ΕΙΣΑΓΩΓΗ^[i]: «όταν ακούω, ξεχνώ· όταν βλέπω, μαθαίνω· όταν πράττω, καταλαβαίνω». Για να χρησιμοποιήσετε το ΙΡΚ ΒίΤίΓ, το οποίο εδώ εξηγείται, πρέπει να έχετε με κάποιον τρόπο λάβει 3 αριθμούς που ο καθένας να είναι 1 ή 2 ή 3 ή 4· Αφού απο τους 3 αριθμούς βρείτε και διαβάσετε τον χρ. που βρίσκεται στο παλαιότερο βιβλίο του κόσμου έπειτα στην παρούσα σελίδα θα βρείτε του χρ. τη λογοτεχνική και ερμηνευτική ανάλυση. Το καλύτερο είναι να μήν πάρεις ο ίδιος τους αριθμούς με εργαλεία όπως π.χ. ζάρια ή πούλια, αλλα να αφήσεις το περιβάλλον να σου τους δώσει, π.χ. ακούγοντας ένα πουλί να φωνάζεις τρείς φορές, κάθε φορά τόσες κραυγές· ή, ας πούμε τρώγοντας τρείς καρπούς, ο πρώτος έχει τόσα κουκούτσια, ο 2^ος τόσα, ο 3^ος τόσα. Διότι το να ρωτάμε μειώνει τη νοημοσύνημας· όταν όμως το περιβάλλον δίνει σημεία, είναι απο τον μόνο που γνωρίζει τα πάντα· ο νοήμων άνθρωπος δέν τα αψηφά· για να τα ερμηνεύσει, χρησιμεύει αυτό το έργο. Οι 3 αριθμοί σημαίνουν έναν χρησμό αυτού του συστήματος, ο οποίος σε αφορά, και διαβάζοντας τον χρ. πρέπει να καταλάβεις τί εννοεί στη δικήσου περίπτωση. Μπορείτε και να μου γράψετε στο για να σας βρώ τους τρείς αριθμούς που βγαίνουν απο την ημερομηνία γέννησηςσας, ή για διευκρινίσεις, αφού διαβάσετε ολόκληρη αυτήν την εργασία.

Για τη θεωρία των αριθμών που δίνουν τους χρησμούς υπάρχουν πολλά σ το παλαιότερο βιβλίο του κόσμου καθώς και στο σύστημα των 4 αριθμών. Χρήσιμη είναι κ η εξής σύνδεση για το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο, κ για τα 8 τρίγραμμα.

Θα σκεφθείτε πως θα έπρεπε ίσως να βάλω έναν σελιδοδείκτη στην αρχή κάθε χρησμού· αυτό θέλει κάμποση δουλειά και ανάλογο χρόνο, ενώ αφ’ετέρου καλύτερα χρησιμοποιούνται αυτές οι σελίδεςμου χωρίς σελιδοδείκτες, άν θέλετε να σχηματίσετε γνώμη γι’ αυτή την εργασία πρέπει να τη διαβάσετε ολόκληρη. Για να πάτε σε έναν χρησμό, ο πιό βολικός τρόπος είναι με την αναζήτηση: πατάτε CONTROL + F οπότε ανοίγει παραθυράκι αναζήτησης, εκεί πληκτρολογείτε τον (αύξοντα) αριθμό του χρ. που θέλετε να βρείτε ή τους (μαντικούς) αριθμούς που δίνουν τον χρησμό. Σημειωτέον οτι μετά τον αύξοντα αριθμό του χρ. σε παρένθεση γράφεται ο αριθμός που δηλώνει το μαντικό έργο στο οποίο ανήκει· έτσι (1) =το ΙΡΚ ΒίΤίΓ, (3) =το 周易.

 

1(1) ▫2-2-2▫

Ο άνθρωπος που λαμβάνει αυτόν τον χρησμό συμβολίζεται ώς τεν σί, που στο αρχικό κείμενο κατα τη γνώμημου ήταν «χαγαν». Ο τεν σί / χαγαν, ανώτατος άρχοντας του κράτους, έχει στενή επικοινωνία με το Θεό. Ο κοσμικόςτου ρόλος είναι ένα είδος ασκήσεως κατα την ελληνική ορολογία, ιΟΓΑ योग κατα την παραδοσιακή ινδική ορολογία. Ο καλύτερος ορισμός του ιΟΓΑ (योग) είναι αυτό που αναφέρεται στο βΑΓΑυΑΔ-ΓΙΙΤΑ: «ιΟΓΑχ QΑΡΜΑ,ΣΥ QΑΑΥςΑΛΑΜ» = «ιΟΓΑ (θα πεί) στις πράξεις σοφία». Κατα τον αφορισμό του Ινδού σοφού ΠΑΑΤΑνCΑΛΙ, το (λέω «το», άλλη λένε «η», πάντως η λέξη είναι αρσενικού γένους στη σανσκριτική) ιΟΓΑ συνίσταται στον έλεγχο και την αποτροπή των παραστάσεων του νού. Κατα την ορθόδοξη θεολογία, (παραθέτω επι λέξει κείμενο του θεολόγου Γ. Μεταλληνού με τίτλο «ο λυτρωτικός διάλογος μεταξύ κτιστού και Ακτίστου») η άσκησις «αναλύεται σε τρία στάδια: α) κάθαρση της καρδιάς απο τα πάθη και του νού απο τους λογισμούς (καλούς και κακούς), β) φωτισμό –επίσκεψη της καρδιάς απο το Άγιο Πνεύμα και γ) θέωση: αποκατάσταση δηλαδή της ανθρώπινης υπάρξεως με τον δοξασμό της μέσα στην άκτιστη αγιοτριαδική χάρη». Γι’ αυτά ακριβώς τα τρία στάδια μιλά με τα δικάτης λόγια η κινέζικη ταοϊστική παράδοση, και με τα δικάτης λόγια η πανάρχαια ινδική παράδοση, μάλιστα οι 3 συλλαβές του θεϊκού ονόματος ΜΑΑδΑυΑχ θεωρείται πως αποδίδουν τα τρία αυτά στάδια, ονομαζόμενα ΜΑΑΥΝΑ (σιωπή) διΑΑΝΑ (αφοσίωση της συνείδησης) και ΣΑΜΑδΙ (ταύτιση). Τώρα ξέρω τί θα πούν πολλοί έξυπνοι, οτι μόνο εμείς ξέρουμε την αλήθεια και όλοι οι άλλοι είναι τουλάχιστον αιρετικοί· θέλετε να σας πώ ωμά σε τί διαφέρουν οι θρησκείες του Θεού; ένα, στη γλώσσα που χρησιμοποιούν, και δεύτερο, στο ποιόν άνθρωπο αναγνωρίζουν για αρχηγό. Γι’ αυτό γίνεται και όλη η φασαρία, γι’ αυτό και επινοούνται ατέλειωτες δογματικές διαφορές μεταξύ ανθρώπων που όλοι λατρεύουν τον ίδιο Θεό.

Πώς αυτά εφαρμόζονται στην περίπτωση του τεν σί / χαγαν, ανώτατου άρχοντα του κράτους; Ο ρόλος του ανώτατου άρχοντα του κράτους κατα την παλαιοtwepquroική παράδοση εκφράζεται με μία λέξη μόνο, το ρήμα ολουρ-: «κάθεται». Αυτός είναι όλος ο ρόλος του ιδανικού άρχοντα. Το ίδιο λέει με τα δικάτου λόγια το περίφημο 道德經 και όλη η απωανατολική παράδοση. Ίσως θυμάστε την περίφημη ταινία KAGEMUSA του AKIRA KUROSAWA όπου εξηγούν στον μικρό εγγονό του άρχοντα τους ρόλους των διαφόρων παραγόντων μιάς μάχης: οι στρατιώτες έχουν αυτό το ρόλο, οι αξιωματικοί εκείνο το ρόλο, ο στρατηγός εκείνο, κλπ κλπ, ο δέ ανώτατος άρχοντας είναι σάν το βουνό: αυτός είναι ο ρόλοςτου, να στέκεται ακίνητος σάν το βουνό· μπορεί στη μάχη να σκοτώνονται πλήθη, μπορεί να κλίνει η μάχη υπέρ της μιάς πλευράς ή της άλλης – ο άρχοντας δέν σαλεύει ούτε βλέφαρο.

Ποιό είναι το νόημα όταν λέμε οτι ο χαγαν «αλτουν οιρcίν υζε ολουρουπαν μεγγίλεἰυρ» (σε χρυσό θρόνο επάνω κάθεται και ευθυμεί); το οτι κάθεται θα πεί οτι ακινητοποιεί το σώμα σε στάση «σταθερή και άνετη» (ΣΘΙΡΑ-ΣΥΧΑΜ κατα τον ΠΑΑΤΑνCΑΛΙ. Κάθε στάση «σταθερή και άνετη» είναι «κάθισμα» [ΑΑΣΑΝΑ] κατάλληλο για ιΟΓΑ), η οποία στάση έχει σκοπό να ξεχάσει ο άνθρωπος τις παρορμήσεις του εγώ και να ακινητοποιήσει (τουλάχιστον ώς ένα βαθμό) το νούτου. Όσο περισσότερο ξεχνά τις παρορμήσεις του εγώ και ακινητοποιεί τον νού, τόσο περισσότερο επικοινωνεί με το Θεό. Όσο ο άρχοντας επικοινωνεί με το Θεό, τόσο περισσότερο ο λαός σέβεται τον άρχοντα, ενώ ταυτόχρονα ο Θεός μέσω του άρχοντα, ακίνητου και σιωπηλού, περνάει στην ψυχή όλων των υπηκόων και την οδηγεί σε σωστές δραστηριότητες και σωστή πορεία. Αυτά σε πολλούς θα φανούν παράξενα. Και όμως είναι αληθινά. Ο άρχοντας όταν είναι ακλόνητος σωματικά και ψυχικά επικοινωνώντας ο ίδιος με το Θεό, λειτουργεί όπως το καλώδιο που συνδέει την παροχή ρεύματος (Θεός) με την ηλεκτρική συσκευή (λαός). Θα σας θυμίσω κάτι που αναφέρει ο Καζαντζάκης στον «Φτωχούλη του Θεού»: ο Φράτε Λεόνε εξομολογήθηκε στον Φραγκίσκο μιά αμαρτίατου. Ο Φραγκίσκος απάντησε: «Φράτε Λεόνε, αυτή είναι αληθινά μεγάλη αμαρτία. Πρέπει να νηστέψω τρείς μέρες» - «τί είπες, αδελφέ Φραγκίσκο; εγώ αμάρτησα, εσύ θα νηστέψεις;» - «Φράτε Λεόνε, εγώ είμαι ο ηγούμενόςσου, ο οδηγόςσου, είμαι υπεύθυνος για σένα. Άν έκανες κάποιο σφάλμα, είμαι εγώ υπεύθυνος για αυτό. Δέν είμαι για να σε διατάζω, άν θέλεις νήστεψε. Ομως εγώ πρέπει να νηστέψω, για να σε οδηγώ καλύτερα, γιατί ο ρόλοςμου είναι να σου δείχνω το σωστό και όχι να σε διατάζω».

Να φέρω ένα παράδειγμα απο μιά σχολική τάξη, γιατί πιό εύκολα γίνεται κουμάντο ένα κράτος παρά μιά σχολική τάξη: ένας καθηγητής φωνάζει, πηγαινοέρχεται πάνω κάτω μέσα στην τάξη, επιπλήττει, επαινεί, απειλεί, επιχειρηματολογεί – η τάξη είναι όλο φασαρία και αταξία, και με το ζόρι ο καθηγητής ακούγεται. Άλλος καθηγητής κάθεται ήρεμος στην έδρα, κινείται αργά και ελάχιστα, μιλά χαμηλόφωνα – και οι μαθητές δέν βγάζουν άχνα. Ένα παράδειγμα θα αναφέρω, ταπεινό παράδειγμα, αλλα βγαλμένο απο την πραγματικότητα: γνωρίζω μία συνάδελφο απο της οποίας τα γενέθλια ημερολογιακά στοιχεί βγαίνει αυτός ο χρησμός· μιά φορά είχε να επιτηρήσει σε εξετάσεις μιά τάξη με θρασύτατα και άτακτα παιδιά. Διατήρησε τέλεια την ηρεμίατης και την ακινησίατης έτσι ώστε δέν μπόρεσαν να την βλάψουν κατ’ ουδένα τρόπο· έκανε τη δουλειάτης απολύτως ικανοποιητικά.

Κακός άρχοντας κατα το道德經 είναι εκείνος τον οποίο οι υπήκοοιτου περιφρονούν· λιγότερο κακός είναι εκείνος τον οποίο φοβούνται· καλός είναι εκείνος τον οποίο αγαπούν και σέβονται, αλλα και αυτός ακόμη δέν είναι τέλειος· ο τέλειος άρχοντας είναι εκείνος για τον οποίο οι υπήκοοι ξέρουν μόνο οτι τον έχουν άρχοντα· δέν ενδιαφέρονται να μάθουν άλλο για αυτόν, άλλωστε δέν κάνει άλλο απο το να κάθεται ασάλευτος και σιωπηλός. Έτσι αντιλαμβανόμενοι οι Κινέζοι της κομφουκιανής σχολής το νόημα του χρησμού, μετέτρεψαν τα λόγια (που δέν μπορούσαν πλέον να τα διαβάσουν) του 52(3) [αντίστοιχου χρησμού στο (3)] ωστε να λένε: «στήνει τη ραχοκοκκαλιάτου και έτσι δέν αντιλαμβάνεται το σώματου· μπαίνει στο παλάτιτου και έτσι δέν βλέπει το λαότου». (είναι πάντως πολύ χρήσιμη η παρατήρηση οτι η ευθύτητα της σπονδυλικής στήλης είναι το σπουδαιότερο που πρέπει να επιτύχει κανείς προκειμένου να ξεπεράσει τις παρορμήσεις του εγώ).

Βεβαίως ο καθένας που λαμβάνει αυτόν το χρησμό δέν είναι ασκητής, ούτε άρχοντας. Οπωσδήποτε όμως κατορθώνει σε κάποιο βαθμό να αποσυρθεί απο το θόρυβο της ζωής και απο τις παρορμήσεις του εγώ αποστασιοποιούμενος απο τύψεις, φόβους και οργή. Φαινομενικά όλα αυτά τα πράγματα μοιάζουν με παραδοξότητες και ανοησίες, γιατί ακριβώς έτσι περιγράφεται ο σωστός δρόμος: «όταν ένας ανώτερος λειτουργός ακούει για το σωστό δρόμο, αμέσως τον εφαρμόζει. Όταν ένας μέτριου επιπέδου λειτουργός ακούει για το σωστό δρόμο, αμφιταλαντεύεται. Όταν ένας κατώτερου επιπέδου άνθρωπος ακούει για το σωστό δρόμο, τον καταγελάει. Άν ένας τέτοιος άνθρωπος δέν γελάσει ή δέν κοροϊδέψει, θα πεί πως αυτό δέν είναι ο σωστός δρόμος», γράφει το道德經. Επίσης γράφει: «όλοι λένε οτι ο δικόςμου δρόμος είναι παράδοξος. Και όντως είναι παράδοξος· άν δέν ήταν παράδοξος, θα είχε προ πολλού αποδειχθεί άχρηστος». Η ουσία πίσω απο την επιφάνεια είναι οτι η ακινητοποίηση του σώματος συνεπάγεται ακινητοποίηση του νού και κατα συνέπεια επικοινωνία, έστω σε μικρό βαθμό, με το Θείο, πράγμα που φέρνει μεγάλη έως απεριόριστη χαρά στο άτομο, καθώς και επίλυση όλων των κοσμικών προβλημάτων. Γι’ αυτό ο χρ. λέει μεγγίλεἰυρ (χαίρεται) και χαρακτηρίζεται εδcυ (καλός).

Απο άποψη λογοτεχνικής τεχνικής, ο χρησμός χρησιμοποιεί κοινούς λογότυπους: το –μεν (είμαι) προστίθεται στο κυρίως σύμβολο («υποκείμενο») του κάθε χρησμού, που μπορεί να χρησιμεύσει ώς τίτλοςτου. ἰαριν κηξε (πρωί – βράδυ) σημαίνει «όλη μέρα, μονίμως». Οι δύο αυτές λέξεις έχουν μιά βαθύτερη εσωτερική σημασία: ἰαριν (πρωί) σημαίνει το ἰαγγ (陽, φωτεινό, θετικό) κηξε σημαίνει το ἰιν (陰, σκοτεινό, αρνητικό), στη ζωή αυτά είναι τα «πάνω και τα κάτω», «ups and downs», ευκολίες και δυσκολίες, εύνοια και δυσμένεια της τύχης. Και στην ευμένεια και στη δυσμένεια ο άρχοντας του χρησμού παραμένει ακλόνητος και εύθυμος. Η αντίθεση μεταξύ ευτυχίας και δυστυχίας ταράζει όλους τους κοινούς ανθρώπους, τους κάνει να στενοχωριούνται ακόμη και στον καιρό της ευτυχίας. Ο κοινός άνθρωπος δέν μπορεί να το δεχτεί πως όταν υπάρχει μέρα, θα υπάρχει και νύχτα, όταν υπάρχει εγρήγορση θα υπάρχει και ύπνος, όταν υπάρχει καλοκαίρι θα υπάρχει και χειμώνας, όταν υπάρχει δόξα θα υπάρχει και ταπεινότητα, και ούτω καθεξής. Ο χρησμός αυτός όμως δείχνει τον τρόπο του ανώτερου ανθρώπου που ούτε ταράζεται ούτε στενοχωριέται απο τις αντιθέσεις και μεταπτώσεις. Αυτή η αταραξία έχει συνέπεια όχι μόνο την ακλόνητη εσωτερική χαρά, αλλα και την άκοπη επίλυση όλων των κοσμικών προβλημάτων της ανθρώπινης οργάνωσης στην οποία ο άνθρωπος προΐσταται. Η λέξη αλτουν (χρυσό, χρυσό χρώμα) χρησιμοποιείται εδώ και αλλού μεταφορικά για να δείξει τη μεγάλη αξία (εν προκειμένῳ της ακινησίας), αλλα επίσης την επίτευξη της μεσότητος («χρυσή τομή» λέμε και εμείς) στην οποία έγκειται η αρετή. Η ακινησία συμβολίζεται με τη λ. οιρcίν (θρόνος). Η λ. μεγγί(λεἰυρ) και εδώ και παντού στο ιρκ ΒίτίΓ σχετίζεται πάντοτε με την έδραση σε κάτι ψηλό (εδώ: θρόνο). Ένας ακόμη λόγος που ενέπνευσε τους Κινέζους να ονομάσουν το ιρκ ΒίτίΓ 連山 (απο λέξεις που σήμαιναν «αναρρίχηση σε βουνά»). Κατα σύμπτωση, το 山 (βουνό) ξεκίνησε απο την εικόνα τριών βουνοκορφών, ενώ ο μαντικός αριθμός αυτού του χρησμού είναι 222. Το 2 είναι ο αριθμός του στοιχείου της γαῖας (κατα το σύστημα 4 στοιχείων), οπότε τα 222 εικονίζουν μιά συσσώρευση γής, ένα ακλόνητο βουνό.

象曰 το αρχαίο χειρόγραφο συμβουλεύει：兼山 δυό μαζί βουνά (=το πάνω κ το κάτω τρίγραμμο) κάνουν το 6γραμμο ονομαζόμενο 艮 ΧΑγΑΝ (ο ανώτατος άρχοντας του κράτους)。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 思 διαλογιζόμενος 不 δέν 出 βγαίνει απο 其位 τη θέσητου。 Κατα την πανάρχαια παράδοση ο ανώτατος άρχοντας στέκεται ακίνητος σάν βουνό (ο θάνατος ενός αυτοκράτορα στα Κινέζικα αποδιδόταν ώς 崩 =κατολίσθηση). Γι' αυτό κ το εξάγραμμο αποτελούμενο μόνο απο το τρίγραμμο βουνό (επαναλαμβανόμενο) δίνει την έννοια "ΧΑγΑΝ". Τα τρίγραμμα δίνουν επίσης το πρότυπο της συμβουλής: σάν τα βουνά ακίνητος πρέπει να μείνει αυτός που έλαβε τον χρησμό. Δέν πρέπει να κουνήσει απο τη θέσητου. Ο νούςτου να είναι εν εγρηγόρσει, να γνωρίζει όλα συμβαίνουν στον κόσμο, στο κράτοςτου, όπως ψηλά απο το βουνό βλέπει κανείς όλα τα χαμηλότερα, αλλα το σώματου δέν πρέπει να σαλεύει, δέν πρέπει να μετακινείται.

 

2(1) ▫4-4-4▫

Άν ώς τίτλο κάθε χρησμού πάρουμε αυτό που πηγαίνει με το –μεν (είμαι), ο τίτλος εδώ είναι «ααλαα ατλιγ ἰολ τεγγρί» («το θεϊκό όν με το παρδαλό άλογο», μιά προσωποποίηση της οδού). Όταν λέμε «οδός», δέν εννοούμε το οδόστρωμα, αλλα εννοούμε τον τρόπο με τον οποίο πορεύεται ο κόσμος, με τον οποίο προχωράει η ζωή. Είναι δηλαδή αυτό που οι Κινέζοι ονομάζουν 道 «ΤΑΟ», λέξη που κατα βάσιν σημαίνει δρόμος (ακόμη και με την έννοια του οδοστρώματος). Δέν είναι τυχαίο οτι ἰολ και «ΤΑΟ» (dao) είναι διαφορετικές προφορές της ίδιας λέξης, αρχικά D(A)L στην πανανθρώπινη γλώσσα (στα Σουμερικά “zil” προφερόμενο «θελ» απο  παλιότερο «θαλ» απο *dal. Στην πρωτοΑυστροΝησιακή γλώσσα zalan απο *dal-an. Στα Κινέζικα το –L στο τέλος όλων ανεξαιρέτως των λέξεων έγινε U (ου). Στις twepquroικές γλώσσες το Δ τρεπόταν συχνότατα σε δ, και το δ στην αρχή λέξεων έγινε σε όλες τις περιπτώσεις ἰ, δηλαδή εν προκειμένω Δαλ / Δολ ―> δολ  ―> ἰολ).

Η πορεία της ζωής σ’αυτήν την περίπτωση γίνεται παρδαλή, φανταχτερή, παράξενη, και κυρίως αναπάντεχη. Είναι βεβαίως κάτι φυσικό και αέναο, όπως η συνεχής κίνηση των ουρανίων σωμάτων. Γι’ αυτό λέει «ἰαριν κηξε» = «πρωί βράδυ», δηλαδή διαρκώς, εςυρ μεν (βαδίζω). Είναι απλώς βάδισμα της ζωής, όχι καλπασμός. Αλλα για τον άνθρωπο είναι γεγονότα απρόσμενα, είναι τρομάρα. Ο άνθρωπος που παίρνει αυτόν τον χρησμό συμβολίζεται με δύο μηνών παιδί. Έχω μιλήσει στο περι των αριθμών κεφάλαιο για το τί σημαίνει δύο μηνών. Το 3 είναι αυτό που σημαίνει την πληρότητα εν χρόνῳ· το δύο δείχνει οτι ακόμη δέν υπάρχει η πληρότητα του χρόνου, δέν υπάρχει η ωριμότητα. Μπορεί να είναι και μεγάλης ηλικίας ο άνθρωπος, αλλα στην υπόθεση για την οποία ρωτάει, είναι εντελώς άπειρος, σάν δύο μηνών παιδί, δέν καταλαβαίνει τί σημαίνουν αυτά που βιώνει, η υπόθεση είναι επίσης δύο μηνών (ή πάντως πολύ καινούργια) και δέν φαίνεται πού το πάει η ζωή. Ας πούμε, έχεις μιά απλώς φιλική σχέση με μιά κοπέλα που θα μπορούσε ίσως να εξελιχθεί και σε γάμο· στους δύο μήνες (επιφανειακής) γνωριμίας, μαθαίνεις οτι η κοπέλα συνδέεται με κάποιον άλλο. Είναι ένα παράδειγμα των γεγονότων που συμβολίζει ο χρησμός. Και ειδοποιείται ο άνθρωπος να μήν φοβηθεί: η ζωή έχει σκοπό να του φέρει καλή τύχη. Λέει η ζωή στον άνθρωπο που έλαβε τον χρησμό: στο βάθος των γεγονότων που σε ταράσσουν, εγκυμονώ την ευτυχίασου. Αυτός ο χρησμός είναι η προέλευση του 51(3), [震 του周易].

Απο λογοτεχνική άποψη, εδώ χρησιμοποιούνται λογότυποι του ιρκ ΒίτίΓ: ἰαριν κηξε (πρωί – βράδυ), ουτρου σοκουςμης (αντικρυστά συνάντησε), κίςί ογλι (ανθρώπου παιδί), κουτ Βηρ- (ευτυχίας παροχή). Επίσης έχουμε τα ζεύγη παρηχούντων και ομοιοτέλευτων φράσεων που χαρακτηρίζουν τη διατύπωση του ιρκ ΒίτίΓ:

ααλαα ατλιγ ἰολ τεγγρί μεν - ἰαριν κηξε εςυρ μεν

εκί αἰλιγ – κίςί ογλιν

κίςί ογλιν σοκουςμης – κίςί κορκμης, (όπου η χρήση της λ. κίςί δείχνει οτι ο συγγραφέας του ιρκ ΒίτίΓ είχε υπόψητου ενήλικο άτομο, παρόλο που το συμβολίζει με δυό μηνών παιδί), και το σημαντικότερο:

κορκμα τημης – κουτ ΒηρΓεἰ μεν τημης, όπου επιλέχθηκε το ρήμα κορκ- για να παρηχήσει με το κουτ.

Ο αντίστοιχος χρησμός του 周易, 51 (3), χρησιμοποιεί τη λ. 虩 (που ποτέ άλλοτε δέν χρησιμοποιήθηκε στα Κινέζικα παραμόνο στην απόδοση αυτού του χρησμού), η οποία λ. αποτελείται απο το δεξιά στοιχείο 虎 (τίγρη) που δείχνει τη σημασία «φόβος» όπως και στο γράμμα慮 («ανησυχία»), και απο το αριστερά στοιχείο που δείχνει την προφορά (στα παλιά Κινέζικα: k̒jɒk) που ήταν η κινέζικη απόδοση της λ. κορκ-. (Όπου λέω «παλιά Κινέζικα», εννοώ του 6^ου αιώνος μετά Χριστόν, παλαιότερα ντοκουμέντα δέν υπάρχουν για την προφορά των κινέζικων λέξεων. Την προφορά των παλιών κινέζικων λ. αντιγράφω απο τον Kalgren ώς έχει). Η λ. 吉, που εμφανίζεται στην 1^η γραμμή του 51 (3), χρησιμοποιείται συνήθως στο (3) ώς απόδοση του twepquroικού εδΓυ (καλό) ενώ η λ. 啞 (̒·α +κάποιο τελικό λαρυγγικό φωνήεν) που κανονικά σημαίνει μουγκός, στο (3) το ερμηνεύουν ως απόδοση του ήχου γέλιου, στην πραγματικότητα μάλλον ξεκίνησε απο παλιά φωνητική απόδοση της λ. κόρκ-μα, ή και της λ. κουτ. Όπως ο χρ. 1 (1) αντιστοιχεί προπάντων στην 6^η γραμμή του 52(3) ονομαζόμενου 艮, έτσι ο 2 (1) αντιστοιχεί προπάντων στην 1^η γραμμή του 51 (3), ονομαζόμενου震. Οι χρ. 52 και 51 του (3) είναι μεταξύτους αντίθετοι, ομοίως αντίθετοι συμβαίνει να είναι οι διαδοχικοί χρ. 1 και 2 του ιρκ ΒίτίΓ (1), ο μέν 1 δίνεται απο τους αριθμούς 222, ο δέ 2 απο τους αριθμούς 444 (καθώς έχω σημειώσει, σε αυτό το σύστημα το 2 = βαρύ, είναι αντίθετο του 4 =ελαφρύ).

Το σύμβολο του έφιππου, όπου το χρώμα του αλόγου σημαίνει κάτι, είναι συνηθισμένο στο ιρκ ΒίτίΓ, ενώ απουσιάζει απο την σωζόμενη κινέζικη απόδοση του (3) που εκφράζει έναν πολύ μεταγενέστερο και πιό «πολιτισμένο» κόσμο.

Αξιοσημείωτο επίσης είναι πως η λ. ἰολ όπου απαντά στο ιρκ ΒίτίΓ έχει τη σημασία (τη μεταφορική): της πορείας της ζωής και της αντίστοιχης ηθικής που σε κάθε περίπτωση αρμόζει στον άνθρωπο, όπως συνήθως χρησιμοποιούνταν η λ. 道 «ΤΑΟ» στα κινέζικα λογοτεχνικά κείμενα.

象曰 το αρχαίο βιβλίο συμβουλεύει (εδώ το διαδικτυακό κείμενο έχει 講雷 αντί του 洊雷 της κλασσικής έκδοσης)：洊 διαδοχικοί 雷 κεραυνοί (=τα δύο 3γραμμα) (σχηματίζουν το 6γραμμο ονομαζόμενο) 震 "έφιππος σε παρδαλό άλογο"。君子 ο ανώτερος άνθρωπος  以 το εφαρμόζει ώς εξής: 恐 στον κίνδυνο 懼 κ στον φόβο 修 μελετά προσεκτικά (την κατάσταση) 省 παρατηρώντας και τις λεπτομέρειες。

 

3(1) ▫3-3-3▫

Σ’ αυτόν τον χρησμό πρέπει πρώτα να παρατηρήσουμε την πληθώρα των λογοπαιγνίων. Όλοι οι χρ. του ιρκ ΒίτίΓ είναι διατυπωμένοι με λογοπαίγνια, αλλα σ’ αυτόν εδώ είναι πιό έκδηλα: ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ θέλησε όλες οι λέξεις να αρχίζουν απο τ, ή έστω να περιέχουν τ. Η λ. καρα κους πρέπει αρχικά να ήταν καρα ταλ. (καρα κους και καρταλ σημαίνουν το ίδιο πράγμα: αετός. καρα εδώ δέν σημαίνει «μαύρο, σκούρο», αλλα είναι το παλιό όνομα του αετού, που έφτασε να γίνει ομόηχο με καρα = μαύρο, αρχικά προφερόμενο κάπως διαφορετικά. κους = πτηνό, που παλιά λεγόταν και ταλ, απο Δαλ. Δαλ ώς ρήμα στα Σουμερικά σημαίνει «πετά». Απο την ίδια ρίζα πρέπει να βγαίνει και το ιαπωνικό τορι (απο *Δολι = πετούμενο) = πουλί. Το οτι κους και Δαλ ήταν συνώνυμα, φαίνεται απο το ότι καρα κους = καρταλ). Στις πρώτες λέξεις ο δημιουργός (μπορώ να πώ: ο ποιητής) του χρ. παίζει με τα τ και λ, όλα με πίσω φωνήεντα: αλτουν κανατλιγ ταλιμ καραταλ (η έμπνευση πρέπει να ξεκίνησε απο τη λ. ταλ (*Δαλ) = πουλί. Παραλληλίζονται επίσης οι λ. αλτουν με ταλιμ (δισύλλαβες) και κανατλιγ με καραταλ (τρισύλλαβες), έτσι ωστε δημιουργείται ένας ρυθμός (ίαμβος ανάπαιστος, ίαμβος ανάπαιστος, με τη σημερινή τουλάχιστον προφορά).

Παρακάτω, έχω ήδη σημειώσει σε άλλο κεφάλαιο οτι η λ. ταν = σώμα πρέπει να ήταν γνήσια twepquroική, η δέ λ. τυ ήταν τυχ (διότι δέν μπορεί απο το τίποτε να προέρχεται το –Γ στον μαρτυρούμενο τύπο τυΓ, ούτε πάλι ήταν το –Γ (-g) εξαρχής, γιατί τότε δέν θα είχε χαθεί τόσο νωρίς. Άρα ήταν τριβόμενος φθόγγος (χ), που αφενός σε κάποιες γλώσσες στερεοποιήθηκε σε –Γ, ενώ σε άλλες σιγήθηκε). Συνεπώς το αρχικό κείμενο έλεγε: τανιμ τυχί ταχι τυκεεμεζκεν, όπου εκτός απο τα τ- έχουμε και πάλι παραλληλισμό 1^ης με 3^ης και 2^ης με 4^ης λέξης: τανιμ – ταχι, τυχί – τυκεε, ενώ όλες οι λ. ήταν δισύλλαβες (σημειωτέον οτι το τυκεεμεζκεν δέν είναι γραμμένο ώς μία λέξη, αλλα ως τυκεε μεζκεν. Συχνά οι Twépquroοι διέκριναν τα προσφύματα σάν να ήταν συνοδεύουσε αλλα χωριστές λέξεις. Αυτό φαίνεται και στη δημιουργία του συλλαβαρίουτους, όπου όνομα του κάθε γράμματος θεωρείται η ρίζα και όχι ολόκληρη η λέξη που εικονίζεται, π.χ. το  ονομάζεται εΓ, και όχι εΓίν = λυγισμένο, κορυφή της σκηνής, που εικονίζει το γράμμα). Σήμερα στις twepquroικές γλώσσες εκτός της Chuvash όλες οι λ. τονίζονται στη λήγουσα, παλιά όμως νομίζω πως ο κύριος τόνος ήταν στην πρώτη συλλαβή, όπως συμβαίνει στα Ουγγαρέζικα, γλώσσα όχι αδερφή αλλα πρώτη ξαδέρφη της twepquroικής. Οι λήγουσες στα twepquroικά ήταν συνήθως μακρές και με δευτερεύοντα τόνο (για να μήν περνάει το τελικό φωνήεν απαρατήρητο). Δηλαδή ίσχυε ο γενικός κανόνας των αλταϊκών γλωσσών, που σώθηκε στην Σουμερική, την Ιαπωνική, και εν μέρει την Βασκική, οτι κάθε σύμφωνο πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθείται απο φωνήεν· γι’ αυτό υπήρχαν βοηθητικά (βραχέα και άτονα) φωνήεντα μόνο και μόνο για να μπορούν να προφερθούν τα πρό αυτών σύμφωνα. Όταν λοιπόν η λ. τελείωνε σε «κανονικό» φωνήεν, αυτό ήταν μακρό ή τουλάχιστον έπαιρνε δευτερεύοντα τόνο (ο πρωτεύων ήταν στην πρώτη συλλαβή) για να φαίνεται οτι δέν είναι βοηθητικό φωνήεν. Αυτός ο δευτερεύων τόνος έφτασε να γίνει σήμερα πρωτεύων. Ενώ αρχικά ο πρωτεύων ήταν στην πρώτη απο την αρχή συλλαβή. Αυτό εξηγεί πολλά απο τα λογοπαίγνια του  αρχαιοτάτης προελεύσεως ιρκ ΒίτίΓ. Στην προκειμένη περίπτωση προφερόταν «τάνιμ τύχi τάχι τύκεε μὲζκεν», οπότε έχουμε τροχαϊκό ρυθμό (που δίνει τονική έμφαση στα τ-) και επιπροσθέτως κάθε δεύτερη συλλαβή μακρά ύ – ύ – ύ – ύ – , και ένα ακόμη «ύ –» στο τάλουἰΔα.

Οι λ. τάλουἰδα ἰάτιπαν σχηματίζουν ζεύγος τρισυλλάβων με πίσω φωνήεντα. Το ἰ στο ἰατιπαν προέρχεται απο λ ή δ (απο λ, άν είναι όντως συγγενές με το Ι.Ε. λατινικό latus, που έχει και αυτό την έννοια του επιπέδου, της ξάπλας) οπότε ήταν εντονότερη η παρήχηση με το τάλουἰΔα. Η ίδια παρήχηση συνεχίζεται στο τάπλαΔουκιμiiν (επίσης θεωρούμενο τρισύλλαβο: τάπλαΔουκ + ιμiiν), και ταυτόχρονα μεταβαίνουμε σε ένα ακόμη παραλληλισμό ζευγαριών λέξεων:

ταπλαΔουκιμιιν τουταρμεν – σεβΔυκiμiiν ἰηἰυρμεν

όπου η 1^η λ. παραλληλίζεται με την 3^η (ταπλαΔουκiμιιν – σεβΔυκiμiiν) νοηματικώς και γραμματικώς, ομοίως και η 2^η με την 4^η (τουταρμεν - ἰηἰυρμεν). Επίσης παρατηρούμε, η 1^η και 2^η λ. είναι με πίσω φωνήεντα, η 3^η και 4^η με μπροστά φωνήεντα. (Ο Ταλατ Τεκίν λέει οτι το πρόσφυμα -iiν ήταν πάντα με πρόσθιο φωνήεν όπως δείχνει το «τάπλαΔουκιμiiν» ενώ πρόκειται σαφώς για λάθος του γραφέα αντί για το σωστό τάπλαΔουκιμιιν, ο γραφέας προφανώς είχε στο νούτου το -iiν του παραλληλιζόμενου σεβΔυκiμiiν, γι’ αυτό και έκανε το λάθος).

Το ἰηἰυρ αρχιά ήταν Γηἰυρ. Το ρήμα ἰη- (=τρώει), αρχικά ήταν Γη-. Αυτό το ξέρω γιατί το παράγωγο ἰημiς (=καρπός) σε κάποια παλιά εποχή πέρασε στα Ουγγρικά ώς “gyümölzs” = Γύμοιλξ). Το ουγγρικό gy είναι πρόσθιος ουρανικός ηχηρός φθόγγος και σαφώς όχι οδοντικός όπως νόμισε ο G. Clauson. Άλλωστε, το twepquroικό ρήμα ἰη- βρίσκεται στα Σουμερικά ώς “KÚ”, δηλαδή kköö (κκοοι). Το ίδιο δείχνει το συγγενές Ι.Ε. ελληνικό γευ- (γεύ-ομαι, κλπ). Συνεπώς στα Twépquroικα η αρχική μορφή ήταν Γη- (cee-). Το Γηἰυρμεν παραλληλίζεται ηχητικώς με το κυξλυΓ μεν. (το «ξ», αρχικά «ς» δηλαδή ś, έμοιαζε με το ἰ). Ενώ το άνταγ πάει μαζί με τα άλλα δισύλλαβα, κυρίως με το κυξλυΓ, αλλα και τα υπόλοιπα απο το τουταρ και μετά, και φέρνει άλλη μιά φορά το τ που είναι το κυριότερο ηχητικό «εφφέ» του παρόντος χρησμού (σ’ αυτό συμβάλλουν και τα Δ). Θα έχετε παρατηρήσει επίσης την παρήχηση των χ και κ στη φράση:

τανιμ τυχi ταχι τυκεε μεζκεν.

Άραγε έχει κάποια σημασία η εναλλαγή του Βίλίγγ κάποιων χρησμών με το Βίλίγγλερ άλλων; Κατα τη γνώμημου, αρχικά όλοι οι χρησμοί είχαν Βίλίγγ (= να ξέρετε, να συμπεράνετε). Μεταγενέστεροι γραφείς θα πρόσθεσαν το –λερ (που δέν απαντά σε καμιά άλλη λ. του ιρκ ΒίτίΓ), για να φέρουν το κείμενο πιό κοντά στην τρέχουσα γλώσσα. Οπότε, οι κρίσεις των χρησμών αρχικά ήταν συνήθως ή άνξα Βίλiγγ ἰάβλακ ολ, ή άνξα Βίλiγγ ἰάβιζ ολ, ή άνξα Βίλiγγ έδΓυ ολ, δηλαδή επτασύλλαβες τροχαϊκές φράσεις. Στις λίγες περιπτώσεις που προστίθεται το αњιγ (=εξαιρετικά, πάρα πολύ), η φράση γίνεται εννιασύλλαβη, αλλα πάλι με τον ίδιο τροχαϊκό ρυθμό, όλο με δισύλλαβα, με κατάληξη το μονοσύλλαβο ολ (που κι αυτό αρχικά έπαιρνε βοηθητικό καταληκτικό φωνήεν).

Με όλα τα φοβερά και τρομερά που έχουν ειπωθεί, κανείς δέν έχει τολμήσει να πεί πως το ιρκ ΒίτίΓ είναι μετάφραση απο κάποιο μή twepquroικό έργο· ούτε ο κ. G. Clauson (που γνώρισε πολλά έργα που όντως μεταφράστηκαν στα twepquroικά απο άλλες γλώσσες, και αρεσκόταν να βγάζει twepquroικές λέξεις οτι τάχα είναι ξένα δάνεια) δέν είπε τέτοιο πράγμα. Άν το μίσος για την Twepquroία ή η αγάπη για την Κίνα σας κάνουν να σκεφθείτε οτι το ιρκ ΒίτίΓ έχει μή twepquroική προέλευση, να είστε βέβαιος / βέβαιη πως τότε δέν θα υπήρχαν όλα αυτά τα λογοπαίγνια, ρυθμοί και παρηχήσεις. Αυτά υπάρχουν για δύο λόγους: 1. ώς ένα πολύτιμο και μαγικό κείμενο, άξιζε να έχει ποιητική και αποφθεγματική μορφή. και 2. όταν πρωτογράφηκε, γραφόταν με μιά πρωτόγονη γραφή εικόνων, που για να ερμηνευθούν με ακρίβεια ώς κείμενο έπρεπε να βοηθηθούν απο την απομνημόνευση, και η απομνημόνευση χρειαζόταν τα λογοπαίγνια, για να θυμάται ο χρήστης επακριβώς το κείμενο. Απο πρακτικής απόψεως ο δεύτερος λόγος ήταν σημαντικότερος.

Αντιθέτως, για το οτι το周易 (3) που έχουμε στα Κινέζικα είναι μιά αδέξια προσπάθεια απόδοσης απο τα twepquroικά (όταν πλέον υπήρχε κινέζικη γραφή) υπάρχει σωρεία στοιχείων, που θα τα δείτε όσο διαβάζετε αυτήν την εργασία. Την κινέζικη σοφία κανείς δέν τη θαυμάζει περισσότερο απο ’μένα. Αλλά, όπως πολλάκις έχει γραφεί στην παρούσα εργασία, η αλήθεια πρέπει να λέγεται: η Κίνα υπήρξε όχι η μεγάλη πηγή, αλλα η μεγάλη δεξαμενή της σοφίας.

Όσον αφορά το νόημα του χρ. 3 (1), τα φτερά και η πτήση σε όλες τις παραδοσιακές λογοτεχνίες συμβολίζουν τις εκπληκτικές δυνατότητες, έτσι και στο ιρκ ΒίτίΓ. Αυτός που παίρνει τον χρησμό έχει εξαίρετες δυνατότητες. Παρομοιάζεται με αετό, τον βασιλιά των πουλιών. Η λ. ταλιμ δείχνει πως έχει ορμητικό δυναμικό χαρακτήρα. Είναι αρχετυπικά σαρκοφάγος. Τα φτεράτου είναι αλτουν («χρυσά»)· είπαμε πως η λ. αλτουν χρησιμοποιείται μόνο μεταφορικά στο ιρκ ΒίτίΓ, είναι τιμητικό επίθετο, αλλα επίσης συμβολικώς ισοδυναμεί με το 黄 («κίτρινο») της κινέζικης λογοτεχνίας, που είναι σύμβολο του σωστού δρόμου, της ορθότητας, του σωστού μέτρου. Άρα αυτός ο άνθρωπος ξέρει να χρησιμοποιεί τις εξαιρετικές δυνατότητεςτου σε σωστή κατεύθυνση και με το σωστό μέτρο. Προτού ακόμη ωριμάσει ώς άτομο, και προτού περάσει το ποτάμι (δηλαδή προτού κάνει ένα μεγάλο πέρασμα στη ζωή, προς ασφαλέστερες συνθήκες), ξαπλώνει στην αμμουδιά της όχθης, έχει άνεση, αναπαύεται, τρώει πίνει και παίρνει ό,τι θέλει, δηλαδή καλύπτει τις ανάγκεςτου και απολαμβάνει τη ζωή. Αφού ήδη στην ανωριμότητατου κάνει έτσι, φανταστείτε όταν ωριμάσει και περάσει το ποτάμι! Απο αυτόν τον χρ. προήλθε ο χρ. 5 (3) ονομαζόμενος 需 (αυτό κανονικά σημαίνει «προσδοκία»)· ταιριάζει αρκετά στο νόημα του παρόντος χρησμού: ο αετός περιμένοντας να βγάλει πλήρες φτέρωμα αναπαύεται και απολαμβάνει. Αυτό ακριβώς συμβουλεύει και η «εικόνα» του χρ. 5(3): 君子以飲食宴樂 «ο ανώτερος άνθρωπος τρώγοντας και πίνοντας αναπαύεται και χαίρεται». Το κάτω τρίγραμμο λέγεται ουρανός, το επάνω: σύννεφα. Όταν ο ουρανός γεμίζει σύννεφα δέν είναι για να ξεκινήσεις να πάς κάπου, γιατί θα σε πιάσει καταιγίδα, αλλα είναι καιρός να περνάς καλά, γιατί βροχή πρόκειται να πέσει και να κάνει τη γή να καρπίσει.

Οι αριθμοί που δίνουν τον χρησμό 3 του ιρκ ΒίτίΓ είναι 333. Το 3 σημαίνει αδύναμο (αντίθετα με το 1 = δυνατό), αλλα είναι μονός, ἰαγγ (陽) αριθμός. Όταν καί οι 3 αριθμοί είναι 3, η αδυναμία είναι πάρα πολλή, άρα θα εξελιχθεί σε δύναμη. (Κάθε τί που παραγίνεται μεταβαίνει στο αντίθετότου). Ο χρησμός είναι καλός γιατί καί οι τρείς αριθμοί είναι ίδιοι, άρα υπάρχει πλήρης συμφωνία, πουθενά σύγκρουση ή αντίθεση. Αυτό συμβαίνει στους 4 πρώτους χρ. του ιρκ ΒίτίΓ.

 

4(1) 1-1-1

Όπως και σε άλλους χρησμούς, σύμβολο εδώ είναι το πουλί τογαν (γεράκι), δυναμικό, ορμητικό πουλί, μαχητικό, θαυμαστό στους Twépquroους, αλλα έρχεται δεύτερο στη δύναμη και μαχητικότητα, μετά τον αετό. Το χρώμα υρυγγ (λευκό) συμβολίζει ό,τι είναι καλό: την σοφία, τη δύναμη, την αγάπη, με άλλους όρους, κατα τον απόστολο Παύλο «πίστη, ελπίδα και αγάπη». Το λευκό είναι το χρώμα του Πανάγαθου Θεού. Είναι αυτό απο το οποίο όλα τα άλλα προέρχονται. Εδώ δέν είναι αμιγές λευκό, αλλα εσρί (πιτσιλωτό). Αυτό είναι σύμβολο διακόσμησης, στολισμού, καλλιτεχνικής φύσης, αλλα επίσης υπαινίσσεται έναν κάπως ναζιάρικο χαρακτήρα, που ρέπει στο παιχνίδι όπως και στο παράπονο. Το ίδιο το πουλί συμβολίζει ομορφιά (είναι όμορφο) και καλλιτεχνία, και κάθεται σε ψηλό, ευθυτενές, μεγαλοπρεπές, όμορφο δέντρο, ξινταν (σάνδαλον), που στο αρχικό κείμενο ήταν ξααμ (κάποιο είδος έλατου), κι αυτό με ασπριδερό χρώμα. Χρησιμοποιείται και εδώ ο λογότυπος ολουρουπαν μεγγiλεἰυρ μεν (κάθομαι και αισθάνομαι ευτυχία), που συνδέεται με την έδραση σε κάτι υψηλό. Η κρίση του χρησμού λέει μόνο άνξα Βiλiγγλερ. Δέν είναι ελλιπής αυτή η κρίση. Βρίσκεται σε χρησμούς που φανερώνουν ικανοποιητική ζωή, πάντως όχι δυστυχία, αλλα ούτε και ουσιαστικό κέρδος υπάρχει, ούτε λόγος για μεγάλη χαρά. Αυτή η κρίση (λογότυπος) αντιστοιχεί ακριβώς στο 无咎 (το μεταφράζουν «δέν υπάρχει σφάλμα, δέν υπάρχει αμάρτημα», άρα ούτε λόγος για δυστυχία να έρθει) του 周易 (3).

Για να προσπαθήσω να εξηγήσω πώς ο χρ. βγαίνει απο τους αριθμούςτου, ο αριθμός 1 σημαίνει δύναμη και φώς. Εδώ καί οι τρείς αριθμοί είναι 1 (111), άρα ο δυναμισμός, ενθουσιασμός είναι υπερβολικός και συνεπώς μεταπίπτει σε αδυναμία, το φώς είναι υπερβολικό και σκοτεινιάζει όπως ο ήλιος το μεσημέρι πρόκειται να χαμηλώσει. Επίσης το 1 συμβολίζει το εγώ, το άτομο μόνοτου (μοναξιά). Το γεράκι είναι μόνοτου στο όμορφο δέντρο Καλλιεργεί την ομορφιά, ομορφαίνει τον περίγυρο με την παρουσίατου, χαίρεται – η χαρά είναι οπωσδήποτε καλό – ούτε κακό κάνει ούτε κακό παθαίνει, αλλα και ουσιαστικό κέρδος δέν έχει.

Απο αυτόν τον χρ. προήλθε ο 22 (3) που ονομάζεται 賁 (μεταφράζεται «ευπαρουσίαστο, χάρη»). Η ομορφιά, η καλλιτεχνική δημιουργία είναι δύναμη, αλλα όποιος λαμβάνει αυτόν τον χρ. απατάται άν νομίζει οτι μόνο με την καλλιτεχνική δημιουργία θα αλλάξει τον κόσμο ή θα επιλύσει τα βασικά προβλήματα της ζωής. Είναι σάν τον ψαρά του Αισώπειου μύθου, που έπαιζε τον αυλό για να γοητεύσει τα ψάρια και να τα πιάσει. Ύστερα έρριξε τα δίχτυα, έπιασε τα ψάρια και σπαρταρούσανε. «Τώρα χορεύετε! όταν σας έπαιζα τον αυλό, δέν χορεύατε!». Όποιος λαμβάνει αυτόν τον χρησμό, δέν έχει τη δύναμη να ρίξει τα δίχτυα. Αυτός ο χρ. δέν δείχνει το ρίξιμο των διχτυών. Δείχνει ομορφιά και καλλιτεχνία, που οπωσδήποτε χρειάζεται στη ζωή. Ο Richard Wilhelm, μεταφραστής του διατηρούμενου 周易 (3), σημειώνει οτι, σύμφωνα με την παράδοση, ο Κομφούκιος (που συχνά χρησιμοποιούσε το周易 (3)) μόνο μιά φορά έλαβε χρησμό του οποίου την συμβουλή δέν κατάλαβε, και ήτανε ο χρ. 賁 (22 του (3)). Ουσιαστικά τον ίδιο χρησμό, σημειώνει ο Richard Wilhelm, έλαβε και ο Σωκράτης: «ώ Σώκρατες, μουσικήν ποίει και εργάζου».

象το αρχαίο χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：山 στο βουνό 下 απο κάτω 有 έχει 火 φωτιά, (έτσι σχηματίζεται το 6γραμμο ονομαζόμενο) 賁 "το γεράκι κάθεται πάνω στο δέντρο"。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει (ώς εξής): 眀 φωτίζοντας 庶 το σύνολο (της κοινότητας, της κοινωνίας) 政 κυβερνά，无 χωρίς να 敢 τολμά 折獄 να κάνει διακρίσεις。Το κάτω 3γραμμο λέγεται "φωτιά", το επάνω λέγεται "βουνό". Η φωτιά είναι κάτω, θα πεί οτι έχει ταπεινότητα. Φωτίζει και τα ανώτερα κ τα κατώτερα στρώματα, όλη την κοινωνία, χωρίς να κάνει διακρίσεις εις βάρος λιγότερο χρήσιμων ή λιγότερο ηθικών ανθρώπων. Το γεράκι πάνω στο δέντρο παρουσιάζεται στον κόσμο, δέν μπορεί να επιβάλει σε κανέναν τί να κάνει. Σε αυτήν την περίπτωση ο άξιος άρχοντας κυβερνά την κοινωνία με το να δίνει φώς, γνώση, σε όλους, χωρίς να ασχολείται με το ποιός αξίζει τη γνώση κ ποιός όχι. Σε κανέναν δέν επιβάλλει τί να πράξει: απλώνει παντού το "φώς", έτσι ωστε κανείς δέν μπορεί να φθονήσει λέγοντας "γιατί σ' αυτούς κ όχι σ'εμάς;!", κ όποιος έχει μυαλό θα χρησιμοποιήσει το "φώς", τη γνώση, στο να πράξει το σωστό. Έτσι όλη η κοινωνία θα κυβερνηθεί σωστά: αδικίες δέν γίνονται, γιατί υπάρχει φώς, "διαφάνεια", δέν μπορούν να γίνουν ύπουλες ενέργειες στα κρυφά. Όποιος έχει την καλή θέληση να πράξει το σωστό, θα απολαύσει τις συνέπειες των πράξεωντου, κ όποιος αναποδιάσει στο σωστό, θα υποστεί τις συνέπειες απο τις ίδιεςτου τις πράξεις, χωρίς η κυβέρνηση να μοιράσει σε κανέναν ποινές ή αμοιβές.

 

5(1) ▫2-4-2▫

Τίτλος αυτού του χρησμού είναι «ΒεΓ ερ», ο αφέντης, ο ευγενής. Με ΒεΓ παρομοιάζεται όποιος παίρνει αυτόν τον χρησμό. Η λ. αρχικά ήταν *μεΓ, ωστόσο η τροπή μ- --> Β- είναι πολύ παλιό φαινόμενο στις twepquroικές γλώσσες, αφού απαντά ακόμη και στην Σουμερική, και στις άλλες συγγενείς γλώσσες, ακόμη και στα Κινέζικα. Στα twepquroικά η τροπή μ- --> Β-, όπως και ν- --> Δ- και γγ- --> ∅ , έχει καθολικό χαρακτήρα, συνέβη σε όλες τις λέξεις, και αιτία αυτού του φαινομένου είναι, υποθέτω, το οτι όλες οι λ. είχαν πρωτεύοντα δυναμικό τόνο στην πρώτη συλλαβή· σ’ αυτό οφείλεται και π- --> Β-, και γενικά όλες οι παθήσεις των αρκτικών συμφώνων στις twepquroικές γλώσσες.

Δεδομένου οτι τα μέταλλα ακόμη δέν χρησιμοποιούνταν, ο πλούτος και η δύναμη εξαρτώνταν απο τα ζώα και απο τα αρσενικά παιδιά. Το άλογο ήταν σύμβολο δύναμης και ορμής, ήταν χρήσιμο και στον πόλεμο, καθώς φαίνεται μέσα απο το ιρκ ΒίτίΓ. Η καμήλα, παντελώς απούσα στην κινέζικη λογοτεχνία, στο ιρκ ΒίτίΓ συμβολίζει τα ένστικτα, αλλα επίσης τη δύναμη ενός άλλου είδους, που χαρακτηρίζεται απο σταθερότητα, αντοχή, υπομονή. Άρα το άλογο συμβολίζει τις ἰαγγ (陽) αρετές, ενώ η καμήλα τις ἰιν (陰) αρετές. Καί τα δύο όμως είναι σύμβολα δύναμης. Το τρίτο σύμβολο, το παιδί, είναι άνθρωπος, σύμβολο ενός τρίτου είδους αρετής που χαρακτηρίζεται πρωτίστως απο τη σοφία, την κρίση, την ικανότητα διοίκησης και κυριάρχησης. Έτσι, αυτά τα τρία εκφράζουν τις ιδιότητες των τριών αρχών της κινέζικης σοφίας: 天 (Ουρανός) που παριστάνεται με τον αριθμό 1, 地 (Γή, αριθμός 2), και 人 (Άνθρωπος, αριθμός 3). Το άλογο Το άλογο συμβολίζει τον Ουρανό, η καμήλα τη Γή, το παιδί τον Άνθρωπο. Καί στα τρία αυτά ο ΒεΓ (αφέντης) απόκτησε μεγάλο κέρδος. Γεννήθηκαν απο το καθένα αρσενικά τέκνα μεγάλης αξίας· το καθένα είναι υπόσχεση μεγαλείου. Το πουλάρι θα γίνει χρήσιμο ώς αρσενικό άλογο με «χρυσές» οπλές, το καμηλάκι θα γίνει χρήσιμο ώς αρσενική καμήλα με «χρυσό» καρφί στη μύτη, ενώ ο γιός ώς ευγενής, άξιος διάδοχος.

(Είναι καταφανώς λάθος που κάποιοι εκδότες παίρνουν ώς υποκείμενα του ἰαραγαἰ τα αδγιρλικ, Βουγραλικ, ΒεΓλiκ. Αυτά είναι κατηγορούμενα του ἰαραγαἰ. Υποκείμενα είναι τα τρία νεογέννητα. Θα χρησιμεύσουν (όταν μεγαλώσουν): το πρώτο ώς αρσενικό άλογο με χρυσές οπλές, το δεύτερο ώς αρσ. καμήλα με χρυσό «καρφί», και το τρίτο ώς ευγενής, διάδοχος).

Η λ. αλτουν, όπως παντού στο ιρκ ΒίτίΓ, αντιστοιχεί στο κινέζικο 黄 («κίτρινο»), σύμβολο του σωστού σκοπού, σωστής μεθόδου και σωστού μέτρου. «Χρυσές» οπλές θα πεί οτι είναι κατάλληλο για μακρές πορείες πάντα σε σωστές κατευθύνσεις. «Χρυσό» nose-peg, θα πεί πως είναι εύκολο να οδηγείται για καλά έργα. (Στα άλογα βάζουμε ένα σίδερο στο στόμα, στα κενά που έχει το άλογο δίπλα στους κυνόδοντέςτου, αυτό συνδέεται με το χαλινάρι, για να καθοδηγείται το άλογο. Τέτοιο πράγμα εδώ δέν αναφέρεται, αφού άλλωστε τα μέταλλα τότε δέν ήταν εν χρήσει. Στις καμήλες απο παλιά μέχρι σήμερα δέν βάζουν κανένα μεταλλικό αντικείμενο στο στόμα· για να τις καθοδηγούν, βάζουν στη μύτητους ένα είδος ξύλινο καρφί (αγγλικά το λένε nose-peg) απο το οποίο εξέχει μόνο το «κεφάλι» σχήματος κάπως σάν πεπλατυσμένο καμπανάκι. Δέν ξέρω άν υπάρχει ειδικότερη ειδική ονομασία, γι’ αυτό το ονομάζω «καρφί». Αυτό είναι πάντοτε ξύλινο (νομίζω πως άν ήταν μετάλλινο θα πλήγωνε το ζώο). Κάτω απο το κεφάλι αυτού του «καρφιού» δένουν ένα λεπτό σκοινί το οποίο τραβώντας καθοδηγούν την καμήλα. Έτσι, το «καρφί» αυτό το ξύλινο λέγεται «αλτουν» για να δείξει οτι η καμήλα θα οδηγείται πάντα σε ό,τι είναι σωστό και συνεπώς ωφέλιμο). Ο πρώτος που διάβασε σωστά τη λ. ώς Βουδλαλιγ είναι ο Ταλατ Τεκiν, όχι μέτριος φιλόλογος. Οι παρατηρήσεις του Ταλατ Τεκiν ή τελείως ανόητες θα είναι ή πολύ σοφές όπως εδώ. Συνεπώς το έργοτου είναι πολύ χρήσιμο, αφού οι ανοησίεςτου είναι τόσο ανόητες που δύσκολα θα παρέσερναν τον αναγνώστη. Πάντως, η αρχική μορφή της λ. για το nose peg ήταν Βουδλο, και έτσι την μεταγράφω. Όμοια, μεταγράφω με ο τις λέξεις κουλον (πουλάρι), τουἰογ (οπλή) και Βοτο (καμηλάκι), γιατί, άν και στη γλώσσα του γραφέα που διέσωσε το ιρκ ΒίτίΓ αυτό το ο έγινε ου ή α, αρχικά ήταν ο.

Η λ. αακ (άσπρο) φαίνεται πως χρησιμοποιούνταν κυρίως για τα άλογα, ενώ υρυγγ (λευκό) για τα άλλα πράγματα. Καί οι δύο λέξεις συμβολίζουν στο ιρκ ΒίτίΓ ό,τι είναι καλό, σύμφωνο με το Θεό.

Απο άποψη δομής, χρησιμοποιούνται τρείς φορές τα ίδια γραμματικο-συντακτικά παραδείγματα παραλληλιζόμενα ώς εξής:          

Η λ. ΒεΓλίκ δέν έχει επίθετα, γιατί είναι προφανώς περιττά. Όμοια, η λ. κουνξουἰ δέν έχει επίθετο, γιατί αρκούσε το ουσιαστικό για να δείξει πως ήταν η κανονική και τιμώμενη σύζυγος του ΒεΓ. Η λ. κουνξουἰ είναι, το πιθανότερο, γνήσια twepquroική λέξη· αλλα κι άν ακόμη είναι κινέζικο δάνειο, πρέπει να αντικατέστησε κάποια με παρόμοιο ήχο twepquroική λέξη.

Η λ. Βουδλαλιγ, αρχικά Βουδλολιγ, παρηχεί με την λ. Βοτολααμης και περισσότερο με την λ. Βουγραλικ.

Η φράση «μεγγίλίΓ ΒεΓ ερ ερμης» είναι βεβαίως νοηματικώς περιττή, αφού έγινε καταφανές πως ο ΒεΓ έγινε ευτυχισμένος. Η φράση αυτή προστέθηκε μόνο και μόνο για να γίνει λογοπαίγνιο με τις παρηχούσες λ. μεγγίλίΓ  και *μεΓ ερμης. (Στο αρχικό κείμενο η λ. ΒεΓ ήταν μεΓ, οπότε παρηχούσε με μεγγί. Συνεπώς το μεγγί ήταν εξ αρχής με μ-, στο μεγγί το μ- δέν προήλθε απο Β-. Αυτό επιβεβαιώνεται απο το όνομα του λαού ΜογγΓολ (αρχικα πρέπει να σήμαινε «καλότυχοι», και το σανσκριτικό ΜΑγγΓΑΛΑ (καλότυχο, ευτυχισμένο) που προήλθε απο κάποια αλταϊκή γλώσσα σε πολύ παλιά εποχή).

Η λ. υξυνξ δέν είναι εδώ επίθετο, αλλα λειτουργεί ώς επίρρημα: τρίτο, για να τριτώσει το καλό.

Έχω πεί πως αυτός ο χρ. είναι η βάση του 35 (3), που ονομάζεται 晋, του οποίου η γενική κρίση παραδοσιακά διαβάζεται: «ο αφέντης (侯) πληθαίνει τα άλογατου. Σε μιά μέρα έχει τρείς επιτυχίες». Και εδώ, όπως συνήθως, τα λόγια του周易 (3) προσπαθούν να αποδώσουν περιληπτικά την παραβολή του αντίστοιχου χρ. του ιρκ ΒίτίΓ. Και ακόμη, κι εδώ ώς συνήθως το ιρκ ΒίτίΓ μας βοηθάει να καταλάβουμε τί λέει το周易 (3), αφού το (3) είναι απλώς ανάπτυξη του (1).

Παροιμιωδώς, στη βόρειο Ελλάδα τουλάχιστον, λέγεται η φράση «γέννησε η αγελάδα(μας/του κλπ)» που δηλώνει μεγάλη καλοτυχία.

Η σειρά των αριθμών αυτού του χρ.: 242, φαίνεται να σημαίνει: το βαρύ =2 νικά το ελαφρύ =4, και τελικά παραμένει βαρύ =2 που εξακολουθεί να υπερισχύει.

Μπορώ επίσης να φαντασθώ το 2 (γαία) ώς πήλινο κύπελλο που περιέχει το 4 (ύδωρ, ποτό), σύμβολο χαράς. Ή, γή που περιέχει νερό, έχει ποτισθεί και θα καρποφορήσει.

象 το αρχαίο χειρόγραφο 曰 δίνει τη συμβουλή επι του αντίστοιχου εξαγράμμου：眀 φώς 出 βγαίνει 地 στη γή 上 επάνω，(έτσι σχηματίζεται το 6γραμμο ονομαζόμενο) 晉 "επισκέπτεται, παρουσιάζεται"。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ως εξής: 自昭 τον εαυτότου φανερώνοντας (προβάλλοντας) 眀 λαμπρύνει 德 την αρετή。Το κάτω 3γραμμο λέγεται γή, το επάνω φώς / ήλιος, τα δυό μαζί παριστάνουν το φώς που βγαίνει πάνω στη γή, όπως ο ήλιος που ανατέλλει κ προβάλλεται σε όλα τα πλάσματα της γής. Ο ήλιος με την παρουσίατου φωτίζει, ζεσταίνει, κ δίνει ζωή. Κατα αυτό το παράδειγμα, σάν ήλιου μικρογραφία ο αληθινός άρχοντας με την παρουσίατου κ μόνο: αναδεικνύει, τονώνει την αρετή που έχουν μέσατους τα κοντινάτου πλάσματα, ωστε τα πλάσματα αυτά να παρουσιάζουν λαμπρά επιτεύγματα.

Μόνο ενός ανώτερου ανθρώπου η παρουσία έχει τέτοια δύναμη. Παράδειγμα είναι ο θρυλικός 舜: στου Li όρους την χώρα οι αγρότες καταπατούσαν ο ένας το χωράφι του αλλουνού. Τότε ο 舜 πήγε έζησε κ καλλιεργούσε μαζί με αυτούς, κ ένα έτος αργότερα κανένας πιά δέν πείραζε του αλλουνού το χωράφι. Σε ενός ποταμού την όχθη οι ψαράδες μαλώνανε ζητώντας ο καθένας περιοχή για ψάρεμα που διεκδικούσε κ άλλος. Τότε ο 舜 πήγε σε αυτούς ανάμεσα ζούσε κ ψάρευε, σε ένα έτος μέσα έπαψαν οι διαπληκτισμοί, κάθε ψαράς πλέον εκουσίως παραχωρούσε περιοχή για ψάρεμα στον αρχαιότεροτου. Στη μακρινή ανατολική περιοχή του κράτους οι αγγειοπλάστες φτιάχνανε κακής ποιότητας αγγεία. Τότε ο 舜 πήγε ζούσε κ κατασκεύαζε αγγεία μαζίτους· έπειτα απο ένα έτος, όλοι οι αγγειοπλάστες κατασκευάζανε καλής ποιότητας, ανθεκτικά, εύχρηστα κ ωραία αγγεία. Ο 舜 ήταν ένας απλός αγρότης, αλλα ενάρετος άνθρωπος. Η αρετήτου αναγνωρίσθηκε απο τον θρυλικό βασιλέα 堯, του οποίου έτσι έγινε αντάξιος διάδοχος.
 

6(1) ▫1-2-2▫

Τίτλος του χρησμού μπορεί να τεθεί «αδιγ» (η αρκούδα, σύμβολο της επικίνδυνης συνάντησης). Ο χρησμός αρχίζει με τη φράση «αδιγλι τογγουζλι» (αρκούδα και γουρούνι), η αρκούδα δείχνει ποιά είναι η κατάσταση, ενώ ο άνθρωπος που λαμβάνει τον χρ. συμβολίζεται με το (άγριο) γουρούνι. Καί τα δύο ζώα είναι άγρια, όχι εξημερωμένα. Τα ονόματατους είναι παμπάλαια, το αδιγ βρίσκεται στα Σουμερικά ώς ΑΖ (προφερόμενο αθ-), ενώ το τογγουζ στα Σουμερικά ώς DUN (προφερόμενο αρχικά ττὐεγγ-). Στα Κινέζικα Δὐεν είναι το νεαρό γουρούνι, γράφεται 豚　που αποτελείται απο豕 (γουρούνι) και 肉(κρέας), δηλαδή γουρούνι όταν είναι κατάλληλο να φαγωθεί. Οι λ. αυτές ήδη υπήρχαν τον καιρό που οι twepquroικές και υπόλοιπες ανθρώπινες φυλές δέν είχαν εξημερώσει τα ζώα. Αυτά τα δύο άγρια ζώα συναντήθηκαν. Πού; στον «αυχένα» μεταξύ δύο βουνών. Και ο τόπος έχει σημασία. Το ένα βουνό ανήκε στην αρκούδα, το άλλο ανήκε στο αγριογούρουνο. Άν το καθένα έμενε στο βουνότου, θα έμεναν ευχαριστημένα – δέν θα συγκρούονταν. Άφησαν όμως το καθένα τον τόποτου, γι’ αυτό έτυχε να συναντηθούν. Το βουνό συμβολίζει μεγαλείο, μεγαλοσύνη, μεγαλοψυχία. Η κάθοδος στον «αυχένα» συμβολίζει χαμέρπεια. Συμβολίζει οτι ο άνθρωπος που παίρνει αυτόν τον χρησμό βγαίνει απο την δικαιοδοσίατου, μπαίνει στα κοινά, στα δημόσια, αφήνοντας τον προσωπικότου χώρο. Τα κοινά, όπως οι δρόμοι, είναι για όλους. Αλλα αυτός ο άνθρωπος δέν είναι άξιος για τα κοινά, γιατί δέν έχει δημοκρατικό αίσθημα που θα πεί «δέν καταχρώμαι τα κοινά πράγματα, γιατί δέν θέλω και οι άλλοι να τα καταχρώνται». Αντιθέτως, είναι επιθετικός. Άν αυτός ο χρ. βγαίνει απο το γενέθλιο ωροσκόπιο ενός ατόμου, το άτομο είναι γνωστό για τον επιθετικό χαρακτήρατου. Αρέσκεται να μάχεται για τα δικαιώματάτου χωρίς να αναγνωρίζει στους άλλους δικαιώματα. Ως αποτέλεσμα, κάποιοι του φέρονται με τον ίδιο τρόπο. Άν ο άνθρωπος είναι προσωρινά έτσι, μπαίνει σε έναν καβγά απο τον οποίο δέν έχει κανένα κέρδος· και ζημιά κάνει και ζημιά παθαίνει. Ο χρ. δέν περιγράφει την διαμάχη, μόνο το αποτέλεσμα: «της αρκούδας σκίστηκε η κοιλιά, του αγριογούρουνου έσπασε ο χαυλιόδοντας». (Θυμίζω οτι αυτός που παίρνει τον χρησμό μεταφορικώς είναι το αγριογούρουνο, συναντάει μιά «αρκούδα», δηλαδή έναν ισχυρό επικίνδυνο άνθρωπο που του εμποδίζει το δρόμο). Σαφέστατα αυτός ο χρ. είναι η προέλευση του 6 (τυχαίνει να έχει τον ίδιο αύξοντα αριθμό) του周易 (3), που ονομάζεται 訟 (διαμάχη, αντιδικία. Κανονικά η λ. αναφέρεται σε δίκες, μεταφορικά σε κάθε είδους αντιδικία). Στο σύστημα 4 (六錢, έξι κέρματα) το αντίστοιχο σύμβολο είναι ο χρ. 47 που ονομάζεται二人爭路 («δύο άνθρωποι φιλονεικούν για το δρόμο»). Είναι ακριβώς όπως στην ιστορία του ιρκ ΒίτίΓ, μόνο που τα άγρια ζώα έχουν αντικατασταθεί με ανθρώπους. Το κείμενο του 47 (4) εξηγεί «ο καθέναςτους θέλει να περάσει, και δέν αφήνει τον άλλον να περάσει», η εικόνα (ξυλογραφία) που συνοδεύει τον χρ. 47 (4) δείχνει δύο άντρες που μάχονται μεταξύτους με κοντάρια σε ένα πέρασμα ανάμεσα σε βουνά.

Όποιος λαμβάνει αυτόν τον χρησμό, πρέπει να διδαχθεί απο την ιστορία με τον Διογένη, που συνάντησε στο δρόμο έναν γνωστό φαύλο άνθρωπο. Ο φαύλος (κακός και μικρόψυχος) άνθρωπος έφραξε το δρόμο με το ραβδίτου λέγοντας: «δέν επιτρέπω σε κανέναν φαύλο να περάσει!». Ο Διογένης του έδειξε ανοιχτό τον δρόμο και του είπε με ευγένεια «εγώ επιτρέπω. Περάστε!». (Ο πρώτος ήθελε να αναγκάσει τον Διογένη να καβγαδίσει, αλλα ο Διογένης το απέφυγε – και τον γελοιοποίησε απο πάνω).

Απο λογοτεχνική άποψη, βρίσκουμε την τεχνική κατα την οποία η κύρια πράξη δέν εικονίζεται, παρα μόνο αφήνεται να εννοηθεί απο το αποτέλεσματης. Το ιρκ ΒίτίΓ αρέσκεται σ’ αυτήν την τεχνική, μιά και γενικώς είναι πολύ λιγόλογο ωστε αποφεύγει να πεί κάθε τί που μπορεί να εννοηθεί. Η τεχνική αυτή χαρακτήριζε τον αρχαίο Έλληνα (Θάσιο) ζωγράφο Πολύγνωτο, ο οποίος δέν εικόνιζε παρα μόνο το πρίν ή το μετά απο την κύρια πράξη· και πολλοί άλλοι ακολούθησαν αυτόν τον τρόπο: βρίσκεται και στα γλυπτά του ναού του Ολυμπίου Διός. Με τον τρόπο αυτόν ο καλλιτέχνης, και ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ δείχνει οτι είναι κάτι για το οποίο τα λόγια δέν αρκούν, γι’ αυτό καλείται ο ίδιος ο αναγνώστης / ακροατής να φανταστεί τη δράση.

Ηχητικά παραλληλίζονται οι φράσεις:

αδιγλι | τογγουζλι

αρτ υζε | σοκουςμης.

Έπειτα παραλληλίζονται γραμματικοσυντακτικώς οι φράσεις:

αδιγιγγ καρνι ἰαριλμης

τογγουζουγγ αζιγι σινμης.

Οι φράσεις ομοιοκατάληκτες, έχουν αμφότερες μόνο πίσω φωνήεντα, και ιδιαίτερα παρηχούν οι λ. αδιγ και αζιγ (πιθανότατα ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ εμπνεύστηκε τη μιά λέξη απο την άλλη, επίσης πρέπει να συσχέτιζε στο νούτου τη λ. αδιγ (αρκούδα) και αδι (κίνδυνος)).

(Κατα λάθος ο γραφέας έγραψε ἰαριλμους αντί για το σωστό ἰαριλμης. Αιτία είναι οτι παρασύρθηκε απο τα ου της επόμενης λ. τογγουζουγγ (γραφόταν με τρία ου), αλλα επίσης το παλαιοtwepquroικό γράμμα εμ (στο –μης) αρχίζει γράφοντας ένα παλαιοtwepquroικό ου, το οποίο ήταν και το πιό εύκολο στο χέρι, γι’ αυτό και άλλες φορές ο γραφέας έγραψε ου καταλάθος αντί για άλλο γράμμα, προπάντων στο χρ. 23 (1)).

Οι αριθμοί του χρησμού, 122, βγάζουν το τρίγραμμο ☳ που σημαίνει κίνηση, ταραχή. Όπως βλέπω τους αριθμούς, σκέφτομαι πως το 1 (δύναμη) νικά το 2 (βαρύ), εδώ όμως το 2 είναι διπλό, το βάρος πολύ μεγάλο, γι’ αυτό οι δύο αντίπαλοι κάνουν σκληρή αμφίρροπη μάχη, οπότε έχουν καί οι δύο απώλειες. Άμα συγκρουστείς με την αρκούδα, εσύ το αγριογούρουνο, ναί μέν της σκίζεις την κοιλιά, αλλα και εσένα σου σπάζει ο χαυλιόδοντας, το κυριότεροσου όπλο. Με κάθε τρόπο πρέπει να αποφύγεις τη σύγκρουση. Η 象傳: σοφή συμβουλή που βρίσκεται στο 周易 (3) λέει: 天 ο ουρανός (πάνω τρίγραμμο) 與 σε σχέση με 水 το νερό (κάτω τρίγραμμο) 違 αντίθετα 行 πορεύονται，(έτσι σχηματίζεται το 6γραμμο ονομαζόμενο) 訟 (ΑδΙγ =αρκούδα [που θυμίζει ΑδΙ =κίνδυνος], πρόκληση): 君子以 ο ανώτερος άνθρωπος το εφαρμόζει ώς εξής: 作事 όταν θέλει να κάνει κάποια δουλειά 謀始 μελετά προσεκτικά το ξεκίνημα.

Άν κάνεις σωστό ξεκίνημα (μελετώντας τί συνέπειες μπορεί να έχει), η υπόθεση θα προχωρήσει σωστά. Άν κάνεις αδέξιο ξεκίνημα, δημιουργείται μιά μικρή παρεξήγηση, απο τη μικρή παρεξήγηση μεγάλη, και έπειτα «είπες, είπα» καταλήγει σε μάχη. Η παρεξήγηση πρέπει να προληφθεί.

 

7(1) ▫2-1-2▫

Όποιος παίρνει αυτόν τον χρησμό, δέν είναι ο άνθρωποςπου έρχεται βιαστικά, αλλα κάποιος που δέχεται τα νέα απο κάποιον που έρχεται βιαστικά. Αυτός που παίρνει τον χρησμό βρίσκεται σε πολύ επικίνδυνη θέση: χάνει τα στηρίγματάτου. Ψάχνοντας να ανακτήσει ή να βρεί στηρίγματα, δέν αποκτά κανένα και φτάνει στην απελπισία. Τότε αντιδρά σπασμωδικά και απότομα, κάνοντας κάποια τρελά πράγματα που δέν είναι ακόμη σημαντικά. Έπειτα σκέφτεται: «είμαι σάν τον περικυκλωμένο πολεμιστή που δέν έχει ελπίδα διαφυγής: θα με σκοτώσουν, αλλα πρωτύτερα θα κάνω μεγάλη ζημιά στο στρατόπεδο του εχθρού». Την ώρα που σκέφτεται έτσι, τα πράγματα στην πραγματικότητα δέν είναι τόσο τραγικά. Αντίθετα, βρίσκονται πολύ καλές λύσεις, υπάρχουν στηρίγματα πολύ καλύτερα απο εκείνα που έχασε, μόνο που ο άνθρωπος δέν το ξέρει. Κάποιος που το ξέρει, έρχεται βιαστικά να φέρει τις καλές ειδήσεις· σκέφτεται: «πρέπει γρήγορα να του πάω τα καλά νέα, προτού μές την απελπισίατου κάνει καμιά ζημιά ή πάθει τίποτα – μπορεί να κάνει κακό και στον εαυτότου». Έρχεται, φέρνει τις καλές ειδήσεις. Τότε αυτός που πήρε τον χρησμό σκέφτεται «ποιός το περίμενε πως θα βρεθεί τέτοια σωτήρια λύση! κι εγώ παραλίγο να κάνω τίποτε κακό!». Όποιος λοιπόν λάβει αυτόν τον χρησμό πρέπει να ξέρει να προφυλαχθεί απο την απελπισίατου. Στην απελπισία βρίσκεται ο κίνδυνος και όχι στις απειλητικές καταστάσεις. Είναι πολύ φτωχό το μυαλό του ανθρώπου. Ακόμη κι άν είναι σοφός, «η μωρία του Θεού είναι σοφότερη απο τη σοφία του ανθρώπου» (κατα τον απόστολο Παύλο). Γι’ αυτό, άν λάβεις αυτόν τον χρησμό, σκέψου πως είναι λύσεις που δέν φαντάζεσαι, μα ο Θεός τις ξέρει και θα σου τις δείξει.

Ο χρησμός αυτός είναι η αρχική μορφή του 34 (3), του周易, που ονομάζεται 大壯. Στην πραγματικότητα το 大 ξεκίνησε απο την εικόνα ενός ανθρώπου, ενώ το 壯 αρχικά ήταν ιδεόγραμμα που σήμαινε «τρέχει, τρέχοντας έρχεται», δηλαδή ο τίτλος大壯 ξεκίνησε απο τη φράση «άνθρωπος τρέχοντας έρχεται», ωστόσο έτσι όπως έχει φτάσει στα σημερινά Κινέζικα大壯 σημαίνει «του Μεγάλου η Ακμή». Αυτό ερμηνευόταν οτι ο μεγάλος άνθρωπος (που λαμβάνει τον χρησμό) βρίσκεται σε θέση ισχύος, πρόκειται να ακμάσει, χωρίς όμως να το ξέρει! Γι’ αυτό η συμβουλή σ’ αυτήν την κατάσταση είναι: 君子以非禮弗履 = «ο ανώτερος άνθρωπος δέν συμπεριφέρεται σύμφωνα με μή χρηστά ήθη». 禮 σημαίνει χρηστά ήθη, αλλα και εξωτερικά «καλούς τρόπους». Απο τους καλούς τρόπους, που όλοι οι άνθρωποι εγκρίνουν, δέν πρέπει να εκτροχιασθεί. Ο χρ. λοιπόν συμβουλεύει: διατήρησε τα χρηστά ήθη, τους καλούς τρόπους, και η φαινομενική κακοτυχία θα ξεπερασθεί.

Οι αριθμοί 212 (ζυγός – μονός – ζυγός) βγάζουν το τρίγραμμο ☵ που σημαίνει κίνδυνο. Ο ερωτών είναι το 2 (βαρύ), που κάποια δύναμη (το 1) τον σηκώνει απο τη θέσητου, έπειτα όμως τον αφήνει κάτω σε άλλη θέση (το δεύτερο 2 του χρ.) και μάλιστα καλύτερη. Συνεπώς δέν πρέπει να ταραχθεί χάνοντας την πρώτητου θέση.

Ο χρ. θα μπορούσε να διατυπωθεί σε μία φράση με μόνο ένα κύριο ρήμα. Γιατί προτιμήθηκε να διατυπωθεί σε δύο φράσεις με το ίδιο κύριο ρήμα; Διότι ήταν πολύ καθιερωμένη η λογοτεχνική τεχνική του παραλληλισμού ζεύγους φράσεων, όσο το δυνατόν αλληλοπαρηχούντων. Οι δύο παραλληλιζόμενες φράσεις είναι:

ερ τερκλεἰυ κελiρ

εδΓυ σοιζ σαβ ελτί κελiρ.

Η παρήχηση έτσι δέν είναι τόσο εντυπωσιακή όσο αλλού στο ιρκ ΒίτίΓ. Πολύ καλύτερα θα έμοιαζαν μεταξύτους οι δύο φράσεις, άν έλειπε η λ. σαβ, η μόνη εδώ με πίσω φωνήεντα. Κατα τη γνώμημου η λ. σαβ δέν υπήρχε στο αρχικό κείμενο και προστέθηκε επειδή καθιερώθηκε ώς στερεότυπη φράση «σοιζ σαβ». Αρχικά όμως και μόνητης η λ. σοιζ (λόγος) αρκούσε. Χωρίς το σαβ, και με δεδομένο οτι υπήρχε ένα δευτερεύον φωνήεν στο τερκλεἰυ, σε παλαιά εποχή που αποφευγόταν τα συμφωνικά συμπλέγματα, οι φράσεις αρχικά ήταν:

ερ τερ_εκλεἰυ κελiρ

εδΓυ σοιζ ελτί κελiρ.

Βλέπουμε δηλαδή οτι ήταν ισοσύλλαβες φράσεις που παρηχούσαν μεταξύτους καθ’ όλοτους το μήκος.

 

8(1) ▫1-2-3▫

Αυτός ο χρ. είναι σκέτος γρίφος. Όσω μπορώ θα τον εξηγήσω, ωστόσο μόνο λίγοι θα τον καταλάβουν. Επίτηδες διατυπώθηκε έτσι ωστε οι πολλοί να μήν τον καταλάβουν. Ξέρω καλά οτι με την ερμηνεία που θα κάνω πολλοί, άν όχι σχεδόν όλοι, οι αναγνώστες θα κοροϊδέψουν και θα γελάσουν. Το道徳經 (ο κανών της Οδού και της Αρετής) στο κεφάλαιο 41 λέει: 上士聞道、勤而行之、中士聞道、若存若亡、下士聞道、大笑之。不笑不足以爲道。= «όταν ένας ανωτέρου ήθους λειτουργός ακούει τη διδασκαλία του σωστού δρόμου, βάζει τα δυνατάτου και την εφαρμόζει. Όταν ένας μετρίου ήθους λειτουργός ακούει τη διδασκαλία του σωστού δρόμου, «μιά χάνεται και μιά βρίσκεται», δηλαδή μπαλατζέρνει (κατα το κοινώς λεγόμενο). Όταν ένας κατωτέρου ήθους λειτουργός ακούει τη διδασκαλία του σωστού δρόμου, ξεσπάει σε μεγάλο γέλιο. Άν ο χαμηλού επιπέδου άνθρωπος δέν γελάσει, δέν έχουμε βεβαιότητα οτι αυτός είναι όντως ο σωστός δρόμος». Το ίδιο μ’ αυτά που θα πώ, άν ένας κατώτερος άνθρωπος δέν κάνει καζούρα, θα πεί οτι δέν δίνω τη σωστή ερμηνεία.

Δέν αποκλείεται να έχουν χαθεί και κάποια απο τα λόγια του αρχικού κειμένου· θα αναφερθώ στο παρόν κείμενο.

Υπάρχουν κατα βάσιν τρία αισθήματα κατα την σεξουαλική πράξη, το καθένα συνδεόμενο με μιά ορισμένη σεξουαλική λειτουργία. Τα ονομάζω με τα φωνήεντα A, I, U (είναι τα τρία βασικά φωνήεντα όλων των γλωσσών, αυτά στη σειρά IAU συναιρούνται στη συλλαβή JO (ιΟ), ιερή συλλαβή για όλους τους αρχαίους λαούς. Το αίσθημα A είναι αυτό της κεφαλής του πέους (χωρίς τον χαλινό), το αίσθημα I είναι η τάση προς εκσπερμάτωση που προκαλεί ο χαλινός, το αίσθημα U είναι της στύσεως, η οποία διεγείρεται απο το «στομάχι» του πέους. Αυτά τα τρία περιγράφονται στο ιρκ ΒίτίΓ ώς εξής:

Η λ. αλτουν στο ιρκ ΒίτίΓ, αντίστοιχη του黄 («κίτρινο») της κινέζικης συμβολικής λογοτεχνίας, συμβολίζει πάντοτε το 道 («ΤΑΟ», τον σωστό δρόμο), δηλαδή την ορθότητα, που σημαίνει συντονισμό του ανθρώπου με το θείο. «Χρυσοκέφαλο φίδι» είναι το πέος. Δέν αναφέρεται κυριολεκτικά, αφ’ ενός για να μήν ξεπέσει η υψηλή γνώση σε χυδαίους ανθρώπους, αφ’ ετέρου για να δειχθεί η πραγματική φύση ενός πράγματος που ακριβώς επειδή είναι τόσο κοινό δέν είναι παρα μόνο επιφανειακά γνωστό. Λέγεται «αλτουν Βαςλιγ» (χρυσοκέφαλο) διότι το κεφάλιτου (εκτός του χαλινού) καταλλήλως τριβόμενο στο σώμα της γυναίκας (είτε και σε άλλη κατάλληλη επιφάνεια τριβόμενο), προκαλεί στον άνδρα ένα αίσθημα που υπερβαίνει τις αισθήσεις, μία χαρά που υπερβαίνει τη χαρά του σώματος, έναν φωτισμό που υπερβαίνει τον ατομικό νού. Είναι η χαρά της συνειδητοποίησης της αιώνιας ψυχής που είναι ο ανώτερος εαυτός του κάθε ανθρώπου.

Το στομάχι και όλο το πεπτικό σύστημα ενός φιδιού βρίσκεται κατα μήκος της κοιλιάςτου, που είναι όλη η επιφάνεια με την οποία το φίδι αγγίζει το έδαφος. Σε όλα τα ζώα η ράχη είναι ἰιν (陰), η μεριά της κοιλιάς είναι ἰαγγ (陽). Τώρα, αφού φανταστείτε το πέος σάν ένα φίδι, βρείτε πού είναι η κοιλιάτου. Και του πέους η κάτω μεριά είναι ἰαγγ (陽), η πάνω μεριά (η «ράχη»του) είναι ἰιν (陰). Καθ’ όλο το μήκος λοιπόν της «κοιλιάς» (δηλαδή της ἰαγγ, 陽 μεριάς, κάτω μεριάς) του πέους βρίσκεται (όταν είναι εν στύσει) ένα κυλινδρικό φούσκωμα, στο μέσον της κάτω μεριάς του πέους, το οποίο φούσκωμα συνεχίζεται και στη βάση του πέους και πέρα ακόμη ακόμη απο τους όρχεις μέχρι τον πρωκτό. Αυτό ακριβώς το επίμηκες φούσκωμα στο μέσο της κάτω μεριάς του πέους και μέχρι τη βάσητου, σχεδόν ώς τον πρωκτό, ονομάζεται «χρυσό στομάχι» (αλτουν κουρουγσακ) του «χρυσοκέφαλου φιδιού». (Οι παλαιοί άνθρωποι ανατέμνοντας αυτό το «χρυσό στομάχι» του πέους ζώων ή και νεκρών ανθρώπων εύρισκαν οτι μοιάζει πολύ με το επίμηκες στομάχι και το υπόλοιπο πεπτικό σύστημα των φιδιών τα οποία επίσης ανέτεμναν – τα έτρωγαν άλλωστε τα φίδια). Η πίεση σε οποιοδήποτε σημείο του «χρυσού στομαχιού» του πέους δυναμώνει την στύση. (Η δέ στύση όσο πιό δυνατή είναι, τόσο περισσότερο αποτρέπει και αναιρεί την εκσπερμάτωση). Όταν το πέος είναι χαλαρό, προκαλούμε ή δυναμώνουμε τη στύση πιέζοντας με τα δάχτυλα στο «στομάχι» του πέους. Ιδιαίτερα μεγάλη σημασία έχει για τους Κινέζους η πίεση στο μέρος του «στομαχιού» που βρίσκεται στη βάση του πέους, πίσω απο τους όρχεις, προφανώς διότι μόνο εκείνο το μέρος βολεύει να πιέσει κανείς, που είναι έξω απο το σώμα της γυναίκας όταν συνουσιάζεται, για να δυναμώσει την στύση και συνεπώς να αποτρέψει την εκσπερμάτωση. Αλλα επίσης, ένας άνθρωπος για να μή νιώσει την τάση προς εκσπερμάτωση, μπορεί να σφίξει τραβώντας προς τα μέσα την κανονική κοιλιάτου (του σώματος, όχι του πέους), και πάλι η εκσπερμάτωση αναιρείται. Βλέπουμε λοιπόν οτι δέν θα μπορούσε να περιγραφεί με καλύτερο όρο αυτό που λέγεται «αλτουν κουρουγσακ». Άλλωστε, όπως το στομάχι του ανθρώπου ελέγχει το σώματου, το «στομάχι» του πέους ελέγχει το πέος. Στο στομάχι γίνεται η αφομοίωση της τροφής και η παραγωγή δύναμης. Έτσι και στο «στομάχι» του πέους η σεξουαλική ορμή γίνεται στύση, που αναιρεί την εκσπερμάτωση. Τώρα, όταν ο άνθρωπος είναι αμαθής, κινδυνεύει να κόψει αυτό το «χρυσό στομάχι» με ένα σπαθί. Τί εννοεί το σπαθί, θα δούμε στη συνέχεια.

Πολύ πιθανό οι παλαιοί να φαντάζονταν το πέος ώς μικρογραφία ανθρώπου χωρίς τα 4 μέλη, που έχει κεφάλι (την βάλανο), λαιμό και γλώσσα (τον χαλινό), και κοιλιά (το «χρυσό στομάχι»). Δυό δάχτυλα (κάπου τρία εκατοστόμετρα) πιό κάτω απο τον αφαλό στου ανθρώπου την κοιλιά βρίσκεται το λεγόμενο 丹田 = «αλχημικό πεδίο» όπου κατα την κινεζική παράδοση μετουσιώνεται η σεξουαλική ενέργεια, συνιστούν λοιπόν κατα την συνουσία να σφίγγει τραβώντας μέσα το υπογάστριοτου για να αποφύγει την εκσπερμάτωση, η δέ γλώσσα να ακουμπά στον ουρανίσκο για να περνά απο εκεί η ενέργεια απο χαμηλά προς το κεφάλι. Πιθανόν λοιπόν να θεωρούσαν πως η βάση του πέους, πίσω απο τους όρχεις, αντιστοιχεί στο丹田 = «αλχημικό πεδίο» της ανθρώπινης κοιλιάς.

Το σπαθί (κιλιξ) είναι ο χαλινός του πέους. Μοιάζει με σπαθί όταν τεντώνεται, με την κορυφή (αιχμή) επάνω και την κόψη προς τα έξω (προς τα μπροστά, εφόσον το πέος είναι όρθιο): το σχήμα个φανταστείτετο πιό μακρόστενο, είναι ο χαλινός που θυμίζει σπαθί, κόψητου είναι η κάθετη γραμμή στο σχήμα. Πέρα απο την ομοιότητα του σχήματος, λέγεται σπαθί για να δειχθεί οτι η εκσπερμάτωση (και όλες οι πράξεις που παρομοιάζονται με αυτήν) είναι βίαιη και κατ’ ουσίαν φονική πράξη. Το «κόψιμο του ‘στομαχιού’ με το ‘σπαθί’» σημαίνει οτι μέσω της κίνησης ή πίεσης του χαλινού σταματά ο άνθρωπος την τροπή της σεξουαλικής ορμής σε στύση το οποίο σημαίνει οτι απο το σημείο αυτό η ορμή εκδηλώνεται ώς τάση για εκσπερμάτωση. Στα ζώα η λειτουργία του χαλινού είναι αυτή: καθώς το πέος εισέρχεται εντός του γυναικείου κόλπου ο χαλινός τραβιέται απο το δέρμα προς τα πίσω, και αυτό το τράβηγμα του χαλινού δίνει σήμα για εκσπερμάτωση αφού το πέος βρίσκεται εκεί όπου εκσπερματώνοντας δύναται να σπείρει απογόνους. Ο άνθρωπος σπανίως συνουσιάζεται με αυτόν το σκοπό, αλλα ο χαλινός αυτήν τη δουλειά ξέρει να κάνει. Όταν λοιπόν ο χαλινός εκτελεί τη ζωώδη λειτουργίατου, προκαλεί εκσπερμάτωση, που είναι φόνος της πιό πολύτιμης ζωτικής δύναμης του ανθρώπου.

Γι’ αυτό ο χρ. λέει οτι ο άνθρωπος βγάζει την ψυχή του «φιδιού» απο την φωλιάτης, και αφαιρεί το κεφάλι απο το σπίτι (θέση)του. Αυτό σημαίνει πως έτσι ακυρώνεται, ματαιώνεται αυτό που θα έκαμνε το κεφάλι του πέους, που θα έφερνε την συνειδητοποίηση της ψυχής. Έτσι η σεξουαλική πράξη αντί να θρέψει τη ζωή φέρνει το θάνατο. Άν αυτό δέν λέγεται κακό, τότε το κακό τί άλλο είναι;

Αυτή είναι η αποκωδικοποίηση του χρησμού. Κάθε έννοια ορθής και μή ορθής συμπεριφοράς, ορθής και μή ορθής θρησκείας, βρίσκεται σ’ αυτόν τον χρησμό. Γι’ αυτό εδώ θα σταθώ περισσότερο.

Κατα την κινέζικη παράδοση ο άνθρωπος έχει τρείς θησαυρούς: 精ουσία, 氣ενέργεια, 神πνεύμα. Δέν είναι εύκολο να περιγραφούν αυτά με λόγια. 精 η ζωτική ουσία, στα Σανσκριτικά ΟCΑΣ, ओजः είναι αυτό που δίνει ζωή στο σώμα, κάνει τον άνθρωπο να έχει δύναμη, κύρος, εξουσία. Αυτό το 精 είναι που μετουσιώνεται σε σπέρμα (στον άνδρα) ή σε αίμα περιόδου (στη γυναίκα) όταν αποβάλλεται απο το σώμα, οπότε ο άνθρωπος χάνει κάθε είδους ζωτική δύναμη.

 Η ζωτική ενέργεια ή κατα άλλη ορολογία ζωτική πνοή, στα Σανσκριτικά ΠΡΑΑ,ΝΑΣ प्राणः, είναι η ενέργεια που δίνει κίνηση μέσα στο σώμα και το νού, και κατα συνέπεια ελέγχει κάθε τί που γίνεται στο σώμα και στο νού, είναι αυτό που συνεχώς αποκτούμε μέσω της αναπνοής.

Το πνεύμα είναι η αντίληψη· είναι η συνείδηση της ζωής, στα σανσκριτικά आत्मन्, είναι η ζωή η ίδια. Όταν ο άνθρωπος πεθαίνει, αυτό το πνεύμα φεύγει αμέσως απο το σώμα, ενώ η ενέργεια και η ζωτική ουσία παραμένουν για πολλή ώρα ακόμη. Το θυμάμαι απο τον πατέραμου που όταν συγχωρέθηκε δέν είχε ποιά καμιά συνείδηση στο σώμα, ωστόσο πολλές ώρες μετά τον θάνατοτου το σώματου ήταν ζεστό σάν να είχε πυρετό.

Η μεταξύτους σχέση είναι: το πνεύμα神οδηγεί την ενέργεια 氣, και η氣ενέργεια ελέγχει την 精ζωτική ουσία. Αυτή είναι η κανονικήτους σχέση. Όταν όμως το神 πνεύμα συσκοτίζεται απο διάφορους παράγοντες (πνευματική κόπωση, κακή διατροφή, υπερίσχυση των ενστίκτων, κακές επιρροές όπως μαύρη μαγεία και τέτοια πράγματα) και γενικώς όταν δέν βρίσκεται σωστή τάξη στο άτομο, τότε η σχέση μεταξύ αυτών των «τριών θησαυρών» χαλνάει, οπότε το神 πνεύμα χάνει τον έλεγχο, τότε ο άνθρωπος δέν έχει αυτοκυριαρχία, το σώματου κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό απο την氣ενέργεια ή, ακόμη χειρότερα, απο την精ζωτική ουσία, τα οποία ελέγχονται απο δαίμονες, εφόσον δέν ελέγχονται πλήρως απο τον ίδιο τον άνθρωπο. Μιά συνηθισμένη πάθηση, καθώς λένει οι Κινέζοι, είναι το神πνεύμα να «θολώνει» καλυπτόμενο απο την精ζωτική ουσία, οπότε η συνείδηση αμβλύνεται, η δύναμη της θέλησης μειώνεται.

Όσον αφορά την σεξουαλική πράξη, το πνεύμα神 συνδέεται με το «χρυσό κεφάλι του φιδιού» δηλαδή την βάλανο, που με ορισμένο τρόπο όταν θωπεύεται (με λίπανση) αφυπνίζει την ανώτερη συνείδηση. Το氣 (ενέργεια) συνδέεται με το «χρυσό στομάχι του φιδιού» (δηλαδή το κυλινδρικό εξόγκωμα στη μέση κατα μήκος της κάτω μεριάς του πέους που φτάνει μέχρι πίσω απο τους όρχεις), το οποίο πιεζόμενο προκαλεί και δυναμώνει την στύση. Το δέ精 (ζωτική ουσία) συνδέεται με το «σπαθί», δηλαδή τον χαλινό του πέους, που όταν τραβιέται δίνει σήμα για εκσπερμάτωση.

Το ιρκ ΒίτίΓ και τα έργα που προήλθαν απο αυτό, επισημαίνουν οτι το «σπαθί» δέν πρέπει να σκίσει το «χρυσό στομάχι», οπότε «αποκεφαλίζεται, ξεψυχάει» το «φίδι». Με άλλα λόγια, κατα την συνουσία ο άνδρας πρέπει πάντοτε να διατηρεί ισχυρότατη στύση αποτρέποντας έτσι την εκσπερμάτωση. Δύναται και πρέπει να κάνει έρωτα σθεναρώς με πανίσχυρον το πέος παλινδρομικώς κινούμενον εντός του γυναικείου κόλπου, χωρίς όμως να εκσπερματώνει. Ο σκοπός, καθώς λέει και η κινέζικη παράδοση, είναι να ελέχγεται το精 = η ζωτική ουσία, οπότε αντί να φύγει απο το σώμα νεκρή, να μείνει στο σώμα ζωντανή και να μετουσιωθεί σε神 πνεύμα.

Δέν υπάρχει για τον άνθρωπο μεγαλύτερη απώλεια απο την απώλεια της精 = ζωτικής ουσίας που συντελείται μέσω της εκσπερμάτωσης (στις γυναίκες συντελείται μέσω της αποβολής αίματος περιόδου). Έχω βρεί ένα γνωμικό κάποιου δυτικού σοφού: «άν χάσεις τα χρήματασου, έχασες λίγα. Άν χάσεις την υγείασου, έχασες πολλά. Άν χάσεις το θάρροςσου, έχασες τα πάντα». Πρέπει να γνωρίζετε οτι η απώλεια της精 = ζωτικής ουσίας συνεπάγεται απώλεια και του θάρρους, και της υγείας, και της περιουσίας, και πάνω απο όλα: απώλεια της ίδιας της ζωής.

Δέν υπάρχει ισχυρότερη τροφή για τα δαιμόνια απο το σπέρμα και το αίμα περιόδου που πεθαίνουν φεύγοντας απο το σώμα και σαπίζουν: κάθε τί που νεκρώνεται και σήπεται, καταναλώνεται απο τα δαιμόνια· τίποτε άλλο δέν δίνει στα δαιμόνια του ψεύδους και του θανάτου τόσο μεγάλη δύναμη όσο η 精υπέρτατη ουσία του ανθρώπου που ώς σπέρμα ή αίμα περιόδου πεθαίνει και σήπεται.

Οι άνθρωποι είναι τριών ειδών, και αυτό φαίνεται απο το πώς αντιλαμβάνονται την έννοια του έρωτα. Για τους ανώτερους ανθρώπους, που άν υπάρχουν είναι ελάχιστοι σ’ αυτήν την εποχή, ο έρωτας είναι αγάπη, και η χαρά του έρωτα είναι η συνειδητοποίηση του πνεύματος της αγάπης· αυτοί είναι οι άνθρωποι του神πνεύματος. Για τους κατώτερους ανθρώπους, έρωτας είναι το σέξ· αυτοί είναι οι άνθρωποι της 氣ενέργειας. Για τους κατώτατους ανθρώπους, έρωτας είναι το ίδιο το σπέρμα και το αίμα της περιόδου (θεωρούν οτι αυτά τα υλικά είναι όλη η ουσία του έρωτα, που όταν βρίσκονται μέσατους τους κάνουν να αισθάνονται «ερωτική επιθυμία»)· αυτοί είναι οι άνθρωποι της精ζωτικής ουσίας.

