ΣΕΛ 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
Η ενότητα έχει στο εξώφυλλό της πίνακα ζωγραφικής με θέμα την τηλεόραση.
Στη συγκεκριμένη ενότητα γίνεται επεξεργασία επιχειρηματολογικών κειμένων (κατευθυντικός λόγος).
Η ενότητα χωρίζεται στις εξής υποενότητες:
• Τα θετικά... και τα αρνητικά
• Τηλεόραση και διαφήμιση
• Προγράμματα τηλεόρασης
Όσον αφορά τα κείμενα, δίνονται:
• ενημερωτικά κείμενα – ειδήσεις, επιφυλλίδες και απόψεις
• διαφημιστικά κείμενα
• προγράμματα τηλεόρασης
Σχετικά με τους γραμματικούς στόχους, υπενθυμίζονται στο μαθητή α) η πραγματολογική, συντακτική και σημασιολογική διαφοροποίηση μεταξύ ευθέος και πλάγιου λόγου (βλ. και ενότητα 6), β) η λειτουργία των απλών και επαυξημένων προτάσεων (βλ. και ενότητα 4), και γ) η λειτουργία των αιτιολογικών προτάσεων (βλ. και ενότητα 4). Όσον αφορά την κλίση, διδάσκεται ο λόγιος σχηματισμός του παρατατικού των ρημάτων σε -ούμαι και του ρήματος εγγυώμαι, καθώς και ο σχηματισμός του παρατατικού και αορίστου λόγιων σύνθετων ρημάτων με το -άγω.
Και στο Βιβλίο του Μαθητή και στο Τετράδιο Εργασιών προτείνονται διαθεματικές δραστηριότητες, οι οποίες συνδέονται με διάφορα αντικείμενα του Α.Π., όπως Αισθητική Αγωγή.
Στο Τετράδιο Εργασιών ο Άκης ο Tηλεορασάκης προβληματίζεται για την εμμονή του στην τηλεόραση και έρχεται σε επαφή με επιχειρηματολογικά κείμενα, τα οποία χρησιμεύουν για ασκήσεις εμπέδωσης της διδασκαλίας της δομής των κειμένων της ενότητας, για ασκήσεις στα γραμματικά φαινόμενα (ευθύς και πλάγιος λόγος, αιτιολογικές προτάσεις) και για λεξιλογικές ασκήσεις.
Τα θετικά... και τα αρνητικά
ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ
Oι Oλυμπιακοί Aγώνες στην τηλεόραση
«Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας είναι θαυμάσιοι, δήλωσε χθες ο πρόεδρος της ΔΟΕ Ζακ Ρογκ επισκεπτόμενος τις εγκαταστάσεις της ΕΡΤ Α.Ε. στο Διεθνές Κέντρο Ραδιοτηλεόρασης.
«Είμαι ευτυχής διότι μπορείτε να δείξετε περισσότερα αθλήματα και όλοι οι Έλληνες μπορούν να δουν τους Αγώνες» είπε ο πρόεδρος της ΔΟΕ, ο οποίος παρακολουθεί κάθε βράδυ –όπως αποκάλυψε– την περίληψη της αθλητικής δραστηριότητας που μεταδίδει η ΕΤ 3.
«Καθημερινά υπάρχουν 3, 7 δισ. άνθρωποι σε όλον τον κόσμο που παρακολουθούν τα αθλήματα. Συγχαρητήρια στην Ελλάδα γι' αυτό» σημείωσε ο κ. Ρογκ.
εφημερίδα Η Ναυτεμπορική, 20/8/04
Τηλεμαραθώνιος αγάπης της UNICEF για τα παιδιά του κόσμου
Σημαντικές προσωπικότητες δυναμώνουν την προσπάθεια της UNICEF με τη συμμετοχή τους στον Τηλεμαραθώνιο για τα Παιδιά του Δρόμου που θα πραγματοποιηθεί από τη ΝΕΤ τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου –Ημέρα του Παιδιού– από τις 6:30 το απόγευμα έως το πρωί.
Οι τραπεζικοί λογαριασμοί στους οποίους μπορούν οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες να καταθέτουν τη συνεισφορά τους από τώρα είναι οι εξής:
Εθνική Τράπεζα: ………
Αγροτική Τράπεζα: ………
Δελτίο Τύπου UNICEF
Αθήνα, 8 Δεκεμβρίου 2000
…για πολλούς ανθρώπους η τηλεόραση είναι ίσως η μόνη τους παρηγοριά. Ειδικά αν είσαι ηλικιωμένος, μοναχικός, σε κανένα ορεινό χωριό με δέκα κατοίκους το χειμώνα, ας πούμε...
από συζήτηση στην τηλεόραση
ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ…
Επτά ημέρες χωρίς τηλεόραση: κάν' το κι εσύ
Εσείς πόσες ώρες στηθήκατε σήμερα μπροστά στην τηλεόραση; Μία, τρεις ή παραπάνω; Θα μπορούσατε να ζήσετε μία εβδομάδα χωρίς να την ανοίξετε καθόλου; Η πρόταση μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης είναι να την κλείσουμε εντελώς για επτά ολόκληρες μέρες.
Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται μποϊκοτάζ στο χαζοκούτι. Τον περασμένο χρόνο, περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι έβγαλαν την τηλεόραση από την πρίζα.
