Τα αυθεντικά (τουρκικά) ονόματα των八卦 (οκτώ τριγράμμων)
Σημείωσα στην ανάλυση του χρ. 10(1) οτι: όπως έχει παρατηρήσει και ο R. Wilhelm, τα ονόματα των οκτώ τριγράμμων (八卦) δέν χρησιμοποιούνται αλλού στην κινέζικη γλώσσα, πράγμα που παλαιόθεν δείχνει την εξωκινεζικήτους προέλευση.
☷ :Η λ. 坤 σχολαστικώς ερμηνεύεται: 申έκταση 土 χώματος, γής, το οποίο δέν μου φαίνεται πειστικό. Κατα τη γνώμημου το 坤 αρχικά ήταν ένα σκίτσο που απέδιδε τον σκελετό (κερεεκυ) μιάς γιούρτης. Έπειτα το σκίτσο ανασχηματίσθηκε για να εκφράζει τις κινέζικες (τουρκικής προέλευσης) θεωρίες για το τρίγραμμο. Η λ. κερεεκυ στα κινέζικα θα έπρεπε να γίνει κάπως σάν kwak ή kwäk (δεδομένου οτι το ρ στα κινέζικα νωρίς τράπηκε σε λ, το δέ λ όταν δέν ήταν στην αρχή της λέξης τράπηκε σε u ή w). Ωστόσο, το 坤 προφέρεται στα παλιά (6ου αι. μ.Χ.) Κινέζικα k‘uǝn. Θεωρώ πως παλαιότερα ήταν k‘uǝk, και έγινε k‘uǝn κατ’ επιρροήν απο τα ονόματα των άλλων τριγράμμων που όλα τυχαίνει να τελειώνουν σε –Ν, εκτός απο δύο, τα ☲ και ☱, που κι εκείνα τελειώνουν σε i (και πάντως όχι σε κ). Νομίζω δέ, οτι το k‘uǝn θύμιζε την παλιά μορφή της λέξης κουνξουἰ (σύζυγος), που ήταν γνήσια τουρκική και όχι δάνεια. Αυτό ταίριαζε με τη θεωρία οτι το τρίγραμμο 坤 συμβολίζει τη γυναικεία φύση, και έτσι η λέξη έμεινε k‘uǝn.
艮 είναι το όνομα του τριγράμμου ☶ και του εξαγράμμου που αποτελείται απο δύο ☶. Βεβαίως και αυτό το γράμμα艮είναι άγνωστο στους Κινέζους, εκτός απο εκείνους που έχουν σοβαρά ασχοληθεί με το周易 (3). Οι λόγιοι εξηγούν την προέλευση του γράμματος ώς εξής: οτι παρίστανε έναν άνθρωπο που στρέφεται και κοιτάζει, συνεπώς έναν αναιδή, άρα έμμονο άνθρωπο. (αυτή είναι μιά ερμηνεία παρόμοια με του 見 το οποίο μοιάζει στη μορφή και στην προφορά). Ελάχιστα μας ενδιαφέρει αυτή η ερμηνεία, αφού άλλωστε το γράμμα艮 δέν χρησιμοποιείται εκτός του周易 (3). Το γράμμα στην πραγματικότητα ξεκίνησε απο το σκίτσο ενός «χαγαν» με τα διακριτικά της εξουσίαςτου, πιθανώς καθισμένου σε θρόνο. Η δέ προφορά του艮, kən, ξεκίνησε απο προσπάθεια απόδοσης του τουρκικού χαγαν (παλαιότερα πρέπει να ήταν χαν-γαν, που σήμαινε «βασιλεύς ανώτατος»), = ανώτατος άρχοντας του κράτους. χαγαν ήταν η ονομασία του πρώτου χρ. του ιρκ ΒίτίΓ, σε όψιμη εποχή το κείμενο άλλαξε σε «τεν σί». Γιατί η λ. χαγαν στο χρ. έγινε τενσί; Αφενός λόγω της έντονης πολιτιστικής επιρροής που δέχονταν εκείνα τα χρόνια (9ος αι. μ.Χ.) οι τουρκικές φυλές απο την Κίνα. Αφ’ ετέρου, οι Τούρκοι δέν ήθελαν σε έναν χρησμό να κάνουν λόγο για χαγαν, διότι έτσι θα ήταν σάν να σχολιάζουν τον ένα ανώτατο άρχοντα του κράτουςτους, το οποίο ήταν επίμεμπτο. Αλλάζοντας τη λ. σε τενσί, εννοούσαν το ίδιο πράγμα (αυτοκράτορας), χωρίς όμως να αναφέρονται σε κανέναν Τούρκο άρχοντα. Στο ιρκ ΒίτίΓ ακόμη αναφέρεται η λ. χαν (ηγεμόνας), αλλα χαν ήταν πολλοί, οπότε η λ. δέν αναφερόταν σε ορισμένο πρόσωπο.