Κατα συνέπεια, τριών ειδών είναι και οι ανθρώπινες θρησκείες (μόνο ένα είδος είναι ορθόδοξο, αλλα υπάρχουν και δύο είδη αιρετικά). Η μόνη ορθόδοξη λατρεία είναι η λατρεία του Θεού που είναι το神πνεύμα του Σύμπαντος. Όχι οτι δέν έχει μεγάλη αξία και η氣ενέργεια του Σύμπαντος, και η精ζωτική ουσία που γεμίζει όλο το Σύμπαν. Λατρεύουμε όμως τον Θεό ώς神πνεύμα, διότι αυτός ο Θεός 神πνεύμα είναι που ελέγχει την氣ενέργεια του Σύμπαντος και την精ζωτική ουσία όλου του Σύμπαντος. Αυτός ο Θεός στην σανσκριτική λογοτεχνία έχει μιά συλλογή χιλίων ονομάτων, και πολλά ακόμη ονόματα εκτός της συλλογής, αλλα το πιό συνηθισμένο όνοματου είναι υΙ,Σ,ΝΥ विष्णु εξ οὗ οι οπαδοίτου ονομάζονται υΑΑΙ,Σ,ΝΑυΑΑΣ वैष्णवाः.

Οι άνθρωποι που δέν καταλαβαίνουν ποιός είναι ο αληθινός Κύριος, λατρεύουν σάν υπέρτατο Κύριο τον Άρχοντα της ενέργειας του Σύμπαντος, που συνήθως τον ονομάζουν ςΙυΑ शिव. (το όνομα αυτό είναι στην πραγματικότητα κλεμμένο, ανήκει στη συλλογή των χιλίων ονομάτων του υΙ,Σ,ΝΥ विष्णु, του Θεού 神πνεύματος). Απο τον ςΙυΑ शिव ονομάζονται ςΑΑΙυΑΑΣ शैवाः οι οπαδοίτου.

Και εκείνοι που δέν καταλαβαίνουν ούτε 神πνεύμα ούτε氣ενέργεια, λατρεύουν σάν υπέρτατη δύναμη την精ζωτική ουσία του Σύμπαντος, που συνήθως την ονομάζουν ςΑQΤΙ शक्ति (σημαίνει «δύναμη»), απο την οποία οι οπαδοίτης ονομάζονται ςΑΑQΤΑΑΣ शाक्ताः.

Τώρα, η λατρεία των ςΑΑΙυΑΑΣ शैवाः και ακόμη χειρότερα των ςΑΑQΤΑΑΣ शाक्ताः είναι σατανισμός. Διότι αντί να δεχθούν την κυραρχία του神πνεύματος επι της氣ενέργειας και επι της精ζωτικής ουσίας, αυτοί λατρεύουν δαίμονες που κάνανε ανταρσία εναντίον του Θεού 神πνεύματος βασίζοντας τη δύναμητους σε ένα μικρό μέρος που κλέβουν απο την 氣ενέργεια και απο την精ζωτική ουσία, που και αυτά: η氣ενέργεια του Σύμπαντος και η精ζωτική ουσία του Σύμπαντος ανήκουν στον Θεό神πνεύμα. Ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο η λατρεία των ςΑΑΙυΑΑΣ शैवाः και ακόμη περισσότερο των ςΑΑQΤΑΑΣ शाक्ताः (δηλαδή, με απλά λόγια, η σατανιστική λατρεία) είναι κατ’ ουσίαν μαύρη μαγεία, που συνίσταται στην προσφορά κάθε πράγματος που σήπεται (δηλαδή γίνεται τροφή δαιμονίων) και προπάντων στην προσφορά νεκρού σπέρματος και αίματος περιόδου προς σήψη και βορά των δαιμονίων.

Αυτοί που σήμερα έχουν την εξουσία παντού και κυβερνούν τον κόσμο, είναι ςΑΑΙυΑΑΣ शैवाः, και απο αυτούς οι ανώτεροι είναι ςΑΑQΤΑΑΣ शाक्ताः. Κανένας οπαδός του Θεού 神πνεύματος δέν έχει αξιόλογη εξουσία στη γή. Πώς γίνεται αυτό; Γίνεται διότι πάνω σε αυτόν το κόκκο σκόνης του Σύμπαντος που λέγεται Γή, η λατρεία του Θεού 神πνεύματος είναι εδώ και πολύν καιρό νεκρό γράμμα και κενός τύπος, ενώ αντιθέτως οι σατανιστικές λατρείες, άν και συγκαλυμμένες, τελούνται στην πράξη παντού.

Το ιρκ ΒίτίΓ που είναι το αρχαιότερο βιβλίο του κόσμου, και άλλα αρχαία έργα, δίνουν σποραδικά οδηγίες για την αποφυγή της κάθε είδους σήψης και την κυριάρχηση του神πνεύματος, αλλα τέτοιες οδηγίες ελάχιστοι τις ξέρουν, σχεδόν κανείς δέν τις σέβεται, και κανείς δέν μπορεί να τις εφαρμόσει.

Εδώ ταιριάζει να πώ εκείνο που έγραψε ο Νίκος Δήμου: «αφού οι κουτοί άνθρωποι είναι (στατιστικώς αποδεδειγμένα) ένα 25% του πληθυσμού, πώς μπορούν να κυβερνάνε; - Εδώ πρέπει να σας θυμίσω το ρητό «εν τῃ ενώσει η ισχύς». Ακριβώς επειδή συνειδητοποιούν οτι δέν έχουν αληθινές ικανότητες, ενώνονται σφιχτά ο ένας με τον άλλον και αλληλοβοηθιούνται σε κάθε τί, έτσι καταλαμβάνουν (αποκλείοντας όλους τους υπόλοιπους) όλες τις θέσεις κλειδιά στα υπουργεία, στους οργανισμούς, στα πάντα, και δέν αφήνουν να περάσει τίποτε που να μήν είναι κατανοητό στους ίδιους – δηλαδή κουτό,  ούτε νόμος ούτε κανονισμός ούτε απόφαση».

Τώρα να δούμε τί μορφή πήρε αυτός ο χρησμός στα άλλα έργα που προήλθαν απο το ιρκ ΒίτίΓ:

Στο 周易(3) ο αντίστοιχος χρησμός είναι ο 62 (3) που ονομάσθηκε 小過 (σημαίνει «το Μικρό Ξεπέρασμα»), όπου, έτσι πως κατάντησε το σωζόμενο βιβλίο, το κυριότερο σύμβολο είναι το πουλί που πετάει (προφανώς αυτό αντικατέστησε το «χρυσοκέφαλο φίδι» του πρωτοτύπου). Λέγεται οτι δέν πρέπει να πετάξει ψηλά, είναι καλό να πετά χαμηλά, τότε έχει μεγάλη καλοτυχία. Έτσι με διαφορετικά λόγια γίνεται αναφορά στον σωστό τρόπο συνουσίας. Όλες οι γραμμές του 62 (3) αναφέρονται στην επίτευξη ή μή ενός στόχου, που είναι, στο αρχικό σύμβολο, η «ταοϊστική» (κατ’ άλλη ορολογία «αγγελική») συνουσία.

Ο αντίστοιχος χρησμός στο (4) πήρε την ονομασία 行走薄冰 = «βαδίζει πάνω σε λεπτό πάγο» (23(4)), όπου και πάλι περιγράφεται μιά πολύ κρίσιμη κατάσταση: άν σπάσει ο πάγος χάθηκες, άν κρατήσει σώθηκες. Όπως το βάδισμα πάνω σε λεπτό πάγο, έτσι προσοχή θέλει και η σεξουαλική συνουσία (ωστε να γίνει χωρίς εκσπερμάτωση). Φαίνεται πως η ιδέα της υγροποίησης και εκροής του 精 (ζωτικής ουσίας) ενέπνευσε την ιδέα του πάγου που κινδυνεύει να λιώσει.

Στο κείμενο του 太玄經(5) (κι αυτό μεταλλαγμένο όπως του (4) και του (3)), γίνονται όχι λίγες (άν και πάντα συγκαλυμμένες) αναφορές στο σωστό ή μή σωστό τρόπο συνουσίας. Θα αναφέρω το τετράγραμμο 22, υποδιαίρεση 7, που λέει: 龜縞厲 (= «της χελώνας η κορδέλα είναι πολύ επικίνδυνη – σάν ακονισμένο μαχαίρι»). «Χελώνας κεφάλι» ονομάζουν οι Κινέζοι τη βάλανο του πέους· συνεπώς, «της χελώνας η κορδέλα» είναι ο χαλινός του πέους. Η λ. 厲 σημαίνει γενικά «κάτι πολύ επικίνδυνο», η αρχική σημασία, που κι αυτή διατηρείται σήμερα, είναι «κοφτερό, ακονισμένο μαχαίρι», με άλλα λόγια το «σπαθί» για το οποίο μιλά ο παρόν χρ. του ιρκ ΒίτίΓ 8(1).

Στην κινέζικη γραμματεία σώζονται πολλά έργα που αναφέρονται στον σωστό τρόπο συνουσίας. Σαφείς αναφορές γίνονται και στο κορυφαίο έργο της κινέζικης γραμματείας, το道德經.

Τώρα όμως ίσως σκεφθείτε: καλά, οι Κινέζοι που είχανε τον γνωστό (και όμως άγνωστο) λαμπρό πολιτισμό. Μα και οι Twépquroοι της Νεολιθικής Εποχής είχανε τέτοιες «παράξενες» ιδέες για το σέξ; – Όχι μόνο οι Twépquroοι, και όχι μόνο στη Νεολιθική Εποχή. Οι γνώσεις αυτές προέρχονται απο την Παλαιολιθική Εποχή, πρίν ακόμη απο τον κατακλυσμό που έγινε κατα το 10000 π.Χ., τότε που δέν ξεχώριζαν ούτε Twépquroοι ούτε καμιά άλλη φυλή, γιατί όλοι οι άνθρωποι ήταν ενιαίο σύνολο και μιλούσαν όλοι την ίδια γλώσσα και λάτρευαν τον ίδιο Θεό – δέν ήταν διαιρεμένοι σε φυλές. Όταν οι άνθρωποι διαιρέθηκαν, τότε η γνώση διαφθάρθηκε και πήρε διάφορες μορφές στους διάφορους λαούς. Έτσι, σε πολλούς λαούς έμεινε η ιδέα οτι η εκσπερμάτωση πρέπει τουλάχιστον να περιορισθεί και προς τούτο χρήσιμο άρα απαραίτητο είναι τα αγόρια να περιτέμνονται. Έτσι το έθιμο της περιτομής καθιερώθηκε σε πολλούς λαούς, στην Αφρική, στην Ασία, στην Αυστραλία (δέν ξέρω για την Αμερική). Με αμελητέες εξαιρέσεις όλες οι φυλές των Αυστραλών ιθαγενών έκαμναν περιτομή, και οι περισσότερες απο αυτές τις φυλές έκαμναν επίσης υπόσχιση (τομή κάθετη απο την ουρήθρα και κάτω). αυτά γινόνταν σε τελετές μέσω των οποίων περνούσαν το νόημα: «η γυναίκα για τον άντρα είναι φόνισσα, άν ο άντρας δέν προφυλαχθεί μέσω της περιτομής και της υπόσχισης». Οι εγχειρήσεις αυτές είχαν προφανή σκοπό να εξουδετερώσουν την ευαισθησία του χαλινού. Ωστόσο, αφού η γνώση διαφθάρθηκε, αυτές οι εγχειρήσεις δέν πετύχαιναν παρα μόνο να αποτρέπουν την πρόωρη εκσπερμάτωση. Βέβαια, και αυτό κάτι καλό είναι, σε έναν κόσμο όπου η πρόωρη εκσπερμάτωση κάνει θραύση μεταξύ των απεριτμήτων. Δέν ήταν όμως μόνο αυτός ο στόχος των προγόνων: εκείνοι στόχευαν στη συνουσία χωρίς καθόλου εκσπερμάτωση. Κατα τη γνώμημου, αυτό που οι πρόγονοι της ανθρωπότητας δίδαξαν, δέν ήταν η περιτομή· άλλες ήταν οι τεχνικέςτους. Άν κρίνω απο τα λίγα που διάβασα και κατάλαβα, η εγχείρηση που έκαμναν οι πρόγονοι ήταν σκίσιμο προς αποκόλληση του χαλινού καθ’ όλο το μήκοςτου απο το σώμα του πέους. Παραπέρα, η χρήση της σεξουαλικής ενέργειας για ζωογόνηση είναι μιά ολόκληρη επιστήμη, την οποία ο άνθρωπος ποτέ δέν παύει να μαθαίνει, όλο και καλύτερα. Γι’ αυτό (πέρα απο την ηθική πλευρά του θέματος) είναι χρήσιμο να παντρεύεται ο άνθρωπος, ωστε να ζεί μονίμως με μιά γυναίκα για να μπορεί να ασκείται όλο και καλύτερα σε αυτήν την επιστήμη του σωστού χειρισμού της σεξουαλικής ενέργειας. Η άσκηση αυτή είναι πολύ δύσκολη όταν άλλοτε έχει γυναίκα και άλλοτε δέν έχει, και μάλιστα όταν έχει περιστασιακές και προσωρινές σχέσεις με διαφορετικές γυναίκες. Η μή εξοικείωση με τη γυναίκα, το άγχος ή η λαχτάρα του καινούργιου, οι καταστάσεις βιαστικές, άβολες και ενίοτε παράνομες, επικίνδυνες και άλλα ανάλογα φαινόμενα των περιστασιακών σχέσεων καθιστούν πολύ πιό δύσκολη την άσκηση στην σωστή συνουσία, χωρίς εκσπερμάτωση. Για αυτήν την άσκηση πρέπει να αξιοποιείται ο γάμος, και τότε δέν χάνει το νόηματου, γιατί ο άνθρωπος συνεχώς βελτιώνεται στον τρόπο της συνουσίας. Άν όμως η σεξουαλική πράξη καταντήσει ρουτίνα, τότε, όση έλξη και να είχε ο ένας για τον άλλο στην αρχή, σύντομα ο γάμος καταντά ένα βαρετό πράγμα, ένας κακός μπελάς, όπως και κατήντησε να θεωρείται στην εποχήμας.

Η χριστιανική παράδοση μιλά για τον Εωσφόρο, ήταν άγγελος (θεός κατα την ορολογία άλλων θρησκειών) που δουλειάτου ήταν να φέρνει το φώς, καθώς έλεγε το όνοματου. Έπειτα όμως, απο τον εγωισμό και τον φθόνοτου, έκανε ανταρσία κατα του Θεού, αντιτάχθηκε στο φώς και εργάζεται για το σβήσιμοτου, το οποίο σβήσιμο στο σώμα είναι πρωτίστως η εκσπερμάτωση. Στο ανθρώπινο σώμα λοιπόν αυτό που συμβολίζεται με τον Εωσφόρο είναι ο χαλινός. Ο άνθρωπος για να αποβάλλει τον χαλινό έκανε κάποια χειρούργηση, η οποία παραφθάρθηκε σε περιτομή. Τώρα μπορούμε να καταλάβουμε γιατί τα χριστιανικά κείμενα, καί τα παραδεκτά καί τα απόκρυφα, μιλούν για «ακροβυστία ψυχής»: είναι τα εγωιστικά πάθη που δέν αφήνουν τον άνθρωπο να εργασθεί για τις πραγματικές ανάγκες της ψυχής (και του σώματος)του. Χωρίς τα πάθη του εγώ, η συνουσία, χωρίς εκσπερμάτωση, αισθητοποιείται με το σύμβολο του σταυρού: η μία γραμμή, η οριζόντια, είναι η γυναίκα, η άλλη γραμμή, η κάθετη, είναι ο άντρας, το δέ σημείο της ένωσης των γραμμών είναι η ανώτερη ψυχή. Το σημείο στη γεωμετρία ορίζεται ώς σημείο τομής δύο ευθειών. Το σημείο δέν έχει όγκο (3 διαστάσεις), ούτε επιφάνεια (δύο διαστάσεις), ούτε κάν μήκος (μία διάσταση), δέν έχει καμία διάσταση, και όμως έχει ορισμένη θέση. Έτσι είναι και η ψυχή: δέν έχει καμιά υλική υπόσταση, και όμως είναι υπαρκτή.

Το σύμβολο της マソニヤヽ　，παρόμοιο με το シオーニヽチコ・アヽﾄロ トウ　だヸﾁﾞ・，θυμίζει πολύ έντονα συνουσία: μιά γωνία απο πάνω που υπαινίσσεται τους μηρούς του ανδρός και μιά αντίθετη γωνία απο κάτω που υπαινίσσεται τους μηρούς της γυναικός, σίγουρα αυτά τα σύμβολα μεταξύ άλλων συμβολίζουν και την σεξουαλική συνουσία, αλλα τί είδους συνουσία; την συνουσία εκείνη που παράγει σπέρμα και έρχεται σε επαφή με το αίμα της περιόδου, δηλαδή την τροφή των δαιμονίων στα οποία βασίζουν τη δύναμητους οι ςΑΑΙυΑΑΣ शैवाः και οι ςΑΑQΤΑΑΣ शाक्ताः. Όσο η αγάπη φουντώνει μέσα στον άνθρωπο, τόσο ο άνθρωπος αποκτά την ζωοποιό χαρά της ψυχής. Η δέ εκσπερμάτωση είναι απώλεια και της αγάπης (γι’ αυτό και στα ζευγάρια όσο περισσότερο το σπέρμα ρέει, τόσο η αγάπη γρηγορότερα ξεθυμαίνει και χάνεται). Οι θρησκείες του Θεού βάζουν απαγορεύσεις ή τουλάχιστον περιορισμούς στην εκσπερμάτωση ώς ανόσια πράξη, έτσι και η Αγία Γραφή ορίζει οτι άν ο ανήρ εκσπερματώσει πρέπει να πλύνει όλο το σώματου, και τότε είναι ακάθαρτος μόνο εκείνη την μέρα, μέχρι να ξημερώσει η επόμενη μέρα· άν δέν έχει πλύνει το σώματου, μένει ακάθαρτος και όλες τις επόμενες μέρες. Αυτό ορίζεται για την κάθαρση. Πολύ δυσκολότερο είναι όμως να αναπληρωθεί η απώλεια που συντελείται με την εκσπερμάτωση.

Τώρα κάποιος θα σκεφθεί: καλά, δηλαδή όλα αυτά τί δουλειά έχουν σε ένα βιβλίο χρησμών; Μπορεί κανείς να ρωτά για κάτι άλλο οτιδήποτε, κι εσύ του δίνεις απάντηση αυτές τις φιλοσοφίες για το σέξ. Τί σχέση έχουν με το ερώτηματου; – Η ερμηνεία του κάθε χρησμού είναι πάντοτε σύμφωνα με το ερώτημα στο οποίο απαντά. Και το ερώτημα μπορεί να είναι πάνω σε οτιδήποτε άλλο, όχι μόνο σχετικά με το σέξ. Τότε βλέπουμε τον χρ. γενικότερα. Το άτομο που παίρνει τον χρ. μπορεί να έχει πολλές αρετές, αλλα του λείπει η υπομονή, το μέτρο, ο αυτοέλεγχος. Πρέπει να φυσήξει τη φλόγα, αλλα όχι να τη σβήσει. Να ανάψει το καντήλι, αλλα να μή βάλει φωτιά στο σπίτι. Να μαλώσει το παιδί, αλλα να μήν το χτυπήσει. Να φλερτάρει με μιά κοπέλα, αλλα να μήν την αγγίξει. Να μαγειρέψει, αλλα να μήν τηγανίσει. Να κόψει ξυλεία, αλλα να μή χαλάσει το δάσος. Να πιεί το αίμα της αγελάδας όπως κάνουν οι Αφρικανοί χωρίς να σκοτώσει το ζώο. Να πεί την αλήθεια, αλλα χωρίς να πληγώσει τα αισθήματα των άλλων. Και χίλια δυό άλλα ανάλογα πράγματα. Πρέπει να μή σκοτώσει την κότα που γεννά τα χρυσά αυγά (για να το πώ με την αγγλική παροιμία, που ξεκίνησε απο μύθο του Αισώπου). Ο άνθρωπος όμως, όταν δεί πως η κότα γέννησε ένα χρυσό αυγό, έχει την τάση να τη σφάξει για να πάρει το χρυσότης σώμα – που δέν είναι καθόλου χρυσό. Άν την περιποιηθεί, θα του γεννά αυγά χρυσά συνέχεια. Όταν ο άνθρωπος λάβει αυτόν τον χρησμό, είναι πολύ δύσκολο να πράξει το σωστό, όπως είναι δύσκολο για έναν κοινό άνθρωπο να συνουσιασθεί χωρίς να εκσπερματώσει. Γιατί είναι τόσο δύσκολο; γιατί δέν καταλαβαίνει οτι έτσι πρέπει να κάνει, άλλωστε δε΄ν ξέρει τον τρόπο να το κάνει, και άλλωστε είναι κάτι που αντιβαίνει στη λογική των πολλών ανθρώπων. Τέτοια πράξη (όχι αναγκαστικά σχετική με το σέξ) καλείται να κάνει ο λαβών τον χρησμό, γι’ αυτό και κατα πάσα πιθανότητα δέν θα την κάνει όπως πρέπει και γι’ αυτό θα δυστυχήσει.

Γι’ αυτό είναι ένας απο τους χρησμούς του ιρκ ΒίτίΓ όπου αυτό που δέν πρέπει να κάνεις διατυπώνεται σε προστακτική: κάν’ το. Οι Νεοέλληνες συχνά μιλάμε έτσι, σαρκάζοντας. Σαρκάζουμε το οτι ο άλλος απο τον εγωισμότου δέν ακούει τις καλές συμβουλές· έτσι, του λέμε να κάνει εκείνο το στραβό που ο εγωισμόςτου τον σπρώχνει να κάνει. Π.χ. «κάπνιζε, καλό σου κάνει!». Ή, όταν κανείς τρώει υπερβολικά: «φάε ακόμα λίγο, δέν χόρτασες!». Όταν κανείς κατα λάθος πατά σε λούμπες απο τη βροχή, είθισται να του λέμε «όπου γυαλίζει να πατάς».

Απο συντακτική άποψη, είναι ο μόνος χρησμός όπου παραβιάζεται κανόνας ης twepquroικής σειράς λέξεων: προσδιορισμός ρήματος πάει μετά το ρήμα: ινiντίν, εβiντίν. Πρέπει όμως να πώ οτι τέτοια παραβίαση είναι πρακτικώς κανονική και προβλέψιμη σε κάθε twepquroική γλώσσα, συμπεριλαμβανομένης της Σουμερικής που είχε αυστηρότατη σειρά λέξειων. Διότι πρόκειται για “dimentional” προσδιορισμό (που αντιστοιχεί σε έμμεσο αντικείμενο ή γενικότερα εμπρόθετο προσδιορισμό της Νεοελληνικής) που τίθεται αμέσως μετά το ρήμα, και προπάντων διότι πρόκειται για προστακτική. Στη Σουμερική, τα προσφύματα μπαίνουν μετά το θέμα του ρήματος στην προστακτική, ενώ στην οριστική πρίν απο το θέμα. (Και όταν λέμε προσφύματα, είναι κατ’ ουσίαν εγκλιτικές αντωνυμίες που εκφράζουν το άμεσο και το έμμεσο αντικείμενο). Στα twepquroικά γενικώς, η τοποθέτηση προσδιορισμών μετά το ρήμα συμβαίνει συνήθως όταν είναι σε προστακτική. Αυτή η παραβίαση γίνεται απο «διπλωματία». Ένα παράδειγμα, σε ένα μουσουλμανικό μαγαζί στην Ξάνθη, όταν έκλεισε, δυό κορίτσια κατέβαζαν με το σίδερο το στόρι· η μικρότερη δυσκολευόταν· τότε η μεγαλύτερη της λέει: «βέρ Βανα» = δώσε σ’ εμένα (το σίδερο). Άν έλεγε «Βανα βερ» που είναι το συντακτικώς ορθό, θα ηχούσε ώς διαταγή. Με την παραβίαση της κανονικής σειράς, «βερ Βανα», ηχεί ώς παράκληση, ωστε η μεγαλύτερη να δείξει πως δέν θέλει να προσβάλει ή να κάνει την έξυπνη στη μικρότερη.

Στη δικήμας περίπτωση,άν έλεγε (με την κανονική σειρά λέξεων) «οιζυμίν iνiντίν ἰουλ, Βαςιμιν εβiντίν ἰουλ», αυτό θα ηχούσε ώς πραγματική και υπεύθυνη προσταγή που δέν αφήνει περιθώριο να την αψηφήσεις. Όμως, η κατα παράβασιν πρόταξη του ρήματος φανερώνει πως λέγεται με ψυχικό πάθος, δέν είναι πρόταση κρίσης αλλα επιθυμίας σε τόνο επιφωνηματικό, δηλαδή ο λέγων θέλει όχι να δηλώσει πως αυτό είναι το σωστό, αλλα πως αυτή είναι δήθεν η επιθυμίατου. Έτσι γίνεται αμεσότερα φανερό πως δέν είναι πραγματική αλλα σαρκαστική προσταγή.

Παρεμπιπτόντως, η κανονική σειρά λέξεων της twepquroικής, σε όποια γλώσσα κι άν ακολουθείται, δίνει το ύφος της απόλυτης και αντικειμενικής κρίσης. Η παραβίαση αυτής της σειράς, σε οποιαδήποτε γλώσσα δίνει το ύφος της επιθυμίας και υποκειμενικότητας. Ο Ταλατ Τεκiν έχει κάνει μιά πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση στο κείμενο αυτού του χρησμού: οτι για λόγους γραμματικής όπως και ρυθμού, η φράση «οιζυμ ἰουλ iντiν» πρέπει να διορθωθεί σε «οιζυμίν ἰουλ iνiντίν», και έχει απόλυτο δίκαιο. Προφανώς κάποιος γραφέας μπερδεύτηκε με τα πολλά iν, (που επίτηδες τέθηκαν για παρήχηση και ομοιοτέλευτο) και παρέλειψε δυό απο αυτά. Κατόπιν αυτής της διόρθωσης, ο χρησμός είναι όλο 7σύλλαβους στίχους:

αλτουν Βαςλιγ ἰιλαν μεν – *(κανατιμ Βαρ ουξαρ μεν)

αλτουν κουρουγσακιμιν – κιλιξιν κεσκεσiπεν

οιζυμίν ἰουλ iνiντίν – Βαςιμιν ἰουλ εβiντiν.

Το «κιλιξιν κεσiπεν» αρχικά πρέπει να ήταν κι αυτό 7σύλλαβο, με διπλασιασμό του ρηματικού θέματος: κιλιξιν κεσκεσiπεν. Στις νεότερες twepquroικές γλώσσες έπαψε να γίνεται τέτοιου είδους αναδιπλασιασμός (άν και ακόμη χρησιμοποιείται αναδιπλασιασμός ολόκληρων λέξεων), γι’ αυτό και η λ. απλοποιήθηκε. Ο αναδιπλασιασμός του ρηματικού θέματος ήθελε να δείξει ενέργεια με επανειλημμένες προσπάθειες (όπως επανειλημμένες είναι οι διεισδύσεις του πέους κατα την συνουσία). Σημειωτέον οτι ο διπλασιασμός του ρηματικού θέματος συνηθιζόταν πολύ στα Σουμερικά.

Επτασύλλαβοι είναι και οι λογότυποι της κρίσης κάθε χρησμού (όπως εδώ αρχικά ήταν «ανξα Βίλίγγ ἰαβλακ ολ) και γενικά η συνηθέστερη μετρική μορφή μέσα στο ιρκ ΒίτίΓ είναι ο 7σύλλαβος. Λιγότερο συνηθίζονται τα ζεύγη τετρασυλλάβων, και πολύ λιγότερο ζεύγη παράλληλων ισοσυλλάβων με άλλο αριθμό συλλαβών, π.χ. 3 ή 5 συλλαβών (στο αρχικό κείμενο μάλλον και αυτές οι φράσεις ήταν 4σύλλαβες ή 7σύλλαβες αλλα έπειτα αλλοιώθηκαν). Απο 7συλλάβους, καθώς έδειξα, αποτελούνταν ο χρ. 7(1). Ένας άλλος 7σύλλαβος, για παράδειγμα, είναι το σεβΔυκiμίν ἰηἰυρμεν του χρ. 3(1). Ο χρ. 2(1) φαίνεται πως άρχιζε με 4σύλλαβους: αλα ατλιγ - ἰολ τεγγρί μεν - ἰαριν κηξε - εςεςυρ μεν (και εδώ με αναδιπλασιασμό του ρηματικού θέματος), έπειτα συνεχίζει με ζεύγος 7συλλάβων: ουτ(ι)ρου εκκί αἰλιγ – κίςί ογλιν σοκουςμης, έπειτα πάλι 4σύλλαβους: κίςί κορκμης – κορκμα τημης, και κλείνει με έναν φαινομενικά 6σύλλαβο, που αρχικά πρέπει να ήταν 7σύλλαβος: κουτ(ι) ΒηρΓεἰ μεν τημης.

Οι χασμωδίες που βλέπουμε δέν υπήρχαν στο αρχικό κείμενο, διότι οι περισσότερες twepquro. λέξεις που στη γνωστήτους μορφή αρχίζουν με φωνήεν, παλαιότερα άρχιζαν με ὐ-, γγ-, ἰ-, και λαρυγγικά σύμφωνα, τα οποία χάθηκαν (σιγήθηκαν). Είναι ακόμη μία ένδειξη της παλαιότητας του ιρκ ΒίτίΓ.

Αφού οι 7σύλλαβοι χρησιμοποιούνται συνήθως σε ζεύγη, όπως και όλοι οι άλλοι 7σύλλαβοι του παρόντος χρ. 8(1) θα περίμενα και ο πρώτος 7σύλλαβος «αλτουν Βαςλιγ ἰιλαν μεν» να συμπληρώνεται απο έναν δεύτερο ομοιοτέλευτο 7σύλλαβο που να επεκτείνει την έννοια του πρώτου, όπως γίνεται και στον χρ. 2 και στους περισσότερους χρ. του ιρκ ΒίτίΓ. Γι’ αυτό υποψιάζομαι πως μετά τον πρώτο 7σύλλαβο αρχικά υπήρχε ένας δεύτερος που χάθηκε, ας πούμε «κανατιμ Βαρ ουξαρ μεν» (= φτερά έχω και πετάω)· και χάθηκε, γιατί φάνηκε παράλογο το φίδι να έχει φτερά. Για πτήση μιλά όμως ο αντίστοιχος χρ. του 周易(3) στη σωζόμενη μορφήτου. Δέν ξέρω άν έχει κάποια σχέση το ΧΕΚΑΡΙ-ΜΥΔΡΑ της ινδικής σοφίας. ΧΕΚΑΡΙ-ΜΥΔΡΑ खेचरिमुद्र σημαίνει «του πουλιού η κίνηση», που θα πεί με λίγα λόγια να βάζει κανείς τη γλώσσατου προς τα πάνω μέσα απο το άνοιγμα πίσω απο τη μαλακή υπερώα (συμβουλεύω προσοχή, είναι επικίνδυνο, σοβαρολογώ, μπορεί να πνιγείτε) ενώ στρέφει τα μάτια προς το σημείο ανάμεσα στα φρύδια. Κάνοντας αυτό λέγεται οτι επιτυγχάνει ο άνθρωπος να μή χάνει το σπέρματου κατα την συνουσία.

Απο το «ταπλαΔουκιμίν» (χρ. 3) και το «κουρουγσακιμίν» (χρ. 8) ο Ταλατ Τεκiν θεωρεί οτι το πρόσφυμα του συγκεκριμένου (με κτητικό πρόσφυμα) αντικειμένου ήταν πάντα με μπροστά φωνήεν (-ίν). Πίστευα πως αυτά είναι λάθη του γραφέως, αλλα είδα το ίδιο κ σε μιά καθαρογραφή παλαιοτουρκικής επιγραφής, άρα όντως το πρόσφυμα του αντικειμένου έπειτα απο κτητικό πρόσφυμα ήταν πάντα με μπροστά φωνήεν (-ίν).

Επισημαίνω ακόμη την παρήχηση του κ: κουρουγσακιμιν κιλιξιν κεσκεσiπεν.

Έκδηλος είναι ο ηχητικός παραλληλισμός των: οιζυμίν ἰουλ iνiντίν – Βαςιμιν ἰουλ εβiντiν. Το Β του Βαςιμιν ξαναβρίσκεται στο εβίντίν (αρχικά *εΒίντίν). Τα οιζυμίν και ίνίντίν αρχίζουν καί τα δύο απο μπροστά φωνήεντα· το οιζ όμως, ξέρουμε πως αρχικά ήταν ὐερ (wer), οπότε και το ίν (= φωλιά) πρέπει να ήταν παλαιότερα ὐίν (win, ή και ween), έτσι το ίν (*win) φαίνεται πως συγγενεύει με το σουμερικό  “unu” (= ὐυνυ, wyny) = «κατοικεί» (απο το οποίο φαίνεται να προέρχεται το όνομα της πόλης “unug”, έπειτα “uruk”, στα αραβικά έφτασε ώς warka).

Εικάζοντας απο τους αριθμούς του χρησμού: 123, κατ’ αρχήν βγάζουν το τρίγραμμο ☲ που σημαίνει στήριξη, ζεστασιά, καλές συνθήκες. Ο ερωτών είναι το 1 (δυνατό) που νικά το 2 (βαρύ), έπειτα όμως το 1 αποβαίνει 3 (αδύναμο), προφανώς επειδή καταπονήθηκε κινώντας το 2. (το 3, αδύναμο, δέν μπορεί πιά να κινήσει το 2, βαρύ). Το 1 είναι ο πιό τυπικός αριθμός του αρσενικού, το 2 του θηλυκού. Ο χρησμός λοιπόν δείχνει οτι ο ανήρ καταπονείται απο την συνουσίαν με την γυναίκα και χάνει την δύναμητου.

Με τα πολλά, ξέχασα τί επι του παρόντος 象曰 το βιβλίο των συμβουλών λέει：山 στο βουνό (=το κάτω 3γραμμο) 上 επάνω 有 έχει 雷 κεραυνό (=το πάνω 3γραμμο), (έτσι σχηματίζεται το 6γραμμο ονομαζόμενο 小過 QΙΛΙΞΙΝ ΚΕΣίΠΕΝ "με το ξίφος κόβοντας"。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 行 συμπεριφερόμενος 過 περνάει 乎 με 恭 ευγένεια、喪 όταν έχει απώλεια 過 περνάει 乎 με 哀 λύπη、用 όταν χρησιμοποιεί 過 περνάει 乎 με 儉 λιτότητα。 Υπάρχει ένα ινδικό ξόρκι για τα φίδια λέει: "όποιο φίδι ακούει τον λόγο του ΑΣΤΙQΑ κ δέν γυρίζει πίσω, εκατό κομμάτια γίνεται το κεφάλιτου σάν βουνό χτυπημένο απο το υΑCΡΑ (τον κεραυνό του Θεού)· η εικόνα του κεραυνού πάνω στο βουνό δίνει την ιδέα του χτυπήματος με το μαχαίρι. Το 過 στα Κινέζικα έχει όλες τις σημασίες του ελληνικού "περνώ". Είναι φανερό οτι απο το κείμενο της συμβουλής πέρασε το 過 στο καθαυτό κείμενο του χρησμού. Ο άνθρωπος που έχει πάρει αυτόν το χρησμό, έχει να περάσει μιά δύσκολη κατάσταση, η συμβουλή δείχνει πώς να την περάσει: στη συμπεριφοράτου να έχει ταπεινότητα κ ευγένεια· σε περίπτωση απώλειας, να λυπηθεί ειλικρινά, ωστε να μήν ξαναχάσει· κ ό,τι χρησιμοποιεί, να το χρησιμοποιεί με λιτότητα. Απο την τριπλή συμβουλή αυτή φαίνεται πως προήλθε του 道徳經 το κεφάλαιο 67 το οποίο επίσης βασίζεται σε μιά τριπλή συμβουλή, πρακτικώς ίδια με αυτού του χρησμού. Η τριπλή συμβουλή επίσης θυμίζει τους απο βιολογική άποψη τρείς θησαυρούς: 神 το πνεύμα,  氣 τη ζωτική ενέργεια και 精 τη ζωτική ουσία). Τα δύο τρίγραμμα, κάτω "ακινησία", πάνω "κίνηση", υποδηλώνουν κ τη συμβουλή: ενώ εξωτερικά κινείσαι, εσωτερικά να είσαι ασάλευτος. Τέτοια είναι μιά απο τις δοκιμασίες που γίνονται στα παιδιά που μαθητεύουν να γίνουν μοναχοί στο μοναστήρι ShaoLin: με ένα σφυρί σπάζουν καρύδια πάνω στο κεφάλιτους ενώ ο μαθητευόμενος δέν πρέπει να σαλέψει ούτε βλέφαρο: βλέπετε: επάνω κίνηση, κάτω ακινησία.

 

9(1) ▫3-2-1▫

Η λ. ουλουγ (μεγάλο), μάλλον σήμαινε ακριβέστερα «υψηλό, το πιό ψηλό», κρίνοντας απο το σουμερικό “UL” προφερόμενο ólu που είχε αυτήν την έννοια. Πιθανόν λοιπόν η λ. να ήταν αρχικά ολουγ και όχι ουλουγ. Το σπίτι είχε οπωσδήποτε έναν, άν όχι και άλλον, όροφο πάνω απο το ισόγειο, (δηλαδή ένα ισόγειο και ακόμη έναν ή δύο ορόφους), γι’ αυτό ο χρ. λέει «κατιγγα τεΓί» = μέχρι και τον πάνω όροφο.

Κατ’ αρχήν έχουμε ένα ζεύγος τρισυλλάβων (στο αρχικό κείμενο ήταν 4σύλλαβοι): ουλουγ εβ – οιρτενμης = «μεγάλο σπίτι κάηκε», και έπειτα ζεύγος παραλληλιζόμενων 8συλλάβων:

κατιγγα τεΓί καλμαΔουκ

Βυκίγγε τεΓί κοδμαΔουκ.

Παρηχούν καλμαΔουκ με κοδμαΔουκ, αλλα επίσης στον πρώτο στίχο κατιγγα με καλμαΔουκ, οπότε το Βυκίγγε θα έπρεπε να παρηχεί το κοδμαΔουκ, το οποίο όμως δέν συμβαίνει, γι’ αυτό θεωρώ πως στη θέση του Βυκίγγε μάλλον υπήρχε αρχικά κάποια άλλη λέξη που παρηχούσε με το κοδμαΔουκ, η οποία λέξη πρέπει να ήταν συγγενής της σουμερικής ρίζας “GAM” = λυγίζει, κάνει γωνία, άλλες συγγενείς είναι στα Ι.Ε. Ελληνικά οι λ. γόνυ, γωνία, Λατινικά genu, οπότε στο κείμενομας θα ήταν *κονιγγα ή κάπως έτσι. Οι οκτασύλλαβοι δέν συνηθίζονται στο ιρκ ΒίτίΓ, αλλα κάλλιστα μπορεί ο κάθε 8σύλλαβος να έπιασε θέση 2 τετρασυλλάβων οι οποίοι όντως συνηθίζονται. Οι δύο αυτοί οκτασύλλαβοι λένε, ο μέν πρώτος οτι το σπίτι καταστράφηκε ολοσχερώς κατα την κάθετη έννοια (απο κάτω μέχρι πάνω), ο δέ δεύτερος οτι καταστράφηκε και κατα την οριζόντια έννοια: απο την κάθε γωνία μέχρι τις άλλες γωνίες. Ο χρ. αυτός στο 周易(3) πήρε τη μορφή του 63(3) που ονομάσθηκε旣濟 (μεταφράζεται «ήδη επιτεύχθηκε», άν και το 濟 στην πράξη σημαίνει «διασχίζω (ποτάμι, κλπ), βοηθώ (κάποιον) να περάσει απέναντι, βγάζω (κάποιον) απο δύσκολη θέση»). Μάλλον το 濟 ξεκίνησε απο το σκίτσο διώροφου ή τριώροφου σπιτιού, δηλαδή η όλη φράση 旣濟 αρχικά ήταν ιδεογράμματα που σήμαιναν «ψηλό σπίτι». Το μεγάλο κτήριο (όχι αναγκαστικά προσωπική κατοικία) ήταν οπωσδήποτε σύμβολο ενός μεγάλου και θαυμαστού κατορθώματος, επιτεύγματος. Δέν ήταν συνηθισμένο πράγμα ένα τέτοιο κτήριο. Ο πολύς κόσμος κατοικούσε σε ταπεινές και προσωρινές κατοικίες, και άλλαζαν κατοικία κάθε εποχή (αλλού έμεναν το χειμώνα, αλλού το καλοκαίρι) και συχνά μετανάστευαν, είτε για να βρούν καλύτερα βοσκοτόπια και καλλιεργήσιμη γή, είτε γιατί ο πληθυσμός αυξανόταν, ο τόπος πιά δέν τους χωρούσε και κάποιοι έπρεπε να φεύγουν. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο μεγάλο επίτευγμα ήταν να αποκτήσει κάποιος ένα τέτοιο μεγάλο σπίτι. Όταν ένα μεγάλο επίτευγμα είναι ήδη γεγονός, τότε γεννιέται ένας μεγάλος κίνδυνος. Γι’ αυτό το周易(3) στον αντίστοιχοτου χρησμό, 63, συμβουλεύει: 君子以思患而豫防之= «ο ανώτερος άνθρωπος σκεπτόμενος την πιθανή δυστυχία, παίρνει εκ των προτέρων τα μέτρατου, τις προφυλάξειςτου».

Προπάντων με την 4^η γραμμή του 63(3) αντιστοιχεί ο παρών χρησμός. Λέει λοιπόν:

το μεγάλο επίτευγμα έχει πυρκαγιά. δέν ξέρεις (άρα πρέπει να ψάξεις) απο πού μπορεί να έρθει συμφορά, υπάρχει κάτι ύποπτο (επίφοβο, στο επίτευγμα). Το επίφοβο που υπάρχει στο σπίτι του παρόντος χρησμού, μπορεί να είναι και κανένα λυχνάρι, καμιά εστία μαγειρέματος, αλλα οπωσδήποτε επίφοβο ήταν και το υλικό του σπιτιού, που ήταν στα επάνω πατώματα τσατμάς απο καλάμια ή και ξύλο, πιθανώς και δέρματα ζώων, πάντως όχι πέτρα ή τούβλο. Η τεχνική εκείνη της κατασκευής σπιτιών με 2 ή 3 ορόφους δέν άλλαξε απο την παλαιολιθική εποχή μέχρι περίπου την εποχή του β΄ παγκόσμιου πολέμου: το ισόγειο χτίζεται με χοντρούς τοίχους απο πέτρα, ο απο πάνω πρώτος και δεύτερος όροφος με τσατμά, ελαφρύ υλικό, συνήθως απο πλεχτά καλάμια, σπανιότερα απο λωρίδες ξύλου. Αυτήν την τεχνική χρησιμοποιούσαν και οι Σουμέριοι, όχι με πέτρα γιατί η πέτρα σπάνιζε στη χώρατους, αλλα με τούβλα (ψημένα τούβλα στα πιό πλούσια σπίτια, άψητα στα πιό φτωχικά) στο ισόγειο, και τσατμά απο καλάμια (το ξύλο επίσης σπάνιζε στη Μεσοποταμία) στον πρώτο και δεύτερο όροφο. Η λ. xatma είναι απο το twepquro. ρήμα xat- (συμπλέκει), στα σουμερικά προφερόμενο šat, αργότερα šet που διαβάζεται «ŠID». Τα σουμερικά κείμενα συχνά μιλούσαν για «GI ŠID» (= καλάμια για τσατμά) και «GI IZI» = καλάμια για φωτιά (καύσιμα).

Βεβαίως, δέν αρκεί να υπάρχει κάτι επίφοβο στο οικοδόμημα· η συμφορά πάντοτε απο τον φθόνο ξεκινάει. Ένα λαμπρό σπίτι κάποιοι με φθόνο θα το κοιτάξουν. Γι’ αυτό υπάρχει σοβαρός κίνδυνος.

Συνοψίζοντας, αυτός που παίρνει τον χρησμό πρέπει να ξέρει οτι ναί μεν είναι θαυμαστό αυτό που έχει επιτύχει ή τώρα περατώνει, αλλα έχει μιάν αχίλλειο πτέρνα. Μόνο άν σταθεί εξαιρετικά προσεκτικός και προνοητικός θα γλυτώσει την καταστροφή. Η κινέζικη φιλοσοφία δέν κουράζεται να λέει και να ξαναλέει πως στη μέγιστη ακμή υπάρχει μέγιστος κίνδυνος. Αυτό λέει και ο παρών χρησμός.

Κοιτάζοντας τους αριθμούς του χρησμού, 321, παρατηρούμε πως βγάζουν (όπως και στον προηγούμενο χρ.) το τρίγραμμο ☲ που φανερώνει πλούτο, είναι καλό. Εξ οὗ η επίτευξη κάποιου μεγάλου πράγματος. (Το τρίγραμμο ☲ όμως σημαίνει και φωτιά). Το 3 (αδύναμο) συναντά το 2 (βαρύ): δέν μπορείς να το αντιμετωπίσεις. Το αδύναμο αποβαίνει 1 (δυνατό), βάζεις τα δυνατάσου (να το περισώσεις) όταν όμως ήδη καίγεται.

Στην ελληνική μυθολογία ήταν δύο αδέρφια, ο Προμηθέας και ο Επιμηθέας. Ο πρώτος λέγεται έτσι γιατί φρόντιζε πρίν γίνει το κακό, ωστε να μή γίνει. Του δεύτερου το όνομα σημαίνει αυτόν που φροντίζει όταν πιά έχει γίνει το κακό, πώς θα διορθώσει κάτι. Όποιος παίρνει αυτόν τον χρησμό είναι, έστω προσωρινά, σάν τον Επιμηθέα· άν δέν γίνει σάν τον Προμηθέα, θα υποστεί μεγάλη ζημιά.

 

10(1) ▫2-4-3▫

Ο λαμβάνων τον χρησμό παρομοιάζεται με «εσνεΓεν Βαρσ», το οποίο αρχικά ήταν, καθώς έχω πεί στο περι δανείων λέξεων κεφάλαιο, «εσνεΓεν καπλαν». Οι μέχρι τώρα εκδότες του ιρκ ΒίτίΓ μεταφράζουν «λεοπάρδαλη που χασμουριέται». Κατ’ αρχήν πρόκειται για τίγρη και όχι λεοπάρδαλη, αφού Βαρσ είναι ξένη λ. στη θέση του twepquroικού καπλαν = τίγρη. Το κυριότερο όμως είναι πως το «χασμουριέται» δέν δίνει νόημα στον χρησμό. Το λεξικό του G. Clauson σημειώνει πως το ρήμα εσνε- σημαίνει κατα βάσιν «σιγανοφυσά», άν και συνήθως βρίσκεται με τη σημασία «χασμουριέται». Παράγεται απο το εσiν = αύρα, αεράκι, ήπιος άνεμος, και αυτό απο το ρήμα εσ =φυσά. Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο νούμου με το ρήμα «σιγανοφυσά» είναι μιά βλάχικη παροιμία που έτυχε να συναντήσω στο βιβλίο κάποιου Θεόδωρου Έξαρχου: «σΒρουάςτi κα δίμτλου Δ αντίλi!» όπου μεταφράζεται «μιλάει σάν τον αέρα που σιγανοφυσά» και το «σιγανοφυσά» επεξηγείται «αναπνέει». Αυτό, κατα τον συγγραφέα, είναι «ένα ακόμα στοιχείο των σοφών ανθρώπων». Όταν ο άνεμος φυσά ήπια, γλυκά, λέμε οτι ο άνεμος αναπνέει, δηλαδή είναι σάν αναπνοή. Όταν ο σοφός άνθρωπος μιλά, η ομιλίατου είναι ήρεμη σάν τη γλυκιάν αύρα (ενώ η ομιλία του άξεστου είναι σάν τον βίαιο – πάντως ενοχλητικό – άνεμο. Αυτή είναι απο όσο θυμάμαι η μόνη φορά που συνάντησα το ρήμα «σιγανοφυσά». Ακριβώς αυτήν την έννοια έχει στον χρησμό το ρήμα εσνε-. Η κατάληξη –Γεν που σήμερα τουλάχιστον στην Οθωμανική έχει ξεπέσει στο ρόλο της μετοχής («που χασμουριέται», ας πούμε, δηλαδή «η οποία χασμουριέται»), στα παλαιά twepquroικά έδινε την έννοια της συνήθους και χαρακτηριστικής πράξης: δηλαδή, η τίγρη αυτή έχει μόνιμη ιδιότητατης να σιγανοφυσά, όλο έτσι δρά, σιγανοφυσώντας. Το οτι σιγανοφυσά σημαίνει οτι μιλά ήρεμα, δρά ήρεμα, φέρεται με ηπιότητα και ευγένεια. Τέτοιος είναι (έστω προσωρινά) ο άνθρωπος που λαμβάνει αυτόν τον χρησμό. Η ηπιότητατου δέν είναι ένδειξη αδυναμίας. Αντιθέτως, προέρχεται απο την δύναμητου. Έχει δυνατή, επιβλητική προσωπικότητα, γι’ αυτό είναι ήρεμος, ήπιος, ευγενής. Η τίγρη είναι σύμβολο δύναμης· έχει διαπεραστική ματιά, έντονο βλέμμα, πρόσωπο που επιβάλλεται και μόνο με την παρουσίατου. Έχει δύναμη, ταχύτητα, είναι σάν ένας πανίσχυρος πολεμιστής με ψυχική και σωματική δύναμη, που εμπνέει τρόμο. Ανάμεσα στις ανθρώπινες φυλές, η τίγρη συμβολίζει τους αρχαίους Twépquroους και τις στενά συγγενικέςτους φυλές, την Αλταϊκή και την Σινο-θιβετιανή ομοεθνία. _{(προπάντων η Αλταϊκή ομοεθνία σχηματίσθηκε στην «ακτίνα της Τίγρης», σε εκείνην τη «φέτα» της γής που αντιστοιχεί στο ζώδιο της Τίγρης, αντίστοιχο του «δυτικού» ζωδίου του Υδροχόου, γι’ αυτό και τα φυσικά χαρακτηριστικά της Αλταϊκής ομοεθνίας μοιάζουν με της τίγρης, σχιστά μάτια, μικρή μύτη, κ.λπ. Βλέπε τους χάρτες στη σελίδα http://users.sch.gr/ioakenanid/historyofhumanity ).}

Η λ. εσνεΓεν προσδίδει τις ιδιότητες που είπαμε, και ακόμη την ικανότητα διείσδυσης· όπως ο αέρας διεισδύει, έτσι και αυτός ο άνθρωπος διεισδύει, μπαίνει σε όποιους κύκλους ανθρώπων θέλει, και ακόμη διεισδύει ώς προσωπικότητα, δηλαδή με την προσωπικότητατου ασκεί μεγάλη επιρροή στους άλλους. Τα καλάμια τα βρίσκουμε και στον χρ. 38(1), αυτά προφανώς συμβολίζουν τους χαμερπείς, τους κατώτερους ανθρώπους (小人 όπως συχνότατα τους λέει η κινέζικη παράδοση) και γενικότερα τις άθλιες, μίζερες συνθήκες ζωής. Σε τέτοιες συνθήκες και τέτοιους ανθρώπους βρίσκεται ο λαβών τον χρησμό, και τα παραμερίζει για να ανοίξει δρόμο, να περάσει απο ανάμεσα. Έτσι, εύλογα ο χρ. συμπεραίνει «τόσο γενναίος, τόσο ενάρετος είμαι». Δέν εξομοιώνεται με τους κατώτερους ανθρώπους ούτε νικιέται απο τις άσχημες συνθήκες γύρωτου, γι’ αυτό είναι γενναίος και ενάρετος. (Η λ. αλπ «γενναίος», σημαίνει κατα βάσιν σταθερός, ακλόνητος). Όταν ο χρ. δέν χαρακτηρίζεται καλός ή κακός, το ιρκ ΒίτίΓ αποφαίνεται «ανξα Βίλίγγ» («έτσι να ξέρετε»), το οποίο στο周易 (3) έχει αποδοθεί με το «无咎» (ο Richard Wilhelm το μεταφράζει kein Makel, «δέν υπάρχει σφάλμα»). Έτσι και εδώ. Άν και ο άνθρωπος αποδεικνύεται γενναίος και ενάρετος, η ζωήτου δέν είναι και τόσο ευτυχισμένη· γιατί; προφανώς διότι το περιβάλλοντου δέν είναι ωραίο. Σημασία έχει, πως εφόσον καταφέρνει και διαπερνά, κάνει αυτό που πρέπει, κάνει το καλύτερο που είναι δυνατόν να γίνει, βαδίζει το σωστό δρόμο. Θα δώσω ένα παράδειγμα: Μιά καθηγήτρια έχει να διδάξει μιά τάξη με κακούς και θρασείς μαθητές. Έχει μεγάλη δύναμη προσωπικότητας και έτσι καταφέρνει να επιβληθεί και να κάνει μάθημα εκεί που άλλοι δέν καταφέρνουν. Σαφώς είναι μεγάλη επιτυχία της καθηγήτριας. Ευχαριστημένη ωστόσο δέν είναι, γιατί δέν εργάζεται στις συνθήκες που θα ήθελε: παιδιά που να την αγαπούν, να αγαπούν το μάθημα, να συμμετέχουν ενεργητικά, να συμμετέχουν όλα στο μάθημα, να παίρνουν επάξια καλούς βαθμούς. Όποιος έχει ανάλογες εμπειρίες, έχει πολύ καλά κατανοήσει το νόημα του χρησμού.

Απο άποψη μορφής, ο χρ. αρχικά πρέπει να έλεγε «εσiνεΓεν καπλαν μεν», δηλαδή εισαγόταν με 7σύλλαβο. Η επόμενη φράση «καμις ααρα Βαςιμ» πιθανότατα είχε κάτι ακόμη ώς ρήμα στο τέλος, ίσως ολ = είναι (οπότε ήταν και αυτή 7σύλλαβη)· ίσως και τουρούρ = στέκεται ορθό, ή κίρυρ = μπαίνει, διεισδύει (οπότε αποτελούνταν απο δύο 4συλλάβους).

Έπειτα ζεύγος τετρασυλλάβων: ανταγ αλπ μεν – ερΔεμλίΓ μεν, στο οποίο προσετίθετο ο 4σύλλαβος της κρίσης: ανξα Βίλίγγ.

Συνοπτικά, ο χρ. αναπαριστάνεται κάπως έτσι:

εσiνεΓεν καπλαν μεν

καμις ααρα - Βαςιμ κίρυρ

ανταγ αλπ μεν – ερΔεμλίΓ μεν

(βέβαια, και ο τελευταίος στίχος στο αρχικό πρωτότυπο είχε κάτι λιγότερο για να μετράει τότε ώς ζεύγος 4συλλάβων, ή με βοηθητικά φωνήεντα προφερόταν ώς ζεύγος 7συλλάβων, ανάλογα και ο 1^ος στίχος. Πολύ πιθανόν ολόκληρος ο χρ. αποτελούνταν μόνο απο 4συλλάβους).

Σαφέστατα ο χρ. είναι η αρχική μορφή του 57(3) που ονομάσθηκε巽. Αυτό είναι μιά λέξη που ερμηνεύεται «Ηπιότητα», συμπίπτει με το όνομα του τριγράμμου ☴ το οποίο διπλασιαζόμενο δίνει το 6γραμμο 巽. Άν αναζητήσετε στον παγκόσμιο ιστό τη λ. 巽, δέν θα τη βρείτε παρα μόνο σε κείμενα που ασχολούνται με το周易 (3). Όπως έχει παρατηρήσει και ο R. Wilhelm, τα ονόματα των οκτώ τριγράμμων (八卦) δέν χρησιμοποιούνται αλλού στην κινέζικη γλώσσα, πράγμα που παλαιόθεν δείχνει την εξωκινεζικήτους προέλευση. Τώρα θα δούμε ποιά είναι η προέλευση της ονομασίας 巽· αυτό προφερόταν (6^ος αι. μ.Χ.) suən, ήταν προσπάθεια φωνητικής μίμησης του ρήματος εσνε- ή του ουσιαστικού εσiν που ανέφερα. (Αναγκαστικά τα αρχικά φωνήεντα των λέξεων, όπως το ε- στο  εσiν, χάνονται στα Κινέζικα, όπου όλες οι λ. γίνονται μονοσύλλαβες). Όλα τα κινέζικα γράμματα προέρχονται απο σκίτσα, τί παρίστανε λοιπόν το σκίτσο που έγινε巽; Το κάτω μέρος του γράμματος (廾 και 共) είναι γνωστό οτι παρίστανε δύο χέρια, εν προκειμένω δύο χέρια ενός ανθρώπου που ανοίγει δρόμο ανάμεσα στα καλάμια, καθώς λέει ο παρών χρ. Γι’ αυτό η κινέζικη παράδοση εξηγεί οτι «διείσδυση» είναι το νόημα του τριγράμμου巽 και του ομώνυμου 6γράμμου, συμβολίζεται με τον άνεμο ή με το ξύλο (είναι σάν τα καλάμια, αλλα δυνατό, όχι κούφιο, ωστε να ανοίγει δρόμο ανάμεσάτους).

Στη μορφή που έχει φτάσει σήμερα το周易 (3) δέν αναφέρει (στον παρόντα 57(3) χρησμό) τίγρη, αλλα 武人 (πολεμιστή). Καθώς και αλλού σημειώνω, το οτι τα ζώα σπανίζουν στο σωζόμενο周易 (3), δείχνει πως αυτό διαμορφώθηκε όταν είχε περάσει πιά εκείνη η πανάρχαια εποχή που οι άνθρωποι είχαν στενότερη σχέση με τα ζώα και καταλάβαιναν τα αντίστοιχα σύμβολα. (Για περισσότερες λεπτομέρειες βλέπε στην ανάλυση των εξαγράμμων του (3)). Είναι πάρα πολλά σημεία στο周易 (3) που μπορούν να γίνουν κατανοητά άν ξέρουμε το αρχικό σύμβολο όπως το βρίσκουμε στο ιρκ ΒίτίΓ, όπως στην περίπτωση αυτή.

Προσπαθώντας να αναλύσω τον αριθμό 243, που βγάζει το τρίγραμμο ☳ (ηρεμία), θα έλεγα πως το 2 (βαρύ, σοβαρότητα) νικά το 4 (ελαφρύ, επιπολαιότητα), αποβαίνει 3 (αδύναμο) αλλα αυτό δέν είναι κακό γιατί το αδύναμο 3 νικά το ελαφρύ 4 με το οποίο βρίσκεταισε επαφή. Έτσι ο λαβών τον χρησμό μέσω της σοβαρότητάςτου και της ηπιότηταςτου υπερισχύει των επιπόλαιων ανθρώπων που σύρονται απο τα πάθητους.

Η όπως πάντα σοφή συμβουλή που βρίσκεται στο周易 (3) λέει: 象曰：隨風，巽。君子以申命行事 = το παλιό βιβλίο λέει: άνεμος και μετά πάλι άνεμος (είναι το σύμβολο που βγαίνει απο δύο ☴, το καθένα συμβολίζεται με άνεμο): αυτό ονομάζεται «σιγανή αύρα». Έτσι ο ανώτερος άνθρωπος ανακοινώνοντας παντού τις εντολέςτου διεκπεραιώνει την εργασίατου». (Απο ό,τι φαίνεται, ο ανώτερος άνθρωπος είναι ακλόνητος στο καθήκοντου, και ζητά απο όλους να κάνουν το ίδιο).

 

11(1) ▫4-4-3▫

Έχω πεί στο περι δανείων λέξεων κεφάλαιο πως η λ. ἰαλαβαξ στο αρχικό κείμενο ήταν ἰηλξί, (μεταγενέστερο ηλξί, = πρέσβης) ή ίσως ἰαζιξι (γραφέας, αξιωματούχος). Η λ. ἰηλξί, άν και νοηματικώς ταιριάζει τέλεια, κάπως χαλνάει τις παρηχήσεις. Με τη λ. ἰαζιξι έχουμε δύο στίχους που αρχικά ήταν 7σύλλαβοι, ώς εξής:

σάριγ άτλιγ σάβιξι

ἰάζιγ άτλιγ ἰάζιξι

όπου βλέπετε πώς οι δύο στίχοι παραλληλίζονται ηχητικά λέξη προς λέξη, και μέσα στον κάθε στίχο η πρώτη λ. παρηχεί με την τρίτη.

Άν στη θέση του ἰάζιξι βάλουμε ἰήλ(i)ξi, ισχύουν πάλι τα ανωτέρω, μόνο που έχουμε μιά μόνο λ. με μπροστά φωνήεντα εκεί που όλες οι άλλες έχουν πίσω φωνήεντα, δέν συνᾷδει, εκτός κι άν η λ. ἰήλ(i)ξi αρχικά ήταν *ἰαάλ(ι)ξι. Δέν έχει βρεθεί σε καμιά twepquroική γλώσσα ούτε *ἰαάλ(ι)ξι ούτε ἰααλ (= κράτος) με πίσω φωνήεντα (μόνο για την γλώσσα Chuvash) δέν έχω στοιχεία), πάντως η σουμερική μορφή του ἰηλ (= κράτος) ήταν ἰιιρι (γράφεται URU), āl- (ααλ-) είναι η λ. στα Ακκαδικά, και το πρώτο μέρος της λ. ἰαλαβαξ (σε κάποια ιρανική γλώσσα) πρέπει να είναι twepquroικής προέλευσης. Συνεπώς στη θέση του ἰάζιξι ανωτέρω, είναι πιθανότερο να υπήρχε *ἰαάλιξι, οπότε οι δύο πρώτοι στίχοι ήταν:

σάριγ άτλιγ σάβιξι

ἰάζιγ άτλιγ ἰαάλιξι

και έπειτα απο αυτούς τους 7σύλλαβους εμφανίζεται ζεύγος 4συλλάβων: εδΓυ σοιξ σαβ – ελτί κελίρ. Να θυμόμαστε οτι οι χρησμοί του ιρκ ΒίτίΓ είχανε ρυθμό ωστε να μπορούν και να τραγουδιούνται σε ρυθμό παραδοσιακών twepquroικών τραγουδιών της αρχαίας εποχής.

Αυτός που λαμβάνει τον χρ. 11(1), δέχεται λαμπρές ειδήσεις. Καλά νέα έχει και ο χρ. 7, αλλα εκεί ένας απλός άνθρωπος τα φέρνει. Εδώ έρχονται δύο, έφιπποι, και αντιπρόσωποι υψηλής εξουσίας. Στο ιρκ ΒίτίΓ δέν αναφέρεται άμαξα, προφανώς δημιουργήθηκε σε τόσο αρχαία εποχή που οι Twépquroοι και όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι δέν γνώριζαν τις άμαξες, είχαν μόνο έλκηθρα (δύο ειδών: πάγου, και ξερού εδάφους όπως είχαν οι Ινδιάνοι). Δηλαδή τότε ο πιό επίσημος τρόπος να πάει κανείς κάπου, ήταν καβάλλα σε άλογο. «σαριγ» δέν πρέπει να μεταφραστεί «κίτρινο». Η παλαιάτου σημασία είναι «ξανθό», ενώ το κίτρινο τότε λεγόταν «αλτουν» (δέν σήμαινε χρυσάφι). Του αγγελιαφόρου το άλογο είναι ξανθό, του πρέσβη σκούρο καφέ. Όπου αναφέρονται έφιπποι στο ιρκ ΒίτίΓ, το χρώμα του αλόγου δείχνει τον χαρακτήρα και τον σκοπό του εφίππου. (Έχω σκεφθεί μήπως το αυθεντικό κείμενο έλεγε «έφιππος ξανθός αγγελιαφόρος, έφιππος καστανός πρεσβευτής», αλλα αυτό δέν συνάδει με το σύνηθες ύφος του ιρκ ΒίτίΓ που κάθε φορά περιγράφει τα άλογα, και όχι τους καβαλλάρηδες, προκειμένου να δώσει το νόημα της παρουσίαςτους). Εκτός απο τον ηθικό συμβολισμό των χρωμάτων στον οποίο παρακάτω θα αναφερθώ, θεωρώ οτι τα χρώματα αυτά: ξανθό, σκούρο καφέ, υπαινίσσονται και κάποιες φυλές ξένες (προς τους παλαιούς Twépquroους, που είχανε μαύρα μαλλιά), φυλές με ξανθά και με σκούρα καφέ μαλλιά. Γνώριζαν οι Twépquroοι (της παλαιάς, νεολιθικής, εποχής) τέτοιες φυλές; κατα τη γνώμημου ναί, έστω κι άν οι μεταξύτους επαφές ήταν σπανιότατες. Οι Twépquroοι και συγγενικέςτους φυλές αυτοαποκαλούνταν «άνθρωποι με κεφάλια μαύρα» (δηλαδή «λευκό» σώμα και μαύρα μαλλιά). Στην παλαιά αλταϊκή γλώσσα το «κεφάλι μαύρο» λεγόταν TWEP-ŋEC. Αυτό το TWEP-ŋEC στα Σουμερικά έγινε SAŋ.ŋE (οι Σουμέριοι αυτοαποκαλούνταν UN.SAŋ.ŋE = «έθνος με κεφάλια μαύρα»), στα Φινλανδικά SUOMI, και στα Αζτέκικα TEPANEK (όνομα μιάς απο τις φυλές των Αζτέκων). Επειδή κάποια στιγμή η λ. ŋEC (= μαύρο, επίσης: «νύχτα») έγινε ταμπού ώς αυτοεπίκληση, αντί της έκφρασης TWEP-ŋEC προτιμήθηκε το συνώνυμο TWEP-KURO το οποίο κατέληξε ώς TŒRKY (παροξύτονο), εξ οὗ η γνωστήμας λέξη «Twépquroοι» (στα Ουγγαρέζικα Török). Αλλα ακόμη και άν όλες οι άλλες ετυμολογήσεις είναι εσφαλμένες, βέβαιο είναι το σουμερικό UN.SAŋ.ŋE = «το έθνος με τα μαύρα κεφάλια», που δείχνει πως οι Σουμέριοι γνώριζαν κάποιον λαό με πιό ανοιχτόχρωμα μαλλιά, αλλιώς δέν θα πρόσεχαν πως τα δικάτους είναι διαφορετικά. Αφού λοιπόν γνώριζαν οι Σουμέριοι, απο τους πρώτους που απομακρύνθηκαν απο την twepquroική αρχική φυλή, θα γνώριζαν και οι υπόλοιποι Twépquroοι. Πιστεύω λοιπόν πως τα χρώματα των αλόγων εδώ δηλώνουν και κάποιες ξένες φυλές, παράλληλα με την εσωτερική ηθική σημασία των χρωμάτων: είναι δύο αντίθετες εκφράσεις του “DAO” 道. Το ξανθό, ανοιχτό χρώμα, συμβολίζει τη χαρά που προέρχεται απο την ευμάρεια. Το καφέ σκούρο δέν είναι θλιβερό, αλλα είναι πολύ σοβαρό, συμβολίζει τη μεγάλη ευθύνη που προκύπτει απο μεγάλα καθήκοντα. Δικαιολογημένα ο χρησμός χαρακτηρίζεται «αњιγ εδΓυ» =εξαιρετικά καλός (μόνο τέσσερις απο τους 65 χρ. χαρακτηρίζονται έτσι), διότι ο λαβών τον χρ. θα βρεθεί σε έναν επίγειο παράδεισο. Το να διατηρήσει όμως την ευημερίατου, συνεπάγεται μεγάλες ευθύνες καθώς αναλαμβάνει υψηλά (και συνεπώς δύσκολα) καθήκοντα, στα οποία θα μπορέσει να ανταπεξέλθει μόνο άν συγκεντρώσει τις δυνάμειςτου και δέν περισπασθεί σε άχρηστες δουλειές και περιττούς κόπους.

Άν έλαβες αυτόν τον χρησμό, σου ανοίγονται νέοι ορίζοντες που για τον πολύ κόσμο είναι άγνωστοι. Κάποιοι ξένοι σε καλούν, απεσταλμένοι ενός ξένου κράτους (ή, γενικότερα, απο μακρινούς κύκλους, πάντως εκπρόσωποι κάποιας επίσημης εξουσίας). Σου προτείνουν να τους ακολουθήσεις, προσφέροντας υπέροχες συνθήκες ζωής. Να τους ακολουθήσεις, προς τί; Να πάρεις μέρος στην εκπόνηση κάποιου δύσκολου έργου. Εσύ βεβαίως δέν είσαι βλάκας να χάσεις την ευκαιρία. Έτσι θα γνωρίσεις νέους ορίζοντες, θα ζήσεις αναβαθμισμένη ζωή· αλλα αυτή θα διαρκέσει μόνο άν σταθείς στο ύψος των νέων υψηλών (δύσκολων) καθηκόντων. Αυτό θα γίνει μόνο άν δέν σπαταλήσεις δυνάμεις.

Απο αυτόν τον χρ. προήλθε ο 17 του 易經(3) που ονομάζεται 隨 (αυτό σε κανονικά κινέζικα σημαίνει «ακολούθηση»). Η συμβουλή που δίνεται στην «Εικόνα» λέει: 象曰： 澤中有雷，隨﹔君子以嚮晦入宴息。(εδώ βρίσκονται αρχαϊκά γράμματα που επεξηγούνται ώς εξής:「嚮」即向，「晦」是日暮，「宴」與安相同)。Μεταφράζω: «στη λίμνη (πάνω τρίγραμμο) μέσα είναι ένας κεραυνός (κάτω τρίγραμμο). Αυτό ονομάζεται «μήνυμα απο αγγελιαφόρους». Του ανώτερου ανθρώπου η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης είναι: προς το βράδυ (όταν παίρνει να βραδιάζει) μπαίνει στο σπίτιτου για να ησυχάσει και να ξεκουραστεί». Δέν νομίζω πως θα μπορούσε να γίνει σωστότερη συμβουλή. Ο ερχομός των αγγελιαφόρων παρομοιάζεται με κεραυνό που πέφτει στα λιμνάζοντα ύδατα της ζωήςσου, αναλαμβάνεις σημαντικό έργο. Σε αυτήν την κατάσταση ο κοινός άνθρωπος παρασύρεται απο χίλια δυό εντυπωσιακά πράγματα και δέν ευκαιρεί να ξεκουραστεί άρα θα καταλήξει να μήν κάνει σωστά το υπεύθυνο έργο που ανέλαβε και θα χάσει την υψηλή θέση που του δόθηκε, αλλα ο ανώτερος άνθρωπος ξέρει οτι το πέσιμο του ήλιου είναι για ανάπαυση και δέν σπαταλάει καθόλου δυνάμεις. Το βιβλίο με τα 象 («Εικόνες», «σύμβολα») που δίνει τις συμβουλές, εξηγεί τί πρέπει να γίνει σε κάθε χρησμό, είναι εξίσου παλιό με τον πυρήνα του易經(3), άν και μπορεί να καταγράφηκε μιά γενιά αργότερα. Σε αυτές τις συμβουλές έγκειται όλη η χρησιμότητα των έργων της Μεγάλης Μαντικής (大卜). Το ιρκ ΒίτίΓ (1) ώς συνήθως δέν διατυπώνει συμβουλή. Αυτοί που το έγραψαν αισθάνονταν πως αρκούν τα διάφορα σύμβολα (όπως τα χρώματα των αλόγων) για να καταλάβει ο άνθρωπος (που έλαβε τον χρ.) πώς πρέπει να δράσει.

Οι αριθμοί του χρησμού, 443, βγάζουν το τρίγραμμο ☶ (ηρεμία). Ο ερωτών είναι το πρώτο 4, συναντά το δεύτερο 4, μεταξύ ομοίων είναι η ευτυχέστερη σχέση. Ο ερωτών γίνεται 3 (αδύναμο), που νικά το 4 (ελαφρύ). Το 3 δείχνει συντροφικότητα, έχει συντρόφους. Όλα αυτά εξηγούν γιατί ο χρησμός είναι τόσο καλός.

Σημειωτέον οτι τα χρώματα των αλόγων επίσης φέρνουν στο νού, το ξανθό: τη μέρα (το ξανθό φώς), το δέ σκούρο καφέ: το βράδυ. Τη μέρα έχει ο άνθρωπος καθήκον να εργάζεται, το βράδυ να αναπαύεται. Έτσι εμπνεύσθηκε το «βιβλίο των Εικόνων» τη διατύπωση της συμβουλής που δίνει.

 

12(1) ▫3-4-3▫

Εδώ ο χρ. είναι διατυπωμένος (στο χειρόγραφο που έχουμε) σε 5συλλάβους: ερ αβκα Βαρμης – ταγΔα καμιλμης – τεγγρίΔε ερκλίΓ, ο τρίτος 5σύλλαβος διαφέρει γιατί είναι με πρόσθια φωνήεντα. Οι δύο πρώτοι παραλληλίζονται μεταξύτους καθώς τα ρήματατους ομοιοκαταληκτούν: Βαρμης – καμιλμης, ενώ παρηχούν αβκα – ταγΔα. Ο G. Clauson ανέγνωσε καμλααμίς, που θα πεί «έκανε μάγια», αυτό είναι καταφανές λάθος (όπως παρετήρησε και ο T. Tekin), διότι το «καμλααμίς» έχει μακρό αα που οπωσδήποτε έπρεπε να είχε γραφεί σε αυτήν τη θέση, δύσκολα ο γραφέας θα έκανε λάθος να μή δηλώσει το μακρό αα, διότι το έβλεπε πως χωρίς αυτό αλλάζει η σημασία της λέξης. Άλλωστε, η σημασία δέν κολλάει ούτε με τα πρίν ούτε με τα μετά. Η κανονική (χωρίς προϋπόθεση λάθους) ανάγνωση καμιλμης ταιριάζει τέλεια. Το ρήμα καμιλ- σημαίνει «πέφτει κάτω», και έχει την παρασημασία «μπρούμυτα». Για να πέσει κανείς άσκημα ενώ γυρεύει θηράματα στο βουνό, δέν είναι σκόνταμα σε κάποια πέτρα. Ή γλίστρησε σε καμιά κατηφόρα με εύθρυπτο έδαφος, ή έπεσε σε κάποια λακκούβα / χαντάκι που δέν είδε. Σίγουρα έκανε άσκημο πέσιμο, γι’ αυτό ο χρησμός λέει «τεγγρίΔε ερκλίΓ»· αυτό σημαίνει πως ο άνθρωπος αφού έπεσε «είναι στο έλεος του Θεού». Ο T. Tekin, επηρεασμένος απο τη μητρικήτου γλώσσα (σημερινή οθωμανική), το παίρνει ώς «στον ουρανό (υπάρχει) Κύριος». Αυτή η φρασεολογία, με τις αντίστοιχες αντιλήψεις, ανήκει σε σημερινές θρησκείες, σε σημερινούς ανθρώπους. Για τους παλαιούς ανθρώπους ουρανός και Θεός ήταν ένα και το αυτό, άρα το «στον ουρανό Κύριος» δέν στέκει. Ακόμη, είναι σαφές πως οι παλιοί Twépquroοι δέν θα έλεγαν ποτέ τον Θεό «ερκλίΓ» γιατί αυτό θα παραήταν μειωτικό με τη σημασία «αυτός που έχει δικαιοδοσία», καθώς το «ερκλίΓ» κανονικά σημαίνει αυτόν που απέκτησε, έλαβε απο κάποιον άλλο τη δικαιοδοσία. Άρα υπάρχουν μόνο δύο δυνατές ερμηνείες: 1) η λ. ερκλίΓ ήταν στο αρχικό κείμενο *ερκλίκ που σήμαινε «δικαιοδοσία», δηλαδή το κείμενο έλεγε «στο Θεό (είναι) η δικαιοδοσία (για το τί θα απογίνει ο άνθρωπος)». Αυτό πρέπει να ήταν στερεότυπη φράση εκείνης της εποχής, γι’ αυτό τάσσομαι με αυτήν την ερμηνεία.

2) Η άλλη δυνατή ερμηνεία είναι οτι τεγγρίΔε δέν σημαίνει κατα την σημερινή γραμματική «στον Θεό», αλλα «μέ τον Θεό», οπότε η φράση σημαίνει: «με τον Θεό έχει ο άνθρωπος την δυνατότητα (να σωθεί), απο το Θεό εξαρτάται να γίνει ο άνθρωπος «ερκλίΓ» = ικανός (να τα βγάλει πέρα). Σαφώς ο Θεός δέν μπορεί να είναι «ερκλίΓ» (εξουσιοδοτημένος), ο άνθρωπος γίνεται ερκλίΓ όταν το θέλει ο Θεός. Όπως και να αντιληφθούμε την σύνταξη, το νόημα είναι ουσιαστικά το ίδιο: «ο άνθρωπος είναι πιά στο έλεος του Θεού». Ωστόσο, επειδή με ενδιαφέρει το ιρκ ΒίτίΓ όχι μόνο απο άποψη νοήματος αλλα και φιλολογικώς, θα εξετάσω τη φράση λίγο ακόμη. Επίτηδες τέθηκε το ίδιο πρόσφυμα στις λέξεις ταγ-Δα και τεγγρί-Δε, για να συνδεθούν αυτά τα δύο λογικώς: επειδή έπεσε στα βουνά (ταγΔα), γι’ αυτό η ζωήτου εξαρτάται απο το Θεό (τεγγρίΔε): εκει που βρέθηκε στα βουνά μέσα είναι μόνος, μόνος πήγε για κυνήγι· και δέν βρίσκονται ξένοι άνθρωποι να βοηθήσουν, ενώ απο τους δικούςτου έχει απομακρυνθεί· γι’ αυτό μόνο ο Θεός μπορεί να τον σώσει. Ο χρ. χαρακτηρίζεται ἰαβιζ, και όχι ἰαβλακ = κακός. Το ἰαβιζ είναι κακό, αλλα λιγότερο κακό απο ό,τι το ἰαβλακ· το μεταφράζω «άσχημο». (Αλλού αναφέρομαι στις διαβαθμίσεις της τύχης στο ιρκ ΒίτίΓ, που είναι απο το αњιγ ἰαβλακ μέχρι το αњιγ εδΓυ). Η κατάληξη –Δε /-Δα βρίσκεται και στα σημερινά ιαπωνικά με τη μορφή –de (-Δε). Το λεξικό μου δίνει τα παραδείγματα: Αμερική + –de = στην Αμερική. Μία ώρα + –de = μέσα σε μιά ώρα. Επιστολή + –de = μέσω επιστολής. Πνευμονία + –de πέθανε = πέθανε απο πνευμονία. Το κομμάτι 100￥+–de πουλά = πουλά 100 γέν το κομμάτι. Ακριβώς έτσι, με όλους αυτούς τους τρόπους, χρησιμοποιούνταν η κατάληξη στα παλιά twepquroικά, δηλαδή όχι μόνο με τοπική σημασία (σε), αλλα και για δήλωση τρόπου και συνθηκών. Η προέλευση της κατάληξης αυτής βρίσκεται στα σουμερικά, όπου έχει τη μορφή –da, στη σφηνοειδή γράφεται  το οποίο αρχικά παρίστανε έναν ώμο μαζί με το χέρι, για να αποδώσει την έννοια «πλευρό». Ήταν λέξη με τη σημασία «πλευρό», ώς κατάληξη σήμαινε αρχικά «στο πλευρό», απο την οποία αρχέγονη σημασία βγήκαν οι έννοιες του τόπου και του μέσου· στα σουμερικά συνήθως σημαίνει «με» (π.χ. “lugal.da” = με τον “lugal” = βασιλιά).

Άν έλαβες αυτόν τον χρησμό, σημαίνει πως κάτι επικίνδυνο πάς να κάνεις, ίσως και να το έχεις ξεκινήσει. Άν μπορείς να το αποφύγεις, απόφυγε, μήν το κάνεις, ανάβαλε για τον κατάλληλο καιρό. Τώρα δέν είναι ο κατάλληλος καιρός· άν πάς για μαλλί, θα βγείς κουρεμένος. Να αναβάλεις, εύκολα λέγεται, δύσκολα γίνεται· υπάρχει πιεστική ανάγκη να «πάς για κυνήγι». Το κυνήγι τότε δέν ήτανε χόμπυ, ήταν αναγκαίο για την επιβίωση του άντρα και της οικογένειάςτου. Κατοικίδια ζώα βεβαίως υπήρχαν, αλλα δέν είχαν όλοι αρκετά ωστε να είναι πάντα χορτάτοι. Σήμερα οι άνθρωποι το να σκοτώνουν το έχουν για διασκέδαση. Τα παλιά εκείνα χρόνια το κυνήγι και ψάρεμα ήταν ανάγκη, συνειδητοποιούσαν όμως οτι το να σκοτώνουν ζώα είναι φόνος, γι’ αυτό και με κάθε τρόπο φρόντιζαν να αποφύγουν τους κινδύνους που ο φόνος συνεπάγεται. Οι μάγοι – ιερείς καθόριζαν πότε η μέρα είναι κατάλληλη, και πότε όχι, για κυνήγι, όπως και για σφάξιμο. Έπειτα με θυσίες κάθε είδους και ιερά τραγούδια έδειχναν πως αυτό που έκαναν δέν είναι φόνος, οτι η ίδια η φύση φόνευσε το ζώο και το πρόσφερε στους κυνηγούς ή σφαγείς, οπότε εξέφραζαν τις ευχαριστίεςτους προσφέροντας «θυηλάς», κάποια καλά κομμάτια του ζώου. Ο παρών χρησμός υπαινίσσεται πως δέν είναι τυχαίο το ατύχημα· το ρήμα καμιλμης (σε παθητική φωνή) υποδηλώνει πως ο άνθρωπος ρίχτηκε, τον έρριξε κάποια δύναμη, δέν έπεσε μόνοςτους. Διότι ζητούσε να χύσει αίμα (σε καιρό όχι κατάλληλο). Αυτός που πήρε τον χρ. πρέπει πολύ να προσέξει μήν κάνει τίποτε που ισοδυναμεί με φόνο ζώων. Να μήν κάνει καμία βίαιη πράξη. Ούτε κάν να ασκήσει ψυχολογική βία. Άν δέν ασκήσει καμία βία δέν θα πάει κανένα κακό. Άν όμως είναι ήδη αργά, και βία έχει ήδη ασκήσει και δυστυχία του επικρέμαται, πρέπει να σταματήσει τον κατήφορο. Πώς μπορεί να το κάνει; Το κυριότερο, πρέπει να νηστεύει, τουλάχιστον όσο διατρέχει κίνδυνο. Στο «τεγγρίΔε ερκλίΓ» υπάρχει αισιοδοξία: ο Θεός θα δώσει στον άνθρωπο τη δυνατόττητα να σωθεί (γιατί ξέρει οτι πήγε στο κυνήγι απο ανάγκη όχι για διασκέδαση)· αλλα πρέπει και ο ίδιος ο άνθρωπος να βοηθήσει τον εαυτότου, και ο καλύτερος τρόπος είναι η νηστεία, όταν μάλιστα έχουμε αρκετή ποικιλία τροφής ωστε να ζήσουμε χωρίς σάρκα και αίμα φονευμένων ζώων. Έτσι αποφεύγουμε τρία κακά πράγματα που φέρνει το κρέας μέσαμας: α) αυτοκαταστροφικά αισθήματα ενοχής, β) παράλογους φόβους, και γ) το πιό επικίνδυνο: επιθετικότητα. Έτσι καταφέρνουμε να ξεπεράσουμε τις κρίσιμες καταστάσεις. Οι χρησμοί δέν παίρνονται κατα γράμμα. Άν και μιλά για κυνήγι, μπορεί να είναι κάτι τελείως ανόμοιο· π.χ., πάς σε μιά δουλειά για να βγάλεις χρήματα. Δέν τα πάς όμως καλά και το αφεντικό θέλει να σε απολύσει. Γιατί δέν τα πάς καλά; κατα κανόνα αιτία είναι η επιθετικότητάσου. Σε όλες τις δουλειές ερχόμαστε σε επαφή με ανθρώπους οπότε δημιουργούνται αφορμές να εκδηλώσουμε επιθετικότητα.

Αυτός ο χρ. είναι η προέλευση του 29(3), που το όνομάτου το λένε 坎. Το ίδιο όμως το βιβλίο 易經(3) δέν γράφει τίτλο σκέτο 坎, αλλα 習坎, το οποίο και μένα πάντα παραξένευε και τους Κινέζους αναγνώστες, γι’ αυτό και σχολιαστής του (3) θεώρησε αναγκαίο να εξηγήσει (υποθέτοντας) οτι 習 σημαίνει 常 (σταθερός κανόνας, αναλλοίωτο), ενώ άλλος οτι «有重的含意» (= περιέχει την ιδέα της επανάληψης). Αυτές οι «ερμηνείες» είναι καθαρά υποθετικές και αβάσιμες, αφού η σημασία του習 σε κανονικά κινέζικα είναι «εξάσκηση», που δέν «κολλάει» νοηματικά. Επιπλέον, 坎 (όνομα καί του τριγράμμου ☵) είναι λέξη που εκτός της χρησμολογοτεχνίας δέν χρησιμοποιείται παρα μόνο σε μερικές στερεότυπες και παροιμιώδεις φράσεις, με τη σημασία «λάκκος». Στην πραγματικότητα, το坎 προφερόμενο “k‘âm” (δηλαδή qhaam, πιθανόν συγγενές με το ελληνικό χάμω, χαμαί, χαμάδις) ήταν απόδοση του twepquroικού καμ- (ιλ- είναι το πρόσφυμα της παθητικής φωνής)· το 坎 αποτελείται απο 土 (γή) και 欠 (ένας άνθρωπος που προσπαθεί να αναπνεύσει - είτε γιατί λαχάνιασε στο βουνό, είτε γιατί έπεσε βαριά στο έδαφος με το στήθος, θυμηθείτε καμιλ- σημαίνει προπάντων πέσιμο μπρούμυτα). Άν έτυχε να πέσετε στο έδαφος με το στήθος, θα θυμάστε πόσο δύσκολο ήταν να πάρετε αναπνοή. Το 習 προφερόμενο zjǝp ήταν φωνητική απόδοση της λέξης που έφτασε σε μάς ώς αβ = κυνήγι, παλαιότερα *ἰαΒ (δέν αποκλείεται συγγένεια με το σουμερικό «šub» (απο job;) που σημαίνει ό,τι και το ελληνικό ιάπτω). Δηλαδή 習坎 ήταν φωνητική (και εν μέρει εικονιστική) απόδοση των twepquroικών λέξεων αβ (κυνήγι) καμιλ- (πέσιμο χάμω), που με κάποια προσφύματα σήμαιναν «στο κυνήγι έπεσε καταγής», φράση που συνοψίζει την παραβολή του χρησμού. (Για την ερμηνεία της 3^ης γραμμής της οποίας το κείμενο φαίνεται εξίσου παράδοξο, βλέπε στην ανάλυση των γραμμών του易經 (3)).

Παρατηρώντας τους αριθμούς του χρησμού: 343, βλέπουμε οτι βγάζουν το τρίγραμμο ☲, που είναι ευνοϊκό, έχει ελπίδα. Λέγεται όμως οτι το ☲ σημαίνει επίσης λάκκο, και προσκόλληση, άρα αδυναμία του ανθρώπου να ξεφύγει απο το δύσκολο πεπρωμένο. Ο ερωτών είναι το 3 (αδύναμο), υπερισχύει του 4 (ελαφρύ), γι’ αυτό δέν σκοτώνεται, θα σωθεί, αλλα αποβαίνει πάλι 3 (αδύναμο), άρα σώζεται μόνο επειδή τον λυπάται ο Θεός.

Είδαμε οτι του 6γράμμου ¦|¦¦|¦ η ονομασία 坎 προήλθε απο το twepquroικό καμ(ιλ)-. Κατα τη γνώμημου όμως, το τρίγραμμο ☵ που κι αυτό ονομάζεται坎, οι Τούρκοι το ονόμαζαν καν (στην παλαιοβουλγαρική χἰαν) = «αίμα». Φαίνεται πως οι Κινέζοι, αφού έδωσαν το ίδιο όνομα στο κάθε τρίγραμμο και στο 6γραμμο που δημιουργείται απο το τρίγραμμο επαναλαμβανόμενο, χρησιμοποίησαν την ονομασία坎 του εξαγράμμου για το αντίστοιχο τρίγραμμο ☵.

象曰 το αρχαίο βιβλίο με τις συμβουλές λέει: (εδώ το διαδικτυακό κείμενο έχει 存 αντί του 洊 της κλασσικής έκδοσης, μιά και το 洊 δέν χρησιμοποιήθηκε ποτέ άλλοτε στα Κινέζικα, παρα μόνο σε αυτήν εδώ την περίπτωση, κανένα άλλο κείμενο δέν βρίσκεται που να το περιέχει, όπως μπορείτε να δείτε στο http://chinese.dsturgeon.net/dictionary.pl?if=en&char=%E6%B4%8A Η μετάφραση του 洊 δίνεται κατ' εικασίαν, στον αναφερθέντα δικτυακό τόπο ώς "νερό που ρέει", ενώ στην κλασσική έκδοση ο Κινέζος σχολιαστής λέει οτι σημαίνει "επανειλημμένη εξάσκηση". Καθώς δείχνουν τα συμφραζόμενα, το 洊 είναι μιά παραλλαγή του 存 =διατηρείται, απλώς αριστερά περιέχει κ "νερό", με την έννοια "διατηρείται όλο το νερό"): 水 το νερό 洊 διατηρούμενο (χωρίς καμιά απώλεια) 至 φτάνει (στον προορισμότου), (έτσι σχηματίζεται το 6γραμμο ονομαζόμενο) 習坎 "στο κυνήγι πέφτει"。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 常 με παντοτινή 德 αρετή 行 πορευόμενος 習 εξασκείται καλά 教 στη διδασκόμενη 事 δουλειά。 Καί τα δύο τρίγραμμα σημαίνουν "νερό", αυτό δείχνει το νερό που όπως ξεκινά, έτσι κ φτάνει, άρα δέν έχει απώλειες στην πορεία. Όπως ξεκινά, έτσι κ φτάνει, δέν αλλάζει τη φύσητου, καθαρό ξεκίνησε, καθαρό παραμένει, αυτό το παράδειγμα ακολουθώντας ο ανώτερος άνθρωπος είναι σταθερός στην αρετήτου, δέν αποκλίνει, γι' αυτό δέν παθαίνει κ τίποτε καθώς κάνει τη δουλειάτου, κ έτσι μαθαίνει καλά τη δουλειάτου, εξασκείται καλά σ' αυτό που μαθαίνει, ωστε να το πράττει χωρίς να υφίσταται ατυχήματα. Τα ατυχήματα συμβαίνουν όταν ο άνθρωπος παρεκκλίνει απο την αρετήτου, όπως η κοκκινοσκουφίτσα παρασύρθηκε απο τον κακό λύκο. Όταν συμβαίνουν ατυχήματα, ο άνθρωπος δέν μπορεί να μάθει καλά τη δουλειάτου, παράδειγμα όταν μαθαίνεις οδήγηση: άν σε κάθε δρομολόγιο τσαλακώνεις κ λίγο το αυτοκίνητοσου, δέν θα μάθεις ποτέ να οδηγάς καλά. Ενώ όταν ο νούςσου είναι συγκεντρωμένος στους κανόνες της οδήγησης, δέν παθαίνεις τίποτε ούτε εσύ ούτε το αυτοκίνητο κ σύν τῳ χρόνῳ γίνεσαι καλός οδηγός, δηλαδή αξιόπιστος κ ασφαλής.

 

13(1) ▫3-4-2▫

Όποιος παίρνει αυτόν τον χρησμό συμβολίζεται με την «τεγγρίλίΓ κουρτγα». Ο G. Clauson όπως και ο T. Tekin μεταφράζουν το τεγγρίλίΓ ώς “devout” (ευσεβής, αφοσιωμένη). Αυτή η μετάφραση δέν πιάνει ολόκληρη τη σημασία που είχε παλιά η λ. τεγγρίλίΓ. Στην κυριολεξία σήμαινε «αυτή (αυτός) που έχει Θεό», και είναι μιά έκφραση συνηθισμένη στα Σουμερικά, με τη σημασία «καλότυχο άτομο», γιατί στα Σουμερικά «θεός» και «τύχη» είναι ένα και το αυτό. Έτσι, στα αρχαία Ελληνικά θα μεταφράζαμε «ευδαίμων γραῦς». Και στα Ελληνικά η λ. δαίμων (δάνειο απο κάποια προελληνική γλώσσα, ομόρριζο του «τεγγρί») σήμαινε καί «θεός» καί «τύχη». Ήδη υπάρχει αντίφαση: απο τη μιά είναι ευδαίμων, απο την άλλη γριά: ναί μεν έχει την εύνοια του Θεού, αλλα ώς άτομο έχει περιορισμένες δυνατότητες. Αυτή η γριά έμεινε στη γιούρτη. Γιατί την εγκατέλειψαν; Εδώ ό,τι και να σκεφθούμε ώς απάντηση, σωστό θα είναι. Η γιούρτη (μεγάλη σκηνή) ήταν προφανώς χειμερινή κατοικία, το καλοκαίρι η νομαδική οικογένεια άλλαξε διαμονή, και το να πάρουν τη γριά στο ταξίδι θα τους δυσκόλευε πολύ. Ήταν μάλλον ένα μακρύ και όχι συνηθισμένο ταξίδι. Έχω διαβάσει ένα μογγολικό παραμύθι (διδακτική ιστορία) κατα το οποίο μιά μογγολική φυλή καθώς θα ξεκινούσε για μακρύ ταξίδι (μετοικεσία, όχι σπάνια στους νομάδες), ο «χάν» πρόσταξε να θανατώσουν όλους τους γέροντες και γερόντισσες απο 60 χρονών και πάνω, το οποίο και έγινε. Μόνο ένας νέος παραβαίνοντας την προσταγή πήρε μαζί τον πατέρατου κρυμμένο σε ένα σακκί, και η σοφία αυτού του κρυμμένου γέρου στάθηκε σωτήρια για όλη τη φυλή. (Είναι ένα πολύ όμορφο παραμύθι, λυπάμαι που δέν μπορώ να το διηγηθώ λεπτομερώς γιατί θα φύγω πολύ απο το θέμα). Απο αυτό το παραμύθι συμπεραίνω πως η γριά του χρησμού θα ήταν βάρος στο ταξίδι, αλλα επίσης η οικογένεια και η κοινωνία στάθηκε πολύ σκληρή προς τη γριά, δείχνοντας λειψή συγγενική αγάπη και ελλιπή σεβασμό προς τη μεγάλη ηλικία. Αυτά (λειψή αγάπη, ελλιπή σεβασμό) υποφέρει όποιος έλαβε αυτόν τον χρησμό. Ωστόσο η γριά για να έχει θεϊκή εύνοια, έχει όντως ευσέβεια προς το Θεό, που εκδηλώνεται με την απόλυτη προσήλωση σε ορισμένους κανόνες ζωής, και ακόμη έχει αυτή η γριά σοφία βαθιά την οποία ο κόσμος δέν γνωρίζει. Χάρις στη σοφία και την καλήτης τύχη βρήκε η γριά μιά κουτάλα γεμάτη λίπος (την βρήκε, δέν της την έδωσαν) και γλείφοντας το λίπος επέζησε – αλλιώς θα πέθαινε. Ο χρησμός λέει «οιλυμτε οζμης» (απο το θάνατο γλύτωσε)· μόνο με εκείνην την κουτάλα δέν θα γλύτωνε, γιατί σύντομα η κουτάλα θα εξαντλούνταν. Άρα συμπεραίνουμε πως η γριά δέν έμεινε στη γιούρτη για πολύ καιρό μόνη, κάποιοι τη βρήκαν, αντιλήφθηκαν πόσο είναι σοφή, συνεπής στη ζωήτης, στις αρχέςτης, αντιλήφθηκαν οτι έχει την εύνοια του Θεού, και την φρόντισαν απο ’κεί και μετά. Η κρίση λέει μόνο «αυτό να ξέρετε». Δέν υπόσχεται ευτυχία περισσότερη απο όσην περιγράφει ο χρησμός, γιατί είναι γριά, δέν μπορεί να έχει λαμπρό μέλλον· ακόμη κι άν παντρευτεί, δέν θα κάνει παιδιά.

Άν αυτός ο χρησμός αναφέρεται σε ολόκληρη ζωή, είναι ένα άτομο που αδικήθηκε απο συγγενείς και απο την κοινωνία. Είτε δέν επέτυχε να παντρευτεί παρα μόνο σε μεγάλη ηλικία, είτε δέν είχε καμιά βοήθεια στο να αποκτήσει ένα επάγγελμα, να δημιουργηθεί οικονομικά, είτε όλα αυτά μαζί. Πάντως, ακόμη κι άν άργησε να παντρευτεί, απέκτησε μιά / έναν εξαιρετικά καλή / καλό σύζυγο. Ακόμη κι άν άργησε να αποκτήσει ένα επάγγελμα της προκοπής, κατάφερε να πλουτίσει. Σε ό,τι κι άν ρώτησε το άτομο, ο χρ. σημαίνει πως άν και άργά: θα έχει μεγάλη επιτυχία (η οποία συμβολίζεται με την κουτάλα πλήρη λίπους – πρόβειου προφανώς). Η μεγάλη επιτυχία μετριάζεται απο το οτι το άτομο παρομοιάζεται με γριά. Έχει δηλαδή όχι μόνο τα προσόντα μιάς γριάς: βαθιά σοφία, συνέπεια, πείρα, αξιοπιστία, αλλα και τα ανάλογα ελαττώματα: έλλειψη νεανικού ενθουσιασμού, ακαμψία ιδεολογική, πιθανότατα προσκόλληση σε κακές συνήθειες (πάθη), περιορισμένη ικανότητα για εργασία, ελλειψη κοινωνικότητας, όχι αρκετή ευγένεια. Άν ρωτάτε τί συμβουλή πρέπει να δοθεί σ’ αυτό το άτομο, θα συνιστούσα τις ταοϊστικές μεθόδους (που ήταν γνωστές στους Κινέζους) για αποφυγή της γήρανσης και παράταση της ζωής. Ο χρ. αυτός είναι προέλευση του 28 του 3 (易經) που ονομάζεται («大過») το οποίο υποτίθεται πως σημαίνει «το μεγάλο ξεπέρασμα», ενώ στην πραγματικότητα είναι απόδοση των λέξεων που σήμαιναν «大= η γριά 過 = εγκαταλείφθηκε». (Για λεπτομερέστερα βλέπε ανάλυση των γραμμών του (3)). Η συμβουλή που δίνεται στον χρησμό 28 (3), άρα και στον παρόντα χρησμό του ιρκ ΒίτίΓ, είναι: 象曰：澤滅木 η λίμνη (πάνω εξάγραμμο) καλύπτει το δέντρο (κάτω εξάγραμμο), 大過 η γριά εγκαταλείπεται (όπως οι άνθρωποι εγκαταλείπουν έναν τόπο που έχει πλημμυρίσει). 君子以獨立不懼 ο ανώτερος άνθρωπος το αντιμετωπίζει ώς εξής: μένοντας μόνος δέν τρομάζει, 遁世無悶 αποσυρόμενος απο τον κόσμο (ή: εγκαταλειπόμενος απο τον κόσμο) δέν στενοχωριέται. (Το δέντρο είναι ικανό να ζήσει κ καλυμμένο απο νερό, μέχρις ότου το νερό αποσυρθεί κ πάλι). Καθώς σημείωσα και αλλού, οι συμβουλές του «象» («βιβλίου των συμβόλων», στην πραγματικότητα εννοεί «twepquroικό πρωτότυπο») αρχικά αναφέρονταν στο ιρκ ΒίτίΓ (1), έπειτα συσχετίσθηκαν με τα 6γραμμα του (3).

Παρεμπιπτόντως, η λ. γιούρτη αναφερόταν στο βιβλίο της νεοελληνικής γλώσσας της Α΄ Γυμνασίου (πρίν απο την αλλαγή των βιβλίων που έγινε το 2006 – 07), όπου το κείμενο έλεγε οτι η γιούρτη δέν έχει καμιά σχέση με το γιαούρτι! Στην πραγματικότητα έχει στενή σχέση: είναι καί οι δύο παλιές twepquroικές λέξεις. Να σχολιάσω τα πολιτιστικά στοιχεία του χρησμού; είναι κι αυτού όπως και των άλλων χρησμών τόσο χαρακτηριστικά παλαιοtwepquroικά! Σημειώνω μόνο οτι το ἰουρτ δέν εκλαμβάνεται υποχρεωτικά ώς ενικός, μία γιούρτη, αλλα μπορεί να σημαίνει και όλες τις γιούρτες, δηλαδή ολόκληρο τον καταυλισμό, άρα και τον τόπο κατοικίας μιάς ολόκληρης κοινότητας, έτσι η λ. ἰουρτ σε κάποιες twepquroικές γλώσσες κάποια εποχή πήρε την έννοια της ιδιαίτερης πατρίδας, στα σημερινά οθωμανικά ἰουρτ σημαίνει «πατρίδα».

Απο λογοτεχνική άποψη, η λ. ἰουρτΔα παρηχεί με τη λ. κουρτγα, και η λ. ἰαλγαἰου με τη λ. ἰαγλιγ. Ωστόσο για να βρεθούν οι παρηχήσεις σε παράλληλες φράσεις, η σειρά των λέξεων θα έπρεπε να είναι:

κούρτγα τέγγρiλiΓ – ιούρτΔα κάλμης

κάμιξ ἰάγλιγ – Βούλουπαν ἰάλγαἰου

Δηλαδή το ουσιαστικό προηγείται του εκάστοτε προσδιορισμούτου! Αυτή λοιπόν ήταν η σειρά των λέξεων στο αρχικό ιρκ ΒίτίΓ! όπως ήταν παλιά η σειρά των λέξεων και στην twepquroική και σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Είναι μία ακόμη ένδειξη της παλαιότητας του ιρκ ΒίτίΓ.

Οι ανωτέρω λέξεις στο αρχικό κείμενο ήταν μάλλον όλες τρισύλλαβες, το ίδιο (3σύλλαβες) και όλες οι λ. του χρησμού (εκτός απο τα στερεότυπα: τηρ, άνξα Βίλίγγ).

Το ἰ των ανωτέρω λέξεων, ήταν ñ στις λ. ἰουρτ (noort) και ἰαγ- (ñag-, αντίστοιχο του σουμερικού NI απο *ñieg = λίπος). Στη λ. ἰαλγαἰου, ήταν δ-, το ρήμα *δαλγα- καθώς παρατηρεί ο G. Clauson στο λεξικότου (λήμμα ἰαλγα-, βλέπε «yalğa»- = γλείφει).