O μέσος Αμερικανός παρακολουθεί περισσότερες από τέσσερις ώρες τηλεόραση ημερησίως. Και μαζί τρώει παραπάνω, πίνει και καπνίζει. Τα χιλιάδες διαφημιστικά τον σπρώχνουν να καταναλώσει περισσότερες σοκολάτες, καραμέλες, χάμπουργκερ, αναψυκτικά.
Ο αριθμός των διαφημίσεων που «καταβροχθίζουν» τα παιδιά έχει διπλασιαστεί από τη δεκαετία του '70, ξεπερνώντας σήμερα τις 40.000 το χρόνο. Τα παιδιά στην Αμερική περνούν περισσότερη ώρα στην τηλεόραση (1.023 ώρες) παρά στο σχολείο (900 ώρες). Και μη νομίζετε πως στην Ελλάδα τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Καιρός να επαναστατήσουμε λοιπόν. Στόχος της εκστρατείας είναι να ανακαλύψουμε τι μπορούμε να κάνουμε όταν δε βλέπουμε τηλεόραση. Και φυσικά δεν εννοούμε να «σερφάρουμε» στο διαδίκτυο ή να παίζουμε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Όταν την κλείνεις, ανακαλύπτεις με έκπληξη πόσα ενδιαφέροντα πράγματα υπάρχουν για να κάνεις.
Eφημερίδα Η Καθημερινή, 3/4/04 (διασκευή)
1. Tα τρία πρώτα κείμενα μιλάνε για τις «καλές» πλευρές της τηλεόρασης. Μπορείτε να τις βρείτε; Γράψτε τες στο τετράδιό σας, αφού υπογραμμίσετε τις φράσεις που τις υποστηρίζουν.
2. Μπορείτε να σκεφτείτε μερικές ακόμα καλές πλευρές της τηλεόρασης; Τι μπορεί να προσφέρει σε εμάς και στην κοινωνία;
3. Συνεργαστείτε με τον διπλανό σας ή την ομάδα σας και καταγράψτε όσες περισσότερες μπορείτε. Δίπλα σε καθεμιά από αυτές γράψτε και ένα επιχείρημα που να τη στηρίζει. Το επιχείρημά μας έχει συνήθως τη μορφή μιας αιτιολογικής πρότασης με το γιατί ή το επειδή.
Π.χ. Μπορεί να ενημερώσει καλύτερα για ένα γεγονός γιατί έχει εικόνα και μπορεί να μας το δείξει τη στιγμή που γίνεται.
Γραμματική, σελ. 197-198: οι αιτιολογικές προτάσεις
Αναγνωρίζω τα είδη των κειμένων. Χρησιμοποιώ επιχειρήματα… [Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού]
4. Το τέταρτο κείμενο έχει τίτλο: Επτά ημέρες χωρίς τηλεόραση: κάν' το κι εσύ
Έχει αυτό σχέση με το υπόλοιπο κείμενο; Θα μπορούσατε να βρείτε έναν άλλο τίτλο;
Απάντηση:
Γράψτε έναν τίτλο για κάθε παράγραφο:
Γράψε τις απαντήσεις σου στo παρακάτω γκρι πλαίσιo
1.
2.
3.
4.
5.
5. Με τη βοήθεια του άρθρου, αλλά και με αυτά που μπορείτε να σκεφτείτε, συμπληρώστε τις παρακάτω προτάσεις:
Δε θα ήταν άσχημο να κλείναμε για μερικές μέρες την τηλεόραση …
Γράψε τις απαντήσεις σου στο παρακάτω γκρι πλαίσιο
γιατί
γιατί
γιατί
γιατί
6. «Όταν την κλείνεις, ανακαλύπτεις με έκπληξη πόσα ενδιαφέροντα πράγματα υπάρχουν για να κάνεις». Γράψτε τρία πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε ένα απόγευμα Σαββάτου που έχετε τελειώσει τα μαθήματά σας αντί να δείτε τηλεόραση.
Γράψε την απάντησή σου στο παρακάτω γκρι πλαίσιο
α.
β.
γ.
7. Συμφωνείτε με την παρακάτω άποψη; Αν ναι, γιατί; Αν όχι, γιατί;
Η τηλεόραση δεν είναι από μόνη της ούτε καλή ούτε κακή. Εμείς τη χρησιμοποιούμε καλά ή κακά και την κάνουμε τέτοια.
