξεφράζετο ? ?ποδοκιμασία το? κυβερνητικο? συστήματος, κα? ? πόθος πρ?ς τ? Σύνταγμα ?σημέραι ?γίνετο ζωηρότερος. Δ?ν ?το πλέον ? νέα γενεά, ο? σπουδαστα? το? Γυμνασίου κα? το? Πανεπιστημίου τ?ς πρωτευούσης, ο? συνεχ?ς ?πιδεικνύοντες τ? τοια?τα ε?γεν? α?σθήματα, ?σαν κα? διδάσκαλοι κα? καθηγητα? κα? προ?χοντες πολιτικο? κα? στρατιωτικοί, κα? ?ερε?ς κα? ?ρχιερε?ς. ? γέρων Κολοκοτρώνης, ? ο?τω πολ? περιποιούμενος παρ? το? Μονάρχου ?θωνος, ?λθ?ν μίαν τ?ν ?μερ?ν ε?ς τ? Γυμνάσιον, κα? ?κροασθε?ς τ?ν διδασκαλίαν το? Γυμνασιάρχου Γενναδίου, ?ναπτύσσοντος τεμάχιόν τι δημιγορίας ?κ τ?ς ?στορίας το? Θουκυδίδου, ?π? τοσο?τον ?νθουσιάσθη ?πως κα? ο?τος ?μιλήσ? ε?ς τ?ν νέαν γενε?ν ?π?ρ Πατρίδος, ?στε παρεκάλεσε τ?ν Γυμνασιάρχην ν? συναθροίσ? το?ς μαθητ?ς πάντας ?κτ?ς τ?ς πόλεως ε?ς τ?ν Πνύκα, ?να ?κφωνήσ? κα? ? μακάριος Γέρων Κολοκοτρώνης λόγον πρ?ς τ?ν νεολαίαν. ? ?νθους ?ληθο?ς πατριωτισμο? ?είμνηστος Γεννάδιος ?ξετέλεσε τ?ν ?πιθυμίαν το? σεβαστο? Γέροντος κα? τ?ν παραμον?ν τ?ς ?ορτ?ς τ?ν Ταξιαρχ?ν, ε?δοποιήθησαν πάντες ο? μαθητα? το? Γυμνασίου, ν? συναθροισθ?σιν ε?ς τ? κατάστημα α?το? ?π? τ? λόγ? ?τι θέλει το?ς δειχθ? τι περίεργον.

» ? ?ναπτυχθε?σα περιέργεια τ?ν ?πιο?σαν ?φείλκυσε πάντας ε?ς τ? Γυμνάσιον, κα? σ?ν α?το?ς κα? πλ?θος ?λλων περιέργων? ?πληρώθη τ? κατάστημα προσώπων, ?τε πάντες ο? καθηγητα? κα? διδάσκαλοι συν?λθον, κα? μετ? ?λίγον, ?δο? ?ρχεται ? Γέρων Κολοκοτρώνης ?νδεδυμένος τ? ?ρυθρο?ν φόρεμά του? τ? πλ?θος διεχωρίσθη α?τομάτως κα? ? σεβαστ?ς Γέρων διελθ?ν ?νέβη πρ?ς το?ς καθηγητάς. Μετ? ?λίγον ? Γυμνασιάρχης ?ποτεινόμενος πρ?ς τ? πλ?θος ?κ το? θαλάμου, ε?πεν? «?κολουθε?τε, δείξομεν ?μ?ν περίεργόν τι». Κατέβησαν τ?ς κλίμακας κα? ?ν τ? μέσ? ?χοντες τ?ν Γέροντα ?ξ?λθον διευθυνόμενοι πρ?ς τ?ν λεγόμενον να?ν το? Α?όλου, κα? ?κε?θεν διευθύνθησαν ε?ς τ?ν Πνύκα, πρ?ς ο?δένα γνωστο? ?ντος πο? διευθύνοντο? τ? ?κτακτον φαινόμενον το?το ?φείλκυσε τ? περίεργον πλ?θος.

» Ο?τως ?φιχθέντες ε?ς Πνύκα, μετ? μικράν ?νάπαυλαν ?νίσταται ? Γέρων, πατ?ν ?π? το? βήματος τ?ς Πνυκός, κα? ?ρξατο ?κφων?ν λόγον, ?ποτεινόμενος πρ?ς τ?ν νεολαίαν. ?φ? ο? ?ξιστόρησε τ? τ?ς τουρκικ?ς δουλείας, τ?ς ?δέας κα? τ? περ? α?τονομίας α?σθήματα τ?ν ?νδρ?ν τ?ς ?ποχ?ς ?κείνης, ?ξιστόρησε τ? το? ?ερο? ?γ?νος κα? τ? α?σθημα τ?ν ?λλήνων πρ?ς τ?ν ?σονομίαν κα? τ? περ? τ?ς τότε πολιτικ?ς καταστάσεως κλπ. Α?φνης ?ναφαίνεται σμ?νος χωροφυλακ?ς, ?ρχεται κα? διαλύει τ?ν συνάθροισιν. ? δ? Θ. Κολοκοτρώνης διαβληθε?ς τ? Βασιλε?, μικρο? δέοντος ν? ?ποστ? δεινά, ??ν ? φιλόπατρις Γυμνασιάρχης Γεννάδιος κα? ?λλοι καθηγητα? δ?ν παρίστανον τ? Βασιλε? τ? ?θ?ον τ?ς πράξεως». *

(Βλ. ?ωάννου Π. Πύρλα, «Περ? το? ?ν ?λλάδι ?ρμοδίου πολιτεύματος ?π? φυσικ?ν ?ποψιν», ?ν ?θήναις, Τύποις ΦΩΣ, 1867, σσ. 31-32).