Παρατηρώντας τον αριθμό 342, θα έλεγα πως το 3 (αδύναμο, γριά) συναντά το 4 (ελαφρύ), καταφέρνει να το σηκώσει. Έτσι το 3 αποβαίνει 2 (βαρύ), το οποίο και πάλι νικά το 4, αλλα επίσης το 2 αντιστοιχεί στο χειμώνα, γηρατιά. Είναι η εικόνα της βιοπάλης: πάντοτε νικώντας ξεκινά αδύναμος και καταλήγει γέρος. Το 4 (ελαφρύ) στη δεύτερη θέση (αισθήματα) φανερώνει τον ιδιότροπο χαρακτήρα μιάς γριάς.

 

14(1) ▫2-3-4▫

Όποιος έχει λάβει αυτόν τον χρησμό, έχει δέσει τον κόρακα στο ξύλο (ή στο δέντρο). Όχι οτι έχει μεγάλη σημασία άν είναι ξύλο ή δέντρο, αυτό δέν διαφοροποιεί το νόημα του χρησμού, αλλα νομίζω πως η ορθή μετάφραση είναι ξύλο. Η λ. ιγαξ σε πολλές και παλιές twepquroικές γλώσσες αρχίζει με ἰ, η αρχική μορφήτης είναι ἰαγαξ (εξ αιτίας του ἰ- το α στενώθηκε σε ι, αλλα σε κάποιες γλώσσες παραμένει ανοιχτό το φωνήεν), και το ἰαγαξ προέρχεται απο ñagaш (όπου –aш κάποιο πρόσφυμα). Απο το ñag = ξύλο προήλθε το σουμερικό “NAGAR” (AR = λαξεύει, πελεκά), δηλαδή NAG-AR = αυτός που πελεκά το ξύλο, ξυλουργός.

Ο χρ. αυτός, 14 του ιρκ ΒίτίΓ, είναι η προέλευση του 21 (3) που ονομάζεται 噬嗑 (δυό σπάνιες λέξεις που υποτίθεται πως σημαίνουν «δαγκώνοντας τσακίζει κάτι»). Βλέπε ανάλυση των επιμέρους γραμμών του (3) όπου σημειώνω κάποιο ακόμη επιχείρημα οτι το «ιγαξ» του ιρκ ΒίτίΓ πρέπει να μεταφραστεί ξύλο (κάποια ξύλινη κατασκευή όπου έδεναν τους κακοποιούς) και όχι «δέντρο».

Τί συμβολίζει ο κόρακας; απ’ όλα τα σύμβολα του ιρκ ΒίτίΓ αυτό είναι το πιό σαφές για τους σημερινούς ανθρώπους. Ο κόρακας είναι ο εκπρόσωπος του σατανά. Σε όλη την υφήλιο οι άνθρωποι πιστεύουν πως όποιος ακούσει το χαιρέκακο κρώξιμο του κόρακα θα έχει κακοτυχία, και μάλιστα άδικη κακοτυχία. Αυτό είναι αλήθεια· όσο πιό επίμονα κρώζει ο κόρακας, τόσο μεγαλ΄λυτερη θα είναι η κακοτυχία· άν το κρώξιμο ακούγεται οξύ και δυνατό, όποιος το ακούσει θα έχει δυστύχημα· άν ακούγεται βαρύ, όποιος το ακούει θα υποστεί πόνο.

Κυκλοφορεί μιά θεωρία οτι όποιος άνθρωπος δέν κάνει κακό, δέν πρόκειται και να κακοπάθει· αυτό είναι παράλογο. Όλοιμας βλέπουμε πως ο καλός άνθρωπος συνήθως έχει τη μικρότερη ικανότητα να αμυνθεί, ενώ όσο πιό καλός είναι τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να δεχθεί επίθεση· γιατί; διότι η καλοσύνη αποτελεί πρόκληση για όλες τις σκοτεινές δυνάμεις, που δέν παραδέχονται οτι είναι δυνατόν να υπάρξει καλός άνθρωπος και μάλιστα να ευτυχεί. Συμμαρτυρεί και η Αγία Γραφή με πλείστα παραδείγματα: πρώτ’ απ’ όλα του Άβελ, που ενώ ήταν αθώος έπεσε θύμα στον ίδιοτου τον αδερφό. Ο Ιώβ δέν είχε φταίξιμο και όμως πέρασε χίλια μαρτύρια. Αλλα το ύψιστο παράδειγμα είναι ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός, ο μόνος αναμάρτητος, και μάλιστα υιός του Θεού, που θανατώθηκε σάν κακούργος.

Εν προκειμένω λοιπόν, ο κόρακας συμβολίζει τις δυνάμεις του κακού· στην πράξη, όταν ο χρ. μιλάει για κόρακα (κουζγουν) κατα κανόνα εννοεί κάποιον ή κάποιους επικίνδυνους ανθρώπους. Ανθρώπους που εργάζονται για το κακό. Άν μέσα σε μιά μεγάλη ομάδα ανθρώπων υπάρχει έστω και ένας κακός, είναι δυνατόν να καταστρέψει ολόκληρη την ομάδα. Σε μεγάλη κλίμακα, είναι δυνατόν απο έναν κακό άνθρωπο να χαλάσει ολόκληρη ανθρωπότητα. Απο ένα τσιγάρο μπορεί να γίνει κάρβουνο ένα ολόκληρο δάσος. Γι’ αυτό πρέπει το κακό να μένει δεμένο. Στην πράξη, το δέσιμο γίνεται μέσω των νόμων, οι δέ νόμοι ισχύουν μόνο όταν συνεπάγονται ποινές.

Όποιος έλαβε αυτόν τον χρησμό ξέρει ποιός είναι ο κόρακας, ξέρει τί κακό μπορεί να κάνει, γι’ αυτό και τον έχει δέσει στο ξύλο, να μή φύγει και κάνει ζημιά. Μέχρι εδώ καλά. Μήπως όμως δέν τον έδεσες αρκετά καλά, αρκετά σφιχτά; τότε θα ξεφύγει, γιατί έχει μεγάλη ικανότητα να ξελύνεται. Είσαι υπεύθυνος για την τάξη σε μιά ομάδα, μιά κοινότητα, μιά κοινωνία. Γι’ αυτό έχεις ορίσει τους νόμους με τους οποίους ασφαλίζεται η τάξη με την οποία όλοι είναι ευτυχισμένοι. Το ξέρεις όμως; οτι κάποιος σκέφτεται: «και άν παραβιάσω το νόμο, τί θα πάθω;». Άν σήμερα κάποιος παραβιάσει το νόμο και δέν πάθει, αύριο νόμος θα είναι η ανομία. Γι’ αυτό ο αντίστοιχος χρ. 21(3) ώς συμβουλή δίνει το παράδειγμα των παλαιών βασιλέων: 雷電噬嗑。先王以明罰敕法 = κεραυνός (το κάτω τρίγραμμο) και αστραπή (το πάνω τρίγραμμο) σημαίνει «καλά δέσε, σφιχτά δέσε», αυτό εφαρμόζοντας οι προγενέστεροι βασιλείς: κάνοντας σαφείς τις ποινές επέβαλλαν τους νόμους. (κεραυνός είναι η ποινή, αστραπή είναι η φανέρωση της ποινής που εντυπωσιάζει τον κόσμο και τον αποτρέπει ωστε να μήν κάνει παράβαση ωστε να μή χρειασθεί η ποινή). Ανεξάρτητα απο τον νόμο των ανθρώπων, υπάρχει ο φυσικός νόμος που πάντα τιμωρεί όσους πράττουν το κακό, αφού είναι έτσι θα έπρεπε κανείς να μήν κάνει κακό, τότε γιατί το πράττουν; διότι δέν είναι σαφές ποιές συνέπειες θα έχει η πράξη. Όταν όμως η ποινή είναι πασιφανής, οι συνέπειες είναι σαφείς, άρα οι άνθρωποι δέν αδικούν. Το βιβλίο "Ιστορία του Πολιτισμού" που έχει ενσωματωθεί στο (3), λέει πάνω σ' αυτόν τον χρησμό: "ο αρχαίος άρχοντας καθιέρωσε να γίνεται λαϊκή αγορά την ώρα που μεσουρανεί ο ήλιος. Τότε οι άνθρωποι πήγαιναν, έδιναν ό,τι είχαν, έπαιρναν ό,τι χρειάζονταν, κ ήταν όλοι ευχαριστημένοι". Αγορά σημαίνει κίνηση (το κάτω τρίγραμμο), κάτω απο τον ήλιο (φώς, το πάνω τρίγραμμο): έτσι οι συναλλαγές γίνονταν στο άπλετο φώς, όπου δέν μπορεί κανείς να εξαπατήσει, οπότε ο καθένας έδινε ό,τι δέν του ήταν απαραίτητο, έπαιρνε ό,τι του χρειαζόταν, κ έτσι χωρίς να γίνει καμιά αδικία ήταν όλοι ευχαριστημένοι.

Το ζητούμενο λοιπόν δέν είναι απλώς να υπάρχουν ποινές, που ούτως ή άλλως έρχονται απο τη φύση· το ζητούμενο είναι να γίνει απολύτως βέβαιο ακόμη κ στους ανόητους πως στο άδικο θα υπάρξει πλήρης τιμωρία κ όχι κανένα όφελος.

Άμα υπάρχουν στους νόμους παραθυράκια ή οι ποινές χαρίζονται, είναι σάν να λασκάρουμε τα σκοινιά του κόρακα. Οι Κινέζοι παρομοιάζουν τον ισχυρό νόμο με βουνό: οι άνθρωποι δέν σκοντάφτουν στο βουνό και έτσι η ποινή είναι αυστηρή αλλα μένει αχρησιμοποίητη. Ο χαλαρός νόμος είναι σάν μιά μυρμηγκοφωλιά (μικρό εξόγκωμα στο έδαφος): άν και σχεδόν ανώδυνη η ποινή, οι άνθρωποι παθαίνουν μεγάλο κακό γιατί παραβιάζουν το νόμο, και παθαίνουν κακό όπως κάποιος που πέφτει στη γή και χτυπάει επειδή σκόνταψε στη μυρμηγκοφωλιά (μικρό εξόγκωμα).

Να γίνω σαφέστερος με κάποια παραδείγματα: σε μιά σχολική τάξη που δέν ισχύουν αυστηρές ποινές οι μαθητές θα ζημιωθούν όχι απο τις ποινές αλλα απο το οτι χαλνάει η τάξη και δέν μπορεί να γίνει μάθημα. Όταν ο Κάιν σκότωσε τον αθώο αδερφότου, δέν υπέστη βαριά ποινή· εκείνο που υπέστη, την κατάρα να μήν ζεί απο τη γεωργία, να μήν έχει πατρίδα, το πήρε ελαφριά χάρις στην χοντροπετσιάτου· έτσι δέν βλάφθηκε απο την ποινή, αλλα διαφθάρθηκε περιφρονώντας το θεϊκό Νόμο ολόκληρη η ανθρωπότητα πέφτοντας σε τέτοια απερίγραπτη αθλιότητα απο την οποία δέν γνωρίζει κάν οτι θα μπορούσε να γλυτώσει. Διότι ο θεϊκός Νόμος είναι για την ζωή και την ευτυχία, όταν παραβαίνεται έχει συνέπεια πόνο και θάνατο, που δέν είναι ποινές, είναι συνέπεια της περιφρόνησης του Νόμου. Άν παραβιάζεται ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας, ας πούμε άν περνάει όποιος θέλει με κόκκινο ή κάνει αντικανονικές προσπεράσεις, το κακό που θα γίνει δέν είναι τα πρόστιμα, είναι όταν οι άνθρωποι δέν φοβούνται πρόστιμα και υφίστανται ατυχήματα. Αυτός ο σύντομος χρησμός του ιρκ ΒίτίΓ έχει αποτελέσει τη βάση ενός ολόκληρου φιλοσοφικού συστήματος της Κίνας, και πολλά βιβλία έχουν γραφεί που να εξηγούν αυτόν και μόνο τον χρησμό.

Η ουσία είναι: φρόντισε ωστε να τιμωρείται όποιος αρχίζει να παραβαίνει το νόμο, ωστε να μή γίνει σημαντική παράβαση (αποφυγή του κακού – αυτό είναι το νόημα της 2^ης γραμμής κάθε 6γράμμου). Το καλύτερο όμως είναι να θεσπίσεις τέτοιες ποινές που να εμπνέουν τέτοιο δέος ωστε κανείς ποτέ να μή διανοηθεί να παραβιάσει το νόμο, συνεπώς να μήν εφαρμοσθεί η ποινή (πλήρης επιτυχία – αυτό είναι το νόημα της 5^ης γραμμής του κάθε 6γράμμου). Ο (τάδε) Κινέζος σοφός μιά φορά είδε έναν φοβερό γκρεμό· ρώτησε τους ντόπιους: -έπεσε ποτέ κανένας άνθρωπος σ’ αυτόν το γκρεμό; - όχι, του απάντησαν. – μήπως κανένας τρελλός; κανένα ζώο; κανένας που να ήθελε να αυτοκτονήσει; - όχι, του απάντησαν, ακόμη και όποιοι ήθελαν να αυτοκτονήσουν προτίμησαν άλλους τρόπους να πεθάνουν παρά έναν τέτοιο φοβερό γκρεμό. Ακόμη και οι τρελλοί και τα ζώα είχαν αρκετό μυαλό ωστε να μή τολμήσουν να πλησιάσουν σε τέτοιο γκρεμό. Τότε ο Κινέζος σοφός δήλωσε: «σάν αυτόν το γκρεμό πρέπει να είναι ο νόμος· τότε η ποινή δέν θα χρειασθεί να επιβληθεί».

Εμπνεόμενος απο τους αριθμούς του χρ. (234)  θα έλεγα οτι ο λαβών τον χρ. είναι το 2 (βαρύ, σοβαρός), που το 3 (αδύναμο) δέν μπορεί να τον κινήσει. Έπειτα όμως το 2 κινδυνεύει να αποβεί 4 (στην τρίτη θέση), το 4 είναι ελαφρύ, χαλαρό, και νικιέται απο το 3 (αδύναμο). Η τρίτη θέση δείχνει το πνεύμα του ερωτώντος, που με το 4 παρουσιάζεται χαλαρό, γι’ αυτό υπάρχει κίνδυνος. Το ξύλο (ιγαξ) συμβολίζει την ακαμψία που πρέπει να δείξει, ενώ ώς δέντρο (ιγαξ) συμβολίζει την ακινησία που πρέπει να έχει ο νόμος. Ο χρησμός, αντιστοιχώντας στο无咎 (κατα τον R. Wilhelm “Kein Makel”,στην πραγματικότητα απόδοση του «ανξα Βίλίγγ» του πρωτοτύπου) της πρώτης γραμμής του 21(3), δέν χαρακτηρίζεται καλός ή κακός. Άν σφιχτοδέσεις τον κόρακα, όλα θα πάνε καλά. Άν αφήσεις χαλαρά τα δεσμάτου, όλα θα πάνε κακά. Κρίνε και πράξε.

Απο άποψη μορφής, στον συντομότατο αυτόν χρησμό παραλληλίζονται οι 4σύλλαβοι: κατιγτι Βαα, εδΓυτι Βαα. Το ρήμα Βαα- συνδέει με το Βααμης (έχει δέσει) της προηγούμενης φράσης. Η προστακτική Βαα χρησιμοποιείται δύο φορές για να τονίσει τη μεγάλη ανάγκη πρόληψης του κινδύνου. Υπάρχουν άλλες προστακτικές σαρκαστικές στο ιρκ ΒίτίΓ. Εδώ δέν είναι σαρκαστικές, είναι πραγματικές.

Τα παραλληλιζόμενα επιρρήματα κατιγτι (σφιχτά), εδΓυτί (καλά) έχουν την κατάληξη τι / τί που είναι πολύ γνωστή και στα αρχαία ελληνικά (απνευστί, μεγαλωστί, ασκαρδαμυκτί κ.λπ.). Το είπα και άλλοτε, και πάλι το θυμίζω πως όλες οι γλώσσες έχουν κοινή καταγωγή. Η μητέρα γλώσσα φυσικά δέν υπάρχει· αλλα την γνωρίζουμε απο τις απογόνουςτης (βλέπε http://users.sch.gr/ioakenanid/homosapiens.htm).

 

15(1) ▫1-4-1▫

(Η ιδέα της εναντίωσης στο καλό, που βρίσκουμε στον προηγούμενο χρ., συνειρμικά έφερε την διαταραχή που βρίσκουμε σ’ αυτόν τον χρ.)

Εδώ κατ’ αρχήν παραλληλίζονται:

υζε τουμαν τουρΔι

ασρα τοζ τουρΔι,

όπου παρηχούν και: τουμαν (ομίχλη, καταχνιά) με τοζ (σκόνη). (στερεότυπη φράση «τοζ – τουμαν» βρίσκεται μέχρι σήμερα στις twepquroικές γλώσσες). Ο παραλληλισμός υζε (ψηλά) – ασρα (χαμηλά) είναι συνηθισμένος όχι μόνο στο ιρκ ΒίτίΓ αλλα και γενικότερα στην twepquroική γλώσσα, απο τις παλαιότερες σωζόμενες επιγραφές μέχρι σήμερα. Το «ψηλά» (υζε) υποδηλώνει το πνεύμα, ενώ το «χαμηλά» (ασρα) υποδηλώνει τον υλικό κόσμο. Συνεπώς «υζε τουμαν τουρΔι» υποδηλώνει οτι κάποια θολούρα εκδηλώθηκε στο χώρο του πνεύματος, κάποια διαταραχή, όπως όταν κάποιος ακούει «παράσιτα» στο τηλέφωνο ή στο ραδιόφωνο, που καλύπτουν τη φωνή. Ο απόλυτος Θεός, που είναι πανάγαθος, αισθητοποιείται με τη μορφή του ουρανού. Ό,τι εμποδίζει την κοινωνία του Θεού με τον άνθρωπο, αισθητοποιείται ώς σύννεφα, ομίχλη και γενικώς κάθε μετέωρο πράγμα που καλύπτει το φώς. Η διαταραχή τούτη στο χώρο του πνεύματος εκδηλώνεται άμεσα στον υλικό κόσμο, με τη μορφή σκόνης (τοζ). Η σκόνη στην κινέζικη (twepquroικές προέλευσης) παράδοση: συμβολίζει τις σκοτούρες της ζωής, κάθε τί ενοχλητικό, κάθε τί που μας βάζει σε μπελά ή μας αναγκάζει να κουραζόμαστε σε απεχθείς δουλειές. Τέτοιες σκοτούρες, στον παρόντα χρησμό, γίνονται αιτία να χωρίσουν τα ανώριμα όντα. (Παρατηρήστε πως εκτός απο τις λ. υζε – ασρα, οι υπόλοιπες: τουμαν τουρΔι, τοζ τουρΔι, αρχίζουν όλες απο το- / του-). Στη συνέχεια λοιπόν παραλληλίζονται οι 3 φράσεις:

κους ογλι ουξα αζτι

κηἰίκ ογλι ἰυΓυρυ αζτι

κίςί ογλι ἰοριἰου αζτι,

όπου τα τρία είδη αρχίζουν όλα απο κ- (κους = πουλιά, κηἰίκ = άγρια ζώα, κίςί = άνθρωποι). Το ρήμα ααζ- σημαίνει «χάνει το δρόμο, χάνεται». Σε κάποιες γλώσσες είναι ἰααζ-, και η μορφή ἰααζ- είναι μάλλον αυθεντικότερη (ο G. Clauson θεωρεί οτι το ἰ- είναι πρόσθετο, διότι δέν υπάρχει σε γλώσσες όπου θα έπρεπε να είχε τραπεί σε “j” (ж)· δέν ξέρει όμως οτι το ἰ- σε πολλές περιπτώσεις χάθηκε προτού ακόμη να συμβεί η τροπή ἰ σε ж). Άν λοιπόν παλαιότερα ήταν:

ουξα ἰααζτι - ἰυΓυρυ ἰααζτι - ἰοριιἰου ἰααζτι,

όλες αυτές οι λ. άρχιζαν απο ἰ-, άρα και το ουξα, για να συνάδει (να παρηχεί στην αρχή των λέξεων όπως συνηθίζεται στο ιρκ ΒίτίΓ) πρέπει να ήταν *ἱουξα. Και η παρήχηση των ἰ- συνεχίζεται με το ἰανα (= πάλι, έπειτα, ωστόσο). Έπειτα παραλληλίζονται οι φράσεις

τεγγρί κουτιιντα – ουξυνξ ἰιιλτα,

ομοιοκατάληκτες, με την πρώτη λέξη προσθίων φωνηέντων (τεγγρί – υξυνξ), ενώ την δεύτερη οπισθίων φωνηέντων (κουτιιντα - ἰιιλτα).

Στη συνέχεια παραλληλίζονται μεταξύτους οι φράσεις:

κοπ εσεν τυκελ κοιρυςμης

κοπ οιΓiρερ σεβiνυρ

(με πρόσθια φωνήεντα, εκτός του κοπ). Οι φράσεις «εσεν τυκελ» (σώοι και αβλαβείς) καθώς και οιΓiρερ σεβiνυρ (χαίρονται και αγαλλιώνται) είναι στερεότυπες μέσα στο ιρκ ΒίτίΓ όπως και γενικότερα στην παλαιά twepquroική γλώσσα.

Κάτι χρειάζεται ακόμη να εξηγηθεί για το ρήμα ααζτι (χάθηκε / χάθηκαν). Ο πληθυντικός δέν δηλωνόταν στην παλαιά twepquroική γλώσσα εκτός όταν θεωρούνταν απαραίτητο (κατα κανόνα δέν θεωρούνταν απαραίτητο). Το ρήμα πρέπει να εννοηθεί στον πληθυντικό (χάθηκαν), άρα και το υποκείμενο (παιδιά πουλιού, παιδιά άγριου ζώου, παιδιά ανθρώπου). Επειδή ωστόσο δέν αναφέρεται «Βίρ» (ένα), ούτε χρησιμοποιείται το πρόσφυμα της γενικής (οπότε θα ήταν: κουςουγγ, κηἰίκiγγ, κίςίνίγγ), ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ δέν ήθελε να εννοήσουμε οπωσδήποτε οτι τα πουλάκια, τα ζωάκι ή τα παιδιά που χάθηκαν είχαν τον ίδιο γονιό, σίγουρα όμως ήταν όλα μία ομάδα. Έτσι, μπορούμε να πάρουμε το ρήμα στον ενικό (ααζτι = χάθηκε), αλλα με την έννοια οτι ο νεοσσός χωρίσθηκε απο τους άλλους νεοσσούς, ο νεβρός χωρίσθηκε απο τους άλλους νεβρούς, το παιδί χωρίσθηκε απο τα άλλα παιδιά (της οικογένειας ή του ευρύτερου συνόλου όπου ανήκει). Και αργότερα το καθένα απο αυτά τα πλάσματα ξαναβρήκε τα όμοιάτου. (η ξανασυνάντηση δέν είναι, βεβαίως, του νεοσσού με τον νεβρό και με το παιδί). Στο σωζόμενο κινέζικο易經 (3), στον αντίστοιχο χρησμό 13(3) είναι σαφής η ιδέα οτι τα πλάσματα που απο τη φύσητους ανήκουν σε μία ομάδα, ένα σύνολο, είναι σίγουρο οτι θα σμίξουν όσο κι άν οι αντιξοότητες τα χωρίζουν. Εκ φύσεως μία ομάδα είναι οι νεοσσοί, μία ομάδα οι νεβροί, μία ομάδα τα παιδιά.

Ο άνθρωπος που λαμβάνει αυτόν τον χρησμό παραλληλίζεται, παρομοιάζεται με ένα απο αυτά τα ανώριμα αδύναμα πλάσματα. Επειδή είναι ανώριμος και αδύναμος, δέν αντέχει στις δυσκολίες της ζωής, γι’ αυτό χάνεται απο την ομάδα (ή το ζευγάρι) όπου ανήκει· ο χρησμός προειδοποιεί πως αυτό είναι προσωρινό: ο Θεός θα αποκαταστήσει ό,τι είναι καλό, οι σκοτούρες της ζωής θα ξεκαθαρίσουν, και έτσι ο χωρισμένος άνθρωπος θα ξαναβρεί τους δικούςτου (ή, το ταίριτου).

Ολοφάνερα αυτός ο χρ. είναι η προέλευση του 13(3), που ονομάζεται 同人. 同 “d‘ung” σε κανονικά κινέζικα σημαίνει «ίδιοι, μέλη της ίδιας ομάδας, σύντροφοι». Στην πραγματικότητα το 同 είναι προσπάθεια φωνητικής απόδοσης του τουμαν (καταχνιά) και του τοζ (σκόνη) ενώ το 人 προήλθε απο κάποιο ιδεόγραμμα που απέδιδε την έννοια «σηκώθηκε». Δηλαδή η φράση同人 στο πρωτότυπο易經 (3) ήταν «τουμαν τουρΔι» ή «τοζ τουρΔι», επιλέχθηκαν όμως ειδικά τα γράμματα 同人 που σε κανονικά κινέζικα ερμηνεύονται «ίδιοι άνθρωποι», γιατί οι Κινέζοι λόγιοι που κατέγραψαν το 易經 (3) γνώριζαν καλά αυτήν τη σημασία του εξαγράμμου: άνθρωποι που παρά τις αντιξοότητες θα ξανασυναντηθούν, γιατί απο τη φύσητους ανήκουν στην ίδια ομάδα. Ακριβώς γι’ αυτό στα σχόλια της 5ης γραμμής του εξαγράμμου 13(3) συμπεριλαμβάνεται ένα ποίημα αποδιδόμενο στον Κομφούκιο: 孔子在「繫辭傳」中解釋說：「君子立身處世的原則，或者從政，或者隱居，或者緘默，或者議論，二人一條心，就有斷鐵的銳利；志同道合的言論，就像蘭花一般芬芳。του οποίου η περίληψη είναι οτι η ζωή συχνά χωρίζει τους ανθρώπους, αλλα όταν οι άνθρωποι μέσα στην καρδιάτους είναι ενωμένοι, υπερνικούν κάθε λογής εμπόδιο και οπωσδήποτε ξανασμίγουν.

Η γενική κρίση του 13(3) λέει同人於野 (σημειωτέον πως τα παλιά και τα πιό συντηρητικά σημερινά βιβλία έχουν同人于野,  στο internet καταχωρήθηκε 同人於野. Το λέω για να πάρετε μιά ιδέα πόσο εύκολα αλλοιώνεται ένα κείμενο ακόμη και αυτήν την εποχή που η γραφή έχει τυποποιηθεί, φανταστείτε πόσο ευκολότερα αλλοιωνόταν το κείμενο στη διάρκεια αιώνων που η γραφή μεταβαλλόταν, και μάλιστα όταν οι Κινέζοι προσπαθούσαν να βγάλουν συμπεράσματα απο twepquroικά κείμενα που πολύ λίγο ήξεραν να τα διαβάζουν). (Για λεπτομέρειες σχετικά με τον αντίστοιχο χρησμό του易經 (3) βλέπε την ειδικότερη μελέτη του易經 (3) όπου μεταφράζω αναλυτικά και το ποίημα που αποδίδεται στον Κομφούκιο).

Αξιοπρόσεκτο είναι πως ενώ ο χρ. 15(1) μιλά για νεοσσό, νεβρό, και έπειτα για παιδί, ο αντίστοιχος χρ. 13(3) (στη σωζόμενη μορφήτου) μιλά μόνο για ανθρώπους. Αυτό είναι γενικό φαινόμενο: στο ιρκ ΒίτίΓ (1), γραμμένο στις αρχές της 5^ης π.Χ. χιλϊετίας, ο άνθρωπος είναι ένα απο τα όντα του κόσμου, ενώ στη σωζόμενη μορφή του易經 (3) κόσμος είναι οι άνθρωποι. Έτσι φανερώνεται η διαφθορά του ανθρωπίνου ήθους στο διάβα των χιλϊετιών. «Κόσμος» σημαίνει στολίδι, είναι το κόσμημα του Θεού, το ομορφότερο απο κάθε τί. Και όμως όταν σήμερα λέμε «κόσμος», εννοούμε άνθρωποι, δείχνοντας έτσι οτι τα υπόλοιπα όντα δέν είναι κόσμος, και αυτό είναι ύβρις προς τον Θεό που τα έπλασε. Τέτοια είναι η ύβρις που τιμωρήθηκε με τον Κατακλυσμό, και απο αυτήν την ύβρι δεινοπαθεί και σήμερα το ανθρώπινο γένος.

Ο αριθμός 141 (μονός – ζυγός – μονός) βγάζει το τρίγραμμο ☲ που είναι καλό, δείχνει βάσιμη ελπίδα. Τα 1 είναι δυνατοί άνθρωποι, ωστόσο το 4 στη μέση είναι αυτό που τους συνδέει· το 4 είναι ελαφρύ, το οποίο νικά το δυνατό. Έτσι, μικρά, περιφρονούμενα πράγματα υπερισχύουν· και οι άνθρωποι χάνουν τη σύνδεσήτους, χωρίζονται. Επειδή όμως καί οι δύο συμβολίζονται με τον αριθμό 1, δέν παύουν να είναι εσωτερικά συνδεδεμένοι, γι’ αυτό θα ξαναενωθούν.

Η συμβουλή του αντίστοιχου εξαγράμμου, που είναι το πιό χρήσιμο στοιχείο του易經 (3), λέει: 天與火：同人。君子以類族辯物 = ουρανός (το πάνω 3γραμμο) μαζί με φωτιά (το κάτω 3γραμμο) σημαίνει: σηκώθηκε ομίχλη. (η ζέστη κάτω απο τον ουρανό εξατμίζοντας το νερό δημιουργεί ομίχλη). Σε τέτοια περίπτωση ο ανώτερος άνθρωπος κατα γένος και τάξη ξεχωρίζει τα όντα. Το ζητούμενο σε αυτήν την περίπτωση είναι η ταξι-νόμηση. Το ιρκ ΒίτίΓ το λέει με το δικότου τρόπο: τα πουλιά σμίγουν με τα πουλιά, τα ελάφια με τα ελάφια, οι άνθρωποι με τους ανθρώπους. Αυτό που κάνει τα όντα να ανήκουν σε μιά ομάδα, είναι η κοινή καταγωγή: τα πουλιά ανήκουν σε εκείνην την ομάδα γιατί είναι «κους ογλι»,  παιδιά πουλιού, οι νεβροί ανήκουν σε μία ομάδα γιατί είναι «κηἰίκ ογλι», παιδιά του τάδε άγριου ζώου, οι άνθρωποι ανήκουν στην ίδια ομάδα γιατί είναι παιδιά του τάδε ανθρώπου, ή ανήκουν στο γένος το ανθρώπινο γιατί είναι παιδιά ανθρώπων. Γι’ αυτό λέγεται γένος, απο τη ρίζα γεν- που σημαίνει «γεννιέται». Ανάλογα απο ποιούς γεννιέται ο καθένας ανήκει σε μιά ομάδα. Το 類 (γένος) υποτίθεται πως αποτελείται απο 米 (ρύζι = φυτά), 犬 (σκύλος =ζώα), 頁(ανθρώπινο κεφάλι = άνθρωποι), κατα τη γνώμημου στο αρχικό ιδεόγραμμα τα στοιχεία παρίσταναν: 米 =πουλί, 犬 =άγριο ζώο, 頁 =άνθρωπο. Αυτά τα τρία που στο ιρκ ΒίτίΓ δηλώνουν τρία διαφορετικά γένη.

Αλλα οι άνθρωποι διαφέρουν όχι μόνο ως προς την καταγωγή, αλλα και ως προς την τάξη. Το γράμμα 族 (τάξη) αποτελείται απο «λάβαρο», σημαία, και 矢 (βέλος), άνθρωποι που ενώνονται κάτω απο μιά σημαία, κάτω απο ένα όπλο, με έναν κοινό στόχο. Οι τάξεις των ανθρώπων απο τη φύση είναι 4, οι ΒΡΑΑhΜΑΝΑΑΣ (διανοούμενοι, ιερείς), ΞΑΤΡΙιΑΑΣ (στρατιωτικοί, πολεμιστές), υΑΑΙςιΑΑΣ (επιχειρηματίες, παραγωγοί) και ςΟΥΔΡΑΑΣ (εργάτες, τεχνίτες), ενώ κάτω απο αυτούς είναι σάν 5^η τάξη και οι ΚΑ,Ν,ΔΑΑΛΑΑΣ (δαιμονιώδεις άνθρωποι, ανέγγιχτοι, «λούμπεν»). Ο χρησμός αυτός λέει πως οι άνθρωποι που απο τη φύση ανήκουν στο ίδιο γένος και την ίδια τάξη, όσο κι άν χωριστούν θα ξανασμίξουν. Σ’ αυτό δέν χρειάζεται ανησυχία, γιατί η ίδια η φύση τα έκανε έτσι. Εκεί όμως που υπάρχει παγίδα και χρειάζεται προσοχή είναι: να μήν ελπίζει κανείς να σμίξει με άτομα διαφορετικής τάξης. Με άτομα διαφορετικής τάξης δέν γίνεται πραγματική φιλία, γιατί δέν έχουν τα ίδια αισθήματα, δέν έχουν τις ίδιες αρχές, «δέν μιλάνε την ίδια γλώσσα». Κατα μείζονα λόγο, δέν μπορεί να σταθεί γάμος μεταξύ ατόμων διαφορετικών τάξεων – δέν θα κρατήσει. Στη δικήμας κοινωνία δέν είναι πάντα εύκολο να ξεχωρίσεις σε ποιά τάξη ανήκει ο κάθε άνθρωπος: οπωσδήποτε, ο καθένας ανήκει σε μία απο τις 5 τάξεις, αλλα αυτό δέν είναι επισήμως γραμμένο πουθενά, ανήκει στην τάδε τάξη μόνο επειδή έχει την τάδε φύση. ΒΡΑΑhΜΑΝΑΣ είναι αυτός που έχει φύση «ΣΑΤΤυΑ» (καλοσύνη, πραΰτητα, ισορροπία), που έχει για σκοπότου την αρετή, που περισσότερο απο κάθε τί άλλο αισθάνεται έλξη προς τη λατρεία του Θεού και την αναζήτηση της γνώσης. Και μόνο το να σε αγγίξει ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ευλογία που σε προστατεύει απο κάθε κακό. ΞΑΤΡΙιΑΣ είναι αυτός που έχει φύση «ΡΑCΑΣ» (πάθος, εκθαμβωτικό φώς), έχει για σκοπότου τη δόξα, τη φήμη, έχει θάρρος για μάχη ή ορμή για άθληση και ποθεί την δικαιοσύνη. Ο υΑΑΙςιΑΣ έχει σκοπό το κέρδος, η φύσητου είναι μικτή απο ΡΑCΑΣ (πάθος) και ΤΑΜΑΣ (μουργέλα, τεμπελιά, σκοτάδι). Ο ςΟΥΔΡΑΣ έχει φύση όλο ΤΑΜΑΣ, φοβάται αλλα δέν σέβεται, αγαπά τις νεκρές τροφές (διατηρημένες ή υπερβολικά μαγειρεμένες), σκοπότου έχει την ηδονή. Ο ΚΑ,Ν,ΔΑΑΛΑΣ είναι σάν τον ςΟΥΔΡΑ αλλα ακόμη πιό βρώμικος, η αναπνοήτου και το σώματου μυρίζει άσχημα, σκοπόςτου είναι η ηδονή αλλα ηδονίζεται μόνο με βλαβερά πράγματα, δέν πιστεύει σε θρησκεία αλλα σε μαγεία, απεχθάνεται την εργασία και κοιτάζει όσο μπορεί να αποκτά εκείνα που θέλει με ανέντιμα μέσα, φθονεί τον καθένα που είναι σε καλύτερη θέση απο τον ίδιο, και μόνο το να εμφανισθεί κάπου ένας τέτοιος άνθρωπος χαλνάει εκεί ό,τι καλό πάει να γίνει. Ανάλογα με τη φύσητου ο άνθρωπος εμπίπτει σε μιά απο αυτές τις τάξεις, χωρίς να είναι αυτό θεσμοθετημένο. Ο καθένας πρέπει να παρατηρήσει τον εαυτότου για να βρεί σε ποιά τάξη εμπίπτει, και να μήν ελπίζει να συνάψει αληθινή φιλία (ή γάμο) με άτομα άλλων τάξεων, άν και οπωσδήποτε ο καθένας οφείλει να σέβεται τα άτομα των ανωτέρων απο τη δικήτου τάξη. Η δεύτερη γραμμή του σχετικού 6γράμμου δείχνει χωρισμό, ωστόσο αυτός ο χωρισμός δέν θεωρείται κακός διότι είναι μεταξύ ατόμων διαφορετικών τάξεων, που δέν τα ενώνει η φύση.

 

16(1) ▫2-1-4▫

Όποιος δέν καταλαβαίνει την συμβουλή του προηγούμενου χρησμού, να μή συνεταιρίζεται με άτομα κατώτερων τάξεων, την παθαίνει καθώς λέει αυτός εδώ ο χρ., ο 16(1). Αυτός ο χρησμός φαίνεται σχετικά πεζά διατυπωμένος. Μπορεί να διαιρεθεί σε τρείς φράσεις, η κάθε μιά τελειώνει με ένα κύριο ρήμα: η πρώτη φράση τελειώνει στο Βαρμης (έφυγε, πήγε), η δεύτερη στο μίνμης (καβάλλησε), και η τρίτη (που δέν ομοιοκαταληκτεί με τις δύο προηγούμενες) τελειώνει στο τουρουρ (στέκεται). Ώς τώρα οι λόγιοι έχουν δώσει πολλές λαθεμένες ερμηνείες στα λόγια αυτού του χρησμού. Το μεγαλύτερο απο αυτά ανήκει στον Ταλατ Τεκίν, ο οποίος ακολουθώντας τη γνώμη ενός άλλου οθωμανού μελετητή πολύ λιγότερο ικανού απο τον ίδιο, διαβάζει το σεμρίτί ώς σεμρίττί και το μεταφράζει «πάχυνε (τον εαυτότου)». Αυτό είναι χονδρό και απαράδεκτο λάθος γιατί το ρήμα με το αιτιακό πρόσφυμα –it- σημαίνει οπωσδήποτε «κάνω κάτι να παχύνει» και με κανέναν τρόπο δέν μπορεί να σημάνει «παχαίνω ο ίδιος». Οι Οθωμανοί αυτοί φιλόλογοι παρατηρούν οτι η κατάληξη –ί του «γερουνδίου» σπανιότατα μόνο έδινε έννοια επιθετικής μετοχής («αυτός που…»), άρα και εδώ, λένε, δέν έχει έννοια επιθετικής μετοχής. Αγνοούν όμως οτι το λογοτέχνημα αυτό πρωτογράφηκε στις αρχές της 5ης π.Χ. χιλιετίας, και τότε η κατάληξη του «γερουνδίου» χρησιμοποιούνταν κανονικότατα για το σχηματισμό μετοχής (όχι μόνο επιρρηματικής αλλα και επιθετικής). Ακριβώς έτσι χρησιμοποιείται η κατάληξη αυτή στα σουμερικά, όπου έχει (στη σφηνοειδή) τη μορφή “a”. Και δέν έκαναν τον κόπο οι αναφερθέντες λόγιοι να μας πούν ποιά μορφή θα είχε η επιθετική μετοχή του σεμρίτ-, άν όχι σεμρίτί. Θα μπορούσε, υποθέτω, να είναι *σεμρίτΓεν ή *σεμρίτίρ, αλλα αυτοί οι τύποι θα σήμαιναν τον τόπο που γενικώς, πάντοτε παχαίνει (τα άλογα), ενώ εδώ η σημασία είναι «ο τόπος που δύναται να παχύνει ένα άλογο». Άν το άλογο είχε ήδη παχύνει, δέν θα έφευγε τρέχοντας (ἰυΓυρυ Βαρμης) τόσο ορμητικά ωστε να πέσει θύμα του κλέφτη. (Επιπλέον, στον χρ. 16(1) δέν μπορεί να είναι *σεμρiτΔί (= πάχυνε), όταν όλα τα άλλα ρήματα του χρ. 16 είναι με το πρόσφυμα –μης, αναλυτικότερα βλέπε στην ανάλυση του χρ. 21(1)).

Το ρήμα οι- σημαίνει κανονικά «βάζω με το νούμου, σκέφτομαι», αυτό σημαίνει και εδώ (οιπεν), και όχι «θυμήθηκε» όπως μεταφράζουν οι ανωτέρω. Συνεπώς, το νόημα μέχρι εδώ είναι: «ένα ισχνό άλογο, αφού σκέφτηκε τον τόπο που μπορούσε να το παχύνει, έφυγε για εκεί τρέχοντας (ορμητικά, για να χορτάσει την χρόνϊα πείνατου). Πήγε όντως σε εκείνον τον τόπο. Αλλα δέν πρόλαβε να καλοτραφεί, γιατί απέναντίτου βρέθηκε ένας κλέφτης, ο οποίος το έπιασε, και το καβαλλίκεψε. Απο την κακομεταχείριση του κλέφτη, το άλογο γεμίζει πληγές εκεί όπου ο κλέφτης κάθεται επάνωτου. (Το δικότου πράγμα κανείς δέν το κακομεταχειρίζεται, αλλα όταν το έχει κλεμμένο, συχνά του φέρεται βάναυσα).

ἰηλ είναι γνωστή λέξη με τη σημασία «χαίτη», και όπως επισημαίνει ο G. Clauson στο λεξικότου, η λ. είχε παλαιότερα τη μορφή *δηλ. Η λ. «κουδουρςουγιιγγνιγγα» οπωσδήποτε είναι λάθος γραμμένη (είναι φυσικό να γίνει λάθος σε τόσο μακριά λέξη), γι’ αυτό μέχρι τώρα οι μελετητές την αναγνωρίζουν ώς λανθασμένη, και κρίνουν οτι είναι κάποια μορφή της λ. κουδουργουν = καπούλια. Οι λ. κουδρουκ (ουρά), κουδουργουν (καπούλια) κουδουρξακ (κόκκυγγας), οπωσδήποτε ανάγονται σε κάποια ρίζα κουδ, μάλλον συγγενή με το σουμερικό “kun” (ουρά). Στην προκειμένη περίπτωση, το «κουδουρςουγιιγγνιγγα» δέν μπορεί να βγαίνει ούτε απο κουδρουκ ούτε απο κουδουργουν· το –ςουγ- δείχνει οτι πρόκειται για μιά μορφή της λ. κουδουρξακ (κόκκυγγας), που παλιότερα ήταν κουδουρςοκ, σε κάποια διάλεκτο κουδουρςογ. (Το ξ [ч] είναι όψιμη μορφή του ς [ш]). Στο κουδουρξακ το –ακ εσφαλμένα θεωρείται υποκοριστική κατάληξη (άν το –ακ είναι υποκοριστική κατάληξη, τότε το –ξ- που απομένει, τί είναι;). Η πραγματική ετυμολογία της λ. κουδουρξακ κατα τη γνώμημου είναι: κουδουρ (ουρα, δηλαδή το κουδ με το συνηθισμένο πρόσφυμα –ρ των ουσιαστικών) + ξοκ (εσωτερικό). Αυτό το ξοκ είναι το αντίστοιχο του σουμερικού шουκ που σήμαινε εσωτερικό, προπάντων: εντόσθια (στη σφηνοειδή έχει τη μορφή šag, δηλαδή шǝq το οποίο προέρχεται απο шuq, δεδομένου οτι το γράμμα шu της κρητικής πρωτογραμμικής εικονίζει ό,τι και το γράμμα šag [εντόσθια] της σφηνοειδούς). Άρα κουδουρςοκ = «ουρά εσωτερική» = κόκκυγξ. Ο γραφέας του ιρκ ΒίτίΓ φαίνεται πως αντέγραψε απο κάποιο πρωτότυπο όπου η λ. είχε τη μορφή κουδουρςογ, και με τα προσφύματα: κουδουρςογ-νιγγ-κα => κουδουρςογνιγγα, δέν ήταν λάθοςτου το –ς-, αλλα απο λάθος έγραψε δύο φορές ᅥГ («ιιγγ»), εύκολο λάθος (διττογραφία).

Βεβαίως οι γραφείς πάντοτε εκσυγχρόνιζαν γλωσσικώς το ιρκ ΒίτίΓ, αλλα σε μερικές περιπτώσεις αυτό δέν το μπορούσαν, όταν εύρισκαν λέξεις τόσο αρχαΐζουσες που δέν τις καταλάβαιναν. Τότε τις αντέγραφαν όπως τις εύρισκαν. Έτσι η λ. διατηρήθηκε στη μορφή κουδουρςογ-νιγγα, που σήμαινε «στον κόκκυγγάτου».

Το άλογο λοιπόν γεμίζει πληγές απο την χαίτητου μέχρι τον κόκκυγγάτου, επιπλέον δέν μπορεί να κουνηθεί, «στέκεται ανήμπορο να κινηθεί», λέει το κείμενο, πληγιάζει επειδή το καβαλλάει ο κλέφτης, και δέν μπορεί να κινηθεί (όπως το ίδιο θέλει) διότι το έχει σκλαβωμένο πλέον ο κλέφτης. Αυτή είναι η πλήρης εικόνα της σκλαβιάς: να σε καβαλλάνε, να σε πληγώνουνε, να σε πονάνε, και να μή μπορείς να κινηθείς όπως θέλεις. Με αυτό το άλογο παρομοιάζεται ο λαβών τον χρησμό. Είναι αδικία να την πάθεις έτσι! Όταν την πάθεις έτσι, είσαι ένας απο τους κολασμένους της γής. «Της γής οι κολασμένοι, η πείνα είναι ντροπή», το να πεινάς είναι ντροπή, με αυτά τα λόγια άρχιζε η «Διεθνής», εθνικός ύμνος της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.. Η πείνα, η ανάγκη είναι η κεντρική ιδέα αυτού του χρησμού, πράγμα που δέν κατάλαβαν οι μέχρι πρότινος μελετητές του ιρκ ΒίτίΓ. Δέν είναι λοιπόν δίκαιο όποιος πεινά να τρέφεται και όποιος έχει ανάγκα απο κάτι να το αποκτά; Εσύ λές «ναί». Ανάγκᾳ και θεοί πείθονται! Δέν υπάρχει λοιπόν Θεός ανώτερος απο την ανάγκη! Αυτός που λαμβάνει αυτόν τον χρησμό, ξέρει απ’ όλους καλύτερα τί θα πεί ανάγκη· προπάντων όταν ο χρησμός βγαίνει απο το γενέθλιο ωροσκόπιο, άρα αφορά ολόκληρη τη ζωή του ατόμου· σ’ αυτήν την περίπτωση το άτομο είναι και κυριολεκτικά, συνήθως, ισχνό· στο όνομάτου κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσίατου το γράμμα Ν, γιατί το Ν κατα το παλαιογερμανικό (ρουνικό) σύστημα σημαίνει need, ανάγκη. Παιδά με τέτοιο ωροσκόπιο είναι άλλοτε υπερκινητικά και άλλοτε απαισιόδοξα: γι’ αυτό δέν τό’χουν εύκολο να πειθαρχούν ή να προσαρμόζονται.

Ωστε λοιπόν, εσύ λές πως όποιος έχει ανάγκη είναι δίκαιο να την ικανοποιεί, και όποιος πεινάει είναι δίκαιο να φάει. Ξέρεις τί λέει ο κάθε κλέφτης; Λέει «άν δέν εκμεταλλευθώ αυτόν που βρίσκεται στην άθλια ανάγκη, ποιόν θα εκμεταλλευθώ;». Την εποχή που γράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ, οι κλέφτες ήταν λίγοι. Σήμερα είναι ευκολότερο να βρείς έναν κλέφτη παρά έναν άνθρωπο.

Στην (twepquroικής προέλευσης) κινέζικη λογοτεχνία το άλογο είναι ἰαγγ (陽) ζώο, είναι σύμβολο ζωτικότητας και ορμής. Αλλα είναι και φυτοφάγο, που θα πεί πως δέν έχει τα νύχια και τα δόντια ενός λιονταριού ας πούμε, ούτε κέρατα για να χτυπήσει. Είναι δυνατό αλλα δέν έχει όπλα. Εν προκειμένω είναι και χρόνϊα πεινασμένο, η πείνα κάνει τον άνθρωπο ά-λογο με την αρχαία έννοια, δηλαδή χωρίς αρκετή λογική. Άν και το άλογο είναι δυνατό ζώο, κατάλληλο για τον πόλεμο, αυτό εδώ λόγω της ισχνότητας είναι αδύνατο. Γι’ αυτούς τους λόγους είναι εύκολο θύμα. Στη ζωή ο αλογοκλέφτης εμφανίζεται σάν σωτήρας. (το «τουτουπαν» εννοεί οτι ο κλέφτης πρώτα έπιασε το άλογο για να το καβαλλήσει, το έπιασε με τα χέριατου σημαίνει οτι προσέγγισε φιλικά. Αλλιώς δέν μπορεί ένας άνθρωπος να πιάσει ένα άγριο άλογο). Ενώ είναι απατεώνας, πείθει οτι είναι αυτός που δικαιούται να καβαλλήσει το άλογο, να του γίνει αφέντης. Πουλάει αγάπη, που είναι απλώς μάσκα. Φοράει τομάρι προβάτου ενώ είναι λύκος. Μιά παραλλαγή αυτής της ιστορίας μας δίνει ο Αισώπειος μύθος, ένας απο πολλούς ασιατικής προέλευσης μύθος που ξεκίνησε απο αυτήν την παραβολή του ιρκ ΒίτίΓ:

«Ένα άλογο επιθυμούσε έναν τόπο καλό, που νεμόταν ένα ελάφι. Έρχεται ένας απατεώνας και του λέει: να σε καβαλλήσω οπλισμένος, να σκοτώσω το ελάφι· εγώ θα πάρω το ελάφι κι εσύ τον καλό εκείνον τόπο. Δέχτηκε το άλογο· και τότε δέν κέρδισε τίποτε, μόνο φόρεσε τη σέλλα και το χαλινάρι και έγινε υπόδουλο στον κλέφτη». Αυτόν τον μύθο αναφέρει ο Αριστοτέλης και αργότερα ο Μακρυγιάννης· και πάντα θα λέγεται αυτός ο μύθος όσο υπάρχει Ελλάδα, διότι οι κατα τ’ άλλα ικανότατοι Έλληνες άπειρες φορές την έχουν πάθει μ’ αυτόν τον τρόπο, και θα εξακολουθούν να την παθαίνουν μέχρι να καταλάβουν τί σημαίνει έξυπνη αλλα και συνάμα έντιμη συμπεριφορά. Άν σας πώ οτι η επανάσταση του 千八百二十一 ήταν υποκινημένη απο τους シヨーニᄉテᄉπου ήθελαν με τον τρόπο αυτόν να καταλύσουν την άλλοτε κραταιά Οθωμανική αυτοκρατορία, ένα απο τα λίγα κράτη που ακόμη δέν είχαν αλώσει, και συνάμα να βάλουν το χαλινάρι και τη σέλλατους στην άλλοτε κραταιή Ελλαδίτσα, τότε θα μου πείτε: ά, όχι! αυτό μπορεί να το έκαναν αλλού, σε εμάς δέν μπορεί να πέρασε τέτοιο κόλπο! και ακόμη θα μου πείτε οτι δέν είμαι εθνικόφρων, οτι είμαι φιλόtwepquroος και οτι δέν γνωρίζω το μεγαλείο του Ελληνισμού. Και να μου λέτε τέτοια πράγματα, καταλαβαίνω γιατί τα λέτε· αλλα και να τα πιστεύετε, σημαίνει πως θα εξακολουθείτε να την πατάτε και εσείς και όλο το έθνοςμας να την πατάει σάν το άλογο αυτής εδώ της παραβολής. Παρηγορηθείτε: δέν είμαστε οι πρώτοι που την πάθανε έτσι. Αυτή η ιστορία επαναλαμβάνεται μέχρι σήμερα απο τον καιρό του Άβελ. Έτσι την έπαθε κι εκείνος. Ο «τόπος που μπορεί να παχύνει το άλογο» είναι κάποια μέθοδος, κάτι απο το Νόμο του Θεού. Τον θεϊκό Νόμο με ειλικρινή καρδιά εφάρμοσε ο Άβελ: ενώ πεινούσε, δέν έτρωγε απο τα πρόβατατου, παρα μόνο αφού πρώτα γενναιόδωρα πρόσφερε να αποτεφρωθούν στη φωτιά της θυσίας κάποια απο τα πρώτα και τα καλύτερα προϊόντατου. Ενώ ήταν εποχή των παγετώνων και χρειαζόταν να φάει λίπη για να αντέξει, τα πρώτα και τα καλύτερα απο τα λίπη των προβάτων τα έδινε στη φωτιά. Δέν είναι αυτός ολόκληρος ο Νόμος του Θεού, αλλα είναι ένα καλό παράδειγμα που δείχνει οτι όποιος τηρεί το Νόμο του Θεού, λαμβάνει απο τον Θεό ευτυχία. Και ο Άβελ έλαβε απλόχερα ευτυχία. Ήταν σάν το ισχνό, υποσιτιζόμενο άλογο που πήγε στον τόπο της πλούσιας τροφής. Αλλα βρέθηκε ο κλέφτης, που ήταν ο αδερφόςτου, ο Κάιν. Με το αθώοτου μυαλό ο Άβελ σκέφθηκε: «τί θα ωφεληθεί άν με βλάψει; τίποτε! αληθινό όφελος θα έχει μόνο άν εφαρμόσει τον Νόμο του Θεού φιλότιμα καθώς εφαρμόζω κι εγώ. Αυτό λοιπόν θα του πώ, να πάρει καλό παράδειγμα, για να είμαστε όλοι ευτυχισμένοι». Γι’ αυτό όταν ο Κάιν του είπε «έλα, αδερφέ, να πάμε μιά βόλτα στην εξοχή», είπε «ναί». Ενώ ο Κάιν δέν ήθελε συζήτηση, ήθελε να τον ξεμοναχιάσει για να τον σκοτώσει. Τί έπρεπε λοιπόν; να μήν αναζητήσει την ευτυχία μέσω του Νόμου του Θεού; Να μή δεχόταν την ευτυχία που ο Θεός του έδωσε; Τότε θα παρέμενε στην αθλιότητα και θα γλύτωνε απο τον φθόνο, είναι κι αυτός ένας τρόπος να γλυτώσεις απο τον φθόνο. Ο άλλος τρόπος είναι να μήν ξεγελασθείς απο τον απατεώνα που φοράει μάσκα αγιοσύνης, ενώ είναι διάβολος. Είναι πολλές οι μάσκες της αγιοσύνης: «είμαστε όλοι ίσοι», «καλοί και κακοί είμαστε όλοι το ίδιο», «αγαπάτε τους εχθρούςσας», «κατα Θεόν έννομοι και άνομοι, όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα», «ανοίξτε τα σύνορα να μπαίνουν τα παιδιά του Κάιν», και πάει λέγοντας. Το άλογο πρέπει να κλωτσάει και να δαγκώνει άσκημα, παρά να δεχθεί να φορέσει τη σέλλα και τον χαλινό. Κλωτσώντας και δαγκώνοντας και τρέχοντας, φεύγοντας μακριά, δύναται να γλυτώσει απο τον κλέφτη, γιατί ο κλέφτης δέν μπορεί να αντέξει ούτε τη δαγκανιά, ούτε την κλωτσιά του αλόγου, ούτε μπορεί κυνηγώντας να το φτάσει και να το πιάσει.

Άμα (με πονηριά) το πιάσει και καθίσει στην πλάτητου, «απο την χαίτη μέχρι τον κόκκυγγα» είναι το ἰίν (陰) μέρος του σώματος. Είναι αδύνατο μέρος, που εύκολα μπορεί να το ελέγξει ο εχθρός, ενώ το άλογο δέν έχει χέρια να φτάσουν εκεί, δέν μπορεί να τον χτυπήσει, ή να τον πετάξει κάτω.

Ο άνθρωπος που παθαίνει την συμβολιζόμενη ζημιά, δέν μπορεί άλλο πιά να επιχειρήσει να βελτιώσει τη θέσητου, όπως επιχείρησε «τρέχοντας στον τόπο που μπορεί να παχύνει το άλογο».

Παρατηρώντας τους αριθμούς 214, ζυγός – μονός – ζυγός σημαίνει ☵, κίνδυνος. Το 2 (βαρύ) νικιέται απο το 1 (δυνατό) που αντικρύζει. Αποβαίνει 4 (ελαφρύ) που σημαίνει οτι έχασε, ωστε απο βαρύ να γίνει ελαφρύ. Στην τρίτη θέση (νούς) το 4 (συναισθηματισμός) φανερώνει τον κίνδυνο της επιπόλαιης ενέργειας.

Αυτός ο χρησμός, 16(1), είναι η προέλευση του 36(3), που ονομάζεται明夷. Έχω σημειώσει πως κατα την παράδοση αυτό είναι το 6γραμμο που περιγράφει την κατάσταση της οικογένειας των 周, αυτών που δημιούργησαν το ίδιο το βιβλίο周易, όταν ήταν ακόμη καταπιεσμένοι απο τον τυραννικό βασιλιά紂. Η λ. 夷 απο όσο ξέρω δέν συναντάται έξω απο την σχετική με το 周易 φιλολογία, εγώ πάντως δέν την έχω συναντήσει. Τα λεξικά δίνουν τη σημασία «βάρβαρος, βαρβαρικές φυλές», το γράμμα αποτελείται απο 大 (εικόνα ανθρώπου) και 弓 (τόξο), άρα 夷 = άνθρωπος που φοράει ένα τόξο, είναι οπλισμένος με τόξο. Είναι εύκολο να καταλάβουμε οτι το 夷 είναι μιά παραλλαγή του, το οποίο είναι παλιό γράμμα, δέν βρίσκεται κάν στα σημερινά λεξικά ούτε στις γραμματοσειρές ωστε να μπορούσα να το γράψω, γι’ αυτό το «ξεκόλλησα» ώς εικόνα απο άλλο γράμμα όπου περιέχεται. Αυτό το γράμμα σημαίνει κλέφτης, ερμηνεύεται ώς εικόνα ανθρώπου (大) με πράγματα (κλοπιμαία) κάτω απ’ τις μασχάλεςτου (στην πραγματικότητα το αρχικό σκίτσο μάλλον τον εικόνιζε με όπλα στα χέρια και όχι με κλοπιμαία). Ένα κάπως αλλιώτικο είδος κλέφτη είναι ο夷, ένας άνθρωπος βίαιος, οπλισμένος, βάρβαρος, επικίνδυνος, είναι ο κλέφτης που αναφέρεται σ’ αυτόν τον χρησμό. Το 明 ξεκίνησε απο κάποιο ιδεόγραμμα που σημαίνει «συνάντηση, συναπάντημα», το «σοκουςμης» του twepquroικού κειμένου. Πώς έφτασε να γίνει 明; Το 明 προφερόταν μἰὐαγγ, ακόμη παλιότερα μελαγγ, αντίστοιχο του σουμερικού “MELAM” (λαμπρό φώς). Αυτό ήταν προσπάθεια φωνητικής απόδοσης του Βενμηљ (παλιά μορφή του Βίνμης = καβάλλησε), οπότε κάποτε ο τίτλος ήθελε να πεί «ο κλέφτης που καβάλλησε», αλλα γρήγορα το 明 έγινε αντιληπτό ώς κανονική κινέζικη λέξη με την έννοια «φωτίζομαι, καταλαβαίνω», οπότε 明夷 = «κατάλαβε τον κλέφτη». Αυτή η λογική ερμηνεία ξεχάσθηκε αργότερα, οπότε για να γίνει αντιληπτός ο τίτλος 明夷 οι σχολαστικότατοι λόγιοι ερμήνευαν οτι το 夷 σημαίνει τραυματισμός, οπότε 明夷 = «το φώς τραυματισμένο». Άς θυμόμαστε όμως την αρχική σημασία του 明夷: συναπάντημα με κλέφτη. Για τις επιμέρους γραμμές του 6γράμμου 36(3), βλέπε στη σχετική σελίδα. Εδώ θα αναφερθώ στην πολύτιμη συμβουλή που δίνει το παλιό βιβλίο που εισάγεται με τα λόγια象曰: 明入地中，明夷。君ευγενούς子κυρίου 以ο τρόπος: 蒞ενώ παρίσταται眾στο πλήθος用χρησιμοποιεί 晦σκοτάδι而και όμως明είναι φωτεινός = το φώς (κάτω τρίγραμμο) μπήκε στη γή (πάνω τρίγραμμο) μέσα, αυτό σημαίνει: "συναπάντημα με κλέφτη". Σ’ αυτήν την περίπτωση, η αντιμετώπιση του ανώτερου ανθρώπου είναι: συναναστρεφόμενος τον όχλο χρησιμοποιεί (ώς συμπεριφορά, δηλαδή προκάλυμμα) το σκοτάδι, αλλα (στην πραγματικότητα) είναι φωτεινός (δηλαδή παριστάνει τον ανόητο, οτι τάχα δέν καταλαβαίνει, ενώ καταλαβαίνει πολύ καλά τις επιβουλές). Αυτή είναι η πιό σοφή αντιμετώπιση. Δέν φέρεται επιθετικά προς τον κλέφτη για να μήν του κινήσει την επιθετικότητα και τον φθόνο, αλλα παριστάνει οτι δέν μπορεί να συνεργαστεί με τον επίβουλο άνθρωπο διότι τάχα είναι τόσο ανόητος ωστε δέν μπορεί να καταλάβει το σχέδιο που προτείνει ο επίβουλος άνθρωπος για να συνεργασθεί σ’ αυτό. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγει να συνεργασθεί με τον επίβουλο άνθρωπο χωρίς να προκαλέσει τον φθόνοτου. Ο κλέφτης τον περνάει για ανόητο, αλλα αυτός υποκρίνεται πως είναι ακόμη πιό ανόητος απο ό,τι τον νομίζει ο κλέφτης. Όπως το φώς που είναι κρυμμένο μές τη γή: δέν φαίνεται, αλλα είναι φώς, έτσι και του σοφού η σοφία κρύβεται. Όταν οι λευκοί πέρνανε δούλους απο την Αφρική, ακούσανε απο τους Αφρικανούς οτι οι πίθηκοι είναι στην πραγματικότητα άνθρωποι. «Μα πώς είναι άνθρωποι», απάντησαν οι λευκοί, «αφού δέν μιλάνε!» - «δέν μιλάνε», απαντούσαν οι Αφρικανοί, «για να μήν τους βάλουν να δουλεύουνε!». Αυτό είναι το τέχνασμα του σοφού ανθρώπου: κάνει πως έχει το μυαλό ενός πιθήκου, για να αποτρέψει όσους ζητούν να στερήσουν την ελευθερίατου, στην πραγματικότητα όμως έχει πιό πολύ μυαλό απο εκείνους που τον επιβουλεύονται. Κρύβει τη σοφίατου, κρύβει κ κάθε τί που έχει το οποίο μπορεί να κινήσει τον φθόνο των κακών ανθρώπων.

 

17(1) ▫2-3-3▫

Η σειρά των χρησμών στο ιρκ ΒίτίΓ είναι συνειρμική: ο κάθε χρησμός έφερε στο νού του γράψαντος τον επόμενο. Έτσι και ο 16(1), όπου το πεινασμένο άλογο επιχειρεί να βελτιώσει τη θέσητου αποτυχημένα, έφερε στο νού τον 17, όπου το άλογο επιχειρεί να βελτιώσει τη θέσητου και επιτυγχάνει.

Στην αρχή εμφανίζεται ζεύγος τρισύλλαβων:

οιζλυκ ατ – οιγγ ἰηρΔε,

έπειτα ζεύγος 4σύλλαβων:

αριπ ογγουπ – τουρου καλμης.

Συνεχίζει με τον 5σύλλαβο:

τεγγρί κυξiγγε

και στη συνέχεια παραλληλίζονται δύο οκτασύλλαβοι:

ταγ υζε ἰουλ σουβ κοιρυπεν

ἰιις υζε ἰας οτ κοιρυπεν,

έπειτα τρία ζευγάρια λέξεων που καταλήγουν και αυτά στη ρηματική κατάληξη ιπαν / ίπεν:

ἰοριιἰου Βαριιπαν – σουβ ίξίπεν – ἰας ἰηπεν,

έτσι ωστε συσωρεύονται 5 ρήματα με αυτήν την κατάληξη. Αντιστοιχούν μεταξύτους τα δύο τελευταία:

σουβ ίξίπεν – ἰας ἰηπεν.

Παρηχούν επίσης το οιζλυκ με το οιγγ, και το οιγγ με το ογγουπ. (Παράλληλα είναι και τα «αριπ ογγουπ» στο σχήμα «ἓν δια δυοῖν»).

Δεδομένου οτι το ουσιαστικό προηγούνταν του επιθετικού προσδιορισμού, η σειρά των λέξεων ήταν:

*ατ οιζλυκ - ἰηρ οιγγΔε – αριπ ογγουπ,

οπότε παρατηρούμε παρηχούν μεταξύτους οι δεύτερες λ. στο κάθε ζεύγος, και ακόμη παρηχεί ατ με αριπ. Πιθανότατα δέ, τα πρώτα τρισύλλαβα ήταν παλαιότερα τετρασύλλαβα, οπότε ο χρ. άρχιζε με 4σύλλαβες φράσεις, ενώ το «τεγγρί κυξiγγε» μπορεί να ήταν *τεγγ κυξiγγε, επίσης 4σύλλαβο. Ο ρυθμός διατηρούνταν με τους επόμενους 8σύλλαβους (διότι 8 = 4*2), και ακόμη 4σύλλαβα μπορεί να ήταν τα ἰοριιἰου, Βαριιπαν, και ἰας ἰηπεν (τα πρώτα με αναδιπλασιασμό του θέματος, το τελευταίο με *Γηἰίπεν εξ οὗ ἰηπεν). Με λίγα λόγια, ολόκληρος αυτός ο χρησμός φαίνεται πως αποτελούνταν απο 4σύλλαβες φράσεις.

Στερεότυπες είναι οι φράσεις «τεγγρί κυξiγγε» (παρόμοιο με το «τεγγρί κουτιντα» του χρ. 15 – και εμείς ακόμη συνηθίζουμε να λέμε «με του Θεού τη δύναμη») και «οιλυμτε οζμης». Το ιρκ ΒίτίΓ είναι διαποτισμένο απο την αντίληψη πως τίποτε δέν γίνεται χωρίς τη θέληση του Θεού. Ο λαβών τον χρ. είναι το «οιζλυκ ατ». «οιζλυκ» είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Είναι αυτό που χαρακτηρίζεται απο «οιζ», δηλαδή ψυχή, εσωτερική αξία, γνησιότητα, αλήθεια. Αφού είναι άλογο, μπορούμε να το πούμε «καθαρόαιμο, άλογο ράτσας». Αυτή είναι η εξωτερική σημασία. Δεδομένου όμως οτι το άλογο συμβολίζει τον άνθρωπο που έλαβε τον χρησμό, πρέπει να βρούμε και την εσωτερική σημασία. Το άλογο είπαμε πως συμβολίζει δύναμη και ορμητικότητα, είναι ἰαγγ (陽, φωτεινή δύναμη). Ο άνθρωπος που συμβολίζεται έχει αξία μέσατου, έχει «μεγάλη ψυχή», έχει αισθήματα, είναι γνήσιος άνθρωπος – του πρέπει να λέγεται άνθρωπος. Έχει αλήθεια μέσατου. Ο Ιησούς Χριστός περιέγραψε τον διάβολο οτι «ΤΗι ΑΛΗΘΕΙΑι ΟΥΧ ‘ΕΣΤΗΚΕ, ‘ΟΤΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΥΚ ΗΝ ΕΝ ΑΥΤΩι». Μπορεί να προφέρει την αλήθεια όταν τον συμφέρει, αλλα δέν την έχει μέσατου· και να ακούσει την αλήθεια δέν την δέχεται, γιατί δέν την έχει μέσατου. Δέν είναι ένα πλάσμα με αντικειμενική αξία: κι άν έχει δύναμη να κάνει κακό, δέν έχει δύναμη για καλό, κι άν έχει επιθυμίες δέν έχει αγάπη· κι άν έχει πονηριά, δέν έχει σοφία. Το αντίθετο είναι ο άνθρωπος αυτού του χρησμού. Άν ακούσει τη διδασκαλία του «道, τάο», του σωστού δρόμου, αμέσως θα την βάλει σε εφαρμογή, γιατί η αλήθεια είναι μέσατου και περιμένει μόνο έναν λόγο για να ξυπνήσει.

Ακριβώς επειδή είναι, με μιά λέξη, άξιος άνθρωπος, γι’ αυτό υφίσταται τον φθόνο των ανάξιων, γι’ αυτό κατάντησε σε έναν τόπο έρημο όπου εξαντλείται και μαραίνεται. Και ακριβώς επειδή έχει μέσατου αξία, έλκει την βοήθεια και την φώτιση του Θεού: διακρίνει τις πηγές της ζωής (που άλλοι άνθρωποι δέν διακρίνουν). Για το άγριο άλογο, είναι μιά πηγή σε ένα βουνό και χλωρό χορτάρι σε ένα βουνίσιο δάσος. Για τον άνθρωπο, μπορεί να είναι οτιδήποτε που τρέφει τη ζωή, που λύνει προβλήματα: για τον «άζυγα», μιά καλή γυναίκα· για τον άνεργο, ένα καλό επάγγελμα· για κείνον που διψά για την αλήθεια, ένας σοφός λόγος ή ένα βιβλίο. Ο Pamuq Orhan (Pamuk Orhan, Twépquroος συγγραφέας γεννηθείς το 1952), έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο “Yeni Hayat” (Jeni Hajat, = η νέα ζωή), που αρχίζει έτσι: «μιά μέρα διάβασα ένα βιβλίο και απο τότε όλη η ζωήμου άλλαξε».

Ο Ιησούς Χριστός είπε (όχι απλώς είπε, ανέκραξε):

«ΕΙ ΤΙΣ ΔΙΨΑι, ΕΡΧΕΣΘΩ ΠΡΟΣ ΜΕ ΚΑΙ ΠΙΝΕΤΩ». (και έβαλα τα λόγιατου σε στίχους ώς εξής: )

Άμα κανένας διψά να’ρθεί σε Μένα και να πιεί.

Απ’ το δικόμου νερό όποιος πίνει, δέν ξαναδιψά.

Οδός της πραγματικής ανάγκης είναι ο λόγοςΜου.

Στα λόγιαΜου όποιος θνητός πιστεύει, μένει αθάνατος.

Αυτή είναι η βαθύτατη σημασία του παρόντος χρησμού. Η δίψα είναι δίψα για το «道, τάο», που είναι η λύση σε όλα τα προβλήματα, η ικανοποίηση σε όλες τις ανάγκες. Το 道 δέν είναι ανθρώπινη εφεύρεση, είναι ο ίδιος ο νόμος της φύσης. Όποιος διακρίνει αυτόν το νόμο, αποκαθιστά την κοινωνίατου με τον άκτιστο Θεό, που έπλασε τη φύση μαζί με το νόμοτης.

Ο αριθμός 233 βγάζει το τρίγραμμο ☴, «διείσδυση». Διείσδυση στην πηγή της ζωής. Το 2 (βαρύ, σοβαρό) δέν νικιέται απο το 3 (αδύναμο). Αποβαίνει 3, που εναρμονίζεται με το 3 στη δεύτερη θέση: εναρμόνιση με τη φύση. Επαναλαμβανόμενο 3 σημαίνει συνεχής εργασία παρά τη μικρή δύναμη: θα αποδώσει, διότι λείπει η τεμπελιά, ενώ το πρώτο 2 δείχνει την εσωτερική αξία.

Ο χρησμός αυτός είναι η προέλευση του 48(3), που ονομάζεται 井, αυτό σε απλά Κινέζικα σημαίνει «πηγάδι». Είναι αυτό που ο 17(1) ονομάζει ἰουλ (πηγή). Στην διατηρούμενη μορφήτου ο 48(3) λέει οτι το «πηγάδι» (σωστότερα θα λέγαμε: πηγή) «είναι κάτι το φυσικό και όχι ανθρωπογενές: μπορεί κανείς να αλλάξει την πόλη, αλλα δέν μπορεί να αλλάξει την πηγή, δέν μειώνεται, δέν αυξάνεται. Κόσμος πηγαίνει κι έρχεται, η πηγή (παραμένει) πηγή». (Αναλλοίωτος είναι ο νόμος της φύσης, μέσω του οποίου ο άνθρωπος μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκεςτου). Έτσι, το διατηρούμενο κείμενο του (3) κρατάει το σύμβολο της πηγής, πλήν όμως στο αρχικό κείμενο το γράμμα井 σήμαινε τόπος, βλέπε στην ανάλυση των γραμμών του (3).

Αξίζει να επισημάνω οτι η πηγή του 17(1) καθώς και το χορτάρι, είναι σε βουνά, μακριά απο τα ανθρώπινα πλήθη. Κατα την παράδοση, τα βουνά είναι η κατοικία των μεγάλων ασκητών. Ναί μέν, ο χρησμός αυτός μιλά για το νόμο της φύσης. Για να επωφεληθεί όμως ο άνθρωπος απο το νόμο της φύσης, χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές, όπως το δοχείο που κρεμά με σκοινί για να φτάσει το νερό. Ανάλογα, το «道, τάο» προσεγγίζεται με τεχνικές που όρισαν οι πρόγονοι: στην εποχή Q,ΡΤΑ, συνιστώνταν διαλογισμός: οι άνθρωποι άδειαζαν το μυαλότους απο σκέψεις και τους απεκαλύπτετο το «Άκτιστον Φώς». Στην λιγότερο δίκαιη εποχή ΤΡΕΤΑ, έκαναν θυσίες αιματηρές και αναίμακτες. Στην επόμενη, ακόμη λιγότερο δίκαιη εποχή ΔυΑΠΑΡΑ, έκαναν τελεστικές πράξεις, ωστε να αναιρούνται οι κακές πράξεις που γίνονταν πιά αρκετά συχνά και μόλυναν τον κόσμο. Στην επόμενη, δηλαδή τωρινή εποχή «QΑΛΙ», τα προηγούμενα καλά είναι μέν, αλλα δέν μπορεί κανείς να τα εφαρμόσει, διότι είναι η εποχή της ψευτιάς, παντού δεσπόζει το ψέμα. Γι’ αυτό στην εποχήμας συνιστάται η συνεχής επανάληψη των ονομάτων του Θεού, που καθαρίζουν τον νού απο το ψέμα, ωστε ο άνθρωπος να μπορεί να βρίσκει τον σωστό δρόμο. Όλα αυτά είναι μέθ-οδοι, 道 σημαίνει οδός. Οδός προς τί; προς ικανοποίηση των αναγκών της ζωής.

Η συμβουλή, το πιό χρήσιμο μέρος των χρησμών του周易 (3), λέει: 象曰：木上有水，井。君子以勞民勸相。= το αρχαίο χειρόγραφο λέει: στα δέντρα επάνω υπάρχει νερό, αυτό (το εξάγραμμο) ονομάζεται «τόπος». («στα δέντρα επάνω υπάρχει νερό», είναι αυτό που λέει ο αρχικός χρησμός «ἰιις υζε ἰουλ σουβ»). Ο ανώτερος άνθρωπος (ευγενής, άρχοντας) σε τέτοια περίπτωση παρακινεί το λαό(του) να κοπιάσει, παρακινεί να φροντίζει και να έχει αλληλεγγύη.

Εφόσον υπάρχει κάποιος καλός τόπος, πρέπει να κάνουμε κουράγιο, παρόλο που είμαστε ταλαιπωρημένοι έως εξουθενωμένοι απο την άθλια ζωή, χρειάζεται να κοπιάσουμε για να εκμεταλλευθούμε τη λύση που ο Θεός μας δίνει για να σωθούμε.

 

18(1) ▫2-4-1▫

Ο προηγούμενος χρησμός περι εσωτερικής αξίας του ανθρώπου έφερε στο νού αυτόν εδώ, όπου ο άξιος άνθρωπος περιγράφεται κλεισμένος στο σπίτιτου.

Κατ’ αρχήν παραλληλίζονται οι 2 φράσεις:

κερεεκυ ίξί νε τεΓ ολ – τυΓυνυκί νε τεΓ ολ,

που είναι, καί οι 2, ερωτήσεις. Στη συνέχεια έχουμε ερωταπαντήσεις, η κάθε ερώτηση παρηχεί με την απάντησήτης:

1.                  κοιζνυκί νε τεΓ – κοιρυκλυΓ ολ.

2.                  εΓνί νε τεΓ – εδΓυ ολ.

3.                  Βαγιςι νε τεΓ – Βαρ ολ.

Στην 1^η περίπτωση, η παρήχηση είναι ετυμολογικό σχήμα, γιατί οι παρηχούσες λέξεις κοιζνυκί – κοιρυκλυΓ ανάγονται καί οι δύο στη ρίζα κοιρ / κοιζ = βλέπει. Στη 2^η περίπτωση, η παρήχηση εΓνί – εδΓυ ισχύει και με την παρούσα μορφή των λέξεων, αλλα θα ήταν ισχυρότερη άν παλιότερα ήταν εΓνί – εΓδυ. Έχω κάθε λόγο να πιστεύω πως η λ. εδΓυ (καλό) ήταν παλαιότρα εΓδυ. Το εδΓυ είναι ευκολότερο στην προφορά, και η μετατροπή εΓδυ => εδΓυ θα δικαιολογήθηκε απο υποτιθέμενη σχέση του εδΓυ με το εδ (πράγμα αξίας, «αγαθά»). Το εδ κατα τη γνώμημου είναι απο την ίδια ρίζα με το αρχαιοελληνικό έεδνα (ewedna) = δώρα, πράγματα αξίας που προσέφερε ο γαμπρός στην οικογένεια της νύφης όταν την έπαιρνε για σύζυγο. Άρα το εδ ήταν αρχικά ὐεδ (wed ή hwed). Το εδΓυ, αρχικώς *εΓδυ, είναι μάλλον απο άλλη ρίζα, θεωρώ πως είναι συγγενές με το ελληνικό «αγαθόν» (η ρίζα βρίσκεται και στις Ι.Ε. γερμανικές γλώσσες ώς good, gut, κλπ, σκέπτομαι πιθανή σχέση με το γηθέω = ευχαριστιέμαι, δηλαδή «θεωρώ κάτι καλό»).

κερεεκυ είναι, σύμφωνα με παλιά λεξικά, ο σκελετός της γιούρτης (μιάς γιούρτη ήδη ανέφερα στο χρ. 13(1)), στις γιούρτες αυτές έμεναν οι Twépquroοι των κωμοπόλεων κατα το χειμώνα (όταν καλοκαίριαζε έφευγαν σε ορεινότερα μέρη βοσκώντας τα ζώατους, προπάντων πρόβατα). Συνεκδοχικά, κερεεκυ είναι η ίδια η γιούρτη· προτιμήθηκε η λ. κερεεκυ παρά ἰουρτ, γιατί η λ. κερεεκυ δίνει έμφαση στο εσωτερικό της κατοικάς (ο σκελετός απο μέσα φαίνεται) και ακόμη γιατί κερεεκυ παρηχούσε με τις παρακάτω λέξεις κοιζνυκί και κοιρυκλυΓ. Επίσης το επαναλαμβανόμενο τεΓ παρηχεί με το τυΓ(υνυκί), αλλα επίσης είναι φανερό οτι ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ φρόντισε να βάλει σχεδόν σε κάθε λέξη τις συλλαβές εΓ / εκ, με διάφορα φωνήεντα: κερεεκυ, τεΓ, τυΓυνυκί, κοιζυνυκί, τεΓ, κοιρυκλυΓ, εΓνί, τεΓ, *εΓδυ, Βαγιςι, τεΓ. Το τυΓυνυκί παρηχεί με το κοιζυνυκί (αρχικά υπήρχε οπωσδήποτε το υ μετά το ζ, έστω κι άν αργότερα σιγήθηκε). Ακόμη και το ίξί έχει το ίξ που πλησιάσει σε «ίκ». Δηλαδή τέθηκαν πρώτα οι πιό έντονες παρηχήσεις, έπειτα οι λ. εΓνί και *εΓδυ που απομακρύνονται ηχητικά απο τις πρώτες λέξεις, και τελευταίες οι λ. Βαγιςι –Βαρ, που απομακρύνονται περισσότερο γιατί μόνο αυτές έχουν οπίσθια φωνήεντα.

Οι 2 αρχικές ερωτήσεις τίθενται για να δείξουν οτι ερευνάται η κατοικία, απαντήσεις δέν δίνονται, αλλα είναι φανερό πως εννοείται η απάντηση: «είναι μιά χαρά, είναι εντάξει». Στις επόμενες 3 ερωταποκρίσεις, η παρήχηση της απάντησης προς την ερώτηση υποβάλλει την ιδέα οτι όλα είναι όπως ζητούνται, όπως πρέπει να είναι. Ο σκελετός εντάξει, η καπνοδόχος εντάξει, το παράθυρο έχει θέα, η καμπύλη οροφή είναι καλή, τα δεσίματα στη θέσητους. Όλα αυτά δείχνουν οτι η κατοικία είναι απολύτως εντάξει σε όλες τις λεπτομέρειες· άρα μπορεί κανείς εκεί να περάσει άνετα και χωρίς πρόβλημα το χειμώνα. Όλα αυτά έχουν και την εσωτερικήτους σημασία· «όποιος ακούει τα λόγιαμου και τα εφαρμόζει, είναι σάν τον άνθρωπο που έχτισε το σπίτιτου πάνω στην πέτρα· ήρθε χειμώνας, θύελλες, χιόνια, χαλάζια, αλλα το σπίτι έμεινε γερό. Όποιος ακούει τα λόγιαμου και δέν τα εφαρμόζει, είναι σάν εκείνον που έχτισε πάνω στην άμμο· και όταν ήρθαν οι θύελλες, το χαλάζι, οι καταιγίδες, το σπίτιτου έπεσε, και ήταν το πέσιμο μεγάλο!»· έτσι είπε ο Ιησούς Χριστός. Αυτός που έχτισε το σπίτιτου πάνω στην πέτρα, είναι αυτός που έχει τη γιούρτητου φροντισμένη καθώς λέει ο παρών χρησμός. Είναι κλεισμένος στο σπίτιτου, δέν προωθεί τις δουλειέςτου στον εξωτερικό κόσμο· ωστόσο «τα του οίκουτου», όσα αφορούν τις εσωτερικέςτου υποθέσεις, όσα αφορούν το ίδιο το άτομότου τα τακτοποιεί τέλεια. Ο σκελετός της σκηνής εντάξει, θα πεί πως έχει προνοήσει να προστατεύεται απο κάθε δυσμένεια της φύσης. Η καπνοδόχος εντάξει, θα πεί πως έχει προνοήσει για να εξουδετερώσει το κρύο, την φτώχεια, την ανέχεια, την θλίψη. Το παράθυρο έχει θέα, θα πεί πως είναι αρκετά διορατικός ωστε να καταλαβαίνει τί γίνεται στον κόσμο και να διακρίνει το ευμενές απο το δυσμενές· άν και κλεισμένος στο σπίτιτου, γνωρίζει τον κόσμο. Η καμπύλη οροφή καλή, θα πεί οτι ξέρει να λυγίζει ωστε να μήν φαίνεται αλαζόνας· λυγίζει ωστε να μή σπάζει: έχει επαρκή διπλωματικότητα. εΓiν (η οροφή) παράγεται απο το ρήμα εΓ- (λυγίζει)· είναι κάτι καμπύλο, κεκαμμένο, αλλα στην κορυφή: έτσι και ο άνθρωπος μέσω της ταπεινότηταςτου καταφέρνει να υψώνεται. Τα δεσίματα στη θέσητους, θα πεί οτι ο ίδιος τηρεί απαρέκκλιτα τον ηθικό νόμο, και τον επιβάλλει πλήρως στους δικούςτου ανθρώπους. Έτσι, παρ’ όλο που ο άνθρωπος δέν επιδιώκει τίποτε έξω απο το σπίτιτου, παρ’ όλο που μένει κλεισμένος στο σπίτιτου, τα πάντα του πάνε καλά, έχει καλή τύχη όσο ελάχιστοι άνθρωποι. Είναι ένας απο τους 4 χρησμούς που χαρακτηρίζονται «αњιγ εδΓυ» (= «εξαιρετικά καλό». Μόνο 4 απο τους 65 χρησμούς χαρακτηρίζονται έτσι, όλοι οι άλλοι είναι λιγότερο καλοί).

Μιά μέρα αναρωτήθηκα: πώς είναι δυνατόν ο άνθρωπος να μείνει πραγματικά μόνος; Αφού ο άνθρωπος είναι ένα κύτταρο του σώματος του Θεού, σώμα του Θεού είναι το Σύμπαν, πώς λοιπόν είναι δυνατόν ένα κύτταρο μέσα στο σώμα να είναι απομονωμένο απο το υπόλοιπο σώμα; Δέν είναι δυνατόν, δέν γίνεται! Ακόμη κι άν είμαι προσωρινά σε απόσταση (σχετική) απο άλλους ανθρώπους, με περιλούζει η ενέργεια του σύμπαντος, με συντροφεύουν ποιός ξέρει πόσα πνεύματα, είμαι ένα ελάχιστο μέρος του Θεού· το σώμαμου διαρκώς ανταλλάσσει με το υπόλοιπο σύμπαν ενέργεια και ύλη· άν για μιά στιγμή πάψω να λαμβάνω και να αποβάλλω, πέθανα. Ποιός λοιπόν μπορεί να πεί «είμαι μόνος»;

Έτσι, σ’ αυτόν τον χρησμό ο άνθρωπος άν και κλεισμένος στο σπίτιτου, δέν είναι πραγματικά μόνος· αντίθετα, κλεισμένος στο σπίτιτου (κυριολεκτικά ή μεταφορικά), διορθώνει τη σχέσητου με το σύμπαν, την επικοινωνίατου με το Θεό. Κάθε δυστυχία του ανθρώπου οφείλεται στη διαταραχή της σύνδεσήςτου με το Θεό.

Οπωσδήποτε ο συγγραφέας του 道得經 («Κανών της Οδού και της Αρετής») γνώριζε καλά το ιρκ ΒίτίΓ, αφού το ιρκ ΒίτίΓ είναι ο πρόγονος του道得經. Κάποια απο τα λόγια του 道得經 μοιάζουν να εξηγούν αυτόν τον χρησμό, όπως το κεφάλαιο 53: άν ήταν τα μυαλάμας στον τόποτους, θα βαδίζαμε την Μεγάλη Οδό. Η Μεγάλη Οδός είναι ομαλότατη, αλλα ο κόσμος θέλει να κόβει δρόμο απο μονοπάτια· εκεί είναι ο κίνδυνος. Τα χωράφιατους είναι όλο ζιζάνια, οι αποθήκεςτους άδειες, οι δουλειέςτους παραμελημένες – κι αυτοί μπουκώνονται στο φαγοπότι, φοράνε πολυτελή ρούχα και κρεμάνε στη ζώνητους κοφτερά σπαθιά. Αυτό θα πεί συμπεριφορά ληστών και επιδειξιών! Και πάντως, δέν είναι αυτός ο Σωστός Δρόμος! (= το «τάο», 道).

Κάπου αλλού ο Κανών (道得經) λέει: «μπορεί να φαίνεται οτι θυσιάζεις στον Ουρανό και τη Γή (δηλαδή απέχεις απο τις υποθέσεις του κόσμου και απο συγκεκριμένες επιδιώξεις), ενώ στην πραγματικότητα εργάζεσαι για την πρόοδο».

Αυτός ο χρ. 18(1) αποτέλεσε τη βάση του 2(3), που λέγεται 坤 (είναι και όνομα του τριγράμμου ☷). Στη «γενική κρίση» του 6γράμμου坤 διαβάζουμε安貞吉. 安 σημαίνει ησυχία, τάξη και ασφάλεια. Παριστάνει μιά 女γυναίκα κάτω απο μιά στέγη宀, ένα άτομο κλεισμένο στο σπίτιτου, όπως μας λέει ο 18 χρ. του ιρκ ΒίτίΓ. Η λ. 坤 σχολαστικώς ερμηνεύεται: 申έκταση 土 χώματος, γής, το οποίο δέν μου φαίνεται πειστικό. Κατα τη γνώμημου το 坤 αρχικά ήταν ένα σκίτσο που απέδιδε τον σκελετό (κερεεκυ) μιάς γιούρτης. Έπειτα το σκίτσο ανασχηματίσθηκε για να εκφράζει τις κινέζικες (twepquroικής προέλευσης) θεωρίες για το τρίγραμμο. Η λ. κερεεκυ στα κινέζικα θα έπρεπε να γίνει κάπως σάν kwak ή kwäk (δεδομένου οτι το ρ στα κινέζικα νωρίς τράπηκε σε λ, το δέ λ όταν δέν ήταν στην αρχή της λέξης τράπηκε σε u ή w). Ωστόσο, το 坤 προφέρεται στα παλιά (6^ου αι. μ.Χ.) Κινέζικα k‘uǝn. Θεωρώ πως παλαιότερα ήταν k‘uǝk, και έγινε k‘uǝn κατ’ επιρροήν απο τα ονόματα των άλλων τριγράμμων που όλα τυχαίνει να τελειώνουν σε –Ν, εκτός απο δύο, τα ☲ και ☱, που κι εκείνα τελειώνουν σε i (και πάντως όχι σε κ). Νομίζω δέ, οτι το k‘uǝn θύμιζε την παλιά μορφή της λέξης κουνξουἰ (σύζυγος), που ήταν γνήσια twepquroική και όχι δάνεια. Αυτό ταίριαζε με τη θεωρία οτι το τρίγραμμο 坤 συμβολίζει τη γυναικεία φύση, και έτσι η λέξη έμεινε k‘uǝn. (Για τις επιμέρους γραμμές του 6γράμμου坤 βλέπε στην ειδική ιστοσελίδα).

Η «εικόνα» (δηλαδή το βιβλίο με τις συμβουλές, το πιό χρήσιμο στοιχείο της μαντικής) λέει: 象曰：地勢坤，君子以厚德載物。Της γής (του τριγράμμου ☷ που επαναλαμβανόμενο σχηματίζει το 6γραμμο) η ικανότητα (εκδηλώνεται στο εξάγραμμο ονομαζόμενο): «κερεκυ» (εσωτερικό της γιούρτης). (Σε αυτήν την περίπτωση) του ανώτερου ανθρώπου ο τρόπος, ο χειρισμός της κατάστασης είναι: 厚δυναμώνοντας 德την αρετή 載μεταφέρει 物τα πράγματα. Το 厚 σημαίνει χοντρό, δυνατό, όπως για παράδειγμα ένα σκοινί που είναι χοντρό, άρα δέν κόβεται, ή πανί που είναι χοντρό, άρα δέν τρυπιέται, ή ραβδί χοντρό, άρα δέν σπάζει. Με την ίδια έννοια χοντρή, δηλαδή ισχυρή κάνει ο άνθρωπος την 德αρετήτου, ωστε να μήν ξεπέφτει, να μήν αποκλίνει απο το σωστό δρόμο, να μήν ταράζεται απο αντιξοότητες. Ισχυροποιώντας έτσι την αρετήτου, 載 φέρει, δηλαδή σηκώνει και μεταφέρει, 物 τα πράγματα (τις υποθέσεις, τους ανθρώπους). Η γή στην ανατολίτικη παράδοση είναι το άκρον άωτον της ανεκτικότητας: σηκώνει τα πάντα, στηρίζει τα πάντα, ανέχεται τα πάντα. Έτσι και ο ανώτερος άνθρωπος, χωρίς να επιβάλλει τίποτε σε κανέναν, βάζοντας σε τέλεια τάξη το δικότου σπίτι, στηρίζει όλη την κοινωνία. Όπως η γή που είναι στέρεη στηρίζει τα κτίσματα και δέν πέφτουν ακόμη και σε σεισμούς όταν είναι βραχώδης, συμπαγής, στέρεα γή. Έτσι η γή σηκώνει τα πράγματα, αλλα το ρήμα載 σημαίνει επίσης «μεταφέρει», όχι απλώς «σηκώνει». Ο ανώτερος άνθρωπος, μόνο με το να βάζει σε τέλεια τάξη το δικότου σπίτι, την δικήτου ιδιωτική ζωή, όχι μόνο στηρίζει την κοινωνία, αλλα και την μεταφέρει, δηλαδή την οδηγεί, εκεί που ο ίδιος θέλει. Αυτή είναι μιά ιδέα που έγινε πολύ προσφιλής στους κομφουκιανούς φιλοσόφους. Αυτά που γράφει στον αντίστοιχο χρ. 2 του (3) δείχνουν οτι ο ίδιος ο άνθρωπος που παίρνει αυτόν τον χρ. παρομοιάζεται με ΚΕΡΕΚΥ, κατοικία: τελειοποιεί τον εαυτότου ωστε κοντάτου (κυριολεκτικώς) ή μέσατου (μεταφορικώς) να κατοικούν άνθρωποι. Όπως η κατοικία παρέχει προστασία κ βολικό κατάλυμα σε ανθρώπους, έτσι κ ο άνθρωπος που πήρε αυτόν τον χρησμό αποδέχεται ανθρώπους κ τους παρέχει προστασία κ ό,τι χρειάζονται για να ζούν σωστά.

Οι αριθμοί 2-4-1 (ζυγός – ζυγός – μονός) βγάζουν το τρίγραμμο ☶ (ακινησία). Το 2 (βαρύ, σοβαρότης) νικά το 4 (ελαφρύ, επιπολαιότης), και αποβαίνει 1 (δυνατό). Γι’ αυτό ο χρ. είναι τόσο ευνοϊκός.

 

19(1) ▫4-1-3▫

Ο άνθρωπος που έχει αρκετό καιρό μείνει μόνος στο σπίτιτου, ή για αρκετό καιρό έχει φροντίσει τους άλλους αλλα όχι τον εαυτότου, θα νιώσει την ανάγκη να αποκτήσει ταίρι. Γι’ αυτό ο χρ. 18 έφερε στο νού τον 19, όπου ένας άνθρωπος αναζητά το ταίριτου.

Όποιος έλαβε αυτόν τον χρ., είναι «αακ ατ» (άσπρο άλογο). Σε τιμά να συμβολίζεσαι με αυτό. Το άσπρο είναι σύμβολο του Θεού του υπέρτατου και πανάγαθου. Η καρδιάσου είναι καλή, αγαπάς το σωστό δρόμο, την αλήθεια και τη ζωή. Το άλογο συμβολίζει μεγάλο δυναμισμό και ορμητικότητα, μεγάλη ζωτικότητα και δύναμη. Είναι ἰαγγ ζώο, σύμβολο του ἰαγγ (陽).

Ζητάς το αντάξιόσου· το αντάξιο (καρςι) μπορεί να είναι ένας / σύζυγος, μπορεί να είναι ένας φίλος, είτε ένας τόπος να τον κάνεις πατρίδασου, είτε ένα σπίτι στο οποίο να ζήσεις, είτε οτιδήποτε με το οποίο μαζί θέλεις να ζήσεις και το θέλεις να είναι αντάξιόσου. (Είναι εντελώς αβάσιμη η αντίληψη του sir G. Clauson οτι καρςι σημαίνει adversary = αντίπαλος). Ταίρι είναι εν προκειμένω η καλύτερη μετάφραση του καρςι.

Η νοηματικώς αντίστοιχη κινέζικη λέξη είναι 對, μεταφραζόμενη: «couple, pair, to be opposite,  to oppose,  to face,  for,  to,  correct (answer), to answer, to reply». Δηλαδή λέξη που κατα βάσιν σημαίνει «αντικρύζω, αντικρυστά», συνεπώς αντικρυστά πράγματα, ζευγάρι, ταίρι, άρα αντάξιο, σωστό.

Αυτό το ταίρι που γυρεύεις, ή εν γένει το αντάξιο που γυρεύεις, δέν είναι καθόλου εύκολο να το βρείς, διότι σπανίζουν τα πράγματα και οι άνθρωποι που να είναι αντάξια / αντάξιοι της ζωτικότητάςσου, του δυναμισμούσου, της επιθυμίαςσου για ό,τι είναι καλό. Με τη συμπεριφοράσου δυσκολεύεις τη θέσησου, προπάντων άν αυτός ο χρ. αφορά ολόκληρη τη ζωήσου. Εννοώ οτι η υπερβολική επιθυμίασου για ό,τι είναι καλό, σε κάνει να φαίνεσαι άπληστος, παράλογος, ίσως ακόμη και βάναυσος και μοναχοφάης. Δηλαδή κάνεις τον κόσμο να βλέπει οτι είσαι «άλογο», αλλα να μή βλέπει οτι είσαι «άσπρο».

Η αναζήτηση του αντάξιου περιγράφεται με το ρήμα ταλουλαα- (εκλέγω, δηλαδή ψάχνω μεταξύ κάποιων πραγμάτων, ποιό απ’ όλα μου κάνει). Ερευνάς τρείς περιπτώσεις, τρείς πιθανές λύσεις. Σημείωσα (στο κεφάλαιο για τους αριθμούς στο ιρκ ΒίτίΓ) οτι Βολουγ σημαίνει ύπαρξη, με την έννοια του υπαρκτού πράγματος, της παρεχόμενης δυνατότητας. Είναι εντελώς άλογη η μετάφραση των μέχρι τώρα μεταφραστών που επιπόλαια παίρνουν το Βολουγ με τη μεταφυσική έννοια των «καταστάσεων της ύπαρξης»· είναι επηρεασμένοι απο βουδδιστικά κείμενα, όπου καταστάσεις της ύπαρξης θα μπορούσε να είναι ας πούμε η ύπαρξη της ψυχής μέσα σε σώμα, η ύπαρξη της ψυχής όταν πιά το σώμα έχει πεθάνει, και η ύπαρξη της ψυχής που δέν έχει κάν ανάγκη απο σώμα. Αυτά είναι άλλες ιστορίες που δέν έχουν να κάνουν με το ιρκ ΒίτίΓ. Πουθενά στο ιρκ ΒίτίΓ δέν αναφέρονται τέτοιου είδους θεωρίες, ούτε έχει καμία σχέση το ιρκ ΒίτίΓ με θρησκείες σάν τον Βουδδισμό που εμφανίσθηκαν τουλάχιστον πέντε χιλιάδες χρόνια αργότερατου.

υξ Βολουγ εδώ σημαίνει 3 υπαρκτά πράγματα, 3 περιπτώσεις. Με τη φαντασία πλάθουμε ένα σωρό δρόμους για τη ζωήμας, αλλα τώρα κοιτάζουμε τον πραγματικό κόσμο τί ευκαιρίες μας δίνει. Βλέπεις λοιπόν οτι υπάρχουν 3 πόρτες (υξ Βολουγ) και εξετάζεις ποιά μπορείς να ανοίξεις. Και διαπιστώνεις οτι δέν ανοίγει καμιά. Τότε είναι που σε πιάνει «υστερία». Αυτό περιγράφεται με το «αγανκα οιτυΓκε ιδμης». Η λ. αγαν δέν βρέθηκε σε κανένα άλλο twepquroικό κείμενο, γιατί είναι πολύ παλιά λέξη. Το ιρκ ΒίτίΓ σώζει κάποιες λέξεις που ήταν ήδη απαρχαιωμένες την εποχή που γράφηκε το σωζόμενο χειρόγραφο (9^ος αι. μ.Χ.). Πολύ καλά ο sir G. Clauson σκέφθηκε οτι το αγαν είναι η βάση του γνωστού ρήματος αγναα- που λέγεται όταν ένα ζώο «ξανουκλιέται», χτυπιέται καταγής, τρίβεται στο έδαφος, προπάντων ανάσκελα. Αυτή η συμπεριφορά θυμίζει το σύρσιμο (“wriggling” στα αγγλικά) των σκουληκιών και καμπιών πάνω σε κάτι, που για τους Κινέζους είναι σύμβολο χαμερπούς, ανόητης και αποκρουστικής συμπεριφοράς. Αυτό το σύρσιμο, «ξανουκλητό» στο έδαφος σήμαινε η λ. αγαν. Είναι έκφραση απελπισίας, παραφροσύνης, παράδοση στα πάθη, τις μανίες και τα ένστικτα. Αυτή είναι η κορύφωση των στοιχείων της προσωπικότητας που κάνουν το άτομο να φαίνεται σάν «άλογο», αλλα όχι «άσπρο».

Ο λαβών τον χρησμό, το ρίχνει στο «σύρσιμο στο έδαφος» και στην προσευχή, το ρίχνει στη μανιασμένη απελπισία και στα παρακάλια. Στα ελληνικά λέμε «το ρίχνει στο…» (που σημαίνει «ξεσπάει εκεί»). Είναι ιδιωματισμός. Ιδιωματικά λέμε «το έρριξε σε (κάτι)». Ακριβώς αντίστοιχα οι Twépquroοι χρησιμοποιούσαν ιδιωματικά το ιδμης (που κυριολεκτικά θα σήμαινε «έστειλε», δηλαδή «έστειλε εκεί το πάθος», έδωσε εκεί μιά διέξοδο στην έκρηξη του πάθους). (Αυτήν την έννοια του ιδμης επίσης δέν την έχει αντιληφθεί κανένας απο τους ώς τώρα ασχοληθέντες με το ιρκ ΒίτίΓ).

Αφού περιέγραψε το πρόβλημα, ο χρ. δίνει τη λύση σε δύο παραλληλιζόμενες και μεταξύτους συνώνυμες φράσεις:

κόρκ-μα! εδΓυτί οιτυν!

αἰιν-μα! εδΓυτί ἰαλβαρ!

Η λύση είναι: μή φοβάσαι, μήν αποθαρρύνεσαι, μείνε ήρεμος και ήρεμα, με συγκεντρωμένο το νού, προσευχήσου. Καλά έκανες που το έρριξες στην προσευχή, αλλα χρειάζεται καλή προσευχή, περισσότερη προσευχή, με συγκέντρωση, με πίστη, με ηρεμία, και κατα μόνας (δηλαδή να μή μας βλέπει ο κόσμος οτι προσευχόμαστε).

Τα συνώνυμα ρήματα κορκ- (φοβάται) με αἰιν- (τρομάζει, λιγοψυχά), και οιτυν- (προσεύχεται) με ἰαλβαρ- (ικετεύει, παρακαλεί) χρησιμοποιούνταν συχνά μαζί στην παλιά twepquroική γλώσσα, βρίσκονται μαζί και αλλού στο ιρκ ΒίτίΓ.

