Η εδραίωση της Επανάστασης.

Εστίες Επανάστασης:

Πελοπόννησος:  Καλάβρυτα, Αίγιο, Πάτρα, Καλαμάτα, Καρύταινα, Κυπαρισσία, Μυστρά, Άργος και Ναύπλιο

Ανατολική Στερεά: Άμφισσα, Γαλαξίδι, Λιδορίκι, Λιβαδειά, Μενδενίτσα

Νησιά του Αιγαίου: Σπέτσες, Ψαρά, Ύδρα, Σάμος, Άνδρος

Πήλιο, Άγραφα, Εύβοια, Χαλκιδική, Κρήτη, Δυτική Στερεά, Ήπειρος, Νάουσα, Όλυμπος

Γνωστές μάχες

Μάχη της Αλαμάνας: Αθανάσιος Διάκος, 23 Απριλίου 1821 κατά Ομέρ Βρυώνη και Κιοσέ Μεχμέτ. Ο Διάκος αρνήθηκε να προσκυνήσει και θανατώθηκε δια ανασκολοπισμού (θάνατος με παλούκωμα).

Μάχη της Γραβιάς: Οδυσσέας Ανδρούτσος, 8 Μαΐου 1821κατά Ομέρ Βρυώνη. Ο Ανδρούτσος κλείστηκε στο χάνι με 120 άντρες και αντιστάθηκε με πείσμα.

Μάχη στο Βαλτέτσι: Θ. Κολοκοτρώνης, Μαυρομιχαλαίοι, Πλαπούτας, Γιατράκος, 12 -13 Μαΐου 1821, ανάγκασαν τον Τούρκο διοικητή, Μουσταφά Μπέη να υποχωρήσει στης Τρίπολη μετά από πολύνεκρη μάχη.

Πρώτες αντιδράσεις στην Επανάσταση:

• Απαγχονισμός Πατριάρχη, Γρηγορίου Ε΄., Απρίλιος 1821
• Σφαγή επιφανών Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη και αλλού.

Συνέπειες της σκληρής αντίδρασης των Τούρκων:

Στερέωση ελληνικής επανάστασης στη συνείδηση όσων είχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή κάποιους δισταγμούς και δημιουργία φιλελληνικού κινήματος (βλ. και παράθεμα σελ. 25)

Αντίδραση ξένων δυνάμεων: αρχικά αρνητική, επειδή θεωρήθηκε ότι στρεφόταν κατά της ακεραιότητας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και της εν γένει νομιμότητας και σταθερότητας.

Απάντηση Ελλήνων: υποστήριξαν ότι ο αγώνας τους ήταν νόμιμη επανάσταση εναντίον παράνομου ηγεμόνος, ότι είχαν υποδουλωθεί δια της βίας και ότι δεν ήταν αποστάτες, επειδή δεν είχαν υποταχθεί σε νόμιμη εξουσία. Σκοπός της επανάστασης ήταν η αποκατάσταση της νομιμότητας σύμφωνα με τις αρχές της εθνικής αυτοδιάθεσης και της λαϊκής κυριαρχίας.

Διαφορετικές τάσεις Ελλήνων επαναστατών:

• Φιλελεύθεροι διανοούμενοι και πολλοί της Φιλικής Εταιρείας: επιρροή από φιλελεύθερες αρχές Αμερικανών και Γάλλων επαναστατών.
• Πρόκριτοι, ιεράρχες και καπετάνιοι: συντηρητικοί, πρόβαλαν την επανάσταση ως εξέγερση συνετών νοικοκυραίων.

Εξέλιξη της Επανάστασης

Αποστασία  Αλή Πασά στα Ιωάννινα, που βοήθησε τους Επαν. Έλληνες, ένταξη κλεφτών και αρματολών των Επτανήσων στο στρατιωτικό δυναμικό των Ελλήνων, επικράτηση επαναστατών στη νότια Ελλάδα, αιματηρή καταστολή επανάστασης στη βόρεια Ελλάδα. Μεγάλη νίκη Ελλήνων με αρχηγό τον Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια (26 – 28 Ιουνίου 1822) κατά του πασά Μαχμούτ Δράμαλη. Η Καταστροφή της Χίου, Απρίλιο 1822 (βλ. και πίνακα, σελ. 27) προώθησε τον ελληνικό αγώνα. Ξεσήκωσε κύμα φιλελληνισμού σε όλο τον κόσμο. 6-7 Ιουνίου 1822: πυρπόληση τουρκικής ναυαρχίδας από ψαριανό πυρπολητή Κωνσταντίνο Κανάρη, Αύγουστο 1823 ο Μάρκος Μπότσαρης  μαζί με 450 Σουλιώτες κατά του στρατού του Μουσταφά στο Κεφαλόβρυσο κοντά στο Καρπενήσι. Ηρωικός θάνατος Μπότσαρη. 1824: ο σουλτάνος ζήτησε τη βοήθεια του Αιγυπτιακού στρατού που κατέφθασε με επικεφαλής τον Ιμπραήμ πασά, που κατέκαψε Κάσο, Ψαρά, καταστροφές στην Κρήτη και αποβίβαση στην Πελοπόννησο. 1826 ο Ιμπραήμ ενώνει τις δυνάμεις του  με αυτές του Μαχμούτ Ρεσίτ πασά Κιουταχή που πολιορκούσε το Μεσολόγγι. Απρίλιος 1826 ηρωική Έξοδος (Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Διονύσιος Σολωμός). Νίκη Καραϊσκάκη στην Αράχοβα