Άρθρο της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Περί δανειστικής βιβλιοθήκης στη Ροδαυγή, (17-6-2018)   Δημοσιεύτηκε: Περιοδικό "Άπειρος χώρα", Μάιος 2018, σ. 58.      Φέτος το καλοκαίρι συμπληρώνονται δεκατέσσερα χρόνια από τότε, που με την προσδοκία ίδρυσης λειτουργικής δανειστικής βιβλιοθήκης στη γενέτειρά μου, δώρισα στον Πολιτιστικό Σύλλογο 185 τίτλους βιβλίων, συνολικά 191 βιβλία, προκειμένου να εμπλουτιστεί η υπάρχουσα συλλογή, έχοντας, μάλιστα, εδραία την πεποίθηση πως, αν αυτό τελεσφορούσε, τόσο η ίδια, όσο και άλλοι, θα σπεύδαμε να δωρίσουμε βιβλία.    Στην επιστολή, η οποία συνόδευε τη δωρεά των βιβλίων, έγραφα μεταξύ άλλων τότε: «Δωρίζω πράγματα πολύ αγαπημένα, με την ελπίδα ότι θα αποτελέσουν ένα λιθαράκι για τη συγκρότηση δανειστικής βιβλιοθήκης στο χωριό. Μιας βιβλιοθήκης ανοικτής σε όσους αγαπούν το βιβλίο, και κυρίως σ’ αυτούς που μένουν στο χωριό όλο το χρόνο. […] σας παραδίδω 185 τίτλους βιβλίων (191 βιβλία) με τη βεβαιότητα ότι θα τύχουν της φροντίδας και της αξιοποίησης που τους ταιριάζουν.»    Στην απαντητική επιστολή, την οποία έλαβα εκ μέρους του Συλλόγου, ήταν γραμμένα και τα εξής: «[…] Θέλουμε επίσης να σας γνωρίσουμε ότι τα βιβλία που δωρίσατε στο Σύλλογό μας, όπως και τα άλλα, θα είναι στη διάθεση των συγχωριανών μας για να μπορούν αυτοί που το επιθυμούν να τα δανείζονται προς μελέτη. Επιθυμία και στόχος των μελών του Δ. Σ. είναι να βρεθεί κάποιος χώρος κατάλληλος και προσβάσιμος που θα λειτουργεί σαν βιβλιοθήκη. Μέχρι τότε όμως, είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε μια αρχή για δανειστική βιβλιοθήκη, γιατί η αρχή είναι το ήμισυ του παντός και το βιβλίο όπως και σεις πολύ καλά γνωρίζετε προσφέρει παιδεία και μόρφωση στον αναγνώστη. […]». (Ολόκληρες οι επιστολές, εδώ: http://www.rodavgi.com/Newspaper/Rodavgi96.pdf , σ. 15)    Δεκατέσσερα χρόνια μετά, λοιπόν, επανέρχομαι στο θέμα που αφορά στην ίδρυση δανειστικής βιβλιοθήκης στη Ροδαυγή, όχι, προκειμένου να κάνω υπόμνηση της δωρεάς μου, αλλά για να δούμε τι έγινε στη διάρκεια των χρόνων που πέρασαν, αλλά και τι πρέπει να γίνει.    Μέχρι αυτή τη στιγμή, τα βιβλία, όχι μόνο όσα δώρισα, είναι τοποθετημένα σε ράφια σε χώρο δίπλα από το Λαογραφικό Μουσείο και θεωρητικά κάθε χωριανός, ή άλλος φιλαναγνώστης, μπορεί να αναζητήσει κάποιο για να το μελετήσει. Σχετικά με  την εύρεση ή τη δημιουργία χώρου για τη συγκρότηση δανειστικής βιβλιοθήκης δεν έχει πέσει στην αντίληψή μου κάτι, το οποίο να έχει τελεσφορήσει.     