Ο αριθμός που δηλώνει πληρότητα εν χώρῳ, στο ιρκ ΒίτίΓ, και γενικότερα στην αντίληψη των παλαιών ανθρώπων όλων των φυλών, είναι το 4. Το οτι δοκίμασες 3 «πόρτες» υπονοεί οτι υπάρχει άλλη μία που δέν την δοκίμασες, γιατί ακόμη δέν την ξέρεις. Φέρσου κόσμια, προσευχήσου με θέρμη –αλλα ατάραχα– και η 4^η εκδοχή, στην οποία βρίσκεται η λύση, οπωσδήποτε θα παρουσιαστεί. Στην 4^η περίπτωση θα βρείς τη λύση που ζητάς. Τυχερό άτομο είσαι, τουλάχιστον σ’ αυτό που ρώτησες τον χρ.. Μόνο, μή μειώνεις την καλήσου τύχη με την κακήσου συμπεριφορά.

Ο αριθμός 413 (ώς ζυγός – μονός – μονός) βγάζει το τρίγραμμο ☴ (διείσδυση). Η διείσδυση εν προκειμένω είναι οτι μπαίνεις εδώ και εκεί ψάχνοντας το ταίρι, ψάχνοντας το αντάξιο. Στην 1^η θέση το 4 δείχνει χαρακτήρα πολύ συναισθηματικό, απο όπου τα πάθη. Στην 3^η θέση (νούς) το 3 φανερώνει τις 3 περιπτώσεις που το άτομο ψάχνει, ενώ η λύση είναι στην 4^η περίπτωση που δέν ξέρει.

Ο χρησμός αυτός, 19(1), είναι η προέλευση του 3 (3), που ονομάσθηκε屯. (βλέπε σελίδα με τις γραμμές του 周易 (3)).

象Η εικόνα (δηλαδή το αρχαίο βιβλίο με τις συμβουλές επι των χρησμών) 曰λέει： 雲 σύννεφα (το πάνω τρίγραμμο)，雷 κεραυνοί (το κάτω τρίγραμμο)，屯 (αυτός ο χρ. ονομάζεται) «εκλογή» (ψάχνεις να βρείς το ταίρισου)· 君子 του ανώτερου ανθρώπου 以 η εφαρμογή (είναι): 經綸。Η λ. 綸 δέν μοιάζει να χρησιμοποιείται σήμερα, και μάλλον δέν χρησιμοποιήθηκε ποτέ παρα μόνο στο (3), στο ηλεκτρονικό λεξικόμου μεταφράζεται «green silk thread or tassel» (πράσινο μεταξένιο νήμα ή φούντα), στο διαδίκτυο βρίσκονται οι μεταφράσεις: black silk ribbon; name of sea grass; silk tassel; fishing line; synthetic fibre· ενώ στο λεξικό του Kalgren ερμηνεύεται: «μεταξένιο νήμα τυλιγμένο σε μασούρι, τακτοποιώ, ταξινομώ». Η ερμηνεία του Kalgren βασίζεται στα σχολαστικά σχόλια των Κινέζων λογίων μελετητών του 周易 (3). Η πραγματική σημασία που είχε το 綸 στο αυθεντικό κείμενο βγαίνει απο τα συμφραζόμενα: 經 σημαίνει στημόνι, κύρια γραμμή, ώς ρήμα: διαπερνώ (όπως το στημόνι στο πανί) απο άκρου εις άκρον, συμπεραίνω πως το綸 σήμαινε «υφάδι», ώς ρήμα «διαπερνώ σταυρωτά απο άκρη σε άκρη». Με άλλα λόγια, 經 θα πεί οτι (ο ανώτερος άνθρωπος) διαπερνά απο άκρου εις άκρον κάθετα, κατα την κύρια κατεύθυνση, 綸 (αλλα επίσης) διαπερνά απο άκρη σε άκρη οριζόντια, κατα την δευτερεύουσα κατεύθυνση. Όπως θα λέγαμε σήμερα: «χτενίζει» όλη την περιοχή, και έτσι δέν του διαφεύγει τίποτε. (Αντιθέτως ο κατώτερος άνθρωπος στο ψάξιμότου παραβλέπει κάποια σημεία, και έτσι του διαφεύγει η σωτήρια λύση. Ο παθών, μαθών).

雲 σύννεφα (το πάνω τρίγραμμο)，雷 κεραυνοί (το κάτω τρίγραμμο), είναι η εικόνα συννεφιασμένου ουρανού που στενοχωρεί τον άνθρωπο, ενώ απο κάτω οι κεραυνοί δείχνουν το ξέσπασμα της οργής επειδή δέν μπορεί να βρεί ταίρι, αντάξιοτου, ενώ νομίζει πως έψαξε παντού. Η οριζόντια και κάθετη κατεύθυνση (στην αναζήτηση) σχηματίζει σταυρό. Με σχήμα σταυρού παριστανόταν, όπως είδαμε, ο αριθμός 4, που σήμαινε για τους παλαιούς την πληρότητα εν χώρῳ.

Προσέξτε όμως, 雲雷 ο κεραυνός διαπερνά τα σύννεφα, η αστραπή με το φώς διαπερνά τα σκοτεινά νέφη, έτσι κ 經綸 το στημόνι διαπερνά το υφάδι, έτσι κ ο ανώτερος άνθρωπος καταφέρνει με τη γνώση να διαπεράσει την άγνοια.

 

20(1) ▫2-2-3▫

Η αναζήτηση του αντάξιου ανθρώπου στον χρ. 19(1), έφερε στο νού την επιδίωξη ερωτικού συντρόφου, που είναι κύριο θέμα στον χρ. 20. Όπως σε πολλούς άλλους χρησμούς, ο χρ. 20 αρχίζει με την ονομασία του πρωταγωνιστή, ακολουθούμενη απο το τί κάνει, και τα δύο ομοιοτελευτούν με το –μεν:

τητίρ Βουγρα μεν,

υρυγγ κοιπυκυμίν σαξαρ μεν.

Ο sir G. Clauson στο λεξικότου λέει: «η διαφορά ανάμεσα στις λ. τητίρ και ίνΓεν (καί τα δύο σημαίνουν θηλυκή καμήλα), άν υπάρχει διαφορά, δέν μας είναι φανερή». Να ζούσες τώρα, μακαρίτη Gerard Clauson, να μάθαινες κι αυτό και τόσα άλλα! Μ’ όλο που το έργοσου είναι γεμάτο λάθη, και προκαταλήψεις ακόμη, έδινες πάντα τη δυνατότητα στον αναγνώστη να μήν παρασυρθεί απο τα λάθησου. Και ελλείψεις δέν λείπουν απο το έργοσου, αλλα με μιά λέξη: είναι αναντικατάστατο. Νά’ σαι καλά όπου κι άν βρίσκεσαι! τητίρ και ίνΓεν δέν είναι το ίδιο. ίνΓεν είναι η καμήλα που έχει γεννήσει ή έστω συλλάβει· την ίδια έννοια, της μητρότητας, έχει και η λ. ίνΓεκ, αλλα σε διαφορετικό ζώο: αγελάδα. Αντίστοιχη λ. είναι στα σουμερικά “immal” (μιά απο τις σουμερικές λ. που σημαίνουν αγελάδα, εν προκειμένω: που έχει γεννήσει, και το “immal” άρχιζε απο ίν- που εμφανίζεται ώς “im” λόγω της ασάφειας της σφηνοειδούς γραφής). τητίρ λεγόταν η νεαρή καμήλα, που δέν έχει ακόμη γεννήσει ούτε ζευγαρώσει. (γράφω τητίρ και τηΓ αντί για τα “titir” και “titig” αντίστοιχα, ο Clauson τα έγραφε (όχι χωρίς αμφιβολίες για τον φωνηεντισμότους) “titir” και “titig”, ωστόσο θεωρώ οτι εδώ ήταν η (μακρό, κλειστό ε) και όχι ί. Άλλωστε, στην αρχέγονη πανανθρώπινη γλώσσα υπήρχαν μόνο τρία φωνήεντα, α, ε, και ο, δέν υπήρχε φωνήεν ί.

Αυτός που έλαβε τον χρησμό, παρομοιάζεται με Βουγρα (αρσενική καμήλα) των τητίρ. Οι παλιοί Twépquroοι καμάρωναν τους Βουγρα, άν κρίνω απο το οτι κάποιοι Twépquroοι (και μάλιστα ηγεμόνες) είχαν το όνομα Βουγρα.

Ο Βουγρα των τητίρ, δέν είναι εν προκειμένω επιβήτορας (διότι τότε δέν θα ήτανε πιά τητίρ, θα ήτανε ίνΓεν), αλλα είναι ο αρσενικός κάμηλος που ερωτοτροπεί με τις παρθένες θηλυκές καμήλες, με σκοπό, βέβαια, το ζευγάρωμα. Αυτό είναι το σύμβολο του χρησμού: η αρσενική ερωτοτροπία. Δέν είναι κάτι που γίνεται όπως λάχει: είναι επιταγή της φύσης, και γίνεται σύμφωνα με περίτεχνο τυπικό, είναι κυριολεκτικά τελετουργία, που γίνεται με ορισμένο τρόπο σε κάθε είδος ζώου. Για να νιώσουμε αυτόν τον χρησμό, θα πρέπει να ξέρουμε την τελετή της ερωτοτροπίας των καμήλων· (μα εδώ έχουμε ξεχάσει πώς ζευγαρώνουν τα δικάμας εξημερωμένα ζώα – τα γονιμοποιούμε τεχνητά – και αυτό είναι απάνθρωπο – άν δέν ζημιώνονται τα ζώα, ζημιωνόμαστε εμείς αφού απο άνθρωποι γινόμαστε απάνθρωποι).

υρυγγ, λευκό, έχουμε πεί πως συμβολίζει το φώς, το καθαρό, τον Θεό τον ζώντα, τον Θεό της ηθικής, της αλήθειας, και της ζωής. Μάλλον όμως θα αναρωτιέστε τί είναι ο αφρός (κοιπυκ). Ίσως σκέφτεστε «άσπρος, αφρός, το σπέρμα θα είναι». Αμ δέν είναι! Με τη μεγάλημας εξοικείωση με το σπέρμα, εμείς οι πολιτισμένοι άνθρωποι, ξεχνούμε ποιός είναι ο φυσικόςτου ρόλος: η γονιμοποίηση. Στον χρ., ο άσπρος αφρός (υρυγγ κοιπυκ) δέν αναφέρεται ώς κάτι το γονιμοποιητικό. Αναφέρεται ώς τελεστικό μέσον, μέσω του οποίου ο Βουγρα δίνει μήνυμα και επιρροή στον Ουρανό και την Γή. Πολλά ζώα, ή μάλλον όλα τα αρσενικά όταν γυρεύουν να ζευγαρώσουν, εκκρίνουν, απο ορισμένους αδένες που έχουν, κάποιες δυνατές αρωματικές ουσίες, των οποίων ο σκοπός είναι να προσελκύσουν το θηλυκό ωστε να επιθυμεί και εκείνο την συνουσία. Απο κάποια ζώα αυτές οι ουσίες είναι τόσο άφθονες και εύοσμες, ωστε να τις συλλέγουν και να τις εμπορεύονται οι άνθρωποι. Η πιό γνωστή είναι η έκκριση του musk – deer, ενός είδους ελαφιού. Οι έλληνες ονόμαζαν αυτό το ελάφι μόσχο, εξ οὗ και η λέξη musk. Υπάρχουν και κάποια άλλα ζωάκια, κάπως σάν τις ενυδρίδες, που εκτρέφονται για την παραγωγή αρωματικών ουσιών. Έχω όμως ακούσει απο επαΐοντες οτι και οι γάτοι βγάζουν μιά παρόμοια εύοσμη έκκριση, το ίδιο και τα περισσότερα ζώα, μόνο που δέν είναι σε ποιότητα και ποσότητα εκμεταλλεύσιμη. Το άρωμα του ελαφιού μόσχου πουλιέται σε ξηρή μορφή, είναι σε λεπτούς κόκκους όπως του σιμιγδαλιού και έχει χρώμα κιτρινόασπρο. Δέν έχει καμιά αξιόλογη μυρωδιά παρα μόνο όταν καίγεται, οπότε μοσχοβολάει. Βλέπετε, είπα μοσχο-βολάει· ήταν εξαιρετικά πολύτιμο στο παρελθόν, γι’ αυτό και έχει σημαδέψει τη γλώσσαμας με πολλές λέξεις. Παρόμοια είναι και η έκκριση της αρσενικής καμήλας· ίσως δέν μυρίζει πολύ στην ανθρώπινη μύτη παρα μόνο όταν καίγεται. Αυτή η έκκριση του κάμηλου είναι που αναφέρεται ώς «άσπρος αφρός» (υρυγγ κοιπυκ). Η ουσία στάζει και μπαίνει στη γή, εξατμίζεται και φτάνει στον ουρανό. Εδώ έχουμε τον προσφιλή στην twepquroική λογοτεχνία παραλληλισμό «πάνω ουρανός – κάτω γή»: υζε τεγγρίκε τεΓίρ, ασρα ἰηρκε κίρυρ.

Αυτό που μπαίνει στη γή, ονομάζεται σπονδή ή χοή. Αυτό που ανεβαίνει ώς τον ουρανό, ονομάζεται θυμίαμα.

«Κατευθυνθήτω η προσευχήμου ώς θυμίαμα ενώπιόνσου»

Μά, είναι δυνατόν να συγκρίνουμε τις εκκρίσεις του καμήλου με το θυμίαμα που προσφέρουμε στο Θεό; Δέν είναι σύγκριση – είναι ουσιαστικώς το ίδιο πράγμα. Είναι άραγε πιό ευγενές να σκοτώσουμε κάποιον με τουφέκι παρά με βέλος; Έχουμε ξεχάσει πόσο μικροί είμαστε έναντι του Θεού, στη θέση του Θεού θέσαμε τους ανθρώπους, δηλαδή τον εαυτόμας. Εν συγκρίσει προς τη μεγαλοσύνη του Θεού η μικρότητα του ανθρώπου με τη μικρότητα της καμήλας έχει αμελητέα διαφορά. Είτε γράφω με έναν στυλο του μισού ευρώ είτε με πολυτελή στυλό που κοστίζει 500 ευρώ, η λειτουργία είναι ίδια: το γράψιμο. Είτε τρώω με τα χέρια είτε με χρυσά κουταλοπίρουνα, η πράξη είναι ίδια – δέν θα χορτάσω καλύτερα με τα χρυσά. Ωστόσο, αφού άνθρωπος είναι ο λαβών τον χρησμό, αυτό που για την καμήλα είναι «άσπρος αφρός», στον άνθρωπο εκδηλώνεται ώς προσφορά θυμιαμάτων, σπονδών, και κάθε τί που αναλογεί με αυτά. Ο Ησίοδος το είπε ρητά: να τιμάς τους θεούς με σπονδές και θυμιάματα, και έτσι, εκεί που άλλοι πρέπει να τρέξουν για να φτάσουν, εσύ θα φτάνεις χωρίς κανέναν κόπο.

Στη συνέχεια έχουμε συσώρευση τρισύλλαβων λέξεων που δημιουργούλν με τη σημερινή προφορά αναπαιστικό ρυθμό, ενώ με την παλιά προφορά (κάθε λέξη τονιζόμενη στην πρώτη συλλαβή) δακτυλικό ρυθμό (και ακόμη παλαιότερα όταν μετά απο κάθε κύριο σύμφωνο υπήρχε οπωσδήποτε φωνήεν, ο ρυθμός ήταν τροχαϊκός):

ουδιιγμαγ οδγουρου ἰατιγλιιγ τουργουρου ἰοριιἰουρ μεν.

Στις λέξεις αυτές χαρακτηριστικές είναι οι παρηχήσεις: ουδιιγμαγ – οδγουρου. Η πρώτη φράση: ουδιιγμαγ οδγουρου, ομοικαταληκτεί με τη δεύτερη: ἰατιγλιιγ τουργουρου. Γραμματικώς και ηχητικώς παραλληλίζεται ουδιιγμαγ με ἰατιγλιιγ και οδγουρου με τουργουρου. Καί οι πέντε αυτές τρισύλλαβες λέξεις (ουδιιγμαγ οδγουρου ἰατιγλιιγ τουργουρου ἰοριιἰουρ) έχουν μόνο οπίσθια φωνήεντα, επι το πλείστον στρόγγυλα. Είναι ορισμένα σύμφωνα που παρηχούν σε αυτές τις λέξεις, και προπάντων τα υγρά: ρ, λιγότερο το λ (το ἰατιγλιιγ ήταν παλιότερα *λατιγλιιγ), οι 3 τελευταίες απο αυτές τις λέξεις έχουν η κάθε μιά απο δύο υγρά σύμφωνα, που προφερόμενα υποβάλλουν την αίσθηση της δυναμικής προέλασης.

 «Τους κοιμισμένους ξυπνώντας, τους ξαπλωμένους σηκώνοντας βαδίζω» λέει η αρσενική καμήλα (που συμβολίζει τον λαβόντα τον χρ.). Ο δακτυλικός αυτός ρυθμός που δημιουργήθηκε με τις 3σύλλαβες λέξεις έδινε μεγαλοπρέπεια, ηρωικό ήθος στην πράξη της έγερσης.

«μέχρις τέο κατάκεισθε; κότ’ άλκιμον ἓξετε θυμόν;

ὦ νέοι, οὐδ’ αιδεῖσθ’ αμφιπερικτιονας

ὧδε λίην μεθιέντες; εν ειρήνῃ δε δοκεῖτε

ἦσθαι, ατὰρ πόλεμος γαῖαν ἃπασαν έχει!»

= ώς πότε παλληκάρια θα είστε αραχτοί; πότε θα αντρειέψετε; και δέν ντρέπεστε τους γειτόνους έτσι που τό’χετε ρίξει στο σορολόπι; θά’λεγε κανείς πως κάθεστε μιά και είναι ειρήνη, και όμως πόλεμος συγκλονίζει όλον τον τόπο!.

Ακόμη κι άν πούν στον κάμηλο: «μά, πού τον είδες τον πόλεμο;», κι άν δέν υπάρχει πόλεμος φανερός, πρέπει να απαντήσει: «καλά, δέν βλέπετε τον ασίγαστο και ανελέητο πόλεμο ανάμεσα στην αρετή και την προστυχιά; ούτε τον πόλεμο ανάμεσα στην αλήθεια και την ψευτιά; και πάνω απ’όλα, δέν βλέπετε τον αδιάκοπο πόλεμο μεταξύ της Ζωής και του Θανάτου; Τώρα είναι η ώρα που η ζωή μας καλεί να ενωθούμε, εγώ με σένα, για να σπάσουμε τα δόντια του θανάτου!».

Βεβαίως η όλη αυτή συμπεριφορά της αρσενικής καμήλας φανερώνει σπάνια δύναμη, εξαίρετη αλκή. Γι’ αυτό λέει: άνταγ κυξλυΓ μεν (τόσο ισχυρός είμαι), και η δύναμη υπόσχεται επιτυχία· όχι μόνο η δύναμη, αλλα και η εναρμόνιση με τις επιταγές της φύσης, με τον ρυθμό της φύσης. Αυτά που κάνει η αρσενική καμήλα είναι αυτά που η φύση ορίζει για την ενίσχυση της ζωής. Και πράττει στον καιρό που η φύση ορίζει ώς κατάλληλο καιρό. Γι’ αυτούς τους λόγους προμηνύεται επιτυχία.

Είναι φανερό πως αυτός ο χρ. είναι η βάση του 31(3), που ονομάζεται咸 (στα παλιά κινέζικα «γam» απο *gham). Το 咸 υποτίθεται πως σημαίνει «γενικό, καθολικό». Αυτή η σημασία (όπως και η λ. 咸) δέν βρίσκεται πουθενά στην κινέζικη γραμματεία εκτός απο τα σχολαστικά σχόλια του周易 (3). Ο Kalgren στο λεξικότου σημειώνει πως η λέξη αρχικά σήμαινε «δαγκώνω» (που και με αυτήν τη σημασία δέν έχει βρεθεί χρησιμοποιούμενη η λέξη), και ύστερα τάχα χρησιμοποιήθηκε για την αφηρημένη έννοια «γενικό, καθολικό» (η σχολαστική ερμηνεία των σχολιαστών που λέγαμε). Οι σχολαστικοί σχολιαστές του 周易 (3) βασίστηκαν στην ομοιότητα με το感 (= αίσθηση, αισθάνεται), για να πούν οτι το 咸 χρησιμοποιήθηκε αντί του 感, που κι αυτό το 感 υποτίθεται πως σε αυτά τα συμφραζομενα σήμαινε «επιρροή». (Για αυτήν τη σημασία καλύτερα νομίζω πως θα ταίριαζε το επίσης παρόμοιο箴 = κεντρίζει). Όλες αυτές οι χρήσεις του 咸 είναι σχολαστικές εικασίες. Στην πραγματικότητα το 咸 προήλθε απο ένα παλιό σκίτσο που παρίστανε και σήμαινε αρσενική καμήλα (Βουγρα). Σε κάποια μεταγενέστερη εποχή εξηγούνταν πως ο πρωταγωνιστής του χρησμού είναι σάν ένας μάγος (στα παλιά twepquroικά καμ, στην Chuvash «jumăş», άρα παλιότερα QΙιΑΜ ή χιἰαμ), δηλαδή με τελέσματα επηρεάζει άλλους ανθρώπους. Γι’ αυτό στο γράμμα, που πήρε τη μορφή咸, δόθηκε η ονομασία χαμ, που κι αυτή ξεχάστηκε τί σημαίνει, γι’ αυτό δόθηκαν οι προαναφερθείσες σχολαστικές εξηγήσεις.

Ο Wieger στο έργοτου για την προέλευση των κινέζικων γραμμάτων σημειώνει για τα παλιά γράμματα, που οι μεταγενέστεροι Κινέζοι τα ονόμασαν «γυρίνους»· γιατί όταν βρήκαν το σπίτι που έμενε ο Κομφούκιος, βρήκαν εκεί βιβλία με ’κείνα τα παράξενα πυκνά και ακαταλαβίστικα γράμματα, που κάποιος αναφώνησε: «αυτά είναι γυρίνοι!». Και ο Κομφούκιος έζησε τον 6^ο αιώνα π.Χ.. Φανταστείτε τί θα λέγανε άν βλέπανε τα πολύ παλιότερα γράμματα με τα οποία γράφηκε το周易 (3). Όποιος δεί τέτοια γράμματα, σημειώνει ο Wieger, θα είναι επιεικής με τους φιλολόγους που έκαναν ό,τι μπόρεσαν για να αποκαταστήσουν σε αναγνώσιμη μορφή τα κλασσικά κινέζικα έργα (που το周易 (3) και κινέζικο δέν ήταν, και πρωτογράφηκε χιλιάδες χρόνια πρίν απο τα παλιότερα κινέζικα λογοτεχνιά έργα).

Γι’ αυτό να μήν σας παραξενεύει καθόλου που το σκίτσο του κάμηλου έφτασε να γράφεται咸, να προφέρεται γam, και να ερμηνεύεται «επηρεάζω». Δέν είναι παράξενο σε ολόκληρο το σωζόμενο周易 (3) να μήν αναφέρεται ούτε μιά φορά καμήλα; Στο αρχικό κείμενο αναφερόταν, αλλα οι Κινέζοι, στους οποίους οι καμήλες δέν ήταν γνώριμες, ερμήνευσαν τις λέξεις με δικέςτους εικασίες.

Ο αριθμός 223 βγάζει το σχήμα (ζυγός – ζυγός – μονός): ☶ (ακινησία), μ’ όλο που η καμήλα βαδίζει (ἰοριιἰουρ). Η ακινησία πρέπει να αναφέρεται στο οτι αμετακίνητος είναι ο πρωταγωνιστής του χρ. στο σκοπότου. Αφ’ ετέρου, δέν κινείται προς τις θηλυκές καμήλες, αλλα ασκεί επιρροή ωστε αυτές να έρθουν σ’ αυτόν, δέν πηγαίνει προς τους ανθρώπους, αλλα τους ξυπνά και τους ξεσηκώνει περνώντας απο κοντάτους, ζητώντας να τον ακολουθήσουν. Ακίνητος σε μία θέση σκορπίζει τον άσπρο αφρό προς τον ουρανό και τη γή, ωστε να ασκήσει επιρροή. Αυτός είναι ο ρόλος του τριγράμμου ☶. Το 2 συναντά ένα άλλο 2, με το οποίο βρίσκεται σε αρμονία. Το 3, συνήθως ερμηνευόμενο «αδύναμο», σημαίνει επίσης το στοιχείο του αέρα (ηπιότητα, κοινωνικότητα) στην 3^η θέση που είναι ο νούς του ατόμου. Παρόλο που ο κάμηλος χαρακτηρίζεται ισχυρός (κυξλυΓ), δέν ασκεί βία ούτε καταναγκάζει, μόνο ασκεί επιρροή. Τέτοια είναι η δύναμη του 3 (αδύναμο).

象曰：山上有澤，咸。君子以虛受人。Αυτό είναι το πιό σοφό και το πιό αναγνωρίσιμο μέρος του παλιού周易 (3): η συμβουλή: 山上有澤 στο βουνό (κάτω τρίγραμμο) επάνω υπάρχει λίμνη (το πάνω τρίγραμμο), αυτό σημαίνει咸 Βουγρα (αρσενική καμήλα). 君子以虛受人ο ανώτερος άνθρωπος σε αυτήν την περίπτωση είναι άδειος (ελεύθερος) στο να δέχεται ανθρώπους.

Το 虛 είναι προφανές πως αποδίδει το twepquroικό Βος (άδειος, με την έννοια ελεύθερος, όχι κατειλημμένος). Στο 6γραμμο, το κάτω τρίγραμμο ☶ υποδήλωνε το κάτω μέρος του σώματος του καμήλου, ενώ το πάνω τρίγραμμο ☱ στο νού των δημιουργών του μαντικού συστήματος υποδήλωνε το πάνω μέρος του σώματος του καμήλου, όπου σχηματίζεται κοιλότητα μεταξύ των δύο ύβων. Πρόκειται λοιπόν για καμήλα με δύο ύβους (καμπούρες). Η κοιλότητα μεταξύ των δύο ύβων είναι μέρος όπου μπορεί να καθίσει κανείς. Ακόμη κι άν είναι καμήλα με μία μόνο καμπούρα, κοιλότητα πάνω στην καμπούρα σχηματίζει το καμηλίσιο σαμάρι. Η κοιλότητα ανάμεσα στις καμπούρες προσκαλεί τον άνθρωπο να καθίσει εκεί. Άν δέν υπάρχει κοιλότητα στη ράχη της καμήλας, κανείς δέν σκέφτεται να καθίσει εκεί. Αυτή η εικόνα (σχηματιζόμενη απο τα δύο τρίγραμμα του 6γράμμου) της καμήλας με το κοίλον ανάμεσα στις δύο καμπούρεςτης, συμβολικά σημαίνει τον άνθρωπο που είναι ελεύθερος να δεχθεί τους άλλους, να τους ακούσει, να δεχθεί επίσκεψη, να τους εξυπηρετήσει. Έτσι κάνοντας ο άνθρωπος αποκτά οπαδούς και συνεργάτες. Άν λέει, ας πούμε, άσε, δέν έχω χρόνο, άσε, δέν μπορώ να σε εξυπηρετήσω, ή, ξέρεις, έχω ραντεβού με την άλλη και δέν μπορώ να συναντήσω εσένα, και τέτοια πράγματα, φυσικά δέν θα αποκτήσει οπαδούς ή συνεργάτες.

Παρόμοια είναι η παραβολή του Χριστού: ένας άνθρωπος παντρευόταν και κάλεσε τους φίλουςτου στο γάμο, ένας είπε: «είμαι νιόπαντρος και δέν ευκαιρώ να έρθω», άλλος είπε «αγρόν ηγόρασα και δέν ευκαιρώ», άλλος «αγόρασα 5 ζευγάρια βόδια και πρέπει να τα φροντίσω» και τα λοιπά. Ο άνθρωπος όμως που είναι ελεύθερος να δεχθεί την πρόσκληση του Θεού, κάνει ακόμη και τον Θεό, τον Κύριο των Δυνάμεων, συνεργάτητου. Τέτοια είναι η δύναμη του να είσαι ελεύθερος να δεχθείς και να εξυπηρετήσεις.

 

21(1) ▫3-3-1▫

Η ερωτική επιθυμία του προηγούμενου χρησμού έφερε στο νού του δημιουργού του ιρκ ΒίτίΓ αυτόν τον χρ. όπου υπάρχει έντονη επιθυμία και όμως αναγκάζεται να περιμένει.

Ο χρ. αυτός αποτελείται απο δύο φράσεις:

καρι υπΓυκ ἰιιλ ἰαρουμαζ-καν ετΔίγγ

οιδ-μεγγ κοιρ-μεγγ υρκiττiγγ

οι οποίες ομοιοκαταληκτούν. Η ανάγνωση ετΔί είναι του ΤΑΛΑΤ ΤΕΚίΝ, πρωτύτερα η λ. διαβαζόταν τεΔί, που είναι φανερό λάθος. Ἐχω πεί και άλλοτε πως ο Τ. ΤΕΚίΝ ή πολύ σοφές παρατηρήσεις θα κάνει, ή πολύ χαζές. Αυτή είναι μιά πολύ σοφή παρατήρησήτου. Οπωσδήποτε το «τεΔί» δέν στέκει, γιατί άν ήταν τεΔί (=είπε) θα έπρεπε οπωσδήποτε να αναφερθούν τα λόγια που είπε, και μάλιστα να αναφερθούν πρίν απο το τεΔί. Το οποίο δέν συμβαίνει. Ενώ με το ετΔί, το νόημα είναι γραμματικώς και συντακτικώς τέλειο (πραγματολογικώς σχεδόν τέλειο, γιατί αρχιά ήταν ετΔίγγ, καθώς θα εξηγήσω). Άλλωστε το τεΔί θα ταίριαζε σε άνθρωπο, στον τσαλαπετεινό (υπΓυκ) ταιριάζει το ετΔί (λάλησε). Παρ’όλο που τα ζώα στο ιρκ ΒίτίΓ συμβολίζουν ανθρώπους, πουθενά στο ιρκ ΒίτίΓ δέν αναφέρεται ζώο να μιλά. Και γενικότερα, μπορείτε να παρατηρήσετε οτι στο ιρκ ΒίτίΓ δέν παριστάνεται τίποτε το φυσικώς αδύνατον.

Ο G. Clauson παρατήρησε πως το –ττ- που είναι γραμμένο στη λ. υρκiττiγγ, είναι ασυνήθιστο στην παλαιοtwepquroική γραφή, όπου συνήθως το διπλό τ γράφεται με ένα μόνο τ (γενικότερα τα διπλά γράφονται με ένα μόνο γράμμα). Γι’ αυτό και υποψιάστηκε οτι το δεύτερο τ (γραφόμενο με το γράμμα ετ, σχήματος:  ) ήταν λάθος αντί για το γράμμα εμ (σχήματος ), οπότε η λέξη θα ήταν υρκiτμεγγ (μή με τρομάζεις). Ο Τ. ΤΕΚίΝ, ουδενί συν νῷ, επικροτεί αυτήν την εσφαλμένη ιδέα. Ναί μεν το (διπλό ετ) δέν είναι συνηθισμένο στη γραφή εκείνη, αλλα δέν είναι και ανύπαρκτο. Στη γραφή εκείνη, το τΔ επίσης συνηθιζόταν να γράφεται απλώς τ, όπως στον χρ. 13(1) γράφει ἰουρτα αντί ἰουρτΔα, ωστόσο εδώ στον χρησμό 21 γράφει πλήρως ετΔί, άλλωστε στον χρ. 54 γράφει πλήρως εςiΔτί, και στον χρ. 60 εςίΔτί (με Δτ). Στην γραφή αυτή οι πλεονασμοί: ου + οκ (σχήμα ↓≻) αντί για σκέτο οκ (σχήμα ↓), επίσης οι + οικ () αντί για σκέτο οικ (), και υ + οπ () αντί για σκέτο οπ () προφερόμενο υπ, είναι κανόνας. Αλλα στο ιρκ ΒίτίΓ βρίσκονται και κάποιοι εντελώς ιδιάζοντες πλεονασμοί: στον χρ. 27 Βουλμμης (διπλογραμμένο εμ) αντί για Βουλμης, και στον χρ. 50 τοπουουλγινξα (διπλογραμμένο ου) αντί για τοπουλγινξα. Όταν λοιπόν είναι φυσικό το οτι γράφηκαν διπλά ακόμη και γράμματα που προφέρονταν απλά, πόσο μάλλον είναι φυσικό να γράφηκαν τα δύο –ττ- που όντως προφερόνταν καί τα δύο! Υπάρχει και ένας λόγος για τον οποίο έπρεπε, ήταν αναγκαίο να γραφούν καί τα δύο –ττ-: επειδή το υρκiττiγγ ομοιοκαταληκτούσε με το ετΔίγγ (ακόμη και όταν το ετΔίγγ έγινε ετΔί, η ομοιοκαταληξία ήταν αισθητή), ο γραφέας, που πρόσεξε το –τΔ- στο ετΔί, το πρόσεξε και στο υρκiττiγγ (ή ορθότερα: υρκiτΔiγγ). Άν το υρκiττiγγ γράφηκε λάθος, το λάθος ήταν –ττ- αντί για –τΔ- ή αντί για –τί-.

Απο νοηματική άποψη, το «οιδ-μεγγ κοιρ-μεγγ υρκiτ-μεγγ» που προτάθηκε δέν είναι καλό, δεδομένου οτι θα σήμαινε «μή με επιθυμείς, μή με κοιτάζεις, μή με φοβίζεις»· το «μή με φοβίζεις» είναι ουκ ολίγον ανόητον, διότι ο τσαλαπετεινός (υπΓυκ) δέν είχε καμιά πρόθεση να προκαλέσει φόβο, και ούτε κατάλαβε οτι προκάλεσε φόβο· γι’ αυτό του απαντά: «οιδ-μεγγ κοιρ-μεγγ υρκiττiγγ» = μή με επιθυμείς, μή με κοιτάζεις· με τρόμαξες! Η σκόπιμη ομοικαταληξία ετΔίγγ – υρκiττiγγ αποσκοπεί να τονίσει τη σχέση πράξης και συνέπειας, την οποία συνέπεια ο τσαλαπετεινός δέν κατάλαβε – είναι σάν να του λέει: «δέν καταλαβαίνεις οτι με το λάλημάσου αντί να φέρεις κοντά το πρόσωπο που επιθυμείς, το τρομάζεις!». Η παρήχηση οιδ-μεγγ – κοιρ-μεγγ είναι ολοφάνερη. Αλλα επίσης αυτές οι λέξεις οιδ-μεγγ κοιρ-μεγγ ομοιοκαταληκτούν με το ἰαρουμαζ-καν. (Στην twepquroική ποίηση του 13^ου μ.Χ. αιώνα ήταν συνηθισμένο να ομοιοκαταληκτούν λ. προσθίων με λ. οπισθίων φωνηέντων, π.χ. στον Junus Emreh: ομοιοκαταληκτούν ἰολΔιλαρ με ΓοιρΔυλερ).

Αξίζει να παρατηρήσω οτι ο παρελθοντικός χρόνος με την κατάληξη (πρόσφυμα) –Δί / -τί, είναι λίαν ασυνήθιστος στο ιρκ ΒίτίΓ. Απαντά μόνο σε 7 απο τους 65 χρησμούς. Ο γραμματικός αυτός χρόνος εκφράζει στο ιρκ ΒίτίΓ τη δραστηριότητα της φύσης ή του Θεού, θεία θέληση κρύβεται πίσω απο αυτόν τον γραμματικό χρόνο. Σε όλους τους χρησμούς όπου χρησιμοποιείται ο χρόνος με το –Δί, χρησιμοποιείται επανειλημμένα, όλα τα ρήματα του χρησμού είναι στον ίδιο χρόνο, με το ίδιο πρόσφυμα, εκτός άν κάποιο απο τα ρήματα δέν είναι στην οριστική. Μόνο στον χρησμό 23(1) υπάρχει μόνοτου ένα ρήμα σε –τι (Βουλτι), που είναι το μόνο ρήμα σε οριστική του χρησμού αυτού. Γι’ αυτό και στον χρ. 16(1) δέν μπορεί να είναι *σεμρiτΔί (= πάχυνε), όταν όλα τα άλλα ρήματα του χρ. 16 είναι με το πρόσφυμα –μης. Γι’ αυτό και στον παρόντα χρησμό 21 είναι απίθανο να χρησιμοποιήθηκε μόνο ένα ρήμα με –Δί (ετΔί), όταν υπήρχε εύκολος τρόπος να χρησιμοποιηθεί ακόμη ένα με την ίδια κατάληξη (ανέκαθεν η twepquroική λογοτεχνία αγαπούσε να παραλληλίζει επαναλαμβάνοντας κάποια στοιχεία).

Τώρα θα πείτε, πού είναι η θεία εντολή στον χρ. 21; - κατ’ αρχήν εκδηλώνεται ώς επιθυμία του τσαλαπετεινού: είναι ανάγκη, και μάλιστα ανάγκη που επι πολύ καιρό δέν βρίσκει ικανοποίηση, γι’ αυτό και φουντώνει. Ανάγκη, είναι η εντολή της φύσης. ΑΝΑΓΚΑι ΚΑΙ ΘΕΟΙ ΠΕΙΘΟΝΤΑΙ. Συνάμα, η ανυπομονησία του τσαλαπετεινού δέν είναι σωστή, επίσης κατα την επιταγή της φύσης που ορίζει οτι δέν είναι ακόμη ο κατάλληλος καιρός.

Ο τσαλαπετεινός, μικρούλης σε σχέση με άλλα πουλιά, αλλα με λοφίο, με φανταχτερό χρωματισμό, με ρυθμική και μπάσα φωνή, συμβολίζει τη δίψα για ζωή όπως και τη δίψα για δικαιοσύνη. «Μακάριοι οι πεινῶντες και διψῶντες την δικαιοσύνην, ὁτι αυτοί χορτασθήσονται». Είναι μικρός αλλα υπερήφανος· είναι το αλάτι της γής, με τα λόγια του Χριστού. Η φωνήτου έχει βαρύ, σοβαρό, απαιτητικό τόνο. Όταν ακούγεται η φωνήτου, συμβολίζει παράπονο. Του κάθε πουλιού η φωνή σημαίνει κάτι: του κόρακα: αδικία· του κούκου: αμφιβολία· του αυστραλέζικου magpie: ευτυχία. Και ούτω καθεξής, του κάθε πουλιού η φωνή σημαίνει, και προμηνύει, κάτι. Άν ακούσεις δεκαοχτούρα, θα βασανισθείς απο αμφιβολίες. Άν ακούσεις κόρακα, θα σου συμβεί κακό. Άν ακούσεις αυστραλέζικο magpie, θα σου συμβεί κάτι ευχάριστο.

Έτσι, του τσαλαπετεινού η φωνή σημαίνει παράπονο, με όλες τις σημασίες που έχει η λ. παράπονο.

Στον χρησμό παριστάνεται ηλικιωμένος (καρι). Αυτό δέν σημαίνει οτι οπωσδήποτε ο λαμβάνων τον χρ. είναι γέρος· σημαίνει όμως οτι η επιθυμίατου είναι παλιά· πολύν καιρό επιθυμεί και ικανοποίηση δέν βρίσκει. Γι’ αυτό μή μπορώντας να περιμένει άλλο, βγάζει φωνή. Είναι φωνή παραπόνου, φωνή απαίτησης. Και όμως, δέν είναι ακόμη ο κατάλληλος καιρός. Η φύση ορίζει πότε είναι ο κατάλληλος καιρός για το κάθε τί. Άλλοτε είναι ο κατάλληλος καιρός για τα δέντρα να ανθίσουν, άλλοτε να καρπίσουν, άλλοτε να κιτρινίσουν και άλλοτε να αναστείλουν τις δραστηριότητέςτους.

Ο λαβών τον χρησμό, είναι βεβαίως ο τσαλαπετεινός. Η ακαταλληλότητα του καιρού συμβολίζεται με το ἰιιλ ἰαρουμάζκαν, που θα πεί «όταν το έτος ακόμη δέν ήταν φωτεινό». Δηλαδή, προτού να έρθει η φωτεινή εποχή. Του έτους η φωτεινή δύναμη (ἰαγγ, 陽) βρίσκεται στο κατώτατο σημείο την ώρα του χειμερινού ηλιοστασίου (κατα τις 21 Δεκεμβρίου στο βόρειο ημισφαίριο)· ακριβώς αυτήν την ώρα αρχίζει να αυξάνεται· γι’ αυτό θεωρείται οτι στο χειμερινό ηλιοστάσιο γεννιέται η φωτεινή δύναμη· η οποία αυξανόμενη ισοφαρίζει με την σκοτεινή δύναμη (ἰίν, 陰) τη μέρα της εαρινής ισημερίας και φτάνει στο ανώτατο σημείοτης κατα το θερινό ηλιοστάσιο (κατα τις 21 Ιουνίου στο βόρειο ημισφαίριο). Τότε αρχίζει η φωτεινή δύναμη να μειώνεται· έτσι λέμε οτι τότε γεννιέται η σκοτεινή δύναμη, η οποία αυξανόμενη ισοφαρίζει με τη φωτεινή δύναμη κατα την φθινοπωρινή ισημερία, και συνεχίζεται να αυξάνεται η σκοτεινή δύναμη μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο.

1) Απο το χειμερινό ηλιοστάσιο μέχρι το θερινό ηλιοστάσιο, αυξάνεται η φωτεινή δύναμη.

2) Απο το θερινό μέχρι το χειμερινό, αυξάνεται η σκοτεινή.

Το δεύτερο διάστημα είναι το σκοτεινό, το πρώτο είναι το φωτεινό. Στο σκοτεινό διάστημα το πιό σκοτεινό, είναι απο την φθινοπωρινή ισημερία μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο. Σ’ αυτό το τελευταίο διάστημα λοιπόν έβγαλε φωνή ο τσαλαπετεινός. Λάλησε ζητώντας φώς, ζωή, έρωτα, ερωτικό σύντροφο. Και λαμβάνει απάντηση:  οιδ-μεγγ κοιρ-μεγγ υρκiττiγγ.

Η άρνηση της προστακτικής είναι το πρόσφυμα μα / με. Τότε λοιπόν, τί είναι αυτό το –μεγγ στις λ. οιδ-μεγγ, κοιρ-μεγγ; Κατα τη γνώμημου, είναι το πρόσφυμα –με (= μή) μαζί με ένα άλλο πρόσφυμα –γγ το οποίο σήμαινε «εμένα». Η προέλευση αυτού του –γγ είναι η ρίζα γγ(ε) [ŋe] η οποία σε όλες τις γλώσσες του κόσμου σήμαινε το πρώτο ενικό πρόσωπο (εγώ). Έτσι, κοιρ-με σήμαινε «μήν κοιτάς», ενώ κοιρ-μεγγ = μή με κοιτάς. οιδ-μεγγ σήμαινε «μή με επιθυμείς (με σεξουαλικό πάθος)». Μή με επιθυμείς έτσι, με τρόμαξες, λέει ένα άλλο άτομο, που δέν έχει την ίδια δίψα για ζωή και δικαιοσύνη, όπως ο τσαλαπετεινός. Οι άλλοι άνθρωποι σε σχέση με τον τσαλαπετεινό είναι μικρόψυχοι, βολεψάκηδες, δειλοί· βολεύονται στην εποχή του σκότους και δέν έχουν όρεξη να πολεμήσουν για να ενισχυθεί το φώς· γι’ αυτό δέν συνεργάζονται με τον τσαλαπετεινό, τον φοβούνται κιόλας. Τί μπορεί λοιπόν ο τσαλαπετεινός να κάνει; πρέπει να ηρεμίσει το ερωτικότου πάθος (αυτό μπορεί να λέγεται μεταφορικά· μπορεί να μήν είναι πάθος για το άλλο φύλο, αλλα έρωτας για κάποια ιδέα) και να μήν πολυφανερώνει τα μεγάλατου όνειρα και σχέδια, μέχρι που να ξαναγεννηθεί η φωτεινή δύναμη. Άν και έχει περιμείνει πολύ, χρειάζεται να περιμένει κι άλλο. Και βέβαια η φωτεινή δύναμη θα ξαναγεννηθεί, όπως γίνεται κάθε χρόνο, κάθε μήνα, κάθε αυγή.

Τέτοιες εποχές έχει και η ανθρωπότητα, καθώς λέει μιά παράδοση ινδική, περσική, και ελληνική. Στην πρώτη εποχή, εφαρμοζόταν η αρετή· στη δεύτερη εφαρμοζόταν η αρετή κατα ¾ · στην τρίτη, εφαρμοζόταν κατα το ήμισυ· και στην αρχή της τέταρτης εποχής εφαρμοζόταν η αρετή, το δίκιο, κατα το ένα τέταρτο (που κι αυτό λιγοστεύει όσο περνάει ο καιρός). Αυτή είναι η πιό άθλια εποχή. Πότε χρονολογείται η κάθε εποχή, κατα τη γνώμημου, μπορείτε να το δείτε σε αυτήν τη σελίδα: http://users.sch.gr/ioakenanid/historyofhumanity.htm  Λοιπόν, μέσα σε αυτήν, την τελευταία απο τις 4 μεγα-εποχές, την μαύρη εποχή, οι ένθερμοι Χριστιανοί είναι σάν τον τσαλαπετεινό αυτού του χρησμού.

Είναι προφανές οτι αυτός ο χρησμός είναι η προέλευση του 24(3), που ονομάσθηκε復. Αυτό το ερμηνεύουν ώς «επιστροφή, αποκατάσταση». Κάποιος απο τους σχολιαστές του «κινεζοποιημένου» 周易 (3), ονομαζόμενος 虞翻, δήλωσε: 六十卦唯此重耳 = «απο τα 64 εξάγραμμα, αυτό είναι το πιό βαρυσήμαντο». Διότι αυτό προμηνύει τη γέννηση της φωτεινής δύναμης.

Η λ. 復 (“b‘juk”) στην παραγματικότητα ήταν φωνητική απόδοση της twepquro. λ. υπΓυκ. Ακόμη και το σκίτσο που με την προσθήκη του彳έγινε復, αρχικά παρίστανε έναν τσαλαπετεινό. Ώς φωνητικό στοιχείο προστέθηκε για να γίνει το κινέζικο復.

Η συμβουλή:  象το αρχαίο χειρόγραφο 曰λέει：雷κεραυνός (το κάτω τρίγραμμο) 在στην地γή (το πάνω τρίγραμμο) 中μέσα，複 (αυτό το 6γραμμο ονομάζεται) «τσαλαπετεινός»。先οι προγενέστεροι 王βασιλείς 以το αξιοποιούσαν ώς εξής: 至πλησιάζοντας 日στο χειμερινό ηλιοστάσιο 閉έκλειναν 關τα περάσματα των συνόρων，商έμποροι 旅και ξένοι 不δέν 行ταξίδευαν，後οι άρχοντες 不δέν 省επισκέπτονταν方περιοχές。(σημειωτέον, 後 είναι χοντρό λάθος της διαδικτυακής καταγραφής αντί για το σήμερα ομόφωνο 后= πρίγκηπες, άτομα της αυτοκρατορικής οικογένειας. Η έκδοση της δυναστείας 唐 έχει后. Άλλο ανάλογο λάθος της διαδικτυακής καταγραφής είναι το複 αντί του παλιού 復).

Απο πότε ακριβώς έκλειναν τα σύνορα και σταματούσαν οι παραπάνω δραστηριότητες; Υποθέτω, απο 15 μέρες πρίν το ηλιοστάσιο. Το κινέζικο ηλιακό ημερολόγιο διαιρείται σε 24 15ήμερα, που ονομάζονται «οι 24 καιροί» (廿四氣). Το αμέσως πρίν το ηλιοστάσιο διάστημα ονομάζεται «Μεγάλο Χιόνι» (大雪, αρχίζει 6 – 7 Δεκεμβρίου στο βόρειο ημισφαίριο). Συμπεραίνω λοιπόν πως το κλείσιμο των συνόρων και η αναστολή των δραστηριοτήτων γινόνταν απο την αρχή του «Μεγάλου Χιονιού» μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Είναι ακριβώς το ίδιο όπως ο νόμος του Σαββάτου. Το νόημα της ανάπαυσης είναι να βοηθήσουμε να αποκατασταθεί η φωτεινή δύναμη. Όταν η σκοτεινή δύναμη είναι στα ύψη, η φωτεινή δύναμη δέν πρέπει να κοπιάζει, γιατί τότε εξαντλείται· είναι καιρός να αναπαυθεί, ωστε όταν έρθει η ώρατης να αναγεννηθεί όσο λαμπρότερη μπορεί. Η «ημέρα του Ήλιου» είναι η Κυριακή (γι’ αυτό δικαιολογημένα θεσπίσθηκε απο τον Κωνσταντίνο τον Μέγα ώς ημέρα λατρείας του νοητού ηλίου της Δικαιοσύνης, που είναι ο Ιησούς Χριστός). Η μέρα πρίν την Κυριακή δέν είναι μέρα για λατρεία αλλα για αργία: είναι η αργία που πρέπει να προηγείται της αναγέννησης της φωτεινής δύναμης. Γι’ αυτό δικαιολογημένα το Σάββατο θεσπίσθηκε ώς ημέρα αργίας (Σάββατο σημαίνει ανάπαυση στην εβραϊκή γλώσσα). Στον χρησμό «復» = 24(3) γράφει «七日來復» το οποίο άν το διαβάσουμε σάν κανονικά κινέζικα (που δέν είναι, γιατί το πρωτότυπο ήταν παλαιοtwepquroικό) λέει: 七η έβδομη 日μέρα 來σάν έρθει復επιστρέφει(ς). Αυτή η σχολαστική αποκατάσταση του κειμένου δείχνει οτι κατα την αντίληψη των Κινέζων λογίων ο τσαλαπετεινός βρίσκεται, μεταφορικά, στην 6^η μέρα, μέρα του σκότους (κατα την οποία οφείλουμε να αναπαυόμαστε)· αλλα και η 7^η μέρα θα έρθει, μέρα του φωτός, της χαράς. Αυτή η ερμηνεία φανερώνει γνώση κάποιου συστήματος μέτρησης των ημερών κατα εβδομάδες, κατα το οποίο φυσικά αποδιδόταν ορισμένος χαρακτήρας στην κάθε ημέρα της εβδομάδας. Όντως οι παλαιοί Twépquroοι είχαν τέτοιο σύστημα, αλλα δέν γνωρίζω απο πότε. Στις παλαιοtwepquroικές επιγραφές του Βόλγα φαίνεται το σύστημα μέτρησης των ημερών κατα εβδομάδες, η Τετάρτη ονομαζόταν χἰαν κὐεν («αίματος ημέρα») πράγμα που δείχνει οτι το σύστημα δέν το πήραν ούτε απο Ιουδαίους ούτε απο Χριστιανούς ούτε απο Μουσουλμάνους ούτε απο Ινδουιστές, γιατί σε αυτές τις θρησκείες δέν υπάρχει τέτοια ονομασία ημέρας, η οποία άλλωστε έχει γνήσια twepquroικό όνομα. Οι Κινέζοι δέν μετρούσαν τις μέρες με εβδομάδες και συνεπώς δέν είχαν ονόματα για τις ημέρες της εβδομάδας μέχρι τα πρόσφατα χρόνια που εφάρμοσαν το διεθνές (δηλαδή δυτικό) ημερολόγιο. Ακριβώς γι’ αυτό οι σχολαστικοί σχολιαστές του周易 (3) εξηγούν οτι «七日» (κανονικά = έβδομη μέρα) σημαίνει τον έβδομο μήνα (αρχίζοντας απο το θερινό ηλιοστάσιο) ή την έβδομη (διπλή) ώρα του ημερονυκτίου (δεδομένου οτι η νύχτα έχει 6 διπλές ώρες). Ναί μεν οι Κινέζοι μέχρι την εποχήμας δέν είχαν εβδομάδες, αλλα είχαν ένα σύστημα μέτρησης κατα 28ήμερα (κατα το οποίο σε κάθε μέρα αποδίδεται ένας απο τους «28 αστερισμούς» = 廿八宿, «τα 28 καταλύματα της Σελήνης»), το οποίο στην πραγματικότητα είναι μέτρηση κατα εβδομάδες, μόνο που υπάρχουν 4 διαφορετικές εβδομάδες στη σειρά. Κατα αυτό το σύστημα (πιθανόν twepquroικής προέλευσης, ή υπο twepquroική επιρροή) κάθε 28ήμερου πρώτη μέρα είναι Πέμπτη, πράγμα που δείχνει οτι κατα το twepquroικό σύστημα μάλλον η Πέμπτη ήταν η πρώτη μέρα, η μέρα της αναγέννησης της θετικής δύναμης (άρα Τετάρτη είναι η μέρα του μέγιστου σκότους). Αυτό το σύστημα είναι το πιό σωστό: Την Πέμπτη ανατέλλει η θετική, φωτεινή δύναμη, ενώ την Κυριακή κορυφώνεται η φωτεινή δύναμη, και απο τη Δευτέρα αρχίζει να λιγοστεύει. Πραγματικό μέσο της εβδομάδας είναι η Κυριακή. Σύμφωνα με δικήμου παρατήρηση (δέν το έχω βρεί αυτό πουθενά), η Κυριακή είναι η μόνη μέρα που ώς κεντρική δέν έχει αντίθετη, όπως δείχνω παρακάτω στον πίνακα (οι αντιστοιχίσεις εκτός της 1^ης  γραμμής με τους παραδοσιακούς πλανήτες είναι δικήςμου εμπνεύσεως):

Σε λίγες μέρες πλησιάζει το Πάσχα, και άν προσέξετε θα ακούσετε το Μεγάλο Σάββατο που ο παπάς λέει πως ο Χριστός αναπαύθηκε το Σάββατο σάν νεκρός, για να αναστηθεί την Κυριακή.

Τώρα, παρατηρώντας τους αριθμούς 331, (καί οι τρείς μονοί), βγάζουν το τρίγραμμο ☰ (δύναμη, φώς, δημιουργικότητα). Το 3 σημαίνει αδυναμία· επαναλαμβανόμενο σημαίνει οτι η αδυναμία διαρκεί πολύ· στο τέλος όμως υπάρχει 1 (δύναμη), άρα ο λαβών τον χρησμό μετά απο καιρό αδυναμίας θα γίνει δυνατός. Καλό είναι λοιπόν στον καιρό της αδυναμίας να φείδεται της λιγοστής δύναμης που έχει.

Ανέφερα για τον κύκλο της φωτεινής δύναμης στο έτος και στην εβδομάδα, αλλα δέν ανέφερα για το ημερονύκτιο. Η φωτεινή δύναμη όταν το μεσημέρι κορυφώνεται, αμέσως αρχίζει να μειώνεται και φτάνει στο χαμηλότερο σημείο τα μεσάνυχτα οπότε αρχίζει να αυξάνεται· η δύση αντιστοιχεί στη φθινοπωρινή ισημερία, η ανατολή αντιστοιχεί στην εαρινή ισημερία. Το πιό θετικό διάστημα είναι απο την ανατολή μέχρι το μεσημέρι, το πιό αρνητικό είναι απο τη δύση μέχρι τα μεσάνυχτα, αυτά κατα το κινέζικο σύστημα, που είναι σωστό.

Κατα το ινδικό σύστημα, επίσης σωστό, οι ώρες απο 8 το πρωί μέχρι 4 το απόγευμα είναι ΡΑCΑΣικές (για δράση), οι ώρες απο 8 το βράδυ μέχρι 4 τη νύχτα είναι ΤΑΜΑΣικές (με χαρακτήρα νωθρότητας, σκότους, ώρες κατάλληλες για ύπνο), ενώ οι ώρες 4 έως 8 (είτε π.μ. είτε μ.μ.) έχουν χαρακτήρα ΣΑΤΤυΑ (ισορροπία, ευκρασία). (με θερινή ώρα, στις ανωτέρω ώρες προσθέστε 1).

Κατα συνέπεια, οι πιό σκοτεινές ώρες, ακατάλληλες για εργασία, είναι απο 8 το βράδυ ώς τις 4 τη νύχτα, αλλα απο τα μεσάνυχτα και μετά δέν είναι τόσο σκοτεινές, γιατί τα μεσάνυχτα αρχίζει να αυξάνεται η θετική δύναμη. Οι πιό αρνητικές ώρες είναι απο τη δύση του ηλίου μέχρι τα μεσάνυχτα, και σε αυτό το διάστημα οι ακόμη πιό αρνητικές είναι απο τις 8 το βράδυ μέχρι τα μεσάνυχτα. Αυτό το διάστημα είναι παντελώς ακατάλληλο για οποιαδήποτε δραστηριότητα, κατάλληλο μόνο για ξάπλα και ύπνο. Το να πράττεις κάτι σε αυτό το διάστημα, 8 ώς 12 τα μεσάνυχτα, είναι χειρότερο απο το να παραβιάζεις την αργία του Σαββάτου. Το να πράττεις σε αυτό το διάστημα φέρνει μόνο καταπόνηση χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα. Αυτό όλοι πρέπει να το θυμούνται, και προπάντων ο τσαλαπετεινός να μήν λαλήσει σε τέτοιες ώρες.

Στην 6^η γραμμή του αντίστοιχου 6γράμμου αναφέρεται οτι μέσα στο σκοτεινό διάστημα ο σωστός άνθρωπος οφείλει να απέχει απο ανόσια ή ακάθαρτη τροφή, τουτέστιν σάρκες φονευμένων ζώων ή νεκρές, ΤΑΜΑΣικές τροφές, όπως το μαγειρεμένο λάδι ή αλκοολούχα ποτά και τα παρόμοια. (Επίσης να αποφεύγει την απώλεια της σεξουαλικής ενέργειας, να μετατρέπει την ενέργεια σε πνεύμα, συνειδητότητα, και να τελεί θυσίες όπως θυμίαμα και καντήλια με βούτυρο ή λάδι). Όταν ο Χριστός ήτανε στη γή, οι μαθητέςτου δέν νηστεύανε, ενώ νηστεύανε οι πιστοί Ιουδαίοι καθώς και οι οπαδοί του Ιωάννη, που ήταν πρόδρομος του Χριστού. Οι Φαρισαίοι το επέκριναν: γιατί εσείς δέν νηστεύετε, ενώ νηστεύουμε και εμείς και οι μαθητές του Ιωάννη; - Ο Χριστός τους απάντησε: «είναι δυνατόν ο γαμπρός να γιορτάζει το γάμοτου και οι φίλοι του γαμπρού να μήν τρώνε; Όταν φύγει απο κοντάτους ο γαμπρός, τότε και αυτοί θα νηστεύουνε κανονικά».

Λοιπόν ο γαμπρός, ο μεγάλοςμας φίλος, δηλαδή ο Χριστός έχει φύγει απο κοντάμας, και με την αποθυμιά μας πλημμυρίζουν τα δάκρυα. Μέχρι να ξανάρθει ο Χριστός σ’ αυτόν τον αισθητό κόσμο, ο αληθινός Χριστιανός νηστεύει, αφού άλλωστε κανένα ζώο δέν θυσιάζεται σε αυτό το διάστημα ωστε να είναι το κρέαςτου καθαρό. Ούτε και χαβιάρι τρώει ο αληθινός Χριστιανός, γιατί προέρχεται απο φόνο ψαριού – μάνας. Λάδι τρώει ωμό, αλλα όχι μαγειρεμένο, γιατί είναι σκέτο ΤΑΜΑΣ. Μόνον όταν ξανάρθει ο Χριστός, τότε ο Χριστιανός μπορεί να φάει κρέας απο ζώα θυσιασμένα όπως πρέπει στο Θεό, και όχι σφαγμένα που το αίματους δόθηκε στη σήψη και το κρέας πουλήθηκε για να κερδίσουν χαμερπείς άνθρωποι χρήματα.

 

22(1) 1-1-2

Η λύπη (του χρ. 21(1)) για κάτι που ακόμη δέν είναι στο χέριμας να αποκτήσουμε, θύμισε τη λύπη για κάτι που δέν μπορούμε να ανακτήσουμε, το οποίο είναι το θέμα του χρ. 22(1).

Αυτός ο χρησμός πέρασε πολλά μέχρι να καταλάβουν οι λόγιοι πώς πρέπει να μεταφραστεί. Παλαιότερα νόμιζαν οτι ουζουντονλουγ (άτομο με μακρύ φόρεμα) σημαίνει παπάς (! papaz twepquroιστί) και οτι κοιζγγυ σημαίνει «κουδούνι», κι ακόμη οτι υποκείμενο των ρημάτων ἰαγγρααἰουρ και κεγγρεενυρ είναι το «κουδούνι». Αυτές οι (επιπολαιότατες) αντιλήψεις έχουν καταγραφεί στο E.T.Y. (Eski Türk Yazıtları – Παλαιοtwepquroικά Κείμενα). Ο G. Clauson αντιλήφθηκε, λογικά και σωστά, οτι ουζουντονλουγ σημαίνει «γυναίκα», και οτι συνεπώς κοιζγγυ θα πρέπει να σημαίνει καθρέφτης. Για όνομα του Θεού, είτε καθρέφτης είτε κουδούνι, δέν μπορεί το αντικείμενο πεσμένο μές τη λίμνη να φωνάζει και να γκρινιάζει!

Απορίας άξιο είναι γιατί να λέει «ουζουντονλουγ» αντί για κάποια κοινή λέξη που να σημαίνει γυναίκα, όπως ουραγουτ. Έπαιξε κάποιο ρόλο οτι οι λ. ουζουντονλουγ και ουραγουτ άρχιζαν παρόμοια, δεδομένου οτι αρχικά το ζ ήταν ένα είδος ρ. Αυτή δέν είναι επαρκής δικαιολόγηση. Να υποθέσουμε οτι η λ. ουζουντονλουγ υπαινισσόταν κάποια παροιμία υποτιμητική για τις γυναίκες, όπως «μακριά μαλλιά και λίγη γνώση» - στα αγγλικά “long hair, short wit”; δηλαδή έλεγαν άραγε «μακρύ φόρεμα – κοντό μυαλό»; Δέν αποκλείεται, αφού καί τις δύο φορές που αναφέρεται η λ. ουζουντονλουγ στο ιρκ ΒίτίΓ, στη γυναίκα επισυνάπτεται κάποια χαζομάρα, γενικώς η γυναίκα στο ιρκ ΒίτίΓ θεωρείται ώς άτομο σωματικά και νοητικά αδύνατο και ανεύθυνο, όπως ήταν και η κοινή αντίληψη στην αρχαία Ελλάδα και όχι μόνο.

Μιά άλλη πιθανή εξήγηση της λέξης: πιθανόν το μακρύ φόρεμα χαρακτήριζε μόνο τις ώριμες, παντρεμένες γυναίκες – τότε οι νεότερες θα φορούσαν κοντύτερα ή και πολύ κοντά μαζί με ένα είδος παντελόνι. Καθότι, είναι σαφές οτι το μακρύ φόρεμα δέν μπορούσε να σημαίνει τίποτε άλλο παρα μόνο «γυναίκα». Ήταν το πιό χαρακτηριστικό γνώρισμα της γυναικείας εμφάνισης και στους Twépquroους αλλα και στους Έλληνες των αρχαίων χρόνων, λίγο - πολύ σε όλους τους αρχαίους λαούς, όπου η γυναίκα είχε κατώτερη κοινωνική θέση απο τον άνδρα. (Το οτι σήμερα οι άντρες φορούν μακριά, καλύπτοντας τα πόδια, ενώ οι γυναίκες κοντά, αποκαλύπτοντας τα πόδια, δείχνει με σαφήνεια κοινωνίες όπου η γυναίκα έχει πολύ ανώτερη θέση απο τον άντρα). Συνοψίζοντας: πέρα απο διάφορες υποθέσεις που μπορούμε να κάνουμε για τη σημασία του μακριού φορέματος, το βέβαιο είναι οτι η εικόνα μακριού φορέματος σήμαινε άμεσα και με σαφήνεια το γυναικείο φύλο, σε αντίθεση με το ανδρικό που χαρακτηριζόταν απο το κοντό φόρεμα. Δεδομένου οτι το ιρκ ΒίτίΓ καταγράφηκε με την εικονιστική γραφή, προτού ακόμη χρησιμοποιηθεί ευρέως η συλλαβική γραφή των Twépquroων, πώς θα απέδιδαν τη λ. «γυναίκα» στην εικονιστική γραφή; ο μόνος εύκολος τρόπος ήταν να σκιτσάρουν ένα άτομο με μακρύ φόρεμα, σκίτσο που δέν μπορούσε να ερμηνευθεί αλλιώς παρά ώς «γυναίκα». Συνεπώς, μέχρι να μπεί σε ευρεία χρήση η συλλαβική γραφή, οι αναγνώστες (και αντιγραφείς) του ιρκ ΒίτίΓ, εκεί που έλεγε «γυναίκα» δέν έβλεπαν παρα το σκίτσο ενός ατόμου με μακρύ φόρεμα. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η λ. αποδόθηκε ώς «ουζουντονλουγ».

κοιζγγυ είναι σαφώς ο καθρέφτης – βγαίνει απο την πασίγνωστη ρίζα κοιζ / κοιρ = βλέπει. Γίνεται σκόπιμη παρήχηση: κοιζγγυ – κοιλκε (ήταν εντονότερη η παρήχηση όταν ακόμη το ζ ήταν ένα είδος ρ).

Έχω σημειώσει οτι στην εποχή του ιρκ ΒίτίΓ γενικώς δέν χρησιμοποιούνταν τα μέταλλα, γι’ αυτό μπορεί κανείς να ρωτήσει: καλά, είχανε καθρέφτες οι παλιοί Twépquroοι; και απο τί τους φτιάχνανε; όχι απο μέταλλο; Απο μέταλλο ήταν οι καθρέφτες των αρχαίων Ελλήνων και των Κινέζων (η κινέζικη λ. για τον καθρέφτη, 鏡, δείχνει οτι είναι κάτι απο 金, μέταλλο). Και προς μεγαλύτερη περιπλοκή των πραγμάτων, το μέταλλο στα παλιά twepquroικά λεγόταν kweŋ, το οποίο μοιάζει με το κοιζγγυ (καθρέφτης). Η αλταϊκή ρίζα kweŋ μαρτυρείται απο το σουμερικό «ku(g)» και το ιαπωνικό kane (μέταλλο), απο την οποία ρίζα και το twepquroικό kymiш και το κινέζικο 金 (kjǝm = μέταλλο, προπαντός χρυσάφι). Στο twepquroικό kymiш (ασήμι) υπάρχει κάποιος προσδιορισμός, κατα τη γνώμημου ήταν *kweŋ-mil = μέταλλο με λευκή λάμψη. Το –mil ήταν απο μιά άλλη ρίζα που σημαίνει λευκότητα και λαμπρότητα. Μήπως λοιπόν η λ. για τον καθρέφτη δέν ήταν απο τη ρίζα κοιζ- (βλέπει) αλλα απο kweŋ (μέταλλο); Τότε πώς αυτό συνάδει με το οτι το ιρκ ΒίτίΓ δημιουργήθηκε πρίν απο την εποχή των μετάλλων;

Το όλο ζήτημα εξηγείται απλά άν παρατηρήσουμε τα εξής:

- πρώτον, η ρίζα kweŋ δέν σήμαινε επακριβώς μέταλλο, αλλα «στιλπνό».

- δεύτερον, η απλή χρήση ορισμένων μετάλλων δέν σημαίνει υπέρβαση της εποχής του λίθου.

- τρίτον, καθρέφτης μπορούσε να κατασκευασθεί απο διάφορα άλλα υλικά εκτός απο μέταλλο. Όπως, για παράδειγμα:

Οι Αζτέκοι και άλλοι λαοί της Αμερικής είχαν καθρέφτες απο ένα είδος οψιανού (λίθου). Καθρέφτης μπορεί να κατασκευασθεί και απο γυαλί (γνωστό στους παλαιούς Twépquroους με το όνομα σιριξγα), πορσελάνη, και οποιοδήποτε άλλο υλικό που λιώνει και όταν πήξει γίνεται γυαλιστερό. Το πιό απλό νομίζω πως θα ήταν να λιώσουν άφθονο ρετσίνι απο δέντρα πάνω σε μιά μαύρη πλατιά πέτρα (πλάκα), ωστε να σχηματισθεί η επίπεδη επιφάνεια του υγρού, η οποία όταν θα στερεοποιηθεί θα λειτουργεί ώς καθρέφτης. Μπορεί να μήν είναι τόσο λαμπρός σάν καθρέφτης απο ασήμι, αλλα κάνει τη δουλειάτου ώς καθρέφτης. Άλλωστε τα τηγανόσχημα σκεύη των Κυκλαδιτών οι αρχαιολόγοι υποψιάζονται πως γεμίζονταν με νερό για να χρησιμοποιούνται ώς καθρέφτες.

Μπορεί ακόμη πάνω σε πέτρινη πλάκα να έλιωναν και κάποιο μέταλλο, όπως μολύβι ή και χρυσάφι ωστε να σχηματίσει στιλπνή επιφάνεια, και πάλι να λέμε οτι η εποχή ήταν νεολιθική ή και παλαιολιθική ακόμη. Αυτό, άν και περιλαμβάνει κάποιο μέταλλο, δέν είναι δείγμα προηγμένης τεχνολογίας. (Οτι οι αλταϊκοί λαοί γνώριζαν τα μέταλλα ήδη απο την παλαιολιθική εποχή, σημειώνω στην εργασίαμου για ρίζες της πανανθρώπινης γλώσσας). Γενικώς οι Twépquroοι (αλταϊκοί λαοί, άν προτιμάτε τον όρο) είχαν εφευρετικότητα και τεχνολογία πολύ υψηλή για παλαιολιθική εποχή, με λίγα λόγια πολιτισμό σαφώς ανώτερο απο των Κινέζων· μόνο που ο ημινομαδικός, χωρίς μόνιμη εγκατάσταση τρόπος ζωής δέν τους άφησε να αναπτύξουν πέρα απο ένα σημειο τον τεχνικό πολιτισμό, ενώ οι Κινέζοι που εγκαταστάθηκαν στις εύφορες πεδιάδες κοντά στα μεγάλα ποτάμια άρχισαν να εξειδικεύονται σε διάφορες εργασίες αφομοιώνοντας τα πολιτιστικά επιτεύγματα (και τον πληθυσμό, το «αίμα») γειτονικών λαών.

Απο την πανανθρώπινη ρίζα kweŋ (μέταλλο, παλαιότερα: κάθε τί στιλπνό) φαίνεται να προέρχεται το ελληνικό «καινόν».

Συμπεραίνω πως η λ. κοιζγγυ (καθρέφτης) ήταν παλαιότερα *κοιγγυζ, απο τη ρίζα kweŋ (στιλπνό πράγμα). Λόγω λαϊκής ετυμολογίας συνδέθηκε με τη ρίζα κοιζ (βλέπει) και έτσι έγινε κοιζγγυ.

Έτσι, ο χρησμός παλιά άρχιζε απο δύο τετρασύλλαβες λέξεις: ουζουντονλουγ κοιγγυζυσiν. Το κοιγγυζυσiν έπειτα έγινε κοιγγζυσiν λόγω κάποιας αλλαγής της φωνολογίας, ο καθρέφτης απο κοιγγυζ έγινε κοιγγζυ πρίν γίνει κοιζγγυ. Η λ. παρηχούσε με το κοιλκε (στη λίμνη) αλλα και με το κεγγρεενυρ. Εκτός τούτου, σε ολόκληρο τον χρησμό παρηχούν σκόπιμα ένα σωρό συλλαβές σε –γγ και –ν:

ουζουντονλουγ κοιγγζυσiν ιξγινμης ἰαριν ἰαγγρααἰουρ κεγγρεενυρ (ανξα Βiλiγγ, εντάξει αυτό είναι σε όλους τους χρ.) μουγγλουγ αњιγ.

Οι έρρινοι φθόγγοι, καθώς παρατήρησε ο Πλάτων, δίνουν την αίσθηση της εσωτερικότητας· στην προκειμένη περίπτωση, αισθητοποιούν το παράπονο, τον λυγμό που γεμίζει την ψυχή της γυναίκας. Σ’ αυτήν την εντύπωση συντείνουν και οι υπόλοιποι ήχοι του χρ., μάλιστα τα λ.

ἰαριν κηξε είναι συνηθισμένος λογότυπος στο ιρκ ΒίτίΓ, γενικότερα συνηθισμένη φράση της τότε twepquroικής γλώσσας.

Εδώ αντί να πεί:

ἰαριν κηξε ἰαγγρααἰουρ κηγγρεενυρ

λέει:

ἰαριν ἰαγγρααἰουρ κηξε κηγγρεενυρ,

για να γίνει ακόμη πιό αισθητή η παρήχηση ἰαριν με ἰαγγρααἰουρ, κηξε με κηγγρεενυρ. (Το ρήμα κεγγρεεν- σε κάποιες παλιές διαλέκτους ήταν κηγγρεεν-, έτσι πρέπει να ήταν αρχικά και στο ιρκ ΒίτίΓ καθώς η παρήχηση δείχνει). Θέλει, με απλά λόγια, να πεί «πρωί βράδυ, δηλαδή ασταμάτητα, μεμψιμοιρεί και γκρινιάζει». Το κηγγρεενυρ δηλώνει μισοπνιγμένο ήχο, ενώ το ἰαγγρααἰου = ελεύθερο, καθαρό ήχο. Είναι αρκετό να μεταφράσουμε το κηγγρεενυρ: γκρινιάζει, το ἰαγγρααἰουρ ωστόσο έχει την παρασημασία της ανόητης φλυαρίας. Μεγαλόφωνα χαζολογώντας ελεεινολογεί την τύχητης, μουρμουρίζοντας γκρινιάζει· είναι πολύ λυπημένη, όπως δηλώνει το «μουγγλουγ όλ». Μόνο δύο απο τους 65 χρ. είναι «αњιγ ἰαβλακ» (εξαιρετικά κακοί), και ο ένας είναι αυτός. Γιατί τόση λύπη; διότι έχασε τον καθρέφτητης και δέν μπορεί να τον ανακτήσει. Ο καθρέφτης χάθηκε απο δικότης σφάλμα: της έπεσε. Ο καθένας μπορεί να κάνει τέτοιο σφάλμα, δέν είναι αυτό μεγάλο σφάλμα. Το μεγάλο σφάλμα είναι η μεγάλη ανοησία να θρηνείς έτσι για ένα αντικείμενο που όσο κι άν είναι πολύτιμο δέν είναι αναντικατάστατο. Σήμερα λέγεται στην Ευρώπη οτι το να σου σπάσει καθρέφτης σημαίνει εφτά χρόνια γουρσουζιά. Εδώ όμως δέν έσπασε, απλώς έπεσε στη λίμνη. Δέν είναι τυχαία η αναφορά της λίμνης: ολόκληρη η λίμνη είναι ένας μεγάλος καθρέφτης: ένα αγαθό που προσφέρει η φύση τόσο απλόχερα· αλλα η γυναίκα δέν κοιτάζει το φυσικό που προσφέρεται τόσο άφθονα, κοιτάζει το ανθρωπογενές που αποκτιέται δύσκολα. Δέν είναι κάτι άμεσης ανάγκης, όπως το φαγητό, το νερό, η στέγη· μπορεί να ζήσει και χωρίς αυτό. Μπορεί ακόμη να αποκτήσει έναν άλλο καθρέφτη, έστω κι άν οι καθρέφτες τότε είχαν μεγάλη αξία. Αλλα αυτή θέλει τον καθρέφτη τον δικότης που τον έχει συνηθίσει – και χάθηκε για πάντα. Δέν είναι αστείο, όλοι οι άνθρωποι δενόμαστε ψυχικά με κάποια αντικείμενα. Στον καθρέφτη έβλεπε το πρόσωπότης· ταύτισε το αντικείμενο με τον εαυτότης, σάν να έλεγε: «ο καθρέφτης είμαι εγώ». Ένας νεοέλληνας λογοτέχνης έγραψε: «ο καθρέφτης έπλασε τον άνθρωπο κατ’ εικόνα και ομοίωσίντου».

Δέν είναι καλύτερα να τείνουμε να γίνουμε έτσι όπως θέλουμε να γίνουμε, παρά να τείνουμε να γίνουμε όπως φαινόμαστε στον καθρέφτη; Ήταν μιά μάγισσα (λέει το παραμύθι της Χιονάτης) που κοίταζε κάθε μέρα τον εαυτότης στον καθρέφτη και ρωτούσε: «καθρέφτη, καθρεφτάκιμου, πέςμου, υπάρχει πιό όμορφη απο μένα στον κόσμο;». Η κάθε γυναίκα έχει μέσατης μιά τέτοια μάγισσα. Θέλει να αναδεικνύεται ανώτερη απο τις άλλες. Βαθμολογεί τον εαυτότης όταν κοιτάζεται στον καθρέφτη. Κι όταν έχει έναν εραστή, τον χρησιμοποιεί σάν καθρέφτη. Βαθμολογεί τον εαυτότης με βάση τον άντρα: πόσο άξιος είναι και πόσο όμορφη την θεωρεί. Αυτός ο μεγάλος εγωισμός βγάζει σε κακό την ίδια τη γυναίκα. Την κάνει ανελεύθερη και ανόητη, γιατί όλοι οι άνθρωποι έχουν κατα βάθος την ίδια αξία (μ’ όλο που όντως διαφέρουν στις ικανότητες)· νομίζει λοιπόν οτι έχει μικρή ή μεγάλη αξία, αντί να κοιτάζει να ασκήσει τις ικανότητεςτης.

Στην πραγματικότητα, η απώλεια του καθρέφτη αυτού του χρησμού είναι καλός οιωνός. Ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης είχε πάντοτε επιτυχίες· ο φίλοςτου Αιγύπτιος φαραώ Άμασις του επεσήμανε πως αυτό είναι ανησυχητικό: θα έπρεπε να χάσει και κάτι. Γι’ αυτό ο Πολυκράτης πέταξε στη θάλασσα το αγαπημένοτου δαχτυλίδι και λυπήθηκε πολύ γι’ αυτό. Μα το βρήκε ένας ψαράς στην κοιλιά ενός ψαριού και του το πρόσφερε! Αυτό ανησύχησε πολύ τον Άμασι, που έκοψε τις σχέσεις με τον Πολυκράτη λέγοντας οτι δέν θέλει να έχει φίλο έναν άνθρωπο που του μέλλονται μεγάλες συμφορές, γιατί θα λυπηθεί για τον φίλοτου, αφού είναι τόσο τυχερός που σημαίνει οτι έπειτα θα σταθεί πολύ άτυχος.

Είναι στην πραγματικότητα ευτύχημα που δέν ξαναβγαίνει ο αγαπημένος καθρέφτης απο τη λίμνη. Η λύπη προμηνύει μεγαλύτερη χαρά. Το δυστύχημα θα είναι μόνο άν η γυναίκα απο την πολύ λύπη κάνει κακό στον εαυτότης.

Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν μεγάλη ντροπή να χάσουν την ασπίδα στη μάχη. Ήταν λοιπόν ανόητος ο Αρχίλοχος; που είπε:

ΑΥΤΟΝ Δ(Ε) ΕΞΕΣΑΩΣΑ· ΤΙ ΜΟΙ ΜΕΛΕΙ ΑΣΠΙΣ ΕΚΕΙΝΗ;

ΕΡΡΕΤΩ! ΕΞΑΥΤΙΣ ΚΤΗΣΟΜΑΙ ΟΥ ΚΑΚΙΩ!

«Τον εαυτόμου τον έσωσα, την ασπίδα θα κοιτάζω; να πάει στα κομμάτια, θ’ αποκτήσω άλλη ασπίδα και καλύτερη!». Σοφά τα είπε αυτά και όχι ανόητα. Την ίδια σοφία έχουν τα λόγια του Berthold Brecht: «η υπερβολική αγάπη για τον εαυτόμας οδηγεί πάντοτε στην αυτοκτονία». Άν καταλάβει αυτά τα λόγια ο λαβών τον χρησμό, θα ξεπεράσει τη λύπητου. Του μέλλεται να κερδίσει επειδή έχασε.

Πρέπει να είναι ήδη προφανές οτι αυτού του χρησμού ανάπτυξη είναι ο 41(3) που ονομάζεται 損 (suən στα παλιά κινέζικα), το γράμμα αυτό δέν εξηγείται με όσα γνωρίζουν ώς σήμερα οι ειδικοί, γι’ αυτό και ο Kalgren υποθέτει πως αποτελείται απο το 員του οποίου όμως δέν γνωρίζει τη λειτουργία («function uncertain») σε αυτό το γράμμα. Στην πραγματικότητα, το γράμμα αυτό χρησιμοποιήθηκε αρχικά στο twepquroικό κείμενο του ιρκ ΒίτίΓ για να αποδώσει το χάσιμο του καθρέφτη στη λίμνη. 扌ήταν η εικόνα ενός χεριού, απο το οποίο 口κατρακυλάει貝 ο καθρέφτης. Το 口 (που ήταν κύκλος στην παλιά γραφή) απέδιδε την έννοια του «κατρακυλάει», αλλα ίσως και να ήταν απλώς ένας κύκλος (περίγραμμα) που εννοούσε «λίμνη». Το 貝γενικά ερμηνεύεται ώς όστρακο υδρόβιου μαλακίου, που ήταν πράγμα αξίας και χρησιμοποιούνταν ώς νόμισμα. Εν προκειμένω όμως το 貝 προήλθε απο σκίτσο που παρίστανε τον καθρέφτη. Υπάρχουν και άλλα κάμποσα κινέζικα γράμματα που προήλθαν απο εικονιστικά γράμματα χρησιμοποιούμενα στο ιρκ ΒίτίΓ, καθότι το ιρκ ΒίτίΓ και τα εξ αυτού έργα ήταν τα κυριότερα και τα πιό γνωστά γραπτά κείμενα στους αρχαίους Κινέζους όπως και στους αρχαίους Twépquroους.

Στη σωζόμενη ψευδοκινεζική μορφή του (3), το κείμενο παντού επισημαίνει οτι η απώλεια θα βγεί σε καλό. Μάλιστα το κείμενο των παρατηρήσεων για όλα τα ζεύγη των αντιθέτων εξαγράμμων λέει οτι τα εξάγραμμα 益 42(3) και損 41(3), αυτό που εξετάζουμε τώρα, είναι η αρχή της παρακμής και της ακμής αντίστοιχα· τουτέστιν, το益 42(3) που σημαίνει αύξηση, κέρδος, είναι στην πραγματικότητα η αρχή της παρακμής, ενώ το損 41(3) που σημαίνει χασούρα είναι στην πραγματικότητα η αρχή της ακμής. Για τις επιμέρους γραμμές του損 41(3) βλέπε στη σελίδα για το (3).

Παρατηρώντας τους αριθμούς 112, βγάζουν τρίγραμμο ☱ που σημαίνει χαρά, καθώς επίσης λίμνη (το πιό ευχάριστο μέρος να βρίσκεται κανείς, είναι μιά λίμνη, λέγεται στα σχόλια των τριγράμμων). Το 1 στην πρώτη θέση είναι το άτομο (1 στην πρώτη θέση έχει τη σημασία του ζωδίου του Κριού, ενθουσιασμός, μεγάλη ιδέα για τον εαυτό). Το 1 στη δεύτερη θέση είναι το είδωλο στον καθρέφτη, που βλέπονταςτο χαίρεται. Το 1 αποβαίνει 2 στην τρίτη θέση, που βρίσκεται σε επαφή με το 1 (στη 2^η θέση), συνεπώς νικιέται (είπαμε πως το 2 = βαρύ νικιέται απο το 1 = δυνατό)· γι’ αυτό λέγεται οτι χάνει ένα αγαπημένο πράγμα: τον καθρέφτη. Έτσι έχουμε θλίψη στον τόπο της χαράς (λίμνη). Εδώ είναι το οξύμωρο του χρησμού, όπως και στο γεγονός οτι η ίδια η λίμνη λειτουργεί ώς καθρέφτης, καθρεφτίζει.

Άν ψάχνετε κάποιον χρησμό που να αποδίδει την θλίψη του θανάτου, είναι τούτος εδώ. Η θλίψη του θανάτου είναι θλίψη για την απώλεια του ειδώλουμας στον καθρέφτη, που νομίζουμε οτι είναι ο ίδιοςμας ο εαυτός· γι’ αυτό και δέν γνωρίζουμε τον ίδιομας τον εαυτό που είναι αθάνατος. Γνωρίζουμε μόνο το καθρέφτισμα του εαυτούμας σε κάποιο αντικείμενο, όπως είναι το σώμαμας· κι άλλοτε ταυτίζουμε την ύπαρξήμας με κάτι άλλο, επίσης φθαρτό. Τί κρίμα να μήν μπορούμε οποιαδήποτε στιγμή να βλέπουμε το καθρέφτισμάμας στη μεγάλη λίμνη!

Η συμβουλή: 象το αρχαίο βιβλίο 曰 λέει：山στο βουνό ( =το πάνω 3γραμμο) 下απο κάτω 有υπάρχει 澤λίμνη ( =το κάτω 3γραμμο)，損 αυτό ονομάζεται «χάσιμο του καθρέφτη στη λίμνη»。(σε τέτοια περίπτωση) 君子ο ανώτερος άνθρωπος 以 χειρίζεται (την κατάσταση ώς εξής): 懲καταστέλλει 忿την οργήτου, 窒φράζει 欲τον πόθοτου。

Η εικόνα του βουνού με λίμνη στους πρόποδες θυμίζει το κατρακύλισμα (στην πλαγιά) ενός αντικειμένου που καταλήγει κάτω στη λίμνη. Απο την ίδια εικόνα βγαίνει η συμβουλή: στη λίμνη το νερό (που συμβολίζει τα συναισθήματα) δέν μπορεί να προχωρήσει, γιατί σάν φράγμα στέκεται το βουνό. Έτσι φράγμα βάζει ο ανώτερος άνθρωπος στα συναισθήματατου (οργή και πόθο, που είναι εν προκειμένω καταστροφικά).

 

23(1) ▫4-4-2▫

Το 112 του χρ. 22(1) θύμισε το 442 του χρ. 23(1). Καί στους δύο αυτούς χρ. υπάρχει ανωριμότητα. Αλλα ενώ ο 22(1) είναι γεμάτος απελπισία, ο 23(1) είναι γεμάτος ελπίδα.

Και αυτού του χρ. το κείμενο χρειάζεται αποκατάσταση, δέν έχει ακόμη μεταφραστεί καθόλου σωστά. Κατ’ αρχήν δέν ήταν ώς τώρα γνωστό πιό ακριβώς πουλί είναι το «κεκυκ». Καθώς έχω σημειώσει στο κεφάλαιο για τα ζώα του ιρκ ΒίτίΓ, είναι οπωσδήποτε ένα είδος κιρκινεζιού: βραχοκιρκίνεζο ή στεππόκιρκος. Κατα τη γνώμημου η λ. κεκυκ συγγενεύει με την ελληνική λ. κίρκος που απαντά ήδη στον Όμηρο. – υκ φαίνεται να είναι κατάληξη υποκοριστικού. Κατα τον Όμηρο είναι «το πιό ευκίνητο απ’ όλα τα πουλιά», και «ταχύς αγγελιαφόρος του Απόλλωνα», άρα πολύ καλός οιωνός, αφού ο Απόλλων ήταν θεός του ήλιου, της ομορφιάς, του φωτός, της σεμνής χαράς. Για τους Twépquroους αυτό το πουλί πρέπει να ήταν ο καλύτερος οιωνός· τα κόκκαλάτου τα χρησιμοποιούσαν για τελετουργίες αποτροπής του κακού, και το να βρεί κανείς κουτσουλιά απο κεκυκ ήταν πολύ καλό σημάδι. Το να πέσει κάπου κουτσουλιά πουλιού, θεωρείται ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα και στην twepquroία οτι είναι γούρι. Αυτή η πεποίθηση υπήρχε λοιπόν και στους αρχαίους Twépquroους· πόσο μάλλον γούρι ήταν να βρεί κανείς κουτσουλιά του πιό ευοίωνου πουλιού, του κεκυκ.

(Στις αρχαιότατες ινδικές βέδες, κυρίως στο ΑΘΑΡυΑ-υΕΔΑ, δυσοίωνο θεωρείται μόνο το κουτσούλισμα ορισμένων πολύ δυσοίωνων πουλιών).

Η λ. ξίκ έχει σταθεί μέχρι τώρα μέγα μυστήριο για τους φιλολόγους. Στο χειρόγραφο είναι γραμμένη με τα γράμματα εξ-ου-εκ = , το οποίο δέν μπορεί να σταθεί με καμιά κυβέρνηση, διότι το  (ου) είναι οπίσθιο φωνήεν και δέν είναι δυνατόν να πηγαίνει με το  (εκ) που είναι πρόσθιο ουρανικό σύμφωνο. Άρα είναι οπωσδήποτε λάθος του γραφέα. Για να αποκαταστήσει το λάθος, ο ΤΑΛΑΤ ΤΕΚίΝ προτείνει τη φαεινήτου ιδέα οτι  είναι λάθος αντί για το «σωστό»  (εξ-εκ-εκ) το οποίο είναι δυνατόν να διαβαστεί ξεκiκ ( = lark, κορυδαλλός). Αυτό δέν στέκει· είναι εντελώς παράλογο. Άν ο γραφέας είχε στο νούτου να γράψει  , θα είχε στο νούτου «πρέπει να γράψω ένα  και δύο », γι’ αυτό και δέν θα ξεχνούσε την γραμμούλα, που άν λείπει, το  (εκ) γίνεται  (ου).

Σε κανένα σημείο στο ιρκ ΒίτίΓ ο γραφέας δέν έγραψε  (ου) αντί για  (εκ). Το αντίθετο,  αντί για το σωστό , το έχει κάνει, στον χρ. 32:  αντί του σωστού  (ολ).

Το  ήταν το πιό εύκολο γράμμα στο χέρι του γραφέα. Γι’ αυτό και κατα κανόνα ο γραφέας γράφει  όπου περιττεύει στις περιπτώσεις που ακολουθεί ΟΚ = ↓ = , ή ΟΠ =  . Αντιθέτως, το  (ί) ήταν σχετικά δύσκολο στο χέρι: ήθελε δύο γραμμές που δέν είναι η μιά συνέχεια της άλλης. Λόγω της ευκολίας του , στον χρ. 50 ο γραφέας παρασύρθηκε να γράψει  αντί  (ΟΛ), δηλαδή  αντί του δυσκολότερου  (ΑΛ). (Ωστόσο, δέν θα έγραφε  αντί *(ΕΞ-ΕΚ-ΕΚ = * ΞΕΚiΚ), γιατί θα φαινόταν αμέσως οτι δέν είναι δύο ίδια γράμματα όπως σκόπευε να γράψει). Λόγω της ευκολίας ωστόσο του  σε σχέση με το , σε άλλες δύο περιπτώσεις (που μ’ αυτήν γίνονται τρείς), ο γραφέας έγραψε  (ΟΥ) αντί του σωστού  (ί/ι): στον χρησμό 6:  αντί για το σωστό  (ἰαριλμης), και στον χρ. 10:  αντί του σωστού  (καμιις). Σωστά είναι γραμμένο το καμιις στον χρ. 38. Σ’αυτές τις δύο περιπτώσεις, ο γραφέας επηρεάστηκε απο το προηγηθέν  (εμ), το οποίο αρχίζει με . Μάλιστα στον χρ. 6 δέν πρόσεξε οτι μετά το λανθασμένο  ακολουθεί  (ΕΣ) το οποίο δέν μπορεί να υπάρχει μετά το  (ΟΥ)· διότι το ΕΣ πάει μόνο μετά απο πρόσθια φωνήεντα ενώ το ου είναι οπίσθιο. Παρασύρθηκε επίσης γιατί το  (ΕΜ) είναι απο τα λίγα γράμματα που πάνε καί με πρόσθια καί με οπίσθια φωνήεντα· τέτοιο γράμμα είναι και το  (ΕΞ) στη λέξη  (ΞίΚ)· σ’ αυτήν την περίπτωση, ο γραφέας παρασύρθηκε απο  που ακολουθούσε, γιατί για να γράψεις  (ΕΚ) όπως και  (ΕΜ), πρώτα έπρεπε να γράψεις . Αυτοί είναι οι παλαιογραφικοί λόγοι για τους οποίους δέν στέκει να ήταν *(*ξεκiκ) η σωστή λέξη, αλλα πρέπει να ήταν  (ξίκ).

Αλλα υπάρχουν όχι λιγότερο ισχυροί νοηματικοί λόγοι: τί γυρεύει ο *ξεκiκ (κορυδαλλός) σ’ αυτόν τον χρησμό; το παιδί βρήκε την κουτσουλιά, απο κεκυκ ήταν η κουτσουλιά, τί σχέση έχει ο κορυδαλλός για να γίνει καλότυχος; Αυτός που έχει λόγο να γίνει καλότυχος, είναι το παιδί που βρήκε την κουτσουλιά, και όχι ένα άλλο άσχετο πουλί. Η έκφραση ξίκ ετ ήταν πολύ συνηθισμένη στα Twépquroικα, τόσο ωστε συχνά να χρησιμοποιείται ώς μία λέξη: ξίκετ. Αυτό σήμαινε «ωμό κρέας», αλλα μεταφορικά «ωμός (χωρίς πείρα) άνθρωπος». Η έκφραση ξίκ ερ = ωμός (δηλαδή χωρίς πείρα) άνθρωπος, είναι καλώς γνωστή στα παλιά twepquroικά, και ηχεί πολύ κοντά στο ξίκ ετ. ετ σήμαινε κρέας, αλλα επίσης σάρκα, σώμα. Στα νέα ελληνικά επίσης η μεταφορά «ωμός» = δίχως πείρα, είναι συνηθισμένη, ανάλογα επίσης λέμε: «θέλει να ψηθεί», «δέν έχει ψηθεί στη δουλειά», δηλαδή δέν έχει αποκτήσει εμπειρία ωστε να έχει όσο πρέπει πρακτικότητα και αποδοτικότητα.

Τώρα που αποκαταστήσαμε το κείμενο, μπορούμε να παρατηρήσουμε τις σκόπιμες παρηχήσεις:

κεκυκ τεζεκίν – ξίκ ετίγγ

Βουλτι – κουτλουγ Βολζουν.

Το ογλαν είναι στα παλιά Twépquroικα πληθυντικός. Δέν αποκλείεται να είναι με μεταγενέστερη σημασία ενικού, αλλα κατα τη γνώμημου είναι αυθεντικός τύπος, δηλαδή το αρχικό κείμενο έλεγε: «απο τα αγόρια ένα βρήκε κατα τύχη (κουτσουλιά απο κεκυκ = βραχοκιρκίνεζο ή στεππόκιρκο)». Ώς μικρό παιδί, δέν ήξερε απο τί πουλί είναι ή τί προοιωνίζει. Πήρε την κουτσουλιά και την έδειξε στον πατέρατου. Ο πατέρας αναγνωρίζοντας αμέσως οτι είναι απο κεκυκ, κατάλαβε οτι το μικρό παιδί, που το έλεγε ωμό (άπειρο απο τη ζωή), θα έχει λαμπρό μέλλον· γι’ αυτό αναφωνεί: «μικρόμου, ακόμη δέν ξέρεις τίποτε απο τη ζωή, δέν είσαι εις θέσιν να την αντιμετωπίσεις, δέν κάνεις για δουλειά, και όμως ωριμάζεις, θα έρθει καιρός που θα ωριμάσεις, θα γίνεις άντρας, και τότε θα είσαι πολύ καλότυχος – γιατί το αξίζεις· είσαι άνθρωπος με αξία που δέν φαίνεται τώρα, όταν έρθει η ώρασου, η αξίασου θα φανεί».

Αυτός που έλαβε τον χρησμό, συμβολίζεται με το παιδί που βρήκε την κουτσουλιά. Βέβαια, μπορεί να μήν είναι παιδί. Συμβολίζεται με παιδί, γιατί στο θέμα που ρωτάει είναι άπειρος. Επίσης, (τουλάχιστον προσωρινά, σε σχέση με το θέμα που τώρα τον απασχολεί) έχει μιά χαρακτηριστική παιδική αθωότητα, απονήρευτη καρδιά, όρεξη να δουλέψει για κάθε τί καλό, εύκολα ενθουσιάζεται και εύκολα απογοητεύεται, όπως τα παιδιά. Κι ακόμη παρομοιάζεται με παιδί, γιατί η αξίατου ακόμη δέν φαίνεται. Όπως ένα παιδί, δέν ξέρουμε τί χαρακτήρα θα δείξει και τί επιτεύγματα θα έχει όταν μεγαλώσει. Η ζωή ωστόσο παρουσιάζει ένα σημάδι που δείχνει οτι ο άνθρωπος αυτός έχει μεγάλη αξία, γι’ αυτό και όταν έρθει η ώρα θα διακριθεί στον κύκλοτου. Το σημάδι, βεβαίως, άν και συμβολίζεται με την κουτσουλιά του κεκυκ, μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο: ένα «σημαδιακό» δηλαδή ένα εντυπωσιακό γεγονός· κάτι που τυχαία ακούς και σε εντυπωσιάζει· ένα ωραίο δώρο που κάποιος σου προσφέρει· ένα τραγούδι που για πρώτη φορά το ακούς και σου αρέσει πολύ· μιά άσπρη ή κανελί γάτα που αντικρύζεις βγαίνοντας απ’ το σπίτισου ή όταν αρχίζεις μιά καινούργια δουλειά· το γλυκό κελάηδημα ενός πουλιού· ένα ωραίο όνειρο· και οτιδήποτε άλλο που σου κάνει εντύπωση, αλλα δέν είσαι σίγουρος τί προμηνύει και άν προμηνύει. Τώρα που ρώτησες χρησμό, σε βεβαιώνω: ναί, όντως προμηνύει κάτι πολύ καλό σε σχέση με το θέμα που σε απασχολεί.

Υπάρχει μιά οθωμανική παροιμία πολύ γνωστή στους εκ Μικρασίας Έλληνες: «ολαΖακ ουσακ ΓοιτυνΔεν Βελλί» = «το παιδί που πρόκειται να γίνει (κάτι, κάτι σπουδαίο), και απο τον πρωκτότου ακόμη φαίνεται!» Δηλαδή, άν και θεωρείται δύσκολο να κρίνουμε απο μικρή ηλικία τί θα γίνει ένας άνθρωπος, μπορούμε, άν έχουμε παρατηρητικότητα, απο πολλά πράγματα να καταλάβουμε τί μέλλον θα έχει, ακόμη και απο πράγματα που θεωρούνται κυριολεκτικά ασήμαντα, όπως είναι τα κόπρανα του παιδιού, μπορούμε να καταλάβουμε τί θα γίνει όταν μεγαλώσει. Αυτή η παροιμία, και ο παρών χρησμός, πηγάζουν απο την ίδια αντίληψη. Είναι πιθανόν η παροιμία εκεί που λέει «ΓοιτυνΔεν Βελλί» (= «και απο τον πρωκτότου φαίνεται»), αρχικά να έλεγε: «και απο την κουτσουλιά (που βρήκε) φαίνεται τί θα γίνει (όταν μεγαλώσει)». Σημειωτέον, μιά συνήθης παραλλαγή της παροιμίας λέει «το παιδί και απο τα κόπρανατου ακόμη φαίνεται (τί θα γίνει)».

Οι αριθμοί του χρ. 442 βγάζουν το τρίγραμμο ☷, που φανερώνει υποτακτική ακόμη θέση, ο άνθρωπος είναι ακόμη «υπό», δέν μπορεί ακόμη να δράσει αυτόβουλα και δυναμικά, ωστε να φανεί η αξίατου. Αρχικά είναι το 4 (ελαφρύ), και εξακολουθεί να είναι 4, που δείχνει πως είναι ακόμη μαλακός, εύπλαστος, ευαίσθητος, όχι «ψημένος» στη ζωή· για αρκετό καιρό είναι έτσι, έπειτα όμως γίνεται 2 (βαρύ), δηλαδή στέρεος, ώριμος, άξιος. Τώρα είναι ακόμη «ωμός», αλλα με άλλους επίσης «ωμούς», επειδή είναι μαζί με ομοίους, έχει καλή τύχη (η πιό ευνοϊκή σχέση μεταξύ μαντικών αριθμών σε όλα τα συστήματα είναι η σχέση ενός αριθμού με τον όμοιοτου, εν προκειμένω το πρώτο 4 με το δεύτερο 4). Έπειτα γίνεται 2, το 2 νικά το 4, έτσι ωριμάζοντας θα γίνει ηγέτης ανάμεσα στους συγκαιρινούςτου. (Το πρώτο 4 είναι ο ερωτών, το δεύτερο 4 οι άλλοι που είναι γύρωτου, και ο ερωτών αποβαίνει 2, που νικά το 4 στη δεύτερη θέση· έτσι, στην αρχή είναι σε αρμονία με τους γύρωτου, έπειτα υπερέχει απο τους άλλους). Βλέπουμε λοιπόν οτι ο ερωτών προορίζεται να αποκτήσει ηγετική θέση ανάμεσα στους νύν ομοίουςτου (με τους οποίους έχει φιλική σχέση), γι’ αυτό έχει σημασία που ο χρησμός λέει ογλαν (αγόρια) και όχι ογουλ (αγόρι)· μιλούσε για ομάδα αγοριών, ανάμεσα στα οποία ο ερωτών προορίζεται να έχει εξέχουσα θέση.

Ολοφάνερα λοιπόν, αυτού του χρησμού ανάπτυξη είναι ο 49(3) που ονομάσθηκε 革 “kɒk” στα παλιά κινέζικα, στο λεξικό του Kalgren ερμηνεύεται: «δορά, γδέρνω, αφαιρώ, στερώ». Ευνόητο είναι πως η λ. αυτή διαλέχθηκε για να αποδώσει φωνητικά το κεκυκ (ή κεκ, χωρίς την υποκοριστική κατάληξη –υκ), ενώ συνάμα το γράμμα 革προσέγγιζε το σκίτσο που παρίστανε το κεκυκ, σκίτσο πουλιού που ανοίγει τα φτεράτου και υψώνεται προς τον ουρανό. Απο παρόμοιο σκίτσο προήλθε το 燕 (χελιδόνι). Όπου απαντά η λ. 革 στον χρ. 49(3), είναι απόδοση του κεκυκ, που έχει τη σημασία «καλός οιωνός». Όπως στα ελληνικά «οιωνός» σήμαινε αρχικά «πουλί», αλλα πήρε τη σημασία του προγνωστικού σημείου, έτσι και στα twepquroικά κεκυκ ήταν ένα είδος κιρκινεζιού, αλλα πήρε τη σημασία «καλός οιωνός». Οι Κινέζοι σχολαστικοί, κατα το ειωθόςτους, απέδωσαν στον χρ. 49(3) πολιτική σημασία, ερμηνεύονταςτον ώς «πολιτική μεταρρύθμιση, επανάσταση» (ερμηνεία «εξ ιδίων τα αλλότρια», ελάχιστα σχετική με το αυθεντικό κείμενο του χρησμού).

