Source: Robert Fritz, The Path of Least Resistance, 1994

Πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε την ομαδική δημιουργικότητα και την καινοτομία;

Το να ενθαρρύνετε τη δημιουργικότητα στις ομαδικές εργασίες των μαθητών σας είναι κάτι που αξίζει πάντα τον κόπο. Η αναζήτηση νέων, δημιουργικών ιδεών για την επίτευξη των στόχων της ομάδας, μπορεί να κάνει το μάθημα ή το project σας πιο διασκεδαστικό, παραγωγικό και να συμβάλει αποτελεσματικά στην καλύτερη ατμόσφαιρα στην τάξη. Με κάποια προετοιμασία από μέρους σας, οι μαθητές θα νιώσουν πιο άνετα μοιραζόμενοι τις ιδέες τους και σε ελάχιστο χρόνο θα δείτε το μάθημά σας να βελτιώνεται πέρα από τις προσδοκίες σας. Αν μάλιστα χρησιμοποιήστε τις Τεχνολογίες και τις δυνατότητες που προσφέρει το Διαδίκτυο, θα διαπιστώσετε ότι η δημιουργικότητα των μαθητών σας "απογειώνεται" και εκφράζεται με τόσους πολλούς και πρωτότυπους τρόπους, που ούτε καν θα φανταζόσασταν πριν από κάποια χρόνια.

Θα πρέπει, όμως, πάντα να θυμάστε ότι η δημιουργικότητα απαιτεί 4 πράγματα:

1. Χρόνο, και μάλιστα αρκετό, ώστε να ερευνήσουν και να δημιουργήσουν το καλύτερο δυνατό.

2. Ένα περιβάλλον τάξης που θα τους κάνει να νιώθουν ευχάριστα και θα τους εμπνέει να εργαστούν.

3. Ένα μεγάλο απόθεμα από ενδιαφέρον και χρήσιμο υλικό και πηγές.

4. Ένα κλίμα τάξης, όπου οι μαθητές δεν θα νιώθουν άσχημα όταν κάνουν λάθη και δεν θα αποτρέπονται από το να ρισκάρουν σκεφτόμενοι ή ενεργώντας με έναν διαφορετικό τρόπο από αυτόν που συναντάμε στις παραδοσιακές τάξεις.

κάποιοι μαθητές έχουν το χάρισμα να εκφράζουν τη δημιουργικότητά τους με μεγάλη άνεση και νιώθουν μεγάλη εμπιστοσύνη στις δυνατότητές τους, έτσι ώστε δεν νιώθουν καμία συστολή στο να εκφράζονται ελεύθερα και να καταθέτουν απόψεις και ιδέες. Κάποιοι άλλοι, όμως, έχουν ανάγκη από κάποια βοήθεια για να αναδείξουν τις δημιουργικές τους δεξιότητες. 'Ετσι, εξαρτάται από το τι θα κάνετε εσείς για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου όλοι θα μπορούν να ασκήσουν τις δημιουργικές τους δεξιότητες.   

Διαβάστε, στη συνέχεια, για κάποιους τρόπους που μπορούν να διευκολύνουν τη δημιουργικότητα στην τάξη σας...

Τεχνικές για να ενθαρρύνετε τη δημιουργικότητα

1. Να διατηρείτε τακτικές συναντήσεις για ιδεοθύελλα (brainstorming). Το brainstorming είναι ο καλύτερος τρόπος για να έχετε στη διάθεσή σας πολλές και νέες ιδέες.

2. Να ακούτε προσεκτικά τις νέες ιδέες. Βεβαιωθείτε ότι είστε "ανοιχτοί" σε νέες ιδέες και αποφεύγετε την κριτική στη φάση που γεννιούνται οι ιδέες. Αν οι μαθητές σας νιώθουν ότι τους ενθαρρύνεται και ότι είναι αποδεκτοί, είναι πολύ πιθανόν να τους δείτε να γίνονται σιγά- σιγά όλο και πιο δημιουργικοί.

3. Ενισχύστε τις σχέσεις. η δημιουργικότητα λειτουργεί καλύτερα όπου υπάρχει ένα συνεργατικό περιβάλλον στο οποίο υπάρχει ένας αμοιβαίος σεβασμός και εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών της ομάδας.

4. Ξεκαθαρίστε ποιο περιμένετε να είναι το τελικό αποτέλεσμα και καταγράψτε όλες τις ιδέες που σας δίνουν οι μαθητές σας. Αν και δεν φαίνεται σημαντικό, εντούτοις έχει ανεκτίμητη αξία στην ψυχολογία των μαθητών να βλέπουν τον εκπαιδευτικό να καταγράφει τις ιδέες τους. Νιώθουν ότι αυτό που σκέφτηκαν έχει ιδιαίτερη αξία.

5. Να ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να ρισκάρουν. Είναι σημαντικό οι μαθητές σας να διακινδυνεύουν καταθέτοντας όσο το δυνατόν πιο πρωτότυπες ιδέες, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να μαθαίνουν και από τα τυχόν λάθη τους.

6. Χρησιμοποιήστε όλες τις αισθήσεις: όραση, ακοή, γεύση, αφή, οσμή.

8. Εμπιστευτείτε τους μαθητές σας. Σαν εκπαιδευτικοί πρέπει να περιμένετε το καλύτερο από τους μαθητές σας, διατηρώντας τις προσδοκίες σας υψηλές και ρεαλιστικές ταυτόχρονα. Όλοι οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να είναι δημιουργοί και να απολαμβάνουν τη χαρά της συμμετοχής σε ένα τελικό αποτέλεσμα, αλλά θα πρέπει να έχουν ήδη διαμορφώσει μια ισχυρή βάση πάνω στην οποία θα αναπτυχθεί η δημιουργικότητά τους.

9. Να έχετε υπομονή. Θυμηθείτε ότι όλοι μας στην αρχή καταθέτουμε "ασφαλείς" ιδέες και μόνο όταν διαπιστώσουμε ότι το περιβάλλον είναι δεκτικό αρχίζουμε και ρισκάρουμε με πιο πρωτότυπες σκέψεις.

10. Να ενθαρρύνετε την αναζήτηση πληροφοριών. Μια τυπική απάντηση στους μαθητές σας, όταν αναζητούν λύση ή κάποια ιδέα σε ένα πρόβλημα ή κατάσταση, είναι "Γιατί δεν κοιτάς σε μια εγκυκλοπαίδεια;" Ενεργός μάθηση, σημαίνει ότι οι μαθητές θα πρέπει να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης πληροφοριών.

Ποια εμπόδια πιθανόν να συναντήσετε και πώς θα τα αντιμετωπίσετε

• Την πεποίθηση ότι η δημιουργικότητα αφορά μόνο κάποιους και όχι όλους τους ανθρώπους
• Τον φόβο της αποτυχίας
• Ιδέες χωρίς καμία πρακτική εφαρμογή

• να μάθετε να ακούτε
• να ενθαρρύνετε
• να ανταμείβετε την πρωτότυπη σκέψη
• να καταγράφετε ιδέες
• να μην κρίνετε πολύ νωρίς τις ιδέες που κατατίθενται ούτε να τις αναλύετε υπερβολικά