Για την αυτονόητη φύλαξη των βιβλίων, ακόμα κι αν οι συνθήκες δεν είναι οι ευνοϊκότερες, δεν έχω να πω κάτι. Όμως, σχετικά με τον δανεισμό, σημειώνω πως αυτός υπακούει σε κάποιους κανόνες, οι οποίοι, αν δεν τηρούνται στο ελάχιστο, δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Βασική αρχή για τη λειτουργία μιας δανειστικής βιβλιοθήκης είναι η θεματική αρχειοθέτηση – ταξινόμηση των βιβλίων, σήμερα είναι αναγκαία και η ανάλογη ηλεκτρονική, η οποία γνωστοποιεί στους χρήστες τους τίτλους των βιβλίων που αυτή περιλαμβάνει. Επίσης, άκρως αναγκαίος είναι ο καθορισμός ημερών και ωρών, κατά τις οποίες μπορεί κάποιος να δανειστεί ή να επιστρέψει βιβλίο που δανείστηκε, καθώς και η ύπαρξη προσώπου, το οποίο θα ασχολείται με τη διευθέτηση αυτών των ζητημάτων. Αυτά συνιστούν τη βάση για τη στοιχειώδη λειτουργία μιας βιβλιοθήκης, για τη βιωσιμότητα της οποίας είναι απαραίτητη η εξασφάλιση κατάλληλου χώρου.    Σαν πολλά μας τα λες, ίσως, πουν κάποιοι. Μπορεί, αλλά, αν δεν γίνει αντιληπτή η πολυδιάστατη σημασία της ύπαρξης μιας βιβλιοθήκης, η οποία θα λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, όλα μοιάζουν δύσκολα και, πιθανόν, περιττά.    Σχετικά με τον χώρο θα πρότεινα, για τους θιασώτες του κέντρου, να ενοικιαστεί ένα οίκημα στο κέντρο του χωριού – υπάρχουν προς διάθεση καταστήματα – ή, αφού το Δημοτικό Σχολείο, για τη σημαντικότητα του οποίου έχω γράψει κι άλλες φορές, ανακαινιστεί καταλλήλως, ένας χώρος του είναι δυνατό να παραχωρηθεί για την ίδρυση δανειστικής βιβλιοθήκης. Σημειώνω επιπρόσθετα σ’ αυτό το σημείο ότι πλέον, μετά την ενοικίαση του χώρου της εκκλησίας, ο οποίος χρησιμοποιούνταν για διάφορες εκδηλώσεις από τον Πολιτιστικό Σύλλογο, αλλά και ιδιώτες, είναι επιτακτική η ανάγκη να αναδειχθεί το Δημοτικό Σχολείο σε πολλαπλής χρήσης πολιτιστικό χώρο.    Δεδομένων των ανωτέρω, επιμένω πως, αν δημιουργηθεί βιβλιοθήκη, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά και δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον δανεισμό βιβλίων και τούτο, διότι είναι πλείστες οι υπηρεσίες που μπορεί να προσφερθούν από μια οργανωμένη βιβλιοθήκη. Συγκεκριμένα, μπορεί αυτή να διαθέτει, εκτός από την υπηρεσία δανεισμού, υπηρεσία υποστήριξης της ανάγνωσης, της εκπαίδευσης και της ψυχαγωγίας, υπηρεσία ξενάγησης στον χώρο της βιβλιοθήκης, υπηρεσία διάθεσης του χώρου για διάφορες συναφείς δραστηριότητες, υπηρεσία χρήσης του διαδικτύου, υπηρεσία υποστήριξης και διευκόλυνσης της έρευνας και συγκέντρωσης υλικού πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα και άλλες πολλές.    