象(επι αυτού του χρησμού) το αρχαίο βιβλίο 曰συμβουλεύει：澤στη λίμνη (πάνω τρίγραμμο) 中μέσα 有έχει 火φωτιά (το κάτω τρίγραμμο)，革 (αυτό το εξάγραμμο ονομάζεται) κεκυκ (ενός είδους κιρκινέζι της στέππας)。君子ο ανώτερος άνθρωπος 以 το χρησιμοποιεί ώς εξής: 治οργανώνοντας 曆το ημερολόγιο 明κατανοεί 時τις ώρες (τους καιρούς, τις εποχές)。Αυτή η συμβουλή γίνεται κατανοητή άν έχουμε κάποια ιδέα του κινέζικου ημερολογίου. Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά μαζί ημερολόγια που λειτουργούν παράλληλα συναπαρτίζοντας το κινέζικο ημερολόγιο. Είναι μιά ολόκληρη επιστήμη, που έχει σχέση με κάθε επιστητό πράγμα και με κάθε δραστηριότητα. Το κάθε στοιχείο του ημερολογίου φανερώνει κάτι ώς προς τα πνεύματα που «εφημερεύουν» κάθε μέρα και κάθε στιγμή, και ώς προς τις δραστηριότητες που ενδείκνυνται σε κάθε χρονική μονάδα. Καθώς λένε οι Αζτέκοι και οι άλλοι μεσοαμερικανικοί λαοί, δέν μπορούν όλα τα πνεύματα να «εφημερεύουν» μαζί, γιατί αλληλοσυγκρούονται, άλλα κακά, άλλα καλά, οπότε θα αλληλοκαταστρέφονταν. Έτσι, τα διάφορα πνεύματα έχουν το καθένα ξεχωριστή θέση, όχι μόνο στο ημερολόγιο, αλλα και στα είδη των φυτών, των ζώων, των ουρανίων σωμάτων, των ανθρώπινων τάξεων, και στο κάθε τί. Πάρα πολλά στοιχεία του κινέζικου ημερολογίου έχουν παλαιοtwepquroική προέλευση. Το πιό χαρακτηριστικό: τα δώδεκα ζώα σύμβολα, στα οποία οι παλαιοί ταξινομούσαν όλα τα είδη των ζώων, και τους βασικούς τύπους των ανθρώπων. Αναφέρω αυτό γιατί είναι το μόνο γνωστό στο ευρύ κοινό. Υπάρχουν όμως αμέτρητα άλλα στοιχεία στο κινέζικο ημερολόγιο, που το μεγαλύτερο μέροςτου έχει καθώς είπα παλαιοtwepquroική προέλευση. Όταν κανείς γνωρίζει τα στοιχεία του ημερολογίου, τότε καταλαβαίνει όλα τα «σημεία των καιρών». Έτσι ο «ανώτερος άνθρωπος» (δηλαδή αυτός που παίρνει τον χρησμό), καταλαβαίνει τη σημασία των μικρών πραγμάτων, όπως η κουτσουλιά του κεκυκ που βρήκε ένα μικρό παιδί.

 

24 και 25 (3)

Καί οι δύο αυτοί χρησμοί δίνονται απο τους ίδιους αριθμούς: 3-1-3. Όταν κάποιος ελάμβανε ώς χρησμό τους αριθμούς 3 1 3, πώς ήξερε άν πρέπει να διαβάσει τον 24 ή τον 25 χρ.; Και πρώτ’ απ’ όλα, πώς είναι δυνατόν στον ίδιο αριθμό να αντιστοιχούν δύο χρησμοί; Αυτό το παράδοξο δέν βρίσκεται μόνο στο ιρκ ΒίτίΓ. Βρίσκεται και σε ένα άλλο σύστημα μαντικής, κινέζικο (αλλα ακολουθεί μάλλον κάποιο twepquroικό πρότυπο), που οι χρησμοί δίνονται απο τρία στοιχεία: 陽 (ἰαγγ, θετικό) 陰 (ἰίν, αρνητικό) και 聖 (σοφία, ιδανική αρμονία), σε τρείς θέσεις· κατα συνέπεια, οι δυνατοί συνδυασμοί μαθηματικώς είναι 27· οι χρησμοί όμως, μιά και αντιστοιχούνται στα 28　宿 («καταλύματα» της Σελήνης, αστερισμοί), είναι 28. Πώς είναι δυνατόν με 27 μαθηματικές πιθανότητες να παράγονται 28 χρησμοί; Είναι γιατί ο μαντικός αριθμός 陰陽陽 αντιστοιχεί σε 2 διαφορετικούς χρησμούς, τον 9^ο και τον 14^ο. Το αντίστοιχο συμβαίνει με τον αριθμό 313 του ιρκ ΒίτίΓ: αντιστοιχεί σε δύο διαφορετικούς χρησμούς, τον 24 και τον 25. Όταν υπάρχει ένα διμελές σύνολο, το ένα στοιχείο πρέπει να είναι 陰 (ἰίν) το δέ άλλο 陽 (ἰαγγ). Συνεπώς, απο τους χρ. 24 και 25 ο ένας αναφέρεται στο ἰίν, ο άλλος στο ἰαγγ. Ο χρ. 24 μιλά για επιθυμία, ανάγκη, που είναι κάτι το ἰίν, θηλυκό. Ο χρ. 25 μιλά για δυνάμεις, η δύναμη είναι ἰαγγ, αρσενικό. Μ’ όλο που καί οι δύο χρησμοί είναι δυσμενείς, καί στους δύο εκφράζεται ένα λάθος του ερωτῶντος, όταν κάποιος λάβαινε ώς χρησμό τους αριθμούς 313, χρειαζόταν να καταλάβει σε τί έγκειται το λάθοςτου, ωστε να μπορέσει να το διορθώσει· όταν λοιπόν κάποιος τύχαινε να λάβει τους αριθμούς 313, έπειτα με κάποια μαντική μέθοδο λάμβανε ακόμη έναν αριθμό· άν αυτός ο αριθμός ήταν ζυγός, ίσχυε ο χρ. 24· άν ο τέταρτος αριθμός ήταν μονός, ίσχυε ο χρ. 25. Οι δύο αυτοί χρ. είναι η προέλευση του 38(3) που ονομάζεται 睽 (λέξη που δέν χρησιμοποιήθηκε ποτέ παρα μόνο στην απόδοση αυτού του χρησμού, οι σχολαστικοί λόγιοι την ερμηνεύουν «αλλιθώρισμα»).

Στον χρ. 24(1) ο λαβών έχει επιθυμίες, στον 25(1) έχει δυνάμεις· και στις δύο περιπτώσεις στερείται διάκρισης. Είναι ο μόνος χρ. του ιρκ ΒίτίΓ που η κεντρική ιδέα δίνεται σε δύο εκδοχές. Για ποιό λόγο; Διότι το ιρκ ΒίτίΓ δέν ήταν βιβλίο πρόγνωσης αλλα βιβλίο κριτικής. Το αρχικό κείμενο είχε μόνο τον χρ. 24(1). Υστερότερα οι μάντεις προσέθεσαν τον 25(1), όταν είδαν οτι έπρεπε όχι απλώς να δειχθεί στον ερωτώντα οτι κάνει κάποιο σφάλμα, αλλα να καταλάβει και πώς ακριβώς λειτουργεί η στραβομάρατου, ωστε να μπορέσει να τοποθετηθεί σωστά απέναντι στο πρόβληματου. Η ίδια ανάγκη αυτή έκανε τους Twépquroους μάντεις – ιερείς να αναλύσουν τον κάθε χρ. του ιρκ ΒίτίΓ σε περισσότερες εκδοχές, και έτσι έφτασαν να δημιουργήσουν το周易(3). Ουσιαστικά το (3) δέν είναι παρα το ιρκ ΒίτίΓ με τον κάθε χρησμότου αναλυμένο σε 6 εκδοχές. Ταυτόχρονα όμως, οι 6 αυτές εκδοχές παριστάνουν τα στάδια μιάς ιστορίας, δείχνουν ποιά απο αυτά τα στάδια υλοποιούνται, γίνονται πράξη, και πώς μέσω αυτών των πράξεων αλλάζει η όλη κατάσταση. Όταν το απλό ιρκ ΒίτίΓ έχει τόση σοφία, φανταστείτε πόση σοφία θα είχε το周易(3), άν ήμασταν σε θέση να το διαβάσουμε – που δέν είμαστε· στην αντίστοιχη σελίδα έχω μισοδιαβασμένο, κι αυτό για πρώτη φορά στον κόσμο, το (3) = 周易. Όσοι δέν τα καταλαβαίνουν αυτά, φυσικά δέν καταλαβαίνουν γιατί ο Κομφούκιος θαύμαζε τόσο πολύ το周易(3). Δέν έχουν συνειδητοποιήσει τί αγωνιώδεις (και γενικά αποτυχημένες) προσπάθειες έγιναν για μετάφραση απο το twepquroικό πρωτότυπο, και τί άρδην μεταβολές υπέστη η μυστήρια κινέζικη εικονιστική γραφή απο τον καιρό που πρωτογράφηκε το周易(3).

 

24(1) ▫3-1-3▫

(3-1-3 + ζυγός αριθμός, ή 3-1-3 σε συνθήκες ἰἰν, 陰). Αυτός ο χρ. αρχίζει με ζευγάρια λέξεων:

τεΓλυκ κουλον – ηρκεκ ἰωντΔα – εμίΓ τίλεεἰυρ.

Έτσι διατυπώνεται το τί συμβαίνει. Ο G. Clauson θεωρούσε οτι η λ. τεΓλυκ παράγεται απο το ρήμα τεΓ- = αγγίζει, φτάνει· αυτό δέν πρέπει να ληφθεί υπόψιν, όταν είναι γνωστό πως ο G. Clauson είχε τη μανία να βγάζει εἰ δυνατόν όλες τις λ. παράγωγες άν όχι δάνειες απο ξένη γλώσσα. Δέν είναι προφανής η σχέση του ρήματος τεΓ- με το τεΓλυκ = τυφλό. Επιπλέον, η κατάληξη –λυκ (-λίκ κ.λπ.) κολλάει μόνο σε πτωτικά (ουσιαστικά και ανάλογα) μέρη του λόγου, και ποτέ σε γυμνές ρηματικές ρίζες όπως το τεΓ-. Η ομοιότητα του τεΓλυκ με το ελληνικό «τυφλό», κατα τη γνώμημου δέν είναι τυχαία. Το ελληνικό φ συχνά προέρχεται απο Π.Ι.Ε. gh (οπίσθιο ουρανικό, απο κείνα που ονομάζονται «χειλοϋπερωικά»). Ακόμη και πρόσθια ουρανικά μπορούσαν να γίνουν χειλικά, όπως ekwos -> hippos = ίππος. Γι’ αυτό πιστεύω πως η λ. τεΓλυκ ανάγεται σε κάποια πανανθρώπινη ρίζα t-c ή παρόμοια (πιθανώς twec) που σήμαινε αδυναμία όρασης. Η λ. κουλουν (πουλάρι) βρίσκεται και ώς κουλαν, που δείχνει πως η αρχική μορφή ήταν κουλον. Η λ. ἰωντΔα γράφηκε  (αἰ-ου-αντ-α), καθώς η γραφή εκείνη συνήθιζε να απλοποιεί το τΔ. Ωστόσο, γράφηκε χωρίς απλοποίηση στο ετΔί (χρ. 21) και αυτό να το βλέπουν όσοι δέν θέλουν να παραδεχθούν το –ττ- στον χρ. 21.

 

Το σφάλμα που περιγράφουν αυτές οι 6 λέξεις είναι αυτονόητο: το αρσενικό άλογο δέν μπορεί να έχει θηλές – δηλαδή και τα αρσενικά ζώα έχουν θηλές όπως όλοι οι άντρες, αλλα εδώ το πουλάρι γυρεύει θηλή για να θηλάσει γάλα, και την γυρεύει σε αρσενικό άλογο· άρα αποκλείεται να βρεί θηλή με γάλα· και το οτι ψάχνει είναι ανοησία, δικαιολογείται επειδή είναι τυφλό. Αλλιώς δέν θα γύρευε στο αρσενικό άλογο θηλή. Το άλογο είναι σύμβολο της ορμητικότητας. Το πουλάρι είναι άλογο, αλλα μικρό· έχει ανάγκη να θηλάσει για να μεγαλώσει. Αυτός που πήρε τον χρ., συμβολίζεται μ’ αυτό το πουλάρι· δέν θα πεί οτι είναι μωρό, αλλά: έχει έμφυτη ορμητικότητα και δυναμισμό, ωστόσο είναι ακόμη πολύ αδύναμος: δέν μπορεί να βγεί στη ζωή να βγάλει μόνοςτου το ψωμίτου (άν ο χρ. αναφέρεται στα προς το ζῆν)· ή, έχει φόρα, θέλει να ξεκινήσει κάποια δουλειά, αλλα δέν έχει κάν τον τρόπο να ξεκινήσει, διότι ίσως του λείπουν τα χρήματα, ίσως οι συνεργάτες, ίσως ο κατάλληλος χώρος, ίσως η κατάρτιση και η ωριμότητα. Έχει την ικανότητα να αποκτήσει σωματική δύναμη, αλλα δέν έχει ασκηθεί. Έχει την ικανότητα να μορφωθεί, να ειδικευθεί σε κάτι, αλλα δέν έχει αποκτήσει μόρφωση και ειδίκευση. Μπορεί να κουμαντάρει ένα μαγαζί, αλλα δέν έχει τρόπο να το ανοίξει. Τί πρέπει να γίνει λοιπόν; Πρέπει προφανώς να τραφεί απο κάποια πηγή, έως ότου αποκτήσει αυτάρκεια. Όταν λέμε «να τραφεί», τροφή μπορεί να είναι και η μόρφωση, η κατάρτιση, μπορεί να είναι κάποια πηγή χρημάτων απο τα οποία μπορεί να αποταμιεύσει, μπορεί να είναι κάθε τί που δίνει στον άνθρωπο ικανότητες ωστε να γίνει αυτάρκης. Απ’ όλα αυτά, επισημαίνω την μόρφωση: ΔΙΠΛΟΥΝ ὉΡΩΣΙΝ ΟἹ ΜΑΘΟΝΤΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΑ. διπλά βλέπουν εκείνοι που έχουν μορφωθεί. Θα παρέθετα το «εγκώμιο στη μόρφωση» του B. Brecht· ανάμεσα στ’ άλλα λέει: άρπαξε το βιβλίο, πεινασμένε! (ναί μεν δέν τρώγεται, αλλά) είναι ένα όπλο!

Το κακό με τον λαβόντα τον χρ. είναι οτι άλλού βρίσκεται η παροχή («ένα θηλυκό άλογο») και αλλού αυτός τη γυρεύει. Μπορεί να έχει μάτια αλλα δέν ξέρει να ξεχωρίσει το στείρο απο το γόνιμο. Γι’ αυτό μεταφορικά λέγεται «τυφλός». Περιττό να πούμε οτι όποιος γυρεύει κάτι εκεί που δέν υπάρχει, φθείρει τις δυνάμειςτου.

Οι δύο επόμενες φράσεις του χρησμού παραλληλίζονται μεταξύτους, αρχίζοντας η πρώτη: ΚΥΝ ΟΡΤΟ, η δεύτερη: ΤΥΝ ΟΡΤΟ, ωστε να παρηχούν (ΚΥΝ – μέρα με ΤΥΝ – νύχτα). Το ρήμα ἰυτυρυπ έχει προβληματίσει τους φιλολόγους, γιατί το ρήμα «χάνει» στα παλιά twepquroικά ήταν ἰiτiρ- ενώ εδώ εμφανίζεται ώς ἰυτυρ-. Κάποιοι νόμισαν οτι είναι το ρήμα ἰυδ- (=φορτώνει), που δέν ταιριάζει στα συμφραζόμενα του χρησμού. Ο Ταλατ Τεκίν πολύ σωστά αντιλήφθηκε οτι είναι απλώς διαλεκτική μορφή του ἰiτiρ-. Θα προσθέσω οτι στην παμπάλαια twepquroική γλώσσα δέν υπήρχαν οι φθόγγοι Υ και ΟΙ· πρωτοεμφανίσθηκαν στην “Emesal” (γυναικεία διάλεκτο) απο όπου πέρασαν και στην κύρια διάλεκτο κάθε twepquroικής γλώσσας· ωστόσο, τα Υ και ΟΙ υπήρχαν όχι μόνο στην παλαιά ιαπωνική αλλα και στη σουμερική, πράγμα που δείχνει οτι αυτοί οι φθόγγοι εμφανίστηκαν σε αρχαιότατη εποχή, προτού ακόμη δημιουργηθεί το ιρκ ΒίτίΓ (=αρχές της 5^ης π.Χ. χιλιετίας). Θα παρατηρήσω ακόμη οτι υπήρχε λόγος να γίνει απο ἰiτiρ- => ἰυτυρ: το ἰ αρθρώνεται όπως και το i, μ’όλο που το πρώτο χρησιμοποιείται ώς σύμφωνο ενώ το δεύτερο ώς φωνήεν· επειδή αρθρώνονται όμοια, το ἰi γίνεται πρακτικώς ίδιο με το σκέτο i· για να μήν «χαθεί» το ἰ λόγω του επόμενου i, το i έγινε υ (ἰiτ- => ἰυτ), και το δεύτερο i τράπηκε σε υ κατα φωνητική αρμονία προς το πρώτο (ἰiτiρ- => ἰυτυρ). Στη διάλεκτο του σωζόμενου αντιγράφου του ιρκ ΒίτίΓ η συλλαβή ἰi φαίνεται πως ήταν απαράδεκτη: δέν βρίσκεται ούτε μία φορά στο ιρκ ΒίτίΓ.

Η έκφραση ΚΥΝ ΟΡΤΟ έχει ακριβές αντίστοιχο στα νέα ελληνικά: «μέρα μεσημέρι». Ενώ στην έκφραση ΤΥΝ ΟΡΤΟ αντιστοιχεί το αρχαίο «μέσαι νύκτες» / «μέση νύξ» (αντίστοιχες εκφράσεις υπάρχουν και σε άλλες Ι.Ε. γλώσσες).

Το ΚΥΝ ΟΡΤΟ σημαίνει οτι υπάρχει φώς, ένας άνθρωπος που βλέπει, εύκολα θα διέκρινε το άγονο απο το γόνιμο. Άρα φταίει μονάχα η τύλφλα αυτουνού που δέν διακρίνει. Εφ’όσον δείχνει την τύφλατου σε κάτι τόσο φανερό, πόσο μάλλον θα σφάλει όταν δέν υπάρχει φώς, δηλαδή εκεί που και ο οξυδερκής θα δυσκολευόταν να διακρίνει. Γι’ αυτό η παρούσα τύφλα είναι προάγγελος ακόμη μεγαλύλτερων σφαλμάτων. Για να τονίσει αυτό, ο χρ. χρησιμοποιεί δύο συνώνυμες λέξεις: ΚΑΝΤΑ ΝΕΓΥΔΕ (=σε ποιά και σε τί κατάσταση), κι ακόμη προσθέτει το ΟΛ (που πληροφοριακώς περιττεύει) μετά το ρήμα ΒΟΛγΑι για να τονισθεί η παραδοξότητα αυτού που ενεργεί έτσι. Πάλι καλά που ο χρ. χαρακτηρίζεται ιΑβΙζ (άσκημος)· είναι καλύτερος απο ιΑβΛΑΚ (κακός).

Τον χρησμό αυτόν τον διακρίνω στην 4^η γραμμή του εξαγράμμου 38(3) που ονομάζεται睽. Βλέπε σελίδα για το (3).

Η συμβουλή που δίνεται στο 6γραμμο 38(3), και συνεπώς στον χρ. 24(1) καθώς και στον 25(1), είναι: 象το παλιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：上 επάνω (το επάνω τρίγραμμο) 火 φωτιά, 下 κάτω (το κάτω τρίγραμμο): 澤 λίμνη，睽 (αυτό το 6γραμμο ονομάζεται): πουλάρι。君 ο ανώτερος 子 άνθρωπος 以 το χειρίζεται ώς εξής: 同 ίδια πράγματα 而 και όμως 異 (αντιλαμβάνεται οτι είναι) διαφορετικά。Επάνω φώς, κάτω λίμνη, είναι εικόνα που θυμίζει πολλές ανατολίτικες ιστορίες με το καθρέφτισμα των ουρανίων φώτων, κυρίως του φεγγαριού, στο νερό. Στο 六錢(4), που είναι το 歸藏(2) σε κινέζικη απόδοση, υπάρχει ο χρ. 9(4) που ονομάζεται 水底撈月 («απο του νερού τον πάτο προσπαθεί να ανασύρει το φεγγάρι»). Το σύμβολο προήλθε απο τον χρ. 24(1).

Για τον περίφημο Κινέζο ποιητή Λί Τάι Πό (李太白) της δυναστείας Ταγγ (唐) λέγεται οτι πάνω στο γαλήνιο νερό είδε λαμπρότατο το φεγγάρι, θέλοντας να το πιάσει βούτηξε στο νερό, έτσι πνίγηκε και πέθανε. Μιά ιστορία του Νασρεντίν Χότζα λέει οτι μιά βραδιά ο Νασρεντίν είδε το φεγγάρι να καθρεφτίζεται στο νερό του πηγαδιού και νόμισε οτι το φεγγάρι έπεσε στο πηγάδι. Ζήτησε βοήθεια απο τη γυναίκατου, και αρχίσανε οι δυότους να ρίχνουνε σκοινιά με τσιγγέλια στο πηγάδι πασχίζοντας να βγάλουνε το φεγγάρι. Μετά απο πολλές προσπάθειες, σκάλωσε το τσιγγέλι στο τοίχωμα του πηγαδιού, το τραβούσανε ώσπου ξεσκάλωσε, τότε με τη φόρα που είχανε πέσανε ανάσκελα και είδανε το φεγγάρι στον ουρανό. «Κουραστήκαμε βρε γυναίκα» είπε ο Νασρεντίν, «αλλα το βγάλαμε!». Ο φύλαρχος ΤΟΥιΑβΙΙ απο την Πολυνησία όταν επισκέφθηκε την Ευρώπη κατα τα 1920, γνώρισε τον κινηματογράφο, και διηγήθηκε στους συμπατριώτεςτου οτι η εικόνα της οθόνης, είναι κάπως σάν το είδωλο του φεγγαριού στο νερό: όμοιο με το φεγγάρι, αλλα δέν είναι φεγγάρι. Τέτοιες τραγελαφικές ιστορίες ήταν γνωστές και τον καιρό που γράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ. Ο ανώτερος άνθρωπος καταλαβαίνει οτι αυτό που φαίνεται ίδιο με φεγγάρι δέν είναι φεγγάρι. Και το αρσενικό άλογο είναι εκ πρώτης όψεως ίδιο με το θηλυκό, αλλα όποιος παρατηρήσει θα βρεί τη διαφορά. Αυτό εννοεί η φράση同 ίδια πράγματα 而 και όμως 異 διαφέρουν. Άλογα είναι καί τα δυό, αλλα διαφέρουν. Όταν μάθεις να ξεχωρίζεις τα σχεδόν ίδια πράγματα, θα πάψεις να απατάσαι σάν το πουλάρι του χρησμού.

Οι αριθμοί του χρησμού: 313, βγάζουν το τρίγραμμο ☰ (δύναμη). Το 1 σημαίνει ανατολή, μεγάλη δύναμη, περιβάλλεται μπροστά και πίσω απο 3 (δύση, μικρή δύναμη). Το 1 (ανατολή) είναι το μάτι που κοιτάζει και βλέπει ένθεν και ένθεν δύο πράγματα όμοια (τα 3, καί τα δύο σκοτεινά (δύση))· δέν βρίσκει τη διαφορά.

 

25(1) ▫3-1-3▫

(3-1-3 + μονός αριθμός, ή 3-1-3 σε συνθήκες ἰαγγ, 陽).

Ο χρ. 25 καθώς θα εξηγήσω δέν υπήρχε στο αρχικό κείμενο του ιρκ ΒίτίΓ. Προστέθηκε αργότερα, άν και πάλι σε αρχαιότατη εποχή, διότι ο χρ. των αριθμών 313 φανερώνει την ανθρώπινη ανοησία, οι δέν αρχαίοι μάντεις παρατήρησαν οτι η ανθρώπινη ανοησία είναι δύο ειδών: το ένα είδος το περιέγραψε ήδη ο χρ. 24: είναι η ανικανότητα να διακρίνεις τη διαφορά· υπάρχει όμως και το άλλο είδος ανοησίας: η ανικανότητα να διακρίνεις το κοινό μεταξύ των ανομοίων. Για να συμπεριλάβουν και αυτό το δεύτερο είδος ανοησίας, οι παλαιοί προσέθεσαν τον χρ. 25, που βγαίνει όπως και ο 24 απο τους ίδιους αριθμούς: 313.

Στον χρ. 25, στον αριθμό 313 τα 3 είναι δύο αδύναμα όντα. Θα έπρεπε να είναι δυνατά, αλλα είναι αδύναμα γιατί συνδέονται μεταξύτους μέσω του μεσαίου 1 (δυνατό). Θυμίζω τον κανόνα οτι το 3 (αδύναμο) νικά το 1 (δυνατό). Εδώ το κάθε 3 έλκει το μεσαίο 1 σε αντίθετη κατεύθυνση. Γι’ αυτό το 1 δέν μπορεί να κινηθεί, και μαζί δέν μπορούν να κινηθούν τα 3 που είναι προσαρτημένα στο 1. Συμβολικά, τα 3 παριστάνονται ώς δύο βόδια· το 1 παριστάνεται ώς μονό ξύλινο άροτρο.

Στον χρ. 24 η αντίθεση εκφραζόταν με 4 λέξεις: ηρκεκ ἰουντΔα εμίΓ τίλεεἰυρ (σε αρσενικό άλογο θηλή γυρεύει). Στον χρ. 25 ένα ανάλογο οξύμωρο εκφράζεται πάλι με 4 λέξεις: εκί οικυζυΓ Βίρ Βουκορσιικα (δύο βόδια σε ένα αλέτρι). Ακριβώς ανάλογα εκφράζεται η παροιμία «τα δυό πόδια σ’ ένα παπούτσι». Είναι γνωστή νεοελληνική παροιμία, αλλα όχι λιγότερο γνωστή στα twepquroικά απο όπου φαίνεται πως πέρασε και στα ελληνικά. (Και άλλες παροιμίες με πόδια και παπούτσια υπάρχουν ώς την άπω Ανατολή, όπως η κινέζικη «κόβει τα δάχτυλα για να ταιριάσει το παπούτσι»).

Σε ένα εγγλέζικο γεωγραφικό περιοδικό του 1940 έχω δεί φωτογραφία ενός Κούρδου που όργωνε με ξύλινο αλέτρι καμωμένο απο ένα κλαδί που σχημάτιζε γωνία («αγκώνα») το οποίο όμως έσερναν δύο βόδια. Μ’ όλο που οι Κούρδοι ήταν παροιμιώδεις για τον χαμηλότους πολιτισμό, μάλλον αγνοούσαν το άροτρο που σέρνεται απο μόνο ένα βόδι. Πάντως, το όργωμα ήταν συνώνυμο του ζευγαριού (βοδιών)· εξ οὗ «ζευγάς» ο γεωργός στα ελληνικά και ξiφτξi (απο ξiφτ = ζευγάρι) στα Twépquroικα. Τον καιρό που γράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ, όχι μόνο χρησιμοποιούνταν το άροτρο με ένα μόνο βόδι, αλλα και ήταν οξύμωρο να μιλά κανείς για δύο βόδια σε ένα άροτρο, όπως οξύμωρο είναι σήμερα να λέμε «δυό πόδια σε ένα παπούτσι». Κατα τη γνώμημου, η παροιμία για τα δυό πόδια στο ένα παπούτσι επινοήθηκε απο τους Twépquroους ακριβώς για να αντικαταστήσουν μιά παλιότερη παροιμία που έλεγε «δυό βόδια σε ένα αλέτρι»· έπρεπε να την αντικαταστήσουν όταν έπαψε να γίνεται αντιληπτή ώς οξύμωρο, γιατί κάποτε τα δυό βόδια σε ένα αλέτρι έγιναν κάτι το γνώριμο και ομαλό.

Στην πραγματικότητα, ολόκληρο το ιρκ ΒίτίΓ είναι κατασκευασμένο με την τεχνική των twepquroικών παροιμιών. Μέχρι σήμερα περίφημες είναι οι twepquroικές παροιμίες, και οι Έλληνες που τις γνώρισαν απο τους ίδιους τους Twépquroους στη Μικρασία όπου ζούσαν, και εκείνοι που τις γνώρισαν απο Μικρασιάτες πρόσφυγες, τις εκτιμούν πολύ, και τις αναφέρουν σάν να είναι αυθεντίες. Όπως λένε «οι παλιοί λέγαν…», έτσι λένε και «ο Twépquroος λέει…» για να προσδώσουν ακλόνητο κύρος στην παροιμία που πρόκειται να πούν. Λένε ακόμη: «όταν ο Twépquroος λέει (ένα απόφθεγμα), δέν επιδέχεται δεύτερο λόγο (αμφισβήτηση)· εκείνο που λέει, εκείνο είναι».

Οι χρ. του ιρκ ΒίτίΓ και των άλλων έργων της «Μεγάλης Μαντικής» (大卜) χρησιμοποιούνταν και ώς παροιμίες και ώς ανέκδοτα.

Στον χρ. 25 παρηχεί ΕΚί με ΟΙΚΥζΥΓ και ΒίΡ με ΒΟΥΚΟΡΣΙΙΚΑ (παρομοίως αρχίζουν). Παρόμοια παρηχεί ΚΟΙΛΜΗς με ΚΑΜςΑιΟΥ (ωστόσο, ΚΑΜςΑιΟΥ ΟΥ-ΜΑΤΙΙΝ είναι συνηθισμένος λογότυπος στο ιρκ ΒίτίΓ). (Το ΟΙΚΥζΥΓ πιθανόν ήταν παλιότερα ΟΙΚΥζΥΝ, δηλαδή με κτητικό πρόσφυμα σε αιτιατική, οπότε σήμαινε «τα (δύο) βόδιατου».

ΟΙΚΥζ σήμαινε «το δυνατό ζώο». Είναι ειδικά το βόδι που χρησιμοποιείται για τη δύναμήτου. Είναι σύμβολο δύναμης, όχι ορμητικότητας όπως το άλογο, αλλα δύναμης και αντοχής ακόμη μεγαλύτερης. Είναι δύναμη για εργασία (όχι για μάχη). Ώς μεγάλη δύναμη, το βόδι συμβολίζει επίσης ένα κράτος.

Αυτός που πήρε τον χρησμό έχει δύο βόδια, άρα μεγάλες δυνατότητες εργασίας. Το ρήμα ΚΟΙΛΜΗς σημαίνει δέσμευση: έχεις δεσμευθεί, για παράδειγμα, να κάνεις δύο εργασίες, που δέν μπορούν να γίνουν ταυτόχρονα· γι’ αυτό ξεκινάς αλλα βλέπεις οτι δέν μπορείς να κάνεις ούτε τη μιά ούτε την άλλη: έχεις ήδη μπείς σε ένα αυλάκι, έναν δρόμο που δέν πάει ούτε στη μιά ούτε στην άλλη δουλειά.

Αυτός ο χρ. (25 του ιρκ ΒίτίΓ) διατηρήθηκε στο ιρκ ΒίτίΓ ώς 3^η γραμμή του 38^ου εξαγράμμου, βλέπε εκεί, όπου βγαίνει το συμπέρασμα: εσύ που έλαβες τον χρ., είσαι αυτός που σου έζεψαν τα δύο βόδια σε ένα (μονό) άροτρο. Ή «σου έχουν βάλει τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι». Άν και έχεις δύο μεγάλες δυνοτότητες δέν μπορείς να αξιοποιήσεις καμία: προτού να ξεκινήσεις σταματάς. Άς πούμε ένα παράδειγμα: ήταν ένας γάιδαρος νηστικός και διψασμένος. Του δώσανε τροφή και νερό: αυτές είναι οι δύο δυνατότητες. Ο μονός ζυγός είναι οτι του τα δώσανε μαζί· κι έτσι επιθυμεί να πάει καί προς το φαΐ καί προς το νερό· αυτά τα δύο έρχονται σε αντίθεση· δέν ξέρει τί να κάνει: να φάει ή να πιεί; τελικά ο γάιδαρος πέθανε απο την πείνα και τη δίψα. Σας φαίνεται αστείο, έ; κι όμως πόσες γενιές ανθρώπων και μάλιστα σοφών πέφτουν θύματα σ’ αυτό το σφάλμα! Βλέπουν το νερό και το φαΐ ώς αντίθετα, ενώ δέν είναι. Κάποιος αναρωτιέται: ποιόν πολιτισμό να δεχθώ και ποιόν να απορρίψω, τον ελληνικό ή τον κινέζικο; Άλλος σκέφτεται: ποιό φύλο είναι ανώτερο, οι άντρες ή οι γυναίκες; Ποιό χέρι χρειάζεται, το δεξί ή το αριστερό; Στην Κίνα δημιουργήθηκαν δύο μεγάλες σχολές: η ηθοκρατική και η νομοκρατική. Στη σημερινή Ελλάδα, είναι πολλοί που κηρύσσουν οτι δέν συμβιβάζεται ο Ελληνισμός με τον Χριστιανισμό. Στο Βυζάντιο μάχονταν οι εικονολάτρες με τους εικονομάχους. Στην Ελληνιστική εποχή: ο επικουρειανισμός και ο στωικισμός. Και μεγάλοι σοφοί θεωρούν οτι δέν συμβιβάζεται το ένα με το άλλο. Ο μεγάλος Κινέζος σοφός Han Fei Zi για να δείξει οτι ηθοκρατία και νομοκρατία αλληλοαναιρούνται, διηγήθηκε την εξής ιστορία: «ένας άνθρωπος κατασκεύαζε και πουλούσε εξαίρετα όπλα. Μάζεψε κόσμο και επεδείκνυε ένα ακόντιο· αφού το παίνεψε με πολλά παινέματα, κατέληξε: δέν υπάρχει τίποτε που αυτό το ακόντιο να μή μπορεί να τρυπήσει. Έπειτα, «θα σας δείξω κι έναν άλλο θησαυρό» είπε και επέδειξε μιάν ασπίδα· την παίνεψε με πολλά παινέματα και κατέληξε: δέν υπάρχει στον κόσμο όπλο που να μπορέσει να τρυπήσει αυτήν την ασπίδα. Ο κόσμος θαύμαζε και επευφημούσε· μέσα σ’ εκείνη τη δόξα, βγαίνει ένας μάγκας και λέει: γιά ένα λεπτό! Άν πιάσω το δικόσου το ακόντιο και χτυπήσω τη δικήσου την ασπίδα, τί θα συμβεί; Ο οπλοποιός απάντησε: θα τρυπήσει, φυσικά· ή μάλλον, όχι, δέν θα τρυπήσει· δηλαδή, πώς δέν θα τρυπήσει· αλλα όχι, δέν θα τρυπήσει… κ.λπ. κ.λπ. Κι έτσι έγινε ρεζίλι μπροστά σ’ όλο τον κόσμο που πρωτύτερα επευφημούσε».

Είχε δύο τέλεια όπλα, αλλα δέν είχε μυαλό. Το ακόντιο και η ασπίδα είναι τα δύο βόδια του χρησμού. Ο μονός ζυγός (Βουκορσι) του χρησμού, είναι η σοφιστεία που έβαλε το ακόντιο εναντίον της ασπίδας. Άν ο οπλοποιός είχε μυαλό, θα απαντούσε: «και τί θα συμβεί, άν βάλω τα δύοσου πόδια μέσα σ ένα παπούτσι;» Τότε ο μάγκας θα απαντούσε: «μα χαζός είμαι να βάλω τα δυόμουπόδια σε ένα παπούτσι;» Και ο οπλοποιός: «κι εγώ χαζός είμαι να χτυπήσω την ασπίδαμου με το ακόντιόμου; Άν το έκαμνα, να σου πώ τί θα γινότανε: και το κοντάρι θα χαλνούσε και η ασπίδα θα βλαπτόταν. Αλλα κανένα άλλο κοντάρι δέν μπορεί να βλάψει αυτήν την ασπίδα, και καμιά άλλη ασπίδα, καμιά άλλη προστασία δέν μπορεί ν’ αντισταθεί σ’ αυτό το κοντάρι. Γιατί αυτή είναι η τέλεια ασπίδα, και αυτό είναι το τέλειο κοντάρι. Δέ μου λές κάτι, εσύ όταν πάς στη μάχη, πάς μόνο με κοντάρι ή μόνο με ασπίδα;» - «όχι, πάω καί με τα δυό» - «και όταν έχεις καί τα δυό, χτυπάς το ένα με το άλλο;» (Δέν νομίζω πως ο μάγκας θα συνέχιζε την κουβέντα, γιατί θα συνεχιζόταν το ρεζίλεμα – εις βάροςτου, και όχι εις βάρος του οπλοποιού).

«Δυό βόδια» δηλαδή δύο μεγάλες δυνάμεις είναι ένας άντρας και μία γυναίκα· φυσικά και είναι αντίθετοι· έχουν διαφορετικό σώμα, διαφορετική ψυχολογία, διαφορετικές ικανότητες, διαφορετικά καθήκοντα. Η φύση όμως έπλασε τον άντρα και τη γυναίκα για να ενώνονται. Ενώνονται θα πεί αλληλοσυμπληρώνονται. Οι ανάγκεςτους είναι διαφορετικές: άλλα ρούχα θέλει ο μέν, άλλα η δέ· άλλο χώρο διαμονής· άλλη εργασία· σε άλλη θερμοκρασία αισθάνεται καλά ο άντρας, σε άλλη η γυναίκα. Και κάτι βασικό, που οι δυτικοί αγνοούν: διαφορετική τροφή χρειάζεται ο μέν, διαφορετική η δέ. Έτσι τα έπλασε η φύση. Συζώντας ο άντρας με τη γυναίκα, είναι απαραίτητο να μπορεί να ικανοποιεί ο καθένας τις δικέςτου ανάγκες, που είναι διαφορετικές απο του αλλουνού. Άν βάλουμε το ζευγάρι να βρίσκεται συνεχώς στον ίδιο χώρο, να κάνουν καί οι δύο τις ίδιες εργασίες, να τρώνε την ίδια τροφή, κ.λπ., είναι σάν να βάζουμε τα δυό βόδια σε έναν (μονό) ζυγό, ή τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι: Δέν θα μπορούν να συζήσουν.

Τα πιό μεγάλα βόδια του σημερινού κόσμου, ανήκουν στον μεγάλο αετό που άλλοτε κατείχε το κέντρο της γής και επέβλεπε με το ένα κεφάλιτου την Ανατολή και με το άλλο τη Δύση. Το αχρείο κοράκι της δύσης φθόνησε τον μεγάλο αετό, και σάν τα δυό βόδια, έζεψε τα δυό κεφάλιατου μαζί σε ένα συρματόπλεγμα να αλληλοαγριοκοιτάζονται και να αλληλοτσιμπιούνται. Και έκαναν και κάνουν ό,τι μπορεί και ό,τι δέν μπορεί άνθρωπος να φανταστεί, για να μή βγεί κανένα απο τα δύοτου κεφάλια απο τον μονό ζυγό. Τί μπορούν πιά να δούν τα τέσσερα αετίσια μάτια; Πού μπορεί να κινηθεί ο αετός; σάν με δυό πόδια σε ένα παπούτσι, δέν μπορεί να κάνει βήμα. (συμβολικά το λέω, ο νοών νοείτω ποιός είναι ο αετός και ποιός ο κόρακας).

Στο αρχαίο βιβλίο των συμβουλών που έχει ενσωματωθεί στο (3), δέν δίνεται συμβουλή ειδικά για αυτόν τον χρ. 25(1). Η συμβουλή στον 24(1) ισχύει και για εδώ: «ο ανώτερος άνθρωπος στα όμοια βρίσκει τη διαφορά». Μόνο που, στον 24(1) η διαφορά είναι μεταξύ χρήσιμου και άχρηστου, (συνήθως ο άνθρωπος εντυπωσιάζεται απο το μεγαλοπρεπέστερο ἰαγγ, το θετικό, αρσενικό, ενώ παραγωγικό είναι το ἰίν, το αρνητικό, θηλυκό). Εδώ στον 25(1) η διαφορά είναι μεταξύ δύο χρήσιμων, μεταξύ δύο καλών και ισχυρών, που πρέπει το καθένα να μπεί στη δικήτου σωστή θέση ωστε να συνεργάζονται (ει δε μή, αλληλοαναιρούνται).

 

26(1) ▫4-2-1▫

Η τύφλα, το νοητικό σκότος που χαρακτηρίζει τους χρ. 24 και 25, έκανε τον δημιουργό του ιρκ ΒίτίΓ να σκεφθεί τον ερχομό του φωτός, που είναι το θέμα του χρ. 26.

Στον χρ. 21 έγινε αναφορά στην πιό σκοτεινή περίοδο που προηγείται της γέννησης της φωτεινής δύναμης. Εδώ, στον χρ. 26, περγράφεται η γέννηση της φωτεινής δύναμης, και η αύξησήτης, σε τέσσερις φάσεις:

1. ταγγ ταγγλαρΔι = η αυγή χάραξε.

2. ουδου ἰηρ ἰαρουΔι = ακολούθως, ο τόπος έφεξε (χωρίς ακόμη ο ήλιος να φανεί).

3. ουδου κυν τογΔι = ακολούθως, ο ήλιος «γεννήθηκε» (= φάνηκε).

4. χαμαγ υζε ἰαρουκ Βολτι = σε όλον τον κόσμο απο πάνω έγινε («εγένετο») φώς.

Αυτές οι τέσσερις φράσεις ομοιοκαταληκτούν αφού όλα τα ρήματα έχουν την ίδια κατάληξη, -τι / -Δι, αλλα επίσης όλα είναι με οπίσθια φωνήεντα. Ακριβέστερα παρηχούν: ταγγλαρΔι με ἰαρουΔι (απο *њαρουΔι), τογΔι με Βολτι. Μέσα στις δύο πρώτες φράσεις παρηχούν: ΤΑγγ με ΤΑγγΛΑΡΔΙ, ιΗΡ με ιΑΡΟΥΔΙ (παλαιότερα: ΛΗΡ – ЊΑΡΟΥΔΙ).

Το Λ- (ή Љ;) του ΛΗΡ συνάγεται απο το συγγενές βασκικό LUR = γή. (Αβέβαιο είναι άν συγγενεύει και το σλαυικό љαρα = λέρα, χώμα, και το δεύτερο συνθετικό του λατινικού tellur- = γή, που είναι μάλλον δάνειο απο κάποια ανατολική γλώσσα, ας πούμε στα αιγυπτιακά ta = έκταση, άραγε και lur = γή;).

Η ρίζα њαρ- έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, απο αυτήν φαίνεται πως προέρχεται ιΑΑζ (απο ЊΑΑΡ) = καλοκαίρι, και απο την ίδια ρίζα βγαίνει η λ. για την άνοιξη σε αρκετές twepquroικές γλώσσες. Βεβαίως συγγενεύει και ιΥζ (απο ЊΥΡ) = πρόσωπο στα twepquroικά (με την έννοια «αυτό που φαίνεται», με βασική σημασία της ρίζας: «φανέρωση»). NUUR είναι το φώς στις σημιτικές γλώσσες. Δέν είναι καθόλου άσχετο το ελληνικό «όνειρος», «όναρ» («κάτι που φανερώνεται»). Στον χρ. 21(1) ήταν το ίδιο ρήμα: ιΑΡΟΥΜΑζ-ΚΑΝ = «προτού φέξει». Εδώ είναι καταφατικό: ιΑΡΟΥΔΙ, ιΑΡΟΥΚ ΒΟΛΤΙ.

Ο γραμματικός χρόνος σε –τι / -Δι αποφεύγεται στο ιρκ ΒίτίΓ. Γιατί; διότι αυτός ο ρηματικός χρόνος είναι ανελαστικός: τοποθετεί την πράξη σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και δέν επιτρέπει καμιά αβεβαιότητα. Είναι το αντίστοιχο του οριστικού άρθρου  των ουσιαστικών, μόνο που αυτό αφορά το ρήμα. Η πράξη που δηλώνει αυτός ο ρηματικός χρόνος, έγινε γνωστή στον λέγοντα απο άμεση αντίληψη, γι’ αυτό και δέν επιδέχεται αβεβαιότητα. Ο «α-όριστος» χρόνος σε –(ε)ρ δηλώνει οτι η πράξη εξακολουθεί να γίνεται άρα επιδέχεται ακόμη κάποια αβεβαιότητα, αφού ακόμη δέν είδαμε το αποτέλεσμα. Ο χρονος σε –ΜΗς δείχνει οτι ξέρουμε την πράξη απο τα αποτελέσματάτης (αποτελέσματα είναι και τα λόγια που άλλοι λένε για την πράξη), χωρίς να έχουμε εμπειρία της ίδιας της πράξης. Είναι σάν να κρίνουμε οτι πέρασε ένα άλογο βλέποντας τις πατημασιέςτου, αλλα δέν έχουμε δεί το άλογο· αυτός είναι ο ρηματικός χρόνος που συνήθως χρησιμοποιείται στο ιρκ ΒίτίΓ.

Παρεμπιπτόντως, το –ΜΗς το γράφω με Η γιατί φαίνεται πως ήταν μακρό Ε, δηλαδή το twepquroικό Η (πιό κλειστό απο το βραχύ Ε. Δέν ήταν συνηθισμένο το ΕΕ, δηλαδή μακρό Ε πιό ανοιχτό, που δέν ήταν παλιό μακρό Ε και δέν βρίσκεται σε θέματα λέξεων, είναι απλώς ένα μακρό Α που έγινε ΕΕ στα προσφύματα λόγω της αρμονίας των φωνηέντων). Στα Σουμερικά, όπου τα twepquroικά προσφύματα προτάσσονται του ρηματικού θέματος, το –ΜΗς απαντά ώς “mu-“ (δηλαδή möö-) αλλα ενίοτε και “ma-“ ή “mi-“. (των ζ-twepquroικών γλωσσών το ς είναι λ στα Σουμερικά, όπου όμως κι αυτό το λ, όπως και όλα τα σύμφωνα, δέν προφερόταν όταν δέν ακολουθούσε φωνήεν). Στα Ιαπωνικά αυτό το –ΜΗς απαντά ώς –mas-· δέν υπάρχει τίποτε πιό συνηθισμένο απο το –mas- στην ιαπωνική γλώσσα· αφού είναι σκαιότητα να χρησιμοποιήσεις ένα ρήμα χωρίς το πρόσφυμα –mas-. Αναρωτήθηκε κανείς γιατί αυτό το –mas- χωρίς να σημαίνει τίποτε γνωστό σήμερα, έχει την ικανότητα να εκφράζει ευγένεια; Η απάντηση είναι οτι το –mas- (τύπος του αλταϊκού –ΜΗς) εξέφραζε οτι ο ομιλητής γνωρίζει την πράξη απο (υποτίθεται) μόνο τα «ίχνη»της, συνεπώς δείχνει μετριοφροσύνη, δέν αναγκάζει τον ακροατή να δεχθεί αυτό που λέει. Για παρόμοιο λόγο, ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ χρησιμοποίησε αφειδώς το –ΜΗς, αλλα πολύ φειδωλώς το –ΔΙ / -ΤΙ. Εδώ, στον χρ. 26, δέν μπορούσε να κάνει αλλιώς: μιλά για κάτι εντελώς βέβαιο, συγκεκριμένο, οριστικό, και γνωστό απο την εμπειρία τη δικήτου και των άλλων: οτι πέρασε η νύχτα και ήρθε η μέρα· τελείωσε η σκοτεινή δύναμη και γεννήθηκε η φωτεινή δύναμη. Εδώ δέν υπάρχει «θα» όπως στο τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου («ήλιε, ήλιε, αρχηγέ»). Το «θα» αφήνει περιθώριο αβεβαιότητας. Εδώ δέν υπάρχει τέτοιο περιθώριο. Βρίσκεσαι στη νύχτα, το σκοτάδι (μεταφορικά). Αυτό είναι βέβαιο. Το ίδιο βέβαιο είναι πως το σκοτάδι τελειώνει και έρχεται το φώς. Αυτό μήν θαρρείς πως θα γίνει αμέσως· δέν είναι καλό να είσαι ανυπόμονος. Στην αρχή μονάχα χαράζει μές το σκοτάδι· έπειτα βλέπεις φώς, και ύστερα τον ήλιο, πρώτα χαμηλά, και μετά υψώνεται.

Ο ήλιος συμβολίζει τη δικαιοσύνη. «Η δικαιοσύνη είναι το ψωμί του λαού» (B. Brecht). Χωρίς το φώς δέν υπάρχει ευτυχία, δέν υπάρχει χαρά, εκτός απο τη χαρά του κλέφτη που επωφελείται απο το σκοτάδι για να κλέψει. Κι ο κλέφτης όμως για να χαρεί τα κλεψιμέικα περιμένει να ξημερώσει. Αλλα όταν έρθει το φώς, η κλεψιάτου θα αποκαλυφθεί. Όταν έρθει ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης, καμιά αδικία δέν μπορεί να μείνει κρυφή. Γι’ αυτό μιά σουμερική παροιμία λέει: «μόνο οι άνομοι να μήν βάζουν τα δυνατάτους· ο (θεός της δικαιοσύνης) Ήλιος φέρνει τη μέρα».

Η ώρα της χαραυγής στο έτος αντιστοιχεί στο ηλιοστάσιο που γίνεται (στο βόρειο ημισφαίριο) κατα τις 21 Δεκεμβρίου. Η ώρα της χαραυγής στην ιστορία της ανθρωπότητας αντιστοιχεί με τον «ενιαυτό Κυρίου», τον χρόνο που η qalijyga (η σκοτεινή εποχή) φτάνοντας στο πιό σκοτεινότης σκοτάδι, φτάνει στη λήξητης. Και τότε γεννιέται το νοητό φώς. Αυτό έγινε το έτος περίπου 10700 (δέκα χιλιάδες επτακόσια) π.Χ., τότε άρχισε η φωτεινή εποχή, μετά τον κατακλυσμό που όντως έγινε στο τέλος της εποχής των παγετώνων. Και η φωτεινή δύναμη αυξήθηκε, και κορυφώθηκε, και έκλινε, και υποχώρησε, ώσπου φτάσαμε σ’ αυτές τις μέρες που δεσπόζει η ψευτιά με τα τόσατης προσωπεία. Καθώς σημειώνω στο http://users.sch.gr/ioakenanid/historyofhumanity.htm , δέν είμαστε μακριά απο το τέλος του σκοταδιού. Κρίμα όμως να είναι οι άνθρωποι άπληστοι και ανόητοι: θα μπορούσαμε και μέσα στις σκοτεινές εποχές να περνάμε καλά.

Τί μου λένει οι αριθμοί του χρησμού; 421, βγάζει το τρίγραμμο ☶ (ακινησία). Δέν χρειάζεται να πράξουμε για να ξημερώσει. Ακινησία είναι η αναμονή. Το 4 νικιέται απο το 2, δηλαδή το καλοκαίρι (4) νικιέται απο το χειμώνα (2). Έπειτα όμως αποβαίνει 1 (το 1 είναι άνοιξη), και το 1 νικά το 2, η άνοιξη πρόκειταν να νικήσει το χειμώνα, όπως και ο χειμώνας νίκησε το καλοκαίρι.

Κατόπιν προσεκτικής μελέτης γίνεται φανερό πως αυτού του χρ. (26 του (1)) ανάπτυξη είναι ο 46(3) που ονομάζεται 升. Η κανονική σημασία του 升 σύμφωνα με τα λεξικά είναι μιά μικρή κούπα (δηλαδή φιλτζάνι) που χρησίμευε ώς μονάδα μέτρησης (στα Σουμερικά “gin”). Όμως το 升 είναι μιά λογοτεχνικού ύφους λέξη που όποτε χρησιμοποιείται στην πράξη ισοδυναμεί με τη λ. 昇 (τα σχόλια στο (3) ρητά αναφέρουν「升」即昇, δηλαδή  升 σημαίνει 昇), 昇 = «άνοδος», κυριολεκτικά σημαίνει την άνοδο του ήλιου στον ουρανό· μεταφορικά, «άνοδος» γενικότερα. Η σημασία της λ. 昇 δίνεται απο το 日(ήλιος) και η προφορά δίνεται απο το升. Το γράμμα昇 είναι σήμερα σπανιότατο· χρησιμοποιείται μόνο στη φράση昇華 που σημαίνει έξαρση, εξιδανίκευση. Κατα τ’ άλλα, στα Κινέζικα γράφεται 升 αντί του ομόφωνου 昇. Άρα, το κείμενο του (3) παλαιότερα είχε μάλλον 昇 στη θέση του μεταγενέστερου升. Κατα τη γνώμημου, το昇 (προφερόμενο “śⁱəng”, επίσης γραφόμενο 升, αλλού 陞) ήταν μιά προσπάθεια να αποδοθεί κατα προσέγγιση φωνητικά η twepquroική λ. κυν (ήλιος, μέρα) και ταυτόχρονα να διατηρηθεί το νόημα του χρησμού που είναι η άνοδος του ήλιου. Το ΚΥΝ στην Πρωτοβουλγαρική είναι ΚυΕΝ (kwen), ενώ η ίδια λέξη στη γλώσσα των Μάγια (Νότιας Αμερικής) είναι kin. Έχω ερευνήσει κάμποσο αυτήν την πανανθρώπινη ρίζα, και συμπεραίνω πως kwen ήταν η μορφή της λ. την εποχή που πρωτογράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ.

Η λ. ταγγ (αυγή) έχει συγγενή την κινέζικη  旦 “tân”, άρα θα μπορούσε το 旦 “tân”να χρησιμοποιηθεί ώς όνομα του 6γράμμου, αλλα δέν προτιμήθηκε, γιατί το旦 παριστάνει τον ήλιο (日) πάνω απο τον ορίζοντα (一), ενώ ο χρ. μιλά για ευρύτερη πορεία του ήλιου, πρίν απο τη ανατολή μετά απο την αυγή. Νοηματικά καταλληλότερο ήταν το昇. Το απλοειδές 6γραμμο ¦||¦¦¦ (αντίστοιχο του 升 = 46(3)), στο六錢(4) έχει τον τίτλο 指日高陞 = «δείχνει τον ήλιο που ψηλά ανεβαίνει» (29(4)), όπου 陞 είναι μιά άλλη γραφή της λ. “śⁱəng” = 昇, το陞 επίσης ενσωματώνει τον φωνητικό δείκτη升. Και η σημασία (όπως και η προφορά) του陞 είναι η ίδια, «άνοδος», με την ειδικότερη έννοια «κλιμακωτή άνοδος». Σήμερα και η μορφή陞 είναι σπανιότατη όπως και η 昇, αντί για 陞 (όπως και αντί για昇) γράφεται κατα κανόνα 升.

Τα παλιά κινέζικα (δηλαδή twepquroικής προέλευσης) σχόλια στον χρ. 升 = 46(3) λένε οτι όπως ο ήλιος ανεβαίνει, έτσι και ο λαβών τον χρ. θα ανέλθει κοινωνικά. (Πιθανώς γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, οτι το 6γραμμο εκλαμβανόταν με την έννοια της κοινωνικής ανόδου ενώ ξεχάστηκε η έννοια της ανόδου του ηλίου, παραλείφθηκε το στοιχείο日 (ήλιος) απο το昇 και έμεινε σκέτο升 ώς όνομα του 6γράμμου).

Το πολυτιμότερο μέρος του χρησμού, η συμβουλή: 象 το αρχαίο χειρόγραφο 曰 αποφαίνεται：地στη γή (το πάνω τρίγραμμο) 中 μέσα 生 γεννιέται 木 ένα δέντρο (το κάτω τρίγραμμο)，(αυτό ονομάζεται): 升 «ΚΥΝ ΤΟγ»- (ο ήλιος γεννιέται, δηλαδή ανατέλλει)。君 ο ανώτερος 子 άνθρωπος 以 το χρησιμοποιεί ώς εξής: 順 υπηρετώντας (ταπεινά εφαρμόζοντας, άρα και μαθαίνοντας) 德 την αρετή，積 συσωρεύει 小 μικρά πράγματα 以 ωστε να 高 υψώσει 大 (κάτι) μεγάλο。

Ίσως χρειάζεται να ερμηνεύσω το順, γενικά σημαίνει «υπακούει», υπηρετεί, σάν «τσιράκι». Ανέκαθεν, για να μάθει κάποιος μιά τέχνη, γινότανε υπηρέτης (κάλφας, τσιράκι, μαθητευόμενος) σε κάποιον τεχνίτη. Υπηρετώντας υπάκουα και ταπεινά τον τεχνίτη, μάθαινε και ο ίδιος την τέχνη. Μιά τέτοια πρόθυμα υπάκουη στάση πρέπει να έχει αυτός που έλαβε τον χρησμό, προς την αρετή, να υπηρετεί την αρετή όπως το τσιράκι πρέπει να υπηρετεί τον μάστορα, χωρίς εγωισμό, χωρίς τεμπελιά, αλλα με καρτερία. Μπορεί να μήν καλοξέρεις ποιά είναι η αρετή· αλλα υπηρετώνταςτην θα την γνωρίσεις. Διότι, θυμηθείτε το κινέζικο ρητό τό πολύ γνωστό στους δασκάλους όλου του κόσμου: «όταν ακούω, ξεχνώ· όταν βλέπω, μαθαίνω· όταν πράττω, καταλαβαίνω». Έχοντας τέτοια διάθεση, ο ανώτερος άνθρωπος συσωρεύει τα μικρά και ταπεινά αγαθά, ωστε να υψώσει (να δημιουργήσει) κάτι μεγάλο. Τα μικρά και ταπεινά αγαθά έχουν μεγάλη σημασία για τον άνθρωπο που ανέρχεται, σάν το φύτρο του δέντρου. Μιά ευκάλυπτος που υψώνεται 60 μέτρα ψηλή, φυτρώνει απο ένα σποράκι μικρό όσο ένα κόμμα σ’ αυτό το κείμενο. Όταν το δέντρο μεγαλώσει, δέν φοβάται άν το έδαφος είναι φτωχό και πετρώδες, δέν φοβάται άν για πολύ καιρό δέν ποτισθεί, δέν φοβάται ακόμη κι άν το κόψουνε: ξαναβγάζει βλαστάρια. Όταν όμως είναι ακόμη νεαρό φύτρο, και το ελάχιστο νερό του είναι πολύτιμο, και το ελάχιστο χώμα πολύτιμο, και το ελάχιστο ηλιόφως πολύτιμο, και η ελάχιστη σκιά στην ώρα ανάγκης πολύτιμη. Έτσι και στον άνθρωπο όταν «ριζώνει», και τα ελάχιστα που μπορεί να αποταμιεύσει είναι χρήσιμα. Απο αυτό φαίνεται άν είναι καμωμένος για «君子», άρχοντας, ανώτερος άνθρωπος: όταν μετά απο πολύ καιρό στέρησης αποκτά αγαθά, δέν πέφτει με τα μούτρα στις απολαύσεις, να πίνει, να σπάζει πιάτα, να επιδεικνύεται με το ντύσιμοτου και με το να ξοδεύει απλόχερα. Αλλα αποταμιεύει και εργάζεται για να «ριζώσει», να δημιουργήσει κάτι. (Βλέπε ερμηνεία της 6^ης γραμμής του升 = 46(3), καθότι η 6^η γραμμή σε κάθε εξάγραμμο συνδέεται άμεσα με τη συμβουλή του 6γράμμου).

 

27(1) ▫4-2-2▫

Ο συνειρμός έφερε αυτόν τον χρησμό, αφού όταν δημιουργηθεί πλούτος (καθώς δείχνει ο ποηγούμενος χρ.), παρουσιάζονται προβλήματα, όπως και όταν έχει υψωθεί ο ήλιος μπορούν να τον σκϊάσουν σύννεφα.

Σ’ αυτόν τον χρ. υπάρχει ένα λάθος του γραφέα, το οποίο οι μελετητές ώς τώρα δέν κατάφεραν να αποκαταστήσουν. Το ρήμα «εμσίμης» είναι «άπαξ λεγόμενον», δηλαδή δέν έχει βρεθεί αλλού. Ο G. Clauson πρότεινε πως είναι παράγωγο του ΕΜ- (θηλάζει), που με την κατάληξη –σί- θα σήμαινε «επεθύμησε να θηλάσει, να ρουφήξει, δηλαδή σάλιασε (το στόμα του λύκου)». Αυτό είναι νοηματικά παρατραβηγμένο, και άλλωστε, όπως παρατήρησε ο Talat Tekin ακολουθώντας έναν άλλον σύγχρονο Twépquroο λόγιο, το πρόσφυμα –σί- πάει σε ουσιαστικά, και όχι σε ρηματικά θέματα όπως το ΕΜ-. Έτσι, ο Talat Tekin προτείνει κάτι ακόμη πιό αβάσιμο, οτι δήθεν το ΕΜΣί- είναι παλιά μορφή του ΑΜΤίι- που βρίσκεται σε μιά σημερινή βορειοανατολική twepquroική γλώσσα με τη σημασία «δηλητηριάζεται». Όντως το –ΜΤ- είναι δυνατόν να προέρχεται απο –ΜΣ-, αλλα στην προκειμένη περίπτωση είναι παλιό το –Τ-. Το πρόσφατο αυτό ρήμα ΑΜΤίι- προέρχεται προφανώς απο το ΕΜ = βότανο, φάρμακο, που έφτασε σε εκείνη τη σημερινή γλώσσα να σημαίνει φαρμάκι, αλλα αυτή δέν είναι η παλιά σημασία του ΕΜ – το ιρκ ΒίτίΓ είναι παλαιότατο.

Αλλα ούτως ή άλλως, το «δηλητηριάστηκε» δέν κολλάει στα συμφραζόμενα. Πώς δηλητηριάστηκαν οι λύκοι στα καλά καθούμενα; Απο ποιόν δηλητηριάστηκαν; Αυτό δέν είναι κάτι ευνόητο ωστε να μπορούσε να παραλειφθεί απο το κείμενο.

Έπειτα, το ρήμα ΒΟΛΜΗς (δημιουργήθηκε, έγινε) επίσης δέν κολλάει. Τα συμφραζόμενα ζητούν τη σημασία «έμεινε, παρέμεινε» (το πρόβατο σώο και αβλαβές), το οποίο θα ήταν *ΚΑΛΜΗς, πάντως όχι ΒΟΛΜΗς = έγινε (σώο και αβλαβές). Επιπλέον, το οτι το πρόβατο παρέμεινε απείραχτο απο το λύκο δέν αρκεί για να χαρακτηρισθεί ο χρ. καλός (ΕδΓΥ), γιατί κι άν δέν τό’ φαγε αυτός ο λύκος θα το φάει άλλος – και πάντως η απώλεια του προβάτου δέν αποκαταστάθηκε· είτε γλύτωσε απο το λύκο είτε όχι, ο ιδιοκτήτηςτου το έχασε· πώς αυτό χαρακτηρίζεται καλό;

Στην πραγματικότητα, το ρήμα ήταν ΒΟΥΛΜΗς (το ΟΥ δέν ξεχωρίζει απο το Ο στην παλιά εκείνη γραφή). Δηλαδή, ο ιδιοκτήτης βρήκε τα πρόβατα έγκαιρα, γι’ αυτό δέν πρόλαβαν να τα φάν οι λύκοι (ο πληθυντικός στα παλιά twepquroικά δέν δηλωνόταν με γραμματικό επίθημα. Μπορούμε να τα εκλάβουμε ώς ενικό: πρόβατο, λύκος, αλλα καλύτερα ταιριάζει να τα εκλάβουμε ώς πληθυντικού αριθμού: πρόβατα, λύκοι). Οι λύκοι βεβαίως και τα επεθύμησαν· αυτή είναι η έννοια του «ΕΜΣίΜΗς» στο οποίο βρίσκεται κατ’ εμέ το λάθος του γραφέα. Όχι και μεγάλο λάθος: ξέχασε το γράμμα ┤ (εγγ), αντί να γράψει εμ-εγγ-εσ-ί-εμ-ί-εσ έγραψε εμ-εσ-ί-εμ-ί-εσ. Ήταν εύκολο να γίνει το λάθος, γιατί μετά το ┤ (εγγ) υπήρχαν γράμματα παρόμοια στο σχήμα: Γ (ί) και│ (εσ). Κι ακόμη, επειδή σε’κείνη τη γραφή συνήθως η πρώτη συλλαβή αποδιδόταν με ένα μόνο γράμμα, γράφοντας ο γραφέας το ΕΜ είχε την εντύπωση οτι τέλειωσε με την πρώτη συλλαβή (ενώ έπρεπε ακόμη ένα γράμμα να γράψει, το εγγ).

Το ΜΕγγΣίΜΗς είναι παράγωγο απο το ΜΕγγ (= αναγκαία τροφή) και σημαίνει: επεθύμησε τροφή (δηλαδή επεθύμησαν οι λύκοι να φάνε τα πρόβατα). Άλλη δυνατή ερμηνεία είναι οτι αρχικά η λ. ήταν ΕγγΣίΜΗς (απο το Εγγ = θήραμα, λεία), οπότε ΕγγΣίΜΗς = επεθύμησε / επεθύμησαν λεία. Αυτό μπορεί να έγινε καθώς ο γραφέας αντί να γράψει εγγ-εσ-ί-εμ-ί-εσ έγραψε εμ-εσ-ί-εμ-ί-εσ, δηλαδή εμ αντί για εγγ, επειδή παρασύρθηκε απο το επόμενο εμ της λέξης. Είτε ΜΕγγΣίΜΗς είτε ΕγγΣίΜΗς, το νόημα είναι το ίδιο: οι λύκοι επεθύμησαν να φάν τα πρόβατα. Καί οι δύο λέξεις, Εγγ (θήραμα) και ΜΕγγ (τροφή) βρίσκονται στο ιρκ ΒίτίΓ και μάλιστα στη στερεότυπη έκφραση Εγγ ΜΕγγ.

Ο χρ. διατυπώνεται σε δύο ζεύγη ομοιοκατάληκτων φράσεων:

1. Βαἰ ερ κοњι υρκυπεν Βαρμης – Βοιρίκε σοκουςμης

2. Βοιρί αγζι μεγγσίμης – εσεν τυκελ Βουλμης.

(εσεν τυκελ = σώο και αβλαβές, safe and sound, είναι λογότυπος στο ιρκ ΒίτίΓ και γενικότερα στην twepquroική γλώσσα).

Το 2. ζευγάρι πρέπει να αποτελούνταν απο τους προσφιλείς στο ιρκ ΒίτίΓ επτασυλλάβους: το ΕΣΕΝ ΤΥΚΕΛ ΒΟΥΛΜΗς πρέπει να προφερόταν επτασύλλαβο, και σ’ αυτό πρέπει να οφείλεται η γραφή «ΒΟΥΛΜΜΗς»: ο γραφέας στο νούτου θα το συλλάβιζε «Βουλ-ουμ-ης». Και ίσως ακόμη να ήταν *ΒΟΥΛΟΥςΜΗς = βρήκαν ο ένας τον άλλο (ξανανταμώθηκαν ο ιδιοκτήτης με το πρόβατο). Ο νοερός συλλαβισμός «Βουλ-ουμ-ης» για ΒΟΥΛΜΗς συμφωνεί με τον χαρακτήρα της παλαιοtwepquroικής γραφής, που κατα βάσιν αντιλαμβανόταν όλες τις συλλαβές ώς «φωνήεν + σύμφωνο», και δευτερευόντως αναγνώριζε συλλαβές του τύπου «σύμφωνο + φωνήεν + σύμφωνο». Καμία συλλαβή δέν θεωρούνταν ώς λήγουσα σε φωνήεν. Άν η λ. τελείωνε σε φωνήεν, αυτό θεωρούνταν πρόσθετο και γραφόταν πάντοτε (αφότου υπήρχαν γράμματα για σκέτα φωνήεντα).

Εσύ που πήρες αυτόν τον χρ., είσαι ο ιδιοκτήτης του προβάτου / των προβάτων. Περιγράφεσαι ώς ΒΑι ΕΡ = πλούσιος. Πρίν απο τα πρόσφατα χρόνια που χρησιμοποιούμε το χρήμα, η έννοια του χρήματος ήταν άγνωστη. Πλούτος ήταν τα ζώα, και προπάντων τα πρόβατα. Είσαι πλούσιος ακριβώς γιατί έχεις αυτά τα πρόβατα / το πρόβατο για το οποίο μιλάει ο χρ., τα οποία πρόβατα τρόμαξαν και έφυγαν. (Έτσι κινδυνεύεις να χάσεις τα πλούτησου). Γιατί τρόμαξαν τα πρόβατα και έφυγαν; Εσύ τα τρόμαξες με τη σκαιάσου συμπεριφορά. Γι’ αυτό σού’φυγαν. Οπότε κινδυνεύουν να γίνουν λεία των εχθρώνσου. Θύμωσες με τα πρόβατα και είπες: να πάνε στα κομμάτια, να τα φάν οι λύκοι. Αμέσως μετά σκέφθηκες: τί λέω; να τα φάνε να δυναμώσουν οι εχθροίμου και εγώ να χάσω την περιουσίαμου, το στήριγμα της ευτυχίαςμου; Γι’ αυτό, αφού έφυγαν, κίνησες να τα βρείς. Και τα βρήκες έγκαιρα, προτού τα φάν οι λύκοι. Κι εσύ χάρηκες που τα βρήκες, αλλα και τα πρόβατα χάρηκαν. Τα ανακτάς.

Αυτά τα σύμβολα, λύκοι και πρόβατα, είναι ακόμη και σήμερα τόσο συνηθισμένα! Πόσο μάλλον σε παλαιότερες εποχές. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης έχει στα απομνημονεύματατου πολλές αλληγορικές εκφράσεις με λύκους και πρόβατα, και ακόμη περισσότερο χρησιμοποίησε αυτά τα σύμβολα ο Ιησούς Χριστός. «Άν κάποιος έχει 100 πρόβατα και χάσει το ένα, δέν αφήνει τα 99 και γυρεύει το χαμένο;» Για απολωλότα πρόβατα μιλάει κι αυτός ο χρ.. Δέν έπρεπε το πρόβατο να σε κάνει να θυμώσεις, αλλα κι εσύ δέν έπρεπε να θυμώσεις, κι όταν θύμωσες δέν έπρεπε να τρομάξει και να φύγει. Μπορεί να τρόμαξε όχι επειδή θύμωσες, αλλα επειδή του έδωσες να καταλάβει τις ευθύνεςτου. Το πρόβατο συμβολίζει ένα πλάσμα που δέν έχει συναίσθηση της ευθύνης, όπως έχεις εσύ. Όταν με οργή, ή και ήπια, του δείχνεις τις ευθύνεςτου, τρομάζει και φεύγει. Αλλά, ακόμη κι άν έχεις και άλλα περιουσιακά στοιχεία, απο αυτό που σου έφυγε εξαρτάται η ευτυχίασου. Το γυρεύεις, το βρίσκεις, και το ανακτάς· εκείνο, το πρόβατο, με το που συνάντησε τον λύκο, άρχισε να συνειδητοποιεί τις ευθύνεςτου, να συνειδητοποιεί οτι σου ανήκει. Ο χρ. είναι καλός, γιατί ο μεγάλος κίνδυνος αποβαίνει σε καλό.

«Πιό εύκολο είναι να κυβερνήσεις 10 άντρες παρά μία γυναίκα· πιό εύκολο να κυβερνήσεις 10 γυναίκες παρά ένα παιδί» (κινέζικη παροιμία). Διότι οι γυναίκες και τα παιδιά είναι ανεύθυνα όντα. Άν και τα πρόβατα του χρησμού μπορεί να συμβολίζουν οτιδήποτε, το πιθανότερο είναι πως συμβολίζουν γυναίκα ή παιδί. Άς πούμε πως έχεις μιά πολυαγαπημένη γυναίκα· την έκανες να τρομάξει και να σου φύγει. Την βλέπει ο εχθρόςσου και λέει: «ευκαιρία να την φάω» (να την κάνω δικιάμου). Αλλα προτού προλάβει ο εχθρόςσου να την «φάει», την ξαναβρίσκεις, της ζητάς συγνώμη και της φέρεσαι όμορφα, κι εκείνη, που εν τω μεταξύ έχει αντιληφθεί την κακία του «λύκου», έρχεται πάλι κοντάσου.

Άλλο παράδειγμα, είσαι δάσκαλος, μαλώνεις ένα απο τα παιδιά (μαθητές)σου, κι εκείνο δέν θέλει να ξανάρθει στο σχολείο. Αυτό θα έχει συνέπεια να μείνει αμόρφωτο, και ο κάθε αμόρφωτος άνθρωπος είναι υποψήφιο θύμα· κάποιοι κακοί άνθρωποι σκέφτονται «ευκαιρία να εκμεταλλευθούμε αυτό το παιδί: ή να το βάλουμε να δουλεύει για μάς, ή να του γεμίσουμε το κεφάλι με τη δικήμας ιδεολογία, τη δικήμας μόρφωση» (που είναι παραμόρφωση). Πρίν όμως αυτοί οι άνθρωποι προλάβουν να εκμεταλλευθούν το παιδί, το βρίσκεις, του ζητάς συγνώμη, ακούς τί έχει να πεί, παύει να φοβάται το σχολείο και ξανάρχεται στην τάξησου.

Μιά φορά έλαβα (απο 6 αριθμούς, κατα το σύστημα (3)) αυτόν τον χρ. και μου συνέβη το εξής παράξενο: έφαγα πολλά μούρα και είδα στον καθρέφτη τα δόντιαμου κάπως μαυρισμένα. Φοβήθηκα μήν η χρωστική των μούρων απορροφήθηκε στα δόντιαμου. (Στην προκείμενη περίπτωση «πρόβατα» ήταν τα δόντιαμου, και τα «τρόμαξα» τρώγοντας τα μούρα). Αμέσως βούρτσισα τα δόντιαμου με διττανθρακική σόδα και έφυγε η μαυρίλα.

Ο λύκος είναι παμπάλαιο και κοινό σύμβολο του εχθρού. Ακόμη και ο σκύλος, που συγγενεύει με το λύκο, συμβολίζει κι αυτός τον εχθρό. Στη λαϊκή νεοελληνική όπως και την κινέζικη ονειρομαντεία, ο σκύλος συμβολίζει τον εχθρό. Επίσης είναι λαϊκή αντίληψη απο την Κίνα μέχρι και την Ελλάδα οτι άν σου γαβγίσει σκύλος θα έχεις εχθρό να αντιμετωπίσεις. Μιάς και στα εβραϊκά σατάν θα πεί εχθρός, ο λύκος είναι ένα προσφιλές σύμβολο των σατανιστών, τοσούτω μάλλον που παριστάνουν το πρόσωπότου με ανεστραμμένο τρίγωνο, που είναι κλασσικό σύμβολο του σατανά. Γι’ αυτό και κάποιοι, αφού ο σατανισμός είναι της μόδας, κολλάνε αυτοκόλλητα με πρόσωπο λύκου στα μηχανάκιατους.

Ο Ιησούς είπε: «όσοι ήρθαν πρίν απο μένα, ήρθαν στο μαντρί για να κλέψουν και να σφάξουν. Αλλα δέν τους άκουσαν τα πρόβατα (δέν τους γνώρισαν για δικούςτους). Εγώ ήρθα για νά ’χουνε τα πρόβατα ζωή, για νά ’χουνε κέρδος».

Οι αριθμοί 422, βγάζουν το τρίγραμμο ☷ (γή, υποτακτικότητα). Αυτό θυμίζει κάτι που ακούραστα επαναλαμβάνει η κινέζικη φιλοσοφία: χαμηλώνοντας το «εγώ»σου έναντι των άλλων, υψώνεσαι πάνω απο αυτούς· κατεβαίνοντας στη θέση του υπηρέτη, γίνεσαι αφέντης. Το ίδιο είπε και ο Ιησούς: «ο υψηλότερος βαθμός ανάμεσάσας θα είναι ο βαθμός του διακόνου (=υπηρέτη). Όποιος θέλει να υψωθεί ανάμεσάσας, να γίνει υπηρέτης των άλλων». Τέτοια συμπεριφορά χρειάζεται για να ανακτήσεις το πρόβατο. Το 4 (ελαφρύ) νικιέται απο το 2 (βαρύ), αυτή η ήττα δείχνει οτι έχασες το πρόβατο. Αποβαίνεις 2 (στην τρίτη θέση) που δέν νικιέται πιά απο το 2 στην δεύτερη θέση,  αλλα εναρμονίζεται με αυτό. Δέν νικιέσαι απο την κρισιμότητα της κατάστασης, αλλα βρίσκεσαι στο ύψος της κατάστασης, είσαι άξιος να τη χειριστείς.

Απο αυτόν τον χρ. (27 του (1)) έγινε ο 59(3) ονομαζόμενος 渙. Το渙 είναι απο εκείνα τα γράμματα που δέν βρίσκονται ούτε στα λεξικά: δέν έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί παρα μόνο ώς όνομα αυτού του εξαγράμμου. Θεωρούμε οτι το渙 προφερόταν “χuân”, επειδή περιέχει το φωνητικό στοιχείο 奐, το οποίο είναι ένα γράμμα μυστηριώδες, αφού στην πράξη δέν χρησιμοποιείται· υποτίθεται πως σημαίνει «επιδέξιος, σβέλτος» και πως προέρχεται απο απλοποίηση του γράμματος 夐 (=ψάχνω, ερευνώ, υπερτερώ) επάνω, σύν το σκίτσο δύο χεριών (συνήθως 廾, εδώ έγινε 大) απο κάτω. Το ίδιο το γράμμα 夐 είναι άγνωστης εικονιστικής προέλευσης, γι’ αυτό ο Kalgren δέν ασχολείται καθόλου με την προέλευσήτου. Στο όλο μυστήριο προτείνω την εξής απλή λύση: το夐 (=ερευνά) αποτελείται: κάτω, απο 夂 (άνθρωπος που βαδίζει), πιό πάνω: 目 (μάτι, δηλαδή ο άνθρωπος κοιτάζει, ψάχνει), και επάνω το σκίτσο κάποιου ζώου, ανάλογο με τα 兔 (λαγός) 象 (ελέφαντας) 龜 (χελώνα) 魚 (ψάρι) 麁 (κάποιο είδος άγριου κατσικιού), και άλλα, πάρα πολλά ζώα γράφονται έτσι, όμοια στο πάνω μέρος. Δηλαδή, το 夐 έδινε με σκίτσα την εικόνα ενός ανθρώπου που βαδίζει, τρέχει, και κοιτάζει να βρεί κάποιο ζώο (που έχασε). Αυτού του γράμματος παραλλαγή είναι το奐, το οποίο οι Κινέζοι επινόησαν για να μιμηθούν το σκίτσο του προβάτου στο παλιό twepquroικό κείμενο. Περαιτέρω το παράλλαξαν σε 渙 που περιέχει επιπλέον το 氵(σταγόνες νερό), πιθανώς για να δείξουν οτι του λύκου του τρέχαν τα σάλια ελπίζοντας να αρπάξει το πρόβατο. Αυτά κατάλαβαν απο τη συζήτηση με τους Twépquroους μάντεις (των οποίων τη γλώσσα ελάχιστα ήξεραν) και έτσι τα απέδοσαν, προσπαθώντας ταυτόχρονα να μιμηθούν και τα γράμματα του παλαιού twepquroικού κειμένου. Έτσι δημιουργήθηκε ολόκληρο το (3): απο συζήτηση μεταξύ ανθρώπων που ελάχιστα ήξερε ο ένας τη γλώσσα του αλλουνού, και βοηθούσαν την λεκτική επικοινωνία με χειρονομίες, σκίτσα, και παρατηρώντας το πρωτότυπο γραπτό (γραμμένο με παλιά, εικονιστική γραφή). Οπωσδήποτε με την προφορά “χuân” του 奐 (ο Kalgren θεωρούσε οτι προέρχεται απο “g‘uân”, αργότερα άλλαξε γνώμη) οι Κινέζοι ήθελαν να προσεγγίσουν το twepquroικό ΚΟЊ (πρόβατο). Τουτέστιν, όπου βρίσκουμε 渙, αυτό είναι απόδοση του ΚΟЊ (πρόβατο). (Στα παλιά twepquroικά το πρόβατο λεγόταν μάλλον gwaњ, άν κρίνω απο τη μορφή της λέξης σε άλλες συγγενείς γλώσσες). Για τις επι μέρους γραμμές βλέπε στη σελίδα για το (3).

Το πιό πολύτιμο μέρος του (3), η συμβουλή: 象 το αρχαίο χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：風 άνεμος (= το πάνω 3γραμμο) 行 κινείται 水 στο νερό (= κάτω 3γραμμο) 上 επάνω，渙 (αυτό ονομάζεται): «τα πρόβατα» (= πλούτη)。(ο άνεμος αφαιρεί το νερό εξατμίζοντας, επίσης το αναταράσσει. Έτσι δίνεται η εικόνα της επικείμενης απώλειας του πλούτου, για την οποία μιλά ο χρησμός. Ο άνεμος αφαιρεί το νερό είτε εξατμίζονταςτο είτε σηκώνονταςτο ώς κύμα, αλλα το κύμα ξαναπέφτει στο νερό, το δέ εξατμιζόμενο νερό επιστρέφει ώς βροχή. Έτσι δίνεται η ιδέα του χρησμού οτι αυτό που χάνεται ξανααποκτιέται). 先 οι προγενέστεροι 王 βασιλείς 以 το χρησιμοποιούσαν ώς εξής: 享 προσφέροντας γιορτές με θυσίες 于 στον 帝 Αυτοκράτορα 立 στήριζαν 廟την βασιλική αίθουσα。Αυτά τα λόγια δέν είναι άμεσα κατανοητά σήμερα, γιατί εδώ και πολύν καιρό έχουν ξεχασθεί οι θυσίες, και της λ. θυσίας κανείς δέν ξέρει παρα μόνο κάποια μεταφορική έννοια. Το γράμμα享 (προσφέρω θυσία, γιορτάζω) που είναι κατα τον Kalgren άγνωστης ερμηνείας, κατα τη γνώμημου εικόνιζε στο πάνω μέρος ένα μεγαλοπρεπές κτήριο (τον τόπο της θυσίας και της γιορτής) και στο κάτω μέρος ένα ζώο (το προσφερόμενο στη θυσία) ενώ υπάρχει και παλιά παραλλαγή του γράμματος με ένα σάν曰 απο κάτω, που παρίστανε πιατέλα με προσφερόμενες τροφές. Η τελετή μιάς θυσίας περιλαμβάνει πολλά και διάφορα πράγματα, όπως:

­                ζώα και άλλα τρόφιμα και ευώδη πράγματα τα οποία θυσιάζονται.

­                ιερείς που τελούν τη θυσία.

­                άνθρωπος για λογαριασμό του οποίου τελείται η θυσία, ο οποίος προσφέρει τα θυσιαζόμενα ζώα και πράγματα και πληρώνει τους ιερείς, και ο οποίος λαμβάνει την ευλογία, το όφελος απο τη θυσία.

­                βωμός και γενικότερα κατάλληλος χώρος όπου τελείται η θυσία.

­                εργαλεία για το σφάξιμο και τον τεμαχισμό των ζώων.

­                καυσόξυλα για τη φωτιά όπου θα αποτεφρωθούν τα προσφερόμενα στο Θεό μέρη των ζώων.

­                στερεότυπα ιερά λόγια για την τελετή.

­                επιλογή χρόνου κατάλληλου για την τελετή.

­                κουζίνα για το μαγείρεμα των ζώων και των άλλων τροφίμων απο τα οποία πρώτα έχει προσφερθεί πρώτα θυσία στη φωτιά.

­                θεότητα προς τιμήν της οποίας τελείται η θυσία.

και άλλα σχετικά. 帝 = αυτοκράτορας, σημαίνει επίσης τον αυτοκράτορα του Σύμπαντος, δηλαδή τον Θεό. Απο τα συμφραζόμενα φαίνεται οτι αυτή είναι η σημασία εδώ του帝 = Θεός. Τη φράση 立廟 μπορείτε να την πάρετε επίσης ώς «στέκονταν στην βασιλική αίθουσα» = στέκονταν στο θρόνο, κρατούσαν σταθερή τη βασιλικήτους εξουσία. Το νόημα είναι το ίδιο: οι βασιλείς μέσω θυσιών κρατούσαν σταθερή τη θέσητους. Όλα αυτά που σημειώσαμε παραπάνω, τα συστατικά στοιχεία μιάς θυσίας, όλα ωφελούνται απο την θυσία: ακόμη και το δέντρο απο το οποίο προήλθαν τα καυσόξυλα θα ωφεληθεί, ωστε να είναι θαλερό και υγιές· επίσης οι ιερείς· εκείνος που προσφέρει την θυσία· εκείνοι που έχτισαν το βωμό· ακόμη και το ζώο που θυσιάζεται, ακόμη και τα ζώα που έδωσαν γάλα και βούτυρο τα οποία μπορεί να θυσιάζονται αντί για κρέας, και τα σφάγια ακόμη ωφελούνται απο τη θυσία, θα ξαναγεννηθούν σε καλύτερες συνθήκες και με καλύτερο, υγιέστερο σώμα, και οι ψυχέςτους δέν κρατάνε κακία που έχασαν το σώματους. Ακριβώς με αυτόν τον τρόπο ο Ιησούς Χριστός ώς υπέρτατο θύμα απέκτησε την υπέρτατη δύναμη. Οι πάντες και τα πάντα που συμμετέχουν στη θυσία ωφελούνται, εφόσον γίνεται όπως πρέπει η θυσία στο Θεό. Βεβαίως, οι παλιοί βασιλείς προσφέροντας θυσίες τάιζαν και τον κόσμο απο τα «ΠΡΑΣΑΑΔΑ», τις τροφές που έμεναν αφού απο αυτές προσφέρονταν θυσία. Αυτή είναι η έννοια της θυσίας: ο Θεός τρώει τα πρώτα και τα καλύτερα κομμάτια απο τα ζώα και τις άλλες τροφές, και ό,τι απομένει το χαρίζει σε εκείνους που τέλεσαν τη θυσία, δίνοντας έτσι την εύνοιαΤου. Αυτοί που τρώνε τα απομένοντα απο τη θυσία, λαμβάνουν εύνοια του Θεού, συνεπώς θα έχουν ευτυχία. Συνεπώς οι βασιλείς προσφέροντας θυσίες εξασφάλιζαν την εύνοια του Θεού, των ιερέων, των ζώων, των φυτών, και όλου του κόσμου. Κατα συνέπεια, δέν κινδύνευαν να χάσουν τα πλούτητους, και άν κάτι προσωρινά έχαναν, ξαναγύριζε σ’ αυτούς. Για τους παλαιότερους ανθρώπους, θυσία και γιορτή ήταν το ίδιο πράγμα: δέν γινότανε θυσία χωρίς γιορτή, ούτε γιορτή χωρίς θυσία. Εξ οὗ η αρχαία ελληνική παροιμία: ΘΥΣΙΑΙ ΚΑΙ ΕΟΡΤΑΙ ΠΑΣΙ ΜΕΛΛΟΥΣΙ (οι θυσίες και οι γιορτές τους πάντες ενδιαφέρουν), αφού μόνο στις θυσίες και στις γιορτές οι παλαιοί έτρωγαν κρέας. Αυτό το παράδειγμα πρέπει να ακολουθεί ο κάθε άνθρωπος που λαμβάνει αυτόν τον χρησμό. Βέβαια, σήμερα οι θυσίες έχουν προ πολλού καταργηθεί, και αυτό ευθύνεται για την κτηνοποίηση της ανθρωπότητας, ωστόσο πάλι μπορεί κανείς να προσφέρει γιορτές και να κάνει καλοσύνες στον κόσμο. Κάνοντας καλοσύνες εξασφαλίζει κανείς την εύνοια του κόσμου, την εύνοια όλων εκείνων που του ανήκουν, συνεπώς δέν θα τα χάσει· κι άν του φύγουν, πάλι στον ίδιο θα γυρίσουν.

(Το απλοειδές 6γραμμο ¦|¦¦|| 46(4) ονομάζεται 隔河望金 «απο την αντίπερα όχθη κοιτάζει χρυσάφι (που δέν μπορεί να το αποκτήσει)», δείχνει αδυναμία απόκτησης, αλλα τα απλοειδή 6γραμμα του (4) δείχνουν μόνο το παρόν της κατάστασης και όχι το πώς θα εξελιχθεί.). Κάποια αρχαία σχόλια ερμηνεύουν το παρόν 6γραμμο του (3) ώς ☵ νερό κάτω και ☴ ξύλο επάνω, το οποίο δίνει την εικόνα της βάρκας (ή της γέφυρας) με την οποία διασχίζεται το ποτάμι ή γεφυρώνεται το χάσμα. (Γεφύρωση ήταν και αυτό που έκανε ο Ιησούς Χριστός: ΗΝΟΙΞΑΣ ΤΑΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΗΝΩΣΑΣ ΤΑ ΤΟ ΠΡΙΝ ΔΙΕΣΤΩΤΑ).

 

28(1) ▫2-1-1▫

Ο συνειρμός που έφερε απο τον προηγούμενο χρ. τον παρόντα, είναι: ο προηγούμενος χρ. 27(1) δείχνει οτι κινδυνεύεις να χάσεις τα πλούτησου, όμως τα διασώζεις. Στον παρόντα χρ. το σύμβολο είναι παρόμοιο: είναι το κράτοςσου διαλυμένο, όμως το ανορθώνεις.

Αυτό που παρηχεί στον χρ. 28(1) είναι τα –ορ- (κυρίως στρογγυλά, αλλα και μή στρογγυλά φωνήεντα + ρ) σε συνδυασμό με τα οδοντικά τ, Δ. Παραλληλίζονται μεταξύτους τα:

ορΔου ἰαπμης – ηλί τουρμης. εδΓυσί – ουἱουρι. μεγγίλεἰυρ – Βεδίζλεἰυρ.

Επίσης παράλληλα είναι φωνητικά, γραμματικά και νοηματικά τα: ολουρουπαν – τηρίλίπεν, άν και βρίσκονται σε απόσταση. Ο βασιλεύς κάθεται (ολουρ-), οι άνθρωποίτου συγκεντρώνονται (τηρίλ-)· αυτά πάνε μαζί· παρ’ όλο που ο βασιλεύς δέν καταβάλλει προσπάθεια, απλώς «κάθεται», το κράτος αρχίζει να λειτουργεί σωστά. Αυτή η ιδέα είναι χιλιοειπωμένη απο τους Κινέζους σοφούς. Βεβαίως, το «κάθεται» δέν σημαίνει οτι δέν κάνει τίποτε. Στον παρόντα χρησμό, σημαίνει οτι εγκαθίσταται στο θρόνο. Και ορίζει να κατασκευασθεί το «ορΔου» = ανάκτορο, δηλαδή διοικητικό κέντρο. Πρίν απο αυτό, υπήρξε ταραχή στο κράτος, αταξία, που σημαίνει γενική δυστυχία. Γι’ αυτό χρειαζόταν ένας κυβερνήτης να εγκατασταθεί και να βάλει τάξη. Εσύ που έλαβες αυτόν τον χρ., είσαι ο «χαν» (βασιλεύς). Άν και δέν έχεις (τουλάχιστον, κοντάσου) άξιους συνεργάτες, έχεις το θάρρος να ανεβείς στο θρόνο για να βάλεις σε τάξη την εξαθλιωμένη χώρα. Και όντως, απο τη στιγμή που εγκαθίστασαι στο θρόνο και ιδρύεις το διοικητικό κέντρο, το κράτος αρχίζει να ορθοποδίζει, στέκεται ορθό. Άν και δέν είχες κοντάσου συνεργάτες, τώρα αποκτάς. Απο τα 4 σημεία του ορίζοντα, δηλαδή απο παντού, έρχονται κοντάσου νέα πρόσωπα, με αρετές και ικανότητες, πρόθυμοι να βοηθήσουν στο έργοσου. Χαίρονται που σε γνωρίζουν, όπως χαίρεσαι κι εσύ. Δημιουργείται ευθυμία, η οποία βρίσκει έκφραση στη διακόσμηση του χώρου και σε εορτασμούς. Η διακόσμηση δέν είναι μόνο για ομορφιά: δίνει επίσης μεγαλοπρέπεια, συνεπώς προσδίδει κύρος στη νέα κυβέρνηση. Οι καλοί και ικανοί άνθρωποι είναι και οι ίδιοι κοσμήματα του χώρου και της χώρας:: κοσμούν το ανάκτορο και το κράτος με την παρουσίατους. Οι άνθρωποι αυτοί είναι υπόσχεση ευημερίας του κράτους. Αυτό είναι το αρχέτυπο σύμβολο του χρησμού.

Στην πράξη, βεβαίως, δέν είσαι ακριβώς «χαν» («βασιλεύς»), μπορεί να είσαι ένας απλός άσημος άνθρωπος. Ωστόσο ο κάθε άνθρωπος έχει ένα μικρό «βασίλειο» και το φροντίζει. Είναι κάποιες προσωπικές υποθέσεις. Όποιος πήρε αυτόν τον χρησμό, αισθάνεται άσχημη μοναξιά, και οι υποθέσειςτου πάνε κακήν κακώς. Αποφασίζει να εγκατασταθεί κάπου και να βάλει κάποια τάξη στη ζωήτου. Σε μικρή κλίμακα, αυτό μπορεί να μή μοιάζει καθόλου με ίδρυση ανακτόρου. Μπορεί απλώς να κάθεσαι κάτω απο ένα δέντρο, ή σε κάποια βράχια, μονάχος, μακριά απο άλλους ανθρώπους, και εκεί αναλογίζεσαι τα προβλήματάσου, τις δυνατότητέςσου, και επικαλείσαι τις δυνάμεις της φύσης σε βοήθειάσου. Έτσι έκαμναν οι Ινδιάνοι της Αμερικής· μιά ινδιάνικη παράδοση λέει πως όλα τα όντα του σημερινού κόσμου, στην παλιά εποχή ήταν άνθρωποι· είχαν ειρήνη μεταξύτους, και ισοτιμία. Κάποτε άρχισαν να πολεμάνε μεταξύτους απ’ αφορμή μιά όμορφη γυναίκα, τη NORWAN· έτσι σκοτώθηκαν όλοι· καθένας που σκοτωνόταν, γινόταν ένα απο τα σημερινά ουράνια σώματα, ζώα, κ.λπ. όντα του σημερινού κόσμου. Γι’ αυτό ο κάθε Ινδιάνος ξέρει πως όλα τα σημερινά όντα έχουν ψυχή και κατανοούν τους ανθρώπους. Όταν λοιπόν ένας Ινδιάνος έχει αδιέξοδα προβλήματα, απομακρύνεται απο τους ανθρώπους κάπου στη φύση και επικαλείται τη βοήθεια των πλασμάτωντης.

Αυτός ο χρησμός μοιάζει με τον 1(1) (αριθμοί: 222) και με τον 18(1) (αριθμοί: 241). Κανείς δέν είναι μόνος ούτε για μιά στιγμή. Είμαστε κύτταρα του σώματος του Θεού· αρκεί να συντονισθούμε με τη φύση, με το Θεό, και τότε θα βρούμε το δρόμο για κάθε ευτυχία και ικανοποίηση.

Μιά οθωμανική παροιμία, που ανέφερε και ο ποιητής Nâzım Hikmet σε ένα ποίημάτου, λέει: «αρκεί να έχεις στην κούπασου το μέλι, και η μέλισσάτου θα’ρθεί κι απ’ τη Βαγδάτη». Η Βαγδάτη ήταν το απώτατο σημείο της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όταν έλεγαν «απο τη Βαγδάτη», είναι σάν να λέμε: «ακόμη κι απο την άκρη του κόσμου». Αρκεί νά’χεις αυτό που αξίζει, κι αυτός που θα το εκτιμήσει (ακόμη και στην άκρη του κόσμου να βρίσκεται) θα βρεί και θα εκτιμήσει το άξιο που κατέχεις, θα σε βρεί και θα σε πλησιάσει.

Το ανάκτορο (ορΔου) του χρησμού, μπορεί να είναι μόνο μιά παράγκα όπου εκθέτεις το μέλισου. Μείνε εκεί, άν είναι καλό μέλι όλη η χώρα θα το μάθει, και όσο κι άν έχεις θα πουλιέται καλά.

Ο Nâzım Hikmet με το μέλι συμβόλιζε την ποίησήτου: «Δέν έχω ο΄λυτε χωράφια, ούτε πρόβατα, δέν έχω τίποτε στον κόσμο, παρα μιά κούπα μέλι. Και τί μπορώ να κάνω μ’ αυτό το μέλι; Αλλα δέν πειράζει, «αρκεί στην κούπασου νά’χεις το μέλι, και η μέλισσάτου κι απ’ τη Βαγδάτη θά’ρθει».

Άν ρώτησες πώς πρέπει να δράσεις και έλαβες αυτόν τον χρησμό, αυτό θα πεί οτι έχεις αξία. Γι’ αυτό συμβολίζεσαι με βασιλέα. Πρέπει να έχεις θάρρος να αντιμετωπίσεις τις δυσκολίες. Να εγκατασταθείς σε κάποιον κατάλληλο τόπο (έστω κι άν αυτό είναι μόνο ένα αντίσκηνο!) και να φτιάξεις ένα πράγμα το οποίο θα δείχνει τις ικανότητέςσου (αυτό παρομοιάζεται με ανάκτορο). Να αποκαταστήσεις την επαφήσου με το Θείο· τη μοναξιάσου να τη χρησιμοποιήσεις ώς ευκαιρία προς αυτό. Θα αποκτήσεις φίλους· κοίταξε να τους διατηρήσεις. Αυτά ερμηνεύω απο την δικήμου πείρα. Στη συνέχεια θα δούμε τη συμβουλή που δίνει ο αντίστοιχος χρ. του周易 (3), που είναι ο 16(3) ονομαζόμενος豫. Η λ. 豫 κανονικά σημαίνει «ξενοιάζω / ξένοιαστος», δέν θυμάμαι να την έχω δεί σε κανένα κείμενο εκτός του (3), αντιθέτως συχνά χρησιμοποιείται η λ. 預 που κατα τον Kalgren είναι απλώς άλλος τρόπος γραφής της λ. 豫. Είναι εντελώς παράλογο το οτι οι μοντέρνες δυτικές εκδόσεις ακολουθούν τον Richard Wilhelm που μετέφρασε «Begeisterung», «ενθουσιασμός». Απο πού κι ως πού; Ποτέ στα κινέζικα το豫 δέν σημαίνει ενθουσιασμός. Οι ίδιοι οι Κινέζοι μελετητές δέν μπόρεσαν ποτέ να καταλάβουν γιατί το εξάγραμμο 16(3) ονομάσθηκε豫. Γι’ αυτό ένας Κινέζος σχολιαστής πρότεινε τη «λύση» οτι στην προκειμένη περίπτωση το豫 σημαίνει «χαρούμενο πρόσωπο, εύθυμη όψη». Αυτή η έμπνευση ξεκίνησε απο το «ΜΕγγίΛΕιΥΡ ΒΕδίζΛΕιΥΡ» (χαίρονται και διακοσμούν) του αρχικού χρησμού. Στην πραγματικότητα, το豫 (προφερόμενο ^iwo, παλιότερα *d^iwo) ξεκίνησε απο φωνητική απόδοση του ΟΡΔΟΥ (ανάκτορο). Απο μόνοτου το φωνητικό στοιχείο 予 (*d^iwo) του 豫, απέδιδε τη συλλαβή –ΔΟΥ, ενώ το δεξιά μέρος 象 ήταν παλιότερα κάποια φωνητική απόδοση της συλλαβής ΟΡ-. Ιδιαίτερα το κείμενο της 4^ης γραμμής του 16(3) ταυτίζεται σχεδόν με το κείμενο του 28(1), διότι η 4^η γραμμή είναι αυτή που δίνει τον χαρακτήρα αυτού του 6γράμμου, είναι η μόνη ἰαγγ γραμμή του 6γράμμου, διαφορετική απο όλες τις υπόλοιπες.

Βλέπε τη σελίδα για τις επιμέρους γραμμές του 16(3).

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει η συμβουλή που δίνεται στο 6γραμμο (για κακήμου τύχη, το ηλεκτρονικό κείμενο του (3) που βρήκα στο ίντερνετ παραλείπει το κείμενο της συμβουλής, και αναγκάζομαι να το αντιγράψω απο το βιβλίο – φωτοτυπική αναπαραγωγή της έκδοσης της 唐δυναστείας: 雷出地奮豫先王以作樂崇德殷薦之上帝以配祖考. Αυτό απο όσο ξέρω είναι το πιό μακρύ κείμενο απο όλων των άλλων συμβουλών στα εξάγραμμα. Κουράστηκα ώσπου να το αντιγράψω ένα ένα γράμμα με το χέρι, αλλα με έναν τρόπο τα κείμενα του βιβλίου των συμβουλών είναι απολαυστικά, διότι είναι γραμμένα σε αρχαιότατα και κανονικά Κινέζικα, όταν τα γράφει κανείς θυμάται την ετυμολογία (μάλλον ετυμογραφία) των γραμμάτων. Μεταφράζω: 雷 κεραυνός (το πάνω 3γραμμο) 出 βγαίνει 地 απο τη γή (το κάτω 3γραμμο). Αυτή είναι η εικόνα που παριστάνει奮 το ανερχόμενο (δηλαδή ανεγειρόμενο, ιδρυόμενο) 豫 «ΟΡΔΟΥ» (ανάκτορο). 先 οι παλαιοί 王 βασιλείς 以 το χρησιμοποιούσαν ώς εξής: 作 έφτιαχναν 樂 με τη μουσική 崇 μεγαλοπρέπεια (και) 德 με σεμνότητα, επιβλητικότητα 殷 ομαδικό χορό, 薦之 τα οποία προσέφεραν 上 στον ύψιστο 帝 αυτοκράτορα (δηλαδή τον Θεό) 以 και μ’ αυτόν τον τρόπο 配 συντασσόνταν με (δηλαδή είχαν τη συμπαράσταση και των) 祖 γεναρχών και 考 προγόνων(τους).