Είδαμε οτι του 6γράμμου ¦|¦¦|¦ η ονομασία 坎 προήλθε απο το twepquroικό καμ(ιλ)-. Κατα τη γνώμημου όμως, το τρίγραμμο ☵ που κι αυτό ονομάσθηκε 坎, οι Τούρκοι το ονόμαζαν ΚΑΝ (στην παλαιοβουλγαρική ΧἰΑΝ) = «αίμα». Φαίνεται πως οι Κινέζοι, αφού έδωσαν το ίδιο όνομα στο κάθε τρίγραμμο και στο 6γραμμο που δημιουργείται απο το τρίγραμμο επαναλαμβανόμενο, χρησιμοποίησαν την ονομασία坎 του εξαγράμμου για το αντίστοιχο τρίγραμμο ☵
☴ :Τώρα θα δούμε ποιά είναι η προέλευση της ονομασίας 巽· αυτό προφερόταν (6ος αι. μ.Χ.) suən, ήταν προσπάθεια φωνητικής μίμησης του ρήματος εσνε- ή του ουσιαστικού εσiν που ανέφερα. (Αναγκαστικά τα αρχικά φωνήεντα των λέξεων, όπως το ε- στο εσiν, χάνονται στα Κινέζικα, όπου όλες οι λ. γίνονται μονοσύλλαβες). Όλα τα κινέζικα γράμματα προέρχονται απο σκίτσα, τί παρίστανε λοιπόν το σκίτσο που έγινε巽; Το κάτω μέρος του γράμματος (廾 και 共) είναι γνωστό οτι παρίστανε δύο χέρια, εν προκειμένω δύο χέρια ενός ανθρώπου που ανοίγει δρόμο ανάμεσα στα καλάμια, καθώς λέει ο παρών χρ. Γι’ αυτό η κινέζικη παράδοση εξηγεί οτι «διείσδυση» είναι το νόημα του τριγράμμου巽 και του ομώνυμου 6γράμμου, συμβολίζεται με τον άνεμο ή με το ξύλο (είναι σάν τα καλάμια, αλλα δυνατό, όχι κούφιο, ωστε να ανοίγει δρόμο ανάμεσάτους).
Το όνομα του τριγράμμου ☳ είναι 震, ίδιο με το όνομα του 6γράμμου που αποτελείται απο δύο ☳. Προφερόμενο чἰĕn, υπέθεσα πως μπορεί να απέδιδε το τουρκικό ρήμα αἰιν- = τρομάζει, μιάς και 雨 είναι τα καιρικά φαινόμενα του ουρανού που εμπνέουν τρόμο, ενώ 辰 ήταν η εικόνα ενός ανθρώπου που σκύβει, «πτώσσει», ζαρώνει απο φόβο. Ωστόσο, το γράμμα 震 μοιάζει να ξεκίνησε απο την εικόνα ενός έφιππου, οπότε αρχικά μάλλον σήμαινε «αλα ατλιγ» (έφιππος σε παρδαλό άλογο).
Απο τον χρ. 62(1) αναπτύχθηκε το 6γραμμο 58(3), ονομαζόμενο兌 (ακόμη καλύτερα兊 όπως στην κλασσική έκδοση, μιά και το 兊 εικονίζει τη μυτερή μουσούδα του ιΑΡγΟΥΝ). Το 兌 και兊 ξεκίνησε βεβαίως απο σκίτσο που παρίστανε το ιΑΡγΟΥΝ, παλιά προφερόμενο *ΔΟΡ- (εξ οὗ δΟΡ-, έπειτα δΑΡ- και ιΑΡ-). Στα κινέζικα το 兌 “d῾uâi” (για το οποίο ο Kalgren παρατηρεί οτι δέν είναι σαφής η ακριβής αρχαία προφοράτου) χρησιμοποιήθηκε ώς φωνητικό στοιχείο σε διάφορες λ. που την αρχαία εποχή έμοιαζαν με ΔΟΡ, και ενίοτε μόνοτου χρησιμοποιείται (για φωνητικούς λόγους) για μιά κινέζικη λ. με σημασία «ανταλλαγή» (καμία νοηματική σχέση με το ιΑΡγΟΥΝ)· κι αυτή η χρήση πάντως δέν είναι συνηθισμένη· βασικά, το 兌 χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά ώς τεχνικός όρος του (3)· στα ιαπωνικά το 兌 δέν έχει καμία άλλη χρήση. (Περιττό ίσως θα ήταν να πούμε οτι καθαρά φανταστική είναι η σχολαστική ερμηνεία οτι το 兌 παρίστανε «ハ κάτι που βγαίνει 口 απο το στόμα 儿 ενός ανθρώπου»).
