Θρησκευτικές παραδόσεις & διατροφή (σελ. 4/6)
Πανσπερμία ή πανκαρπία, ένα έθιμο που πέρασε στη θρησκεία του Χριστιανισμού
Επιστρέφοντας πίσω στην Αρχαία Ελλάδα βλέπουμε ότι οι προσφορές προς τους θεούς εκτός από θυσίες ζώων περιελάμβαναν και προσφορές απαρχών (των πρώτων καρπών κάθε σοδειάς), φρούτων, λαχανικών, δημητριακών. Ένα μείγμα καρπών όλων των ειδών προσφερόταν ως θυσία στην θεά Δήμητρα, θεότητα της καλλιέργειας αλλά και της ελεύθερης βλάστησης, του εδάφους και της γονιμότητας. Πρόκειται για τις λεγόμενες "πανσπερμίες" ή "πανκαρπίες". Οι προσφορές αυτές γίνονταν μετά την ολοκλήρωση της σποράς (δηλ. από 21 Νοεμβρίου έως τα ΝικολοΒάρβαρα σήμερα) και είχαν τη μορφή ευχαριστίας προς την θεά αλλά και εξευμενιστικής προσφοράς στη γη που δέχθηκε τον νέο σπόρο.
Στους χριστιανικούς χρόνους το έθιμο φαίνεται να περνά μέσα στη θρησκεία του Χριστιανισμού. Οι επαναλαμβανόμενοι εποχικοί κύκλοι του θανάτου και της αναγέννησης και τα λατρευτικά έθιμα που σχετίζονται με τη γη, τη βλάστηση και την καλή σοδειά συνδέθηκαν και με την Παναγία, όπως έχει γράψει ο μεγάλος λαογράφος Γεώργιος Μέγας. Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοέμβρη) συνδέονται με τη "σπορά" και η Παναγία λαμβάνει τα χαρακτηριστικά της θεάς Δήμητρας αποκτώντας το προσωνύμιο Αποσπορίτισσα, Μεσοσπορίτισσα, Πολυσπορίτισσα ή Μπουρμπουρελού, στην οποία προσφέρονται αντί θυσίας σούπες από σπόρια. Πρόκειται για διατήρηση του αρχαίου εθίμου της πανσπερμίας, το οποίο στις μέρες μας παίρνει την ονομασία "πολυσπόρια".
Το έθιμο βλέπουμε να διατηρείται σε πολλές περιοχές του ελλαδικού χώρου και να προσλαμβάνει διάφορες μορφές. Έτσι στην Κεφαλλονιά έχουμε τα "Μπουρμπουρέλια" ή "Πολυσπόρια". Πρόκειται για μια σούπα αποτελούμενη από διάφορα όσπρια και δημητριακά η οποία παρασκευάζεται στις 21 Νοέμβρη ανήμερα των Εισοδίων της Θεοτόκου. Το έθιμο απαιτεί να βράζονται πολλά όσπρια και δημητριακά μαζί ώστε να ευλογήσει η Παναγία τον καινούργιο σπόρο που πέφτει στη γη και να βοηθήσει να έχουν οι καλλιεργητές καλή σοδειά. Ένα πιάτο από το φαγητό πήγαινε πάντοτε στην εκκλησία για να ευλογηθεί, έτσι ώστε η σπορά που έχει ήδη γίνει να γίνει πιο καρπερή. Η γιορτή τοποθετείται στα μέσα περίπου της γεωργικής περιόδου, όταν οι πρώτοι καρποί – σημάδια για τη σοδειά έχουν αρχίσει να φαίνονται, και ο αγρότης εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για όσα μέχρι τότε του έχει δώσει η μάνα γη και την ελπίδα ότι οι καρποί που κρύβει μέσα της και θα δώσει στη συνέχεια, θα επαρκέσουν για το υπόλοιπο του χρόνου. «Μισό ‘φαγα, μισό ‘ σπειρα, μισό ‘χω να περάσω» είναι το λαϊκό μόττο της γιορτής. Πηγή: Άρθρο του Φώτη Χαλιώτη, http://www.ionianpress.gr/news/
Ένα ανάλογο παρασκεύασμα που κινείται κι αυτό στο ίδιο πνεύμα είναι το Θρακιώτικο γλυκό "Βαρβάρα" ή "Ασουρές". Έχει ως βάση του το σιτάρι, παρασκευάζεται την παραμονή της Αγίας Βαρβάρας, και αφού ευλογηθεί μοιράζεται σε μπολάκια σε γείτονες για να έχουν καλή υγεία τα παιδιά κυρίως του σπιτιού αλλά και προς τιμήν της Αγίας. Γι' αυτό πολλές φορές απαντάται και με το όνομα Βαρβάρα.
Ανάλογοι εορτασμοί απαντώνται και στο εξωτερικό π.χ. η Ημέρα των Ευχαριστιών (Τhanksgiving day) παραδοσιακή γιορτή της Βορείου Αμερικής με την οποία απονέμονται ευχαριστίες προς το Δημιουργό για τα αγαθά που αποκόμισε ο καθένας στο τέλος της σοδειάς (και εορτάζεται την τέταρτη Πέμπτη του Νοέμβρη δηλ. μεταξύ 22 & 28 Νοέμβρη). Πηγή: http://el.wikipedia.org