Κεντρική σελίδα

Η Εφημερίδα "Καρδαμάς"

Άρθρα

Θέματα  Μαθηματικών

Βιογραφικό-Εργασίες

Επικοινωνία

 Συνδέσεις

 

 

   

Πειραματική Ιστοσελίδα 

 Άγγελου Λιβαθινού, Καθηγ. Μαθηματικών

 

Ο παλαιός  (συν)οικισμός - τοπωνύμιο:  το Λατίφι

 

Καρδαμάς Ηλείας (Αρχή)

 

( Τα παρατιθέμενα ιστορικά στοιχεία είναι από την υπό έκδοση Εργασία τού Άγγελου Λιβαθινού:

 "Καρδαμάς Ηλείας, το χωριό με τα κάρδαμα και τους μύλους" ).

 Περιήγηση και Ιστορία (Αρχή)

 

1. Στοιχεία Αναγνωρίσεως και Προσανατολισμού

 

Το Λατίφι  είναι  γνωστό και  κατοικούμενο τοπωνύμιο  τού Καρδαμά, σε απόσταση περίπου 800 μέτρων νότια  από το κέντρο τού χωριού.

 Είναι πασίγνωστο αυτό το Τοπωνύμιο για τους εξής λόγους:

1) Πρώτος λόγος είναι, ότι εις την θέσην αυτήν υπάρχει από αιώνων η γέφυρα τού Καρδαμαίϊκου Ποταμού ( Ποταμός Κάρδαμος), τού μοναδικού ενεργού, ακόμη και σήμερα, ποταμού τής ευρύτερης περιφερείας, από την Γαστούνη μέχρι και τον Πύργο, ο οποίος διερχόμενος από το Λατίφι κατευθύνεται προς τον συνοικισμόν Πετρούλες Καρδαμά, για να εκβάλει στο Ιόνιον Πέλαγος ( Θάλασσα Παλουκίου Καρδαμά)!

Η Γέφυρα αυτή ( γνωστή με το όνομα "γέφυρα Λατίφι"), ήτανε από αιώνων, αλλά είναι και σήμερα, απαραίτητη προκειμένου να διαβή κανείς τον Κάρδαμο Ποταμό, κινούμενος επί τής εθνικής οδού, που συνέδεε και  συνδέει την Πάτρα με τον Πύργο.

2) Δεύτερος λόγος είναι, ότι εις την θέση αυτήν διασταυρώνονται οι δύο κεντρικές οδοί:

- εκείνη, που συνδέει απ' ευθείας Πύργο και Πάτρα ( Εθνική Οδός, που δεν περνάει μέσα από την Αμαλιάδα, αλλά στην νότια πλευρά τού Καρδαμά), και

- την επαρχιακήν οδό, που συνδέει την Αμαλιάδα, μέσω Καρδαμά, με την Πρωτεύουσα τής Ηλείας, τον Πύργο.

Η τοποθεσία αυτή είναι γνωστή ανά το Πανελλήνιον, ακόμη και για τον λόγο, ότι εις την θέσην αυτήν συγκεντρώνονται οι αγρότες τής Ηλείας, όποτε κινητοποιούνται για αγροτικά ζητήματα, αποκλείοντες την κυκλοφορία οχημάτων επί τών δύο ως άνω οδών, προκειμένου να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους.

Δίπλα, σε απόσταση 500 μέτρων ΒΔ, διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή Πατρών-Αμαλιάδος- Καρδαμά-Πύργου-Καλαμάτας.

Με λίγα λόγια, το Λατίφι αποτελεί έναν πολύμορφο συγκοινωνιακόν κόμβο ( δύο διασταυρούμενες οδοί, ποταμός, σιδηρόδρομος), δίαυλον επικοινωνίας τών περιοχών νοτίως τού Κάρδαμου Ποταμού ( Πύργος κλπ) και βορείως αυτού ( Αμαλιάδα κλπ).

 Η Γέφυρα Λατίφι συνδέει επίσης το Κέντρο τού Καρδαμά με τον νότιον συνοικισμό του, τις Πετρούλες.

 Η σημερινή Γέφυρα Λατίφι έχει κατασκευασθή προ 50 περίπου ετών, αντικαταστήσασα την πρότερον υπάρχουσα, λείψανα δε τής παλαιάς  σώζονται και σήμερον.

