Οι χαρές της ζωής. Το εμπόριο
[2.38.1] «
Καὶ μὴν καὶ τῶν πόνων πλείστας ἀναπαύλας
τῇ γνώμῃ ἐπορισάμεθα, ἀγῶσι μέν γε καὶ θυσίαις
διετησίοις 
νομίζοντες,
ἰδίαις δὲ κατασκευαῖς εὐπρεπέσιν, ὧν καθ’ ἡμέραν ἡ τέρψις
τὸ λυπηρὸν
ἐκπλήσσει.
[2.38.1] Και πέρα απ' αυτά εξασφαλίσαμε για το πνεύμα μας πολλούς τρόπους ξεκούρασης από τους κόπους, έχοντες τη συνήθεια να τελούμε γιορτές , με αγώνες και θυσίες, που καλύπτουν ολόκληρο τον χρόνο και έχουμε συγυρισμένα νοικοκυριά που η καθημερινή τους ευχαρίστηση διώχνει τη λύπη μακριά.
[2.38.2] ἐπεσέρχεται δὲ διὰ μέγεθος τῆς πόλεως ἐκ πάσης γῆς τὰ πάντα, καὶ ξυμβαίνει ἡμῖν μηδὲν οἰκειοτέρᾳ τῇ ἀπολαύσει τὰ αὐτοῦ ἀγαθὰ γιγνόμενα
καρποῦσθαι ἢ καὶ τὰ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων.
[2.38.2] Εξαιτίας της σπουδαιότητας της πόλης εισάγονται όλα τα προϊόντα από κάθε σημείο της γης, και επακολουθεί σαν συνέπεια να μην απολαμβάνουμε πιο εύκολα τα προϊόντα που παράγονται εδώ, απ' ότι και τα αγαθά των άλλων ανθρώπων.
Μετάφραση Στάθης Παπακωνσταντίνου
| Μετάφραση Ά. Βλάχου | Μετάφραση Ε. Βενιζέλου | Μετάφραση Ε. Λαμπρίδη | |
| [2.38.1] «Καὶ μὴν καὶ τῶν πόνων πλείστας ἀναπαύλας τῇ γνώμῃ ἐπορισάμεθα, ἀγῶσι μέν γε καὶ θυσίαις διετησίοις νομίζοντες, ἰδίαις δὲ κατασκευαῖς εὐπρεπέσιν, ὧν καθ᾽ ἡμέραν ἡ τέρψις τὸ λυπηρὸν ἐκπλήσσει. | [2.38.1] »Μὲ συχνὲς θυσίες καὶ ἀγῶνες φροντίσαμε νὰ μετριάζωμε τοὺς κόπους τῆς ἐργασίας καὶ νὰ ξεκουράζωμε τὸ πνεῦμα μας. Ἔχομε εὐχάριστη ἰδιωτικὴ ὁ καθένας μας ζωὴ κι ἡ ἀπόλαυσή της ἀποδιώχνει τὴν στενοχώρια. | [2.38.1] »Αλλ' επί πλέον επρονοήσαμεν κατά πολλούς τρόπους και δια την ανάπαυσιν του πνεύματος από τους κόπους. Διότι έχομεν και αγώνας και ιεράς πανηγύρεις καθιερωμένας καθ' όλον το έτος και κατοικίας ευπρεπείς. Και η καθημερινή τέρψις, την οποίαν ποριζόμεθα από αυτάς, αποδιώκει τας μερίμνας της ζωής. | [2.38.1] »Έχομε ακόμα θεσπίσει στην πολιτεία μας πολλούς τρόπους ν' ανασαίνει ο καθένας μας από τους μόχτους, τελώντας αγώνες και δημόσιες θυσίες ταχτικές όλο τον χρόνο, και με ιδιωτικές καλοσυσταζούμενες εγκαταστάσεις, που να τις χαίρεται κανείς κάθε μέρα τού διώχνει το βάρος της λύπης. |
| [2.38.2] ἐπεσέρχεται δὲ διὰ μέγεθος τῆς πόλεως ἐκ πάσης γῆς τὰ πάντα, καὶ ξυμβαίνει ἡμῖν μηδὲν οἰκειοτέρᾳ τῇ ἀπολαύσει τὰ αὐτοῦ ἀγαθὰ γιγνόμενα καρποῦσθαι ἢ καὶ τὰ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. | [2.38.2] Ἡ ἔκταση τῆς κυριαρχίας μας εἶναι τόσο μεγάλη, ὥστε μποροῦμε καὶ φέρνομε ἀπὸ τὴν πᾶσα γῆ τὰ πάντα κι ἔτσι χαιρόμαστε τὰ ξένα ἀγαθὰ ὅσο καὶ τὰ δικά μας. | [2.38.2] Χάρις εις το μεγαλείον της πόλεώς μας, εξ άλλου, τα πάντα συρρέουν εις αυτήν από όλα τα μέρη του κόσμου, και συμβαίνει τοιουτοτρόπως ν' απολαμβάνωμεν τ' αγαθά των άλλων ανθρώπων, ως να ήσαν τόσον ιδικά μας, όσον και τα προϊόντα της ιδίας ημών χώρας. | [2.38.2] Κι επειδή είναι μεγάλη η πολιτεία μας, εισάγεται σ' αυτήν το κάθε τι απ' όλον τον κόσμο, και γι' αυτό συμβαίνει να μη χαιρόμαστε σαν πιο γνωστά τ' αγαθά που παράγονται στον τόπο μας από κείνα που βγάζουν οι άλλοι άνθρωποι. |
§38
Καὶ μὴν καὶ· και πέρ' απ αυτά.
