Facebook Like Box


..Οδηγός Πλοήγησης..



19) Νεότερη Ελληνική Πολιτική Ιστορία 1750-1940: Η Αβασίλευτη Δημοκρατία 1924-1935

 

Η σειρά «ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1750-1940» παρουσιάζει μέσα από τις απόψεις διακεκριμένων Πανεπιστημιακών Καθηγητών την ελληνική πολιτική ιστορία από το 1770 έως το 1940. Το έκτο επεισόδιο της σειράς πραγματεύεται την περίοδο της Αβασίλευτης Δημοκρατίας στην ΕΛΛΑΔΑ, που εκτείνεται από το 1924 έως το 1935, δίνοντας έμφαση στην πορεία καθιέρωσης της Αβασίλευτης Δημοκρατίας, στην ανάπτυξη των μαρξιστικών και σοσιαλιστικών ιδεών και στην δικτατορία του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΓΚΑΛΟΥ. Η ανάμειξη της δυναστείας των ΓΛΙΞΜΠΟΥΡΓΚ στην πολιτική ζωή της ΕΛΛΑΔΑΣ και η προσπάθειά της να κηδεμονεύει την πολιτική ζωή του τόπου ήταν ένα μόνιμο φαινόμενο της ελληνικής πολιτικής ζωής, που οδηγούσε σε διάβρωση και εκφαυλισμό κάθε νέου θεσμού. Σ’ αυτή τη διάβρωση συμμετείχαν με τον τρόπο τους και οι πολιτικές δυνάμεις. Εξάλλου, εκτός των άλλων υποστηρικτών της, η μοναρχία συντηρούνταν και από τις πολιτικές προσωπικότητες οι οποίες πίστευαν, κάτι που μεταδόθηκε και στον ελληνικό λαό, ότι δεν θα μπορούσαν να ελπίζουν σε εξουσία αν δεν έχουν τη στήριξη των ανακτόρων. Εξάλλου, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, το επαναστατικό καθεστώς του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ και του ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΓΟΝΑΤΑ ζήτησε την άμεση παραίτηση του Βασιλέως ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α και την απομάκρυνση όλων των υποστηρικτών του. Διάδοχος του ορίστηκε ο πρωτότοκος γιος του, ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. Ο νέος Βασιλιάς, όμως, συνέχισε την πολιτική του πατέρα του και μάλιστα τον Οκτώβριο του 1923 εκδηλώθηκε και φιλοβασιλικό κίνημα εναντίον του νέου καθεστώτος. Το εν λόγω κίνημα έπεισε την Επαναστατική Κυβέρνηση πως ήταν η κατάλληλη στιγμή για πολιτειακή αλλαγή, γι’ αυτό προκηρύχθηκαν εκλογές για συντακτική βουλή, η οποία ονομάστηκε Δ Εν Αθήναις Εθνοσυνέλευση, και ζητήθηκε η απομάκρυνση του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Β. Στα πλαίσια των συνεδριάσεών της συζητήθηκε και η λύση του πολιτειακού. Έτσι ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, ως Πρωθυπουργός, το Μάρτιο του 1924 συνέταξε το σχέδιο ψηφίσματος που έγινε ομόφωνα αποδεκτό από την Εθνοσυνέλευση στις 25 Μαρτίου του ιδίου έτους. Σύμφωνα με το εν λόγω ψήφισμα, η δυναστεία των ΓΛΙΞΜΠΟΥΡΓΚ κηρύχθηκε οριστικά έκπτωτη και ουσιαστικά η ΕΛΛΑΔΑ έγινε μία Αβασίλευτη Δημοκρατία. Παρ’ όλα αυτά, λίγο πριν την εκλογική διαδικασία της 16 Δεκεμβρίου 1923 έλαβαν χώρα και κάποιες μεταρρυθμίσεις, όπως η μερική χρησιμοποίηση του ψηφοδελτίου και η αλλαγή του εκλογικού συστήματος με σημαντικές διαφοροποιήσεις στην καθιέρωση των εκλογικών περιφερειών. Όσον αφορά την ελληνική κοινωνία, η Μικρασιατική Καταστροφή επιφέρει μια αλλαγή στην ελληνική πραγματικότητα, η οποία από την ιδεολογία του Μείζονος Ελληνισμού καλείται να περάσει σ’ εκείνη του ελάσσονος ή ελλαδικού ελληνισμού και με βάση την τελευταία να προσαρμόσει και την αντίληψη της για τον κόσμο. Εκείνη, άλλωστε, την περίοδο βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να διαδοθούν οι μαρξιστικές και σοσιαλιστικές ιδέες, οι οποίες εκφράστηκαν σε κομματικό επίπεδο από το ΣΕΚΕ το ΚΚΕ και τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, ο οποίος ήταν ένας από τους πρώτους εκφραστές της σοσιαλιστικής ιδεολογίας. Στην ανάπτυξη, όμως, αυτών των αντιλήψεων υποβοήθησε και το τεράστιο κοινωνικό ζήτημα των Ελλήνων προσφύγων που ακολούθησε την Μικρασιατική Καταστροφή. Κύριο, βέβαια, στοιχείο της σοσιαλιστικής ιδεολογία της εποχής ήταν η αντιπαράθεση της με την Κομμουνιστική ιδεολογία και την επαναστατική της προοπτική. Παρ’ όλα αυτά, η κρίση των κοινοβουλευτικών θεσμών, που είχαν χάσει την αξιοπιστία τους, και η αργοπορία της Δ Εθνοσυνέλευσης στην εκπλήρωση του έργου της οδήγησαν στην ιδιότυπη δικτατορία του Στρατηγού ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΓΚΑΛΟΥ, η οποία καταλύθηκε τελικά στις 22 Αυγούστου του 1926 από τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΟΝΔΥΛΗ. Μετά το τέλος της δικτατορίας η Εθνοσυνέλευση συνέχισε το έργο της για την θέσπιση νέου συντάγματος. Τη θέσπιση ανέλαβε τριακονταμελής επιτροπή υπό τον ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ. Το σχέδιο συντάγματος που θέσπισε η επιτροπή δημοσιεύτηκε από την Κυβέρνηση ΚΟΝΔΥΛΗ, η οποία στις 7 Νοεμβρίου του 1926 θα διενεργήσει εκλογές με το νέο σύστημα της απλής αναλογικής.

 


Όλγα Παΐζη © 2012 - 2022

Σχεδιασμός - Ανάπτυξη: Όλγα Παΐζη

Η ιστοσελίδα φιλοξενείται από το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο

Τελευταία Ενημέρωση: 30 Mαΐου 2022