Θρησκευτικές παραδόσεις & διατροφή (σελ. 3/6)
"Θυσίες" στην Αρχαία Ελλάδα, πρόδρομοι των λατρευτικών πανηγύρεων
Οι λατρευτικές πανηγύρεις προς τιμή των Αγίων φαίνεται να έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία Ελλάδα. Οι προσφορές των πιστών προς τους Αγίους σε ζωντανά και κατ' επέκταση η κατανάλωση κρέατος τις μέρες αυτές, έχουν τις ρίζες τους στις θυσίες που οι αρχαίοι Έλληνες προσέφεραν προς τιμή των διαφόρων θεοτήτων. Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν εορτές αφιερωμένες σε ξεχωριστούς θεούς ή θεές. Την ημέρα του θρησκευτικού εορτασμού παράλληλα με τις προσφορές στους θεούς γίνονταν αθλητικοί αγώνες κ' θεατρικές παραστάσεις. Την πιο σημαντική λατρευτική πράξη αποτελούσε όμως η προσφορά θυσίας. Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να θυσιάζουν ζώα, κυρίως βοοειδή και λιγότερο αιγοπρόβατα ή χοίρους. Η θυσία γινόταν με δυο διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με το αν προοριζόταν για ουράνια θεότητα ή για χθόνιο θεό και ήρωα. Αν το ζώο προοριζόταν για ουράνιο θεό, μετά τη θυσία του ζώου, το κρέας ψηνόταν, αποδιδόταν αυτό που έπρεπε στους θεούς και το υπόλοιπο καταναλωνόταν από τους πιστούς, συνήθως σε κοινό γεύμα. Αν το ζώο προοριζόταν για χθόνιο θεό ή ήρωα, τότε μετά τη θυσία προσφερόταν ως ολοκαύτωμα, δηλαδή γινόταν ολοκληρωτική καύση του σώματός του. Πηγή: http://www.theogonia.gr/ latreia.htm
Στην Αττική, όπου η κτηνοτροφία δεν ήταν διαδεδομένη, το κρέας (με εξαίρεση το χοιρινό) ήταν σε γενικές γραμμές, ακριβό. Οι φτωχοί πολίτες σπάνια έτρωγαν κρέας, παρά μόνο μετά την τέλεση των θυσιών, που κατέληγαν σε "ευωχία" (πλούσιο φαγοπότι). Στη δημόσια θυσία το κοινό γεύμα ελάμβανε χώρα επί τόπου και πολλές φορές απαγορευόταν ρητά η μεταφορά του κρέατος εκτός του ιερού. Άλλοτε πάλι το κρέας μεταφερόταν ή διετίθετο σε κρεοπωλεία για μεταπώληση. Απ' ό,τι φαίνεται το κρέας που καταναλωνόταν από τους αρχαίους Έλληνες είχε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο περάσει μέσα από τελετουργικούς μηχανισμούς. Πηγή: Gastronomion, "To κρέας στην αρχαία Ελλάδα".
Μεταξύ άλλων εορταστικών παραδοσιακών συνταγών που έχουν ως βάση τους το κρέας είναι και η Κερκυραϊκή «παστιτσάδα», η σπουδαιότερη και πιο διαδεδομένη συνταγή της Κέρκυρας. Πρόκειται για το κατ' εξοχή φαγητό του Δεκαπενταύγουστου. Γίνεται με μοσχάρι, αλλά και με κόκορα. Ο όρος παστιτσάδα προέρχεται από το «spezzatino», παλιά βενετσιάνικη συνταγή που είχε μοσχαράκι αλλά αντί για μακαρόνια είχε πατάτες.
Επίσης Δεκαπενταύγουστο σε πολλά νησιά των Κυκλάδων όπως π.χ. Πάρο, Σαντορίνη, Ίο και Σίφνο, η παραδοσιακή γιορτινή συνταγή έχει ως βάση της το χοιρινό. Το φαγητό λέγεται «Κυκλαδίτικο ρόστο» συνήθως φτιάχνεται το 15Αύγουστο αλλά και σε μεγάλες γιορτές. Το ρόστο είναι πιάτο με ιταλική καταγωγή, που περιλαμβάνει κρέας με πατάτες, καρότα και μανιτάρια, σερβιρισμένο με χοντρά μακαρόνια και παρέχει 2 γεύματα μαγειρεμένα στο ίδιο σκεύος χωρίς να χρειάζεται η χρήση φούρνου. Αρχικά, τα μακαρόνια σερβίρονταν σαν πρώτο πιάτο με την κόκκινη σάλτσα ντομάτα. Μετά σερβιριζόταν το κρέας κομμένο σε φέτες, που συνήθως ήταν ένα φτηνό κομμάτι χοιρινού αντί για στήθος, με πατάτες, καρότα και μανιτάρια. Χοιρινό ρόστο με δεντρολίβανο και μπύρα, συναντάται και στην Κεφαλονιά, καθώς και στην Κύπρο το οποίο παρασκευάζεται κυρίως στις γιορτές με πολλά είδη κρέατος, κυρίως με κυνήγι.