Θρησκευτικές παραδόσεις & διατροφή (σελ. 5/6)
Παραδοσιακό γαμοπίλαφο συνοδεύει το κρητικό τραπέζι του γάμου
Πολλές είναι οι συνταγές που συνοδεύουν παραδοσιακά το τραπέζι του γάμου, αλλά και την επόμενη ημέρα (μετά το ξενύχτι). Ένα φαγητό που προσφέρεται στους παραδοσιακούς γάμους στην Κρήτη είναι το "γαμοπίλαφο". Έχει ως κύριο συστατικό του το ρύζι το οποίο συμβολίζει το ρίζωμα, τη γονιμότητα και την ευχή για αφθονία και πλούτο στην νέα ζωή του ζευγαριού. Το έθιμο φαίνεται να έχει και πάλι τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα όπου έραιναν τους νεόνυμφους με "κατασχύσματα" αποτελούμενα από κριθάρι και άλλους καρπούς. Ανάλογο παλιό έθιμο γάμου έχει καταγραφεί σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας όπου έριχναν στους νιόγαμπρους "γεννήματα" δηλ. σιτηρά για να ενισχύσουν την "γονιμότητα" της νύφης και να αποκτήσει πολλά παιδιά. Πηγή: Άρθρο, "Γαμήλια έθιμα της αρχαιότητας και η θέση της γυναίκας στο γάμο", Μαρία Γκιρτζή, δρ. Αρχαιολογίας (http://www.archaiologia.gr)
Σήμερα οι παρευρισκομένοι στο γάμο ραίνουν με ρύζι το ζευγάρι την ώρα του χορού του Ησαΐα με την ευχή να ριζώσουν, να μείνουν δηλαδή για πάντα ενωμένοι κι αγαπημένοι. Το έθιμο της ρίψης ρυζιού κατά τη διάρκεια της γαμήλιας τελετής αλλά και το δείπνο με ρύζι μετά το γάμο συναντάμε και σε άλλους λαούς με το ρύζι να συνδέεται πάντοτε με το ρίζωμα του ζευγαριού και τη γονιμότητα. Κάποιοι άλλοι πολιτισμοί, θεωρούσαν ότι το ρύζι «εξόρκιζε» τα «κακά» πνεύματα και αποσπούσε την προσοχή τους από το νιόπαντρο ζευγάρι. Πηγή: Why is rice thrown at weddings? (http://www.coolquiz.com)
Το γαμοπίλαφο σερβίρεται κατά τη διάρκεια του γαμήλιου τραπεζιού ενώ παλαιότερα ήταν το πρώτο φαγητό που συνήθιζε να φτιάχνει η νύφη.
Πολλά και διάφορα και τα γλυκά του γάμου. Διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Ένα τέτοιο γλυκό είναι και το Ροδίτικο "μελεκούνι" με το οποίο παραδοσιακά κερνάνε τους καλεσμένους στους γάμους και τα βαφτίσια. Οι γυναίκες του χωριού από το οποίο κατάγεται το ζευγάρι, μαζεύονται όλες μαζί και σε γιορτινή ατμόσφαιρα με τραγούδια και χαρές φτιάχνουν τα μελεκούνια τα οποία τα προσφέρουν στα καλέσματα και στην εκκλησία. Λέγεται και γλυκό της χαράς. Το μελεκούνι έχει και αυτό τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα. Το μέλι και το σουσάμι κατείχαν σημαντική θέση στο διαιτολόγιο των αρχαίων Ελλήνων οι οποίοι γνώριζαν από τότε την υψηλή τους διατροφική αξία. Η λέξη μελεκούνι αποτελείται από δύο συνθετικά το "μέλε" που προέρχεται από το μέλι και το κούνι που προέρχεται από το "κουνί" (κούνα, κούνες) τον όρο που χρησιμοποιείται στη Ρόδο για τον σπόρο. Ο όρος προέρχεται από το κόκκων που στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει σπόρος.
Το μελεκούνι μοιάζει με το παστέλι διαφέρει όμως απ' αυτό στο ότι το μελεκούνι πρέπει υποχρεωτικά να λυγίζει. Το μελεκούνι σε σύγκριση με τρόφιμα τύπου "snack" (με ίσες θερμίδες) όπως σοκολάτες, ντόνατς, μπισκότα, κρουασάν κ.α. έχει μακράν την υψηλότερη διατροφική αξία και προσφέρει εξαιρετικά θρεπτικά στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα στον άνθρωπο. Μελέτες έχουν δείξει ότι το μελεκούνι έχει ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία και συμβάλλει στη μακροζωία. Στις 26-9-2010 κατασκευάστηκε στη Ρόδο το μεγαλύτερο μελεκούνι του κόσμου το οποίο μπήκε και στο βιβλίο Γκίνες. Πηγή: Μελισσοκομική Δωδεκανήσου (www.mel.gr)