Ο Καρδαμάς

Το Κουρτίκι

Η Χέλμη

Ο Ασφαλακτός

Οι Πετρούλες

Το Ποτάμι

Η Θάλασσα

 "Παλούκι"

Τοπωνύμια

Το Δημοτικό

    Σχολείο

Ο Πολιτιστικός

    Σύλλογος

Οι Εκκλησίες

Προβλήματα

 του χωριού

 

Στοιχεία  προσανατολισμού και Επικοινωνίας:

- Ταχυδρομικός κώδιξ:   Καρδαμάς 27200

- Τηλεφωνικός κώδιξ: (+30)26220

- Υψόμετρο 38 μέτρα

- Γεωγραφικές συντεταγμένες:

  * Γεωγρ. μήκος 21ο  20΄ 17΄΄ Ανατολικώς

  * Γεωγρ. πλάτος 37ο  45΄  Βορείως

 

Πρόσφατα Πληθυσμιακά και Διοικητικά στοιχεία

Σήμερα στην τοποθεσίαν αυτήν τού Καρδαμά κατοικούν περί τις 5 οικογένειες, οι οποίες απογράφονται στον πληθυσμόν τού Καρδαμά.

 

2. Ιστορικά στοιχεία

 

2.1. Η Ονομασία

 

Το Λατίφι  είναι τοποθεσία, που έχει καταγραφή ήδη από το έτος 1686, από τον Ιταλόν Περιηγητή Pacifico ( βλ. κατωτέρω Γραπτά τεκμήρια).

Το όνομα  Λατίφι φαίνεται να είναι τούρκικης προελεύσεως, και, αφού κατεγράφη από τον Ιταλόν  Pacifico  από το έτος 1686 (Ενετοκρατία), τούτο σημαίνει ότι η ονομασία αυτή έχει δοθή ήδη από την  πρώτην περίοδο τής Τουρκοκρατίας ( πρίν από το 1686).

Φαίνεται, ότι η τοποθεσία αυτή, λόγω τού στρατηγικού της χαρακτήρα ( κόμβος),  έλαβε ξεχωριστό από τον ελληνικής ονομασίας  Καρδαμά  όνομα,  από το όνομα κάποιου Τούρκου τής περιοχής ( Αγά;), που ήλεγχε ολόκληρη την περιοχή και επομένως και τους διερχομένους από τον κόμβον αυτόν. 

Επειδή στην Τουρκική Γλώσσα το όνομα Λατίφ είναι σύνηθες όνομα ανδρών, μάλλον κάποιος τούρκος ονόματι Λατίφ πρέπει να είναι ο ανάδοχος τής σημαντικής αυτής για την περιοχήν τοποθεσίας. Όπως εύκολα, μάλιστα, διακρίνει κανείς, η τοποθεσία αυτή έλαβε μεν το όνομα τού τούρκου αυτού, αλλά εξελληνίσθηκε στην κατάληξή της από τους Έλληνες, οι οποίοι έδωσαν την κατάληξη (-ι), ουδετέρου γένους: Το γεφύρι Λατίφι ( το Λατίφι)! Έτσι το λέμε και σήμερα ( το γεφύρι Λατίφι, το Λατίφι)! 

 

2.2.  Τα παλαιότερα Γραπτά Τεκμήρια

 

Η  πιό παλαιά γραπτή πηγή , που έχουμε εμείς στην διάθεσή μας για το Λατίφι, είναι τού Ιταλού περιηγητή Pier Antonio Pacifico, όπως αναφέραμε και παραπάνω. Ο  Pacifico  περιηγήθηκε την Ηλεία κατά την διάρκεια τού Ενετοτουρκικού Πολέμου ( 1685-1687), και  κατέγραψε τις ταξειδιωτικές και γεωγραφικές πληροφορίες του στο βιβλίο: " Breve descrizzione Corografia del Peloponneso o Morea con l' origine", το οποίο εξέδωσε στην Βενετία το έτος 1700.

Ο Pacifico καταγράφει την περιοχή τής Γαστούνης ( Territorio di Gastougni) και παραθέτει κατάλογο με 139 τοπωνύμια χωριών, μεταξύ τών οποίων αναφέρονται:  ο Καρδαμάς ( Kardama), το Κουρτίκι ( Cartichi), και το Λατίφι (Latifi).

Επομένως, όπως σημειώνουμε και παραπάνω, το όνομα Λατίφι υπάρχει ήδη πριν από το 1686, δηλαδή από την πρώτην περίοδον τής Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα.

( Βλ. Σταύρου Γ. Κατσουλέα, "ΙΤΑΛΟΙ ΠΕΡΙΗΓΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΗΛΕΙΑ ΤΟ 17ο ΑΙΩΝΑ" , στο: "ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ Α΄ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΗΛΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (23-26 Νοεμ. 1978)", ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΑ,  ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7,  ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1980,  Σελ. 174 κ.ε.)