απάντηση στην πρόταση του άρθρου δημοσιευμένη στο διαδίκτυο
Αρκτικόλεξα – Συντομογραφίες
Στα κείμενα υπάρχουν οι λέξεις ΔΟΕ, ΕΡΤ Α.Ε., ΕΤ3, ΝΕΤ. Τις λέξεις αυτές τις λέμε αρκτικόλεξα. Συνήθως κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε μία λέξη. Έτσι:
ΔΟΕ = Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή
ΕΡΤ Α.Ε. = Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση Ανώνυμη Εταιρεία
ΕΤ3 = Ελληνική Τηλεόραση 3
ΝΕΤ = Νέα Ελληνική Τηλεόραση
ΟΓΑ = Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων
Μερικά αρκτικόλεξα χρησιμοποιούν περισσότερα από ένα γράμματα:
ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. = ΔΗμοτικό ΠΕριφερειακό ΘΕατρο
Εκτός από οργανισμούς και εταιρείες, υπάρχουν και μερικές συχνές λέξεις ή εκφράσεις που, αντί να γράφονται ολόκληρες, γράφονται για συντομία κομμένες με ορισμένο τρόπο. Οι γραφές αυτές λέγονται συντομογραφίες:
π.χ. = παραδείγματος χάρη
π.Χ. = προ Χριστού
κτλ. = και τα λοιπά
κος = κύριος
Γραμματική, σελ. 207-208: αρκτικόλεξα
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Αντίστροφο Λεξικό Νέας Ελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Εθνικός Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας
Εκπαιδευτικός Θησαυρός Ελληνικών Κειμένων
8. Μπορείτε να βρείτε τι σημαίνουν οι παρακάτω συντομογραφίες / τα αρκτικόλεξα:
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω γκρι σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
| π.Χ. | μ. | ||
| κ.τ.λ. | ΒΑ | ||
| κ.λπ. | χγρ. | ||
| ΤΕΙ | Φεβρ. | ||
| ΟΕΔΒ | κ.ά. | ||
| ΟΗΕ | δηλ. | ||
| μ.Χ. | π.μ. | ||
| σελ. | τ.μ. | ||
| μ.μ. | ΝΔ | ||
| Σεπτ. | χμ. |
Πώς λέτε να είναι το αρκτικόλεξο / η συντομογραφία για:
Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας = _
Ελληνική Αστυνομία = _
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία = _
Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων = _
Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή = _
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής = _
κυρία = _
τετραγωνικά δέκατα = _
νοτιοανατολικά = _
Μάρτιος = _
Συντομογραφίες – Αρκτικόλεξα [Ορθογραφικό – ερμηνευτικό λεξικό Δ΄, Ε΄, Στ΄ Δημοτικού]
Λέξεις με… καταγωγή
Συχνά συναντάμε λέξεις που είναι ή φαίνονται δύσκολες. Για να μπορέσουμε να τις καταλάβουμε:
|
|
τις αναλύουμε στα συνθετικά τους |
|
|
ψάχνουμε να βρούμε σε ποια οικογένεια ανήκουν |
|
|
κοιτάζουμε τη θέση τους μέσα στο κείμενο |
|
|
ανοίγουμε το λεξικό για να σιγουρευτούμε |
Στην προσπάθειά μας αυτή χρειάζεται να ερευνήσουμε και την καταγωγή τους, να βρούμε δηλαδή πώς «γεννήθηκαν».
Ας δούμε τη λέξη τηλεόραση.
Αποτελείται από δύο κομμάτια: τηλε + όραση. Το επίρρημα τήλε σήμαινε μακριά, ενώ το ουσιαστικό όραση προέρχεται από το αρχαίο ρήμα ορώ, που σήμαινε βλέπω.
Με τη βοήθεια του επιρρήματος τήλε σχηματίζονται πολλά άλλα σύνθετα, όπως:
τηλε + φωνή > τηλέφωνο = η συσκευή που μεταφέρει τη φωνή μακριά
τηλε + σκοπώ (παρατηρώ, εξετάζω) > τηλεσκόπιο = το όργανο με το οποίο παρατηρούμε αντικείμενα που βρίσκονται μακριά
9. Με τον ίδιο τρόπο να εξηγήσετε τι σημαίνουν οι λέξεις:
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω γκρι σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
| τηλεκατευθυνόμενος | ||
| τηλεπικοινωνία | ||
| τηλεϊατρική | ||
| τηλεταινία |
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Αντίστροφο Λεξικό Νέας Ελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Εθνικός Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας
Εκπαιδευτικός Θησαυρός Ελληνικών Κειμένων
Τηλεόραση και διαφήμιση
Δείτε τι έγραψαν μερικά παιδιά για τις διαφημίσεις:
...Σε κάθε σπίτι σήμερα έχει μπει η τηλεόραση και, όπως γνωρίζουμε, κάθε μέρα βομβαρδιζόμαστε από τις διάφορες διαφημίσεις που προβάλλει. Οι περισσότερες από αυτές προσπαθούν να μας παραπλανήσουν και να μας κάνουν να πάρουμε διάφορα άχρηστα πράγματα. Μερικές διαφημίσεις λένε: «Aν πιεις ένα συγκεκριμένο αναψυκτικό, θα γίνεις σούπερ δυνατός σαν αυτόν που το διαφημίζει». Αυτές οι διαφημίσεις σού κάνουν κυριολεκτικά πλύση εγκεφάλου και κυρίως επηρεάζουν τα μικρά παιδιά, που στην ηλικία τους είναι φυσικό να τις πιστεύουν.
Μεθοδίου Σταύρος
…Σε μια διαφήμιση λένε πως με το απορρυπαντικό νέας γενιάς βγαίνουν όλοι οι λεκέδες, ενώ με τα απορρυπαντικά παλιάς γενιάς δεν έβγαιναν. Άρα δείχνουν και μόνοι τους ότι παλιά μάς κορόιδευαν, αφού και τότε τα ίδια μάς έλεγαν. Μήπως και τώρα δε μας κοροϊδεύουν;
Υπάρχει και κάτι άλλο που εκνευρίζει κάθε τηλεθεατή. Εκεί που βλέπεις μια σειρά και έχεις πάρα πολλή αγωνία να δεις τι θα γίνει, βγαίνει κάποιος εκεί πέρα και σου λέει: «Τι προτιμάει ο πίθηκος; Κόκα κόλα ή Πέψι κόλα;». Φυσικά εμείς ξέρουμε ότι στον πίθηκο αρέσουν μόνο οι μπανάνες. Αλλά, μέχρι να δούμε τι προτιμάει ο πίθηκος, περνάνε 5 λεπτά και μετά έχει κι άλλες διαφημίσεις και, όταν τελειώνουν, βλέπεις τους τίτλους της σειράς και γράφει: «Η συνέχεια την άλλη Τρίτη».
