ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΤΙΤΛΟΣ: Ελένη ή ο Κανένας

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Ρέα Γαλανάκη

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Οικογενειακές σχέσεις

ΑΛΛΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Παλαιότερες μορφές ζωής, Ιστορικά [ψηφίδες ελληνικής ιστορίας 1821- 1900] 

ΕΙΔΟΣ: Μυθιστόρημα

ΕΤΙΚΕΤΕΣ: Έρωτας, Ζωγραφική, Πεπρωμένο 

ΔΙΑΦΟΡΑ: Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1999). Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας «Αριστείον», μπαίνοντας στην τελική τριάδα των υποψήφιων έργων (1999).

ΣΕΛΙΔΕΣ: 282

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΚΡΙΤΙΚΗ: Μπορεί κανείς να τη διαβάσει εδώ.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Να εξηγήσεις τον τίτλο του βιβλίου.
2. Η πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα, η πρώτη σπουδασμένη Ελληνίδα ζωγράφος. Να κάνεις μια παρουσίαση της ζωής της, του έργου της και της προσωπικότητάς της, χρησιμοποιώντας και τις παρακάτω διευθύνσεις:

      Βικιπαίδεια

      Σαν σήμερα

3. Η πρωταγωνίστρια του βιβλίου συχνά αναφέρεται στη θέση της γυναίκας την εποχή που έζησε (19^ος αι.). Πώς παρουσιάζει τη θέση της γυναίκας; Πιστεύεις ότι ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;
4. «Πρώτη φορά έπειτα από τόσα χρόνια, η εντός μου Ελένη εξεγέρθηκε εναντίον του Κανένα, όπως πάντα εξεγείρεται η ζωή εναντίον του θανάτου. Αν νικούσε η Ελένη, θα έχανε όλα τα προνόμια που της υποσχόταν ο Κανένας. Αν νικούσε ο Κανένας, τότε εγώ θα έχανα για πάντα την ψυχή μου». Να σχολιάσεις την παραπάνω φράση του βιβλίου, λαμβάνοντας υπόψη και τη μεταμφίεση της πρωταγωνίστριας σε άντρα και τον αυτοπροσδιορισμό της ως «Κανένας».
5. Πώς θα χαρακτήριζες την Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα, λαμβάνοντας υπόψη τις επιλογές της και τη στάση ζωής της;
6. Να παρουσιάσεις το οικογενειακό δέντρο της πρωταγωνίστριας. Παράλληλα, να σημειώσεις επιγραμματικά μερικές πληροφορίες για τα πρόσωπα της οικογένειας. Εάν προτιμήσεις τον ηλεκτρονικό τρόπο δημιουργίας του οικογενειακού δέντρου, μπορείς να χρησιμοποιήσεις το παρακάτω λογισμικό:

http://www.myheritage.gr/family-tree-builder. (Η εφαρμογή απαιτεί εγκατάσταση στον υπολογιστή. Δίνεται  η δυνατότητα προσθήκης εικόνων κειμένου και ανάρτησης στο διαδίκτυο).

7. Μελέτησε το απόσπασμα από την «Αυτοβιογραφία» της Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου. Ποιες ομοιότητες μπορείς να εντοπίσεις ανάμεσα στις δύο γυναίκες;
8. Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο, μπορεί να εντοπίσει σημαντικές στιγμές της ελληνικής ιστορίας, όπως αυτές παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών της υπόθεσης. Μπορείς να αναφέρεις σχετικά παραδείγματα από το βιβλίο;
9. Στον επίλογο του βιβλίου η συγγραφέας σημειώνει: «Θα είχε ίσως ενδιαφέρον να διακρίνει ο αναγνώστης τις διαφορές, αλλά και τις συγγένειες ανάμεσα στη Λογοτεχνία και την Ιστορία. Να κατανοήσει επίσης τη μετάλλαξη της πρώτης ύλης σε λογοτεχνία». Πώς βρίσκει εφαρμογή η παραπάνω φράση της συγγραφέα στο βιβλίο; Να εκφράσεις τη γνώμη σου χρησιμοποιώντας, εάν είναι δυνατόν, αποσπάσματα του βιβλίου.
10. Η οπτική γωνία της αφήγησης αλλάζει συχνά στο βιβλίο. Άλλοτε ο παντογνώστης αφηγητής γνωρίζει τις σκέψεις όλων των προσώπων και άλλοτε η Ελένη, η πρωταγωνίστρια του βιβλίου, βλέπει τα γεγονότα μέσα από τα δικά της μάτια. Μπορείς να σχολιάσεις όσα αναφέρονται παραπάνω, κάνοντας αναφορές και σε αποσπάσματα του βιβλίου;
11. Ο αφηγηματικός χρόνος, όπως παρατήρησες, δεν έχει μια ευθύγραμμη πορεία. Χαρακτηρίζεται από αναχρονίες, δηλαδή αναφορές στο παρελθόν (ανάδρομες αφηγήσεις) και αναφορές στο μέλλον (πρόδρομες αφηγήσεις). Μπορείς να το αποδείξεις, κάνοντας συγκεκριμένες αναφορές στο βιβλίο;
12. Βάλε τον εαυτό σου στη θέση της πρωταγωνίστριας. Κατάγραψε σε μορφή ημερολογίου τις σκέψεις σου για τη θέση της γυναίκας την εποχή εκείνη. Παράλληλα, σύγκρινέ την με τη θέση της στη δική μας εποχή.