Σημ. Κατ? τ?ν Γεώργιο Τερτσέτη, γυρίζοντας ? Κολοκοτρώνης ?π? τ?ν Πνύκα ?πάντησε το?ς χωροφύλακας ν? τρέχουν. «Μ?ν π?τε, το?ς ε?πε, δ? θ? μ? βρ?τε ?κε?!».

? ?πόφαση το? Κολοκοτρώνη ν? μιλήσει στο?ς νέους

Διάχυτη ?ταν ? ?ποδοκιμασία το? συστήματος διακυβέρνησης (τ?ς χώρας), κα? ? πόθος γι? σύνταγμα γινόταν κάθε μέρα κα? πι? ?ντονος (στο?ς πολίτες). Δ?ν ?ταν μόνο ο? νέοι, ο? μαθητ?ς το? Γυμνασίου κα? ο? φοιτητ?ς το? Πανεπιστημίου τ?ς πρωτεύουσας, πο? ?ξέφραζαν τέτοια διακα? α?σθήματα? ?ταν κα? ο? δάσκαλοι κα? ο? καθηγητές, ο? πολιτικο? κα? στρατιωτικο? ?ξιωματο?χοι, καθ?ς κα? ο? ?ερε?ς κα? ο? ?ρχιερε?ς. ? γηραι?ς (στρατηγ?ς κα? ?ν ?νεργεία Σύμβουλος ?πικρατείας Θεόδωρος) Κολοκοτρώνης, τ?ν ?πο?ο ? βασιλι?ς ?θων ?κτιμο?σε ?διαιτέρως, μία μέρα (στ?ς 7 ?κτωβρίου 1838) ?πισκέφθηκε τ? (Βασιλικ?) Γυμνάσιο, (πο? ε?χε ?δρύσει τ? 1828 ? ?ωάννης Καποδίστριας κα? στεγαζόταν μέχρι τ? 1837 στ?ν ο?κία «Κλεάνθους» κα? τ? ?τος α?τ? μεταστεγάζεται στ?ν «ο?κία Μποτσάρη» στ?ν διασταύρωση ?δ?ν Καπνικαρέας κα? Μητροπόλεως, διότι τ? προηγούμενο κτίριο διατέθηκε γι? τ? στέγαση το? Πανεπιστημίου, ν?ν 1ο Πρότυπο Πειραματικ? Γυμνάσιο ?θην?ν, στ?ν ?δ? ?δριανο? στ?ν Πλάκα) γι? ν? παρακολουθήσει τ?ν διδασκαλία το? γυμνασιάρχη (Γεωργίου) Γενναδίου (1784-1854), ? ?πο?ος ?νέλυε ?να ?πόσπασμα δημηγορίας ?π? τ?ν ?στορία το? Θουκυδίδη. Τόσο πολ? ?νθουσιάστηκε, (?π? τ?ν «παράδοσιν το? πεπαιδευμένου γυμνασιάρχου κα? ?π? τ?ν θέαν τοσούτων μαθητ?ν»,) ?στε ?ξέφρασε τ?ν ?πιθυμία ν? μιλήσει κα? ? ?διος πρ?ς το?ς μαθητ?ς γι? τ?ν πατρίδα. ?τσι, παρακάλεσε τ? γυμνασιάρχη ν? συγκεντρώσει ?λους τους μαθητ?ς ?ξω ?π? τ?ν πόλη στ?ν Πνύκα, προκειμένου ν? ?κφωνήσει κα? ? Γέρος Κολοκοτρώνης λόγο πρ?ς το?ς νέους. ? ?είμνηστος Γεννάδιος, γεμάτος ?π? ?γν? πατριωτισμό, πραγματοποίησε τ?ν ?πιθυμία το? σεβάσμιου Γέροντα κα? τ?ν παραμον? τ?ς ?ορτ?ς τ?ν Ταξιαρχ?ν ε?δοποίησε ?λους το?ς μαθητ?ς το? Γυμνασίου ν? συγκεντρωθο?ν στ? σχολε?ο του, ?πειδ? ?θελε ν? το?ς δείξει κάτι περίεργο.