Έλληνα Νάνση
(Από σχέδιο εργασίας: «Παιδί και τηλεόραση» της Ε' και Στ' τάξης
του Δημοτικού Σχολείου της Παναγίας Θάσου)
1. Για ποια πράγματα κατηγορούν ο Σταύρος και η Νάνση τις διαφημίσεις;
Υπογραμμίστε τα ρήματα ή τις εκφράσεις που το δείχνουν.
Ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιος είναι ο στόχος τους:
Βρείτε και υπογραμμίστε τα αντικείμενα των μαυρισμένων ρημάτων:
Γράψτε τις απαντήσεις σας στα παρακάτω γκρι πλαίσια, όπως στο παράδειγμα
προσπαθούν να μας παραπλανήσουν…
δηλαδή να παραπλανήσουν εμάς
να μας κάνουν να πάρουμε διάφορα άχρηστα πράγματα
δηλαδή
σου κάνουν πλύση εγκεφάλου
δηλαδή
επηρεάζουν τα μικρά παιδιά
δηλαδή
μας κοροϊδεύουν
δηλαδή
εκνευρίζει τον τηλεθεατή
δηλαδή
2. Συζητήστε στην τάξη αν έχουν δίκιο. Έχουν μόνο αρνητικές πλευρές οι διαφημίσεις;
Συγκεντρώστε τις απόψεις σας στον παρακάτω πίνακα προσπαθώντας να βρείτε όχι μόνο τα αρνητικά τους αλλά και τα θετικά τους:
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω γκρι σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
| θετικά | αρνητικά |
| • μας διασκεδάζουν | • προσπαθούν να μας παραπλανήσουν |
3. Δείτε τώρα τι γράφει η Ελευθερία:
...Τώρα, για να είμαστε δίκαιοι, καλές είναι οι διαφημίσεις αλλά έχουν πάντα καλό σκοπό; Ας πάρουμε, για παράδειγμα, ένα φανταστικό αναψυκτικό κι ας το ονομάσουμε "ΖΑΦ". Στη διαφήμιση λένε: «Γεια σας. Με λένε Βρασίδα. Η ζωή μου μέχρι τώρα ήταν μονότονη. Δεν είχε κανένα ενδιαφέρον. Ώσπου ήρθε το "ΖΑΦ" και η ζωή μου άλλαξε. Ήταν γεμάτο ενέργεια και ζωτικότητα. Το "ΖΑΦ" με έσωσε. Περιμένει να σώσει και εσάς». Έτσι είναι οι γνωστές διαφημίσεις στην τηλεόραση.
Αλλά, αν το προσέξατε, λέει τι περιέχει αυτό το προϊόν; Λέει αν υπάρχουν βιταμίνες μέσα σε αυτό; Λέει αν έχουν χρησιμοποιηθεί συντηρητικά; Αφού δεν τα λέει αυτά, θα ήταν φυσικό εμείς να μην το προτιμήσουμε. Αλλά δυστυχώς εμείς κάνουμε το αντίθετο. Μας εντυπωσιάζει η διαφήμιση, μας υπνωτίζουν τα πειστικά λόγια και το προτιμάμε. Δυστυχώς αυτή είναι η σκληρή αλήθεια. Πρέπει όμως να ξυπνήσουμε. Να μην αφήνουμε τη διαφήμιση να μας παρασύρει.
Προβά Ελευθερία
Γράψε τις απαντήσεις σου στα παρακάτω γκρι πλαίσια
Γιατί αφήνουμε τις διαφημίσεις να μας παρασύρουν;
Γράψτε τι θα έπρεπε να προσέχουμε όταν βλέπουμε μια διαφήμιση:
4. Χωριστείτε σε ζευγάρια. Προετοιμάστε στο τετράδιό σας ερωτήσεις για το συμμαθητή ή τη συμμαθήτριά σας, ζητώντας να σας πει τις προτιμήσεις ή τη γνώμη του/της για τις διαφημίσεις, όπως:
|
|
Γιατί σου αρέσει μια διαφήμιση; |
|
|
Ποια είναι η αγαπημένη σου διαφήμιση; |
|
|
Θα ήθελες περισσότερο ή λιγότερο «τηλεοπτικό χρόνο» διαφημίσεων; |
|
|
Τι αισθάνεσαι όταν η αγαπημένη σου ταινία διακόπτεται για να προβληθούν διαφημίσεις; |
Να καταγράψετε τις απαντήσεις των συμμαθητών σας και να τις μεταφέρετε σε πλάγιο λόγο. Να χρησιμοποιήσετε μερικά από τα παρακάτω ρήματα: είπε, απάντησε, υποστήριξε, θα επιθυμούσε, θέλησε, πιστεύει, νομίζει, ελπίζει.
5. Συμπληρώστε με αιτιολογικές προτάσεις:
α. Μου αρέσουν οι διαφημίσεις που προβάλλουν παιχνίδια .....
β. Ακούω περισσότερο ραδιόφωνο .....
γ. Θα σου κάνω τη χάρη να μη δω τηλεόραση .....
δ. Μην επηρεάζεσαι από τις διαφημίσεις .....
ε. Θα σταματήσω να αγοράζω άχρηστα προϊόντα .....
