Facebook Like Box


..Οδηγός Πλοήγησης..



22) Νεότερη Ελληνική Πολιτική Ιστορία 1750-1940: Η Αβασίλευτη Δημοκρατία 1924-1935

 

Η σειρά «ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1750-1940» παρουσιάζει μέσα από τις απόψεις διακεκριμένων Πανεπιστημιακών Καθηγητών την ελληνική πολιτική ιστορία από το 1770 έως το 1940. Το ένατο επεισόδιο της σειράς πραγματεύεται την περίοδο της Αβασίλευτης Δημοκρατίας στην ΕΛΛΑΔΑ, που εκτείνεται από το 1924 έως το 1935, δίνοντας έμφαση στον Τύπο της περιόδου, στο Βενιζελικό κίνημα του 1935, στην παλινόρθωση του Βασιλιά, στα γεγονότα της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ τον Μάιο του 1936 και στα πρώτα χρόνια του Μεταξικού καθεστώτος. Το επεισόδιο ξεκινά με ανάλυση του Τύπου της εποχής, καθώς από το 1930 έως το 1936 θα σημειωθεί, με διάφορες βελτιώσεις, ο εξευρωπαϊσμός της δημοσιογραφίας και θ’ αναγνωριστεί η σημαντικότητα του Τύπου στην πολιτική ζωή. Παρ’ όλα αυτά, η ελευθεροτυπία θα δοκιμαστεί, με πρώτο σταθμό το νομοσχέδιο «Περί Τύπου» του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ το 1931, και τελικά θα εκλείψει κατά την περίοδο της Μεταξικής Δικτατορίας. Συγχρόνως και η πολιτική ζωή του τόπου βρισκόταν σε αναταραχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί βενιζελικό πραξικόπημα που πραγματοποιήθηκε την 1η Μαρτίου του 1935. Σύμφωνα με τους πρωτεργάτες, το πραξικόπημα πραγματοποιήθηκε, για να αποτραπεί η παλινόρθωση του Βασιλιά. Ωστόσο, η προσπάθεια τους όχι μόνο απέτυχε, αλλά μάλιστα επίσπευσε την παλινόρθωση και οδήγησε σε σκληρές διώξεις των βενιζελικών κυρίως από το στράτευμα. Το κύριο ερώτημα, όμως, που παραμένει, είναι γιατί ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ συμμετείχε σ’ αυτή την εξωσυνταγματική πρακτική στο τέρμα μάλιστα του πολιτικού του βίου. Οι απόψεις που εκφράζονται είναι δύο. Είτε, λοιπόν, να ένιωθε ανασφαλής μετά και τη δεύτερη απόπειρα κατά της ζωής του, είτε είχε συνδέσει άρρηκτα τον εαυτό του με την τύχη της ΕΛΛΑΔΑΣ. Η έκρυθμη αυτή κατάσταση οδήγησε στο πραξικόπημα της 10ης Οκτωβρίου του 1935 και ουσιαστικά στην κατάργηση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Η παλινόρθωση νομιμοποιήθηκε μάλιστα και με τη διενέργεια του νόθου δημοψηφίσματος της 3ης Νοεμβρίου του 1935. Στις 26 Ιανουαρίου του 1936 διενεργήθηκαν και οι τελευταίες, κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, βουλευτικές εκλογές. Το κλίμα, μετά τα τελευταία γεγονότα, ήταν ιδιαίτερα πολωμένο και έτσι οι δύο κυριότεροι πολιτικοί σχηματισμοί αναδείχθηκαν ισοδύναμοι. Η αδυναμία, όμως, των δύο παρατάξεων να συνεννοηθούν για το σχηματισμό Κυβέρνησης άνοιγε το δρόμο για την επικράτηση των αντικοινοβουλευτικών δυνάμεων, με πρώτο σταθμό την ανάληψη, από τον ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ, του Υπουργείου Στρατιωτικών, που έθετε υπό τον έλεγχο του το στράτευμα. Μετά, μάλιστα, από το θάνατο του Πρωθυπουργού, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΕΜΕΡΤΖΗ, ο Βασιλιάς ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β αποφασίζει, χωρίς να συμβουλευτεί τους αρχηγούς των κομμάτων, να ορκίσει τον ΜΕΤΑΞΑ Πρωθυπουργό στις 13 Απριλίου του 1936. Ιδίως η ψήφος εμπιστοσύνης που λαμβάνει από τη Βουλή φανερώνει την κρίση των δημοκρατικών θεσμών που επικρατούν τη συγκεκριμένη περίοδο. Ένα ακόμη έρεισμα για την επιβολή της Δικτατορίας δίνεται στον ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ με τα γεγονότα της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, που ξεκινούν με την απεργία των καπνεργατών στις 29 Απριλίου του 1936. Η απεργία είχε τέτοια απήχηση ώστε η ΓΣΕΕ στις 8 Μαΐου του ιδίου έτους κηρύττει απεργία αλληλεγγύης όλων των εργατών της Συμπρωτεύουσας. Οι πορείες που θα διεξαχθούν στις 8 και 9 Μαΐου θα έχουν αιματηρό τέλος, αφού οι ένοπλοι χωροφύλακες άνοιξαν πυρ εναντίον των διαδηλωτών. Έτσι μέσα σ’ αυτήν την κατάσταση και υπό το φόβο δήθεν κομμουνιστικής απειλής, κάτι που αποδείχθηκε, σύμφωνα με το δικτάτορα, στις ταραχές της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ο ΜΕΤΑΞΑΣ, του οποίου η πολιτική δραστηριότητα εξετάζεται ενδελεχώς, θα καταφέρει στις 4 Αυγούστου να καταλύσει το δημοκρατικό πολίτευμα.

 


Όλγα Παΐζη © 2012 - 2022

Σχεδιασμός - Ανάπτυξη: Όλγα Παΐζη

Η ιστοσελίδα φιλοξενείται από το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο

Τελευταία Ενημέρωση: 30 Mαΐου 2022