Το τραγούδι και ο χορός είναι ιερά πράγματα· μέσω αυτών ο άνθρωπος όχι μόνο εναρμονίζεται με τη φύση, με το Σύμπαν, αλλα και κατευθύνει ολόκληρους λαούς. Σήμερα κάθε λογής βρωμιά γίνεται εμπορεύσιμη τέχνη. Η μουσική και ο χορός που μπορεί να προσφερθεί στο Θεό, μπορεί να οργανώσει έναν ολόκληρο λαό σε σωστό κράτος. Οι αρχαίοι Έλληνες προσέφεραν στους θεούς όχι μόνο υλικές προσφορές και αθλήματα, αλλα και μουσική, τραγούδι και χορό. Οι θρυλικοί αυτοκράτορες της αρχαίας Κίνας, ο 堯舜, παίζοντας ορισμένα μουσικά κομμάτια, χωρίς καμιά άλλη προσπάθεια, έβαζαν το κράτος σε τάξη.

«Ὦ Σώκρατες, μουσικήν ποίει και εργάζου», ήταν ο χρησμός που έλαβε ο Σωκράτης απο το μαντείο των Δελφών. Αυτή είναι η εσωτερική σημασία του «ΟΡΔΟΥ». Εγκατάσταση σε έναν τόπο και δημιουργία μουσικής (που είναι στην πραγματικότητα «ΜΑΝΤΡΑ», επίκληση του Θεού). Υπάρχει μιά κινέζικη παροιμία «亡國之音» επι λέξει: «ήχος με τον οποίο χάνεται το κράτος», που εννοεί «φθοροποιός, βλαπτική μουσική». Άν η δημιουργίασου είναι θεία, θα αποκτήσεις ανεκτίμητους φίλους και θα επιτύχεις μεγάλα έργα. Άν η δημιουργίασου είναι μιαρή, τα αποτελέσματα θα είναι φτωχά και παροδικά. Θυμηθείτε την κούπα με το μέλι της twepquroικής παροιμίας: άν έχεις σαπίλα, θα μαζέψεις μόνο βρωμόμυγες· άν έχεις μέλι, θα μαζέψεις μέλισσες.

Το απλοειδές 6γραμμο ¦¦¦|¦¦ = 26(4) έχει τον τίτλο 青龍得位 «ο γαλάζιος δράκοντας αποκτά το θρόνο». Είναι η ιστορία του 28(1) με κινεζοποιημένα σύμβολα. Ο δράκοντας είναι σύμβολο του αυτοκράτορα.

Όπως και νά’χει, το να πάρεις τον χρ. 28(1) είναι υπόσχεση ευτυχίας. Οι αριθμοί 211 βγάζουν το σχήμα ☴ (διείσδυση), που έχει την έννοια οτι διεισδύεις στην ανθρώπινη κοινωνία και φτάνεις στο θρόνο. Το 2 (βαρύ) νικιέται απο το 1 (δυνατό)· στην αρχή υπάρχει δυστυχία. Για να λέει ο χρ. «ΗΛί ΤΟΥΡΜΗς» (το κράτος «ορθοπόδησε», στάθηκε ορθό), θα πεί οτι πρωτύτερα ήταν ερειπωμένο. Αποβαίνει 1 (στην τρίτη θέση) που συνεργάζεται με το μεσαίο 1: ξεκινάς σοβαρός (2), γίνεσαι δυνατός (1) και έχεις δυνατούς φίλους (το άλλο 1). Το 2 σημαίνει χειμώνα, αλλα έπειτα είναι διπλό το 1 που σημαίνει άνοιξη.

 

29(1) ▫4-3-2▫

Στον προηγούμενο χρησμό, το υποκείμενο ξεκινάει απο αθλιότητα και φτάνει στην επιτυχία. Αυτή η ιδέα επιτείνεται σ’ αυτόν τον χρησμό, που ξεκινάει απο μεγάλη αθλιότητα και κατορθώνει στα απρόσμενα, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, μεγάλη επιτυχία. Έτσι ο συνειρμός έφερε απο τον προηγούμενο χρησμό τον παρόντα.

Είναι απο τους χρησμούς που δέν έχουν διαβαστεί καθόλου σωστά. Γι’ αυτό είμαι υποχρεωμένος να κάνω αρκετά μακριά κριτική του κειμένου, και άν βαριέστε να τη διαβάσετε, προσπεράστετην και πάτε παρακάτω στην ανάλυση του νοήματος του χρησμού.

Την πρώτη λέξη, ΟιΜΑ, ο G. Clauson με τη γνωστή μανίατου να ανάγει άν είναι δυνατόν όλες τις λέξεις σε γνωστές ρίζες, υποστήριξε οτι παράγεται απο το ρήμα Οι- (τρυπώ), συνεπώς ΟιΜΑ θα σήμαινε «τρυπημένο» (σανίδι, πλάκα με τρύπες που χρησιμοποιούνταν για παιχνίδια. Στις τρύπες έβαζαν τα πούλια ή πιόνια). Το ΟιγΑΛΙ το διάβασε εσφαλμένα «ΟιΟΥγ ΑΛΙΠ» (= την τρύπα παίρνοντας), ενώ είναι σαφές οτι το χειρόγραφο γράφει τα γράμματα «ου-αἰ-αγ-αλ-ι», δηλαδή ΟιγΑΛΙ. Παρά τα λάθητου, ο G. Clauson συνέλαβε το γενικό νόημα της παραγράφου. Ο Talat Tekin αντιθέτως διάβασε σωστά τις παραπάνω λέξεις, αλλα έσφαλε τερατωδώς στην ερμηνείατους. Θεώρησε οτι είναι το ρήμα Οι- (τρυπώ, κάνω λάκκο), και άρα ΟιΜΑ σημαίνει «το ξεκοίλιασμα των σφαγμένων ζώων»! Μ’ αυτήν την «λογική», το ΟΥΣΙΙΞ το διαβάζει ώς δύο λέξεις: «Ος – ίΞ», το οποίο υποτίθεται οτι σημαίνει τα εντόσθια των ζώων. Όλα αυτά είναι φαντασιοπληξίες. Δέν υπάρχει πουθενά λέξη «Ος – ίΞ». Σε μιά γλώσσα βρίσκεται το αντίστροφο, ίΞ – Ος, το οποίο σημαίνει το εσωτερικό ενός πράγματος, όπως την καρδιά του λάχανου, την εντεριώνη ενός φυτού, την ουσία στο κέντρο ενός κεράτου, αλλα πάλι δέν χρησιμοποιείται η λ. για τα εντόσθια ζώων. Έπειτα είναι γραμμένο ώς μία λέξη (με τα γράμματα ου-ασ-ι-εξ), ΟΥΣΙΙΞ, και όχι ώς δύο για να διαβαστεί «Ος – ίΞ». Δεδομένου οτι το «Ος» έχει οπίσθι φωνήεν ενώ το «ίΞ» πρόσθιο, ο γραφέας θα το πρόσεχε και κατα μείζονα λόγο θα χώριζε τις λέξεις. Άν και ώς άνθρωπος έκανε μερικά μικρά λάθη, ήταν εξαιρετικά επιμελής γραφέας αυτός που έγραψε το σωζόμενο χειρόγραφο του ιρκ ΒίτίΓ. Σε ολόκληρο το ιρκ ΒίτίΓ βρήκα μόνο δύο περιπτώσεις στις οποίες ο γραφέας παρέλειψε το σημαδάκι με το οποίο χώριζαν τις λέξεις, κι εκείνο σε σημεία που ήταν εύκολο να παραπλανηθεί, γιατί γράφοντας ΟΡΟΥΠ ΑΝΙΝ (ου-αρ-ου-επ-αν-αν) του φάνηκε οτι πρόκειται για τη συνηθισμένη κατάληξη –ΟΥΠΑΝ και έτσι δέν χώρισε το ΟΡΟΥΠ απο το ΑΝ που ακολουθούσε (στον χρ. 35(1)). Μάλιστα, η μεθεπόμενη λ. ήταν ΒΑΡΙΙΠΑΝ, όπου υπήρχε πάλι η κατάληξη –ΠΑΝ για να τον μπερδέψει. Στο ιΑΡΙΝ ΑΞΑ («αἰ-αρ-αν-εξ-α), επίσης παρέλειψε το διαχωριστικό σημαδάκι, και εδώ είχε δικαιολογία, γιατί οι δύο λέξεις προφερόταν μαζί (με τον τόνο στο ΡΙΝ), είχαν καί οι δύο οπίσθια μή στρόγγυλα φωνήεντα, κι ακόμη, και χωρίς το διαχωριστικό σημαδάκι ήταν φανερό οτι πρόκειται για δύο λέξεις. Το ιΑΡΙΝ ΑΞΑ δέν θα μπορούσε να είναι μία λέξη (όλο μαζί δέν σημαίνει τίποτε)· ούτε θα μπορούσε να προφερθεί *ιΑΡΙΝΞΑ (που κι αυτό δέν σήμαινε τίποτε), διότι το ΝΞ στο ιρκ ΒίτίΓ γράφεται πάντοτε (χωρίς ούτε μία εξαίρεση) με το ειδικό γράμμα ΑΝΞ () και ποτέ αν+εξ ή εν+εξ. Κατα τ’ άλλο ο γραφέας χώρισε ακόμη και τα δύο συνθετικά του τεν-σί, που είναι μία σύνθετη λέξη, και έχει μόνο πρόσθια και μή στρογγυλά φωνήεντα. Πόσο μάλλον δέν θα μπορούσε να γράψει αχώριστα τα υποτιθέμενα «Ος – ίΞ» που η κάθε λέξη έχει εντελώς διαφορετικό φωνήεν απο την άλλη.

Αλλα και τα συμφραζόμενα του χρ. καθιστούν σαφές οτι πρόκειται για κάποιο παιχνίδι· άν θέλουμε να βασιστούμε στις φιλολογικές πηγές που διαθέτουμε, οι διαγωνισμοί των παλαιών Twépquroων βασίζονταν στη σκοποβολή, είτε επρόκειτο για τοξοβολία, είτε βολή με άλλα όπλα, είτε με πέτρες ή άλλα αντικείμενα που έρριχναν προς κάποιο στόχο. Ξέρουμε επίσης οτι τους άρεσε το παιχνίδι «μονά – ζυγά». Πάντως όχι και να διαγωνισθούν (και μάλιστα με στοίχημα 90 πρόβατα ή τη γυναίκα και τα παιδιά), πού ακούσθηκε! για το ποιός θα ξεκοιλιάσει ταχύτερα τα σφάγια! Να διαγωνιζόνταν στο γδάρσιμο, που θέλει και τέχνη να μή σκίσεις ή τρυπήσεις το δέρμα, θα το σκεφτόμουν (είναι δύσκολη δουλειά, εξ οὗ η οθωμανική παροιμία: ιΥζΔΥΚ ιΥζΔΥΚ, ΚΟΥιΡΟΥγΟΥΝΑ ΓΕΛΔίΚ = γδάραμε, γδάραμε, στην ουράτου φτάσαμε – αντίστοιχο του ελληνικού «φάγαμε το γάιδαρο, την ουρά θ’ αφήσουμε;» - πάντως και οι παροιμίες αυτές εννοούν συνεργατική δουλειά, δέν λένε τίποτε για διαγωνισμό).

Το οτι σε παμπάλαια εποχή, σε πολιτισμό πρωτόγονο σάν του ιρκ ΒίτίΓ, ήταν δυνατόν να κερδίσει κανείς πλούτη μέσω του τζόγου, το καταλαβαίνω απο μιά ιστορία των Ινδιάνων της Αμερικής, που λέει για κάποιον που ήταν πολύ καταφερτζής σε παιχνίδια με στοίχημα, και έτσι με τα παιχνίδια αποκτούσε ό,τι ήθελε για να ζεί πλούσια χωρίς ούτε αυτός ούτε η γυναίκατου να κάνουν άλλη εργασία. Περαιτέρω, η ινδιάνικια αυτή ιστορία λέει οτι μιά φορά αυτός ο τζογαδόρος συνάντησε έναν ακόμη καλύτερο παίκτη, ο οποίος με το παιχνίδι του «έφαγε» όλατου τα αγαθά, έτσι ωστε ο πρώτος να αναγκασθεί να παίξει με στοίχημα τη γυναίκατου, και την έχασε κι εκείνην στο τζόγο. Η ιστορία αυτή απο πολιτιστικής απόψεως θυμίζει πολύ αυτόν τον χρησμό του ιρκ ΒίτίΓ – πάντως δέν υπάρχει καμιά παραδοσιακή διήγηση για διαγωνισμό σε ξεκοίλιασμα ζώων που θα στήριζε την ανάγνωση του Talat Tekin!

Υπήρξαν όντως μελετητές που σκέφθηκαν οτι το Οι- δέν είναι το γνωστό Οι-= τρυπώ, αλλα ένα παλαιό ρήμα που δέν βρέθηκε αλλού, και σήμαινε «παίζω». Αφού έχουμε το γνωστό παράγωγο ΟιΟΥΝ, δέν θα πρέπει να προέρχεται απο κάποια ρίζα; Δέν μπορεί να βγήκε απο το πουθενά, η λ. ΟιΟΥΝ έχει μορφή χαρακτηριστικά twepquroική, δέν μπορεί να εξηγηθεί ώς δάνεια, και άλλωστε δέν μπορεί η twepquroική γλώσσα να μήν είχε μιά ρίζα που σημαίνει «παίζω»! Το ΟιΟΥΝ δέν είναι ρίζα, είναι ολοφάνερα παράγωγο. Παράγεται απο αυτό ακριβώς το ρήμα Οι- = παίζω.

(το Οι- = παίζω φαίνεται ομόηχο με το Οι- = τρυπώ, αλλα οι περισσότερες twepquroικές λ. που αρχίζουν απο φωνήεν, παλιότερα άρχιζαν απο κάτι άλλο που σιγήθηκε: είτε απο λαρυγγικούς φθόγγους όπως το h, είτε απο ἰ / ὐ, είτε απο γγ-).

Θα ήταν παράδοξο σε ένα βιβλίο προέλευσης παλαιάς όσο κανενός άλλου, να μήν υπάρχουν και μερικές λέξεις απαρχαιωμένες. Μιά τέτοια είναι το Οι- =παίζω, που άν και απαρχαιωμένο ήταν ακόμη κατανοητό όταν γράφηκε το σωζόμενο χειρόγραφο (9^ος μ.Χ. αιώνας). Απο το Οι- προέρχεται και το ΟιΜΑ = παιχνίδι. Το ΟΥΣΙΙΞ είναι τόσο φανερό (άν και κανένας δέν το σκέφτηκε) οτι προέρχεται απο τη ρίζα ΟΥΣ. Η παλαιότητα της ρίζας ΟΥΣ φαίνεται απο το οτι χρησιμοποιείται καί ώς ουσιαστικό καί ως ρήμα. Η χρήση ενός θέματος καί ώς ουσιαστικού καί ώς ρήματος γινόταν μόνο σε παμπάλαια εποχή. Ο πιό αρχαίος τρόπος εναλλαγής του ρόλου μιάς λέξης ήταν αυτός: να αλλάζουν το ρόλο της λέξης χωρίς να την αλλάζουν, χωρίς να προσθέτουν κανένα πρόσφυμα. Παράδειγμα: ΚΟΙΡ- = βλέπει, ΚΟΙζ = μάτι (ζ είναι παραφθορά του ρ στα παλιά twepquroικά)· ΣίΚ = πέος, ΣίΚ- ώς ρήμα σημαίνει τη δουλειά για την οποία είναι προορισμένο το πέος. Ωστόσο, αυτού του είδους, η διπλή χρήση ενός θέματος, εγκαταλείφθηκε σε πολύ παλιά εποχή. Έπειτα, για να παράγουν ρήμα απο ουσιαστικό, οι παλαιού Twépquroοι προσέθεταν το παραγωγικό πρόσφυμα –α / -ε· έτσι και απο το ΟιΟΥΝ (παιχνίδι) δημιουργήθηκε το ΟιΝΑ- (παίζει). Κι αυτός ακόμη ο τρόπος παραγωγής, με το  –α / -ε, είναι αρχαϊκός. Ο πιό αρχέγονος πάντως τρόπος τρόπος παραγωγής ρήματος απο ουσιαστικό ήταν να χρησιμοποιούν το ίδιο το ουσιαστικό (χωρίς κανένα παραγωγικό πρόσφυμα) ώς ρήμα. Έτσι, ΟΥΣ σήμαινε ευφυΐα, εξυπνάδα, ΟΥΣ- (ώς ρήμα) = αντιλαμβάνομαι. Απο αυτό το ΟΥΣ παρήχθη, με την παραγωγική κατάληξη –ΙΙΞ, το ΟΥΣΙΙΞ = έξυπνα, ευφυώς.

Τί παραγωγική κατάληξη είναι αυτή; το –ιιξ / -ίξ φανέρωνε κατεύθυνση προς τα κάπου, τάση, και έτσι σχημάτιζε επιρρήματα όπως το ΟΥΣΙΙΞ, και επίθετα όπως το ιΑΣΣΙΙΞ (χρ. 40). Στα επίθετα δηλώνει τάση: ιΑΣΣΙ = επίπεδο, ιΑΣΣΙΙΞ = προς το επίπεδο, πλακαρό. Η ίδια αυτή κατάληξη βρίσκεται και στις σημιτικές γλώσσες (μιά ακόμη φορά θα θυμίσω την αδελφότητα, κοινή προέλευση όλων των γλωσσών)· λίαν συνηθισμένη είναι στα Ακκαδικά η επιρρηματική κατάληξη –iš (το ακκαδικό š αντιστοιχεί στο Ξ (κοινώς γραφόμενο ç στα οθωμανικά) των ζ-twepquroικών γλωσσών, ς (ш) των ρ-twepquroικών. Όπως: ακκαδικό šiqaru = μπύρα, twepquroικό ΞΑγΙΡ / ΞΑΚΙΡ = κρασί).

Η κατάληξη αυτή: –ιιξ / -ίξ, καθώς και η παρόμοια –ΞΕ / -ΞΑ που δηλώνει τρόπο, είδος, φαίνεται να συγγενεύει με τη σουμερική πτωτική κατάληξη “-eše” (απαντά και ως “-eš” και “-še”) που σημαίνει κατεύθυνση, π.χ. “uru” = πόλη, “uru.še” = προς την πόλη. (το “uru”, παρεμπιπτόντως, προφερόταν ἰιρι όπως θα τό’γραφα με το σύστημα μεταγραφής της twepquroικής). Στα σουμερικά (όπως και σε όλες τις γλώσσες του κόσμου) οι πτωτικές καταλήξεις χρησιμοποιούνταν για σχηματισμό επιρρηματικών προσδιορισμών.

Το ρήμα ΟΡ- (ΟΡΟΥΠΑΝ) δέν είναι το ίδιο με το ΟΥΡ- (= χτυπώ, στα οθωμανικά βΟΥΡ-), καθώς πίστευε ο G. Clauson. ΟΡ- = βάζω, τοποθετώ, δέν σχετίζεται νοηματικά με το ΟΥΡ-. Σωστή είναι η άποψη ενός άλλου μελετητή (την οποία ο G. Clauson χωρίς ουσιώδη επιχειρήματα απέρριψε) οτι ΟΥΡ- = χτυπώ, ΟΡ- = τοποθετώ, βάζω. Θα προσθέσω οτι το ΟΡ- προέρχεται απο *γγΟΡ-, το οποίο υπήρχε και στα σουμερικά όπου όψιμα έγινε (με συνηθισμένη στα σουμερικά τροπή Ο σε Α) γγΑΡ = τοποθετώ, βάζω, βάζω στην άκρη, αποταμιεύω. Στον παρόντα χρ. βρίσκουμε την έκφραση ΤΟΥΤΟΥγ ΟΡ- ακριβώς αντίστοιχη της νεοελληνικής «βάζω στοίχημα».

Το ΟΥΤ- (κερδίζω) δέν έχει ετυμολογική συγγένεια με το ιΟΥΤ- (καταπίνω)· σ’ αυτό είναι σοφή (ΟΥΣΙΙΞ!) η παρατήρηση του G. Clauson.

Αυτός που έλαβε τον χρ. παρομοιάζεται μ’ εκείνον που έπαιξε βάζοντας στοίχημα τη γυναίκα και τα παιδιάτου. Δηλαδή, ό,τι πιό πολύτιμο είχε.

Το κινέζικο 好 = καλό,  αγαπητό, πολύτιμο, προτιμότερο, αποτελείται απο 女 =γυναίκα και 子 =παιδί. Η γυναίκα (σύζυγος) και τα παιδιά είναι ό,τι κανείς έχει πιό πολύτιμο σ’ αυτόν τον κόσμο. Μή νομίσετε οτι ο παίκτης του χρ. δέν αγαπούσε και τόσο τη σύζυγο και τα παιδιάτου. Δέν αγαπούσε αυτά τα πρόσωπα λιγότερο απο ό,τι οι άλλοι άνθρωποι – ίσως τα αγαπούσε κα περισσότερο απο ό,τι οι άλλοι. Μπορείτε λοιπόν να καταλάβετε σε πόσο πιεστική ανάγκη βρέθηκε, ωστε να φτάσει να βάλει ένα τέτοιο στοίχημα. Άν είχε πρόβατα, ή άλλα αγαθά (αγαθά τότε ήταν βασικά τα ζώα, προπάντων τα πρόβατα. Συγκέντρωση γεωργικών προϊόντων δέν γινόταν μεγάλη, ωστε να τα κατέχει κανείς σε μεγάλες ποσότητες· είναι πολύ πρώιμος πολιτισμός αυτός απο τον οποίο βγήκε το ιρκ ΒίτίΓ), άν είχε λοιπόν κάποια άλλα αγαθά, θα έβαζε στοίχημα εκείνα· αλλα ήταν ένας άνθρωπος πάμφτωχος· γι’ αυτό δέν του έμενε άλλη λύση: ή θα παρέμενε πάμφτωχος (οπότε ανεξαρτήτως του παιχνιδιού θα έχανε τη γυναίκατου μή μπορώντας να την στηρίξει, και τα παιδιάτου να έφευγαν να δουλεύουν σε ξένη περιουσία, σε ξένο αφεντικό, ώς θήτες), ή θα ρισκάριζε και αυτή τη γυναίκα και τα παιδιάτου. Αυτό και έκανε. Έπαιξε όμως έξυπνα, με σοφία. Το ρήμα ΒΑΡΜΗς και εδώ και αλλού στο ιρκ ΒίτίΓ και γενικότερα στην twepquro. γλώσσα χρησιμοποιείται ιδιωματικά, όπως και στα Νέα Ελληνικά θα μπορούσαμε κάλλιστα να πούμε «πήγε (και) έπαιξε»· το «πήγε» δέν σημαίνει κυριολεκτικά πήγε, αλλα «έκανε ένα διάβημα / έφτασε κάπου / μιά απόφαση και μιά πράξη / επέτυχε κάτι». Το οτι κατάφερε να παίξει με σοφία (ΟΥΣΙΙΞ) δείχνει οτι ήταν παιχνίδι νοημοσύνης και όχι τύχης. Κάτι ανάλογο με το σκάκι. Κατα την εικασίαμου, μιά και οι Twépquroοι είχαν ιερούς αριθμούς το 4 και το 9, (το 4 ωστόσο είναι σχετικά μικρός αριθμός), το παιχνίδιτους παιζόταν σε έναν τετράγωνο άβακα με 9 x 9 λακκάκια (9 σειρές απο 9 λακκάκια η κάθε σειρά, = 81). Ο κάθε παίκτης είχε 4 ή 9 ή (4 x 9 =) 36 πούλια («πέτρες» κατα την κυπριακή ορολογία), ανάλογα με το είδος του παιχνιδιού. Τα πούλια μπορεί να ήταν όμορφα όστρακα, ημιπολύτιμες πέτρες, φουντούκια, καρύδια, ή οτιδήποτε άλλο, φυσικά του ενός παίκτη διαφορετικά απο του αλλουνού). Ο κάθε παίκτης έβαζε εναλλάξ με τον άλλον ένα πούλι στον άβακα, και όταν τοποθετούνταν όλα ο κάθε παίκτης κινούσε ένατου πούλι κατα μία θέση, εναλλάξ με τον άλλο παίκτη. Νικητής ήταν όποιος παίκτης κατάφερνε να βάλει πρώτος 4 ή 9 πούλια σε μία ευθεία, οριζόντια, κάθετα, ή διαγώνια. (Αναρωτιέμαι άν το παιχνίδι αυτό υπάρχει και σήμερα).

Πάντως το ρίσκο ήταν μεγάλο· ο παίκτης έμ δέν είχε τίποτε άλλο να παίξει, δέν είχε κανέναν πόρο, έμ ρισκάριζε και τη γυναίκα και τα παιδιάτου. Η γυναίκα και τα παιδιά, μαζί με κάμποσους ακόμη θεατές, παρακολουθούσαν το παιχνίδι σιωπηλά και με αγωνία. Τελικά κέρδισε· εκτός που δέν έχασε τη γυναίκα και τα παιδιά, κέρδισε και 90 πρόβατα! Αυτό ήταν το στοίχημα. Το ΒΟς = ελεύθερα, σημαίνει «τζάμπα, δωρεάν»· δέν του κόστισαν τίποτε, και με 90 πρόβατα δέν χρειαζόταν ποτέ πιά στη ζωήτου να γυρέψει πόρους. Γι’ αυτό και η γυναίκα και τα παιδιά χαίρονται και πανηγυρίζουν· άν έχανε, η γυναίκα και τα παιδιά θα τον έβριζαν· τώρα τον ευγνωμονούν.

Η ελληνική ιστορία έχει πλήθος τέτοια παραδείγματα. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έγραψε: «ο κόσμος μας έλεγε τρελλούς. Και πραγματικά τρέλλα κάναμε. Δέν είχαμε ούτε όπλα, ούτε πολεμικά καράβια, ήμασταν λίγοι, και οι Twépquroοι βαστούσαν τα κάστρα και τα φρούρια». Και χρησιμοποιεί μιά παρομοίωση απο κάτι πολύ γνώριμο τότε: «είναι σάν νά’χει κακοκαιρία, και τα καράβια μένουν αραγμένα· και τότε βγαίνει ένας ριψοκίνδυνος καπετάνιος, κάνει ένα ταξίδι, και πλουτίζει (γιατί με την θαλασσοταραχή κανένας άλλος δέν ταξίδεψε και τα αγαθά γίνανε πανάκριβα). Τότε τον ζηλεύουνε και λένε: αυτός είναι καταφερτζής άνθρωπος, όχι εμείς που δειλιάσαμε! Άν όμως ναυαγούσε, θα λέγανε: ά τον σκατόψυχο! πνίγηκε κι αυτός, πήρε και τόσους ανθρώπους στο λαιμότου!».

Μιά τέτοια ιστορία μου διηγήθηκε ヽテーン　アデラ゜イダ　ｵ　ｲエレアヽ　ヽタヴロヽ　ﾌﾟサロンマテーヽ· όταν είχε απαγορευθεί λόγω κακοκαιρίας να ταξιδεύουν πλοία, ο πατέραςτου μαζί με τον ίδιο φόρτωσε διάφορα προϊόντα απο τα Κύθηρα και τα μετέφερε στην Κρήτη, με ένα πλοίο σαράβαλο· πολλές φορές στο ταξίδι κινδύνεψε να ναυαγήσει (οπότε θα έχανε το φορτίο, το καράβιτου, τον γιότου, και την ίδιατου τη ζωή)· έκανε το σταυρότου και γλύτωσε· και έκανε μεγάλα κέρδη, γιατί πούλησε το φορτίοτου σε μυθικές τιμές.

Στην アデラ゜イダ, στον τοίχο μιάς επιχείρησης, έτυχε να διαβάσω αναρτημένο ένα ποίημα στα αγγλικά για το ρίσκο. Η περίληψήτου ήτανε πως ό,τι κι άν ρισκάρεις, αντίστοιχα κάτι κινδυνεύεις να χάσεις. Αλλά, το μεγαλύτερο ρίσκο είναι να μή ρισκάρεις τίποτα!

Μιά οθωμανική παροιμία συνοψίζει: «ΚΟΡΚΑΡ ΒΕζίΡΓΑΑΝ, ΝΕ ΚΑΑΡ ΝΕ ζΑΡΑΡ» (έμπορος που φοβάται, δέν έχει ούτε κέρδος ούτε ζημιά). Εσύ όμως που έλαβες αυτόν τον χρησμό, το να μήν κερδίσεις ισοδυναμεί με ζημιά· γιατί βρίσκεσαι σε σκληρή ανέχεια.

«ΛΟΓΙΣΜόΣ όΚΝΟΝ ΦέΡΕΙ»: όσο το σκέφτεσαι, τόσο φοβάσαι, λογαριάζοντας τί έχεις να χάσεις. Μπορεί και να μήν τολμήσεις να παίξεις, οπότε σίγουρα χάνεις τα 90 πρόβατα (τί συμβολίζουν στην περίπτωσήσου τα 90 πρόβατα, αυτό εσύ το ξέρεις· αλλα μπορεί το κέρδος να είναι μεγαλύτερο απο ό,τι φαντάζεσαι). Το σωστό εδώ δέν είναι να δειλιάσεις· το σωστό είναι να ρισκάρεις, αρκεί να παίξεις έξυπνα, και θα κερδίσεις. Είπα έξυπνα, όχι πονηρά. Θα το εξηγήσω παρακάτω. Άν δέν έχεις θάρρος, μπορείς να αποκτήσεις με τη σκέψη οτι αυτό που κινδυνεύεις να χάσεις άν παίξεις, θα χαθεί ή θα χάσει την αξίατου άν δέν παίξεις. Και φυσικά, άν δέν παίξεις θα έχεις τύψεις επειδή δείλιασες.

Οι αριθμοί 432 βγάζουν το σχήμα ☵ (κίνδυνος). Είσαι το 4 (ελαφρύ) που αντιμετωπίζει το 3 (αδύναμο). Το ελαφρύ νικιέται απο το αδύναμο, έπειτα όμως γίνεται 2 (βαρύ) το οποίο νικάει το 3· παρόλο που ο αντίπαλος είναι ικανότερος (δηλαδή πιό πονηρός) απο σένα, άν τον αντιμετωπίσεις με σοφία και συνάμα σοβαρότητα δηλαδή εντιμότητα, θα γίνεις ικανότεροςτου εσύ. Είναι σαφές οτι χρειάζεται εξυπνάδα, με την εξυπνάδα κερδίζονται όλα τα παιχνίδια. Αλλα θα προσθέσω κάτι απο την εμπειρίαμου: εξυπνάδα δέν σημαίνει ανηθικότητα. Μπορείς να περάσεις ένα ψέμα, να κλέψεις ή να γίνεις κλεπταποδόχος, και να λές: «αυτό το κατάφερα με την εξυπνάδαμου». Με τέτοιου είδους «εξυπνάδα» να είσαι σίγουρος οτι θα χάσεις το παιχνίδι. Υπάρχει ένας ύψιστος θεϊκός νόμος που λέει να μήν ψεύδεσαι, να μή χρεώνεσαι, και όση εξυπνάδα κι αν έχεις, δέν μπορείς να ξεγελάσεις το Θεό. Η ζητούμενη εξυπνάδα είναι να βρείς το πώς θα εφαρμόσεις τον θεϊκό νόμο σε δύσκολες συνθήκες – όχι το πώς θα τον παραβιάσεις.

Είναι εύκολο να καταλάβουμε πως αυτό το νόημα έχει ο χρ. 10(3) που ονομάζεται 履. Εκτός απο τη φθορά που υπέστησαν όλοι οι χρ. του αυθεντικού (3), αυτός ο χρ. υπέστη και λογοκρισία απο τους Κινέζους, γιατί η κινέζικη ηθική καταδικάζει το κουμάρι (τζόγο) στο πῦρ το εξώτερον· οι Κινέζοι φοβούνταν πολύ το κουμάρι, διότι ήταν, και τώρα είναι, πολύ κουμαρμπάζηδες (ήτοι «φιλόκυβοι», έχουν έντονες τάσεις προς το τζόγο). Έτσι, στο τωρινό κείμενο του周易 (3), δέν αναγνωρίζεται καμιά λέξη για το τζόγο· το κείμενο όπως μπόρεσαν να το αποδώσουνε, διαβάζεται ώς «βαδίζει πάνω στην ουρά της τίγρης». Παράλογο σύμβολο, γιατί κανείς δέν είναι τόσο χαζός ωστε να πατήσει, πόσο μάλλον να βαδίσει, πάνω στην ουρά μιάς τίγρης. Κι έπειτα μένει ανεξήγητο πώς γίνεται η τίγρη να μή δαγκώνει αυτόν που της πατάει την ουρά. Το twepquroικό πρωτότυπο του (3) δέν έλεγε τίποτε για τίγρη ούτε για ουρά. Το履 (τίτλος του χρ.) προφερόταν “lji” (στη Mandarin lü, που δείχνει πως υπήρχε και αρχαίος τύπος της λ. με στρογγυλό φωνήεν) και ήταν απόδοση του twepquro. ρήματος Οι- (παλιότερα *ЉΟι-) = παίζει.

(Καμιά twepquroική λέξη δέν αρχίζει απο Λ, διότι απο παλιά το Λ- τράπηκε σε ἰ-, ακόμη ευκολότερα το Љ- τράπηκε σε ἰ-. Σε μερικές περιπτώσεις κι αυτό το ἰ- σιγήθηκε, π.χ. στη λ. ΕΠΡΕ- (παλιώνει), που άρχιζε απο Λ- καθώς μαρτυρά το συγγενές σουμερικό “libir” (= lebir) = παλιό. Στην περίπτωση του ЉΟι- => ιΟι- => Οι-, το ἰ- είχε ακόμη ένα λόγο να σιγηθεί, επειδή ακολουθούσε κι άλλο ἰ (ανομοίωση – dissimilation). Ο όλος χρ. 29(1) χρησιμοποιήθηκε για την 6^η γραμμή του 10(3). Λεπτομερέστερα για τις γραμμές βλέπε στη σελίδα για το (3).

Το αρχαίο σοφό βιβλίο των συμβουλών λέει: 上 επάνω 天 ουρανός (το πάνω 3γραμμο) 下 κάτω 澤 λίμνη (το κάτω 3γραμμο): (αυτό το 6γραμμο ονομάζεται) 履 (Οι- =) «παίζει (με στοίχημα)». 君子 ο άρχοντας 以 το χρησιμοποιεί ώς εξής: 辯 διακρίνοντας 上 το επάνω 下 απο το κάτω 定 κανονίζει 民 του κόσμου 志 τις φιλοδοξίες. Τί σημαίνουν αυτά τα μυστηριώδη λόγια; Ο χρησμός δίνεται απο την εικόνα του ουρανού και της λίμνης. Η απόσταση μεταξύτους είναι αμέτρητη, ωστόσο η λίμνη ή η θάλασσα καθρεφτίζει τον ουρανό, έχει το ίδιο χρώμα, και πολλές φορές όταν κοιτάζουμε πέρα στον ορίζοντα δέν μπορούμε να διακρίνουμε πού διαχωρίζεται ο ουρανός απο τη θάλασσα. Το καθρέφτισμα είναι μίμηση, η μίμηση είναι η ουσία όλων των παιχνιδιών. Γενικά το κάθε παιχνίδι είναι μίμηση των πραγματικών γεγονότων της ζωής. Έπειτα, τα παιχνίδια με στοίχημα είναι γεμάτα υποκρισία, που είναι κι αυτή μίμηση. Χάρις στο παιχνίδι, οι ψεύτικες πράξεις εξομοιώνονται με αληθινές, και ο πιό χαμηλός κοινωνικά άνθρωπος φαινομενικά μπορεί να εξομοιώνεται με τον ανώτατο, και θα μπορούσε στο παιχνίδι να τον κερδίσει. Ο κατώτατος κοινωνικά άνθρωπος θεωρητικά μπορεί με το παιχνίδι να πλουτίσει και να παρουσιασθεί σάν κοινωνικά ανώτατος. Άν όλα ρυθμίζονται στην κοινωνία με το παιχνίδι, τότε και η κοινωνική θέση θα εξαρτάται απο τη νίκη στα παιχνίδια. Ποιά είναι η θέση του ανώτερου ανθρώπου σε όλα αυτά; Με δυό λόγια, διακρίνει τον ουρανό απο τη λίμνη / θάλασσα. Διακρίνει το αληθινό απο το ψεύτικο, το καλό απο το κακό, το ανώτερο απο το κατώτερο. Όταν κάποιος έχει το χάρισμα της διάκρισης, κερδίζει στα «παιχνίδια» δηλαδή τα ρίσκα της ζωής. Κανονίζει τις φιλοδοξίες του κόσμου σύμφωνα με το ανώτερο και το κατώτερο, θα πεί: ιεραρχεί τις φιλοδοξίες, του εαυτούτου και των άλλων. Ο παίκτης του χρησμού κέρδισε επειδή ιεράρχησε τις φιλοδοξίεςτου. Ήθελε να κρατήσει τη γυναίκα και τα παιδιάτου, αλλα υπερίσχυσε η φιλοδοξίατου να κερδίσει 90 πρόβατα. Εκ πρώτης οψεως έπραξε παράλογα και ανήθικα. Η διάκριση όμως βλέπει βαθύτερα: λογικά και ηθικά έπραξε, διότι άν δέν έπαιζε αυτό το παιχνίδι, θα έμενε σε τέτοια φτώχια που θα έχανε ούτως ή άλλως τη γυναίκα και τα παιδιάτου. Κάθε τί που πράττουμε στη ζωή είναι αποτέλεσμα κάποιας διάκρισης: κάθε τί που κάνουμε, είναι εις βάρος κάποιου άλλου που θα μπορούσαμε να κάνουμε στη θέσητου. Αντί να κάθομαι και να γράφω, θα μπορούσα να πάω στη θάλασσα και να λιάζομαι. Η διάκρισήμου προτίμησε το πρώτο, αλλουνού η διάκριση προτιμά το δεύτερο. Το ένα είναι η λίμνη, το άλλο είναι ο ουρανός. Το όλο ζήτημα είναι να διακρινουμε ποιό είναι το πραγματικά καλύτερο. Όταν ο Μακρυγιάννης ετοίμαζε τις θέσεις στους Μύλους να πολεμήσει, τον συνάντησε ο Γάλλος ναύαρχος Dérigny και του είπε: «τί κάνεις εδώ; οι θέσεις είναι αδύνατες! πώς θα πολεμήσετε με τον Ιμπραήμ;» Ο Μακρυγιάννης απάντησε: «οι θέσεις είναι αδύνατες, και εμείς είμαστε αδύνατοι, αλλα είναι δυνατός ο Θεόςμας. Πάντα εμείς οι Έλληνες στους πολέμους είμαστε πιό λίγοι και πιό αδύνατοι. Αλλα οι αδύνατοι κάνουν την απόφαση να πεθάνουν (γιατί κανείς δέν θα γίνει αθάνατος)· και όταν κάνουν αυτήν την απόφαση, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν!». Είναι κι αυτό ένα ρίσκο σάν του χρησμού. Οι ήρωες ρισκάρουν τη ζωήτους, γιατί δέν τους έχει μείνει τίποτε άλλο να «στοιχηματίσουν». Φαίνεται παράλογο, αλλα άν δέν κάνουν αυτό το παράλογο, θα πέσουν σε κάτι ακόμη πιό παράλογο: και πάλι θα πεθάνουν, και μάλιστα υπόδουλοι, ντροπιασμένοι, εξαθλιωμένοι.

Ο ανώτερος άνθρωπος ξέρει να διακρίνει το ανώτερο απο το κατώτερο. Και όχι μόνο αυτό, αλλα επίσης διαφωτίζει όλον τον κόσμο ωστε να ξεχωρίζουν το ανώτερο, το προτιμητέο, απο το κατώτερο. Προτιμώντας το ανώτερο, κερδίζουν μαζί και το κατώτερο. Όταν κάποιος έχει τη σωστή διάκριση, γλυτώνει απο το πάθος του τζόγου. Το πάθος του τζογαδόρου οφείλεται ακριβώς σε έλλειψη διάκρισης: αντί να αρκείται σε εκείνα που με την εργασίατου αποκτά και του αρκούν για να ζήσει ευπρεπώς, προσβλέπει σε μεγάλους θησαυρούς που είναι μόνο δολώματα· είναι σάν το είδωλο του ουρανού στη λίμνη. Ναί, πολλές φορές το ταπεινότερο, το πτωχό πλήν τίμιο, είναι ο πραγματικός θησαυρός, και όποιος το προτιμά απογοητεύει τον εχθρότου. Η αληθινά σοφή διάκριση, καθώς είπα και παραπάνω, δέν είναι στο πώς να παραβιάσει κανείς τον αιώνιο Νόμο του Θεού πιστεύοντας πως θα γλυτώσει· η σοφή διάκριση είναι στο πώς θα τηρήσεις τον αιώνιο Νόμο και μάλιστα μέσα στην αντιξοότητα και στην πονηρία. Να θυμόμαστε λοιπόν το πώς διακρίνει κανείς τον ουρανό απο τη θάλασσα.

 

30(1) ▫4-2-3▫

Ο συνειρμός έφερε απο τον προηγούμενο χρησμό τον παρόντα, γιατί στον προηγούμενο γίνεται κάποιος απο φτωχός πλούσιος· το ίδιο και στον παρόντα χρησμό. Με τη διαφορά οτι στον χρ. 29(1) γίνεται απο φτωχός πλούσιος χάρις στη διάκριση και το ρίσκο, ενώ στον χρ. 30(1) γίνεται απο φτωχός πλούσιος χάρις στο κουράγιο και την εργατικότητα.

Ο χρ. αυτός στη μορφή που τον έχουμε αποτελείται κατα βάσιν απο 5συλλάβους:

ΞΙΙγΑЊ ΕΡ ΟγΛΙ – ΚΑζγΑΝΞΚΑ ΒΑΡΜΗς – ιΟΛΙ ιΑΡΑΑΜΗς.

Εδώ ομοιοκαταληκτούν ΒΑΡΜΗς με ιΑΡΑΑΜΗς, και παρηχούν ΟγΛΙ με ιΟΛΙ και ΞΙΙγΑЊ με ΚΑζγΑΝΞ. Είναι λίαν πιθανό πως ο αρχαίος γραφέας ή μεταγραφέας του周易 (3) επηρεάστηκε απο αυτόν το χρ. (30(1)) ωστε να χρησιμοποιήσει το ρήμα ΚΑζγΑΝ- (αποκτώ, κερδίζω) αντί του συνωνύμου αυθεντικότερου ιΟΥΤ- (κερδίζω σε στοίχημα) στην 6^η γραμμή του 10(3). Το ζ του ΚΑζγΑΝ- προήλθε βεβαίως απο ρ, όπως συνήθως συμβαίνει στην Twepquroική· και για την απόδοση του ΚΑζγΑΝ- χρησιμοποιήθηκε το考 (“k‘âu”), του οποίου το ομόηχο 栲 είναι κατα τη γνώμημου ετυμολογικώς συγγενές με το twepquro. ΚΑΡΤ = ξερό, μαραμένο.

Όλο το νόημα του προηγούμενου χρησμού βρίσκεται στο ρήμα ιΟΥΤ- (κερδίζω σε παιχνίδι ή σε στοίχημα), ενώ όλο το νόημα του παρόντος χρησμού βρίσκεται στο ρήμα ΚΑζγΑΝ- (κερδίζω απο την εργασία ή απο το εμπόριο).

Αυτός που έλαβε τον παρόντα χρ. 30(1) συμβολίζεται με τον γιό του φτωχού. Αυτό είναι απλώς σύμβολο, δέν σημαίνει αναγκαστικά πως είχες φτωχό πατέρα· σημαίνει πως είχες δυσπραγία κατα το παρελθόν (η οποία σου «κληρονομείται», δηλαδή συνεχίζεται κατα το παρόν) και τώρα σου πέφτει (το καθήκον) να αναλάβεις να τη διορθώσεις. Τυχερός δέν είναι αυτός που πάντα ξεκινάει με καλά εφόδια, που πάντα οι δουλειέςτου αρχίζουν καλά· πραγματικά τυχερός είναι αυτός που όταν έχει πάρει τον κατήφορο ξέρει να σταματάει και να τραβάει προς τα πάνω.

Όταν ο παππούςμου ο ヨーﾛゴヽ ήταν ετοιμοθάνατος, στα 48του χρόνια, μίλησε κατ’ ιδίαν στη γυναίκατου, που θα έμενε χήρα με 6 παιδιά, κι ακόμη με τη ρετσινιά του κομμουνιστή· της είπε να μήν απελπιστεί που θα τον έχανε. Εκείνη προσπάθησε να τον πείσει οτι δέν πεθαίνει, οτι θα γίνει καλά. «Άσ’τα αυτά», της είπε, «ξέρω. Να μή σταναχωρεθείς: λεφτά δέν έχουμε, αλλα έχουμε καλά παιδιά».

Στη συνείδηση του κάθε Ασιάτη, ο κάθε πατέρας και πεθαμένος ακόμη έχει τύψεις άν δέν κατάφερε μέχρι το θάνατότου να αφήσει ευπορία στα παιδιάτου· όταν όμως υπάρχει ένας γιός δυναμικός, δημιουργεί την ευπορία μόνοςτου, και τότε ο πατέρας δέν έχει πιά τύψεις.

Όποιος πήρε αυτόν τον χρ., έχει «κληρονομήσει» κάποια δυσπραγία· διορθώνοντάςτην πετυχαίνει δύο πράγματα: και ο ίδιος γίνεται ευτυχισμένος, και το δύσφημο παρελθόν καθαίρεται. Τη δυσπραγία δέν την έχει αναγκαστικά κληρονομήσει απο τον πατέρατου: απλώς έτσι τα έφερε η ζωή, να ξεκινήσει σε κάτι φτωχός, ή ανεπαρκής, ή αδύναμος, ή άτυχος, με αποτυχίες. Έχει όμως το κουράγιο και την εργατικότητα ωστε να ξεπεράσει τη φτώχεια, την αδυναμία, την ατυχία, την ανεπάρκεια, τις αποτυχίες. Όταν φτάσει στην επιτυχία, δέν ντρέπεται για τις παλιές αποτυχίες· ίσα ίσα αισθάνεται υπερήφανος γιατί ξεκινώντας απο την αθλιότητα κατόρθωσε να φτάσει στον άθλο.

Το σύμβολο του χρησμού θυμίζει λαϊκά παραμύθια καί της Ελλάδας καί της Ασίας, που λένε ας πούμε: «μιά φορά κι έναν καιρό ήταν ένα παιδί που ο πατέραςτου πέθανε αφήνοντάςτο φτωχό. Όταν έγινε παλληκάρι, το παιδί είπε στη μάνατου: ‘μάνα, να μου δώσεις την ευχήσου, θα ξενιτευθώ, θα πάω σε χώρες μακρινές να βρώ την τύχημου’. Και για να μήν τα πολυλογούμε, το παιδί έφτασε να γίνει βασιλόπουλο».

Ένα συγκεκριμένο παραμύθι, twepquroικό, του Özbekistan, λέει πως ένας πατέρας άσκησε τα τρία παιδιάτου απο μωρά ωστε να γίνουν εξαιρετικά έξυπνα. Όταν μεγάλωσαν, τους είπε: «παιδιάμου, δέν έχω πλούτη να σας δώσω, ούτε ζώα, ούτε χωράφια. Αλλα έχετε κάτι που αξίζει ακόμη περισσότερο, και σ’ αυτό μπορείτε να βασιστείτε: την εξυπνάδα. Αντί για κοπάδια, θα έχετε τη μεγάλησας παρατηρητικότητα· αντί χωράφια, θα έχετε την οξείασας κρίση». Τα τρία παιδιά, μή έχοντας άλλους πόρους, έκαναν 40 ημερών δρόμο, ώσπου βρέθηκαν σε μιά πόλη μακρινή, και ασκώντας την εξυπνάδατους έφτασαν να γίνουν ανώτατοι αξιωματούχοι, σύμβουλοι του βασιλιά.

Τέτοια παραμύθια, όπως και ο παρών χρ., μιλάνε για δρόμο (ιΟΛ). Συνήθως χρειάζεται να πάς κάπου, είτε λίγα βήματα μακριά απο το σπίτισου, κάποτε και να ταξιδέψεις, να πάς σε μακρινό τόπο να εργασθείς για να αλλάξεις την τύχησου. Οι Έλληνες συχνά ξενιτεύονταν για να εργασθούν αλλού, ή και για να αποικίσουν κάποια ξένη γή. Μπορεί όμως το ταξίδι να λέγεται και συμβολικά, δηλαδή να είναι μιά πορεία που κάνεις όχι σε άλλα μέρη, αλλα σε άλλες καταστάσεις. Ένα γνωστό κινέζικο κείμενο, «η πραγματεία της αναμοιβής και ανταπόδοσης» λέει: «ευτυχία έχει ο άνθρωπος που οι σκέψειςτου είναι καλές, τα λόγιατου καλά, οι πράξειςτου καλές. Άν κρατηθεί σ’ αυτά τα τρία πράγματα για τρία χρόνια, οπωσδήποτε θα γίνει ευτυχισμένος· αυτό ονομάζεται ‘η καταδίκη μετατρέπεται σε ευλογία’». Τί υπέροχο θαύμα, να μπορεί ο άνθρωπος να αλλάξει τη μοίρατου! Αυτήν τη δυνατότητα ανακοινώνει ο παρών χρησμός.

Οι αριθμοί 423 βγάζουν το τρίγραμμο ☶ (ακινησία, στασιμότητα). Το 4 (ελαφρύ) νικιέται απο το 2 (βαρύ) που αντιμετωπίζει. Αποβαίνει 3 (αδύναμο) που και πάλι δέν μπορεί να μετακινήσει το 2 (βαρύ). Το 2 (βορράς, χειμώνας) συμβολίζει τη φτώχια. Το 3 δέν μπορεί να αποτινάξει το 2 (φτώχια), ωστόσο το αρχικό 4 (ελαφρύ, επιπολαιότητα, συναισθηματισμός) που είναι ζυγός, παθητικός, θηλυκός αριθμός, γίνεται 3 που είναι μονός, ενεργητικός, αρσενικός αριθμός, άν και δέν μπορεί με μιάς να αποτινάξει τη φτώχια, σοβαρεύεται· ωριμάζει· λογικεύεται και δραστηριοποιείται· δηλαδή αρχίζει να εργάζεται με αποτελεσματικότητα· γι’ αυτό ξέρουμε οτι θα δώσει τέλος στη στασιμότητα και θα φέρει την πρόοδο. Roma non fuit una die condita! (Η Ρώμη δέν χτίστηκε μέσα σε μιά μέρα!). Παρόμοιες παροιμίες έχουν και οι Twépquroοι της Ασίας. «Το μάτι είναι δειλό, αλλα το χέρι τολμηρό»: αυτό ήταν στο αναγνωστικό του δημοτικού όταν ήμουν μαθητής· είναι παροιμία σε πολλές twepquro. γλώσσες· όπως και η εξής: «όχι να φοβάσαι εσύ τη δουλειά, η δουλειά να φοβάται εσένα». Μπορεί η επιτυχία να μήν έρχεται σε μιά μέρα, αλλα είναι στο χέρισου. Αυτό λέει ο χρησμός.

Το τρίγραμμο ☶ βρίσκεται και στον αντίστοιχο χρ. του周易 (3), που είναι το 6γραμμο 18(3): ¦||¦¦| (επάνω ☶ «βουνό», κάτω ☴ «άνεμος»), ονομαζόμενο 蠱. Η διείσδυση (☴) φθείρει τη στασιμότητα (☶) όπως ο άνεμος φθείρει ένα βουνό απο άμμο. Η στασιμότητα ξεπερνιέται με ήπιο (☴) τρόπο. Η συμβουλή που δίδεται είναι εύλογη: 山 στο βουνό 下 απο κάτω 有 έχει 風 άνεμο: (αυτό ονομάζεται:) 蠱 (κέρδος, διόρθωση της φτώχιας). 君子 ο αληθινός άρχοντας 以 το χειρίζεται ώς εξής: 振 παρακινώντας 民 τον λαό (σε δράση) 育 του αναπληρώνει 德 την αρετή.

Ο άνεμος που συναντά το βουνό δίνει την εικόνα της ανημπόριας: το βουνό εμποδίζει τον άνεμο να προχωρήσει (και όταν εμποδίζεται ο άνεμος, εμποδίζεται η ζωή. Είναι σάν να βουλώνει η μύτη και δέν μπορείς να αναπνεύσεις). Άν όμως ο άνεμος φυσήξει ακόμη δυνατότερα, θα υπερβεί το βουνό, θα περάσει απο πάνω. Μέσα στη φτώχια ο άνθρωπος εργάζεται, τόσο όσο να επιβιώνει. Άν εργασθεί πιό εντατικά θα ξεπεράσει τη φτώχια. Έτσι και ο άνεμος που φυσάει ώς το βουνό, δρά· για να υπερβεί το βουνό, πρέπει να φυσήξει εντονότερα. Έτσι και ο άνθρωπος χρειάζεται παρακίνηση, ενθάρρυνση: ο κάθε άνθρωπος έχει απο τη φύσητου αρετές και ικανότητες· όταν αποθαρρύνεσαι, οι ικανότητέςσου δέν ασκούνται και πέφτουν σε αχρηστία· όταν έχεις θάρρος και όρεξη για δουλειά, εκδηλώνεις ικανότητες που ούτε ήξερες οτι τις έχεις· “practice makes perfect”: με την άσκηση επιτυγχάνεται η τελειότητα.

Το όνομα του χρησμού蠱 δέν μπορεί να εξηγηθεί με όλα όσα είναι γνωστά για την κινέζικη γλώσσα. Είναι κι αυτό απο τα γράμματα που δέν χρησιμοποιούνται εκτός του周易 (3). Κάποια λεξικά δίνουν (υποτιθέμενη) ερμηνεία «δηλητηριάζω», συνεπώς «μαγεύω» (το αρχαίο «επηρεάζω»). Το λεξικό του Kalgren, του πιό έμπειρου μελετητή της Κινεζικής, που είχε μελετήσει τα αρχαία κινέζικα λεξικά, δίνει ώς ερμηνεία του 蠱 «σκουλήκια μέσα στα έντερα», την οποία σημασία συνάγουν απο τα συστατικά του 蠱 = 皿 γαβάθα, σκεύος απο το οποίο έτρωγαν + 蟲 σκουλήκια. Όλες αυτές οι ερμηνείες του 蠱 είναι άσχετες με το εξάγραμμο.

Στην πραγματικότητα το γράμμα 蠱 που αρχικά σήμαινε "#ΑζγΑΝ-" (κέρδος, κερδίζω), οι Κινέζοι το εξέλαβαν ώς «φτώχια»: θεωρώντας οτι το γράμμα παριστάνει μιά γαβάθα, το σκεύος απο το οποίο έτρωγαν, γεμάτη με χόρτα (πιθανότατα μαζί με τα χόρτα να υπήρχε και το σκίτσο κάποιων σαλιγκαριών ή άλλων ζωαρίων που συλλέγονται όπως και τα χόρτα). Το «πιάτο» γεμάτο με τέτοια πράγματα ήταν το σύμβολο της φτώχιας. Μιά φορά σε ένα talk show βγήκε ένας (Έλληνας) και έλεγε οτι η πατρικήτου οικογένεια ήταν πολύ φτωχή: «με τα χόρτα και τα σαλιγκάρια ζούσανε». Ο κάθε λαός έχει ένα τροφικό σύμβολο της φτώχιας στη γλώσσατου: για τους νεοΈλληνες είναι πρωτίστως «ψωμί κι ελιά»· για τους αρχαίους Έλληνες: τα λούπινα· για τους παλιούς Κινέζους: ρύζι με (προπάντων άγρια) λαχανικά. Για τους παλαιούς Twépquroους ήταν μάλλον «χόρτα και σαλιγκάρια». Έτσι το γράμμα αποδόθηκε ώς σκίτσο χόρτων και σαλιγκαριών 蟲 μέσα στο皿 (σκεύος).

Περισσότερες λεπτομέρειες για το εξάγραμμο 18(3), στη σχετική σελίδα.

 

31(1) ▫1-4-4▫

Στους προηγούμενους χρησμούς (28, 29, 30) είδαμε το ξεπέρασμα το ξεπέρασμα της δυστυχίας, ειδικότερα στον αμέσως προηγούμενο χρ. 30: το διώξιμο της φτώχιας. Ο χρ. 30 λέει: αφού έχεις φτώχια, αγωνίσου και θα τη διώξεις. Ο πιό φυσικός συνειρμός ήταν ο χρ. 31 που λέει: αφού πεινάς, αγωνίσου και θα βρείς τροφή.

Υπάρχουν λέξεις που χρειάζονται εξήγηση (και πάλι, άν βαριέστε τη λεξιλογική ανάλυση, προσπεράστετην και πάτε παρακάτω στην ερμηνεία του χρησμού):

Κατ’ αρχήν είναι τόσο φανερό το λάθος του G. Clauson! που έλεγε οτι ΒΑΡΣ ΚΗιίΚ σημαίνει «μιά λεοπάρδαλη και ένα ελάφι». Είναι σαφές οτι περιγράφεται μόνο ένα ζώο, «ΒΑΡΣ», το οποίο ορίζεται ώς ΚΗιίΚ (άγριο ζώο)· αυτό το έχει αντιληφθεί ο Talat Tekin, αλλα ήταν εξ αρχής σαφές και σε μένα, πολύ προτού η έκδοση του T. Tekin πέσει στα χέριαμου.

Καθώς έχω σημειώσει στο περι δανείων λέξεων κεφάλαιο, ΒΑΡΣ είναι ιρανικής προελεύσεως λέξη, που αντικατέστησε τη γνήσια twepquro. λ. ΚΑΠΛΑΝ. Το αρχικό κείμενο δέν έλεγε *ΚΑΠΛΑΝ ΚΗιίΚ, αλλα σκέτο ΚΑΠ-ΛΑΝ, διότι το –ΛΑΝ σήμαινε «άγριο ζώο» και δέν χρειαζόταν ο ορισμός ΚΗιίΚ. Για το πρόσφυμα –ΛΑΝ μιλά ο G. Clauson στον κατάλογο παραγωγικών μορφημάτων του λεξικούτου. Κρίμα που δέν έμαθε ποτέ οτι το ίδιο πρόσφυμα υπήρχε στα Σουμερικά με τη μορφή “LIM” (δηλαδή LE~, με ερρινοποιημένο E, απο παλιότερο *LAN με την κανονική τροπή E σε A στα όψιμα Σουμερικά), π.χ. στις λ. “LULIM” (ελάφι), “KILIM” (μαγγούστα, mongoose),  “ALIM” (βίσωνας).

Άν και η αρχική σημασία του ΒΑΡΣ ήταν «λεοπάρδαλη», εδώ σημαίνει «τίγρη»· αφού είναι προφανές οτι στη διάλεκτο του σωζόμενου χειρόγραφου είχε ξεχασθεί η λ. ΚΑΠΛΑΝ και δέν υπήρχε άλλη λ. για την τίγρη εκτός απο ΒΑΡΣ.

Τη λ. ΜΕγγ ο G. Clauson τη θεωρούσε κινέζικο δάνειο και συνεπώς υπέθετε οτι σημαίνει “small grain” (σπόροι, δημητριακά). Είναι γνήσια twepquroική λέξη, δέν σημαίνει “grain”, και η αυθεντικήτης μορφή δέν ήταν ΜΕγγ, αλλα ΒΕγγ. Η μορφή ΜΕγγ ανήκει σε γλώσσες όπου το Β- έπρεπε αναγκαστικά να γίνει Μ- όταν ακολουθούσε άλλο έρρινο· τέτοια είναι και η γλώσσα του σωζόμενου χειρόγραφου. Τη σημασία της λ. ΒΕγγ τη βρίσκουμε στο γνήσιο Ι.Ε. λατινικό penus (συνήθως ακολουθεί την τρίτη κλίση: penus, penoris, στον πληθυντικό penora). Απο αυτό γνωρίζουμε το Π.Ι.Ε. penos, με το Π.Ι.Ε. πρόσφυμα –os / -es, που είναι το αντίστοιχο του twepquroικού –z / -r. Αυτό το penos ανάγεται σε Π.Ι.Ε. ρίζα pen- που σήμαινε «πράγμα απαραίτητο για την καθημερινή ζωή, για την επιβίωση, κυρίως τροφή». Αυτή είναι η σημασία του λατινικού penus· στη λ. αυτή τονίζεται η έννοια του απαραίτητου για την επιβίωση. Αυτή ακριβώς είναι και η σημασία του twepquroικού ΒΕγγ εξ οὗ ΜΕγγ. Είναι κάτι που πρέπει να το αποκτήσεις, αλλιώς δέν θα ζήσεις. Δέν σε παίρνει να συζητάς άν χρειάζεται ή όχι. Primum vivere, deinde philosophari. Πρώτα το ζῆν, και ύστερα το φιλοσοφεῖν. (Απο τη ρίζα του Π.Ι.Ε. penos είναι και το λατινικό panis = ψωμί).

Στα Ελληνικά η Π.Ι.Ε. ρίζα pen- έχει μπερδευτεί με την ομόηχη ρίζα του «πόνος» = κόπος. Στον Όμηρο «πένεται» σημαίνει «φροντίζει για το δείπνο, για το γεύμα, για τα προς το ζῆν»· δέν έχει την παρασημασία της φτώχιας ή της δυστυχίας· όταν οι μνηστῆρες, για παράδειγμα, «δαῖτα πένοντο», η «δαίς» (γεύμα) δέν ήταν καθόλου φτωχική. Έπειτα, σε μεταγενέστερες εποχές, λόγω σύγχυσης με: πένης, πόνος, το «πένεται» έφτασε να σημαίνει «είναι φτωχός».

Τα: πόνος, πένης, συγγενεύουν με το twepquroικό ΒΟΥγγ (= ταλαιπωρία, στενοχώρια). Είναι άλλη ρίζα.

Στην Π.Ι.Ε. δέν υπήρχε Β (b) διότι και το Β (b) έγινε Π (p). Στην twepquroική γλώσσα απο παλιά δέν υπήρχε Π- (p-) στην αρχή λέξης, διότι και το Π- (p-) έγινε Β- (b-).

Όποιος πήρε αυτόν τον χρησμό συμβολίζεται με την τίγρη που βγήκε να βρεί θήραμα (εγγ), να βρεί κάτι να φάει για να επιβιώσει. Δέν είναι κακιά η τίγρη επειδή αναζητά θηράματα· αφού η φύση όρισε έτσι. Στη φύση παίζεται τίμιο παιχνίδι. Ο άνθρωπος ανέντιμα θανατώνει ζώα που δέν έχουν τη δυνατότητα να αμυνθούν ή να ξεφύγουν. Όταν η τίγρη κυνηγά, το κάθε ζώο έχει τη δυνατότητα να σώσει τη ζωήτου. Μόνο άν ενός ζώου η ζωτική δύναμη έχει εξαντληθεί, εκείνο θα πέσει θύμα: όχι γιατί η τίγρη το έπιασε, αλλα γιατί η ζωήτου είχε εξαντληθεί· αλλιώς δέν θα πιανόταν.

Βέβαια, η τίγρη και το θήραμα είναι απλώς σύμβολα. Άν πήρες αυτόν τον χρησμό, μή νομίσεις οτι σου προμηνύει να πιάσεις άγρια ζώα. Πρόκειται για συμβολικό κυνήγι, πρόκειται για την αναζήτηση του επιούσιου. Μπορεί να βγήκες να βρείς δουλειά· μπορεί να άνοιξες μαγαζί και θέλεις πελάτες· μπορεί να βγήκες για «καμάκι» και θέλεις να βρείς «ερωτικό σύντροφο»· σε όλα αυτά και οτιδήποτε ανάλογο απαντά ο χρησμός, λέγοντας οτι θα βρείς εκείνο που γυρεύεις. (Προσέξτε οτι και η νεοελληνική φρασεολογία «καμάκι», «παγανιά» «άνδρας κυνηγός», «νάτος ο λαγός!» κ.λπ., χρησιμοποιεί όλο μεταφορές απο το κυνήγι ενώ αναφέρεται κυρίως στον έρωτα).

Στο έργο (4), που είναι η μοναδική μορφή στην οποία επιβίωσε το έργο歸藏(2), αυτός ο χρησμός δίνεται απο το απλοειδές 6γραμμο ¦¦¦¦¦¦ =49(4) που έχει τον τίτλο 餓虎得食 = η πεινασμένη τίγρη αποκτά τροφή. Αναλυτικότερα, στο κείμενο του 49(4) λέγεται: «είναι μιά άγρια τίγρη, η κοιλιάτης πεινασμένη, θέλει οπωσδήποτε να φάει. Αναπάντεχα (χωρίς η τίγρη να το περιμένει), ένα παχύ πρόβατο έχει χάσει το κοπάδιτου, καθώς τριγυρίζει βρίσκεται μπροστά στην τίγρη. Η τίγρη του ορμά και το τρώει».

Μιά παροιμία λέει: «αλεπού που γυρίζει, νηστική δέ μένει». Οι εκ Μικρασίας πρόσφυγες έφεραν την twepquro. παροιμία: «ΓΕζΕΝ ΚΟΥΡΤ ΑΞ ΚΑΛΜΑζ» (λύκος που γυρίζει, νηστικός δέ μένει). Διηγούνται και μιά twepquro. ιστορία όπου κάποιος χωρίς να κουνιέται απο τη θέσητου, διαρκώς παρακαλούσε: «βΕΡ, ΑΛΛΑhΙΜ, βΕΡ» (δώσεμου, Θεέμου, δώσεμου)· κι αφού παρακάλεσε έτσι πολύν καιρό, ο Θεός αγανάκτησε και του απάντησε: «εντάξει! θα σου δώσω! αλλα κουνήσου! κουνήσου και θα σου δώσω!».

Η τίγρη του χρ. αυτού βγήκε σε αναζήτηση τροφής· η αναζήτηση είναι αναγκαία, αλλά (καθώς τονίζεται ιδιαίτερα στον 49(4)) δέν χρειάζεται υπερβολική προσπάθεια. Το οτι το πρόβατο ξέκοψε απο το κοπάδι και βρέθηκε μπροστά στην τίγρη, υπονοεί οτι μιά ανώτατη, συμπαντική δύναμη το έφερε έτσι, για να αποκτήσει η τίγρη τροφή. Ο Θεός είναι ο «διδούς τροφήν πάςῃ σαρκί». Αφού φροντίζει για την τίγρη, δέν θα φροντίσει και για τον άνθρωπο που έχει ανάγκη; Καλό είναι να αναζητήσεις αυτό που χρειάζεσαι· αλλα όταν το αποκτήσεις, να αναγνωρίσεις οτι ο Θεός σου το χάρισε.

Ο χρ. αυτός, 31(1), έγινε ο 27(3), μάλιστα η διατύπωση είναι ιδιαίτερα κοντά στης γραμμής 4 του 27(3). Ο τίτλος του 27(3),  頤, απο τα συμφραζόμενα φαίνεται πως σήμαινε «αναζήτηση των αναγκαίων», και όχι «παρέχω τροφή σε κάποιον άλλον» όπως το αντιλήφθηκαν οι μεταγενέστεροι Κινέζοι λόγιοι. Γι’ αυτό στη γενική κρίση του 27(3) μπήκε η επεξήγηση: 自求口實 = «εσύ ο ίδιος ζήτησε το στόμασου να γεμίσεις». Για τις γραμμές του 27(3) βλέπε στη σχετική σελίδα.

Γιά να δούμε τώρα τους αριθμούς 144: βγάζουν το 3γραμμο ☳ (κίνηση, κινητοποίηση). Η τίγρη οφείλει να κινηθεί, αυτό και κάνει. Το 1 (δυνατό) νικιέται απο το 4 (ελαφρύ): στην αρχή έχεις ατυχία. Αποβαίνει 4 στην τρίτη θέση, κι εσύ ελαφρύ· τώρα δέν χρειάζεται να παλέψεις για να αποκτήσεις το μεσαίο 4: επειδή είσαι κι εσύ 4, δηλαδή «απο την ίδια πάστα», είσαι σε πλήρη αρμονία μαζίτου, άρα το αποκτάς πολύ εύκολα.

象 το παλιό χειρόγραφο 曰 λέει：山 στο βουνό (το πάνω τρίγραμμο) 下 απο κάτω 有 υπάρχει 雷 κεραυνός (το κάτω τρίγραμμο)，(αυτό ονομάζεται): 頤 «αναζήτηση των αναγκαίων»。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το χειρίζεται ώς εξής: 慎 προσέχει 言 τί λέει 語 και τί συζητά，節 με τάξη 飲 πίνει 食 και τρώει。

Τί σημαίνουν αυτά; το βουνό σημαίνει ακινησία, σταθερότητα, συμβολίζει ένα μεγάλο και δυνατό πλάσμα, όπως η τίγρη. Ο κεραυνός είναι ο βρυχηθμός της τίγρης, συμβολίζει κίνηση. Το μεγάλο πλάσμα κινείται, σάν ένα βουνό που το κουνάει σεισμός, ή σάν ένα «βουνό» που «περπατάει». Γιατί περπατάει, γιατί κινείται; διότι όσο κι άν φαίνεται επιβλητικό, έχει ανάγκες: χρειάζεται τροφή. Συνεπώς η κίνηση χρειάζεται, αλλα όχι σε βαθμό που να κατολισθήσει το βουνό: στην κίνηση χρειάζεται μέτρο. Πρώτα κίνηση, μετά ακινησία, σημαίνει: η κίνηση σταματάει εκεί που είναι το σωστό μέτρο. Το όλο 6γραμμο εικονίζει ένα στόμα, και μάλιστα το πάνω 3γραμμο εικονίζει την πάνω σιαγόνα, ακίνητη, το κάτω 3γραμμο την κάτω σιαγόνα, που κινείται. Έτσι, στην κίνηση δίνεται έμφαση στο στόμα: τί βγαίνει απο το στόμα και τί μπαίνει σε αυτό. Και αυτό που μπαίνει στο στόμα και εκείνο που βγαίνει απο το στόμα, είναι οι σημαντικότερες κινήσεις στη ζωή του ανθρώπου. Με το στόμα στηρίζεται, και με το στόμα γκρεμίζεται. Ο Χριστός είπε οτι το εισερχόμενον απο του στόματος δέν μολύνει τον άνθρωπο, αλλα μόνο το εξερχόμενον· αυτό το είπε κατα λογοτεχνική υπερβολή για να τονίσει τη σημασία του εξερχομένου, και για άλλους λόγους: να στηλιτεύσει την υποκριτική νηστεία των φαρισαίων. Στην πραγματικότητα το εισερχόμενον εκ του στόματος μολύνει εξ ίσου με το εξερχόμενον, και μάλιστα εξ αιτίας του εισερχομένου μολύνεται και το εξερχόμενον. Άν δέν είναι έτσι, τότε άς γίνουμε αλκοολικοί και κανίβαλοι, άς καταπίνουμε ναρκωτικά, άς τρώμε ανθρώπους, και κάθε είδους δηλητήρια. Κάποιοι μπορεί να έχουν φτάσει σε τέτοιο υψηλό επίπεδο, που να καταπίνουν θανάσιμα δηλητήρια και να μή βλάπτονται· το σέβομαι· οι υπόλοιποι που δέν έχουμε φτάσει σε τέτοιο επίπεδο, οφείλουμε να προσέχουμε το εισερχόμενον όσο και το εξερχόμενον εκ του στόματος.

Το慎 αποτελείται απο忄 (καρδιά, νούς) και 真 (αλήθεια). Προσοχή στα λόγια σημαίνει πρωτίστως να αποδίδουν την αλήθεια. Κανένα λάθος δέν είναι τόσο μεγάλο όσο το ψέμα· σ’ αυτό βασίζονται όλα τα άλλα λάθη.

Το節 αρχικά σημαίνει τους «κόμπους» του μπαμπού. Το κάθε καλάμι έχει κόμπους, που σημαίνουν σταθμούς και μέτρο. Όλα τα πράγματα σε τακτά διαστήματα σταματάνε και ξαναρχίζουνε. Τάξη στην τροφή, σημαίνει να τρώμε σε τακτά διαστήματα, σε σωστή κάθε φορά ποσότητα, τροφές σε σωστούς συνδυασμούς, και με ορισμένα ποιοτικά μέτρα, που ορίζουν ποιά πρέπει να είναι η ποιότητα της τροφής.

Το 6γραμμο τονίζει την αναγκαιότητα της κίνησης: και να μιλάμε είναι απαραίτητο, και να τρώμε. Αλλα όπως το κάτω σαγόνι προσαρτάται στο πάνω, έτσι και η κίνηση πρέπει να ρυθμίζεται σύμφωνα με κάποιους ακίνητους, σταθερούς κανόνες: αυτό ισχύει καί στο τί λέμε, καί στο πώς τρεφόμαστε: το τί λέμε και το πώς τρεφόμαστε πρέπει να ρυθμίζεται σύμφωνα με κάποιους ακίνητους, σταθερούς κανόνες.

 

32(1) ▫1-1-3▫

Σε όλα τα έργα της «Μεγάλης Μαντικής» (大卜) των χρησμών η σειρά είναι συνειρμική. Ο χρ. 31(1) μιλούσε για ικανοποίηση της ανάγκης, αυτό έφερε στο νού τον παρόντα χρ. που έχει θέμα την απόκτηση αγαθών. Στο χειρόγραφο οι αριθμοί του χρ. φαίνονται σάν ένα 1-1-5, αλλα με μιά δεύτερη ματιά δέν είναι 5, είναι μόνο τρία κυκλάκια γεμισμένα με κόκκινη μελάνη, ενώ το παρακάτω είναι μουτζούρα που προέκυψε απο διόρθωση. Άλλωστε, ο συνδυασμός 1-1-3 δέν υπάρχει αλλού, αυτή είναι η μόνη λογική αποκατάσταση.

Απο των αριθμών την ερμηνεία θα αρχίσω: 1-1-3, τρείς μονοί αριθμοί βγάζουν το 3γραμμο ☰ (δύναμη, δράση). Το πρώτο 1 είναι ο λαβών τον χρησμό. Συναντά το δεύτερο 1, όμοιοτου, αυτό σημαίνει όχι σύγκρουση αλλα συμμαχία. Εν τῇ ἑνώσει ἡ ισχύς. Παύεις να είσαι μόνος. Αποβαίνεις 3 (στην τρίτη θέση) που έρχεται σε επαφή με το 1 στη δεύτερη θέση. Το 3 (αδύναμο) νικά το 1 (δυνατό)· αυτός είναι ένας απο τους κανόνες του συστήματος, ο οποίος ήταν καλώς γνωστός στους αρχαίους λαούς και επέδρασε πολύ στην κινέζικη φιλοσοφία. Οι αριθμοί λοιπόν δείχνουν πως είσαι ισχυρός και δραστήριος· απο’κεί που είσαι μόνος, βρίσκεις ισχυρό σύμμαχο, είναι υπόσχεση προόδου· έπειτα νικάς και τους ισχυρότερούςσου δια της διπλωματικής οδού (που συμβολίζει το 3). Δηλαδή απο το στοιχειώδες φτάνεις στο μέγιστο. Αυτό ακριβώς είναι και το νόημα του παρόντος χρησμού. Τί συμβουλή θα δίναμε στον λαβόντα τον χρησμό; Στην αρχή το 1 συναντά το άλλο 1 (δυνατό)· όταν συναντάς κάποιον που έχει μεγάλες ικανότητες αρμόζει να παρατηρήσεις σε τί οφείλει ο άλλος τις μεγάλες ικανότητεςτου, ωστε να αποκτήσεις και εσύ τέτοιες μεγάλες ικανότητες. Έπειτα το 3 συναντά το 1· το αδύναμο νικά το δυνατό δείχνοντας καλοσύνη, αυτοέλεγχο, διπλωματία. Άν είσαι λιγότερο δυνατός και παρασύρεσαι απο το εγωιστικά ένστικτάσου, θα επισύρεις επάνωσου τουλάχιστον περιφρόνηση, πώς θα μπορούσες και να υπερισχύσεις!  Ακριβώς έτσι συμβουλεύει ο αντίστοιχος χρ. του周易 (3) που είναι το εξάγραμμο 42(3) ονομαζόμενο 益. 象 το παλιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：風 άνεμος (το επάνω 3γραμμο) και 雷 κεραυνός (το κάτω τρίγραμμο), (αυτά σημαίνουν το εξάγραμμο που ονομάζεται) 益 ΑΣΙγ = όφελος, κέρδος，君子 ο αληθινός άρχοντας = ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 見 βλέπει 善 καλό 則 συνεπώς 遷 μεταβαίνει，有 έχει 過 υπερβολικό κάτι (σφάλματα, παρεκτροπές, αντιπαθητικά στοιχεία στον χαρακτήρατου) 則συνεπώς 改 διορθώνει。Το πρώτο (κάτω) 3γραμμο «κεραυνός» σημαίνει κίνηση, απότομο, επίσης ο μεγαλύτερος γιός. Το δεύτερο (πάνω) τρίγραμμο «άνεμος» σημαίνει διείσδυση, ηπιότητα, η μεγαλύτερη κόρη. Κινητοποιείσαι και διεισδύεις, σημαίνει: όπου βλέπεις όφελος, πηγαίνεις και γίνεσαι μέλος σε εκείνον τον χώρο, συμμετέχεις σε εκείνην την ομάδα που ασχολείται με κάτι καλό, άρα ωφέλιμο. (Αυτή είναι η κλασσική εικόνα του Έλληνα μετανάστη που πήγε σε χώρες με ανθηρή οικονομία και με την εργασίατου πλούτισε). Επιπλέον το τρίγραμμο του κεραυνού σημαίνει απότομους τρόπους, τάση προς υπερβολή· αυτά είναι τα τρωτά σημεία του χαρακτήρασου· άν είσαι ανώτερος άνθρωπος, τα διορθώνεις καθώς δείχνει το 6γραμμο: ο κεραυνός γίνεται άνεμος, δηλαδή οι απότομοι τρόποι γίνονται ήπιοι, η υπεροψία μετατρέπεται σε ευγένεια, ο μεγάλος γιός φέρεται σάν μεγάλη κόρη. Το κεφάλαιο 28 του 道徳經 (5), αναπτύσσει ακριβώς αυτήν την συμβουλή: 二十八章. 知其雄、守其雌、爲天下谿。爲天下谿、常徳不離、復歸於嬰兒。知其白、守其黒、爲天下式。爲天下式、常徳不忒、復歸於無極。知其榮、守其辱、爲天下谷。爲天下谷、常徳乃足復歸於樸。樸散則爲器、聖人用之、則爲官長、故大制不割。Θα φύγω πολύ απο το θέμα άν κάτσω να αναλύσω το κεφάλαιο του道徳經 (5), θα σημειώσω όμως πως ένα βιβλίο συμπεριλαμβανόμενο στο (3) το οποίο εξετάζει τα 6γραμμα ανα ζεύγη αντιθέτων, παρατηρεί οτι τα εξάγραμμα 41(3) 損 (χασούρα) και 42(3) 益 (όφελος, το παρόν 6γραμμο) προμηνύουν ακμή και παρακμή αντίστοιχα, τουτέστιν το παρόν εξάγραμμο άν και σημαίνει μεγάλο όφελος, έχει ωστόσο απώτερη συνέπεια την παρακμή. Γι’ αυτό έχει μεγάλη βαρύτητα αυτή η συμβουλή: μόνο άν την σεβαστείς θα έχεις το όφελος χωρίς την απώτερη συνέπεια της παρακμής.

Τώρα άς εξετάσουμε το κείμενο του 32(1): θέμα του χρ. είναι η ωφέλεια, το κέρδος (ΑΣΙγ). Είναι εντυπωσιακό το οτι σε ένα τέτοιο θέμα το σύμβολο δέν είναι κάποιο φυτό ωφέλιμο για τους πολιτισμένους ανθρώπους, όπως το ρύζι ή το σιτάρι, το λινάρι ή το βαμβάκι, αλλα ένα άγριο φυτό που δέν απαντά στην κινεζική γραμματεία, ενώ στη Δύση είναι τελείως άγνωστο· μόνο σε κάποια επιστημονικά βιβλία μπορεί να βρίσκεται. Σε αγγλο-κινεζικό λεξικό βρήκα πώς ερμηνεύεται η λ. spiraea: 繡線菊類的植物 = «κεντήματος κλωστής χρυσάνθεμου είδους φυτό»· μακριά περίφραση που περιγράφει το πώς μοιάζει (τα άνθη μοιάζουν σάν απο κλωστές), χρησιμοποιείται τέτοια περίφραση διότι δέν είναι φυτό γνώριμο στους Κινέζους· η λ. 菊 χρυσάνθεμο χρησιμοποιείται για όλα τα φυτά που θυμίζουν μαργαρίτα, ακόμη και για το χαμομήλι· αυτά για τις σπιραίες γενικά· η Spiraia Altaica δέν υπάρχει κάν στην κινέζικη γλώσσα. Η Wikipedia έχει ένα κατατοπιστικό άρθρο για τη σπειραία, της οποίας αναφέρει πολλά είδη, αλλα όχι το είδος που αναφέρεται σ’ αυτόν τον χρησμό: Spiraea Altaica, Σπειραία η Αλταϊκή. Επίσης η αναζήτηση εικόνων στο διαδίκτυο δέν φέρνει ούτε μία εικόνα αυτού του είδους. Ωστόσο, με την αναζήτηση το ονόματος Spiraia Altaica βρήκα το όνομάτου στη γλώσσα ΤΙβΑ (και τις άλλες ΒορειοΑνατολικές twepquro. γλώσσες): söösken = Spiraea altaica. Παλιά ονομαζόταν ΤΑβΙΛΚΟΥ, όπως αναφέρεται και στο ιρκ ΒίτίΓ.

Η χρήση αυτού του φυτού ώς συμβόλου στον χρησμό, είναι μιά ακόμη απο τις ενδείξεις της παλαιότητας και της twepquroικότητας του ιρκ ΒίτίΓ, αφού μάλιστα το επιστημονικό όνομα του φυτού είναι Spiraia Altaica, Σπειραία η Αλταϊκή. Ένα είδος φυτού ουσιαστικά άγνωστο παγκοσμίως, ωστόσο ιδιαίτερα σημαντικά για τις παλαιές twepquroικές φυλές. Ποιά ήταν η χρησιμότητάτου; Μπορεί τα νέα, τρυφερά βλαστάρια του φυτού να τρώγονταν· πρέπει να χρησιμοποιούνταν και ώς φαρμακευτικό φυτό, αφού ώς φαρμακευτικό φυτό χρησιμοποιούσαν οι Ινδιάνοι κάποια άλλα είδη σπειραίας. Οι σπιραίες περιέχουν μιά ουσία πολύ καλή ώς παυσίπονο, που σε υπερβολικές δόσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώς δηλητήριο. Πάντως, απο ό,τι έχω βρεί, συμπεραίνω οτι η κυριότερη χρησιμότητα της αλταϊκής σπειραίας ήταν ώς κατασκευαστικό υλικό. Οι παλιοί λεξικογράφοι (απο τους οποίους αντλεί πληροφορίες ο sir G. Clauson) γράφουν οτι απο τα κλαδιά της σπειραίας έφτιαχναν λαβές μαστιγίων, τόξα – υποθέτω και κάθε άλλο χρήσιμο αντικείμενο που έπρεπε να έχει αντοχή και συνάμα ελαστικότητα. Άρα απο σπειραία θα έφτιαχναν και τους σκελετούς των σκηνών, και κοφίνια, καλάθια διαφόρων σχημάτων και χρήσεων, και κάθε τί που αντιστοιχεί στα δικάμας έπιπλα. Σήμερα κατασκευάζουμε τα πάντα απο πλαστικό· οι Κινέζοι κατασκεύαζαν τα πάντα απο μπαμπού· ανάλογα, οι παλαιοί Twépquroοι κατασκεύαζαν τα πάντα απο σπειραία αλταϊκή (ΤΑβΙΛΚΟΥ). Άρα, κάποιος που δέν είχε καμιά περιουσία, ούτε ζώα, ούτε χωραφάκια, ούτε τίποτε, μπορούσε να μαζεύει σπιραίες και να πουλάει, ή να φτιάχνει αντικείμενα απο σπειραία, π.χ. καλάθια, πανέρια, σκαμνιά κ.λπ., και έτσι να πλουτίζει χωρίς να έχει κανένα κεφάλαιο. Ο ξυλώδης βλαστός της σπειραίας, εξαιρετικά γερός και συνάμα ελαστικός, υπαινίσσεται οτι και ο λαβών τον χρ. πρέπει να έχει μεγάλη δύναμη, αντοχή, αλλα και ευελιξία. Ο λαβών τον χρ. παρομοιάζεται με την σπειραία (ΤΑβΙΛΚΟΥ) και συνάμα με τον κάτοχο της σπειραίας, εκείνον που εκμεταλλεύεται την σπειραία: έχει δύναμη, αντοχή, ευελιξία, και μεγάλη, θαυμαστή επεκτατικότητα. Χωρίς να ζημιώνει τους άλλους, κερδίζει ο ίδιος· κάθε τί που κερδίζει, το χρησιμοποιεί ώς βάση για πολλαπλασιασμό του κέρδους. Άν για την ίδια περίπτωση ήθελα να δώσω μιά δικήμου παραβολή απο τα πιό γνώριμα σε μάς, θα έλεγα πως είναι ένας ψαράς που δέν έχει ούτε δόλωμα· βγάζει μερικές πεταλίδες, τις χρησιμοποιεί ώς δόλωμα, έτσι πιάνει ένα μικρό ψαράκι· βάζει το ψαράκι για δόλωμα, πιάνει ένα μεγαλύτερο ψάρι· το βάζει για δόλωμα, πιάνει ένα τεράστιο ψάρι. Έτσι αρχίζει την καριέρατου ώς επιτυχημένος ψαράς.

Ο ινδός ΣυΑΑΜΙ-υΙυΕQΑΑΝΑΝΔΑ, για να δείξει πώς ο έλεγχος της αναπνοής είναι η αρχή για να ελέγξουμε ολόκληρο το είναιμας, παρέθεσε μιά παραδοσιακή ινδική ιστορία:

Ένας πρίγκηπας ήταν φυλακισμένος σε έναν ψηλό πύργο· παράγγειλε στην αρραβωνιαστικιάτου να έρθει κάτω απο τον πύργο με ένα σκαθάρι, μιά σταγόνα μέλι, κλωστή, σπάγγο, και σκοινί. Της είπε και έδεσε την κλωστή στο σκαθάρι· του έβαλε μέλι στις κεραίες· το σκαθάρι μυρίζοντας το μέλι προχωρούσε, σκαρφάλωσε ώς το παράθυρο της φυλακής, φέρνοντας την κλωστή· πιάνει ο πρίγκηπας την κλωστή, δένει η κοπέλα στην άκρη της κλωστής το σπάγγο, τραβάει ο πρίγκηπας την κλωστή, παίρνει το σπάγγο, τραβάει το σπάγγο στου οποίου την άκρη η κοπέλα έδεσε το σκοινί, παίρνει το σκοινί, το δένει στα κάγκελα της φυλακής, πιάνεται απο το σκοινί και κατεβαίνει, δραπετεύει.

Ανάλογα λειτουργεί ο χρησμός: το ένα καταλήγει να γίνει μύρια. Ξεκινάς απο το ελάχιστο· δέν είναι περιφρονητέο· αυτό το ελάχιστο είναι η αρχή του μέγιστου.

Απο τον χρ. αυτόν (32) του ιρκ ΒίτίΓ, δημιουργήθηκε ο 42(3), ονομαζόμενος, καθώς είπα, 益, στα παλιά κινέζικα “·ⁱäk”. Υπάρχει και (μάλλον συγγενής) λ. 溢 “ⁱĕt”, συμπεραίνω πως παλαιότερη προφορά του益 ήτανε περίπου ιΑΣΚ, δηλαδή το益 ήταν φωνητική και συνάμα νοηματική απόδοση του ΑΣΙγ (= όφελος).

Περιληπτικά αποδοσμένο τον χρ. 32(1) τον βρίσκω στην 1^η γραμμή του 42(3)· για του 6γράμμου τις γραμμές βλέπε σχετική σελίδα.

 

33(1) ▫4-2-4▫

Ο προηγούμενος χρ., όπως και μιά σειρά χρησμών πρίν απο αυτόν, μιλά για απόκτηση πολύτιμων πραγμάτων. Όταν έχεις αποκτήσει κάτι πολύτιμο, χρειάζεται προσοχή για να το συντηρήσεις, καθώς λέει η νεοελληνική παροιμία: τα μεταξωτά βρακιά θέλουνε και επιδέξιους コーロ゜ウヽ。Γι’ αυτό ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ πολύ σωστά σκέφθηκε να βάλει εδώ τον χρ. 33(1). Βέβαια, την εποχή που γράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ δέν ήταν γνωστά τα μεταξωτά ωστε να είναι το σύμβολο του πολύτιμου. Το πολύτιμο εδώ συμβολίζεται με το Κίδίζ (τσόχα).

Ο χρ. όπως τον έχουμε είναι διατυπωμένος σε 2 επτασυλλάβους:

ΚίδίζίΓ ΣΟΥβΚΑ ΣΟΥΚΜΗς – ΤΑΧΙ ΟΥΡ ΚΑΤΙγΔΙ ΒΑ.

Έχουμε κάποιες όχι πολύ χτυπητές παρηχήσεις: ΣΟΥβΚΑ – ΣΟΥΚΜΗς,   ΤΑΧΙ – ΚΑΤΙγΔΙ, και ΚίδίζίΓ με ΚΑΤΙγΔΙ. Εδώ το ρήμα είναι ΟΥΡ- (χτυπά) και όχι ΟΡ- (τοποθετεί), είναι φανερό απο τα συμφραζόμενα. Στον δεύτερο 7σύλλαβο χρησιμοποιείται η ρητορική (ειρωνική) προστακτική, όπως και σε άλλους χρ. του ιρκ ΒίτίΓ (βλέπε χρ. 8(1)).

Τα συμφραζόμενα επίσης δείχνουν οτι είναι ΣΟΥΚΜΗς (έχει χώσει) και όχι ΣΟΚΜΗς (έχει κοπανήσει).

Ο sir G. Clauson πίστευε οτι το Χ δέν είναι γνήσιος twepquroικός φθόγγος· σ’ αυτό έκανε λάθος. Η λ. δέν είναι ΤΑΚΙ όπως νόμιζε, αλλα ΤΑΧΙ· στα οθωμανικά twepquroικά είναι daha. Πρόκειται για το «γερούνδιο» (δηλαδή παλιά μετοχή) ενός ρήματος το οποίο στα Σουμερικά βρίσκεται ώς «dah» (ΔΑΧ) και σήμαινε «προσθέτει». Έτσι ΤΑΧΙ / ΤΑΧΑ (η κατάληξη της μετοχής εμφανίζεται ώς “a” στα Σουμερικά) σήμαινε «προσθέτοντας», δηλαδή «επιπροσθέτως», «κι απο πάνω». Το οτι βούτηξες την τσόχα στο νερό δέν είναι ζημιά, αλλα είναι πολύ επικίνδυνο. Κι αυτό κάποτε χρειάζεται, να μπεί και η τσόχα στο νερό, για να πλυθεί, άν και καλύτερο θα ήταν να πρόσεχες να μήν τη λερώσεις για μή χρειασθεί να μπεί στο νερό. Εσύ που έλαβες αυτόν τον χρησμό, συμβολίζεσαι με τον άνθρωπο που έβαλε την τσόχα μέσα στο νερό. Αυτό σημαίνει οτι είχες καλή τύχη, διότι για τους παλιούς Twépquroους η τσόχα (Κίδίζ) ήταν το πιό πολύτιμο ύφασμα, άρα ήταν καλό να το έχεις. Ήταν ωστόσο καλώς γνωστό σε όλους τους Twépquroους οτι η τσόχα χρειάζεται προσεκτικό καθάρισμα και γενικώς προσεκτικό χειρισμό, αλλιώς θα χαλνούσε. Άμα την χτυπούσες, άμα την σφιχτοέδενες, ή τη δίπλωνες και την άφηνες υπο πίεση, θα χαλνούσε, και προπάντων άμα τη τη χτυπούσες ή την πίεζες όταν ήταν ακόμη υγρή, θα την κατέστρεφες.

Εσύ λοιπόν βούτηξες την τσόχα στο νερό· αυτό είναι ήδη επιζήμιο για την τσόχα, χαλνάει η ποιοτητάτης άμα μουλιάσει. Για να μήν προλάβει και μουλιάσει, πρέπει να τη βγάλεις απ’ το νερό και να τη στεγνώσεις με πολλή προσοχή ξαπλώνονταςτην πάνω σε κάτι, και όχι κρεμώνταςτην. Τώρα όμως θέλεις και να την χτυπήσεις και να τη σφιχτοδέσεις και να τη στύψεις· άλλα υφάσματα τα κάνουν έτσι όταν τα πλένουν· την τσόχα όμως όχι· πρέπει να σταματήσεις, αλλιώς μ’ αυτά που πάς να της κάνεις θα την καταστρέψεις και θα την κλαίς, γιατί έχει αξία.

Πιό γνώριμες σήμερα είναι οι ολόμαλλες μπλούζες· θέλουν πολύ προσοχή στο πλύσιμο και στο στέγνωμα. Επίσης τα ολομέταξα ρούχα. Τα βαμβακερά πλένοντάςτα μπορείς να τα τρίψεις, να τα κοπανήσεις, να τα στύψεις, να τα κρεμάσεις με μανταλάκια· άν κάνεις όμως έτσι σε μιά ολόμαλλη και μάλιστα βαριά μπλούζα, την ρήμαξες. Θέλει πολύ απαλό χειρισμό μέσα στο νερό, ειδικό απορρυπαντικό, ούτε χτύπημα, ούτε τράβηγμα, ούτε στύψιμο, και να την ξαπλώσεις πάνω σε μιά επιφάνεια να στεγνώσει, όχι να την κρεμάσεις βρεμένη, γιατί θα ξεχειλώσει. Τα δέ μεταξωτά, εκτός απο τον απαλό χειρισμό, πρέπει να τα βάλεις να στεγνώσουν σε διάχυτο και όχι άμεσο ηλιόφως.

Άν έλαβες αυτόν τον χρησμό, θα πεί πως κατέχεις κάτι πολύτιμο. Αλλά, πρέπει να έχεις γνώση πώς θα το χειριστείς, και αυτοσυγκράτηση να μήν κάνεις υπερβολές. Η κινέζικη φιλοσοφία (που μήν ξεχνάμε, ξεκίνησε απο twepquroικά έργα με πρώτο το ιρκ ΒίτίΓ) ξανά και ξανά τονίζει πόσο σπουδαίο και σωτήριο είναι να ξέρεις να σταματάς. Τα ένστικτα σε πρώχνουν στην υπερβολή. Κι άν μαζί με την τάση να υπερβάλλεις, να το παρατραβάς, έχεις και ελλιπή γνώση χειρισμού ευαίσθητων πραγμάτων, θα κάνεις στον εαυτόσου μεγάλη ζημιά με τα ίδιασου τα χέρια. (Μιά παροιμία των Ρωμιών της Ουκρανίας, γνωστή και σε πολλά άλλα μέρη, λέει «ο εχθρός δέν κάνει στον άνθρωπο τέτοιο μεγάλο κακό, όσο κάνει ο ίδιος στον εαυτότου»).

Τί λένε οι αριθμοί, 424; καί οι τρείς ζυγοί, βγάζουν το τρίγραμμο ☷ (γή, το θηλυκό αρχέτυπο). Όσα άτομα μπορώ να θυμηθώ που βγάζουν αυτούς τους αριθμούς απο την ημερομηνία γέννησήςτους, είναι γυναίκες. Υπάρχει πολύ 4, δηλαδή συναισθηματισμός, διπλάσιος απο την πρακτικότητα (που είναι το 2). Απο το 4 βγαίνει η γλύκα της γυναίκας, αλλα και η επιπολαιότητα, δηλαδή ανευθυνότητατης. Όσο κι άν είσαι ένα γλυκό, αγαπητό άτομο, η ανευθυνότητα μπορεί να σε κάνει να μή σε θέλει κανείς. Τί θα πεί ανευθυνότητα; - να μή ξέρεις και να μή μαθαίνεις πώς να χειρίζεσαι ευαίσθητα πράγματα, ευαίσθητες υποθέσεις, κι ακόμη να μήν έχεις αρκετό αυτοέλεγχο, να μήν έχεις δαμάσει τα ένστικτα, τα συναισθήματάσου, να μή σταματάς εκεί που πρέπει.

Οι γονείς κακομαθαίνουν τα όμορφα μικρά παιδιάτους, ξεχνώντας πως ο αυτοέλεγχος (που θα έπρεπε να μάθουν) είναι πολύ ωφελιμότερος απο την καλοπέραση.

Ο λαβών τον χρησμό είναι το πρώτο 4·  νικιέται απο το 2 που συναντά (είπαμε πως το 2 = βαρύ νικά το 4 = ελαφρύ)· αποβαίνει 4 στην τρίτη θέση, δηλαδή δέν αλλάζει· και πάλι νικιέται απο το μεσαίο 2. Οι άλλοι χρησμοί που αρχίζουν απο 42, ήτοι 421 =26(1), 422 =27(1), 423 =30(1), είναι όλοι καλοί, γιατί το αρχικό 4 αλλάζει στην τρίτη θέση, η επικίνδυνη επιπολαιότητα αλλάζει. Στον χρ. 424 δέν φαίνεται τέτοια αλλαγή (4 ήταν στην πρώτη θέση, 4 είναι και στην τρίτη θέση).

Ωστόσο, κανένας χρησμός δέν αποκλείει την ελπίδα. Ο 33(1) σου λέει: έχεις βάλει την τσόχα στο νερό. Δηλαδή, μέχρι εδώ μάλλον δέν έχει γίνει ζημιά – πάντως όχι μεγάλη. Τώρα που ο χρ. σε έχει προειδοποιήσει, στο χέρισου είναι να μήν προκαλέσεις ζημιά. Κι άν ακόμη δέν καταφέρεις να σταματήσεις εκεί που πρέπει, είναι καλό που προειδοποιείσαι απο τον χρησμό: θα κερδίσεις γνώση (χειρισμού και αυτοελέγχου), ο παθών μαθών – και επιπλέον θα μάθεις οτι η υπέρτατη δύναμη γνωρίζει τον χαρακτήρασου και σου δίνει τις κατάλληλες συμβουλές.

Όπως θα έχουν αντιληφθεί οι μελετήσαντες το周易 (3), αυτός ο χρ. είναι η πρώτη διατύπωση του 60(3), που ονομάζεται節 (στα παλιά κινέζικα “tsiet”, στη Mandarin “jié”, Καντονέζικα “chit / jit / zit”). Αυτό το 節ήταν φωνητική προσέγγιση του Κίδίζ, και επιπλέον το νόημα του γράμματος, «διαστήματα, μέτρο» ταιριάζει με το νόημα του 6γράμμου. Επισημαίνω πως το Κίδίζ ήταν παλιά *ΚίΔ, ενώ –ίζ είναι το πιό συνηθισμένο πρόσφυμα ουσιαστικών, πρόσφυμα που αρχικά χρησιμοποιούνταν ώς άρθρο. Ιδιαίτερα η 6^η γραμμή του 60(3) μοιάζει με τον χρ. 33(1), βλέπε τη σχετική σελίδα με τις γραμμές του (3).

象 το παλιό χειρόγραφο 曰 εξηγεί：澤 στη λίμνη (το κάτω 3γραμμο) 上 επάνω 有 υπάρχει 水 νερό (το πάνω 3γραμμο)，(αυτό ονομάζεται): 節 Κίδίζ = η τσόχα (το πολύτιμο, αλλα ευαίσθητο αντικείμενο)。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 制 συστηματοποιεί 數 των αριθμών 度 τα μέτρα，議 συζητά (ερευνά) για 德 της αρετής 行 τη συμπεριφορά。Η εικόνα των τριγράμμων, οτι η λίμνη είναι γεμάτη νερό, σημαίνει οτι κατέχεις κάτι πολύτιμο (διότι το νερό είναι το πιό πολύτιμο πράγμα). Αλλα χρειάζεται προσοχή, όταν έχεις κάτι πολύτιμο, να μήν το χαλάσεις. Γι’ αυτό ο ανώτερος άνθρωπος μελετάει μαθηματικά για να ορίσει πιό είναι το σωστό μέτρο στο κάθε τί, και συζητάει με μορφωμένους και έμπειρους ανθρώπους για να μάθει ποιά είναι η ενάρετη συμπεριφορά. Εδώ πρέπει να θυμόμαστε το αριστοτέλειο απόφθεγμα, οτι η αρετή είναι μεσότης, το να ξεφύγεις απο την αρετή είναι ακρότητα. Το να μήν πίνεις καθόλου θα σου φέρει αφυδάτωση, αλλα το να πίνεις παραπανίσια σου χαλνάει την πέψη. Με το να φοράς υπερβολικά ζεστά ρούχα θα αρρωστήσεις, αλλα και άν ντύνεσαι πολύ ελαφριά θα κρυώνεις. Το σωστό μέτρο είναι σάν ιατρική συνταγή, ορίζει πόσα μιλιγκράμ θα είναι το κάθε συστατικό στο φάρμακο και πόσο θα παίρνεις ημερησίως. Άν ξεφύγεις απο τα μιλιγκράμ, ή το φάρμακο δέν θα λειτουργήσει, ή θα γίνει δηλητήριο. Γι’ αυτό χρειάζονται τα μαθηματικά. Το ανάλογο ισχύει στον χειρισμό όλων των πραγμάτων.

 

34(1) ▫2-4-4▫

Στον προηγούμενο χρησμό εξετάσθηκε ο κίνδυνος της παραβίασης του μέτρου· αυτός ο κίνδυνος είναι προπάντων μεγάλος όταν γίνεται χρήση βιαιότητας. Αφού ένα έργο μαντικής πρέπει να περιλαμβάνει κάθε εκδήλωση της ζωή, δέν θα μπορούσε να λείπει και η βιαιότητα· κάποτε και η βιαιότητα είναι αναγκαία· αλλα ακόμη και η βιαιότητα έχει το μέτροτης· δέν πρέπει να το παραβιάσει. Έτσι ο συνειρμός οδήγησε απο τον προηγούμενο χρησμό σε αυτόν.