Από τι αποτελείται μια τηλεοπτική διαφήμιση;
|
|
Το όνομα του προϊόντος. |
|
|
Μια λιγόλογη φράση –ένα «σλόγκαν», σύνθημα– που προβάλλει το σημαντικότερο προσόν του προϊόντος. Αυτή η φράση πρέπει να είναι έξυπνη, χιουμοριστική, εντυπωσιακή, πρωτότυπη. |
|
|
Ένα σύντομο σκετς παιγμένο από ηθοποιούς που να μας κάνει να συνδυάσουμε με ευχάριστα ή αστεία ή πολύ όμορφα πράγματα το προϊόν. Όλοι όσοι παίζουν σε αυτά είναι συνήθως «όμορφοι», «πλούσιοι» και «ευτυχισμένοι». |
6. Περιγράψτε στο τετράδιό σας μια τηλεοπτική διαφήμιση που σας αρέσει. Ξεκινήστε περιγράφοντας την «ιστοριούλα» που αφηγείται, τους πρωταγωνιστές της, τον διάλογο που γίνεται μεταξύ τους, καθώς και τα λόγια του αφηγητή (αν υπάρχει). Στο τέλος γράψτε τη γνώμη σας γι' αυτή.
7. Χωριστείτε σε ομάδες και φτιάξτε τις δικές σας διαφημίσεις. Μπορείτε να επινοήσετε ένα προϊόν και να το διαφημίσετε ή να αλλάξετε… τα φώτα σε μια γνωστή διαφήμιση που παίζεται στην τηλεόραση.
Φτιάξτε ένα δικό σας σενάριο και παίξτε το στην τάξη.
Δείτε ένα παράδειγμα:
Ένας νεαρός σηκώνεται το πρωί και πηγαίνει στην τουαλέτα για να πλύνει τα δόντια του. Εκεί βρίσκει την καινούρια οδοντόκρεμα «Φαφουτέξ».
– Για να δούμε και αυτή την οδοντόκρεμα, άκουσα πως είναι διαφορετική από τις άλλες. Μου είπαν ότι λύνει για πάντα το πρόβλημα του βουρτσίσματος των δοντιών!
Την ανοίγει και τη βάζει στην οδοντόβουρτσα. Αρχίζει να βουρτσίζει τα δόντια του και βάζει τις φωνές:
– Τα δόντια μου, τα δόντια μου, χάθηκαν!
Τότε ακούγεται η φωνή του εκφωνητή να λέει:
– Νέα καταπληκτική οδοντόκρεμα «ΦΑΦΟΥΤΕΞ», κάνει τα δόντια αόρατα!
Σίγουρα εσείς μπορείτε να φτιάξετε μια πολύ καλύτερη. Εμπρός λοιπόν!
8. Οι διαφημίσεις, είτε είναι στην τηλεόραση είτε σε ένα περιοδικό είτε σε μια εφημερίδα, χρησιμοποιούν ρήματα σε
προστακτική. Πολλές φορές όμως έχουν ορθογραφικά λάθη, ιδιαίτερα στην κατάληξη / -...στε/.
Έτσι, βλέπουμε πολύ συχνά την προστακτική: τηλεφωνείστε, ενώ το σωστό είναι τηλεφωνήστε.
Συμπληρώστε σωστά τα διαφημιστικά μηνύματα
|
|
Χρησιμοποι_στε τους κάδους ανακύκλωσης! |
|
|
Χαρ_στε αγάπη στα παιδιά. Ζητ_στε προϊόντα Unicef. |
|
|
Γυμναστ_τε στο πάρκο της γειτονιάς σας! |
|
|
Αναζητ_στε υγιεινές τροφές! Προτιμ_στε σπιτικές λιχουδιές! |
|
|
Χαρ_τε τις διακοπές σας στο όμορφο νησί μας. |
|
|
Λ_στε τα οικονομικά σας προβλήματα παίρνοντας δάνειο από την τράπεζά μας. |
|
|
Κινηθ_τε έξυπνα και απαλλαγ_τε από τις έγνοιες. |
Προγράμματα τηλεόρασης
ΕΤ1 – Πρόγραμμα ημέρας – Σάββατο 4/9/2004
| 07:00 | ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ | ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ / Εκπαιδευτική τηλεόραση |
| 10:00 | ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ ΒΕΡΝ | Παιδικές Εκπομπές / Κινούμενα Σχέδια |
| 10:45 | ANIMAL ANTICS | ΠΑΙΔΙΚΑ / Σειρά |
| 11:00 | ΕΛΙΖΑ |
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ / Θέατρο |
| 13:00 | ΥΠΑΙΘΡΟΣ ΧΩΡΑ | ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ / Ταξίδια |
| 13:30 | ΜΕ ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗ | ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / Ένοπλες δυνάμεις |
| 14:00 | ΕΙΔΑΝ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ ΓΙΟΡΤΕΣ | ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ / Φύση |
| 15:00 | ΛΕΝΙ ΡΙΦΕΝΣΤΑΛ: ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ | ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ / Φύση |
| 16:00 | Ο ΤΑΡΖΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΑΖΟΝΕΣ |
ΤΑΙΝΙΕΣ / Περιπέτεια |
| 17:30 | ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ | ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ |
| 18:20 | ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΙΟΦΟΡΑ | ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ / Τεχνολογία |
| 20:00 | ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ | ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / Πολιτισμός |
| 21:00 | ΠΕΣ ΜΟΥ ΤΙ ΘΕΛΕΙΣ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ | ΤΑΙΝΙΕΣ / Κομεντί |
| 23:00 | ΕΙΔΗΣΕΙΣ - ΑΘΛΗΤΙΚΑ - ΚΑΙΡΟΣ | ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / Ειδήσεις |
| 00:00 | Ο ΘΡΟΝΟΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ |
