19/05/2008 11:19 AM

ΓΕΝΝΗΣΗ ΠΑΙΔΙΟΥ

Οι παραδοσιακές οικογένειες τότε ήταν πολυμελείς. Ένας από τους λόγους της γέννησης πολλών παιδιών ήταν ότι η παιδική θνησιμότητα ήταν αυξημένη, πράγμα που οφείλονταν στις παιδικές αρρώστιες, πειρατικές επιδρομές κ.α. Τη γέννηση του παιδιού τη συνόδευαν δίστιχα τραγούδια που εξυμνούσαν τις χάρες, τις δόξες και τα πλούτη της οικογένειας. Μέσα στα δίστιχα αυτά ακούγονται και ονόματα άλλων παιδιών υποψήφια για το  μελλοντικό γάμο. Η λεχώνα δεν επιτρεπόταν να πάει εκκλησία για 40 μέρες , τα ρούχα του μωρού δεν έπρεπε να τα δει η νύχτα για 40 μέρες. Ένα παιδί που γεννιόνταν Σάββατο ή με  υμένα στο πρόσωπο «προσωπίδα» , χαίρονταν το τίτλο του τυχερού παιδιού. Η μαμή κράταγε τον υμένα του παιδιού για φυλαχτό.  Μετά από 7 μέρες από τη γέννηση του έπαιρνε μέρος μία συγκέντρωση στο σπίτι του παιδιού όπου το έβαλαν σε μία ξύλινη  «σκάφη» καλύπτοντας το παιδί με μεταξωτά ή ασπροκέντητα σεντόνια και του έβαζαν μέλι στα χείλη, για να είναι η ζωή του όλη γλυκιά. Γύρω από το σκαφί άναβαν ένα κερί για τη Παναγία, ένα για το Χριστό και ένα για κάθε άγιο που επιθυμούσαν . Το κερί του αγίου που θα έσβηνε πρώτο, αυτός θα ήταν ο προστάτης του παιδιού. 

ΈΘΙΜΑ ΛΟΧΕΙΑΣ

Η λεχώνα συνηθίζει να βάζει πολλά χρυσαφικά, γιατί με τη γέννα όπως πίστευαν ομορφαίνει: «όποια γεννά, ξαναγιεννιέται». Για να μην την ματιάσουν λοιπόν προσπαθεί να μεταφέρει την προσοχή των άλλων από την ομορφιά της στα χρυσαφικά της. Όταν σηκωθεί για πρώτη φορά από το κρεβάτι της βάζουν ένα κομμάτι σίδερο, για νάναι σιδερένια. Το ίδιο κάνουν και στον άρρωστο όταν αναρρώνει από βαριά αρρώ­στια. Για λίκνο του μωρού της χρησιμοποιεί τη σκάφη ή το κοφίνι της μπουγάδας . Η πρώ­τη κρέμα του παιδιού είναι το σιτάλευρο που το ψήνουν με γάλα σαν κρέμα ή με τομά­τα σαν σούπα ή και με ριζάκι στο φούρνο.

ΒΑΦΤΙΣΗ

Έθιμα Βάπτισης.

Η ημέρα της βάπτισης είναι ένα από τα πιο σημαντικά συμβάντα στη ζωή ενός Ορθόδοξου. Λαμβάνει συνήθως χώρα ένα χρόνο μετά τη γέννηση. Πριν τη βάπτιση το βρέφος δεν έχει όνομα. Η τελετή έχει ως εξής: ο νονός (ή η νονά) ξεντύνει το μωρό και το τοποθετεί σε μια άσπρη πετσέτα. Ο παπάς ευλογεί το νερό της κολυμπήθρας και προσθέτει το λάδι. Έπειτα "βουτάει" τρεις φορές το μωρό σε αυτή, επαναλαμβάνοντας το όνομα που έχει επιλεγεί για αυτό (συνήθως επιλέγεται το όνομα της γιαγιάς ή του παππού). Ο παπάς επίσης σταυρώνει το μωρό και τα ρουχαλάκια του με μύρο.
Στο τέλος της τελετής οι γονείς φυλάνε τα χέρια των νονών και δέχονται τις ευχές των προσκεκλημένων.

Η βάπτιση τα πρώτα χρόνια γινόταν στο σπίτι. Το όνομα στο παιδί,  το έδινε ο νονός. Αργότερα το μυστήριο γινόταν στην εκκλησία. Όταν ο ιερέας έδινε το όνομα που είχαν αποφασίσει οι νονοί, κάποιο παιδί έτρεχε και της έλεγε το όνομα που έδωσαν στο παιδί. Ο νονός μοίραζε χρήματα, τα λεγόμενα «βαφτίδια» . Μετά ο παπάς και οι ψάλτες πήγαιναν το παιδί στο σπίτι ψάλλοντας και εκεί κάθονταν και έπαιρναν το κέρασμα τους. Οι καλεσμένοι εύχονταν στους γονείς «καλορίζικο» , «καλός Χριστιανός», «να σας ζήσει το όνομα», «καλοφωτισμένο» και άλλες παρόμοιες ευχές. Για τρεις μέρες το παιδί έμενε άπλυτο και δεν άλλαζε ρούχα. Την τρίτη μέρα έπλεναν τα ρούχα του στη θάλασσα. Μετά από οκτώ μέρες η νονά του το πήγαινε στην εκκλησία να το κοινωνήσει. Αυτό επαναλαμβανόταν τρεις συνεχόμενες Κυριακές. Η βάφτιση ήταν ευκαιρία για γλέντι και ποτό και αποτελούσε μία σπουδαία ιεροτελεστία για την οικογένεια. Πολλές φορές οι νονοί έφθαναν τα 12 άτομα. Σε νεότερες εποχές τα ονόματα δίδονταν εναλλάξ από το πατέρα στη μητέρα, αν το πρώτο παιδί ήταν αγόρι και το αντίστροφο αν το παιδί ήταν κορίτσι. Τότε ξεκινούσε με το όνομα της γιαγιάς της από τη πλευρά της μητέρας του. Τα ονόματα ήταν Χριστιανικά και με μικρές εξαιρέσεις αρχαία ονόματα.