Επειδή το 6γραμμο 58(3) είναι χαρούμενο, οι σχολαστικοί είπαν οτι το 兌 και το αντίστοιχο τρίγραμμο ☱ σήμαιναν «χαρά»· το οποίο δέν είναι σωστό· 兌 σήμαινε ιΑΡγΟΥΝ, το ζώο που σήμερα γνωρίζουμε με το όνομα tahr.
☲ :Κατα τη γνώμημου το όνομα του 6γράμμου 離 ξεκίνησε απο κάποια ιδεογραφική απόδοση του ΜΕγγί (ευθυμία), πιθανώς σκίτσο του ήλιου που βγαίνει απ’ τα σύννεφα. Το όνομα του τριγράμμου ☲ μπορεί όμως να ήταν διαφορετικό: πιθανώς ΚΥΝΕς (λιακάδα), το οποίο στην παλιά τουρκική γλώσσα θα τέλειωνε σε –Λi, αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί προτιμήθηκε ώς ονομασία το 離 προφερόμενο “ljie”. Ο Kalgren βασιζόμενος σε κάποιο αρχαίο λεξικό λέει οτι η αρχική σημασία του離 ήταν «ορίολος» (στην πράξη ποτέ δέν βρίσκεται το 離 με αυτήν τη σημασία), πιθανώς απο κάποια αρχαία παράδοση οτι η ευθυμία (ΜΕγγί) προμηνύεται απο τον ορίολο, πουλί με χαρμόσυνη λαλιά, εξαιρετικά καλός οιωνός.
Κατα τη γνώμημου, ο αυθεντικός τίτλος του 6γράμμου ήταν ΤΑΛΙΜ ΟΥΡΙ· το μέν ΤΑΛΙΜ αποδόθηκε με κάποιο γράμμα (δηλαδή σκίτσο) που έμοιαζε με το倝, το δέ ΟΥΡΙ (παλιότερα *ΟΥΣΙ) αποδόθηκε φωνητικώς με το乙 «·iĕt». Τα δύο γράμματα (σκίτσα, που έγιναν倝+乙) κοντά κοντά και το ένα κάτω απ’ το άλλο, θεωρήθηκαν ένα γράμμα (乾). Πολύ πιθανόν οι Τούρκοι να ονόμαζαν το τρίγραμμο ☰ «ΚΑγγ» (= πατέρας), οπότε το ομώνυμο εξάγραμμο, (γραφόμενο πιά με 乾), αποτελούμενο απο δύο ☰, έπρεπε να προφέρεται και εκείνο «ΚΑγγ». Συνεπώς το νεοδημιούργητο γράμμα乾 οι Κινέζοι το πρόφεραν ΚΑγγ, και σύντομα, λόγω επιρροής απο το旱 (*“g῾ân” = ξερό), το 乾 έγινε “kân” / “g῾iän”.
Περι της αυθεντικής θρησκείας των Τουρκικών φυλών.
Ο χρησμός 38(1) =50(3) με παρακινεί να κάνω αυτήν την παρένθεση, γιατί μπορεί να φλέγεσθε απο την περιέργεια να μάθετε πληρέστερα τί θρησκεία είχαν οι παλαιές τουρκικές φυλές, προτού δεχθούν την επιρροή άλλων θρησκειών: του Ισλάμ, του Βουδδισμού, του Ζωροαστρισμού, του Μανιχαϊσμού, του Χριστιανισμού. Η αντίληψη των αγράμματων χριστιανών για όλες τις άλλες θρησκείες, είναι αυτή που αναφέρει ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματάτου: «αυτοί (οι αρχαίοι Έλληνες) δέν ήταν χριστιανοί, αφού λατρεύανε τις πέτρες και τα ξύλα». Φυσικά αυτό είναι αναληθές, αφού κανένας λαός δέν λάτρεψε πέτρες και ξύλα ή άλλα αντικείμενα. Οτι κάποια αντικείμενα τα έχουν για ιερά, ισχύει για όλες τις θρησκείες, και όχι λιγότερο για τη χριστιανική, με τα ιεράτης δισκοπότηρα, σκαλιστά τέμπλα, ιερές εικόνες, σταυρούς, ματσάκια βασιλικό, φυλαχτά, κομποσχοίνια, σπόρους ονομαζόμενους «δάκρυα της Παναγίας» και πάει λέγοντας.