ΤΑΙΝΙΕΣ / Δραματική - Πολεμική |
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ 
(Κατάλληλο για όλους)
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ / Εκπαιδευτική τηλεόραση
Δείτε σήμερα:
ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ
07.01 ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ: HALLO AUS BERLIN 6ο
07.15 ΓΑΛΛΙΚΑ: PIQUE-NIQUE 5o
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ για... παιδιά
07.39 ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ 3': N. Αρκαδίας
07.43 ΟΔΥΣΣΕΙΑ: Δούρειος Ίππος
07.57 ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: Το χαρούμενο λιβάδι (Φιλιώ Νικολούδη)
08.06 ΠΑΡΑΜΥΘΟΛΟΓΙΕΣ: Δίας
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ... για νέους και... ενήλικες
08.12 ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Παράθυρο στο σύμπαν – Τα δαχτυλίδια του Κρόνου
08.25 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ: Η Αθηναϊκή Δημοκρατία τον 5ο αιώνα – Η πρώτη Δημοκρατία Αιέν Αριστεύειν: Τα Ομηρικά Έπη
08.55 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: Διονύσιος Σολωμός
09.24 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ: Πρωταθλητές - Ειδικός Αθλητισμός ατόμων με αναπηρίες (Α 'Μέρος)
09.35 ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ: To Θεατρικό Μουσείο
09.49 ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ: Ολυμπιακός Ύμνος
ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ ΒΕΡΝ (Κατάλληλο για όλους)
VERN'S AMAZING ADVENTURES
Παιδικές εκπομπές / Κινούμενα σχέδια
Έτος παραγωγής: 2000
Γαλλική παραγωγή
Μια απολαυστική περιήγηση, ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες, σε μυστηριώδη νησιά, στον Αμαζόνιο, στο κέντρο της Γης.
ΕΛΙΖΑ
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ / Θέατρο (Κατάλληλο για όλους)
Παιδικό θέατρο
(Πώς μια κοπέλα με τρεις φίλους και έναν παπαγάλο ναυλώνει ένα καράβι για να βρει τον καλό της.)
Το έργο γράφτηκε από την Ξένια Καλογεροπούλου και ανέβηκε στο θέατρο ΠΟΡΤΑ στις 25 Νοεμβρίου του 1989. Παίχτηκε επίσης την περίοδο 1992-93 στο Δημοτικό Θέατρο Πάτρας σε σκηνοθεσία Λυδίας Κονιόρδου, ενώ κυκλοφόρησε και σε βιβλίο.
Η «ΕΛΙΖΑ» θεωρήθηκε από πολλούς η καλύτερη παράσταση της περιόδου 1989-90 και αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ΜΙΚΡΗΣ ΠΟΡΤΑΣ.
Πρόκειται για μια περιπετειώδη ερωτική ιστορία για μικρούς και μεγάλους. Για την ιστορία μιας γενναίας, έξυπνης και αξιαγάπητης κοπέλας που, προσπαθώντας να ξαναβρεί τον αγαπημένο της, ξεκινάει από την Αγγλία του 1800 και φτάνει στην Αφρική.
ΥΠΑΙΘΡΟΣ ΧΩΡΑ (Κατάλληλο για όλους)
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ / Ταξίδια
Σπονδυλωτή σειρά ντοκιμαντέρ από καταξιωμένους, αλλά και πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες, οι οποίοι προβάλλουν μέσα από τον φακό τους την «ύπαιθρο χώρα». Οι άνθρωποι και οι ασχολίες τους, τα προβλήματα και οι αναπτυξιακές προσπάθειες, ο πολιτισμός και οι παραδόσεις, η οικολογία και το περιβάλλον, η ποιότητα ζωής είναι μερικές από τις θεματικές ενότητες που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της σειράς.
Συντελεστές:
Αρχισυνταξία-σκηνοθετική επιμέλεια: Ειρήνη Ψαρέλλη
Δ/νση παραγωγής: Ελένη Πάσσα
Παραγωγή: Υπουργείο Γεωργίας
www.ert.gr
1. Παραπάνω υπάρχει το πρόγραμμα της Κρατικής Τηλεόρασης. Παρατηρήστε το προσεκτικά και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
|
|
Ποιες ώρες προβάλλονται τα ντοκιμαντέρ; |
|
|
Τι ώρα έχει δελτίο ειδήσεων; |
|
|
Πάνω από κάθε πρόγραμμα υπάρχει ένα σήμα. Γιατί; Σε τι χρησιμεύει; |
|
|
Σημειώστε στο πρόγραμμα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης τι θα θέλατε να δείτε. |
2. Ας πούμε ότι είστε μόνοι στο σπίτι και θέλετε να περάσετε όμορφα παρακολουθώντας τηλεόραση. Ποια ή ποιες εκπομπές θα επιλέγατε να δείτε από το πρόγραμμα της κρατικής τηλεόρασης και γιατί; Συζητήστε στην τάξη σας για τις αγαπημένες σας εκπομπές.
«Η τηλεόραση θεωρείται, πράγματι, ένα σπουδαίο μέσο επικοινωνίας. Φέρνει σ' επαφή ανθρώπους που βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις, δείχνοντάς τους πράγματα που δε θα τα έβλεπαν. Εγγυάται μια γρήγορη ενημέρωση. Βοηθάει, ακόμα, στην εκπαίδευση και στην πληροφόρηση των ανθρώπων».