? περιέργεια πο? προκλήθηκε προσείλκυσε τ?ν ?πομένη στ? Γυμνάσιο ?λους το?ς μαθητές, κα? μαζί τους πλ?θος περιέργων. Τ? σχολε?ο γέμισε ?π? κόσμο, συγκεντρώθηκαν ο? καθηγητ?ς κα? λίγο μετ? ?φτασε κα? ? Γέρος Κολοκοτρώνης, φορώντας τ?ν κόκκινη στολή του. Τ? πλ?θος ?νοιξε γι? ν? περάσει ? σεβάσμιος Γέρος πο? ?νέβηκε στο?ς καθηγητές. ?στερα ?π? λίγο, ? γυμνασιάρχης ?πευθύνθηκε ?π? τ?ν α?θουσα στ? πλ?θος, λέγοντας: «?κολουθ?στε μας γι? ν? σ?ς δείξουμε κάτι περίεργο». Κατέβηκαν τ?ς σκάλες κα? ?χοντας στ? μέση τ? Γέρο βγ?καν μ? κατεύθυνση πρ?ς τ?ν λεγόμενο να? το? Α?όλου (το?ς ?έρηδες) κα? ?π? ?κε? πρ?ς τ?ν Πνύκα, χωρ?ς κανε?ς ν? γνωρίζει πο? πήγαιναν? τ? πρωτόγνωρο α?τ? θέαμα προσείλκυσε κα? τ? πλ?θος τ?ν περίεργων.

?φτασαν λοιπ?ν στ?ν Πνύκα, κι ?φο? ξαπόστασαν λίγο, σηκώθηκε ? Γέρος, ?νέβηκε στ? β?μα τ?ς Πνύκας κα? ?ρχισε ν? μιλ? στ? νεολαία. ?ναφέρθηκε στ? δουλεία τ?ν Τούρκων, στ?ς σκέψεις κα? στ?ν πόθο γι? α?τονομία τ?ν ?νδρ?ν τ?ς ?ποχ?ς, ?ξιστόρησε γεγονότα το? ?ερο? ?γ?να κα? μίλησε γι? τ?ν ?πιθυμία τ?ν ?λλήνων ν? ε?ναι ?σοι ?πέναντι στ? νόμο κα? γι? τ?ν τρέχουσα πολιτικ? κατάσταση κ.λπ. Ξαφνικ? ?μφανίζεται μι? ?μάδα χωροφυλάκων, πλησιάζει κα? διαλύει τ? συγκέντρωση. Μάλιστα, ? Θ. Κολοκοτρώνης, ?φο? τ?ν διέβαλαν στ? βασιλιά, λίγο ?λειψε ν? μπε? σ? περιπέτειες. Γλίτωσε ?μως ?π? τ? δυσμένεια, διότι ? φιλόπατρις γυμνασιάρχης Γεννάδιος κα? ο? ?λλοι καθηγητ?ς ?πέδειξαν ?τι ?λα ε?χαν γίνει μ? καλ? πρόθεση.

Σημ. Λόγω τ?ς στενότητας το? χώρου κα? το? πλήθους τ?ν μαθητ?ν ? ?μιλία το? Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ?ρίσθηκε γι? τ?ς 10 τ? πρω? τ?ς 8ης ?κτωβρίου 1838 στ?ν Πνύκα. Τ? γεγον?ς μαθεύτηκε στ? μικρ? τότε ?θήνα κα? ?κτ?ς ?π? το?ς μαθητές, πλ?θος ?νθρώπων «διαφόρων ?παγγελμάτων κα? τάξεων» συνέρρευσε στ?ν Πνύκα τ? πρω? τ?ς 8ης ?κτωβρίου γι? ν? ?κούσει τ?ν ?γέτη τ?ς ?πανάστασης το? ?21. Ξαφνικά, στ?ν χ?ρο τ?ς ?μιλίας ?μφανίσθηκε «σμ?νος χωροφυλακ?ς», ?ποφασισμένο ν? διαλύσει τ? συγκέντρωση, ?πειδ? προφαν?ς, ?ς βασιλικότερο το? βασιλέως ?θωνα, τ? θεώρησε ?ντικαθεστωτική. ?μως, μετ? τ? διαβεβαίωση το? γυμνασιάρχη κα? τ?ν καθηγητ?ν γι? τ? «?θ?ο τ?ς πράξεως», ο? χωροφύλακες ?ποχώρησαν κα? ? ?μιλία ?γινε κανονικά. ?λλωστε, ? Κολοκοτρώνης δ?ν ?ποτελο?σε κίνδυνο γι? τ? δυναστεία, ?φο? τ? ε?χε βρε? μ? τ?ν ?θωνα κα? κατε?χε μάλιστα τ? ?ξίωμα το? Συμβούλου τ?ς ?πικρατείας, δηλαδ? το? πολιτικο? συμβούλου το? βασιλι?. Τ? Συμβούλιο τ?ς ?πικρατείας ?κείνης τ?ς ?ποχ?ς, πο? ?ταν πολιτικ? σ?μα, δ?ν πρέπει ν? συγχέεται μ? τ? σημεριν? Συμβούλιο τ?ς ?πικρατείας, πο? ε?ναι δικαστικ?ς σχηματισμός.

πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/history/3contemporary/kolokotronis_pnyka.htm