Τῇ γνώμῃ· για το πνεύμα μας.
Διετήσιος· που καλύπτει ολόκληρο τον χρόνο.
Νομίζω τινι = χρῶμαί τινι (αντ.) νόμῳ (κατηγ.) = έχω τη συνήθεια να... τελώ...
Ἴδιαι κατασκευαί· το σπιτικό, το νοικοκυριό.
Η τυπική ιδιωτική κατοικία στην κλασική Αθήνα (διαδραστικό παιχνίδι) [πηγή: Βρετανικό Μουσείο]
Ἐκπλήσσω· ξαφνιάζω, διώχνω μακριά.
Τὸ λυπηρόν· η λύπη.
Ἐπεσέρχεται· εισάγονται.
Τα χαρακτηριστικά προϊόντα κάθε περιοχής που εισάγονται δια θαλάσσης στην Αθήνα [Αρχαία Ελλάδα, ο τόπος και οι άνθρωποι - Ανθολόγιο, Β΄ Γυμνασίου]
Καρποῦμαι· εφοδιάζομαι
Ξενοφών, Πόροι 1, 2-8: Η γη της Αττικής [Αρχαία Ελλάδα, Ο τόπος και οι άνθρωποι - Ανθολόγιο, Β΄ Γυμνασίου]
Ἀπολαύσει οἰκειοτέρᾳ· απολαμβάνουμε με την ίδια ευκολία (είναι εξίσου προσιτά).
§38
1. Διετησίοις· πράγματι, το εορτολόγιο των Αθηναίων ήταν ιδιαίτερα πλούσιο, με κορυφαίες εκδηλώσεις τις πολυήμερες γιορτές των Παναθηναίων, των Διονυσίων και των Ελευσίνιων. Βλ. και παρακάτω, σελ. 77, Παράλληλο χωρίο 2γ.
Αγώνες στην αρχαία Ελλάδα [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού]
Οι γιορτές στην κλασική Αθήνα [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού]
2. Ἐπεσέρχεται· έστω και αν βρισκόμαστε σε εποχή πολέμου, τα αγαθά από τους δρόμους της θάλασσας έφταναν με ασφάλεια στην Αθήνα, μέσω των Μακρών τειχών. Βλ. και, παρακάτω, σελ. 77, Παράλληλα χωρία 2α και 2β.
3. Διὰ τὸ μέγεθος· εννοεί τη μεγάλη δύναμη, κι όχι το πλήθος, της πολιτείας.
-
Να καταδειχτεί με παραδείγματα η αιτιώδης σχέση ανάμεσα στη δύναμη ενός κράτους και την επάρκεια-αφθονία υλικών αγαθών.
-
Με δεδομένο ότι εκφωνητής του λόγου είναι ο δημιουργός των περίλαμπρων δημοσίων οικοδομημάτων της Αθήνας, ο Περικλής, κάνει εντύπωση η παράλειψή τους, ενώ μνημονεύονται οι πολύ ταπεινότερες ἴδιαι κατασκευαί. Πώς μπορεί να ερμηνευτεί αυτή η παράλειψη;
Ο Παρθενώνας [πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού]
Παρθενώνας: μέτρο και τελειότητα (βίντεο, 38:49 min) [πηγή: Εκπαιδευτική Tηλεόραση]
Η αίθουσα του Παρθενώνα [πηγή: Μουσείο Ακρόπολης]
Το Μουσείο Ακροπόλεως (e-book) [πηγή: Ισμήνη Τριάντη, «Το Μουσείο Ακροπόλεως», Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση]
-
Αφού ολοκληρωθεί η ερμηνεία και του επόμενου κεφαλαίου (39), να καταδειχτεί η λειτουργία του κεφ. 38 μέσα στην ευρύτερη ενότητα των κεφ. 37-41.