Στο παραπάνω κείμενο υπάρχουν δύο ρήματα που σχηματίζουν με ιδιαίτερο τρόπο τον ενεστώτα και τον παρατατικό:
| Ενεστώτας | Παρατατικός |
| θεωρ-ούμαι | __ (θεωρούμουν) |
| θεωρ-είσαι | __ (θεωρούσουν) |
| θεωρ-είται | θεωρ-ούνταν /εθεωρ-είτο |
| θεωρ-ούμαστε | __ (θεωρούμασταν) |
| θεωρ-είστε | __ (θεωρούσασταν) |
| θεωρ-ούνται | θεωρ-ούνταν /εθεωρ-ούντο |
| Ενεστώτας | Παρατατικός |
| εγγυ-ώμαι | εγγυ-όμουν |
| εγγυ-άσαι | εγγυ-όσουν |
| εγγυ-άται | εγγυ-όταν |
| εγγυ-όμαστε / εγγυ-ώμεθα | εγγυ-όμαστε |
| εγγυ-άστε / εγγυ-άσθε | εγγυ-όσαστε |
| εγγυ-ώνται | εγγυ-όνταν |
Αυτά τα ρήματα ακολουθούν μια κλίση που θυμίζει την αρχαία κλίση, γι' αυτό και την ονομάζουμε λόγια κλίση.
Γραμματική, σελ. 152: κλίση του ρήματος θεωρούμαι
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Αντίστροφο Λεξικό Νέας Ελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
3. Διαβάστε τι έγραψε ένας δημοσιογράφος για τις παιδικές εκπομπές στην τηλεόραση:
Όπως οι μεγάλοι, έτσι και τα παιδιά δικαιούνται να παρακολουθούν στην τηλεόραση αυτά που τους αρέσουν, όπως, για παράδειγμα, κινούμενα σχέδια, ταινίες για παιδιά και νέους κτλ. Όμως η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά στερούνται αυτού του είδους τις εκπομπές, αφού είναι λίγοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί που προβάλλουν παιδικές εκπομπές.
Τα παιδιά αναρωτιούνται πότε οι μεγάλοι θα καταλάβουν ότι και αυτά δικαιούνται το δικό τους τηλεοπτικό χρόνο. Αυτοί που ασχολούνται με τον σχεδιασμό των τηλεοπτικών προγραμμάτων απολογούνται λέγοντας ότι βάζουν λίγες παιδικές εκπομπές γιατί έτσι τα παιδιά διαβάζουν περισσότερο και αθλούνται. Από την άλλη, εγγυώνται ότι σύντομα θ' αλλάξουν πολλά πράγματα στην ελληνική τηλεόραση και ότι τα παιδικά προγράμματα θα γίνουν καλύτερα.
κείμενο της συγγραφικής ομάδας
Ας υποθέσουμε ότι αυτά που διαβάσατε τα γράφει κάποιος δημοσιογράφος μετά από δέκα χρόνια. Οι χρόνοι των ρημάτων που είναι μαυρισμένα και υπογραμμισμένα πρέπει να μπουν στον παρατατικό:
Γράψε την απάντησή σου στο παρακάτω γκρι πλαίσιο, συμπληρώνοντας στις τελείες τον παρατατικό των ρημάτων που είναι μαυρισμένα ή υπογραμμισμένα .
Όπως οι μεγάλοι, έτσι και τα παιδιά δικαιούνταν να παρακολουθούν στην τηλεόραση αυτά που τους άρεσαν όπως, για παράδειγμα, κινούμενα σχέδια, ταινίες για παιδιά και νέους κτλ. Όμως η
αλήθεια είναι ότι τα παιδιά στερούνται ..... αυτού του είδους τις εκπομπές, αφού είναι ..... λίγοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί που προβάλλουν ..... παιδικές εκπομπές.
Τα παιδιά αναρωτιούνται ..... πότε οι μεγάλοι θα καταλάβουν ..... ότι και αυτά δικαιούνται ..... το δικό τους τηλεοπτικό χρόνο. Αυτοί που ασχολούνται ..... με τον σχεδιασμό των τηλεοπτικών προγραμμάτων απολογούνται ..... λέγοντας ότι βάζουν ..... λίγες παιδικές εκπομπές, γιατί έτσι τα παιδιά διαβάζουν ..... περισσότερο και αθλούνται ...... Από την άλλη, εγγυώνται ..... ότι σύντομα θ' αλλάξουν ..... πολλά πράγματα στην ελληνική τηλεόραση και ότι τα παιδικά προγράμματα θα γίνουν ..... καλύτερα.
Σ' αυτή την κατηγορία ρημάτων ανήκουν και τα σύνθετα με το αρχαιοελληνικό ρήμα άγω, π.χ.:
| Ενεστώτας: παράγω | Συνοπτικός μέλλοντας: θα παραγάγω |
| Παρατατικός: παρήγα | Αόριστος: παρήγαγα |
| Εξακολουθητικός μέλλοντας: θα παράγω | Παρακείμενος: έχω παραγάγει |
Γραμματική, σελ. 153-154: κλίση ρημάτων σε -άγω
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Αντίστροφο Λεξικό Νέας Ελληνικής [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Ας δούμε τις παρακάτω προτάσεις:
α. Η κρατική τηλεόραση θα διεξάγει διαγωνισμό για την επιλογή και την αγορά παιδικών προγραμμάτων.