 

2.3. Κατάρριψη ιστορικών ανακριβειών

 

Από τα ως άνω εκτεθέντα γραπτά τεκμήρια, προκύπτει αβιάστως και προφανώς, ότι η τοποθεσία Λατίφι υπήρξε ως γνωστή και επώνυμη τοποθεσία  πολύ πριν από το έτος 1685, όταν περιηγήθηκε τον τόπο ο Ιταλός Περιηγητής Racifico(1685-1687).

Εάν θεωρήσουμε σωστή την εικασία, ότι το όνομα Λατίφι προέρχεται από το όνομα κάποιου τούρκου αξιωματούχου τής περιοχής Καρδαμά, ονόματι Λατίφ, η προφανώς εξελληνισμένη στην κατάληξή της ονομασία: Λατίφι ( το Λατίφι) μάς οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι η ονομασία αυτή πρέπει να υπήρχε πολλές δεκαετίες πριν από το 1686. Τούτο το κατανοεί κανείς εύκολα, εάν λάβει υπ' όψη του, ότι η ένταξη μίας τουρκικής λέξεως στο κλιτικό σύστημα τής Ελληνικής Γλώσσας δεν γίνεται αμέσως, αλλά χρειάζεται να περάσουν αρκετά χρόνια. Ο Racifico καταγράφει την τοποθεσία το 1685-1687 στην Ελληνική της εκδοχή ( Λατίφι) και όχι στην τουρκική (Λατίφ)!

Ελέγχονται, επομένως, ως ιστορικά ανακριβείς οι εξής αναφορές:

1) Ελέγχεται ως ανακριβής η αναφορά τού Ιωάννη Καράγιωργα, στο βιβλίο του " ΚΑΡΔΑΜΑΣ-ΗΛΕΙΑΣ" ( Αθήνα 1997), στις σελ. 26-27 τού οποίου αναφέρει: " Στον Καρδαμά ήλθε και εγκατεστάθη περί το 1723, ως βοηθός τού σουλτάνου, ο αγάς Λατίφ, με την οικογένειά του και τα παλληκάρια του. [...].  Ο Λατίφ αναγκάσθηκε να φτιάξει  με την βοήθεια τών Καρδαμαίων πέτρινο γεφύρι σε γερά θεμέλια. [...]. Οι Καρδαμαίοι το ονόμασαν  το "γεφύρι τού Λατίφι"".

Κρίνεται, δε, ως ανακριβής η πληροφορία αυτή, δεδομένου ότι:

Το όνομα Λατίφι, όπως είπαμε ανωτέρω, κατεγράφη υπό τού Ιταλού Περιηγητή Racifico ήδη από τού έτους 1685-87. Επομένως το όνομα Λατίφι υπήρχε ήδη πριν από το 1685-87. Συνεπώς, εάν το όνομα Λατίφι έλκει την καταγωγή του από κάποιον τούρκο αξιωματούχο, ονόματι Λατίφ, αυτός ο αξιωματούχος θα είχε εγκατασταθή στον Καρδαμά κατά την πρώτη περίοδον τής Τουρκοκρατίας( προ τού 1685), και όχι το 1723, όπως γράφει ο Ι. Καράγιωργας στο ως άνω βιβλίο του!

2) Ελέγχονται, ομοίως, ως ανακριβείς οι αναφορές τών διαφόρων Ηλειακών Ιστοσελίδων στο Διαδίκτυο για το Λατίφι, που αναπαράγουν αυτολεξεί τον ανιστόρητον ως άνω  ισχυρισμόν. Καλόν θα είναι κάποτε να καταργήσουν αυτές τις ανιστόρητες αναφορές οι υπεύθυνοι τών ιστοσελίδων αυτών, που αντιγράφουν, ασυστόλως και ακρίτως, ο ένας τον άλλον!.

Η τοποθεσία, λοιπόν, Λατίφι, είτε έλαβε το όνομά της από κάποιον επώνυμο τούρκο αξιωματούχον τού Καρδαμά είτε όχι, υπάρχει πολύ πριν από το 1685!-                                                                             Άγγελος  Λιβαθινός

 

( Επιτρέπεται η αντιγραφή τών ανωτέρω στοιχείων, με την προϋπόθεση, στον χώρο που μεταφέρονται αυτά τα στοιχεία να αναφέρεται η Ιστοσελίδα μας και ο Συγγραφεύς τής Εργασίας αυτής,  Άγγελος Λιβαθινός )

 

 

   Επάνω

Κεντρική σελίδα

(C): Κατασκευή Ιστοσελίδας:  Άγγελος  Λιβαθινός, Μαθηματικός, 697-8197763, efkardamas@in.gr  Τελευταία Ενημέρωση: 13.04.2007