Αρχίζει με το ζεύγος ομοιοκατάληκτων φράσεων: ΧΑΝ ΣΥΚΕ ΒΑΡΜΗς – ιΑγΙΙγ ΣΑΝΞΜΗς. (η γραφή ΑΝ + ΑΝΞ στο ΣΑΝΞΜΗς δέν είναι λάθος όπως λέει ο ΤΑΛΑΤ ΤΕΚίΝ, είναι ένας αθώος πλεονασμός απο τους πολλούς που βρίσκονται στο χειρόγραφο). Έπειτα, το ζεύγος των παρηχούντων και γραμματικώς όμοιων λ. ΚΟΙΞΥΡΥ – ΚΟΝΤΟΥΡΟΥ. Κι έπειτα άλλες δύο λ. που παρηχούν μεταξύτους: ΟΙζί ΣΥΣί, ακολουθούμενες απο τον λογότυπο ΟΙΓίΡΕ ΣΕβίΝΥ. Ο λογότυπος αυτός όμως εδώ συνδυάζεται με τις δύο προηγούμενες λ. ωστε να σχηματισθεί τετράδα λ. με πρόσθια φωνήεντα, με πλεχτή παρήχηση: ΟΙζί ΣΥΣί ΟΙΓίΡΕ ΣΕβίΝΥ, δηλαδή παρηχεί επιπλέον ΟΙζί με ΟΙΓίΡΕ και ΣΥΣί με ΣΕβίΝΥ· είναι «ομοιοκέφαλη» παρήχηση, δηλαδή βασίζεται στην αρχή των λέξεων, όπως συνηθίζεται στο ιρκ ΒίτίΓ. Η παρήχηση με Ο- και Σ- συνεχίζεται στο ΟΡΔΟΥΣΙγγΑΡΟΥ (μ’ όλο που αυτό σήμερα το θεωρούμε μία λέξη):

ΟΙζί ΣΥΣί ΟΙΓίΡΕ ΣΕβίΝΥ ΟΡΔΟΥ–ΣΙγγΑΡΟΥ (με κίτρινο επισημαίνω τις λ. απο Ο-, ΟΙ-, με πράσινο τις λ. απο Σ-). Ολόκληρος αυτός ο χρ. αποτελείται απο λέξεις και φράσεις συνηθισμένες στο ιρκ ΒίτίΓ, εκτός των ΚΟΙΞΥΡΥ ΚΟΝΤΟΥΡΟΥ. Και ώς συνήθως στο ιρκ ΒίτίΓ, μετά τον πηγεμό περιγράφεται η επιστροφή, απο την οποία κρίνεται η όλη πράξη, αποτιμάται. Εδώ η έκβαση είναι ευτυχής, αφού ο βασιλιάς, και ο ίδιος χαρούμενος και ο στρατόςτου, επιστρέφει στο ανάκτορότου. Για να νιώσουμε το σύμβολο του χρησμού, ας μεταφερθούμε νοερά στην εποχή που δημιουργήθηκε το ιρκ ΒίτίΓ: ένας ημινομαδικός λαός βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, γιατί; το κλίμα ήταν βεβαίως δύσκολο στις ασιατικές στέπες, αλλα σ’ αυτό ήταν συνηθισμένοι. Το χειρότερο ήταν οτι δέν υπήρχε τροφή για τους ανθρώπους και τα ζώα, δέν υπήρχαν αρκετά καυσόξυλα ούτε αρκετό νερό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, για τους παλιούς λαούς η μόνη λύλση ήταν η μετανάστευση, σε προσφορότερο τόπο. Τύχαινε όμως (όπως και σ’ αυτήν την περίπτωση) να μήν υπάρχει διαθέσιμος καλός τόπος για μετανάστευση, γιατί τον καλό τόπο τον κατείχε κάποια εχθρική φυλή. Τότε η μόνη λύση ήταν ο πόλεμος. Ο βασιλιάς εδώ, και αλλού στο ιρκ ΒίτίΓ, εμφανίζεται ώς αρχηγός του στρατού. Τον στρατό τον αποτελούσαν όλοι οι άντρες που ήταν σε θέση να πολεμήσουν, και προπάντων όσοι ήταν αρκετά πλούσιοι ωστε να έχουν πολεμικά άλογα. (Οι φτωχότεροι και χαμηλόβαθμοι, που πολεμούσαν πεζοί, ονομάζονται στον χρ. 63(1) ΧΑΡΑ ΣΥ, «άσημος στρατός»). Ο πόλεμος εκείνος ήταν παρόμοιος με τους πολέμους που περιγράφει ο Όμηρος: ο ίδιος ο βασιλιάς πολεμάει επικεφαλής του στρατού, και σ’ αυτόν καταλογίζεται η νίκη. Το κυριότερο όπλο στον πόλεμο ήταν η λόγχη, γι’ αυτό λέγεται «ιΑγΙΙγ ΣΑΝΞΜΗς» = «τον εχθρό λόγχισε», και το λόγχισε έχει μεταφορική σημασία: «συνέτριψε» τον εχθρό· δέν σημαίνει οπωσδήποτε οτι σκοτώθηκαν πολλοί απο τους εχθρούς· αλλα σαφώς σημαίνει οτι ηττήθηκαν κατα κράτος, κατατροπώθηκαν, έφυγαν αφήνοντας τον καλό εκείνον τόπο που κατείχαν. (Τόξο δέν αναφέρεται μέσα στο ιρκ ΒίτίΓ, και είναι πειρασμός να θεωρήσουμε οτι όταν γράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ δέν είχε εφευρεθεί το τόξο· αλλα λογικότερο είναι να θεωρήσουμε οτι απλώς δέν χρειάσθηκε να αναφερθεί. Στον πόλεμο οι αρχαίοι Έλληνες δέν χρησιμοποιούσαν τόξο, παρα μόνο βοηθητικά· μόνο οι «ψιλοί», οι βοηθητικοί στρατιώτες υποστήριζαν με τα τόξα. Με ειρωνεία έβλεπαν οι Έλληνες τους άλλους λαούς, όπως τους Τρώες παλιά, και τους Πέρσες αργότερα, που πολεμούσαν με τόξα. Προφανώς ίδια ήταν και η αντίληψη των αλταϊκών φυλών).

Σκοπός της εκστρατείας ήταν να μπορέσει ο λαός να μεταναστεύσει στη χώρα του εχθρού· επιτεύχθηκε, αφού λέει: ΚΟΙΞΥΡΥ ΚΟΝΤΟΥΡΟΥ ΚΕΛίΡ. ΚΟΙΞΥΡΥ = δίνοντας (στο λαό) τη δυνατότητα να μεταναστεύσει, και ΚΟΝΤΟΥΡΟΥ = δίνοντας (στο λαό) τη δυνατότητα να εγκατασταθεί (στη χώρα που πρώτα κατείχε ο εχθρός) ΚΕΛίΡ = επιστρέφει (απο την εκστρατεία). (Αυτό είναι ένα ταπεινό δείγμα του τί μπορούσε να κάνει η twepquroική γλώσσα: με δυό τρισύλλαβες λ. απέδιδε ό,τι χρειάστηκα τέτοιες μακριές περιφράσεις για να εξηγήσω. Ήταν ανυπέρβλητες οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι παλιοί Κινέζοι προσπαθώντας να κατανοήσουν και έπειτα να αποδώσουν στη γλώσσατους το κείμενο των twepquro. χρησμών. Τα έργα μαντικής ήταν ανοιχτά σε όλους· αλλα οι μή ομιλούντες καλά twepquroικά δέν είχαν πρόσβαση σ’ αυτά, που πολύ το ήθελαν, γι’ αυτό και έκαναν τόσες προσπάθειες ανεπιτυχείς να τα αποδώσουν στα κινέζικα).

Γεννάται το ερώτημα: αυτός που πήρε τον χρ. συμβολίζεται με τον βασιλιά που συνέτριψε (με τη λόγχητου και με το στρατότου) τον εχθρό, ή συμβολίζεται με εκείνον στον οποίο ο βασιλιάς έδωσε τη δυνατότητα να μεταναστεύσει στην καλή χώρα; - το ερώτημα είναι άστοχο. Η ιστορία αυτή είναι σάν του πρίγκηπα ΡΑΑΜΑ, που ώς Θεός ενσαρκωμένος βοηθούμενος απο τα αδέρφιατου, απο τη σύζυγότου την ΣΙΙΤΑΑ, απο τους πιθήκους, απο τις αρκούδες και τα άλλα ζώα, συνέτριψε το κράτος των δαιμόνων ωστε να μπορέσει σε όλη τη χώρα να βασιλεύσει ευημερία και ειρήνη. Τον καιρό που βασίλευε ο ΡΑΑΜΑ, δέν υπήρχε καμιά δυστυχία στο μέγα κράτος της Ινδίας· όλα ήταν ωραία και σωστά· ούτε κανείς πέθαινε άν δέν το ήθελε. Για να επικρατήσει όμως αυτό το κράτος του δικαίου και της ευημερίας, έπρεπε να γίνει σκληρός αγώνας. Στον αγώνα αυτόν άλλοι ήταν με το μέρος του αρχηγού των δαιμονίων, του ΡΑΑυΑ,ΝΑ, και όλοι οι άλλοι υποστήριζαν το ΡΑΑΜΑ. Ο αγώνας αυτός είναι αγώνας μεταξύ του αδίκου και του δικαίου. Όταν νικήσει το δίκαιο, νικά όχι μόνο ο αρχηγός των δυνάμεων του δικαίου (που είναι στην πραγματικότητα ο Θεός), αλλα και όλοι όσοι συντάχθηκαν και βοήθησαν, έστω και με την ευχήτους, να υπερισχύσει το δίκαιο. Το ποιά ήταν η συμβολήσου στον αγώνα, εξαρτάται απο το ποιός είσαι, και υποδηλώνεται απο τη γραμμή του αντίστοιχου 6γράμμου που σε αφορά. Όποιος κι άν είσαι όμως, σημασία έχει οτι η παράταξησου νίκησε. Άρα συμμετέχεις στη νίκη, στη χαρά και στο όφελος.

Ήταν κάποτε, λένε κάποια παραμύθια, μιά χώρα όμορφη, μα πολύ δυστυχισμένη, γιατί δέν είχε νερό· την πηγή την είχε κλεισμένη ένας κακός δράκος (ή μιά κακιά μάγισσα) και δέν τολμούσε κανείς να πλησιάσει.

Αυτή η ιστορία πέρασε και στον Καραγκιόζη· ο κατηραμένος όφις έφραζε την πηγή· κι όποιος πλησίαζε, είτε ο όφις τον έτρωγε, είτε έφευγε πανικόβλητος και γελοιοποιούνταν. Ώσπου ήρθε ο Αλέξανδρος ο Μακεδών· και σκότωσε τον όφι.

Ο πραγματικός Αλέξανδρος, άν διέθετε το ιρκ ΒίτίΓ και ρωτούσε για την εκστρατεία εναντίον της Περσίας, αυτόν τον χρ. θα έπαιρνε. Δέν πήρε κανέναν κανονικό χρησμό. Γιατί όταν πήγε να ρωτήσει το μαντείο, έτυχε μέρα που κατα τους θείους κανόνες η Πυθία δέν επιτρεπόταν να χρησμοδοτήσει. Ό,τι κι άν της είπε ο Αλέξανδρος, η σεβαστή ιέρεια δέν δεχόταν. Αλλα εκείνος δέν μπορούσε να περιμένει (και δέν γινόταν να ξεκινήσουν εκστρατεία χωρίς χρησμό). Τύλιξε τρυφερά το μπράτσοτου γύρωτης και άρχισε σιγά σιγά και την οδηγούσε προς τον μαντικότης τρίποδα να κάτσει να μαντέψει (που τη μέρα εκείνη να μαντέψει δέν της επιτρεπόταν)· βλέποντας η ιέρεια πως η άρνησήτης καταστρατηγούνταν στην πράξη, «γιέμου», του είπε, «είσαι ακαταμάχητος». – «Ακαταμάχητος;! το ακούσατε αυτό;» φώναξε ο Αλέξανδρος «η Πυθία μίλησε: κανείς δέν μπορεί να με αντιμετωπίσει σε μάχη! Δέν χρειαζόμαστε άλλον χρησμό!». Και κίνησε με όση δύναμη μπορούσε η Ελλάδα να διαθέσει, και κατέκτησε την Ασία.

Στο βιβλίο του莊子 λέγεται οτι ο «Κίτρινος Αυτοκράτορας» (ο πρώτος αυτοκράτορας της Κίνας· βασίλευσε 2591 – 2491 π.Χ.) μαζί με της χώρας τους 6 μεγάλους σοφούς συνοδεία ξεκίνησε μακρύ ταξίδι στα βουνά να βρεί στο όρος 具茨 τον περίφημο σοφό 大隗 να τον ρωτήσει το αιώνιο ερώτημα της κινέζικης φιλοσοφίας, «πώς θα μπορέσω να κουμαντάρω το κράτος». Ύστερα απο αρκετές μέρες ταξιδιού, στα βουνά μέσα χάθηκαν· τότε, μές την απελπισίατους, βλέπουν ένα παιδί που οδηγούσε άλογα μία αγέλη, επιστρέφοντας απο τη βοσκή. Τον πλησιάζουν και τον ρωτούν: «συγνώμη, παλληκάρι, μήπως ξέρεις πού είναι το όρος具茨 όπου μένει ο σοφός 大隗;» - «ξέρω» - «Μήπως ξέρεις και το δρόμο που πάει προς το σπίτιτου;» - «βεβαίως». «Τί τυχεροί που είμαστε!» είπε ο Κίτρινος Αυτοκράτορας· «αυτό το παιδί θα μπορούσε ίσως να ξέρει κι αυτό που θέλουμε να ρωτήσουμε». «Τί θέλετε να ρωτήσετε;» ρώτησε ο μικρός βοσκός των αλόγων. – «Νά, πώς θα μπορέσουμε να κυβερνήσουμε σωστά το κράτος». «Να μήν κάνετε καμιά προσπάθεια για διακυβέρνηση κράτους. Αφήστετο να ζεί και να εξελίσσεται σύμφωνα με τη φύσητου. Ό,τι επεμβάσεις κι άν κάνετε, θα είναι επιζήμιες για το κράτος και για σάς». – «Καταλαβαίνω», απάντησε ο Κίτρινος Αυτοκράτορας, «οτι η διακυβέρνηση του κράτους στην πραγματικότητα δέν είναι δικήμου δουλειά. Θα ήθελα όμως κάτι να προσφέρω, να κάνω κάτι για να βοηθήσω το λαόμου». – «Αυτό είναι πολύ απλό», απάντησε το μικρό βοσκόπουλο, «είναι σάν να εκτρέφεις άλογα· το μόνο που χρειάζεται είναι να τα προστατεύεις απο ό,τι τα βλάπτει· εξουδετερώνεις ό,τι είναι βλαβερό για τα άλογα· αυτό αρκεί· το ίδιο ισχύει για έναν λαό». Ο Κίτρινος Αυτοκράτορας και οι 6 σοφοί έμειναν έκπληκτοι με αυτήν την απάντηση· συζητώντας διαπίστωσαν οτι βρήκαν αυτό που ήθελαν· δέν χρειαζόταν να ταξιδέψουν άλλο. Και ενώ συζητούσαν μεταξύτους, το παιδί με τα άλογάτου απομακρύνθηκαν. «Δέν ρωτήσαμε και τ’ όνοματου» είπαν, «ποιό να ήταν αυτό το παιδί;»

Ο σημερινός κόσμος κυβερνιέται ακριβώς με τον αντίθετο τρόπο: ό,τι είναι βλαβερό, υπούλως ενισχύεται. Κι άν κανένα καλό βοτάνι κάνει να φυτρώσει, το πνίγουν τα αγριόχορτα. Τί μπορεί πιά να σώσει τη σημερινή γενεά; Ποιός μπορεί να προστατέψει την όση απέμεινε ηθική του κόσμου; Ποιός μπορεί να διαφυλάξει τους όσο απέμειναν έντιμους ανθρώπους;

Κάποιοι λένε οτι ο έντιμος άνθρωπος επειδή είναι ενάρετος είναι και ασφαλής, δέν κινδυνεύει· επειδή καλό κάνει, συνεπώς καλό βρίσκει. Κανείς όμως δέν μου εξήγησε πώς είναι δυνατόν κανείς μέσα σε έναν τέτοιο κόσμο να κάνει πραγματικά καλές πράξεις, καλό «κάρμα»· αφού καλό σ’ αυτόν τον κόσμο είναι το κακό όλων όσων τον κυβερνάνε. Άν κάνεις κακό, η ζωή θα σου ανταποδώσει κακό, δηλαδή άν το παίξεις σάν τον Κάιν, ο Θεός θα σε τιμωρήσει· αλλα και άν το παίξεις σάν τον Άβελ, δέν θα ζήσεις, γιατί του Κάιν τα παιδιά θα σου επιτεθούν χωρίς να τους βλάψεις καθόλου, διότι άν έστω και ένας καλός ή ηθικός άνθρωπος γνωρίσει ευτυχία, αυτό σημαίνει πως η ηθική είναι εφαρμόσιμη και άρα η μή εφαρμογήτης ανικανότητα· με το να μήν αφήνουν λοιπόν ούτε έναν ηθικό άνθρωπο να γνωρίσει ευτυχία, αποδεικνύουν πρώτα στον ίδιοτους τον εαυτό οτι ηθική δέν είναι παρα η ανικανότητα να δράσεις ανήθικα (σάν τους ίδιους, που είναι οι «ικανοί»).

Αφού ούτως έχει και όλοι το βλέπουμε, τί μπορεί να σώσει αυτόν τον κόσμο; Μονάχα ο «βασιλιάς» που θα δράσει όπως ο ΧΑΝ αυτού του χρησμού. Άλλη ελπίδα δέν έχει ο κόσμος να δεί την πραγματική ευτυχία, που βασίζεται μόνο στο θείο νόμο.

Αυτός που βγάζει αυτόν τον χρ. απο την ημερομηνία γέννησήςτου, θυμίζει τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα. Σε τί του μοιάζει; στην ορμητικότητα, στο θάρρος, σε όλες τις ικανότητες που κάνουν έναν άνθρωπο νικητή. Είναι τυχερό άτομο στη ζωήτου.

Όταν αναφέρεται ο χρησμός σε κάποιο ερώτημα, δείχνει οτι έχεις τη δύναμη να νικήσεις, ώς ένας μικρός υπήκοος της βασιλείας του Θεού. Όταν νικήσετε, εσύ και όλοι οι σύμμαχοίσου, θα έχετε γλυτώσει απο ένα μεγάλο κακό που εμπόδιζε εσένα και όλους τους δικούςσου ανθρώπους να προοδέψετε, να δείτε άσπρη μέρα. Είναι καιροί που η φωτεινή δύναμη έχοντας σύνεση υπομένει, ή και κρύβεται, ή και υποχωρεί. Όταν δοθεί αυτός ο χρησμός, η φωτεινή δύναμη μπορεί να επιτεθεί για να συντρίψει το φθόνο, που εμποδίζει τον θείο νόμο, «το μεγάλο, το ωραίο, και το αληθινό».

Τί συμβουλή θα δίναμε στον λαβόντα τον χρησμό; επειδή έχει δύναμη και καλά κάνει και νικά τον εχθρότου, άραγε αυτό σημαίνει οτι μπορεί να σφαγιάσει και γυναίκες, παιδιά, αγελάδες, και βραχμάνους; Η παράδοση του φιλοπόλεμου έθνους των Αρίων ορίζει οτι αυτά τα 4 σε καμιά περίπτωση δέν πρέπει να σκοτώσει κανείς: παιδιά, γυναίκες, αγελάδες, και βραχμάνους. Η αγελάδα συμβολίζει επίσης κάθε πηγή αληθινού πλούτου. Βραχμάνος είναι κάθε μορφωμένος άνθρωπος που έχει ΣΑΤΤυική φύση. Ή μήπως επειδή νίκησες, έχεις δικαίωμα να ατιμάσεις τα σώματα των νεκρών αφήνονταςτα να σαπίσουν αντί να τα κάψεις ή να τα θάψεις; Στην Αντιγόνη του Σοφοκλή ο Κρέων θέλει να αφήσει άθαφτο τον Πολυνείκη, λέγοντας «ο εχθρός και να πεθάνει δέν γίνεται φίλος»· αυτό δέν ήταν σωστό. Στη γιορτή των Παναθηναίων ένα ιερέας απάγγελλε τους 4 ιερούς κανόνες: ποτέ μή δείξεις δρόμο άλλο απο το σωστό· ποτέ μήν αρνηθείς να δώσεις νερό ή φωτιά· ποτέ μήν εμποδίσεις βόδι που αροτριά· και ποτέ μήν αφήσεις νεκρό άθαφτο ή άκαυτο. Όταν οι ηγέτες των周 (δημιουργοί του周易 (3) και μετέπειτα ιδρυτές της (twepquroικής) δυναστείας των周) νίκησαν τον 紂, τελευταίο βασιλιά της δυναστείας των 商, ο 子牙 έκανε τελετές για να εξευμενίσει την ψυχή του紂 μ’ όλο που ο紂 έμεινε στην κινέζικη ιστορία ώς υπόδειγμα κακού ανθρώπου. Αλλα και στην καίρια μάχη του Ματζικέρτ όταν νίκησαν οι παλιοί Twépquroοι τους Βυζαντινούς, φέρθηκαν μεγαλόψυχα στους ηττημένους και προπάντων προς τον γενναίο αυτοκράτορα Ρωμανό τον Διογένη· απο εκείνα που είπε και έκανε ο ΑΛΠ ΑΡΣΛΑΝ, φαίνεται πως γνώριζε την ηθική αυτού του χρησμού άν όχι και τον χρησμό τον ίδιο. Με λίγα λόγια, και ο πόλεμος έχει την τέχνητου, και τα όριατου, και την ηθικήτου, για τα οποία και οι Κινέζοι σοφοί έχουν γράψει πολλά. Δέν σημαίνει λοιπόν πως επειδή νικάς επιτρέπεται να κάνεις κάθε βάναυση πράξη που σού’ρχεται, γιατί άν χάσεις το μέτρο, θα νικηθείς απο τη νίκησου. Ο Μέγας Αλέξανδρος στα τελευταίατου άρχισε να γίνεται υπερόπτης σε βαθμό ύβρεως, και να φέρεται σκληρά στους καλύτερους φίλουςτου. Οι Έλληνες όταν κυρίεψαν την Τροία προέβησαν σε απάνθρωπες πράξεις, σκότωσαν ακόμα και τους ικέτες στα ιερά των θεών· γι’ αυτό οι θεοί τους έδωσαν κάκιστη επιστροφή (και άλλωστε η άλωση της Τροίας δέν ωφέλησε τα ελληνικά κράτη). Τέτοιου είδους συμπεριφορά μειώνει έως και αχρηστεύει τη νίκη. Τότε λοιπόν, τί συμβουλή θα δίναμε σε όποιον έλαβε αυτόν τον χρησμό;

Αυτός ο χρ. έγινε ο 40(3) που ονομάζεται解. Εκεί δίνεται η εξής συμβουλή:

象 το παλιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：雷 κεραυνοί 雨 και βροχή 作 συμβαίνουν，(αυτό είναι το εξάγραμμο ονομαζόμενο) 解 ΚΟΙΞ μετανάστευση (στη χώρα που κατείχε ο εχθρός)。君子 ο αληθινός άρχοντας = ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 赦 συγχωρεί 過 τις υπερβάσεις, 宥 δείχνει ανοχή 罪 στις παραβάσεις。Το過 που το μετέφρασα «υπερβάσεις», σημαίνει βασικά «ξεπερνώ» (τα όρια, τα όρια της ορθότητος, το σωστό μέτρο), είναι συνώνυμο του罪 (παραβάσεις του νόμου).

(Σημειωτέον οτι το κείμενο που βρήκα στο ίντερνετ έχει 有 αντί για το宥 που έχουν οι τυπωμένες εκδόσεις ήδη απο τη δυναστεία 唐. Με αυτήν την αλλοίωση, αντιστρέφεται εντελώς το νόημα της φράσης. Αφού κατα το πέρασμα του βιβλίου στο ίντερνετ έγινε τέτοιο λάθος και πλείστα ακόμη λάθη, φανταστείτε πόσο αλλοιώθηκε το αρχικό twepquroικό πρωτότυπο δια μέσου γενεών και γενεών Κινέζων αντιγραφέων και «ερμηνευτών», όταν μάλιστα άλλαζε και η γραφή σε σημείο που τα παλιά κείμενα να γίνονται ακατάληπτα).

Τί σημαίνει λοιπόν «συγχωρεί 過 τις υπερβάσεις των ορίων, 宥 δείχνει ανοχή 罪 στις παραβάσεις»; Μπορεί να σημαίνει οτι πρέπει να συγχωρούμε τη σκαιότητα που περιέγραψα προηγουμένως, δηλαδή να συγχωρούμε κάθε κακία που κάνει να νικιόμαστε απο την ίδιαμας τη νίκη; Μή γένοιτο! Άν είναι να συγχωρούμε τέτοια κακία, μπορούμε να το κάνουμε και χωρίς τα έργα της «Μεγάλης Μαντικής», και χωρίς καθόλου βιβλία, δέν μας χρειάζονται!

Στην πραγματικότητα η συμβουλή του χρησμού εννοεί: το 6γραμμο αποτελείται απο το τρίγραμμο «κεραυνός» επάνω και το 3γραμμο «νερό» κάτω. Αυτά δίνουν την εικόνα του ουρανού που ξεσπάει σε βροχή και κεραυνούς. Όταν ξεσπάσει σε βροχή και κεραυνούς, έπειτα ο ουρανός καθαρίζει. Πρίν απο τη βροχή με τους κεραυνούς, μαυρίλα γεμάτος είναι ο ουρανός, φυσάει, η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη ένταση. Ανάλογη ένταση υπάρχει στην ανθρώπινη κοινωνία πρίν απο το ΚΟΙΞ (μετανάστευση στη χώρα που κατείχε ο εχθρός). Η ένταση οφείλεται στο οτι δέν υπάρχει αρκετός ζωτικός χώρος για τον πληθυσμό της χώραςμας. «Όπου φτώχια, εκεί και γκρίνια» λέει η παροιμία. Στις αρχαίες ελληνικές πόλεις – κράτη αυτή η ένταση εκδηλωνόταν με εμφύλιες πολιτικές διαμάχες, ανατροπές και προσπάθειες ανατροπής του πολιτεύματος, ταξικές συγκρούσεις, που οδηγούσαν σε φόνους, «άγος» και μίση. Αυτές οι εμφύλιες ταραχές συνεχίζονταν μέχρι που εύρισκαν κάποιον κατάλληλο τόπο και αποφάσιζαν να πάνε να τον αποικίσουν. Αποικίζοντας έναν ξένον τόπο, μεγάλο μέρος του πληθυσμού έφευγε και κατοικούσε στην αποικία, έτσι αλάφραινε ο υπερπληθυσμός στη μητρόπολη, οπότε και η αποικία και η μητρόπολη είχαν πλέον επάρκεια ζωτικού χώρου ωστε να ζούν χωρίς συρράξεις. Σε τέτοια περίπτωση έπρεπε να ξεχαστούν τα μίση απο τις προηγούμενες εμφύλιες ταραχές. Σε πανελλαδική κλίμακα, οι εμφύλιες συρράξεις ήταν που έδωσαν δύναμη στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η νότια Ελλάδα είχε αφανισθεί απο τους εμφύλιους πολέμους· ήταν καταδικασμένη σε μαρασμό· το μόνο που την έσωζε πλέον ήταν να εξαχθεί ο πόλεμος απο τον ελλαδικό χώρο στην Περσία, οπότε παίρνοντας τη γή και τα πλούτη του παλιού εχθρού, των Περσών, γλύτωσαν απο τη φτώχια, την ανεπάρκεια της γής, τους εμφύλιους πολέμους. Ύστερα απο τη μεγάλη νίκη επι της Περσίας, έπρεπε να ξεχασθούν οι παλιές διαμάχες, οι «βεντέτες» μεταξύ των ελληνικών πόλεων. Αλλα ακόμη και με τους Πέρσες η έχθρα των Ελλήνων έπρεπε να ξεχασθεί. Αφού η έχθρα εκτονώθηκε στον πόλεμο, ο Αλέξανδρος δέν αντιμετώπιζε πλέον τους Πέρσες ώς εχθρούς· διατήρησε το περσικό σύστημα διοίκησης, έδειξε μεγαλοψυχία στους αμάχους των ηττημένων, και έβαζε και ντόπιους διοικητές στις κατεκτημένες επαρχίες. «Δέν κάνω διάκριση σε Έλληνες και βαρβάρους, όπως κάνουν οι στενόμυαλοι· κατ’ εμέ, ο βάρβαρος που έχει αρετή είναι Έλληνας, και ο Έλληνας που νικιέται απο τις κακίεςτου είναι χειρότερος και απο βάρβαρο». Τέτοιου είδους είναι η συγχώρεση που συμβουλεύει ο χρησμός: μετά την κατάκτηση της εχθρικής χώρας, να ξεχνάμε τις προστριβές που είχαμε πρωτύτερα μεταξύμας λόγω της στενότητος του ζωτικού χώρου.

Έχω παρατηρήσει πως όταν οι άντρες έρχονται στα χέρια, ύστερα γίνονται φίλοι. Μαλώνουν επειδή δέν συμφωνούν στο ποιός είναι ο δυνατότερος· όταν όμως αυτό φανεί απο τη σύγκρουση, και εκτονωθεί έτσι και η έχθρα, έπειτα γίνονται φίλοι.

Η ονομασία解 που έδωσαν οι Κινέζοι στο 6γραμμο, στα κανονικά κινέζικα θα σήμαινε «λύσις», διάλυση. Αυτό δέν είναι άσχετο με το γενικό νόημα του χρησμού, «διάλυση της έντασης, λύση του προβλήματος». Ωστόσο, στο αρχικό κείμενο η ονομασία ήταν ΚΟΙΞ = μετακίνηση νομάδων, μετανάστευση (στη χώρα που κατείχε ο εχθρός), το οποίο φωνητικώς αποδόθηκε με解 («kāi / γāi» στα παλιά κινέζικα, ακόμη παλιότερα *keš).

Για τη γενική κρίση και τις γραμμές του 40(3) = «解», βλέπε τη σχετική σελίδα.

Όσο για τους αριθμούς του χρ., 244, όλοι ζυγοί, βγάζουν το τρίγραμμο ☷ (γή). Για τη γή γίνεται η εκστρατεία, η μιά χώρα εναντίον της άλλης. Ο λαβών τον χρ. είναι το 2 (βαρύ) που νικά το 4 (ελαφρύ) στη δεύτερη θέση. Το 2 αποβαίνει 4 στην τρίτη θέση, έτσι τώρα εξομοιώνεται με το 4 στη δεύτερη θέση, που είναι ο νικημένος εχθρός. Το 4 με το 4, όμοιο με όμοιο, δέν μαλώνει, τώρα λοιπόν είναι δυνατή η ειρήνη. Για χάρη της ειρήνης έγινε η εκστρατεία, και για χάρη της ειρήνης σ’ αυτόν τον κόσμο πρέπει να είναι κανείς έτοιμος για πόλεμο.

 

35(1) ▫4-3-4▫

Ο προηγούμενος χρ. μίλησε για νικηφόρα εκστρατεία· οι εκστρατείες όμως δέν είναι πάντα νικηφόρες, είναι περιπτώσεις που πρέπει να αποφεύγονται· γι’ αυτό ο συνειρμός οδήγησε απο τον χρ. 34(1) στον 35(1). Ο χρ. 34(1) = ¦|¦|¦¦ 解40(3), 35(1) = ¦¦|¦|¦ 蹇39(3), δηλαδή οι αντίστοιχοι χρησμοί είναι διαδοχικοί και στο周易(3), και μάλιστα το 6γραμμο 40(3) είναι, όπως βλέπετε, το αντίστροφο του 39(3). Οι δύο αυτοί χρ. συνδέονται και φραστικά: ο 34(1) αρχίζει «ΧΑΝ ΣΥΚΕ ΒΑΡΜΗς» ενώ ο 35(1) αρχίζει «ΕΡ ΣΥΚΕ ΒΑΡΜΗς».

Μέσα στον χρ. 35(1), κατ’ αρχήν αντιπαραβάλλονται οι ομοιοκατάληκτες φράσεις:

ΕΡ ΣΥΚΕ ΒΑΡΜΗς – ιΟΛΤΑ ΑΤΙ ΑΡΜΗς. Εδώ παρουσιάζεται το πρόβλημα: ένας άνθρωπος κίνησε να πάει να πολεμήσει, αλλα καθώς πήγαινε, το άλογότου εξαντλήθηκε. (Το άλογο στους παλιούς λαούς είναι σύμβολο του δυναμισμού, της ορμητικότητας. Το άλογο χρησιμοποιούνταν κυρίως στον πόλεμο, τα καλά άλογα δέν τα είχαν για εργασίες του καιρού της ειρήνης). Τα παρακάτω παρουσιάζουν τη λύση: ο άνθρωπος συνάντησε έναν κύκνο, ο κύκνος τον έβαλε στα φτεράτου και τον πήγε τον άνθρωπο στη μάνα και στον πατέρατου. Σ’ αυτά τα λόγια, στο twepquroικό πρωτότυπο γίνεται συνεχής παρήχηση του q και του ŋ, απο q ή ŋ άρχιζαν σχεδόν όλες οι λέξεις, αλλα και μέσα στις λέξεις υπάρχουν πολλά q και ŋ. Υπ’όψιν οτι απο ŋ άρχιζαν και οι λ. ΟΡΟΥΠ (*ŋorup = αφού τον έβαλε) και ΟΙΓί (*ŋœci = η μητέρατου). Παρόμοια με τα q είναι τα ğ, c, που κι αυτά είναι κάμποσα στο κείμενο του χρησμού. Έτσι, σ’ αυτόν τον χρ. κυριαρχούν οι ουρανικοί και κυρίως οι «σκληροί» φθόγγοι, που υποβάλλουν την ιδέα της ακαμψίας, του άκαμπτου εμποδίου. Αφού το άλογο εξαντλήθηκε, ο άνθρωπος δέν ήταν δυνατόν να πάει να πολεμήσει.

Η twepquro. λ. ΚΟΥγΟΥ αντιστοιχεί στην παλιά ιαπωνική kuge (σήμερα kugui), και την κινέζικη鵠 “kuok”. Το ελληνικό «κύκνος» (kuknos) θα έλεγα πως προέρχεται απο κάποια συγγενή ασιατική γλώσσα· άλλοι ωστόσο λένε οτι το «κύκνος» είναι γνήσιο ινδοΕυρωπαϊκό συγγενές με το σανσκριτικό шuqlá / шuqrá = λαμπρό, φωτεινό, λευκό. Σίγουρα απο την ίδια πανανθρώπινη ρίζα είναι το σανσκριτικό шuqlá / шuqrá, το οποίο φανερώνει με ακρίβεια τα σύμφωνα της πανανθρώπινης ρίζας kwoq = κάτασπρο, φωτεινό. Είναι εύκολο να καταλάβουμε την πρωτοαλταϊκή μορφή της λ. για τον κύκνο: kugı (αυτήν τη μορφή θα είχε και το «ΚΟΥγΟΥ» όταν πρωτογράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ).

Ο κύκνος τί συμβολίζει; άν και δέν αναφέρεται, είναι γνωστό πως ο κύκνος είναι ολόασπρος, και το άσπρο είναι το σύμβολο του υπέρτατου Θεού. Ειδικότερα, ο κύκνος είναι σύμβολο του κάθε είδους μεγαλείου· στα κινέζικα η λ. 鴻, αρχικά «αγριόκυκνος», μεταφορικά σημαίνει «μεγαλοσύνη». Η λ. 鵠 (κύκνος) μεταφορικά σημαίνει «στέκομαι ακίνητος / στέκομαι ήσυχα / στέκομαι και κοιτάζω». Ωστόσο, η συνηθισμένη ονομασία του κύκνου είναι 天鵝 «ουράνια χήνα»· γιατί «ουράνια»; μπορείς να πείς: επειδή ο κύκνος πετάει πολύ ψηλά, αλλα νομίζω ο πραγματικός λόγος είναι ότι: ο κύκνος με τη μεγαλοπρέπειάτου θεωρούνταν εκπρόσωπος του Ουρανού, δηλαδή του Θεού. Ο καθηγητής κ. Αθανασάκης που δίδασκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης έλεγε οτι στην αρχαία ελληνική παράδοση τα μακρύλαιμα πουλιά έχουν ερωτικό συμβολισμό· και κατα τη δικήμου έρευνα, ο ίδιος συμβολισμός υπήρχε και στους Σουμερίους. Αλλα στην περίπτωση του κύκνου, στον πολιτισμό απο όπου βγήκε το ιρκ ΒίτίΓ, ο βασικός συμβολισμός είναι το θείο: ο κύκνος είναι ο εκπρόσωπος του υπέρτατου Θεού, που ο άνθρωπος τον βλέπει ώς ουρανό, που είναι Θεός πανάγαθος. Εν προκειμένω, ο συμβολισμός της αγάπης έγκειται στη μεγάλη αγάπη του Θεού για τα πλάσματάτου. Απο τη μεγάλη αγάπη του Θεού εμφανίζεται ο κύκνος να σώσει τον άνθρωπο.

Λειτουργεί όπως ο «απο μηχανής θεός» του αρχαίου δράματος: όταν τα πράγματα φτάνουν σε αδιέξοδο, τη λύση δίνει ο απο μηχανής θεός.

Έτσι γίνεται και στη ζωή: τα αδύνατα παρ’ ανθρώποις, δυνατά παρα τῷ Θεῷ. Όταν δέν μπορεί να δώσει ο άνθρωπος τη λύση, τότε επεμβαίνει ο Θεός για να σώσει. Επεμβαίνει μέσω κάποιου εκπροσώπου: αυτός είναι ο κύκνος. Ο άνθρωπος δέν βλέπει Θεό, βλέπει κύκνο· αλλα πρέπει να ξέρεις οτι στην πραγματικότητα είναι ο Θεός.

Αυτός είναι ο μόνος χρ. του ιρκ ΒίτίΓ που παρουσιάζει κάτι υπερφυσικό: ο κύκνος σηκώνει πετώντας έναν άνθρωπο! Ξέρουμε οτι αυτό δέν γίνεται. Δέν είναι όμως αντίθετο στο νόμο της φύσης: άν ο κύκνος είναι μεγάλου μεγέθους, διαφορετικού απο τους κύκνους που ξέρουμε, είναι σε θέση να ανυψώσει άνθρωπο. (Η ανύψωση έχει και σαφή ηθική σημασία).

Όταν ο κύκνος φέρνει τον άνθρωπο στους γονείςτου, οι γονείςτου χαίρονται· γιατί; διότι άν ο άνθρωπος πήγαινε στον πόλεμο θα σκοτωνόταν· ήταν λοιπόν σωτήριο οτι το άλογο εξαντλήθηκε· γι’ αυτό είναι καλός ο χρησμός.

Εσύ που έλαβες αυτόν τον χρ. είσαι ο άνθρωπος που κίνησε για τη μάχη και εξ αιτίας κάποιας αναποδιάς δέν μπόρεσε να πάει. Χαμερπή πάθη σε ώθησαν να κινήσεις για τη «μάχη», για κάποια επιχείρηση, εσύ ξέρεις ποιά. Ο Θεός σου δίνει το μέσον να επιστρέψεις εκεί που ανήκεις. Το μέσον αυτό σε κάνει να ανυψωθείς απο τα χαμερπή πάθη, να δείς τον κόσμο απο ψηλά, να νιώσεις τί είναι πραγματικά καλό, τί πραγματικά σε ωφελεί. Οι καλύτεροι φίλοι ενός ανθρώπου είναι οι γονείςτου. Κανείς δέν θέλει το καλόσου περισσότερο απ’ ό,τι οι γονείςσου. Ο Θεός λοιπόν σου δίνει το μέσον να επιστρέψεις σε ό,τι είναι το πιό ωφέλιμο για σένα· εσύ νομίζεις οτι το πιό ωφέλιμο είναι να «πάς στη μάχη», να επιχειρήσεις κάτι· αυτό όμως θα σε ζημίωνε· «ευτυχώς που δέν μπόρεσα να το επιχειρήσω» θα λές.

Του χρησμού οι αριθμοί, 434, βγάζουν το τρίγραμμο ☵ (κίνδυνος). Είναι επικίνδυνο αυτό που πάς να κάνεις (γι’ αυτό και είναι ευτυχές που εμποδίζεσαι). Είσαι το 4 (ελαφρύ) που συναντά το 3 (αδύναμο)· το 4 νικιέται απο το 3. Το οτι νικιέσαι δέν σημαίνει οτι παθαίνεις κακό, σημαίνει οτι χάνεις τη θέσησου, αλλα μεταφέρεσαι σώος σε άλλη θέση (το 4 απο την πρώτη θέση ξαναβρίσκεται στην τρίτη). Η σχέση μεταξύ των αριθμών είναι ακριβώς όπως των 212 στον χρ. 7(1).

Όπως βλέπετε, το νόημα του χρ. 35(1) συνοψίζεται με την ελληνική παροιμία «κάθε εμπόδιο για καλό». Αυτό ακριβώς είναι το νόημα του αντίστοιχου 6γράμμου 39 του周易 (3), που ονομάσθηκε蹇. Αυτό το蹇 είναι απο τις περίεργες εκείνες λέξεις του (3) που δέν νομίζω να χρησιμοποιήθηκαν ποτέ εκτός για τα 6γραμμα του (3). Η λ. δέν βρίσκεται στα λεξικά της καθομιλούμενης κινέζικης γλώσσας, αλλα και στους παλιούς Κινέζους δέν ήταν γνωστή, γι’ αυτό και στα παλιά βιβλία απο τα οποία συνετέθη το (3) εξηγείται η σημασίατης είτε με難 (δυσκολία), είτε με原義是跛足 = «η αρχική σημασία της λ. είναι πόδι που κουτσαίνει». Στο λεξικό του Kalgren εξηγείται οτι περιλαμβάνει το φωνητικό στοιχείο 寒 (γân) και το ταξινομικό 足 (πόδι), η δέ παλιά προφορά της λ. ήταν “kiän”. Κατα τη δικήμου γνώμη, το 蹇 ξεκίνησε απο ένα σκίτσο που έδειχνε επάνω ένα άλογο (σήμερα: 馬), και απο κάτω μιά παλιά μορφή του 尢 που σημαίνει «κουτσαίνει, παραπατά», έτσι το σκίτσο έδινε την έννοια «ΑΤ- ΑΡ»- = το άλογο εξαντλήθηκε (δέν μπορεί να περπατήσει). Λεπτομέρειες για το 6γραμμο βλέπε στη σχετική σελίδα. Βρίσκω ιδιαίτερα την 5^η γραμμή του 6γράμμου παραπλήσια με τον παρόντα χρ. του ιρκ ΒίτίΓ. Η μάνα και ο πατέρας που αναφέρονται, δέν είναι απλώς τα πρόσωπα που σε αγαπάνε περισσότερο απο τον καθένα· επίσης, η μάνα είναι αυτή που όλο λέει «μή! μή κάνεις αυτό! μή κάνεις εκείνο! μή! είναι επικίνδυνο!», ενώ ο πατέρας είναι εκείνος που όλο λέει «να κάνεις αυτό, να κάνεις εκείνο, να έχεις τόλμη και αρετή, να φερθείς δυναμικά, να εκμεταλλευθείς την ευκαιρία, να επιμένεις» κ.λπ.. Δηλαδή, η μάνα συμβολίζει τις αρνητικές εντολές (τί δέν πρέπει να κάνεις) ενώ ο πατέρας τις θετικές εντολές (τί πρέπει να κάνεις). Θετικές και αρνητικές εντολές έχουν συστηματοποιηθεί στο σύστημα του ιΟΓΑ: υπάρχουν 5 «μή» (ιΑΜΑΑΣ): να μή ψεύδεσαι, να μήν χρωστάς τίποτε, να μή σκοτώνεις ή πληγώνεις, να μήν ενδίδεις στην ηδονή που σε φθείρει (αυτό πρωτίστως αναφέρεται στην εκσπερμάτωση), να μήν κλέβεις· και 5 «πρέπει» (ΝΙιΑΜΑΑΣ): 1. να διατηρείς καθαρό το σώμα και το περιβάλλονσου, 2. να είσαι ικανοποιημένος με εκείνα που έχεις· 3. να κάνεις διάφορες ασκήσεις αυτοελέγχου (υπάρχει ατέλειωτη ποικιλία τέτοιων ασκήσεων: κάθε είδους δύσκολη σωματική άσκηση, νοητική άσκηση, νηστεία, και με λίγα λόγια κάθε τί που είναι δύσκολο και επιτυγχάνεται μέσω αυτοελέγχου· 4. να επαναλαμβάνεις κάποιες πράξεις ή εμπειρίες ωστε να σου γίνουν καλές συνήθειες, θετικές «έμμονες ιδέες» (αυτό πρωτίστως αναφέρεται στην επανάληψη συγκεκριμένων επικλήσεων του Θεού, συγκεκριμένων ευχών, επίσης αναφέρεται στην τακτική μελέτη ιερών γραφών· και 5. να αφιερώνεις κάθε τί στον Κύριο, δηλαδή κάθε τί που κάνεις να το κάνεις για το Θεό: π.χ. όταν ντύνεσαι, να σκέφτεσαι «το φοράω αυτό για σένα», όταν τρώς: «τρώω αυτό για χάρησου», όταν πράττεις κάτι: «αυτό το κάνω για σένα». Ο κάθε ένας απο αυτούς τους 10 κανόνες όταν εφαρμόζεται πλήρως δίνει στον άνθρωπο μιά μεγάλη, «υπερφυσική» δύναμη (τίποτε δέν είναι υπερφυσικό, αλλα είναι τέτοια θαυμαστά τα αποτελέσματα, που μιλάμε για «υπερφυσικά»). Παλιά, το ινδικό σύστημα του ιΟΓΑ δέν περιλάμβανε αυτά τα ιΑΜΑΑΣ και ΝΙιΑΜΑΑΣ· αυτά όμως, οι 10 αυτοί κανόνες είναι το παλαιότερο ηθικό σύστημα του κόσμου, το οποίο έχει καταλήξει στη θρησκεία των «ΖΑΑΙΝΑΑΣ». Ουσιαστικά η θρησκεία των «ΖΑΑΙΝΑΑΣ» δέν είναι τίποτε άλλο απο αυτούς τους 10 κανόνες. Προτού καταλήξει στη θρησκεία των «ΖΑΑΙΝΑΑΣ», και προτού ενσωματωθεί στα «8 μέλη του ιΟΓΑ», το σύστημα αυτό των 5 απαγορεύσεων και 5 εντολών στάθηκε η βάση της ηθικής όλων των λαών. Ουσιαστικά όλη η ηθική του κόσμου όπως και όλες οι μέθοδοι του ιΟΓΑ δέν είναι παρα ανάπτυξη αυτών των 5 απαγορεύσεων και 5 κανόνων.

Κατόπιν αυτών των παρατηρήσεων μπορούμε να καταλάβουμε πλήρως την συμβουλή του χρησμού: 象 το παλιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：山 στο βουνό (το κάτω τρίγραμμο) 上 επάνω 有 έχει 水 νερό (το πάνω τρίγραμμο), αυτά σημαίνουν το 6γραμμο που ονομάζεται 蹇 «το άλογοσου εξαντλείται»。君子 ο αληθινός άρχοντας (ο ανώτερος άνθρωπος) 以 εφαρμόζοντάςτο 反 επιστρέφει 身 το σώματου 脩 και ασκείται 德 στις αρετές。

Του κάθε 6γράμμου το νόημα το βγάζανε απο την εικόνα των 2 τριγράμμωντου (αυτός είναι ο εύκολος τρόπος να απομνημονεύσεις τα 6γραμμα, έτσι τα έμαθα κι εγώ). Στο βουνό επάνω νερό, είναι μιά εικόνα που υποβάλλει οτι το νερό δέν μπορεί να σταθεί στο βουνό, απο τη φύσητου κυλάει κάτω. Για να ανεβεί το νερό πάνω στο βουνό, χρειάζεται κόπος, αφού αυτό είναι δουλειά ενάντια στο φυσικό νόμο. Όπως και εσύ για να ανεβείς στο βουνό, είναι κοπιαστικό. Έτσι υποβάλλεται η έννοια της κόπωσης, κάτι που δέν θα καταφέρεις να κάνεις.

Στο παλιό ανέκδοτο του ΝΑΣΡΕΔΔίΝ hΟΖΑ, ο ΝΑΣΡΕΔΔίΝ με τη γυναίκατου κοιτάζανε ένα ποτάμι που κατέβαινε απο το βουνό. Λέει ο ΝΑΣΡΕΔΔίΝ: βλέπεις πώς κυλάει το νερό κατεβαίνοντας απ’ το βουνό; - όχι, απαντά η γυναίκατου, δέν κατεβαίνει απο το βουνό, ανεβαίνει στο βουνό. Βρε έτσι, βρε αλλιώς ο ΝΑΣΡΕΔΔίΝ προσπαθεί να την πείσει πως το νερό κυλάει προς τα κάτω. Όχι, επιμένει η γυναίκατου, προς τα πάνω κυλάει. Πιάνει τότε ο ΝΑΣΡΕΔΔίΝ και ρίχνει τη γυναίκατου στο ποτάμι, και ανέβαινε ο ίδιος προς τα πάνω. Πού πάς, hΟΖΑ, του λέει κάποιος – η γυναίκαμου έπεσε στο ποτάμι, και ανεβαίνω να την βρώ, πού θα την βγάλει – μα το ποτάμι προς τα κάτω θα την πάει, όχι προς τα πάνω – εσύ δέν ξέρεις! όταν είναι ο άνθρωπος τόσο ανάποδος σάν εκείνη, και το ποτάμι που θα πέσει προς τα πάνω κυλάει!

Υπάρχει επίσης μιά βλάχικη παροιμία: «γρόσια στο πουγκί, ψάρια στο βουνί» (δηλαδή όταν έχει κανείς χρήματα, μπορεί να κάνει ακόμη και πράγματα αφύσικα – ακόμη και τα φυσικώς σχεδόν αδύνατα, μπορεί να τα κάνει φυσικά). Αυτά δείχνουν την αντίληψη των παλαιών οτι δέν είναι φυσικό να βρίσκεται νερό πάνω στο βουνό, μόνο με πολύ κόπο μπορεί να ανεβεί εκει πάνω.

Παρεμπιπτόντως, στο έργο (4), χρ. 20, βρίσκεται (άν και σε διαφορετικό χρ.) το ιστορικό παράδειγμα του στρατηγού 黄忠 που ήθελε να κάνει μιά λαμπρή στρατιωτική επιχείρηση, αλλα το άλογοτου στραμπούληξε το μπροστάτου πόδι.

Είδαμε πώς βγαίνει ο χρησμός, τώρα να δούμε πώς βγαίνει η συμβουλή: Σε κάθε 6γραμμο το κάτω τρίγραμμο λειτουργεί ώς υποκείμενο στο ρήμα που δείχνει το πάνω τρίγραμμο. Έτσι εδώ το 6γραμμο λέει οτι αυτός που αναγκάζεται να σταματήσει (= το κάτω τρίγραμμο), βρίσκεται σε επικίνδυνη θέση (το πάνω τρίγραμμο). Όταν κινήσεις για εκστρατεία και το άλογοσου δέν μπορεί να προχωρήσει, φυσικά δέν θα πάς στην εκστρατεία, μέχρι εδώ δέν χρειάζεται καμιά εξυπνάδα. Τί θα κάνεις όμως; Άν έχεις στοιχειώδη λογική θα γυρίσεις στη βάσησου (反身), και άν είσαι αληθινά ανώτερος άνθρωπος, θα στραφείς στην καλλιέργεια των αρετώνσου (脩德). Το πώς γίνεται η καλλιέργεια των αρετών είναι μεγάλο θέμα, κεφαλαιωδώς το εξήγησα μέσω των 5 απαγορεύσεων και των 5 καθηκόντων (ιΑΜΑΑΣ και ΝΙιΑΜΑΑΣ). Το οτι δέν πήγες στη μάχη είναι ήδη καλό, γιατί άν πήγαινες θα σκοτωνόσουν. Ή θα πάθαινες μεγάλη ζημιά. Αλλα αυτή η σωτηρία για να σε ωφελήσει, πρέπει να επιδοθείς στην καλλιέργεια των αρετών. Σ’ αυτό επάνω έχουμε μιά σπουδαιότατη παρατήρηση του Κονφούκιου: 德之不脩,是吾憂也 (Των αρετών η μή εξάσκηση, αυτή είναι η δικήμου στενοχώρια!). Πιό ελεύθερα: «το μόνο πράγμα που με λυπεί, είναι όταν δέν γίνεται άσκηση για βελτίωση και διατήρηση των ικανοτήτων». Διότι, όταν ο άνθρωπος δέν ασκεί τις αρετές, συνέπεια έχει να χάνει τις δυνατότητεςτου, οπότε κινδυνεύει να πάρει τον κακό δρόμο, σάν τον Κάιν, πράγμα για το οποίο μιλά ο επόμενος χρησμός.

 

36(1) ▫4-1-1▫

Στον προηγούμενο χρησμό, το οτι έμεινες αβλαβής είναι ευτυχία· υπάρχουν όμως περιπτώσεις που το να μένεις αβλαβής δέν συνεπάγεται ευτυχία· κάποτε έρχονται καιροί που το να μήν πεθαίνουμε δέν σημαίνει οτι πραγματικά ζούμε. Τέτοια είναι η κατάσταση του χρ. 36(1). Ο χρ. αυτός είναι για την σημερινή ανθρωπότητα ο πιό σημαντικός απο όλους τους χρ. του (1). Είναι αυτός ο χρ. που περιγράφει τις συνέπειες απο την πτώση του Κάιν. Ο Κάιν είναι το υποκείμενο του παρόντος χρησμού, όπως ο Άβελ είναι το υποκείμενο του χρ. 16(1) στον οποίο εμφανίζεται και ο Κάιν με τη μορφή του ΟγΡΙ (κλέφτη). Στην πρώτη πτώση του ανθρώπου, το προπατορικό αμάρτημα, αναφέρεται ο χρ. 22(1). Η πρώτη πτώση ήτανε πρωταρχικά γυναικείο αμάρτημα, γι’ αυτό ο χρ. 22(1) αναφέρεται συνηθέστερα σε γυναίκες. Η δεύτερη πτώση ήταν πρωταρχικά ανδρικό αμάρτημα, γι’ αυτό ο χρ. 36(1) αναφέρεται συνηθέστερα σε άνδρες. Αυτοί οι δύο χρ. (22 και 36) είναι οι μόνοι στο ιρκ ΒίτίΓ που χαρακτηρίζονται «ΑЊΙγ ιΑβΛΑΚ» (εξαιρετικά κακό). Είναι οι πιό λυπηροί χρησμοί, γιατί αυτοί περιγράφουν την κόλαση, που έρχεται ώς συνέπεια των θεμελιωδών σφαλμάτων του ανθρώπου. Άν και χωρίς την πρώτη πτώση δέν θα γινόταν η δεύτερη, ωστόσο αυτή η δεύτερη είναι ακόμη πιό θλιβερή, διότι στον χρ. 22(1) παρατηρείται οτι η απώλεια εκείνη είναι η αρχή της ακμής· άν αντιμετωπίσει κανείς το θέμα με σοφία, θα έχει όφελος. Στην περίπτωση όμως του χρ. 36(1), η σοφία είναι ακόμη πιό δύσκολο να λειτουργήσει, αφού ακριβώς απο διεστραμμένη σοφία προήλθε η κατάσταση του χρησμού.

Ο χρ. αυτός έχει αρκετά σημεία που δέν έχουν μέχρι σήμερα εξηγηθεί σωστά. Γι’ αυτό θα κάνω πρώτα φιλολογική κριτική του κειμένου και ερμηνεία των λέξεων προτού ασχοληθώ με το νόημα.

Οι ώς τώρα μελετητές διαβάζουν ΥΚΥς = πολλά. Στην πραγματικότητα πρέπει να διαβαστεί ΟΙΚΥς, και δέν έχει ποσοτική, αλλα ποιοτική έννοια.

Το ΑΤΛΙγ ο sir G. Clauson το εξηγεί «αυτός που έχει τίτλους» και «αυτός που θεωρείται…», και έτσι μεταφράζει: «άν έχεις πολλούς τίτλους» και «άν θεωρείσαι άτυχος». Τέτοιες ερμηνείες δείχνουν ρηχότητα ερμηνείας, που ξεκινά απο το οτι κανείς απο τους μελετητές δέν ενδιαφέρθηκε για το νόημα των χρησμών, το πώς αυτά τα λόγια εκδηλώνονται στη ζωή.

Ο Talat Tekin, πολύ χειρότερα απο την ανωτέρω ερμηνεία του G. Clauson, δέν δέχεται οτι το ΑΑΤΛΙγ είναι απο το ΑΑΤ = όνομα, διότι το ΑΑΤ = όνομα έχει μακρό Α, το οποίο κανονικά θα έπρεπε να είχε γραφεί· στο χειρόγραφο που έχουμε, γράφεται σάν βραχύ Α, άρα το ΑΤΛΙγ δέν μπορεί (λέει) παρα να παράγεται απο το ΑΤ = άλογο ιππευόμενο. Αυτή η παρατήρηση είναι άστοχη. Ο G. Clauson αναφέρει μιά παλιά παροιμία που διέσωσε ο Άραβας λεξικογράφος ΜΑhΜΟΥΔ QΑςγΑΡί: «ιΑζΜΑζ ΑΤΙΜ: ιΑγΜΟΥΡ, ιΑγγΙΛΜΑζ ΒίΛΓΕ: ιΑγγΚΟΥ = «η βολή που ποτέ δέν αστοχεί, είναι η βροχή· ο λόγϊος που ποτέ δέν κάνει λάθος, είναι η ηχώ». Όλοι οι άλλοι, είναι δυνατόν να κάνουν λάθος στην ακριβή μετάδοση των αρχαίων κειμένων. Μέσα στο ιρκ ΒίτίΓ γράφεται π.χ. άλλοτε ΑΑΡΑ και άλλοτε ΑΡΑ η ίδια λέξη, το οποίο δείχνει οτι στη βιασύνη του γραφέα, που έγραφε καθ’ υπαγόρευση, διέφευγε εύκολα η γραφή του μακρού φωνήεντος· παρόλο που το ΑΑΤΛΙγ γράφηκε σάν να είναι με βραχύ Α-, ήταν πολύ εύκολο να γίνει ένα τέτοιο λάθος, αφού το ιρκ ΒίτίΓ αντιγράφηκε αμέτρητες φορές ώσπου να φτάσει στο χειρόγραφο που έχουμε, μπορεί ο «διδάσκαλος της μαντικής» που το υπαγόρευε να μήν πρόφερε με σαφήνεια μακρό το ΑΑ-, ή μπορεί και κάποιος παλιότερος αντιγραφέας να παρασύρθηκε απο τις ουκ ολίγες φορές που απαντά στο ιρκ ΒίτίΓ η λ. ΑΤ = άλογο και ΑΤΛΙγ = έφιππος· αυτή η σημασία όμως εδώ δέν μπορεί να σταθεί στα συμφραζόμενα. Άρα, είμαστε βέβαιοι πως η λ. είναι στην πραγματικότητα ΑΑΤΛΙγ = με όνομα, ονομαζόμενο.

Η κατάσταση περιγράφεται με δύο παράλληλες φράσεις:

ΟΙΚΥς ΑΑΤΛΙγ – ΟΙΓΡΥΝΞΥγγ ιΟΚ

ΚΟβΙ ΑΑΤΛΙγ – ΚΟΡΚΙΝΞΙΙγγ ιΟΚ.

Η κάθε μιά απο τις δύο αυτές φράσεις αποτελείται απο δύο τετρασύλλαβες που είναι μεταξύτους ομοιοκέφαλες: ΟΙΚΥς με ΟΙΓΡΥΝΞΥγγ, ΚΟβΙ με ΚΟΡΚΙΝΞΙΙγγ. Άν ήταν ΥΚΥς, δέν θα παρηχούσε αρκετά με ΟΙΓΡΥΝΞΥγγ, άρα πρέπει να ήταν ΟΙΚΥς· υπάρχουν και άλλα στοιχεία που δείχνουν οτι το φωνήεν ήταν ανοιχτό: (ΟΙ) και όχι κλειστό (Υ): στην Παλαιοβουλγαρική το ΟΙΚΥς έχει τη μορφή ΕΚίΛ (με Ε-, που είναι ανοιχτό φωνήεν)· η ίδια λ. στα ιαπωνικά (που είναι ζ-twepquroική γλώσσα) είναι ooki- (με προσφύματα: ookii και ookina = μεγάλο, σε μεγάλη κλίμακα)· απο την ίδια ρίζα δημιουργήθηκε το πρόσφυμα του πληθυντικού που είναι –ΑΚ στα Βάσκικα (ρ-αλταϊκή γλώσσα), -ΕΚ / -ΑΚ στα Ουγκρικά (που έχουν στενή συγγένεια με τις αλταϊκές γλώσσες). Νομίζω δέ πως -ΑΚ είναι το πρόσφυμα του πληθυντικού και στη Λαπωνική και σε άλλες ακόμη γλώσσες. Απο την ίδια πανανθρώπινη ρίζα προέρχεται (με ερρινοποίηση) το ελληνικό ΟΓΚΟΣ· βλέπετε πως σε όλες τις περιπτώσεις η ρίζα απαντά με ανοιχτό φωνήεν. Είναι σαφές πως η ρίζα είχε την έννοια της συσώρευσης (όπως το ριζικό twepquro. ρήμα ΟΙΚ-) και έτσι συνήθως σήμαινε πλήθος, αλλα μπορούσε να σημαίνει και μέγεθος. Όπως ακριβώς λέμε «ο τάδε ο πολύς» και εννοούμε «πολύ σημαντικός, μεγάλος άνθρωπος», ή «πολλή χαρά» = μεγάλη χαρά.

Η λ. ΚΟβΙ = κακότυχος, είναι φανερό πως προέρχεται απο το ρήμα ΚΟβ- = καταδιώκει (με το κοινότατο επιθετοποιητικό πρόσφυμα –Ι της twepquroικής και των περισσοτέρων άλλων γλωσσών). Διότι, όπως «καλή τύχη» (ΚΟΥΤ) σήμαινε την εύνοια του Θεού, έτσι και «κακή τύχη» (ΚΟβΙ) σήμαινε τον κατατρεγμό απο κάποια δαιμόνια.

Τις φράσεις ΟΙΚΥς ΑΑΤΛΙγ και ΚΟβΙ ΑΑΤΛΙγ στην αρχή τις πήρα ώς κλητικές («εσύ που ονομάζεσαι μεγάλος», «εσύ που ονομάζεσαι κακότυχος»), γρήγορα όμως αντιλήφθηκα οτι είναι επιθετικοί προσδιορισμοί στα ΟΙΓΡΥΝΞΥγγ ιΟΚ και ΚΟΡΚΙΝΞΙΙγγ ιΟΚ αντίστοιχα.

Διότι, άν εννοούσε τις φράσεις ώς κλητικές προσφωνήσεις (άρα στη «βαθειά δομή» υποκείμενα των ΟΙΓΡΥΝΞΥγγ ιΟΚ και ΚΟΡΚΙΝΞΙΙγγ ιΟΚ), θα έβαζε κάποιο ουσιαστικό προσδιοριζόμενο απο τα ΟΙΚΥς ΑΑΤΛΙγ και ΚΟβΙ ΑΑΤΛΙγ, δηλαδή θα έλεγε *ΟΙΚΥς ΑΑΤΛΙγ ΕΡ και ΚΟβΙ ΑΑΤΛΙγ ΕΡ (έτσι μιλάει το ιρκ ΒίτίΓ κάθε φορά που αναφέρεται σε ανθρώπους, π.χ. ΒΕΓ ΕΡ στον χρ. 5, ΣΑΡΙγ ΑΤΛΙγ ΣΑβΞΙ στον χρ. 11, δηλαδή ποτέ δέν χρησιμοποιεί επίθετο χωρίς το προσδιοριζόμενοτου ουσιαστικό). Ή, για να γίνει σαφής, δέν θα χρησιμοποιούσε το επίθετο ΑΑΤΛΙγ, αλλα κάποιο ρήμα ωστε να διατυπώσει: «άν / όταν ονομάζεσαι μεγάλος, δέν έχεις χαρά· άν / όταν ονομάζεσαι άτυχος, δέν έχεις φόβο». Άλλωστε, άν το νόημα ήταν «εσύ που ονομάζεσαι (=θεωρείσαι) μεγάλος / κακότυχος», τότε ο δημιουργός ήθελε να πεί οτι αδίκως θεωρείσαι έτσι, οπότε θα χρησιμοποιούσε κάθε φορά την ίδια λέξη: *«μεγάλος θεωρείσαι, μεγάλος δέν είσαι· κακότυχος ονομάζεσαι, κακότυχος δέν είσαι»· δέν λέει όμως τίποτε τέτοιο.

Έπειτα, άν υποθέσουμε πως το ΑΑΤΛΙγ αναφέρεται σε άνθρωπο, χαλνάει η ομοιομορφία σύνταξης του χρησμού: παρακάτω έχουμε το ΟΥΞΡΟΥγΛΟΥγ, που σαφώς αναφέρεται στο ΚΟΥΤΟΥγγ και όχι σε άνθρωπο. Η ομοιομορφία σύνταξης είναι οτι έχουμε λέξεις με το κτητικό πρόσφυμα –Υγγ / -ΟΥγγ / -Ιγγ οι οποίες ακολουθούνται απο το ιΟΚ και προσδιορίζονται απο επίθετα με την κατάληξη –ΛΙγ / -ΛΟΥγ.

Είναι σαφές οτι οδηγούμαστε σε άτοπο άν πάρουμε τα ΟΙΚΥς ΑΑΤΛΙγ και ΚΟβΙ ΑΑΤΛΙγ σε κλητική με νοητό προσδιοριζένο *ΕΡ.

Αντιθέτως, άν πάρουμε τα ΑΑΤΛΙγ ώς επιθετικούς προσδιορισμούς στις επόμενεςτους λέξεις, βγαίνει νόημα άμεμπτο: «δέν έχεις χαρά που να μπορούμε να την ονομάσουμε ‘πολλή’· δέν έχεις φόβο (=κίνδυνο) που να μπορούμε να τον ονομάσουμε ‘κακοτυχία’». Εφόσον δέ ο χρ. αναφέρεται στο μέλλον, εννοεί «δέν έχεις λόγο να χαίρεσαι, χαρά που να λέγεται ‘συσωρευμένη, μεγάλη’· δέν έχεις λόγο να φοβάσαι, φόβο που να λέγεται ‘κατατρεγμός απο τη μοίρα’». Γιατί λοιπόν αυτός ο χρ. είναι ο χειρότερος απο όλους; Αυτό εξηγείται με το παρακάτω: «ΟΥΞΡΟΥγΛΟΥγ ΚΟΥΤΟΥγγ ιΟΚ». Το ΟΥΞΡΟΥγΛΟΥγ έχει σταθεί προβληματική λέξη, παρά την σαφή ετυμολογίατης. Ο G. Clauson στο περίφημο λεξικότου αποφεύγει να ερμηνεύσει το ΟΥΞΡΟΥγΛΟΥγ, ώς “hapax legomenon”, «άπαξ λεγόμενον». Ο δέ Talat Tekin δίνει μιά ερμηνεία, γραμματικώς λογική, αλλα νοηματικώς εσφαλμένη, όπως είναι και οι περισσότερες ερμηνείες του Talat Tekin: φιλολογικώς έξυπνες, αλλα πραγματολογικώς άκαιρες· λέει οτι εδώ το ΟΥΞΡΟΥγ έχει τη σημασία streamers (κορδέλες που ανεμίζουν), άρα ΟΥΞΡΟΥγΛΟΥγ = (καλοτυχία) που να πανηγυρίζεται με τέτοιες κορδέλες, εν είδη σημαιών. Αγνοεί τη σημασία που έχει η πτήση στη χρησμολογοτεχνία, twepquroική, κινέζικη, και παγκόσμια: η πτήση σημαίνει θαυμαστές ικανότητες, άνετη και εύκολη εκπλήρωση, με μιά λέξη: ελευθερία. Το ΟΥΞΡΟΥγ παράγεται απο το ρήμα ΟΥΞΟΥΡ-, που είναι αιτιακή (causative) μορφή του ΟΥΞ- (=πετά, ἵπταται), και έτσι ορθώς μεταφράζεται ΟΥΞΟΥΡ- = causing to fly. Άρα ΟΥΞΡΟΥγΛΟΥγ = (καλοτυχία) με την ικανότητα να σε κάνει να «πετάς». Πιό απλά: δέν έχεις τύχη με φτερά. Αυτό είναι το νόημα που ζητούν τα συμφραζόμενα. Γι’ αυτό ακριβώς ο χρ. είναι τόσο κακός: γιατί ο ερωτήσας χρειάζεται «τύχη με φτερά» και δέν την έχει.

Και στη νεοελληνική γλώσσα το πέταγμα έχει όμοια μεταφορική σημασία· λέμε «πετάει η ομάδα»· επίσης «πετάει απ’ τη χαράτου»· ή «ο τάδε πιάνει πουλιά στον αέρα» = είναι πολύ ικανός, ξέρει να πετυχαίνει· το ίδιο εννοούν οι φράσεις: «είσαι αετός», «είσαι σαΐνι»· το τραγούδι «είμαι αετός χωρίς φτερά – χωρίς αγάπη και χαρά» λέει περίπου ό,τι και αυτός ο χρησμός· κι άλλα ακόμη τραγούδια βγαίνουν στις μέρεςμας, όπου το πέταγμα έχει την ίδια σημασία: «εγώ είμ’ αετός κι εσύ εισαι τα φτεράμου – κι όταν μου λείπεις μακριά, χάνω το πέταγμάμου»· κι άλλο: «ο αετός πεθαίνει στον αέρα, ελεύθερος και δυνατός· της απονιάς όταν τον βρίσκει η σφαίρα, τον αγκαλιάζει ο ουρανός (όπου μάλιστα ‘ουρανός’ εννοεί Θεός, σάν το παλαιοtwepquroικό ΤΕγγΡί)»· και άλλα ακόμη παρόμοια, τη στιγμή που εκείνοι που χορεύουν με τέτοια τραγούδια, στις μέρεςμας, είναι ζήτημα άν έχουν δεί ποτέ αετό να πετά! Είναι λοιπόν εκπληκτικό πόσο η νεοελληνική λαϊκή συμβολολογία διασώζει τις παραδόσεις της Ασίας· τόσο που Οθωμανοί όπως ο Talat Tekin να μήν καταλαβαίνουν κάποια παραδοσιακά σύμβολα, και νεοέλληνες να τα καταλαβαίνουν.

Για να γίνει ακόμη σαφέστερο τί θα πεί «τύχη με φτερά», θα αναφέρω την οθωμανική παροιμία: «ΤΑςΙΜΑ ΣΟΥ-ΙΛΕ ΔΕγίΡΜΕΝ ΔΟΙΝΜΕζ» = με κουβαλημένο νερό, μύλος δέν γυρίζει. Για να γυρίσει μύλος χρειάζεται τρεχούμενο νερό, όσο και να κουβαλήσει άνθρωπος νερό, δέν φτάνει για να γυρίσει μύλος.

Κι ακόμη, ίσως θυμούνται κάποιοι πως λίγο πρίν την Περεστρόικα της Σοβιετικής Ένωσης, πολλοί αριστεροί μιλούσαν για το ποιοτικό άλμα που έπρεπε να κάνει το Κ.Κ.Ε.. Τότε το είχε πεί και ο Μίκης Θεοδωράκης ώς ευχή: «εύχομαι στο Κόμμα να κάνει το άλμα που χρειάζεται». Τί εννοούσε «το άλμα»; Μιά μεγάλη μεταμόρφωση σε κάτι ασυγκρίτως πιό ικανό. Όπως ο κυπρίνος (ψάρι), λέει η κινέζικη παράδοση, όταν περάσει πηδώντας απο τον χείμαρρο 龍門, μεταμορφώνεται σε δράκοντας.

Αυτό το πέταγμα δέν τό’χεις σ’αυτό που ρώτησες τον χρησμό. Άν και δέν στερείσαι ό,τι χρειάζεσαι για να επιβιώσεις, αυτό που ζείς δέν μπορείς να το ονομάσεις ζωή. Και ο φυλακισμένος ζωντανός είναι, αλλα δέν μπορεί να πεί οτι ζεί. Στην Κρήτη άκουσα μιά μαντινάδα: «αυτείνη η ζωή δέν είναι ζωή, αυτή είναι καταισχύνη· ζωή που απ’ άλλους κρέμεται, δέν είναι ζωή εκείνη». Μάλιστα, ένα παλιό κρητικό τραγούδι μιλά για τη φυλακή: «Δέν είναι πόνος να πονεί, πόνος να φαρμακώνει, σάν το κλειδί τση φυλακής που κάθε αργά κλειδώνει. Ξυπνώ και βλέπω σίδερα και πόρτες σφαλισμένες, βλέπω καρδιές λυπητερές και παραπονεμένες. Όντε θα πάς στην εκκλησιά προσκύνα και για μένα, να λιώσουνε τα κρίματα απού’χω καμωμένα».

Σας θυμίζει κάτι αυτός ο χρ. απο την Αγία Γραφή; ποιός ήταν αυτός που δέν είχε λόγο να φοβάται – αλλα ούτε και να χαίρεται; Ο Κάιν, όταν σκότωσε τον αδερφότου τον Άβελ. Όταν ο Θεός τον επέκρινε, διαμαρτυρήθηκε και είπε: «θα είμαι περιπλανώμενος στη γή, και όποιος με βρίσκει θα μπορεί να με σκοτώσει». Αλλα ο Θεός του απάντησε: «δέν θα γίνει έτσι», και έβαλε στο μέτωπο του Κάιν ένα σύμβολο που όποιος το βλέπει να μήν τολμά να τον χτυπήσει. Μπορούμε όμως να εννοήσουμε πως η ζωή του Κάιν δέν μπορούσε πιά να λέγεται ζωή. ΝΕ ΟΙΛΔΥΡΥΡ, ΝΕ ΓΥΛΔΥΡΥΡ (ούτε σε κάνει να πεθάνεις, ούτε σε αφήνει να χαρείς) λέει μιά άλλη twepquroική παροιμία. Έχω γράψει τόσο πολλά για τον Κάιν, δέν μπορώ να τα αντιγράψω εδώ· μπορείτε να δείτε στο http://users.sch.gr/ioakenanid/historyofhumanity.htm

Η ηθική που οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση, είναι το ήθος των σοφών του σημερινού κόσμου· γι’ αυτούς η χριστιανική ηθική είναι ένα μέσον για να αποδυναμώνουν τα πλήθη, και τίποτε άλλο. Τη δύναμη μετρούν μέσω παράβασης του θείου νόμου. Στην ανάποδη ηθική εθισμένοι είναι, όπως ο ναρκομανής στο χασίσι και στην κόκα και άλλες ουσίες. Ποιός ναρκομανής παραδέχεται πως είναι εθισμένος; μόνο όταν είναι πιά αργά. Σάν έναν που έτυχε να δώ στην τηλεόραση «ό,τι θέλεις λέγε, εγώ εθισμένος δέν είμαι» λέει, κι ακόμη: «το χασίσι άν βλάπτει, τους αδύνατους οργανισμούς βλάπτει· εγώ είμαι δυνατος». Κι ακόμη: «το χασίσι με κάνει δυνατό» λέει. Έτσι με τον εαυτότου αντιφάσκει, αφού απ’τη μιά δυνατός είναι λέει (και γι’ αυτό το αντέχει), κι απ’ την άλλη δυνατός για να γίνει χρειάζεται χασίσι. Έτσι, σάν το χασίσι είναι η ανάποδη ηθική, που έγκειται στην παραβίαση των 5 απαγορεύσεων που περιέγραψα στον προηγούμενο χρησμό. «Άν ο μικρός, αδύνατος άνθρωπος έτσι πράττει, πληρώνει, τιμωρείται· αλλα άν ο δυνατός άνθρωπος, όπως εγώ, τέτοια κάνει, δέν παθαίνει τίποτε, δέν παθαίνει τίποτε, απεναντίας έτσι δυναμώνει, ισχυροποιείται· το πόσο δυνατός είσαι, φαίνεται απο το πόσο μπορείς να ασκείς την ανάποδη ηθική», έτσι λέει όποιος ανήκει στην παράταξη της ανάποδης ηθικής. Άν θέλεις κριτήριο να αναγνωρίζεις αυτό το είδος ανθρώπου, θα τους αναγνωρίσεις πρωτίστως απο τον τρόπο που λένε την αλήθεια· (γιατί ψέμα σκέτο δέν περνάει, πρέπει να το τυλίξεις μέσα σε αλήθεια)· μπορείς να πείς οτι λένε την αλήθεια χωρίς να την πιστεύουνε· αλλα δέν είναι οτι δέν την πιστεύουνε· ούτε και στο ψέμα πιστεύουνε άλλωστε· απλώς δέν τους ενδιαφέρει, δέν τους απασχολεί ποτέ άν είναι αλήθεια ή ψέματα· δέν λένε κάτι επειδή είναι αλήθεια ή επειδή είναι ψέμα· το λένε επειδή τους εξυπηρετεί. Και για να συμπληρώσουμε την ανατομία της ανάποδης ηθικής, αυτοί οι άνθρωποι κάνουν πως δέν φοβούνται θάνατο, ή μάλλον νεκρώνουν τον φυσικό φόβο του θανάτου που έχουν μέσατους, διότι θεωρούν οτι ο θάνατος είναι ίδιος για όλους τους ανθρώπους, άρα δέν έχει καμία έννοια ποινής.

Η εποχήμας είναι η εποχή της QΑΛΙ, δηλαδή η εποχή της ανάποδης ηθικής· ό,τι είναι καλό καταπιέζεται· ό,τι είναι κακό, τιμάται και ανεβαίνει ψηλά. Γι’ αυτό, όσοι έχουνε την ηθική και τη λογική του Κάιν, ανεβαίνουνε ψηλά. «Του ουρανού τα δίχτυα έχουνε πολύ φαρδιά «μάτια», αλλα τίποτε δέν ξεφεύγει απο αυτά» (κινέζικο γνωμικό βγαλμένο απο το 道徳經). Έρχεται ώρα που οι αμαρτίες πληρώνονται· και όποιος έλαβε αυτόν τον χρησμό, 36(1), αυτό σημαίνει πως ήρθε η ώρα να πληρώσει. Πληρωμή δέν θα πεί να πεθάνεις με την έννοια να μήν έχεις σώμα· (γιατί άμα δέν έχεις σώμα, πώς θα νιώθεις πόνο;)· η πληρωμή είναι σάν του Σισύφου, που πάσχιζε να θέσει τον βράχο στην κορυφή, κι ο βράχος πρίν φτάσει στην κορυφή κατρακυλούσε· ή σάν του Ταντάλου, που άπλωνε τα χέριατου να πιάσει φρούτα, και τα κλαδιά ανέβαιναν ψηλότερα· κι έσκυβε να πιεί, μα το νερό τραβιόταν πέρα· ή, τιμωρία σάν του Τιτυού, που του έτρωγε ένας γύπας το συκώτι, κι εκείνο ξαναγινόταν.

Η πραγματική ηθική, η οποία περιγράφεται με τις 5 απαγορεύσεις, ή με ολόκληρο το ιρκ ΒίτίΓ, και με όλα αυτά που εξηγώ, χωράει και μόνο σε μιά λέξη: αγάπη. Όποιος έλαβε αυτόν τον χρησμό, δέν ξέρει τί θα πεί αγάπη, άν ο χρ. βγαίνει απο τα ημερολογιακά στοιχεία της γέννησηςτου. Άν προσωρινά ισχύει για σένα αυτός ο χρ., ήξερες τί είναι αγάπη αλλα το ξέχασες. Εσύ καμαρώνεις οτι είσαι δυνατός, αφού σάν τον Κάιν, αδίκησες και όμως δέν μπορούν να σε αδικήσουν. Είναι κι αυτό μιά μεγάλη δύναμη, να χτυπήσεις και να μή μπορούν να σε χτυπήσουν. Πού οφείλεται αυτή η δύναμη; οφείλεται στην ανάποδη ηθική που τήρησες. Με την ανάποδη ηθική ο άνθρωπος δωροδοκεί κάποιους δαίμονες ωστε να του δίνουν ανταλλάγματα. Η ανάποδη ηθική είναι ανάποδη θυσία, αλλα και η ανάποδη θυσία είναι όντως θυσία, δέν μπορεί να μή φέρει κάποιους καρπούς. Έτσι οι δαίμονες που έθρεψες και τίμησες με τη συμπεριφοράσου, σου δίνουν καρπούς, γι’ αυτό γλυτώνεις απο το να καταστραφείς ολοσχερώς, ΚΟβΙ ΑΑΤΛΙγ ΚΟΡΚΙΝΞΙΙγγ ιΟΚ θα πεί «δέν έχεις φόβο με την έννοια οτι σε κατατρέχουν οι δαίμονες». Ναί αλλα, σε κατατρέχει ο Θεός της αγάπης – που είναι ο μόνος αληθινός άκτιστος Θεός, κι εσύ δέν το παραδέχεσαι, γιατί θεωρείς ισχυρότερο έναν άλλο «Θεό». Ο πραγματικός Θεός σου στερεί την αγάπη, άν και μπορεί νά’χεις πολλά άλλα αγαθά. Αυτή είναι ευκαιρία να καταλάβεις τί θα πεί αγάπη. Γιατί, όταν ακούς αγάπη, σκέφτεσαι «αυτό σημαίνει να μή ΜΠΟΡΕΙΣ να κάνεις κακό. Κακό δέν κάνει μόνο όποιος δέν μπορεί να το κάνει, όχι όποιος δέν θέλει, και επειδή δέν μπορεί να κάνει κακό, λέει οτι έχει αγάπη». Έτσι σκέφτεσαι, έτσι και ο Θεός σου φέρεται μήπως και διορθωθείς. Μόνο δύο χρησμοί απο τους 65 χαρακτηρίζονται ΑЊΙγ ιΑβΛΑΚ = εξαιρετικά κακοί, και ο ένας είναι αυτός. Κανένας χρ. δέν είναι πρόβλημα χωρίς λύση· αλλα η λύση εδώ είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η λύση είναι μόνο μία λέξη: αγάπη! Όχι εκείνη η αγάπη που ήξερες, που τη δίδασκες στα κορόιδα για να μή σου ανταποδίδουν τις σφαλιάρες. Όχι το δέρμα του προβάτου που φοράς, κι απο κάτω να είσαι λύκος. Η ηθική αναπτύσσεται σε χίλιους δυό κανόνες: κατ’ αρχήν, να μή ψεύδεσαι και να μήν χρωστάς. Αλλα οι κανόνες θέλουνε τήρηση κατα το πνεύμα, όχι κατα το γράμμα – κατα το πνεύμα τήρηση ζητά η αγάπη.

Άς δούμε τους αριθμούς που δίνουν αυτόν τον χρ.: 411, βγάζουν το τρίγραμμο ☴ (διείσδυση). Είναι η διείσδυση ανάμεσα στους ισχυρούς της εποχής αυτής· ή η διείσδυση του Κάιν και των απογόνωντου μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες που δέν τους θέλουν, ώς μιάσματα. Το 4 (ελαφρύ) νικά το 1 στη δεύτερη θέση, δηλαδή εσύ (που έλαβες τον χρ.) υπερισχύεις· έπειτα γίνεσαι το 1 στην τρίτη θέση, που όμοιο με το 1 στη δεύτερη θέση, έχει σχέση συμμαχίας μαζίτου. Όλα αυτά φαίνονται τόσο ωραία! Γιατί ο χρ. είναι τόσο κακός; Διότι, νομίζω, όλα αυτά είναι με ανθρώπινα κριτήρια ωραία, αλλα όχι με τα κριτήρια του 道, του σωστού δρόμου. Το 4 δείχνει γοητεία και πανουργία που έχεις· με αυτά τα προσόντα διεισδύεις μέσα στους δυνατούς αυτού του κόσμου, γίνεσαι σάν ένας απο αυτούς (το 1 στην τρίτη θέση) και μάλιστα τους κάνεις κουμάντο με την επιρροήσου, αφού ώς 4 έχεις νικήσει το 1 στη δεύτερη θέση. Αυτό το 4 έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί αυτό δίνει στο 3γραμμο τη μορφήτου, όντας ο διαφορετικός απο τους άλλους αριθμός. Μ’ όλο που έφτασες να ελέγχεις τους δυνατούς, στην πραγματικότητα είσαι το 4, ελαφρύ. Με τη γοητείασου υπερίσχυσες και όχι με την αξίασου. Δέν βλέπω σ’ αυτούς τους αριθμούς κάτι που να δείχνει αγάπη. Κακό για να πάθεις – δέν παθαίνεις, αφού οι τρείς αριθμοί σου είναι τόσο ευνοϊκοί· αλλα και αγάπη για να βρείς – δέν βρίσκεις, αφού μόνο κοιτάζεις να εκμεταλλευθείς.

Οι τρείς αυτοί αριθμοί λένε την ιστορία του Αλκιβιάδη: ήταν όμορφος, γοητευτικός, και στον έσχατο βαθμό διπλωμάτης· δέν υπήρχε τίποτε στο οποίο να μή μπορεί να εξομοιωθεί, ούτε υπήρχε πολιτική ή στρατιωτική δύναμη που να μή μπορεί να την προσεταιρισθεί, να την ελέγξει. Χειρίσθηκε, πρόδωσε, ξεπρόδωσε, ξαναπρόδωσε τους πάντες, και τελικά τί κατάφερε; τί έργο άφησε; τί κέρδισε; Τίποτε παραπάνω απο κενό χειροκρότημα, και η πατρίδατου να τον μισεί ώς υπαίτιο της σικελικής καταστροφής. Κάπως έτσι περιγράφονται όλοι όσοι τιμούν ώς υπέρτατη θεότητα την QΑΛΙ: εύκολα ανεβαίνουν ψηλά, και ακόμη πιό εύκολα πέφτουν απο’κεί που ανέβηκαν.

Ο αντίστοιχος χρ. στο (4), που είναι προσπάθεια κινεζοποίησης του 歸藏 (2), είναι ο 31(4), ονομαζόμενος 夜夢金銀 «τη νύχτα ονειρεύεται χρυσάφι και ασήμι» (και όταν ξυπνάει βρίσκει οτι δέν έχει ούτε δεκάρα).

Το αντίστοιχο 6γραμμο του周易(3) είναι το 9(3), με μορφή |||¦||, ονομαζόμενο 小畜. Σ’ αυτό το 6γραμμο όλες οι γραμμές είναι ἰαγγ εκτός απο την 4^η που είναι ἰίν, έτσι η 4^η γραμμή είναι αυτή που δίνει τον χαρακτήρα του 6γράμμου, ευρισκόμενη στο επάνω τρίγραμμο που είναι το ☴, το ίδιο που βγαίνει απο τον χρ. 4-1-1, δηλαδή τον 36(1), που εξετάζουμε τώρα. Στο αντίστοιχο 6γραμμο, όπως το κάνανε οι Κινέζοι, κύριο σύμβολο είναι ο συννεφιασμένος ουρανός που δέν λέει να βρέξει. Σε όλους τους λαούς η βροχή είναι η ευλογία του ουρανού, είναι η απτή αγάπη του ουρανού προς τη γή, είναι η ζωοδότηση του Θεού προς τον άνθρωπο. Δέν ρίχνει ο ουρανός κεραυνό να σε κάψει, αλλα δέν δίνει και βροχή για να σε ζήσει. Μεταφορικά, αυτό ακριβώς συμβαίνει. Άλλωστε, όσο ισχύει για σένα αυτός ο χρ. είσαι σάν τον Κάιν: έχεις την κατάρα της γής: αυτήν την κατάρα έχει ο Κάιν και οι συν αυτῷ: δέν μπορεί να ζήσει απο τη γή, απο τη γεωργία, δέν μπορεί να στεριώσει σε έναν τόπο, η γή του είναι εχθρική, δέν του δίνει καρπό, δέν τον δέχεται να την κατοικήσει, και αναγκάζεται ο άνθρωπος να περιπλανιέται και να συντηρείται ζητιανεύοντας ή σάν ζητιάνος.

Η συμβουλή που δίνεται στο 6γραμμο: (προσέξτε, γιατί σε αυτήν τη φράση είναι η σωτηρία όλης της σημερινής ανθρωπότητας): 象 το παλιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει： 風άνεμος 行 κινείται 天 στον ουρανό 上 επάνω，(αυτό είναι το 6γραμμο ονομαζόμενο) 小畜 ΟΥΞΡΟΥγΣΟΥζ (χωρίς πέταγμα, χωρίς ικανότητα πτήσης)﹔君子 του ανώτερου ανθρώπου 以 η χρήση (είναι): 懿 καλλιεργει με όμορφο τρόπο σε θαυμαστό βαθμό 文 της μόρφωσης 德 την αρετή。

Πώς απο τις εικόνες των τριγράμμων βγαίνει το νόημα του 6γράμμου; όταν στον ουρανό φυσάει, αυτό σημαίνει οτι διώχνει τα σύννεφα, και δέν ρίχνει βροχή. Δέν ρίχνει κεραυνό να σε κάψει, δέν δίνει βροχή να σε ζήσει. Πώς βγαίνει η συμβουλή, δηλαδή το πώς μεταχειρίζεται την κατάσταση ο ανώτερος άνθρωπος; Το κάτω εξάγραμμο σημαίνει δύναμη, το επάνω σημαίνει ευγένεια, ηπιότητα, όχι βία. Είπαμε πως το κάτω εξάγραμμο παριστάνει υποκείμενο του οποίου το ρήμα περιγράφεται με το επάνω τρίγραμμο. Εν προκειμένω, ο ισχυρός άνθρωπος απολύτως αποφεύγοντας τη βία τελειοποιείται στην ευγένεια. Με μία λέξη, αποκτά τέλεια μόρφωση (文). “Verbum sapienti sat est” (μία μόνο λέξη, για τον σοφό αρκεί). Απο αρχαιοτάτων χρόνων, για τους Κινέζους (καθώς διδάχθηκαν απο τους Twépquroους) η αρετή (德) είναι δύο ειδών: 武 πολεμική αρετή, και文 μόρφωση. 文, με μιά λέξη: μόρφωση, αναλυτικότερα σημαίνει λογοτεχνία, μελέτη των λόγων των σοφών, πνευματική καλλιέργεια, ηθική συμπεριφορά, ευγένεια, καλοσύνη. Αυτό είναι τώρα το ζητούμενο – και όχι πολεμική αρετή. Το πολεμικό μένος, η βιαιότητα είναι που σε οδήγησε στην αθλιότητα που δείχνει αυτός ο χρησμός, όπως ο Κάιν που κατεχόταν απο μένος εναντίον του αδερφούτου, επειδή του έλειπε η μόρφωση (文). Γι’ αυτό δέν έκανε σωστές θυσίες, γενικά δέν συμπεριφερόταν κατα την ηθική του Θεού, συνεπώς δέν αποκτούσε ευτυχία. Επιπλέον, βλέποντας τον αδερφότου να αποκτά ευτυχία, δέν σκεφτόταν με σωστή λογική: «ό,τι έκανε αυτός για να αποκτήσει ευτυχία, το ίδιο θα κάνω κι εγώ», αλλα σκέφθηκε με διεστραμμένη λογική: «άν ο Θεός είναι μαζίτου, άς τον σώσει, αλλιώς θα μπορέσω να τον σκοτώσω». Η ίδια λογική των σιωνιστών: «άν είσαι γιός του Θεού, κατέβα απο το σταυρό, και θα πιστέψουμε σε σένα». Πού οφείλεται αυτή η λειψή ηθική και η διεστραμμένη λογική; - στην έλλιπή μόρφωση (文). Άν είχε ο Κάιν και τα παιδιάτου懿文 πλήρη, σωστή μόρφωση, θα ακολουθούσανε το νόμο του Θεού και θα αποκτούσανε ευτυχία. Αλλα μή έχοντας τη μόρφωση, επεδίωξαν την ευτυχία μέσω της αδικίας. Η αδικία είναι σάν όλες τις κακές έξεις: η κακιά έξη δέν δίνει ικανοποίηση, κατα συνέπεια ο άνθρωπος στρέφεται ακόμη περισσότερο στην κακιά έξη, π.χ. προσπαθεί να βρεί ικανοποίηση στο αλκοόλ, μή βρίσκοντας ικανοποίηση πίνει ακόμη περισσότερο, πάλι δέν βρίσκει ικανοποίηση, πίνει όλο και περισσότερο, ώσπου χωρίς να βρεί ικανοποίηση βρίσκει θάνατο. «Το οψώνια της αμαρτίας είναι θάνατος, και το φάρμακο της αμαρτίας είναι ο θεϊκός νόμος» (απόστολος Παύλος). Κατα συνέπεια, όσο κι άν προχωρήσει ο άνθρωπος στον κακότου δρόμο, δέν θα βρεί «ΟΥΞΡΟΥγΛΟΥγ ΚΟΥΤ», τύχη με φτερά, αληθινή χαρά. Η μόνη λύση είναι να γυρίσει στο σωστό δρόμο. Με άλλα λόγια, πρέπει να αλλάξει θρησκεία. Αυτός που έλαβε τον παρόντα χρησμό, λατρεύει τον ςΙυΑ ή την Qαλι, δέν λατρεύει τον ΜΑhΑυΙ,Σ,ΝΥ, να το πώ στα ελληνικά: λατρεύει τον διάβολο, δέν λατρεύει τον μόνο αληθινό Θεό. Μπορεί να λέει διάφορα σοφίσματα, πως ό,τι κι άν λατρεύουμε είναι ο ίδιος Θεός – είναι σοφίσματα· πρέπει να παρατήσεις τα σοφίσματα και να λατρεύεις τον μοναδικό αληθινό Θεό. Για να γίνει αυτό, πρέπει να αποκτήσεις ουσιαστική μόρφωση, όχι πολυμάθεια, αλλα χρηστομάθεια. Όχι απλώς να διαβάσεις, αλλα και να κατανοήσεις. Πραγματική μόρφωση θα έχεις όταν εφαρμόσεις τις 5 απαγορεύσεις και τα 5 «πρέπει» που αναφέραμε στον προηγούμενο χρησμό. Για όποιον έχει αποκτήσει τη μόρφωση, δέν μπαίνει το δίλημμα που βασάνιζε πολλούς χριστιανούς – και ακόμη βασανίζει: «πώς θα σωθώ, μέσω της αγάπης, ή μέσω της τήρησης του νόμου;» Αυτό είναι ψευτοδίλημμα, δέν έχει νόημα. Η αγάπη ταυτίζεται με την κατα το πνεύμα τήρηση του νόμου. Ο κόσμος είναι ένα μεγάλο σχολείο, το σχολείο έχει διάφορους κανόνες, και διευθυντήςτου είναι ο Θεός. Άν αγαπάς τον διευθυντή, θα τηρείς και τον κανονισμό του σχολείου. Το λέω ακόμη μιά φορά: άν έλαβες αυτόν τον χρησμό, που είναι απο τους δύο σημαντικότερους χρησμούς όλης της大卜 «Μεγάλης Μαντικής», αυτό σημαίνει πως όχι τυπικά αλλα ουσιαστικά πρέπει να αλλάξεις θρησκεία. Δέν είναι καθόλου εύκολο. Αλλα άν δέν εφαρμόσεις αυτό το καθόλου εύκολο, δέν θα βρέξει ποτέ, μ’όλο που και απο κεραυνό δέν κινδυνεύεις· θα επιβιώνεις, αλλα δέν θα ζείς· θα είσαι σάν τον άσωτο υιό που ζούσε τρώγοντας απο τα χαρούπια που έτρωγαν τα γουρούνια – κι απο τα χαρούπια εκείνα ακόμη δέν του δίνανε αρκετά να χορτάσει.

Για τις επιμέρους γραμμές του 9(3), βλέπε σ’ αυτή τη σελίδα.

 

37(1) ▫1-3-4▫

Αφού ο προηγούμενος χρησμός περιέγραψε την καριέρα του κάθε Κάιν, ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ σκέφθηκε εν συνεχεία να περιγράψει το πώς τελειώνει αυτή η καριέρα. (Η αρχη της καριέραςτου περιγράφηκε στον χρ. 16(1) όπου ήταν ο ΟγΡΙ, κλέφτης).

Στον χρ. 37(1) γίνεται σκόπιμη παρήχηση του Β- σε λέξεις με πρόσθια φωνήεντα: ΒίΡ – ΒΗΛίΝ – ΒίΞΕ. Παράλληλα λειτουργεί η παρήχηση των Κ και Γ στην αρχή λέξεων αλλα και μέσα στις λέξεις (θυμίζω οτι και το ιΗΜΗς παλαιότερα ήταν *ΓΗΜΗς, και οτι το twepquroικό γ = ğ αρχικά προφερόταν Γ = g).

Οι παρηχήσεις αυτές δίνουν δίνουν την αίσθηση μιάς αντιπαλότητας: απο τη μιά είναι τα Β που «ανήκουν» σ’ αυτόν που ρώτησε τον χρησμό, και απο την άλλη τα Κ / Γ που αισθητοποιούν τους εχθρούς του ερωτήσαντος.

Έχω πεί σε προηγούμενα οτι ΟΙΚΥζ προέρχεται απο μιά πανανθρώπινη ρίζα που σήμαινε «το δυνατό ζώο». Άν ρωτούσες έναν Twépquroο της Νεολιθικής Εποχής ποιό είναι το πιό δυνατό απο όλα τα ζώα, θα σου απαντούσε: το ΟΙΚΥζ (βόδι). Επίσης, ήταν απ’ όλα τα ζωντανά το πιό εργατικό, το πιό παραγωγικό. Στο σύστημα (που είναι πανάρχαιας twepquroικής προέλευσης) των 12 ζώων συμβόλων, το βόδι (丑) αντιστοιχεί στο «δυτικό» ζώδιο του Αιγόκερω, συμβολίζει την κρατική εξουσία, ή του ανθρώπου την κοινωνική θέση, το αξίωμα. Γι’ αυτό πολύ συχνά ο χρησμός αναφέρεται στην πτώση ενός κράτους ή μιάς ανθρώπινης οργάνωσης, ενώ άλλοτε αναφέρεται στην απώλεια της σεβαστής κοινωνικής θέσης ενός ανθρώπου.

Τα μηρμύγκια ήταν για τους Twépquroους, Κινέζους, Πέρσες και άλλους μισητά. Μπορεί να τα θαύμαζαν για την οργάνωσήτους και την εργατικότητατους, αλλα απ’ την άλλη τα περιφρονούσαν γιατί δέν πετούν, τα θεωρούσαν άχρηστα για τον άνθρωπο και τα φοβούνταν ώς επιζήμια. Το κινέζικο ημερολόγιο αναφέρει ποιές μέρες είναι κατάλληλες για να εξοντώσει κανείς μυρμήγκια (άρα και όλα τα άλλα ζωύφια που είναι βλαβερά για τους αγρότες).

Το οτι τα μυρμήγκια φάγανε βόδι, δέν είναι ποιητική ή ρητορική υπερβολή· υπάρχουν είδη μυρμηγκιών πολύ επιθετικά, που όταν πατήσει άνθρωπος ή οποιοδήποτε ζώο εκεί που βρίσκονται, του επιτίθενται ταχύτατα και μαζικά, όχι απλώς για να αμυνθούν, αλλα και για να φάνε τον άνθρωπο ή το ζώο· δαγκάνουν πολύ άσχημα, τσιμπούν με δηλητήριο. Ο άνθρωπος άν προλάβει και τρέξει πρίν του ανεβούν πολλά, και χτυπήσει με τα χέριατου όσα τον δαγκώνουν, θα τη γλυτώσει· αλλα ένα βόδι, που δέν έχει χέρια, άμα προλάβουν και του ανεβούν πολλά, χάθηκε. Αλλα και τα πιό κοινά και τα πιό μικρά μυρμήγκια, άν και λιγότερο ικανά, δέν είναι λιγότερο τολμηρά. Δἐν υπάρχει τόπος όπου δέν θα εξορμήσουν για τροφή, και δέν υπάρχει πλάσμα το οποίο δέν θα εξορμήσουν για να το φάνε, όταν δέν μπορεί να αμυνθεί. Το μυρμήγκι τρελλαίνεται όταν μυρίσει κρέας· ρίχνονται κατα ορδές σε αγώνα μέχρι θανάτου (τα μυρμήγκια, όπως και οι μέλισσες, δέν νοιάζονται για τη δικήτους ζωή, νοιάζονται για τη φωλιά με τον συνολικό πληθυσμότης).

Ώς σύμβολο, τα μυρμήγκια είναι ένας όχλος, ένα πλήθος απείθαρχο, άπληστο, κακόβουλο· είναι αυτό που οι Κινέζοι ονομάζουν 小人 («κατώτεροι άνθρωποι», «κακοί άνθρωποι»), αλλα σε μεγάλο πλήθος, μέχρι και ολόκληρα έθνη, ολόκληροι λαοί κακών ανθρώπων μπορούν να συμβολίζονται με τα μυρμήγκια. Είναι αυτό που ο κάθε αγγλόφωνος θα ονόμαζε “ratbags”. Συχνά είναι σάν ένα πλήθος ανθρώπων που θέλεις να τους βάλεις σε κάποια τάξη, κι αυτοί μόνο κοιτάνει πώς να σε γελοιοποιήσουν, να σε βάλουν κάτω. Συχνά είναι σάν ένας λαός που θέλει να «φάει» την κυβέρνησήτου νομίζοντας πως έτσι θα λύσει όλατου τα προβλήματα.

«Όλη μέρα άπλωνα τα χέριαμου σε έναν λαό που απειθούσε και κορόιδευε», λέει ένας ψαλμός της Παλαιάς Διαθήκης.

Όποιος πήρε αυτόν τον χρησμό, είναι το βόδι: είναι κάτι πολύ ισχυρό, που όμως θα το φάνε τα μικροσκοπικά και χαμερπή όντα. Τα (φαινομενικά) ανάξια θα φάνε το (φαινομενικά) άξιο. Πώς γίνεται αυτό; Γίνεται γιατί το βόδι είναι ΒίΡ (ένα, δηλαδή μονάχο) και ΚΑΡΙ (γέρικο). Η μόνωση μαζί με τη γήρανση είναι όλεθρος, όχι μόνο στους ανθρώπους αλλα και στα κράτη και στους οργανισμούς και σε όλα.