Όταν όλες οι θρησκείες που σήμερα επικρατούν ήταν ακόμη ανύπαρκτες, οι Τούρκοι της Ασίας ήταν καθαρότατα μονοθεϊστές και βαθύτατα θρήσκοι. Ο Θεόςτους ήταν η ψυχή όλου του Σύμπαντος, απο το οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τον ουρανό, αναγνωρίζονταςτον έμψυχο και ιερό, οπότε τον ονόμαζαν ΔιΕγγ ή ΔιΕγγΕΡ (το –ΕΡ ήταν είδος άρθρου). Όταν μιλούσαν για τον ουρανό απλώς ώς ένα μέρος της φύσης, τον ονόμαζαν ΚΟΙΚ. Άρα δικαίως οι παλαιοί Τούρκοι λάτρευαν με το όνομα ΔιΕγγ(ΕΡ) τον Θεό – ψυχή όλου του Σύμπαντος, απο τον οποίο δέν μπορεί τίποτε να είναι μεγαλύτερο ή ανώτερο.
Ο sir Gerard Clauson παρατήρησε οτι δέν βρέθηκε όνομα κανενός άλλου Θεού των Τουρκικών φυλών, εκτός μιάς μικρής θεότητας που ο ρόλοςτης ήταν να μεγαλώνει τα παιδιά. Έλεγαν επίσης στα παιδιά οτι υπάρχει κάποιο φοβερό όν, που το ονόμαζαν ΑΒΑΞΙ· αυτό ήταν για να φοβίζουν τα παιδιά όταν δέν κάθονταν φρόνιμα, όπως στην Ελλάδα ο Μπαμπούλας, ο Μούμος, και κατα τόπους κάποια παρόμοια.
Στο ιρκ ΒίτίΓ αναφέρεται ένας «ΑΑΛΑ ΑΤΛΙγ ιΟΛ ΤΕγγΡί», που μπορεί να μεταφρασθεί «θεότητα της οδού με παρδαλό άλογο»· σ’ αυτήν την περίπτωση ήταν ΤΕγγΡί (θείος) και όχι ΤΕγγΕΡ (Θεός)· ήταν ένα πνεύμα που το φαντάζονταν ανθρωπομορφικά, γνωρίζοντας πως δέν είναι παρα μιά έκφανση του μοναδικού Θεού. Αφού ο Θεός ήταν το έμψυχο Σύμπαν που ο άνθρωπος απο αυτό βλέπει τον ουρανό, και το Σύμπαν είναι ένα, όπως ένας είναι και ο ουρανός, δέν μπορούσε να υπάρχει παρα μόνο ένας Θεός (ΔΕγγΕΡ).
Υπήρχαν στη συνείδηση των Τούρκων και θεϊκά (ΔΕγγΕΡί) όντα, που εκπροσωπούσαν τον ένα Θεό· οι ΔΕγγΕΡί στο ΙΡΚ ΒίΤίΓ παριστάνονται πάντοτε ανθρωπόμορφοι· παράδειγμα, «η θεότητα της Οδού», στον χρ. 2, συμβολικά παριστάνεται σάν έφιππος σε παρδαλό άλογο, αλλα στην πράξη μπορεί να έχει οποιαδήποτε μορφή που τρομάζει τον αδαή άνθρωπο, το οποίο ο σοφός αναγνωρίζει ώς αγγελιαφόρο (άγγελο) του Θεού. Τα θεϊκά αυτά όντα άν και εκπροσωπούν το Θεό, αναγνωρίζονται ώς πλάσματα (όχι θεοί) και δέν είναι αυτεξούσια: κάποια εξουσία ασκούν μόνο ώς πράκτορες του Θεού.