Όλα αυτά είναι προφανές πως απαιτούν κάποιο οικονομικό κόστος. Από πού θα εξασφαλιστεί; Ένας τρόπος είναι η εξασφάλιση χρηματοδότησης από Ιδρύματα, τα οποία ενισχύουν τέτοιες πρωτοβουλίες, εννοείται κατόπιν σχετικού τεκμηριωμένου αιτήματος, άλλος τρόπος είναι οι δωρεές από ιδιώτες ή τοπικούς φορείς και, φυσικά, για τον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης είναι βέβαιο πως θα σπεύσουν πολλοί συγχωριανοί να προσφέρουν μέρος της ατομικής τους βιβλιοθήκης, μόλις αυτή συσταθεί, συγγραφείς θα δωρίσουν αντίτυπα έργων τους αυθορμήτως ή εφόσον τους ζητηθεί,…    Σημαντική παράμετρος σ’ αυτή την προσπάθεια είναι να καταχωρηθεί η βιβλιοθήκη μας στο Δίκτυο Ελληνικών Βιβλιοθηκών της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, στην ιστοσελίδα της οποίας αναφέρονται τα ακόλουθα: «Το Δίκτυο Ελληνικών Βιβλιοθηκών της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος συγκροτείται για να βοηθήσει τις Ακαδημαϊκές, Ερευνητικές, Δημόσιες, Δημοτικές, και σχολικές βιβλιοθήκες να αναπτύξουν και να εξελίξουν τις υπηρεσίες που προσφέρουν στο κοινό τους.    Φιλοδοξεί να γίνει το μέσο ανταλλαγής πληροφοριών, γνώσης και επαγγελματικής επικοινωνίας ανάμεσα στις βιβλιοθήκες, να αναλάβει πρωτοβουλίες επιμορφωτικών προγραμμάτων για τους υπαλλήλους των βιβλιοθηκών, να σχεδιάζει και να οργανώνει πανελλήνιες και διεθνείς δράσεις, όπως εκστρατείες ή συνέδρια και να προσφέρει διαρκή υποστήριξη και ενημέρωση στις βιβλιοθήκες – μέλη του.    Στον οργανωτικό τομέα προσφέρει βιβλιοθηκονομική υποστήριξη με τη δημιουργία κοινών καταλόγων και προάσπιση των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών θέσεων των βιβλιοθηκών έτσι ώστε στο μέλλον οι βιβλιοθήκες να βρεθούν στο επίκεντρο κάθε κοινότητας. Τέλος, με την κατάρτιση ολοκληρωμένων προγραμμάτων πρόκειται να διεκδικήσει με αξιώσεις συμμετοχή σε εθνικά και διεθνή χρηματοδοτικά προγράμματα.    Αναδεικνύοντας τις συνεργασίες ανάμεσα στις βιβλιοθήκες και εισάγοντας καινοτόμες μεθόδους ανάπτυξης υπηρεσιών και προγραμμάτων τα οποία κάθε βιβλιοθήκη δεν θα μπορούσε να παρακολουθήσει μόνη της, με προσεκτικά βήματα, επιχειρούμε να αλλάξουμε από κοινού και ριζικά το τοπίο των βιβλιοθηκών στην Ελλάδα σήμερα.» https://network.nlg.gr/    Τέτοια αναφέρονται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος σχετικά με το Δίκτυο Ελληνικών Βιβλιοθηκών. Για να συμβούν, όμως, τόσο αυτά, όσο και τα πριν από αυτά αναφερθέντα, μόνο ένα πράγμα χρειάζεται. ΒΟΥΛΗΣΗ! Αν υπάρξει, θα μπορούμε να μιλάμε για μια άλλη μορφή ανάπτυξης του τόπου μας, η οποία θα τον διαφοροποιεί πολλαπλά στην περιοχή. Και όπως συνηθίζω να γράφω, υπάρχει και μια άλλη επιλογή, η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ! Για το τι, όμως, επιλέγουν οι κοινωνίες για ένα θέμα, κρίνονται στον χρόνο. Θα κριθεί και η δική μας.     Δες σχετικά: http://users.sch.gr/panlampri/arthr21.html http://users.sch.gr/panlampri/arthr47.html http://users.sch.gr/panlampri/arthr75.html