Πυργούσικος Χίου

Χορεύεται, κανονικά, από δύο άντρες και μία γυναίκα. Η θέση της ντάμας είναι στην μέση. Ο πρώτος χορευτής κρατά την γυναίκα με μαντήλι από το δεξί της χέρι και ο άλλος αγκαζέ από το αριστερό. Τα βήματα του είναι πηδηχτά και εναλλάσσονται στο δεξί και αριστερό πόδι, και κατευθύνονται προς τα εμπρός, πίσω πλάγια και δεξιά. Εντυπωσιακές είναι η ύψωση του ελεύθερου (δεξιού) χεριού του πρώτου χορευτή σε πλάγια προς τα δεξιά ή ελαφρά προς τα εμπρός θέση και το λίκνισμα της παλάμης στο χορευτικό ρυθμό. Μια άλλη φιγούρα είναι ο σχηματισμός κύκλου και τα γρήγορα και πηδηχτά ημικαθίσματα των χορευτών όχι όμως και της χορεύτριας, η οποία παραμένει όρθια. Οι δύο χορευτές ανταλλάσσουν θέσεις, αλλά και κατά την διάρκεια ενός και του ίδιου χορού αντικαθίστανται από άλλους χορευτές η γυναίκα όμως παραμένει στην πίστα μέχρι το τέλος του χορού, μέχρι δηλαδή τη στιγμή που θα κάνουν τα όργανα διάλειμμα, για να παίξουν τον επόμενο χορό. Ο Αυστριακός εθνολόγος, όπως γράφουμε σε προηγούμενες σελίδες, βασιζόμενος στην παραμονή της γυναίκας στην πίστα και στην αντικατάσταση των αντρών, υποστήριξε την άποψη ότι ο πυργούσικος συμβολίζει ένα καθεστώς γυναικοκρατίας.

Μια άλλη ερμηνεία, που έχει δοθεί από άλλους, είναι ότι ο πυργούσικος απεικονίζει το πολύ συνηθισμένο φαινόμενο της απαγωγής των γυναικών. Ο πρώτος χορευτής είναι ο απαγωγέας-γαμπρός και ο δεύτερος ο φίλος του που του προσφέρει βοήθεια. Πέρα από κάθε ανάλυση και ερμηνεία ο πυργούσικος είναι ένας χορός που εκφράζει τη λεβεντιά και τη χάρη, το δυναμισμό και το σφρίγος του λαού που τον δημιούργησε και τον χορεύει.