Άν και στο ιρκ ΒίτίΓ δέν γίνεται κανένας λόγος για κακά δαιμόνια, υπάρχει γι’ αυτά μιά τουρκ. λέξη, ιΕΚ· η λ. ιΕΚ κατα τη γνώμη του Gerard Clauson είναι δάνεια απο το σανσκριτικό ιΑΞΑ· κατα τη δικήμου γνώμη η λ. ιΕΚ είναι αυτή που βρίσκεται στα Σουμερικά με τη μορφή “ig” = κακό δαιμόνιο (που εκδηλώνεται ώς αρρώστια). Η λ. ιΕΚ δέν είναι δυνατόν να αποδοθεί στη σφηνοειδή γραφή παρα ώς “ig”. Άν λοιπόν η λ. ήταν τόσο παλιά ωστε να βρίσκεται και στα Σουμερικά, η αντίληψη περι ιΕΚ ήταν αρχαιότατη στις Τουρκικές φυλές. Αυτά όμως δέν ήταν θεοί· είχαν σαφώς λιγότερη σημασία κι απο τους δαίμονες που αναγνωρίζει η χριστιανική θρησκεία. Είναι εντυπωσιακό πως ενώ όλες οι θρησκείες μιλούν για κακά δαιμόνια, στο ιρκ ΒίτίΓ δέν γίνεται κανένας λόγος γι’ αυτά. Τη λ. ιΕΚ την ξέρω μόνο απο το λεξικό του G. Clauson. Επίσης στο ιρκ ΒίτίΓ δέν γίνεται κανένας λόγος για μαγεία (που θα υπαινισσόταν την επέμβαση δαιμονίων) ούτε για κατάρες. Ενσάρκωση του κακού στο ιρκ ΒίτίΓ είναι ο κόρακας (ΚΟΥζγΟΥΝ). Κυρίως όμως, το κακό στο ιρκ ΒίτίΓ ταυτίζεται με το ανθρώπινο λάθος: αυτή ακριβώς είναι η χρησιμότητα του ιρκ ΒίτίΓ και των άλλων έργων του大卜 («Μεγάλης Μαντικής»): να προφυλάσσει τον άνθρωπο απο το λάθος.
Στο ιρκ ΒίτίΓ αναφέρονται «ΤΕγγΡί» και στους χρ. 47 και 48: δέν πρόκειται για πνεύματα, αλλα για θεϊκά ανθρώπινα όντα, ανθρώπους εκπροσώπους του Θεού. Σε τέτοιες περιπτώσεις η λ. ΤΕγγΡί θα μπορούσε να αποδίδεται με το αρχαίο ελληνικό «δῖος» και το επίσης αρχαίο «θεῖος.
Ένας τέτοιος ΤΕγγΡί ήταν και ο περίφημος黃帝, που παραδοσιακά μεταφράζεται «Κίτρινος Αυτοκράτορας». Στην πραγματικότητα, το 黃 ήταν απλώς απόδοση του τουρκικού ΧΑΝ (φωνητική προσέγγιση, και μορφή παρόμοια με τις παλιές μορφές του君)· το 帝 (“tiei” = αυτοκράτορας) είναι λ. δάνεια απο το ΤΕγγΡί· στην κινέζικη γλώσσα που έκανε όλες τις λ. μονοσύλλαβες, το ΤΕγγΡί (παλιότερα ΔιΕγγΡί) δέν θα μπορούσε να αποδοθεί παρα ώς “tiei”. Όλες οι δυναστείες των Κινέζων είπαμε πως έχουν αλταϊκή προέλευση. Έτσι και ο 黃帝, ο πρώτος αναφερόμενος αυτοκράτορας των Κινέζων, ονομαζόταν 黃帝 δηλαδή ΧΑΝ ΤΕγγΡί (παλιότερα: ΧυΑΑΝ ΔιΕγγΡί) = «βασιλέας θεϊκός άνθρωπος».
Αυτή ήταν με λίγα λόγια η θρησκεία των παλαιών τουρκικών φυλών. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στην εξέταση του ιρκ ΒίτίΓ (1) και του周易 (3). Ο Θεός ήταν ένας, και οι άνθρωποι επικοινωνούσαν μαζίτου με πολλούς τρόπους. Το κάθε πλάσμα μπορούσε να χρησιμεύσει ώς αγγελιαφόρος του Θεού, αλλα προπάντων τα πουλιά. Κι ακόμη, οι άνθρωποι λάμβαναν χρησμούς μέσω αριθμών, και μέσῳ αυτών ο Θεός έδειχνε στους ανθρώπους ποιός δρόμος, ποιός τρόπος έπρεπε να εφαρμοσθεί σε κάθε περίσταση.
幺丫州亼巨幺巨亅纟 乚亅州片纟
το παλαιότερο βιβλίο του κόσμου
για το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο