Facebook Like Box


..Οδηγός Πλοήγησης..



21) Νεότερη Ελληνική Πολιτική Ιστορία 1750-1940: Η Αβασίλευτη Δημοκρατία 1924-1935

 

Η σειρά «ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1750-1940» παρουσιάζει μέσα από τις απόψεις διακεκριμένων Πανεπιστημιακών Καθηγητών την ελληνική πολιτική ιστορία από το 1770 έως το 1940. Το όγδοο επεισόδιο της σειράς πραγματεύεται την περίοδο της Αβασίλευτης Δημοκρατίας στην ΕΛΛΑΔΑ, που εκτείνεται από το 1924 έως το 1935, δίνοντας έμφαση στην πνευματική ζωή κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, στη ζωή και στο έργο του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ και στην πολιτική δραστηριότητα του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αρχικά επιχειρείται ανάλυση της πνευματικής ζωής του τόπου που αναπτύχθηκε στη διάρκεια του Μεσοπολέμου και σφραγίστηκε από τις πολιτικές εξελίξεις. Η χρονολογία, όμως, που σημαδεύει την πνευματική και παράλληλα την πολιτική ζωή είναι η Μικρασιατική Καταστροφή. Οι παλαιοί, βέβαια, πνευματικοί άνθρωποι του έθνους, όπως ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ και ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ συνεχίζουν την πνευματική τους δραστηριότητα. Ωστόσο, κάτω από τους κοινωνικούς αγώνες και την ενίσχυση, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, του αριστερού κινήματος πραγματοποιούνται σημαντικές ζυμώσεις στον καλλιτεχνικό χώρο. Σημαντικός εκπρόσωπος αυτής της εποχής είναι ο ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ, ο οποίος, σύμφωνα με τους ερευνητές, δίνει το στίγμα μιας προοδευτικής λογοτεχνίας. Εξάλλου, αυτή την περίοδο παρατηρείται μια βασική στροφή του πνεύματος προς μία κοινωνική αντιμετώπιση της καλλιτεχνικής έκφρασης, ενώ τα περιοδικά του είδους εκφράζουν τις διάφορες λογοτεχνικές ομάδες. Το έργο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΘΕΟΤΟΚΑ «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΝΕΥΜΑ», που δημοσιεύτηκε το 1929, αποτελεί χαρακτηριστικό έργο της συγκεκριμένης γενιάς και σημαδεύει κατά κάποιον τρόπο τον αιώνα. Στο χώρο του θεάτρου, επίσης, παρατηρούνται διαφοροποιήσεις, ενώ το 1932 δημιουργείται και το ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. Η ελληνική πραγματικότητα μάλιστα επηρεάστηκε και από τα Ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά ρεύματα, όπως ο Υπερρεαλισμός, γονιμοποιώντας τον όμως με την εγχώρια παράδοση και εξοβελίζοντας τον επαναστατικό χαρακτήρα που είχε αποκτήσει στο εξωτερικό. Αυτός ο εθνοκεντρισμός, άλλωστε, επηρεάζει και την ερμηνεία του Αρχαίου Δράματος. Ανάλογες είναι και οι κινήσεις των ελλήνων μουσουργών οι οποίοι ακολουθούν τα Ευρωπαϊκά πρότυπα. Η έλευση εξάλλου των προσφύγων από τη Μικρά Ασία θ’ αλλάξει τη μορφή της διασκέδασης και θ’ αναπτύξει ένα νέο είδος μουσικής που είναι το ρεμπέτικο τραγούδι. Αντίθετα, στην περιοχή των Επτανήσων παρατηρείται μια ιδιομορφία, καθώς συνδυάζονται τα πολιτιστικά και κοινωνικά στοιχεία του εκάστοτε κυριάρχου των νησιών σε συνδυασμό με την ελληνική παράδοση. Σημαντική ήταν κυρίως η ανάπτυξη του θεάτρου και κυρίως της Πρόζας και του Μουσικού Θεάτρου, αλλά και της αρχιτεκτονικής των κτηρίων που στέγαζαν τα διάφορα θέατρα, ενώ από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η καλλιτεχνική κίνηση εκδηλώνεται με τη δημιουργία διαφόρων συλλόγων. Ακολουθεί ανάλυση από τον Πανεπιστημιακό ΑΛΚΗ ΡΗΓΟ των ιδεολογικών, κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια του 30 στην ΕΛΛΑΔΑ. Εξάλλου, ο θάνατος πολλών επιφανών δημοκρατικών προσωπικοτήτων, του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ και του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ συμπεριλαμβανομένων, ανοίγει το δρόμο για την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ και του Βασιλιά ΓΕΩΡΓΙΟΥ. Ιδιαίτερη, μάλιστα, μνεία γίνεται στη ζωή και στην πολιτική σταδιοδρομία του ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ. Ένας από τους κυριότερους σταθμούς στην καριέρα του ήταν και η δημοσίευση του «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟΥ» στις 12 Φεβρουαρίου του 1922, στο οποίο προειδοποιεί προφητικά για την επερχόμενη Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ εκφράζεται ένθερμα υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Κατά τη διάρκεια επίσης της δικής του Πρωθυπουργίας, στα πλαίσια της αναμορφωτικής του πολιτικής, ιδρύεται το 1925 το Πανεπιστήμιο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ενώ γίνεται και σημαντική προσπάθεια για τη λύση του αγροτικού ζητήματος που ταλάνιζε τη χώρα. Κατά τη διάρκεια, όμως, του Μεσοπολέμου αναλαμβάνει πολιτική δραστηριότητα, μολονότι όχι σημαντική, και το Κομμουνιστικό Κόμμα. Το εν λόγω κόμμα ιδρύεται ταυτόχρονα με τη ΓΣΕΕ το 1918, αλλά συνδέεται με την τρίτη Κομμουνιστική Διεθνή μόλις το 1922. Αυτή, άλλωστε, τη χρονολογία το ΚΚΕ αποκτά τη δυνατότητα διεύρυνσης της βάσης τους, καθώς οι πρόσφυγες είναι αρκετά προλεταριοποιημένοι και δεκτικοί στις αριστερές και κομμουνιστικές απόψεις. Εκείνο βέβαια που κρίνει την ιδεολογία του κόμματος είναι η επιτυχημένη ρωσική επανάσταση και η σταλινική στροφή. Παρ’ όλα αυτά εκτός μερικών εξαιρέσεων ο φιλελεύθερος ελληνικός πολιτικός κόσμος είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός με τις θέσεις του κόμματος, κάτι που εκφράζεται εντονότερα με την ψήφιση του λεγόμενου «Ιδιωνύμου» το 1929.

 


Όλγα Παΐζη © 2012 - 2022

Σχεδιασμός - Ανάπτυξη: Όλγα Παΐζη

Η ιστοσελίδα φιλοξενείται από το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο

Τελευταία Ενημέρωση: 30 Mαΐου 2022