ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιογραφίες Ανθολογούμενων Λογοτεχνών στα βιβλία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου - Λυκείου


Θεοτοκάς Γιώργος (1905-1966)


Γιώργος Θεοτοκάς

Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο

Δοκιμιογράφος, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια και εκεί  τέλειωσε το Ελληνογαλλικό Λύκειο.  Το 1922 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα και φοίτησε στη Νομική Σχολή. Μετά την αποφοίτησή του  έφυγε για τρία χρόνια στο Παρίσι και το Λονδίνο. Στο Λονδίνο έγραψε το πρώτο του βιβλίο Ελεύθερο Πνεύμα, που θεωρήθηκε ως το μανιφέστο της γενιάς του Τριάντα (δημοσιεύτηκε στην Αθήνα το 1929). Το 1929 επέστρεψε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως δικηγόρος και δημοσίευσε πολλά κείμενά του στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Το 1948 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Ναυσικά Στεργίου, η οποία πέθανε το 1959. Το 1966 παντρεύτηκε την ποιήτρια Κοραλία Ανδρεάδη. Πέθανε τον ίδιο χρόνο στην Αθήνα.

Συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και με την εφημερίδα Το Βήμα, ενώ υπήρξε επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Εποχές. Υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού Νέα Γράμματα (1935). Διετέλεσε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κ.Θ.Β.Ε. Τιμήθηκε με το βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (1939 για το μυθιστόρημα Το δαιμόνιο) και το Α’ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου (1957 για το έργο του Τα προβλήματα του καιρού μας).

Ο Γιώργος Θεοτοκάς τοποθετείται στη γενιά του ’30, της οποίας υπήρξε ένα από τα πολυγραφότερα πρόσωπα και θεωρείται από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της γενιάς του '30. Ασχολήθηκε με την πεζογραφία, το θέατρο, την ποίηση, το δοκίμιο, την κριτική, την ταξιδιωτική λογοτεχνία. Με το έργο του έθεσε τις βάσεις της θεωρίας της γενιάς του Τριάντα για την ελληνικότητα, η οποία πηγάζει παράλληλα από την ελληνική παράδοση (αρχαιοελληνική, βυζαντινή, λαϊκός πολιτισμός) αλλά και από την ευρωπαϊκή παράδοση και σύγχρονη πραγματικότητα. Τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου του είναι η στοχαστική διάθεση και η καθαρότητα του ύφους του.

Από τα έργα του σημειώνουμε ως ορόσημα τον Λεωνή, τους Ασθενείς και οδοιπόρους, το Δαιμόνιο και την Αργώ.

Επιμέλεια: Αγνή Τσιότσου

Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:

Ο Δημοτικός κήπος του ταξιμιού [Λεωνής]

Ανήμερα της 28ης Oκτωβρίου 1940

Η διαδήλωση [Αργώ]

Θέλω γράμματα [Αργώ]

1. Οι δυο φίλοι, 2. Για τις ιδέες [Αργώ]

Στο σεράι του Αλή Πασά [Το τίμημα της λευτεριάς]

Παράδοση και Ελληνικότητα

 

 

Άλλα βιογραφικά

Δοκιμιογράφος, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Στην Αθήνα ήρθε το 1922. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έζησε για λίγο στη Γαλλία και στην Αγγλία. Θεωρείται από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της γενιάς του '30. Διακρίθηκε κυρίως ως δημοσιογράφος. Τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου του είναι η στοχαστική διάθεση και η καθαρότητα του ύφους του.

 

Πηγή: Σχολικό βιβλίο β' λυκείου

 

Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, γιος του δικηγόρου Μιχαήλ Θεοτοκά και της Ανδρονίκης το γένος Νομικού. Στην Κωνσταντινούπολη τέλειωσε το Ελληνογαλλικό Λύκειο και το 1922 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου. Μετά την αποφοίτησή του (1927) έφυγε για τρία χρόνια στο Παρίσι και το Λονδίνο. Στο Λονδίνο έγραψε το πρώτο του βιβλίο Ελεύθερο Πνεύμα, που θεωρήθηκε ως το μανιφέστο της γενιάς του Τριάντα (δημοσιεύτηκε στην Αθήνα το 1929). Το 1929 επέστρεψε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως δικηγόρος και δημοσίευσε πολλά κείμενά του στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Το 1948 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Ναυσικά Στεργίου, η οποία πέθανε το 1959. Το 1952 ταξίδεψε στην Αμερική, το 1955 έθεσε υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές στον νομό Χίου, χωρίς επιτυχία. Το 1966 παντρεύτηκε την ποιήτρια Κοραλία Ανδρεάδη. Πέθανε τον ίδιο χρόνο στην Αθήνα.

Συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και με την εφημερίδα Το Βήμα, ενώ υπήρξε επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Εποχές. Υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού Νέα Γράμματα (1935). Διετέλεσε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1945-1946 και 1951-1952) και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κ.Θ.Β.Ε. Τιμήθηκε με το βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (1939 για το μυθιστόρημα Το δαιμόνιο) και το Α’ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου (1957 για το έργο του Τα προβλήματα του καιρού μας).

Ο Γιώργος Θεοτοκάς τοποθετείται στη γενιά του ’30, της οποίας υπήρξε ένα από τα πολυγραφότερα πρόσωπα. Ασχολήθηκε με την πεζογραφία, το θέατρο, την ποίηση, το δοκίμιο, την κριτική, την ταξιδιωτική λογοτεχνία. Με το έργο του έθεσε τις βάσεις της θεωρίας της γενιάς του Τριάντα για την ελληνικότητα, η οποία πηγάζει παράλληλα από την ελληνική παράδοση (αρχαιοελληνική, βυζαντινή, λαϊκός πολιτισμός) αλλά και από την ευρωπαϊκή παράδοση και σύγχρονη πραγματικότητα. Ο αφηγηματικός του λόγος επηρεάστηκε έντονα από την ελληνική πεζογραφική δημιουργία του 19ου αιώνα. Από τα έργα του σημειώνουμε ως ορόσημα τον Λεωνή, τους Ασθενείς και οδοιπόρους, το Δαιμόνιο και την Αργώ.

 

Εργογραφία

 

Ι. Πεζογραφία

• Αργώ Α΄ - Β΄. 1936 (και οριστική μορφή σε έναν τόμο, 1936).

• Ευριπίδης Πεντοζάλης και άλλες ιστορίες. 1937.

• Το δαιμόνιο· Μυθιστόρημα. 1938.

• Λεωνής. 1940.

• Ιερά Οδός. 1950.

• Ασθενείς και οδοιπόροι Α΄ - Β΄. 1964.

• Οι καμπάνες. 1970.

ΙΙ.Δοκίμιο

• Διγενής, Ορέστης, Ελεύθερο πνεύμα. 1929.

• Εμπρός στο κοινωνικό πρόβλημα. 1932.

• Στο κατώφλι των νέων καιρών. 1945.

• Δοκίμιο για την Αμερική. 1954.

• Προβλήματα του καιρού μας. 1956.

• Η εθνική κρίση. 1966.

• Η ορθοδοξία στον καιρό μας. 1975.

• Πολιτικά κείμενα. 1976.

• Στοχασμοί και θέσεις· Πολιτικά κείμενα 1925-1966 Α΄ (1925-1949). 1996

• Στοχασμοί και θέσεις· Πολιτικά κείμενα 1925-1966 Β΄ (1950-1966). 1996

ΙΙΙ. Ποίηση

• Ποιήματα του μεσοπολέμου. Αθήνα, Ίκαρος, 1944 (περιλαμβάνονται οι δύο πρώτες ποιητικές συλλογές του Φύλλα ημερολογίου και Φύλλα ημερολογίουΙΙ και οι δύο του 1934).

ΙV. Θέατρο

• Θέατρο. 1944.

• Ο τελευταίος πόλεμος· Δράμα μονόπρακτο. Ανάτυπο από το περ.Εποχές, 1965.

• Θέατρο 1· Το τίμημα της λευτεριάς (Κατσαντώνης)· Έργο σε τρεις πράξεις. 1958.

• Θέατρο 2· Συναπάντημα στην Πεντέλη ·Κωμωδία σε τρεις πράξεις. 1958.

• Θέατρο 3· Το γεφύρι της Άρτας · Έργο σε πέντε πράξεις. 1959 (έκδοση β΄, αναθεωρημένη).

• Θέατρο 4· Αλκιβιάδης · Έργο σε τρεις πράξεις και επτά εικόνες. 1959.

• Η άκρη του δρόμου· Δράμα σε τρεις πράξεις και πέντε εικόνες. 1963.

• Θεατρικά Α΄ - Νεοελληνικό λαϊκό θέατρο (Αντάρα στ’ Ανάπλι, Το γεφύρι της Άρτας, Όνειρο του Δωδεκάμερου, Το κάστρο της Ωριάς, Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας, Συναπάντημα στην Πεντέλη, Το τίμημα της λευτεριάς). 1965.

• Θεατρικά Β΄ - έργα διάφορα (Πέφτει το βράδυ, Αλκιβιάδης, Ο τελευταίος πόλεμος, Λάκκαινα, Σκληρές ρίζες, Η άκρη του δρόμου). 1967.

• Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας – Το κάστρο της ώριας. 947 (στη σειρά Θέατρο, αρ.ΙΙ).

V. Ταξιδιωτικά κείμενα

• Ταξίδι στη Μέση Ανατολή και στο Άγιο Όρος. 1961.

• Ταξίδια (Περσία, Ρουμανία, Σοβιετική Ένωση, Βουλγαρία). 1971.

VΙ. Άλλα κείμενα

• Ώρες αργίας. 1931.

• Ημερολόγιο της Αργώς και του Δαιμόνιου. 1939.

• Τετράδια ημερολογίου (1939-1953) · Εισαγωγή, επιμέλεια Δ.Τζιόβας.1987.

• Γιώργος Θεοτοκάς & Γιώργος Σεφέρης, Αλληλογραφία (1930-1966)· Φιλολογική επιμέλεια Γ.Π.Σαββίδης. 1975.

• Μια αλληλογραφία (με το Νικ.Κάλας). 1989.

• Σημαίες στον ήλιο· Ο Λεωνής του 1940 με το ημερολόγιο εργασίας του Λεωνή και τα διηγήματα της Παιδικής Ηλικίας· Φιλολογική έκδοση με εικόνες φροντισμένη από τους Γ.Π.Σαββίδη και Μιχάλη Πιερή. 1985.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ



 

στον Πολιτιστικό Θησαυρό της Ελληνικής Γλώσσας ΠΟΘΕΓ

στο ΕΚΕΒΙ ΕΚΕΒΙ

στο Βιβλιοnet Βιβλιοnet

ΠΟ.Θ.Ε.Γ. ΠΟΘΕΓ

στη Βικιπαίδεια Βικιπαίδεια

ΤΑΙΝΙΕΣ

εκπομπή ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, Το διαχρονικά ελεύθερο πνεύμα του Γιώργου Θεοτοκά Παρασκήνιο. Το διαχρονικά ελεύθερο πνεύμα του Γιώργου Θεοτοκά (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]