β. Η κρατική τηλεόραση θα διεξαγάγει διαγωνισμό για την επιλογή και την αγορά παιδικών προγραμμάτων.
Σε ποια από τις δυο προτάσεις είναι λάθος το ρήμα; Το θα διεξάγει σημαίνει θα πραγματοποιεί (εξακολουθητικός μέλλοντας) και το θα διεξαγάγει σημαίνει θα πραγματοποιήσει (συνοπτικός μέλλοντας). Άρα, το λάθος είναι στην πρόταση.
4. Το αρχαίο ρήμα άγω το συναντάμε σήμερα συχνά σύνθετο με διάφορες προθέσεις. Στον παρακάτω πίνακα θα βρείτε σύνθετα ρήματα με το άγω. Γράψτε δίπλα τον αόριστο οριστικής:
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω γκρι σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
| Pήμα | Οριστική Αορίστου |
| αναπαράγω | |
| απάγω | |
| εισάγω | |
| εξάγω | |
| επανεισάγω | |
| επανεξάγω | |
| παράγω | |
| προάγω | |
| προσάγω | |
| συνάγω |
5. Στο παρακάτω κείμενο μπορείτε να μεγαλώσετε τις προτάσεις τοποθετώντας τα κατάλληλα επίθετα δίπλα από τα ουσιαστικά. Στην παρένθεση σας προτείνουμε κάποια, μπορείτε όμως να βρείτε και δικά σας.
(ζωντανός, σημαντικός, εκπληκτικός, υψηλός, τηλεοπτικός)
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας κατέρριψαν όλα τα ρεκόρ σε επίπεδο _ κάλυψης και τηλεθέασης, καθώς είχαν τους περισσότερους τηλεθεατές και εικόνες _ ποιότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι 3,9 δισ. άνθρωποι είχαν πρόσβαση στην κάλυψη των Αγώνων της Αθήνας, σε σύγκριση με τα 3,6 δισ. για τους Αγώνες του Σίδνεϋ. Η _ μετάδοση αυξήθηκε κατακόρυφα, με περισσότερους από τους μισούς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς σε όλο τον κόσμο να μεταδίδουν απευθείας 4.000 ώρες Αγώνων. Η κάλυψη σε ώρες _ τηλεθέασης αυξήθηκε κατά 55% σε σύγκριση με το Σίδνεϋ, ενώ σημειώθηκαν _ αυξήσεις ωρών κάλυψης και παρακολούθησης στην Κεντρική και Νότια Αμερική και Ασία.
Kάντε ένα σχέδιο εργασίας με θέμα την επίδραση της τηλεόρασης στη ζωή μας. Χωριστείτε σε ομάδες και αναλάβετε μια σειρά από δραστηριότητες που μπορείτε να τις παρουσιάσετε στην τάξη ή να τις δημοσιεύσετε στον πίνακα ανακοινώσεων ή στην εφημερίδα του σχολείου σας:
Φτιάξτε και μοιράστε στους συμμαθητές σας ένα ερωτηματολόγιο που να ερευνά: Πόσες ώρες την ημέρα βλέπουν τηλεόραση (0, 1, 2, 3, > 3).
Ποιες ώρες βλέπουν τηλεόραση (έως τις 2 μ.μ., 2-6 μ.μ., 6-10 μ.μ., μετά τις 10 μ.μ.).
Ποιες είναι οι εκπομπές της προτίμησής τους (κινούμενα σχέδια, ελληνικές ταινίες, τηλεπαιχνίδια, ξένες ταινίες, ειδήσεις, διάφορα).
Παρουσιάστε τα αποτελέσματα με ένα ραβδόγραμμα.
Ψάξτε σε εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία με κόμικς και βρείτε έξυπνες γελοιογραφίες για την τηλεόραση.
Φτιάξτε έναν θεατρικό διάλογο με θέμα την εξάρτηση που δημιουργεί η τηλεόραση στους ανθρώπους και το πόσο άσχημα νιώθουν όταν τη στερηθούν, όπως, π.χ., όταν συμβεί μια διακοπή ρεύματος.
Camera Zizanio: Ευρωπαϊκή συντάντηση Ελληνικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας
Μαθαίνω περισσότερα για την τηλεόραση
Gifford Clive, Eπικοινωνία, μετάφρ. Σ. Παναγιώτης, εκδ. Eρευνητές, Aθήνα, χ.χ.
H επικοινωνία από την αρχή μέχρι το Ίντερνετ, μετάφρ. M. Aλεβίζου, εκδ. Πατάκη, Aθήνα, 1998.
Λαστρέγκο Χριστίνα, Από την τηλεόραση στο βιβλίο, μετάφρ. Φ. Αρβανίτης, εκδ. Ντουντούμη, Αθήνα, 2000.
Μπένετ Στηβ – Μπένετ Ρουθ, 365 μέρες χωρίς τηλεόραση, μετάφρ. Μ. Μούγιαννη, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1996.
Μπλάκερ Τέρενς, Με τη Μάγια σαν βρεθούμε στην τηλεόραση θα μπούμε, μετάφρ. Ρ. Μπουμπουρή, εκδ. Ψυχογιός, Αθήνα, 2005.
Ροντάρι Τζιάνι, Ο Τζιπ μέσα στην τηλεόραση, μετάφρ. Ν. Σιδέρη, εκδ. Δωρικός, Αθήνα, 1989.