Κατα βάθος, δέν είναι τα μηρμύγκια που τρώνε το βόδι· η μόνωση και η γήρανση το τρώνε. Το βιβλίο της Οδού (道徳經) στο κεφάλαιο 50 λέει: 出生入死 = το να βγάζεις ζωή ισοδυναμεί με το να μπάζεις θάνατο. Τουτέστιν: όταν μιά ποσότητα ζωτικής δύναμης βγαίνει απο μέσασου, όταν χάνεις κάποια ζωτική δύναμη, τότε κάποιος εχθρός σου επιτίθεται. Όταν χάσεις όλησου τη ζωτική δύναμη, κάποιος εχθρός θα σε θανατώσει. Στην πραγματικότητα, δέν είναι ο εχθρός που σου κάνει το κακό· το κακό δέν γίνεται με την επίθεση του εχθρού, αλλα με την απώλεια της ζωτικής δύναμης. Ο εχθρός απλώς έρχεται για να τραφεί με αυτό που έχει εγκαταλειφθεί απο τη ζωτική δύναμη. Είναι σάν να κρατάς ένα μπουκάλι γεμάτο αέρα κάτω απο το νερό· το κρατάς άναποδα, με ανοιχτό το στόμιο προς τα κάτω, ή κλειστό με καπάκι, και ο αέρας δέν βγαίνει. Έπειτα βγάζεις το καπάκι ή γέρνεις το μπουκάλι, οπότε βγαίνει αέρας απο το μπουκάλι, μπουρμπουλήθρες· όταν βγαίνει απο το μπουκάλι αέρας, τη θέσητου θα την πάρει το νερό. Όπως αυτή η διείσδυση του νερού, είναι η επίθεση του εχθρού.

Ο χρησμός αυτός περιγράφει μιάν ανταρσία: ένα απείθαρχο πλήθος (ΚΟΜΟΥΡΣγΑ =μυρμήγκια) ξεσηκώνεται εναντίον της κυβέρνησης (ΟΙΚΥζ =βοδι)· χτυπά την εξουσία, όχι στο κεφάλι, που είναι η κορυφή, η έδρα της κρίσης και λήψης αποφάσεων, αλλα στη μέση (οσφύ), που είναι το κέντρο· σάν να λέμε, χτυπά όχι στο μέγαρο ή στη βουλή, αλλα στην οδική αρτηρία ή στην αγορά· όπως το βόδι κόβεται στα δύο, έτσι του κράτους η συνοχή λύεται. Η μέση, δηλαδή οσφύς (ΒΗΛ) έχει μεγάλη εσωτερική σημασία: είναι η χρυσή τομή, είναι η σωτήρια μεσότης· είναι το κέντρο όπου όλες οι τάσεις, και οι αλληλοσυγκρουόμενες, συντίθενται σε αρμονική ευκρασία. Είναι ο συγκερασμός όλων των απόψεων, που αποτελεί την αντικειμενική γνώμη. Οι διάφορες γνώμες συρρέουν στη μία γνώση. Η μέση είναι η αρετή, όπου όλα τα ελαττώματα αποκτώντας το ορθό μέτρο γίνονται προτερήματα.

Όταν η μέση / οσφύς κοπεί, προκύπτει η διαίρεση, η ανόητη διαίρεση: εικονομάχοι και εικονοκλάστες, δημοκρατικοί και αριστοκρατικοί, στωικοί και επικούρειοι, υλιστές και ιδεαλιστές, φιλιππικοί και αντιφιλιππικοί, βασιλικοί και βενιζελικοί, εθνικόφρονες και κομμουνιστές, αριστεροί και δεξιοί, και πάει λέγοντας. Η Ελλάδα ξέρει απο αυτά. Όλες αυτές οι διαιρέσεις βασίζονται στην άγνοια, στην έλλειψη κατανόησης· γι’ αυτό είναι α-νόητες. Η διαίρεση αυτή εκδηλώνεται και μέσα σε ένα άτομο, αυτόν που ρώτησε τον χρησμό, υπο μορφή διλήμματος. Μόνο η κατανόηση μπορεί να ενώσει τα σκέλη του διλήμματος, και η μαντική αποσκοπεί ακριβώς στην κατανόηση.

Όταν πέσουν τα «μυρμήγκια» στην κυβέρνηση και προκύψει διαίρεση, δέν μπορεί πιά το κράτος να σταθεί. Το ίδιο και σε ένα άτομο, ας πούμε ένας καθηγητής μέσα στην τάξη, άν απειθαρχούν οι μαθητές, δέν υφίσταται πλέον η τάξη – δέν μπορεί να κάνει μάθημα, κι ας λέγεται κύριος της τάξης.

Τί μπορεί λοιπόν να κάνει όποιος βρίσκεται στις συνθήκες αυτού του χρησμού; φυσικά, το καλύτερο θα ήταν να έχει αποφύγει τη μόνωση και τη γήρανση· να έχει φίλους, συνεργάτες, και να διαφυλάσσει τη ζωτικήτου δύναμη· άν αυτά δέν έχουν γίνει και έχεις ήδη βρεθεί μόνος και καταπονημένος απέναντι σε ένα επιθετικό πλήθος, μόνο ένα πράγμα μπορεί να σε σώσει απο τα χειρότερα, η σοφή διπλωματία· ακόμη κι άν η διπλωματία φτάσει στη μορφή της παραίτησης, είναι καλύτερα να κάνεις πίσω παρά να σε φάνε. Το βόδι χαρακτηρίζεται απο δύναμη, αλλα όχι απο ευκαμψία. Ναί ομως να ξέρεις καλά οτι άν δέν μπόρεσες να ξεπεράσεις τη μόνωση και να αποφύγεις τη γήρανση (ή κόπωση), η ευκαμψία είναι το μόνο που μπορεί να σε σώσει – και όποιος δέν θέλει να σωθεί, είναι προδότης.

Σάν αυτό το βόδι γεράσανε και χαθήκανε όλες οι αυτοκρατορίες, όλα τα δυνατά κράτη του κόσμου. Ένας γνωστόςμου ｵ　ヤンネーヽ　デーモウ，カテェーゲーテーヽ・ゲオーロ゜ゴヽέγραψε κάποτε ένα άρθρο σε περιοδικό όπου έλεγε πως η γήρανση των κρατών είναι όπως του σώματος: στο σώμα που γερνάει, τα νεκρά κύτταρα δέν αντικαθίστανται απο νέα· έτσι και στο κράτος, τα πόστα κρατούνται απο άτομα που γερνάνε – και όταν δέν αντικαθίστανται εγκαίρως απο νέα άτομα, επέρχεται η γήρανση και ο θάνατος του κράτους. Σωστή σκέψη, άν και ανεπαρκής: το να αντικαθίστανται τα γέρικα στελέχη με νέα δέν είναι πανάκεια, αφού και τα νέα στελέχη θα είναι ανάξια, μάλιστα θέλει πολλά ψωμιά να φάει ο νέος για να αποκτήσει τη μαεστρία του γέρου, γι’ αυτό μιά σουμερική παροιμία λέει «τον παλιό τον φούρνο δεν μπορείς να τον αντικαταστήσεις», και ο ΝΑΣΡΕΔΔίΝ hΟΖΑ έλεγε «για ένα παλιό τσουκάλι (χύτρα) δίνω δυό καινούργια». Ποιά είναι λοιπόν η σωστή συνταγή για να μή γερνάνε τα κράτη; η δικαιοσύνη, με μία λέξη. Λέγεται οτι οι παλιοελλαδίτες μόνο δυό δουλειές ξέρανε να κάνουνε: κλέφτες και φύλακες. Πάσης φύσεως κλέφτες και πάσης φύσεως φύλακες. Αυτό ισχύει έως σήμερα, το έχω διαπιστώσει εξ ιδίας πείρας. Ο παλιοελλαδίτης το έχει σε ντροπή να εργασθεί: ό,τι θέλεις ζήτατου, θα σου το δώσει – αλλα άν αναγκασθεί να δουλέψει θα προτιμήσει να πεθάνει. Αυτά τα λαμπρά ήθη τα έχουν μάθει όλοι οι Έλληνες, και κατα συνέπεια οι ωφέλιμοι άνθρωποι στερούνται προκειμένου να πλουτίζουν οι ανωφελείς· κατα συνέπεια η κάθε είδους δύναμη μεταβιβάζεται στους άχρηστους· σάν να λέμε, στο σώμα τα χρήσιμα κύτταρα ατροφούν και τα παθογόνα δυναμώνουν· νά πώς επέρχεται η γήρανση του κράτους – του κάθε κράτους.

Και τότε έρχονται κάποιοι «βάρβαροι», νεανικοί λαοί, που τρώνε τα γηρασμένα κράτη. Δέν είναι οι βάρβαροι που τα τρώνε· η γήρανση τα τρώει. Τότε η διπλωματία μπορεί να κάνει θαύματα, άν η γηρασμένη εξουσία δέν είναι «βόδι». Εμείς ώς Βυζαντινοί, σταθήκαμε βόδια. Άραγε δέν ήξερε κανείς οτι δέν πρόκειται ποτέ το βόδι να σωθεί κουτουλώντας τα μυρμήγκια; Ενώ έχουμε και τον μύθο του Αισώπου με το ποντίκι που νίκησε τον ταύρο, και ήταν ταύρος ακμαίος. Όταν το κράτος δέν είχε ελπίδα να σωθεί, και τα άλλα κράτη το εγκατέλειψαν ποθώντας το χαμότου, έπρεπε να χρησιμοποιήσει τους Twépquroους της Μικρασίας ώς δύναμη ανανέωσης και όχι ώς εχθρούς· έπρεπε να παραχωρήσει την κεντρική εξουσία, για να διατηρήσει ανέπαφο τον πολιτισμό και όλοτου το σύστημα, φροντίζοντας και για την εξυγίανση της κοινωνίας. Οι Οθωμανοί ήταν όλοι όλοι τριακόσιες οικογένειες· και που κατέκτησαν το κράτος με το σπαθίτους, ήταν αναγκασμένοι να διατηρήσουν τις υπάρχουσες δομές διοίκησης, να χρησιμοποιήσουν τους εγγράμματους χριστιανούς, να σχηματίσουν στρατό απο τον υπάρχοντα (χριστιανικό πληθυσμό). Λυμαίνονταν το κράτος οι πλούσιοι γεωκτήμονες, καταπίεζαν τους αγρότες χειρότερα απο τους Twépquroους, γι’ αυτό ο αγροτικός πληθυσμός δέχθηκε τους Twépquroους ώς ελευθερωτές. Δυστυχώς με το μέρος αυτών ήταν η κεντρική πολιτική και θρησκευτική ηγεσία· αλλιώς θα δέχονταν τους Twépquroους βάζονταςτους στη θέση των χριστιανών τυραννικών γεωκτημόνων· θα δεχόταν τους μουσουλμάνους ώς ισάξιους των χριστιανών, ωστε οι μουσουλμάνοι ηγέτες να δέχονται ώς ίσους τους χριστιανούς. Γιατί έπρεπε να εξισλαμίζονται όσοι επρόκειτο να ενταχθούν στο στρατό; Δέν μπορούσε ο στρατός να αποτελείται απο χριστιανούς και μουσουλμάνους αδερφωμένους για την ίδια πατρίδα; Δέν μπορούσαν παντού οι χριστιανοί να είναι αδελφωμένοι με τους μουσουλμάνους, ενωμένοι εναντίον των πραγματικών εχθρών του Βυζαντίου που ήταν οι δυτικοί, το Βατικανό και ο Σιωνισμός; Έγινε κακή αρχή με την άλωση της Πόλης· δέν έπρεπε να γίνει άλωση με σφαγές και καταστροφές, αλλα σύναψη συνθήκης με τους οθωμανούς, ακόμη και άν οι όροι φαίνονταν δυσμενείς· εκ των πραγμάτων η όποια συνθήκη ήταν υπέρ του χριστιανικού στοιχείου, αφού αυτό κατείχε όλες τις δομές του κράτους και τον πολιτισμότου. Το χριστιανικό και ελληνικό στοιχείο θα υπερίσχυε. (Άλλωστε, ούτως ή άλλως το ελληνικό και χριστιανικό στοιχείο υπερίσχυε, όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις ήταν στα χέρια Ελλήνων μέχρι τον καιρό της Μικρασιατικής Καταστροφής). Δέν χρειάζεται να πώ περισσότερα, ούτως ή άλλως είναι καταδικασμένα απο την επίσημη προπαγάνδα που θέλει τους «Twépquroους» με τους «Έλληνες» εχθρούς, προκειμένου να μήν συσταθεί ποτέ ξανά το Βυζαντινό κράτος με βαλκανικά και μικρασιατικά εδάφη – η ηγεσία της Ευρώπης, δηλαδή η έδρα του διεθνούς Σιωνισμού δέν θα δεχθεί κάτι τέτοιο. Συνεχίστε λοιπόν την προπαγάνδα με τους «Twépquroους» και τους «Έλληνες». Δέν έχει καλή τύχη όποιος εναντιώνεται σ’ αυτήν την προπαγάνδα, σάν τον Κοσμά τον Αιτωλό.

Η Κίνα, πόσες φορές κατακτήθηκε απο «βαρβάρους»; Απο την αρχή της ιστορίαςτης η Κίνα κυβερνιέται απο twepquroικές και συγγενικές φυλές – κάπου ¾ του πληθυσμού της Κίνας είναι αλταϊκής προέλευσης, ζήτημα άν το ¼ είναι πραγματικά κινέζικης προέλευσης· παρα ταύτα, λέγεται Κίνα, αφού πάντοτε αφομοίωνε τους ξένους κατακτητές. Η δέ Ελλάδα, απο κραταιή αυτοκρατορία κατήντησε μιά σταλιά Ελλαδίτσα, κι αυτή ραγδαία αφελληνίζεται. Εντάξει, άν το θέλετε έτσι, δέν μπορώ να το αλλάξω.

Για να φύγω απο τα πολιτικά παραδείγματα, πάρτε παράδειγμα απο έναν καθηγητή που έχει χάσει τον έλεγχο της τάξης· δέν ωφελεί να αντιπαλεύει με τους μαθητές· άν αναθέσει τον έλεγχο στους ίδιους τους μαθητές, η τάξη θα ξαναβρεί την τάξητης. Άν ο καθηγητής προτείνει κάποια εργασία που (ίσως φαίνεται ανορθόδοξη, αλλά) ευχαριστεί τους μαθητές και την αναλαμβάνουν με χαρά, κατεβαίνει απο το βάθρο της εξουσίας, και όμως η διδασκαλία επιτυγχάνεται καλύτερα, παρά όταν προσπαθούσε να αναγκάσει να τον ακούν.

Άς δούμε τους αριθμούς του χρ.: 134, βγάζουν το τρίγραμμο ☱ («λίμνη») που συνήθως ερμηνεύεται ώς χαρά, αλλα πρέπει να παρατηρήσω οτι τα τρίγραμμα ☱ («λίμνη»0 και ☶ («βουνό»), τα οποία χαρακτηρίζονται απο την τρίτη γραμμή (ώς διαφορετική απο τις άλλες δύο), δείχνουν το τέλος των πραγμάτων. Το τρίγραμμο ☱ («λίμνη») έχει την έννοια του ζωδίου της Παρθένου ή των Ιχθύων. (Εν προκειμένῳ: των Ιχθύων, γιατί 4, ύδωρ, στην τρίτη θέση δείχνει Ιχθύες, βλέπε στο σύστημα των 4 αριθμών). Ιχθύες σημαίνει θυματοποίηση, ή απόσυρση, υποχώρηση, διπλωματία. Όποιος έλαβε αυτόν τον χρησμό, ή θα δείξει διπλωματία ή θα καταστραφεί· γενικά συμβαίνει το δεύτερο· σπάνιοι άνθρωποι μπορούν να χειρισθούν σοφά αυτήν την κατάσταση.

Εσύ που έλαβες τον χρ., είσαι το 1 (δυνατό) που αντιμετωπίζει το 3 (αδύναμο)· ο κανόνας λέει: το 3 νικά το 1. Το 1 αποβαίνει 4 (ελαφρύ)· το ελαφρύ ερχόμενο σε επαφή με το αδύναμο (3 στη δεύτερη θέση) πάλι νικιέται. Άλλωστε, το 4 (ελαφρύ) στην 3 θέση (νούς) δείχνει και επιπολαιότητα. Το 3 (ο εχθρός εν προκειμένω) νικά καί προς τις δυό κατευθύνσεις (καί το 1 καί το 4), γι’ αυτό λέει «κόβει το βόδι στη μέση». Όταν το 1 νικιέται, είναι λόγω της μόνωσης και της γήρανσης· όταν το 4 νικιέται, είναι γιατί λείπει η σοφία.

Το κάθε πράγμα αποτελείται απο αντίθετα· παράδειγμα, ο κάθε κύκλος είναι δύο αντίθετα ημικύκλια. Όσο υπάρχει ζωή και υγεία, τα δύο αντίθετα μαζί είναι ένα πράγμα. Υπάρχει κάτι που ενώνει τα αντίθετα σε ένα: στον κύκλο, είναι το κέντρο· στο βόδι, είναι η μέση (οσφύς)· στο κράτος, είναι η ειλικρίνεια.

Ολοφάνερα αυτού του χρ. ανάπτυξη είναι το 6γραμμο 23 του周易 (3), το οποίο ονομάζεται剝“påk”. Αυτό είναι απόδοση του ΒίΞ- (κόβει). Κανονικά το剝 σημαίνει «γδέρνει, αποφλοιώνει, στερεί», περιλαμβάνει στα δεξιά 刂 (μαχαίρι) ενώ το αριστερά στοιχείο 彔 υποτίθεται πως παρίστανε ένα δέντρο με κομματάκια κομμένα απο το φλοιότου· στην πραγματικότητα δέν παρίστανε δέντρο, αλλα ένα βόδι (και μάλιστα οι γραμμούλες δεξιά και αριστερά του彔 πιθανώς εννοούσαν τα μυρμήγκια που του επιτίθενται. Γράμματα που προήλθαν απο σκίτσα δέντρων είναι τα 木未末朱, ενώ το彔 πολύ περισσότερο μοιάζει με γράμματα που προήλθαν απο σκίτσα ζώων, όπως 彖彙象易麁). Περισσότερα για το 6γραμμο 23(3), στη σχετική σελίδα.

Το χρησιμότερο μέρος του 6γράμμου, η συμβουλή: 象 το παλιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：山το βουνό (πάνω 3γραμμο) 附 προσαρτάται (στηρίζεται) 於 στη 地 γή (το κάτω τρίγραμμο)，(αυτό είναι το 6γραμμο που ονομάζεται) 剝 (ΒίΞ-)  «κόβουν»。上 ο ανώτερος (προϊστάμενος) 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 厚 ενισχύοντας下 του κατώτερους (υφισταμένουςτου, τη «βάση»του) 安 ασφαλίζει 宅 το σπιτικότου (δηλαδή το σύστημα του οποίου ηγείται)。厚 σημαίνει ενισχύω, ενδυναμώνω, κάνω κάτι γερό. Πώς ενδυναμώνεται η βάση, οι υφιστάμενοι; ο B. Brecht εξηγεί: «η δικαιοσύνη είναι το ψωμί του λαού». Για να μπορεί και κυρίως για να θέλει ο λαός να διαφυλάξει το κράτος και τον ηγέτητου, πρέπει να είναι χορτάτος ο λαός απο όλα τα αγαθά· τότε πρόθυμα θα πολεμήσει κιόλας για να υπερασπισθεί το κράτος και τον ηγέτητου. Τίποτε άλλο δέν μπορεί να χορτάσει τον λαό, παρα μόνο η δικαιοσύνη. Τα αγαθά τα παράγει ο ίδιος ο λαός· δέν είναι δουλειά του ηγέτη να παράγει και να ταΐζει το λαό. Δουλειά του ηγέτη είναι να φροντίζει ωστε εκείνοι που εργάζονται και παράγουν, να απολαμβάνουν τον καρπό της εργασίαςτους, ενώ οι άχρηστοι να μήν μπορούν να κλέβουν το μόχθο των αλλονών. Αυτό λέγεται δικαιοσύνη. Όταν υπάρχει αυτή η δικαιοσύνη, ο λαός είναι και υλικά και ηθικά χορτάτος. Αντιθέτως, όταν οι χρήσιμοι άνθρωποι δυστυχούν ενώ οι άχρηστοι κλέβουν το μόχθο των άλλων, ο λαός είναι δυσαρεστημένος, με την πρώτη ευκαιρία θα πουλήσει τον αφέντητου. Παράδειγμα το Βυζάντιο: όταν υπερίσχυσαν στο κράτος οι «δυνατοί» (μεγαλογεωκτήμονες) μετατρέποντας όλους τους αγρότες σε δουλοπάροικους, ο λαός ήταν δυσαρεστημένος, δέν υπήρχε πιά στρατός, παρα μόνο μισθοφόροι (γιατί κανείς δέν ήθελε να πολεμήσει χωρίς να έχει δικήτου γή, χωρίς να έχει «στον ήλιο μοίρα»). Γι’ αυτό 300 οικογένειες Οθωμανών κατέκτησαν ολόκληρο Βυζάντιο. Ακόμη και όταν ήρθαν οι Οθωμανοί πρό των πυλών, η κεντρική ηγεσία δέν ήθελε να εκτοπίσει τους «δυνατούς» για να βάλει στη θέσητους Οθωμανούς – αυτό που τελικά ο λαός προτίμησε (αλλα το κράτος είχε πιά χαθεί).

Το βουνό αποτελείται απο γή, και στηρίζεται πάνω στη γή, αυτή η εικόνα βγαίνει απο τα 2 τρίγραμμα. Πώς μπορεί λοιπόν το βουνό να στερεωθεί για να μήν κατολισθήσει; Δυναμώνοντας τη γή πάνω στην οποία πατάει. Το σπίτι θεμελιωμένο στο βράχο δέν πέφτει· εκείνο πέφτει που θεμελιώθηκε στην άμμο. Το βουνό είναι η ηγεσία, γή είναι ο λαός, οι υφιστάμενοι. Όταν οι υφιστάμενοι είναι υγιείς, η ηγεσία δέν πέφτει. Η δέ ηγεσία των υφισταμένων εξαρτάται απο τη δικαιοσύνη, καθώς είπαμε. Ο ηγέτης πρέπει να ακούει τον λαό (να είναι δεκτικός, να φροντίζει για το λαό καθώς δείχνει το κάτω τρίγραμμο ☷) ωστε να στερεώνει τη θέσητου καθώς δείχνει το επάνω τρίγραμμο ☶. Απ’ αυτά εξαρτάται άν η έκβαση αυτού του χρησμού θα είναι ευτυχής ή όχι.

Επικολλώ απο μιά άλλη εργασίαμου: Για του 3^ου βιβλίου (απο τα Wedaas) του 62 κεφαλαίου την 10^η στροφή, της κινεζικής αριθμολογίας το βιβλίο τί λέγει ακούστε: (απο τους αριθμούς 3, 62, 10, παίρνοντας του κάθε αρθιμούς τις μονάδες, το τελευταίο ψηφίο, βγαίνει ο αριθμός 320)· 320 αριθμός αυτά λέει: 風起西南、紅日當天; 奇門妙訣、一掌能看。Άς ερμηνεύσουμε: 風άνεμος起σηκώνεται西δυτικά 南νότια、紅κόκκινος 日ήλιος 當καταμεσίς 天ουρανό。奇εκπληκτική 門πύλη 妙υπερφυσικό 訣μυστικό τέχνασμα、一μία 掌κίνηση της παλάμης 能μπορείς 看παρατηρήσεις。=Άνεμος σηκώνεται στα νοτιοδυτικά, (ωστόσο) κόκκινος (=ευμενής) ήλιος μεσουρανεί. Της εκπληκτικής πύλης το υπερούσιο μυστικό τέχνασμα με την πρώτη χρήση μπορείς να το διαπιστώσεις. Στον κόσμο του Θεού η τάξη βασιλεύει, άν η τάξη κάποτε χαλάει, αυτό πάντοτε απο τη νοτιοδυτική μεριά ξεκινά. Τα νοτιοδυτικά μέρη όταν ευκαιρία βρούν ανταρσία κάνουν. Η ανταρσίατους είναι σάν τον άνεμο, ο Θεός είναι σάν τον ήλιο. Μπορεί της γής ο άνεμος να ενοχλήσει τον ήλιο; - όχι, ποτέ. Οι άνθρωποι που όσο κι άν οι άλλοι εναντιώνονται στου Θεού τον νόμο εμμένουν, κρατάνε την πύλη του απίστευτου. Η πύλη του απίστευτου είναι μιά διδασκαλία που όταν την κατανοήσεις μπορείς να εξηγήσεις όλα τα μυστήρια. Η πύλη του απίστευτου κατέχει ένα κόλπο, ένα υπερφυσικό, υπερούσιο μυστικό τέχνασμα, με το οποίο αποκαθίσταται η επαφή με τον υπέρτατο κύριο και κάθε ανταρσία κατανικιέται, και αυτό μπορείς να το διαπιστώσεις ακόμη και με την πρώτη χρήση αυτού του μυστικού, το οποίο είναι τα εξής λόγια: (βλέπε εδώ για την προφορά):

OOOM VUR VY!WA: SYwA!:) TA!T SAWITY!R WA!RE,NIjAM)

VA!RGO DEWA!SJA DhIIMAHI) DhI!JO JO! NA: PRAKODA!JAAT))

 

38(1) ▫3-1-4▫

Ο χρ. 36 περιέγραψε την αθλιότητα, ο δέ χρ. 37 την κατάληξη της αθλιότητας με τη μορφή της άλωσης ενός κράτους. Αφού λοιπόν ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ περιέγραψε την αθλιότητα ώς το αποκορύφωμάτης, εν συνεχείᾳ σκέφθηκε να βάλει τον χρ. 38 που περιγράφει τον γλυτωμό απο την αθλιότητα.

Ο Talat Tekin λέει οτι ο sir G. Clauson διάβασε σωστά τον χρ., το οποίο δέν είναι ακριβές, αφού στο λεξικότου ο G. Clauson παίρνει τη φράση ώς ΤΕγγΡί ΟΥΝΑ-ΜΑΔΟΥΚ ΑβΙΝΞΟΥ = «η παλλακίδα την οποία ο Ουρανός (heaven) δέν ευνόησε». Σ’ αυτό ο G. Clauson παρασύρθηκε απο την κανονική οθωμανική σύνταξη, κατα την οποία οι μετοχές σε –ΔΟΥΚ / -ΔΙΚ (που φανερώνουν το πραχθέν υπο ορισμένου ποιητικού αιτίου) χρησιμοποιούνται σχεδόν πάντοτε ώς επιθετικοί προσδιορισμοί του ουσιαστικού που έπεται· σε καμιά περίπτωση στο ιρκ ΒίτίΓ όμως μετοχή σε –Δ(ΟΥ)Κ δέν χρησιμοποιείται έτσι· στο ιρκ ΒίτίΓ πάντοτε αυτές οι μετοχές αναφέρονται στο ρήμα (πρόταση) που προηγείται, και όχι στο ουσιαστικό που έπεται. Την εποχή που δημιουργήθηκε το ιρκ ΒίτίΓ, ο επιθετικός προσδιορισμός πάντοτε ακολουθούσε (ετίθετο μετά) το προσδιοριζόμενότου.  Έτσι κι εδώ, ο χρ. λέει: στα καλάμια ανάμεσα έμεινε, ΤΕγγΡί ΟΥΝΑ-ΜΑΔΟΥΚ = το οποίο ο Θεός δέν ενέκρινε. Με άλλα λόγια: ο Θεός δέν ενέκρινε το οτι έμεινε (το άτομο) μές τα καλάμια. Το ΤΗΡ (λέει) το λέει πάντοτε ο χρησμός· εδώ όμως, το λέει και ο Θεός αποφαινόμενος: η παλλακίδα βασίλισσα να γίνει. (Βέβαια, άν το καλοσκεφθούμε, το ΤΗΡ που υπάρχει σε κάθε χρησμό, έχει πάντοτε νοητό υποκείμενο «ο Θεός» αφού χρησμός είναι ο λόγος του Θεού).

Το να πάρουμε το ΟΥΝΑ-ΜΑΔΟΥΚ ώς προσδιορισμό του ΑβΙΝΞΟΥ (παλλακίδα), είναι όχι μόνο γραμματικώς αδύνατον, αλλα και πραγματολογικώς άτοπο· αφού είναι σαφές οτι η παλλακίδα θα γίνει βασίλισσα, ακριβώς επειδή την ευνόησε ο Θεός (άν δέν την ευνοούσε, θα έμενε για πάντα μές τα καλάμια). Άν μου πείτε «νά, ήταν η παλλακίδα που δέν την ευνόησε ο Θεός, αλλα ύστερα την ευνόησε», αυτό έπρεπε να δηλωθεί ρητά: έπειτα την ευνόησε. Αλλιώς, παίρνοντας το ΟΥΝΑ-ΜΑΔΟΥΚ ώς προσδιορισμό του ΑβΙΝΞΟΥ, το νόημα αναγκαστικά είναι οτι: ο χρησμός (μή ταυτιζόμενος με το Θεό) λέει οτι η παλλακίδα θα γίνει βασίλισσα παρόλο που δέν την ευνόησε ο Θεός. Αυτό σημαίνει πως είναι δυνατόν κάτι να γίνει παρά το θέλημα του Θεού – ὃπερ άτοπον κατα τους αρχαίους, άν και απολύτως αποδεκτό για τους σημερινούς δυτικούς: τέτοια είναι η θρησκευτικότητα των σημερινών δυτικών: άν και στο δολλάριο επάνω γράφουν “in God we trust”, δέν πιστεύουν στο Θεό· πιστεύουν στο ίδιο το δολλάριο.

Άν γιγνώσκομεν αυτό που αναγιγνώσκομεν, η σωστή ανάγνωση είναι: «στα καλάμια ανάμεσα (δηλαδή στην αθλιότητα μέσα) έμεινε (η παλλακίδα), γεγονός το οποίο ο Θεός δέν ενέκρινε· (συνεπώς) ο Θεός λέει «η παλλακίδα να γίνει βασίλισσα».

Τα καλάμια τα ξανασυναντήσαμε και στον χρ. 10· όπως εκεί, έτσι και εδώ τα καλάμια συμβολίζουν τις αθλιότητες της ζωής: ανέχεια, ανελευθερία, αναγκαστική συμβίωση με κατώτερους, μικρόψυχους, χαιρέκακους και φθονερούς ανθρώπους· τα καλάμια είναι η σκληρή ζωή, η αφάνεια, ο πάτος της κοινωνίας. Η έκφραση «ΚΑΜΗς ΑΑΡΑ ΚΑΛΜΗς» θυμίζει την έκφραση που βρέθηκε στις παλαιοtwepquroικές επιγραφές «ΙΔΑ ΤΑςΔΑ ΚΑΛΜΗς» = «έμειναν στους θάμνους και στις πέτρες»· έχω σημειώσει πως η φράση αυτή χρησιμοποιήθηκε στον χρ. 16(3), αντίστοιχο του 28(1)· σε ένα βιβλίο για την ιστορία της twepquroικής λογοτεχνίας διάβασα οτι η έκφραση αυτή, «έμεινε στους θάμνους και στις πέτρες», έχει βρεθεί και στα Κινέζικα. Η παροιμιώδης αυτή χρήση βρίσκεται και σε μιά σουμερική παροιμία: «για να δεί τη στέππα, βγήκε απο την πόλη», αντίστοιχη της ελληνικής «θα αφήσουμε το γάμο για να πάμε στα πουρνάρια;»· μεσοποταμιακά κείμενα μιλάνε για τους “.saabu .seeri”, δηλαδή κατοίκους της στέππας, που ήταν οι αθίγγανοι της εποχής εκείνης, οι πλέον υποβαθμισμένοι οικονομικά και πολιτιστικά πληθυσμοί.

Αυτός που πήρε τον χρησμό, είναι ο άνθρωπος που έμεινε ανάμεσα στα καλάμια. Είναι παλλακίδα, ό,τι κατώτερο στην κοινωνική ιεραρχία. Σ’ αυτά ωστόσο δέν συναινεί ο Θεός, γι’ αυτό ο χρ. υπόσχεται οτι θα έχεις θεαματική άνοδο: απο παλλακίδα θα γίνεις βασίλισσα, η ψηλότερη θέση μέσα στην κοινωνία ύστερα απο τη θέση του βασιλέα (ΧΑΝ). Υποθέτω πως αυτόν τον χρησμό θα έπαιρνε ο Ιωσήφ της Παλαιάς Διαθήκης, που τον απέρριψαν τα αδέρφιατου και τον άφησαν να πεθάνει· αλλα εκείνος έφτσε να γίνει ο μεγαλύτερος άρχοντας στην Αίγυπτο, και τα αδέρφιατου να τον ικετεύουν για να ζήσουν.

Ο θεσμός της παλλακείας είναι παμπάλαιος· οι βασιλείς (ΧΑΝ) των Twépquroων είχαν παλλακίδες, αλλα η κανονική σύζυγος, η βασίλισσα, ήταν μία· το ίδιο ίσχυε σε όλον τον κόσμο όπου υπήρχαν βασιλείς ή άρχοντες· έτσι και οι βασιλείς της Ελλάδας, όπως βλέπουμε στο έργο του Ομήρου.

Στο χειρόγραφο του ιρκ ΒίτίΓ η βασίλισσα ονομάζεται ΧΑΤΟΥΝ, που είναι σογδιανής προέλευσης λέξη, αλλα στο αρχικό κείμενο η λ. ήταν (καθώς έχω δείξει σε άλλο κεφάλαιο) ΧΑΝΙΜ (απο ΧΑΝ = βασιλέας + παραγωγική κατάληξη –ΙΜ που δηλώνει το θηλυκό γένος). (Όσοι γνωρίζουν Οθωμανικά, ας μήν παρασυρθούν απο τις σημερινές σημασίες των λέξεων, που το ΧΑΤΟΥΝ έχει γίνει ΚΑΔΙΝ = γυναίκα, ενώ το ΧΑΝΙΜ = κυρία. Παλιότερα οι λ. αυτές σήμαιναν κυριολεκτικά «βασίλισσα»).  

Τώρα γεννώνται τα ερωτήματα: πρώτον, γιατί βρισκότανε, ώς παλλακίδα, στον πάτο της κοινωνικής ιεραρχία, και ανάμεσα στα καλάμια (αθλιότητες); Δεύτερον, γιατί ο Θεός θέλησε ωστε η παλλακίδα απο τον πάτο της κοινωνίας να φτάσει στην κορυφή;

Στο πρώτο ερώτημα δύο απαντήσεις είναι πιθανές: είτε βρισκόταν στην αθλιότητα λόγω αδικίας που διέπραξε, όπως το υποκείμενο του προηγούμενου χρησμού, είτε βρισκόταν σε εκείνην την αθλιότητα για χάρη της δικαιοσύνης. Διότι, όταν η αδικία επικρατεί στην κοινωνία, ο έντιμος άνθρωπος δέν δέχεται να συμμετάσχει σε μιά τέτοια κοινωνία· έτσι, διαλέγει μιά θέση ταπεινή, όπου να μήν ευθύνεται για αυτά που γίνονται στην κοινωνία, είτε αποσύρεται μακριά απο τους ανθρώπους· χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Ιωάννη, προδρόμου του Χριστού, που έφυγε να ζήσει στην ερημιά· και όταν έστειλαν οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι και τον ρώτησαν «τί είσαι; ο Χριστός;» έλεγε «όχι» - «τότε τί είσαι;» - «είμαι ‘φωνή βοῶντος εν τῇ ερήμῳ’».

Υπάρχουν άλλοι χρησμοί στο ιρκ ΒίτίΓ που ρητά μιλούν για μετάνοια· το υποκείμενο του χρ. μετανιώνει για την άπρεπήτου συμπεριφορά, μετανοεί, και σώζεται· στον παρόντα χρησμό όμως δέν γίνεται κανένας λόγος για μετάνοια· άρα, η αθλιότητα της παλλακίδας ανάμεσα στα καλάμια δέν οφείλεται στην ανηθικότητάτης, όπως η αθλιότητα του προηγουμένου χρησμού· στον προηγούμενο χρησμό «δέν έχεις χαρά, δέν έχεις ούτε κατατρεγμό απο την τύχη»· στον παρόντα χρησμό όμως έχεις όντως ΚΟβΙ, κατατρεγμό απο την τύχη, κατατρεγμό απο κακά δαιμόνια· ο κατατρεγμός αυτός είναι γιατί θέλησες να μείνεις πιστός στο δρόμο του Θεού, γι’ αυτό παραγκωνίστηκες απο τους ανθρώπους· επειδή είχες αρετή έπεσες στη δυσμένεια των ανθρώπων, και έτσι απέδειξες οτι σέβεσαι το Θεό ακόμη και όταν αυτό είναι κατα τα ανθρώπινα εις βάροςσου. Ακριβώς αυτό αναγνωρίζοντας ο Θεός σου δίνει εύνοια ωστε απο τον πάτο να φτάσεις στην κορυφή. (Περισσότερα επ’ αυτού θα πούμε στη συμβουλή του αντίστοιχου 6γράμμου).

Απο άποψη μορφής, είναι εμφανές το λογοπαίγνιο ΚΑΜΙΙς – ΚΑΛΜΗς. Κατα τα άλλα, κυριαρχούν εδώ οι έρρινοι φθόγγοι, γγ, Ν, Μ. Σημειωτέον οτι και το ΑΑΡΑ ήταν *γγΑΑΡΑ (αντιστοιχεί στο σουμερικό “muru(b)” προφερόμενο ŋooro = μέσο. Το –b στο “muru(b) είναι το κτητικό πρόσφυμα –“bi” της Σουμερικής, όπως και το twepquroικό ΑΑΡΑ με το κτητικό πρόσφυμα συχνότατα γίνεται ΑΑΡΑΣΙ. Δέν γνωρίζω απο τί άρχιζαν τα ΟΥΝΑ- (συναινεί) και ΑβΙΝΞΟΥ (παλλακίδα). Πάντως, όπου βλέπουμε twepquroική λ. να αρχίζει απο φωνήεν, τις περισσότερες φορές υπήρχε κάποιος φθόγγος στην αρχή, δηλαδή ὐ- / ἰ- / γγ- / )h-, ενίοτε και λ- ή δ-, που χάθηκε. Τα λ- ή δ- κανονικά αφήνουν ένα ἰ-, κάποτε όμως και αυτό το ἰ- έχει χαθεί.

Οι έρρινοι φθόγγοι εδώ υποβάλλουν μιά αίσθηση πνευματικότητας.

Οι αριθμοί του χρησμού: 314, θυμίζουν τους αριθμούς του προηγουμένου: 134. Καί το 314 βγάζει το τρίγραμμο ☱ («λίμνη»), που και εδώ σχετίζεται με το ζώδιο των Ιχθύων (διότι ο αριθμός που καθορίζει το 3γραμμο είναι το 4 στην τρίτη θέση που δείχνει το ζώδιο των Ιχθύων), σημαίνει λοιπόν εξάρτηση, αδύνατη θέση. Όμως, ο λαβών τον παρόντα χρ. είναι το αρχικό 3 (αδύναμο) που συναντά το μεσαίο 1 (δυνατό), και ο κανόνας λέει οτι το αδύναμο νικάει το δυνατό· αποβαίνει 4 (ελαφρύ) που ερχόμενο σε επαφή με το μεσαίο 1, πάλι το 4 νικά (το ελαφρύ νικάει το δυνατό). Έτσι, άν και ο πρωταγωνιστής είναι σάν φυλακισμένος, παραγκωνισμένος, σάν παλλακίδα (με όλα αυτά σχετίζεται το ζώδιο των Ιχθύων), υπερισχύει συντριπτικά, όπως η παλλακίδα που φτάνει να γίνει βασίλισσα.

Ο χρ. αυτός είναι η πρώτη μορφή του 50(3), που ονομάζεται 鼎. Το παλαιότατο αυτό γράμμα αποδίδει το σκίτσο ενός τρίποδα, προφερόμενο “tieng”, είναι εύκολο να καταλάβουμε οτι είναι απόδοση της twepquro. λ. ΔιΕγγ, αργότερα ΤΕγγ(Ε)Ρί = Θεός. Για την πανανθρώπινη ρίζα djeŋ μπορείτε να κάνετε αναζήτηση στο http://users.sch.gr/ioakenanid/homosapiens.htm όπου θα προσέθετα ώς ομόρριζα το ελληνικό όνομα Ζήνων και το Πολυνησιακό Tangaloa = Θεός. Η πρώτη μορφή της twepquro. λέξης ήταν ΔιΕγγ =Θεός, με το πρόσφυνα –ΕΡ (κοινότατο πρόσφυμα, είδος άρθρου, στην παλαιά twepquro. και στις περισσότερες αρχαίες γλώσσες) έγινε ΔιΕγγΕΡ (αυτό βρίσκεται στα Σουμερικά ώς “diŋir”), και με την επιθετοποιητική κατάληξη –ί (εξίσου πανανθρώπινα κοινή κατάληξη όπως και το –(Ε)Ρ) έγινε ΔιΕγγΕΡί, το οποίο απαντά την εποχή του σωζομενου χειρογράφου του ιρκ ΒίτίΓ ώς ΤΕγγΕΡί ή ΤΕγγΡί. Το ΤΕγγΕΡί αρχικά σήμαινε «ουράνιος», θεϊκός, άγιος· έπειτα όμως πήρε καί τις σημασίες του ΔιΕγγ = Ουρανός (με την έννοια: Θεός) και ΔιΕγγΕΡ = Θεός, οι οποίες λ. ΔιΕγγ και ΔιΕγγΕΡ χάθηκαν απο τις twepquro. γλώσσες. Σ’ αυτόν τον χρ. όπου συναντούμε τη λ. ΤΕγγΡί, στο αρχικό κείμενο ήταν ΔιΕγγΕΡ (θα πούμε γι’ αυτό και στην εξέταση του 50(3)). Η λ. ΔιΕγγ(ΕΡ) στην παλιά twepquroική γραφή γραφόταν με το σκίτσο , το οποίο ακριβώς χρησιμοποίησαν έπειτα οι Κινέζοι για την απόδοση του (ομόρριζου) κινέζικου “t῾ien” = ουρανός, Θεός, σήμερα γράφεται 天, του οποίου η αρχική μορφή ήταν  που βρίσκεται στα παλαιότατα κινέζικα κείμενα, σε μπρούτζινα ιερά σκεύη απο τις δυναστείες 商 και 周. Αυτό το  ήταν η παράσταση που δείχνει τί ήταν ο Θεός για τους παλαιούς ανθρώπους: μιά απέραντη προσωπικότητα με απέραντο σώμα (περίπου ανθρωπόμορφο) απο ο οποίο οι άνθρωποι βλέπουν μόνο το κάτω μέρος:  ώς ουράνιο θόλο. Αόρατο για τους ανθρώπους είναι το ανώτερο σώμα του Θεού:. Όταν οι Κινέζοι είδαν στο twepquroικό πρωτότυπο το γράμμα , ακούγοντας τους Twépquroους να το προφέρουν ΔιΕγγ, το απέδοσαν με το  που μοιάζει τόσο πολύ με το ανωτέρω γράμμα του ουρανού αλλα προφερόταν στα Κινέζικα ολόιδια με το ΔιΕγγ· γι’ αυτό νόμισαν οι Κινέζοι πως πρόκειται για το  που ύστερα έγινε 鼎, αντί να αντιγράψουν επακριβώς το γράμμα «Θεός» που υπήρχε στο πρωτότυπο, το οποίο στην όψιμη Κινέζικη γραφή θα κατέληγε σε 天. Άλλωστε ο τρίποδας 鼎 ήταν ιερό σκεύος, σύμβολο μεγαλοσύνης και αυτοκρατορικής εξουσίας. «Θεός» λοιπόν ήταν η αρχική ονομασία του 6γράμμου 50(3), ο οποίο μιλά για τις ενέργειες του Θεού. Οι νεοέλληνες αρεσκόμαστε να λέμε «ανεξιχνίαστες οι βουλές του Υψίστου» (πράγμα που δείχνει την προστυχιά της εποχήςμας, διότι θεωρώντας οτι δέν μπορούμε να ξέρουμε τί θέλει ο Θεός, κάνουμε ό,τι μας αρέσει χωρίς κάν να λογαριάζουμε άν αρέσει στο Θεό, άν πιστεύει κανείς σε Θεό)· οι παλιοί λαοί όμως ρωτούσαν το Θεό, και ο Θεός απαντούσε μέσω διοσημιών και κλήρων (χρησμών)· έτσι ήταν σε θέση να γνωρίζουν τί θέλει ο Θεός, τουλάχιστον όσον αφορά τον άνθρωπο. Για τις επιμέρους γραμμές του 50(3), γράφω σ’ αυτήν τη σελίδα. Τώρα να δούμε τη συμβουλή επ’ αυτού του χρησμού:

象 το παλαιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：木 στο ξύλο (το κάτω τρίγραμμο) 上 επάνω 有 υπάρχει 火 φωτιά (το πάνω τρίγραμμο): Αυτό είναι το 6γραμμο που ονομάζεται 鼎 «ο Θεός» (οι ενέργειες του Θεού)。君子 ο αληθινός άρχοντας (ο ανώτερος άνθρωπος) 以 το χρησιμοποιεί ώς εξής: 正 κάνοντας σωστή 位 τη θέση(του) 凝 στερεοποιεί (δηλαδή «καλουπώνει», διαμορφώνει) 命 τη μοίρα(του)。Πάντα το κείμενο της συμβουλής έχει τέτοια καταπληκτική περιεκτικότητα!

Πρέπει να πώ πολλά για να εξηγήσω τέσσερις μονοσύλλαβες λέξεις. Πώς απο τα δύο τρίγραμμα βγαίνει το νόημα του 6γράμμου; Φωτιά πάνω απο το ξύλο! αυτό είναι το σύμβολο της δημιουργίας ολόκληρου του Σύμπαντος! Απο την ύλη δημιουργείται ενέργεια· αρχικά υπήρχε μιά άμορφη ακίνητη αδρανής μάζα· σε μιά στιγμή, η μάζα αρχίζει να κινείται και να παίρνει μορφή, απο την άμορφη μάζα δημιουργείται ενέργεια, και η ενέργεια κινεί την ύλη και φωτίζει. Δημιουργείται ο ήλιος, τρώει ύλη και την μετατρέπει σε ενέργεια, με αυτήν την ενέργεια φωτίζει, ζεσταίνει και δίνει ζωή. Αυτή είναι η εικόνα της ζωής του Σύμπαντος. Έπειτα ο άνθρωπος βάζει φωτιά σε μερικά ξύλα, σ’ αυτή την φωτιά προσφέρει απο την τροφήτου ώς θυσία, καίγεται και ευωδιάζει, τρώει ο άνθρωπος την υπόλοιπη τροφή, που ο Θεός την έχει ευλογήσει αφού απο αυτήν προσφέρθηκε θυσία, και έτσι λαμβάνει ο άνθρωπος ζωή και ευτυχία απο το Θεό. Ό,τι σωστό πράττουμε στη ζωή, είναι μιά θυσία: χάνουμε κάτι το κατώτερο για να κερδίσουμε κάτι το ανώτερο. Ό,τι σφάλμα πράττουμε, είναι μιά ανάποδη θυσία: καταστρέφουμε το καλό για χάρη του χειρότερου. Η ορθότητα είναι κατα Θεόν διαγωγή. Ο ανώτερος άνθρωπος τα γνωρίζει αυτά· μπορεί να βρεθεί σε άθλιες συνθήκες, εξ αιτίας εκεινών που επιδίδονται στο κακό. Και τότε όμως ο σωστός άνθρωπος κάνει σωστό το πόστοτου για να διαμορφώσει τη μοίρατου. 正位 = κάνει σωστό το πόστοτου, δέν σημαίνει οτι πιάνει ένα πόστο που να είναι σωστό (αυτό θα λεγότανε 位正), αλλα εκείνο το πόστο στο οποίο βρέθηκε, το κάνει σωστό· δηλαδή, το καθήκον που έχει σε εκείνο το ταπεινό πόστο, το κάνει σωστά, ηθικά, ευσυνείδητα. Με αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος διαμορφώνει ο ίδιος τη μοίρατου. Η μοίρα λέγεται 命 που ετυμολογείται ώς «εντολή» (του Θεού), ο Θεός είναι εκείνος που ορίζει τη μοίρα, αλλα στην πραγματικότητα ο ίδιος ο άνθρωπος διαμορφώνει τη μοίρατου· διότι, όταν ο Θεός ευαρεστείται απο τη σωστή διαγωγή του ανθρώπου, του ορίζει καλύτερη μοίρα· μέχρι και την παλλακίδα την κάνει βασίλισσα. «Μπράβοσου, υπηρέτη άξιε και πιστέ! αφού στα λίγα ήσουν αξιόπιστος, και στα πολλά εξουσία θα σου δώσω!», λέει η παραβολή της Καινής Διαθήκης. Αυτός ο χρησμός αφορά ολόκληρο το βιβλίο της μαντικής, καθότι ο κολοφών (επίλογος) του ιρκ ΒίτίΓ λέει: «αυτό το βιβλίο μαντικής είναι καλό· χάρις σ’ αυτό ο καθένας είναι κύριος της ίδιαςτου της μοίρας». Πώς μπορεί ο άνθρωπος, ο οποιοσδήποτε, να είναι κύριος της μοίραςτου; - πράττοντας σωστά το καθήκοντου στη θέση όπου βρίσκεται, απαντά αυτός ο χρησμός. Ο βασιλέας έχει παλλακίδες όσες θέλει· χρειάζεται όμως μία βασίλισσα, και δέν μπορεί να βάλει οποιαδήποτε στη θέση της βασίλισσας· πρέπει να έχει ήθος αντάξιο μιάς βασίλισσας. Αφού δέν βρίσκει καμιάν άλλη με ήθος, παίρνει για βασίλισσα μιά παλλακίδα· είναι απο το κατώτατο στρώμα της κοινωνίας, αλλα σημασία έχει το ήθοςτης. Χάρις στην ορθότητάτης η παλλακίδα έγινε βασίλισσα· δέν έγινε κατα τύχη.

Ο περίφημος ψυχαναλυτής C. G. Jung, ένας απο τους λίγους ανθρώπους που έκαναν τον κόσμο να ενδιαφερθεί για το周易(3), ζήτησε χρησμό, με τη μέθοδο του周易(3), ρωτώντας τί είναι το ίδιο το周易(3)· ώς απάντηση πήρε αυτό το εξάγραμμο, το 50(3), (στο οποίο κινούνταν οι γραμμές 4^η και 5^η). Βέβαια, ο ίδιος ο C. G. Jung δέν μπόρεσε ποτέ να καταλάβει το νόημα του χρησμού, γιατί δέν ήταν αναγνώσιμο το周易(3). Μόνο αυτή εδώ η εργασία που γράφω τώρα καθιστά αναγνώσιμο το周易(3), απο τον καιρό που χάθηκε το twepquroικότου πρωτότυπο. Τώρα ξέρουμε τί είπε στον C. G. Jung το ίδιο το βιβλίο για τον εαυτότου: «είμαι το βιβλίο χάρις στο οποίο ο καθένας καθίσταται κύριος της μοίραςτου, καθότι του δείχνω ποιό είναι το σωστό στην κάθε θέση όπου βρίσκεται». Το οτι ο χρ. 50(3) μετατράπηκε σε ¦||¦|| 巽57(3), αντίστοιχο του 10(1) = «ΕΣΝΕCΕΝ ΒΑΡς ΜΕΝ», σημαίνει οτι το βιβλίο μίλησε εν συνεχεία για την κατάντιατου στη σημερινή εποχή: «τώρα όμως, η μοίρα το θέλησε να βρεθώ μέσα στα καλάμια, μέσα στην αθλιότητα, κανείς δέν ξέρει να με διαβάσει, γιατί δέν έχει το πρωτότυπο· και σ’ αυτήν την κατάντια μέσα όμως, και πάλι δείχνω οτι είμαι τίγρη, έχω δύναμη, και πάλι επιβάλλω τον σεβασμό».

 

39(1) ▫2-2-4▫

Στον προηγούμενο χρ. η αθλιότητα ξεπερνιέται, η φιλοδοξία εκπληρώνεται· αυτό συνειρμικά φέρνει την αντίθετη περίπτωση, που η αθλιότητα δέν ξεπερνιέται και η φιλοδοξία δέν εκπληρώνεται: αυτή είναι η κατάσταση του χρ. 39.

Δέν υπάρχει γυναίκα απο της οποίας τους προσωπικούς αριθμούς να μή βγαίνει αυτός ο χρ. 39(1) ή ο 43(1) (ΤΟγΑΝ ΟΙCΥζ QΟΥςΙ…). Άν και ο καθένας μπορεί να πάρει οποιονδήποτε χρησμό, αυτοί οι δύο χρησμοί είναι τυπικά γυναικείοι, ιδίως ο παρών χρ. 39(1). Πράγμα που δείχνει τί παιχνίδι παίζεται στη ζωή της κάθε γυναίκας: δέν λιμπίζεται τα ελεύθερα αγαθά και τους ελεύθερους άντρες· λιμπίζεται τα αγαθά των αλλονών και τους άντρες που αλλού ανήκουν. Οπότε εμφανίζεται ο χρ. 39(1), ή ο 43(1) που θα αναλύσουμε λίγο αργότερα.

Οι αριθμοί 224 βγάζουν το τρίγραμμο ☷ («γή») που δείχνει παθητική κατάσταση. Ιδιαίτερη σημασία έχει εδώ το 4, γιατί είναι ο διαφορετικός απο τους άλλους δύο αριθμός. Με το 4 στην τρίτη θέση, ο χρ. συνδέεται με το ζώδιο των Ιχθύων, όπως και οι δύο προηγούμενοι χρησμοί. Και εδώ ο χρησμολήπτης / η χρησμολήπτρια βρίσκεται στη θέση του θύματος, δηλαδή κάνει πίσω για χάρη κάποιου άλλου ατόμου.

Ο ερωτών είναι το 2 (στην πρώτη θέση), συναντά το όμοιο 2 (στη δεύτερη θέση), ταιριάζει μαζίτου, χαίρεται, όπως ένας άντρας συναντά μιά κοπέλα που του ταιριάζει και ελπίζει πως θα την κάνει γυναίκατου. Αποβαίνει όμως 4 (στην τρίτη θέση) και το 4 (ελαφρύ) νικιέται απο το 2 (βαρύ). Το συναίσθημα (4) νικιέται απο τη σκληρή ανάγκη (2).

Γίνεται παρήχηση των Τ: ΤΙγΙγ ΤΕΡΤΡΥ. Ο χρ. (στη μορφή που τον έχουμε) αποτελείται απο 2 επτασυλλάβους: ΤΙγΙγ ΤΕΡΤΡΥ ΚίςΕΜΗς – ΚΑΜςΑιΟΥ ΟΥ-ΜΑΤΙΝ ΤΟΥΡΟΥΡ (με συνίζηση: ΚΑΜςΑιΟΥ ΟΥ-ΜΑΤΙΝ).

Ο χρησμολήπτης συναντά ένα άλογο· το χρώματου είναι κανελλί (ΤΙγ)· το χρώμα αυτό ήταν σύμβολο ευτυχίας· ο άνθρωπος σκέφτεται: «βρήκα την ευτυχίαμου· με αυτό το ΤΙγ (κανελλί άλογο) θα είμαι ευτυχισμένος σε όλημου τη ζωή». Θέλει να το καβαλλήσει, να το αποκτήσει. Πάει κοντά και βλέπει οτι το άλογο είναι δεμένο με τον τρόπο που οι Twépquroοι έδεναν τα άλογάτους για να μή μπορούν να μετακινηθούν όταν τα άφηναν κάπου. Και μάλιστα όχι απλώς δεμένο, αλλα σταυρωτά (ΤΕΡΤΡΥ) δεμένο. Το σταυρωτό δέσιμο το φαντάζομαι διαγώνια: το μπροστά δεξί πόδι δεμένο με το πίσω αριστερό, και αντίστροφα. Αυτού του είδους η πεδίκλωση, στα αγγλικά αποδιδόμενη με το ρήμα hobble, στα twepquroικά λεγόταν ΚίςΕ-. Δεδομένου οτι το twepquroικό ς προέρχεται πάντα απο κάποιου είδους Λ, το ρήμα ΚίςΕ- πρέπει να είναι ομόρριζο με τα ελληνικά κλείς (απο KLEEWIS), κλείω (απο KLEWJOO), απο Π.Ι.Ε. ρίζα KLEW. Δήλωνε το ρήμα ΚίςΕ- ένα δέσιμο ασφαλείας, που δέν μπορούσε να λυθεί παρα απο τον νοικοκύρη. Συνεπώς, ο χρησμολήπτης, που λιμπίστηκε το άλογο, αντιλαμβάνεται οτι δέν μπορεί να κινηθεί· όχι το άλογο, ο ίδιος (το άλογο φυσικά και δέν μπορεί να κινηθεί όσο είναι δεμένο, δέν χρειαζόταν να μας το πεί). Το ΚΑΜςΑιΟΥ ΟΥ-ΜΑΤΙΝ αναφέρεται στον λαβόντα τον χρ., το ίδιο όπως και στον χρ. 25(1).

Άν και ο χρ. μπορεί να αναφέρεται σε οποιοδήποτε ποθητό πράγμα, πρωτίστως στον έρωτα αναφέρεται, γι’ αυτό και στον αντίστοιχο χρ. του (3) μπήκε η γυναίκα (女). Ο αντίστοιχος χρ. του (3) είναι ο 54(3) ονομαζόμενος 歸妹. Τί σχέση έχει αυτή η ονομασία με το 6γραμμο; 歸 κανονικά σημαίνει «καταλήγει / φτάνει στον προορισμότου», και πρωτίστως λεγόταν για τη γυναίκα που πηγαίνει, όταν παντρεύεται, στο νέοτης σπιτικό· αυτό ήταν ευτυχία για μιά γυναίκα. Αντιθέτως, το νόημα του χρ. είναι οτι γάμος δέν μπορεί να πραγματοποιηθεί (γιατί το ποθητό άτομο είναι δεσμευμένο με τρίτο πρόσωπο). Στην πραγματικότητα τα 歸妹 δέν έχουν νοηματική σχέση με το αυθεντικό όνομα του χρησμού· έχουν φωνητική σχέση: το μέν 歸 (“kj^wei”) απέδιδε φωνητικώς το ΚίςΕΕ-, το δέ 妹 (“muâi”) απέδιδε φωνητικώς το –ΜΗς, τα δύο μαζί: 歸妹 = ΚίςΕΜΗς = έχει πεδικλώσει. Ωστόσο, απο τη συζήτηση των Κινέζων λογίων (που δέν ήξεραν twepquroικά) με τους αρχαίους Twépquroους μάντεις (που δέν ήξεραν Κινέζικα) πέρασε το νόημα του χρησμού, οτι περι γυναικοδουλειάς πρόκειται, γι’ αυτό και στο  妹 βάλανε το στοιχείο 女 (γυναίκα), γι’ αυτό και στο歸 μέσα βρίσκουμε 帚 (το οποίο υποτίθεται οτι παρίστανε σκούπα, ενώ στην πραγματικότητα παρίστανε «ΟΥζΟΥΝΤΟΝΛΟΥγ» (άτομο με μακρύ φόρεμα, δηλαδή ενήλικη γυναίκα, ήταν μιά εικόνα παρόμοια με το帝 =αυτοκράτορας, το帚 απο το 帝 διέφερε στο κάλυμμα του κεφαλιού).

Το ΤΙγ (κανελλί άλογο) στο εξάγραμμο αποδίδεται με 娣 (“d῾iei”), μιά σπάνια λέξη (δέν χρησιμοποιείται σήμερα) που κι αυτή περιέχει女 (γυναίκα), γιατί οι γραφείς καταλαβαίνανε οτι το ΤΙγ συμβολίζει την ποθητή γυναίκα. Λεπτομερέστερα για το εξάγραμμο βλέπε στην ειδική σελίδα.

Ο αντίστοιχος χρ. στο (4), που είναι «κινεζοποίηση» του (2), είναι ο  58(4), ονομαζόμενος «撮桿抽梯» που θα πεί «σου προσφέρει ραβδιά αλλα σου αφαιρεί τη σκάλα» (δηλαδή σου προσφέρει ραβδιά για να μαζέψεις καρπούς απο δέντρα, αλλα ταυτόχρονα σου αφαιρεί τη σκάλα· τα ραβδιά είναι ανεπαρκή και έτσι δέν αποκτάς κανέναν καρπό). Το 梯 (σκάλα) έχει το ίδιο φωνητικό στοιχείο 弟 που έχει και το娣. Τα δύο γράμματα (娣 και梯) μοιάζουν μεταξύτους, ωστε φαίνεται πως τη σκάλα (梯) ο δημιουργός του (4) την εμπνεύστηκε απο το娣 που βρήκε στο (2) ή στον αντίστοιχο χρ. του (3). Απο αυτόν τον χρ. 58(4) φαίνεται πως προήλθε η 6^η γραμμή του 54(3), ενώ οι άλλες γραμμές του 54(3) προήλθαν απο τον 39(1).

Το έργο (3) = 周易 δημιουργήθηκε με βάση τα (1) (= ιρκ ΒίτίΓ) και (2). Το κείμενο του κάθε χρ. του (1) έγινε μιά γραμμή στο αντίστοιχο 6γραμμο του (3). Αλλα και του (2) κάθε χρησμού το κείμενο έγινε μιά γραμμή στο αντίστοιχο 6γραμμο του (3). Οι υπόλοιπες 4 γραμμές του κάθε 6γράμμου αποτελούν παραλλαγές των γραμμών που πάρθηκαν απο τα (1) και (2).

Η πολύτιμη συμβουλή επι του παρόντος χρησμού: η λίμνη (το κάτω τρίγραμμο) σημαίνει «ο τόπος της χαράς», είναι κάτι που σε δελεάζει. Αλλα απο πάνω είναι ο κεραυνός, που σε φοβίζει. Έτσι δίνεται το νόημα της κατάστασης: το ποθητό είναι επικίνδυνο (γιατί ανήκει σε κάποιον άλλο). 象 το παλιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：澤 στη λίμνη (το κάτω τρίγραμμο) 上 επάνω 有 έχει 雷 κεραυνό (το επάνω τρίγραμμο)，(αυτό είναι το 6γραμμο που ονομάζεται): 歸妹 ΚίςΕΜΗς («το έχει πεδικλώσει»)。君子 ο αληθινός άρχοντας 以 το χρησιμοποιεί (ώς εξής): 永 θεωρεί οτι για πάντα (τελείωσε) 終 εκείνο που τελείωσε, 知 γνωρίζει 敝 οτι είναι φθαρμένο (άχρηστο)。Στο στρατό, ό,τι έχει καταστραφεί, το λένε ΠΕ που θα πεί «πέραν επισκευής»· όσο μπορεί να επισκευασθεί, το επισκευάζεις· όταν δέν μπορεί να επισκευασθεί, το πετάς (άν υπάρχει τρόπος, το δίνεις για ανακύκλωση). Έτσι, μιά και ο χρησμός συνήθως αναφέρεται στον έρωτα, όταν μιά γυναίκα έχει δοθεί σε κάποιον άλλο, πρέπει να την θεωρείς χαμένη για σένα, όχι να ελπίζεις να την απολαύσεις. Έτσι κάνει ο «ανώτερος άνθρωπος», έχει τη δύναμη να παρατήσει εκείνο που δέν μπορεί πιά να χρησιμοποιήσει. Ο κατώτερος άνθρωπος όμως, συμπεριφέρεται αλλιώς, και υποφέρει άσκοπα.

 

40(1) ▫4-4-1▫

Η αδυναμία να δράσεις δυναμικά, φέρνει στο νού το αντίθετο, που είναι η δυναμική δράση· γι’ αυτό απο τον χρ. 39(1) =ανημπόρια, ερχόμαστε στον χρ. 40(1) =δυναμισμός. Είναι χαρακτηριστικό οτι και στο έργο (4), μετά τον χρ. 52(4) –που είναι ο αντίστοιχος του 39(1)– ακολουθεί ένας «δυναμικός» χρησμός, ο 59(4), που ονομάζεται鯉魚化龍 = «ο κυπρίνος (ψάρι) γίνεται (μεταμορφώνεται) δράκοντας». Ο 59(4) είναι ο αντίστοιχος του χρ. που εξετάζουμε τώρα.

Ο G. Clauson θεώρησε οτι το ΤΑΛΙΜ πηγαίνει μόνο με πουλιά, οπότε σημαίνει «αρπακτικό»· άρα, λέει, αφού εδώ δέν είναι προσδιορισμός πουλιού, πρέπει να είναι λάθος του γραφέα αντί για *ΤΕΛίΜ ΟΥΡΙ = «πολλές χαράδρες». Αυτήν την άποψη την απέρριψα ευθύς μόλις τη διάβασα, αντιλαμβανόμενος οτι εδώ το ΟΥΡΙ σημαίνει αγόρι, το δέ ΤΑΛΙΜ μπορεί κάλλιστα να προσδιορίζει έναν νέο άνθρωπο, με την έννοια «μαχητικός, δυναμικός». Ναί μεν ο γραφέας έχει κάνει κάποια μικρά λάθη, αλλα η όλη ποιότητα γραφής του ιρκ ΒίτίΓ δείχνει οτι δέν μπορεί να έκανε τόσο μεγάλο λάθος, απο *ΤΕΛίΜ («ετ-ελ-ί-εμ» ή «ετ-ελ-εμ», το «ί» συνήθως γράφεται όταν είναι πρόσθιο) να γράψει ΤΑΛΙΜ («ατ-αλ-εμ»).

Επιπλέον, άν *ΤΕΛίΜ ΟΥΡΙ ήταν το αντικείμενο της πρότασης καθώς πρότεινε ο G. Clauson, η πρόταση θα έμενε χωρίς υποκείμενο, πράγμα που δέν συμβαίνει ούτε μία φορά σε ολόκληρο το ιρκ ΒίτίΓ. Το ίδιο έκρινε και ο Talat Tekin, διαβάζοντας ΤΑΛΙΜ ΟΥΡΙ = μαχητικός, επιθετικός νέος· αυτό το είχα αντιληφθεί πολύ πρίν διαβάσω την έκδοση του Talat Tekin. Επιπλέον όμως ο Talat Tekin έκανε εδώ κάποιες ορθότατες παρατηρήσεις: οτι το ρήμα ΤΑΛΙ- (απο όπου ΤΑΛΙΜ) χρησιμοποιείται και για ανθρώπους με την έννοια «επιδράμουν, κάνουν επιδρομή»· επίσης, οτι δέν μπορούμε να διαβάσουμε «ιΑΡΙΝΞΑ» όπως διαβάζει ο Clauson, διότι την εποχή που γράφηκε το χειρόγραφο, ο τύπος θα ήταν * ΙΑΡγΙΝΞΑ – απολύτως αδύνατον να ήταν *ιΑΡΙΝΞΑ. Σ’ αυτό προσθέτω πως δέν μπορεί να ήταν –ΝΞ- μέσα στη λέξη, γιατί στο ιρκ ΒίτίΓ το –ΝΞ- γράφεται πάντοτε με ένα γράμμα (το γράμμα ΑΝΞ, σχήμα= ), και ουδέποτε, ούτε μία φορά με ΑΝ + ΕΞ () όπως εδώ. Ορθότατα ο Talat Tekin διαβάζει ώς δύο λέξεις: ιΑΡΙΝ ΑΞΑ =τους ώμους ανοίγοντας. Αυτή η έκφραση, αυτές οι δύο λέξεις, χωράνε όλο το νόημα του χρησμού. Κλείστε τους ώμους, βυθίστε το στήθος· κι έπειτα ανοίξτε τους ώμους προτείνοντας, υψώνοντας το στήθος, και προσέξετε πώς νιώθετε κάνοντας έτσι. Όλη η έννοια της λεβεντιάς, και της παλληκαριάς, βρίσκεται σ’ αυτήν τη στάση, το να ανοίγεις τους ώμους προτείνοντας το στέρνο. Θυμηθείτε τις στερεότυπες φράσεις: «…προτείνοντας το στήθος στον εχθρό…», ή «…θα προτάξουμε τα στήθη…». Ακόμη κι οι πρόγονοίμας οι πίθηκοι στις μάχεςτους (γιατί και στους πιθήκους γίνονται μάχες, όχι μόνο μεταξύ ατόμων αλλα και μεταξύ ομάδων, για την κατάκτηση ή την διαφύλαξη κάποιας περιοχής), όταν λοιπόν οι πίθηκοι έρχονται σε σύρραξη, οι πιό θαρραλέοι, για να αποκρούσουν ή να διώξουν τους αντιπάλους, στήνονται ορθοί τεντώνοντας ψηλά το στήθος· και όταν «δέν τους βαστάει», σκύβουν και πέφτουν στα τέσσερα. Είναι σαφές το μήνυμα του προτεταμένου στέρνου: «δέν σε φοβάμαι, είμαι μεγάλος, τρέμε!».

Είπα «παλληκαριά»· φυσικά, η λ. προέρχεται απ’ το παλληκάρι, το δέν παλληκάρι είναι μορφολογικώς υποκοριστικό του αρχαίου «πάλληξ» = νεαρός, νέος άντρας (το αντίστοιχο θηλυκό ήταν παλλακή, και το υποκοριστικότου παλλακίς, που αρχικά σήμαινε απλώς «κοπελιά», νέα κοπέλλα). Γι’ αυτό και σωστό είναι να γράφεται με –λλη- και όχι με –λι- όπως πολύ συχνά, αλλα εσφαλμένα γράφεται.

Παλληκαριά είναι λοιπόν κατ’ εξοχήν η ιδιότητα του αγοριού, του νέου άντρα· αυτό σημαίνει η λ. ΟΥΡΙ (αγόρι, νέος). Την ετυμολογία της λ. δέν την έχει μέχρι σήμερα σκεφθεί κανείς: οι λ. ΟΥΡΙ (αγόρι) και ΤΙςΙ (θηλυκό) προέρχονται απο ΟΥΣ (= ανδρικό όργανο) και ΤΙς (= θηλυκό όργανο) αντίστοιχα, με την επιθετοποιητική κατάληξη –Ι. Στις νεότερες twepquro. γλώσσες δέν βρίσκονται (απο όσο ξέρω) οι λ. ΟΥΣ και ΤΙς, αλλα βρίσκονται στη Σουμερική (που είναι η αρχαιότερη μορφή twepquroικής), η μέν ΟΥΣ ήταν και στα Σουμερικά us, η δέ ΤΙς ήταν στα Σουμερικά tıl (γιατί τα Σουμερικά είναι ρ-twepquro. γλώσσα, και στις ρ-twepquroικές πάντοτε λ βρίσκεται στη θέση του ς (ş) των ζ-twepquroικών γλωσσών). Στη συντηρητική διάλεκτο των Σουμερίων της Κρήτης το tıl παρέμεινε tıl και το γράμμα που το παρίστανε χρησιμοποιούνταν για τη συλλαβή tı (ΤΑ με κλειστό Α), ενώ στη Μεσοποταμία το tıl με συριστικοποίηση έγινε sıl (γράφεται με το περίφημο γράμμα “SAL” που παριστάνει το τρίγωνο του εξωτερικού γυναικείου οργάνου).

Έτσι, το ΟΥΡΙ (= αγόρι) ήταν αρχικά ΟΥΣΙ, και έγινε ΟΥΡΙ με τη συνηθισμένη τροπή S σε R που απαντάται σε όλες τις twepquroικές (και πολλές μή twepquroικές) γλώσσες (στα Ιαπωνικά, που είναι μιά ζ-twepquroική γλώσσα, διατηρήθηκε αυτό το Σ: το αρσενικό λέγεται OSU απο OSI απο USI).

Εδώ όχι μόνο ανοίγει τους ώμους, είναι και αγόρι (παλληκάρι), είναι επιπλέον και ΤΑΛΙΜ (ορμητικός, μαχητικός). Περαιτέρω, εκδηλώσεις της γενναιότηταςτου είναι οτι με μιά πλατιά αιχμή (ιΑΣΣΙΞ) χτυπώντας σκίζει γυμνούς, απόκρημνους βράχους, δηλαδή ανοίγει δρόμο και περνά εκεί που απόκρημνα βράχια τον κλείνουν, και μ’ αυτόν τον τρόπο ανοίγοντας δρόμο βαδίζει, και μάλιστα μόνοςτου· το οτι τα κάνει αυτά μόνος, τονίζει τη γενναιότητατου. Με μιά λέξη, είναι ήρωας. Γι’ αυτό ο χρ. κρίνεται «καλός».

Είναι σάν να ακούω το τραγούδι του Διγενή, του Βασίλειου Διγενή Ακρίτα: «στης Αραβίας τα βουνά, στης Σύρας τα λαγγάδια, κεί που συνδυό δέν περπατούν, συντρείς δέν κουβεντιάζουν, εγώ μονάχος πέρασα, μόνος κι αρματωμένος, με τετραπίθαμο σπαθί, με εννιά οργυιές κοντάρι». 4πίθαμο σπαθί, 9 οργυιές κοντάρι! είναι εκπληκτικό να συναντάμε και μέσα στο ακριτικό τραγούδι αυτούς τους αριθμούς, 4 και 9, αυτοί είναι οι σημαδιακοί αριθμοί που αναφέρονται στο ιρκ ΒίτίΓ.

Ο παρών χρ. βγαίνει απο τους μαντικούς αριθμούς 4-4-1, που βγάζουν το τρίγραμμο ☶ «βουνό». Αυτό γενικά σημαίνει ακινησία, πράγμα που φαίνεται παράδοξο για αυτόν τον τόσο δυναμικό χρησμό, μ’ όλο που ο ήρωάςτου παριστάνεται μέσα σε ορεινές περιοχές. Δικαιολογείται όμως άν προσέξουμε το «ΑΝ-ΤΑγ ΑΛΠ ΕΡΜΗς» = τόσο γενναίος ήταν. Το ΑΛΠ, που συμβατικά μεταφράζουμε «γενναίος», κατα βάσιν σημαίνει «σταθερός, ακλόνητος, ατράνταχτος» και ταιριάζει απόλυτα με το νόημα του ☶.

Ο αριθμός που χαρακτηρίζει τον χρ. είναι ο διαφορετικός απο τους άλλους δύο, δηλαδή το 1 στην τρίτη θέση. Το 1 σημαίνει δύναμη. 1 στην τρίτη θέση, παραπέμπει στο ζώδιο του τοξότη. Ο τοξότης, ώς αρχέτυπο σύμβολο, ταιριάζει με αυτόν τον χρησμό. Να προσέξουμε όμως οτι το αρχέτυπο του τοξότη δέν πολεμάει με τυφλή αιμοβοριά, αλλα με μεγάλα ιδανικά· τότε ο άνθρωπος ονομάζεται ήρωας – αλλιώς, ονομάζεται κτήνος.

Το 1 στην τρίτη θέση που χαρακτηρίζει τον χρησμό, δείχνει επίσης οτι ο χρησμολήπτης προχωράει μόνος.

Η τρίτη θέση δείχνει τον νού, την ψυχή: έχει δυνατό νού, δυναμική ψυχή, καθώς δείχνει το 1 (δυνατό).

Τα τρίγραμμα ☱ (λίμνη) και ☶ (βουνό), καθώς έχω πεί, σημαίνουν κάποιο τέλος· κάθε τέλος σημαίνει καινούργια αρχή· στο 6γραμμο 歸妹54(3), αντίστοιχο του 39(1), σημειώνεται: 歸妹人之終始也 = το εξάγραμμο «ΚίςΕΜΗς» είναι για τον άνθρωπο τέλος και αρχή! Έτσι, μετά το τέλος που δείχνει ο χρ. 39(1), γίνεται μιά αρχή, που δείχνει ο παρών χρ. 40(1).

Ο χρησμολήπτης είναι το 4 στην πρώτη θέση· συναντά το 4 στη δεύτερη θέση, έχει καλή σχέση με το όμοιοτου, και απο 4 (ελαφρύ) που ήτανε, αποβαίνει 1 (δυνατό). Γι’ αυτό ο χρ. δείχνει δυναμισμό· το ελαφρύ γίνεται δυνατό, είναι όπως το λέει ο χρ. 59(4): 鯉魚化龍 = «ο κυπρίνος μεταμορφώνεται και γίνεται  δράκοντας». Εκεί αναφέρεται και το ιστορικό παράδειγμα κάποιου Ban Chao (班超) της Han (漢) δυναστείας ο οποίος απέτυχε στις εξετάσεις, πέταξε τα πινέλατου (τα εργαλεία των Κινέζων γραφέων), άφησε την ακαδημαϊκή καριέρα και ακολούθησε στρατιωτική. Το αποτέλεσμα ήταν να πετύχει μεγάλες νίκες και να γίνει υψηλός αξιωματούχος.

Μπορείτε να παρατηρήσετε πως άν το 1 (στην τρίτη θέση) αντιμετωπίσει το 4 (στη δεύτερη θέση), θα νικηθεί, γιατί το δυνατό (1) νικιέται απο το 4 (ελαφρύ). Σωστό, αλλα το νόημα αυτού του χρησμού είναι πως ο άνθρωπος προχωράει, δέν κοιτάει πίσω. Το 4 είναι η ακαδημαϊκή καριέρα, είναι οι μαλακοί τρόποι, που τους έχει αφήσει πίσωτου· δέν πάει προς τα πίσω, είναι ακλόνητος σάν το βουνό, και προχωράει μπροστά. Είναι σάν ένα παιδί που ανατράφηκε σε ένα στοργικό σπίτι· έπειτα έγινε στρατιώτης. Άν γυρίσει στο σπίτι όπου ανατράφηκε, η τρυφή θα τον χαλάσει· αλλα δέν γυρίζει στην τρυφή.

Όσον αφορά τη διατύπωση, ο G. Clauson παρετήρησε οτι σχεδόν όλες οι λ. του χρ. αρχίζουν απο ἰ-. Θα προσθέσω οτι και μέσα στις λ. φαίνεται να επιδιώκεται το -ἰ- (ΚΑιΑγ, ιΟΡΙΙιΟΥΡ). Σε μένα φαίνεται εντυπωσιακό οτι όλες οι λ. του χρ. έχουν οπίσθια φωνήεντα, άν εξαιρέσουμε το ΕΡΜΗς (τελευταία λ. της διήγησης) και τους λογότυπους που υπάρχουν σε όλους τους χρησμούς. Απο αυτά τα οπίσθια φωνήεντα, η συντριπτική πλειονότητα είναι μή στρόγγυλα (Α, Ι), τα στρόγγυλα (Ο, ΟΥ) είναι λίγα, μόνο στις λ. ΟΥΡΟΥΠΑΝ και ιΟΡΙΙιΟΥΡ. Τα οπίσθια φωνήεντα δίνουν την αίσθηση υπερέχουσας και ήρεμης δύναμης, ενώ άν ήταν πρόσθια φωνήεντα θα έδιναν την αίσθηση έντασης, προσπάθειας. Εκτός απ’ την παρήχηση του ἰ- (η οποία είχε άλλη μορφή στο αρχικό κείμενο), σχεδόν όλων των λ. η δεύτερη συλλαβή αρχίζει με Ρ ή Λ· εξαιρείται το ΑΝΤΑγ, το ΚΑιΑγ (που παλιά μπορεί να ήταν *ΚΑЉΑγ), το ιΑΣΣΙΞ-ΙΝ και το ΑΞΑ (απο *ΑςΑ), που αντί για ρ / λ είχαν συριστικά (σ / ς)· αλλα και τα συριστικά στην γλώσσα και στο νού των παλαιών Twépquroων είχαν συνάφεια με τα υγρά (ρ / λ). Αυτή η παρήχηση με τα υγρά (και κάνα δυό συριστικά) μετά το πρώτο φωνήεν της κάθε λέξης, σίγουρα υπήρχε και στο αρχικό κείμενο, ενώ η παρήχηση των ἰ- ήταν διαφορετική· πώς το ξέρω; - το ιΑΣΣΙΞ (πλακαρό, «πλακέ», πλατιά αιχμή) κατα πάσα πιθανότητα προέρχεται απο τη ρίζα ιΑΤ- (κείται, ξαπλώνει), η οποία πρέπει να ήταν *ΛΑΤ- (καθώς σημείωσα στον χρ. 3(1))· έπειτα, το ιΑΛΙΜ οπωσδήποτε ήταν παλαιότερα δΑΛΙΜ, αφού καταφανώς συγγενεύει με το σουμερικό “dalla” (ίδια σημασία: σκέτο, «ψιλό», γυμνό)· απο την ίδια ρίζα, το ιΑΛγγΟΥΣ (μόνος) ήταν παλαιότερα δΑΛγγΟΥΣ, αφού είναι προφανώς ομόρριζο με το σουμερικό “dili” (δηλαδή ΔΕΛΕ, μάλλον απο *ΔΑΛΑ, σήμαινε «μόνος, μοναδικός»)· το ιΑΡΙΝ (ώμοι) πρέπει και αυτό να ήταν *δΑΡΙΝ (ομόρριζο του ελληνικού δέρη = λαιμός, μύες του λαιμού)· και οι υπόλοιπες λ. που αρχίζουν απο ἰ- σ’ αυτόν τον χρησμό, παλαιότερα πρέπει να άρχιζαν απο δ- (ή ίσως και κάνα δυό λ-). Μαζί μ’ αυτά τα δ- (και ανάμεσα κάνα δυό λ-) παρηχούσε το ΤΑΛΙΜ, που πρέπει να ήταν *ΔΑΛΙΜ, ώς ομόρριζο της Π.Ι.Ε. ρίζας ΔΕΛ- (λατινικά deleo = καταστρέφω, λεηλατώ, ελληνικά δηλέομαι = βλάπτω).

Όσον αφορά το διπλό –ΣΣ- του ιΑΣΣΙΞ, στο κείμενο είναι γραμμένο με ένα Σ, ούτως ή άλλως τα διπλά σύμφωνα δέν φαίνονται στην γραφή εκείνη, αλλα συμφωνώ με τον G. Clauson οτι πρέπει να ήταν διπλό για λόγους ετυμολογικούς και εκφραστικούς (να αισθητοποιείται με το ΣΣ η έννοια του πεπλατυσμένου). (Επίσης ο κ. Clauson θεωρεί οτι οι twepquroικές αριθμητικές λ. όπως ΕΚΚί =2, ΤΟΚΚΟΥζ =9 κ.λπ., προφέρονταν απο παλιά με διπλά, δηλαδή εμφατικά σύμφωνα· σ’ αυτό συμφωνώ, πρέπει να προφέρονταν απο παλιά με εμφατικά σύμφωνα για λόγους εκφραστικούς, μιά και τα παλιά χρόνια όταν οι άνθρωποι έλεγαν αριθμούς, έδειχναν κιόλας (κυρίως με δάχτυλα) και εφιστούσαν την προσοχή του ακροωμένου στον αριθμό, άρα κατέβαλλαν προσπάθεια στην έκφραση).

Η λ. ιΑΣΣΙΞ συναντάται στα ιστορικά χρόνια με τη σημασία «πλατιά αιχμή βέλους». Έχω πεί οτι την εποχή που γράφηκε το ιρκ ΒίτίΓ οι άνθρωποι δέν κατεργάζονταν τα μέταλλα. Άρα το ιΑΣΣΙΞ που αναφέρεται εδώ είναι απο άλλο υλικό. Όλοι οι λαοί πολύ προτού γνωρίσουν τα μέταλλα κατασκεύαζαν αιχμές απο διάφορα άλλα υλικά. Οι δέ λαοί της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής (Αζτέκοι, Ίνκας, Μάγιας), μ’ όλο που γνώριζαν τα μέταλλα, τις αιχμές των όπλωντους τις έφτιαχναν απο κομμάτια γυαλί που τα κολλούσαν στο κοντάρι του όπλου με λιωμένη λάβα, ή απο οψιανό (λίθο) και άλλα είδη πέτρας.

Απο ό,τι υλικό και να ήταν, το ιΑΣΣΙΞ δέν είναι δυνατόν χτυπώντας να σκίζει βράχια. Άρα αυτό λέγεται μεταφορικά (για να δείξει οτι με δυναμικό τρόπο ανοίγει δρόμο εκεί που υπάρχουν φαινομενικά ανυπέρβλητα εμπόδια (γυμνοί, απόκρημνοι βράχοι).

Υπάρχουν 4 τρόποι για να κάνει ο άνθρωπος εκείνο που θέλει: ο ένας τρόπος είναι να κάνεις κάτι χωρίς να συναντήσεις αντίσταση, καθώς οι άλλοι είναι σύμφωνοι μαζίσου και συνεργάζονται. Ο άλλος τρόπος είναι να πληρώσεις προκειμένου να συνεργασθούν μαζίσου. Ο τρίτος τρόπος είναι να τιμωρήσεις εκείνους που σου εναντιώνονται. Και ο τέταρτος τρόπος είναι να διαιρείς εκείνους που προσπαθούν να σε εμποδίσουν. Γι’ αυτό και οι Ινδοί παριστάνουν τον Θεό με 4 βασικά όπλα: στο ένα χέριτου κρατάει άνθος λωτού: με αυτό κάνει τους ανθρώπους να συμφωνούν μαζίτου· στο δεύτερο χέρι κρατάει μιά κόγχη (τεράστιο κογχύλι) την οποία φυσώντας κάνει έναν βαρύ θριαμβευτικό ήχο αναγγέλλοντας στους πιστούςτου νίκες, έτσι τους αμοίβει για να τον υπηρετούν· στο τρίτο χέριτου κρατάει ένα σκήπτρο, μιά μαγκούρα δηλαδή, με την οποία κοπανίζει (τιμωρεί) τους εχθρούς· και στο τέταρτο χέρι κρατάει έναν κυκλικό δίσκο, που η περιφέρειάτου είναι κοφτερή σάν ξυράφι και δέν στομώνει με τίποτε· με αυτόν τον κοφτερό κυκλικό δίσκο κόβει τους δεσμούς που συνδέουν αυτούς που του εναντιώνονται. Αυτά είναι τα 4 όπλα, ξεκινώντας απο το πιό ειρηνικό και πηγαίνοντας προς το πιό βίαιο.

Αυτό το ιΑΣΣΙΞ που χρησιμοποιεί ο ήρωας του παρόντος χρησμού, είναι το αντίστοιχο του «ΣΥΔΑΡςΑΝΑ ΚΑQΡΑ», του κοφτερού κυκλικού δίσκου που κρατάει ο Θεός για να διαιρεί τους κακούς. Αυτό το όπλο είναι η έσχατη λύση, όταν η εναντίωση των άλλων φτάνει στο ανώτατο σημείο. Αυτός που πήρε τον χρησμό, έχει το ιΑΣΣΙΞ, το όπλο και την δύναμη να διαιρεί ωστε να προχωρά ακόμη και όταν συναντά τη μέγιστη εναντίωση.

Απο τον χρησμό αυτόν (40(1)) προήλθε ο 1^ος του周易(3), που ονομάζεται乾· έχει μεγάλη σημασία, γιατί αποτελείται μόνο απο ἰαγγ, «σκληρές» γραμμές, αποτελεί το αρχέτυπο της ἰαγγ δύναμης, του ουρανού, του αρσενικού. Η ονομασία乾 ανήκει καί στο τρίγραμμο ☰, καί στο 6γραμμο που αποτελείται απο δύο ☰. Χαρακτηριστικό είναι οτι στην έκδοση της 唐 δυναστείας αφιερώνονται 30 δισέλιδα στο 6γραμμο 乾 (1(3), το αρχέτυπο του 陽, ἰαγγ), 16 δισέλιδα στο 6γραμμο 坤 (2(3), αρχέτυπο του 陰 ἰίν), ενώ όλα τα άλλα 6γραμμα αναπτύσσονται σε 5, το πολύ 6 δισέλιδα.

Η λ. 乾 είναι αρκετά περίεργη: εκτός απο τεχνικός όρος του 周易(3), χρησιμοποιείται αποκλειστικά με τη σημασία «ξερό», και πρέπει, με αυτήν τη σημασία, να είναι απλώς μιά ελαφρά παραλλαγή της λ. 旱 (“γân” απο *“g῾ân” = ξηρασία, ξηρότητα). Σήμερα, στα απλοποιημένα κινέζικα, αντί για乾με τη σημασία «ξερό» γράφεται干, το φωνητικό στοιχείο του旱. Το 乾 αποτελείται απο 倝 και 乙. Οι ερμηνευτές (σχολαστικοί) των κινέζικων γραμμάτων λένε οτι το 倝 παριστάνει αναρριχητικά φυτά των όμβριων δασών, μέσα απο τα οποία διακρίνεται 日 = ο ήλιος· συνεπώς, λένε, σημαίνει το δυνατό φώς και την κάψα του ήλιου. Το 乙 όμως γιατί προστέθηκε, δέν ξέρει κανείς να πεί.

Κατα τη γνώμημου, ο αυθεντικός τίτλος του 6γράμμου ήταν ΟΥΡΙ· το οποίο εικονιστικά αποδόθηκε με κάποιο γράμμα (δηλαδή σκίτσο) που έμοιαζε με το倝, ενώ η προφορά ΟΥΡΙ (παλιότερα *ΟΥΣΙ) αποδόθηκε με το 乙 «·ⁱĕt». Τα δύο γράμματα (σκίτσα, που έγιναν 倝+乙) κοντά κοντά και το ένα κάτω απ’ το άλλο, θεωρήθηκαν ένα γράμμα (乾). Πολύ πιθανόν οι Twépquroοι να ονόμαζαν το τρίγραμμο ☰ «ΚΑγγ» (= πατέρας), οπότε το ομώνυμο εξάγραμμο, (γραφόμενο πιά με 乾), αποτελούμενο απο δύο ☰, έπρεπε να προφέρεται και εκείνο «ΚΑγγ». Συνεπώς το νεοδημιούργητο γράμμα乾 οι Κινέζοι το πρόφεραν ΚΑγγ, και σύντομα, λόγω επιρροής απο το旱 (*“g῾ân” = ξερό), το 乾 έγινε “kân” /  “g῾iän”.

Κοίταξα να βρώ πού χρησιμοποιείται το乾 σε πρόταση μέσα στο周易(3)· και βρήκα οτι μόνο μία φορά στην ιστορία του κόσμου το 乾 χρησιμοποιείται σε πρόταση του 周易(3), ήτοι στην τρίτη γραμμή του 6γράμμου 1. Εκτός απο αυτήν την περίπτωση, το 乾 δέν χρησιμοποιήθηκε ποτέ παρα μόνο στην καθημερινή ομιλία με τη σημασία «ξερό» και ώς όνομα (τεχνικός όρος) του 6γράμμου και του αντίστοιχου τριγράμμου. Γι’ αυτό μελέτησα με πολλή προσοχή την τρίτη γραμμή (βλέπε στην ειδική σελίδα).

Η συμβουλή του παλιού χειρογράφου που είναι το πιό πολύτιμο μέρος του χρησμού: 象 το παλαιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει: 天 του ουρανού (=πάνω και κάτω τρίγραμμο) 行 η πορεία (δράση, συμπεριφορά) 健 είναι ισχυρή (το twepquroικό ΑΛΠ, ακλόνητο, γενναίο): 君子 ο αληθινός άρχοντας (ο ανώτερος άνθρωπος) 以χρησιμοποιεί (αυτόν τον χρησμό ώς εξής): 自强 τον εαυτότου δυναμώνει (και) 不 δέν 息 επαναπαύεται.

Τώρα, άν ρωτήσετε πώς μπορεί κάποιος να ισχυροποιεί τον εαυτότου, θα σας παραπέμψω στη φυσική αγωγή. Πώς ο άνθρωπος δυναμώνει το σώματου; Με την γυμναστική. Με την άσκηση. Ξυπνά πρίν απο την ανατολή και επιδίδεται σε ασκήσεις. Κάθε δυσκολία της ζωής, είναι μέσον άσκησης. Κατανικώντας τις δυσκολίες δυναμώνουμε.

Αυτός ο χρ. μου δίνει αφορμή να εξετάσω ένα θέμα της αλταϊκής φωνολογίας: Το δ στα παλιά twepquroικά, όπως ακριβώς και το «Ζ» (προφερόμενο «θ») της Σουμερικής, είναι δύο ειδών: το νεότερο δ, που προήλθε απο Δ, και το παλιότερο δ, που προήλθε απο παλιό Θ (δασύ, όχι συριστικό, οδοντικό). Στον χρ. 40(1) υπήρχε συσώρευση λέξεων απο δ-. Κάποια απο αυτά τα δ- θα πρέπει να προήλθαν απο το δασύ οδοντικό, το οποίο θα πρέπει να βρίσκεται σε συγγενείς Π.Ι.Ε. λέξεις ώς “dh”, το οποίο στα αρχαία ελληνικά έγινε Θ. Το ιΑΡΙΝ (απο *δΑΡΙΝ) = ώμοι, υπέθεσα πως συγγενεύει με το ελληνικό δέρη = λαιμός· μήπως όμως συγγενεύει με το ΘΑΡΣΟΣ; Η twepquro. παροιμία (στο λεξικό του sir G. Clauson) “jarın bulgan-sa eel bulganur” = «άν χαλάσει ο ώμος, χαλνάει το κράτος», εννοεί πως άν χαλάσει η κορμοστασιά (σωστή δόση θάρρους) του άρχοντα, χαλνάει η τάξη μεταξύ των υπηκόων· δηλαδή ο ώμος ήταν σύμβολο και ένδειξη, μέτρο της μεγαλοψυχίας (όπως και σ’ αυτόν τον χρ.).

Το ιΟΡΙΙ- (βαδίζει) μπορεί να συγγενεύει με τη ρίζα ΔΡΑ-, όχι του δρῶ = κάνω, αλλα του δι-δρά-σκω (βλέπε «αποδιδράσκω») με την έννοια «μετακινούμαι».

Το ΙΡΚ (απο *δΙΡΚ) φαίνεται να συγγενεύει με τη ρίζα του θρέω και θρήσκω = «βλέπω, οραματίζομαι», εξ οὗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ. Η κοινή ρίζα των λέξεων υποδηλώνει ποιά η σχέση μαντικής (ΙΡΚ) και θρησκείας. Ο μάντις δέν έχει καμία σχέση με τη μανία, όπως νόμισαν μερικοί φαντασιόπληκτοι θηρευτές επιπόλαιων ετυμολογιών. «Μάντις» βγαίνει απο μιά ρίζα «ΜΕΝ» που σήμαινε «πληροφορώ, εξηγώ, νουθετώ», απο όπου στα λατινικά ΜΟΝΕΟ, στα ελληνικά «μηνύω», στην μογγολική MANU = λόγος, μήνυμα (και σε άλλες γλώσσες βρίσκεται η ρίζα. Καθώς έχω πεί πολλές φορές, όλοι οι λαοί είναι συγγενείς, η ζωή δέν δημιουργήθηκε εξ αρχής σε διάφορα μέρη της γής, ούτε οι ανθρώπινες φυλές δημιουργήθηκαν εξ αρχής σε διαφορετικούς τόπους).

 

41(1) ▫3-2-4▫

ΥΡΥγγ ΕΣΡÍ ÍΝCΕΚ ΒΟΥζΑΑγΟΥΛΑΞΙ ΒΟΛΜΗς ΟΙΛCΕι ΜΕΝ ΤΗΜ_Ης ΥΡΥγγ ΕΣΡÍ ΗΡΚΕΚ ΒΟΥζΑγΟΥ ΚΕΛΥΡΜΗς ΙδΟΥQΛΟΥQ ιΑΡΑΑγΑι ΥΛΥCΔΕ ΟζΜΗς ΤΗΡ ΑΝΞΑ ΒÍΛÍγγ ΕδCΥ ΟΛ.

Του Ευριπίδη η Μήδεια λέει: «θα προτιμούσα δέκα φορές να σταθώ πίσω απο την ασπίδα (δηλαδή να πολεμήσω) παρά μιά φορά να γεννήσω». Αυτό υπαινίσσεται πως ο πολεμιστής είχε κάτι να τον προστατεύει: την ασπίδα· αλλα η γυναίκα που γεννούσε δέν είχε κανένα υλικό μέσον να την προστατέψει απο τον πόνο και τον κίνδυνο. Στο μυαλό όλων των παλιών λαών, η γενναιότητα του άντρα φαίνεται στον πόλεμο· η γενναιότητα της γυναίκας, φαίνεται στη γέννα. Γι’ αυτό ο χρ. 40 που μιλά για την ανδρική γενναιότητα, έφερε στο νού τον χρ. 41, που έχει σύμβολο την θαυμαστή πράξη της γυναίκας, τον τοκετό.

Το κείμενο μιλά όχι για άνθρωπο, αλλα για αγελάδα. Εδώ αγνοήστε κάθε υποτιμητική ή ευτράπελη σημασία που μπορεί να έχει η λ. αγελάδα στα Νέα Ελληνικά. Δέν ξέρω ποιά λέξη δέν είναι για τους Νεοέλληνες ευτράπελη. Να πώ «μάνα»; Αλλα ακόμη και αυτή η λ. διασύρεται. Για τους παλαιούς Twépquroους όπως και για όλους τους αρχαίους λαούς του «παλαιού κόσμου», η αγελάδα είναι το κατ’ εξοχήν σύμβολο της μητρότητας. Οι λ. ίΝΓΕΚ (βόδι – μητέρα) και ίΝΓΕΝ (καμήλα – μητέρα) έχουν ώς κύρια έννοιατους τη μητρότητα. Αλλα απο όλα τα ζώα, το κατ’εξοχήν σύμβολο της μητρότητας είναι η αγελάδα. Γι’ αυτό ακριβώς στους Ινδουιστές ο φόνος αγελάδας είναι έγκλημα, όπως και ο φόνος ανθρώπου. (Παρόλο που με την αθλιότητα που έχει επιφέρει ο υπερπληθυσμός της Ινδίας, και ανθρώπων φόνος γίνεται με ελαφρά καρδία, αφού με ευκολία θανατώνουν και νεογέννητα κορίτσια, ενώ ο πανάρχαιος Ινδουιστικός νόμος ορίζει οτι σε καμιά περίπτωση δέν επιτρέπεται να σκοτώσει κανείς μιά γυναίκα ή ένα παιδί. Γι’ αυτό να είστε βέβαιοι οτι αψηφούν και το νόμο που προστατεύει τις αγελάδες· στη ζούλα τις σκοτώνουν και τις τρώνε, όταν δέν δίνουν γάλα – αυτό βέβαια δέν έρχεται στο φώς της δημοσιότητας). Σε καμιά χώρα του κόσμου η αγελάδα δέν ήταν τόσο ιερό ζώο, όσο στην Ελλάδα: μέχρι τον καιρό του 1^ου παγκόσμιου πολέμου, και σε πολλά μέρη της Ελλάδας μέχρι και τον 2^ο παγκόσμιο πόλεμο, όχι μόνο το κρέας της αγελάδας δέν το τρώγανε, αλλα και γάλα αγελάδας να πιούνε το είχανε αμαρτία: τα βοοειδή εκτρέφονταν για τη δύναμήτους, για να σέρνουν κάρα και άροτρα – ήταν η δύναμη χωρίς την οποία δέν μπορούσε να επιζήσει ο Έλληνας αγρότης. Άς αφήσουμε όμως το πώς αντιμετωπίζεται στην Ινδία ή στην Ελλάδα η αγελάδα, για να επανέλθουμε σ’ αυτόν τον χρησμό, όπου αγελάδα σημαίνει ΜΗΤΕΡΑ.

Η αγελάδα του χρ. είναι ΥΡΥγγ ΕΣΡί (λευκή με «πιτσιλιές», βουλίτσες), όπως και το γεράκι του χρ. 4. Όπως στον χρ. 4, το λευκό συμβολίζει την παναγαθοσύνη, την συμμόρφωση (συμ-μόρφωση) με τον πανάγαθο Θεό, ενώ οι πιτσιλιές, οι βουλίτσες, δείχνουν ομορφιά, χάρη, το ιδίωμα, την χαριτωμένη ιδιομορφία (ακόμη και ιδιοτροπία) της ανθρώπινης προσωπικότητας. Απο αυτά καταλαβαίνουμε τον χαρακτήρα (μόνιμο ή προσωρινά εκδηλούμενο) του άνδρα ή της γυναίκας που έλαβε αυτόν τον χρησμό.

Η εν λόγῳ αγελάδα, έφτασε η ώρατης να γεννήσει. Το ρήμα είναι ΒΟΥζΑγΟΥΛΑΞΙ. ΒΟΥζΑγΟΥ, παλαιότερα ΜΟζΑγΟΥ = μοσχάρι, ΛΑ- = η ρηματοποιητική κατάληξη, και –ΞΙ = μία απο τις καταλήξεις που εξέφραζαν τον μέλλοντα. Είναι εντυπωσιακό πως ο G. Clauson, ένας αληθινά πολυμαθέστατος twepquroολόγος, δέν κατάλαβε ποιά είναι η κατάληξη του μέλλοντος σ’ αυτό το ρήμα, όπως και στον χρ. 40 δέν κατάλαβε την μή γραμματικότητα του «ιΑΡΙΝΞΑ». Η κατάληξη Ξί / ΞΙ του μέλλοντα, σαφώς και επαρκώς μαρτυρείται στην παλαιά twepquroική, όπως παρατηρεί ο Talat Tekin.

Αυτός ο χρ. παρέχει ένα ωραίο δείγμα του δραματικού τρόπου αφήγησης του ιρκ ΒίτίΓ. Όλο το μαρτύριο του τοκετού δίνεται με μιά μόνο λέξη «ΟΙΛΓΕι ΜΕΝ» = «θα χαθώ! (θα πεθάνω)!»· κι έπειτα, χωρίς καμιά σύνδεση των προτάσεων, χωρίς κάν κάποια αναφορά στην πράξη, δίνεται το αποτέλεσμα: έφερε ένα λευκό πιτσιλωτό αρσενικό μοσχάρι. (Ο χρ. δέν λέει «γέννησε», λέει «έφερε» = ΚΕΛΥΡΜΗς, για την ακρίβεια «έκανε να έρθει» ένα μοσχάρι. Άραγε γιατί δέν προτιμήθηκε το ρ. ΤΟΥγΟΥΡ-; Στα twepquroικά που γνωρίζουμε το ΤΟΥγΟΥΡ- σημαίνει γεννά, αλλα αρχικά σήμαινε «κάνει να εμφανισθεί». Εξ ίσου ακριβές ή και ακριβέστερο ήταν το ΚΕΛΥΡΜΗς. Καθώς φαίνεται, δέν υπήρχε ακριβέστερο ρήμα για το «γεννά» διότι οι παλαιοί άνθρωποι δέν πίστευαν οτι ένα πλάσμα δημιουργείται όταν γεννιέται: υπήρχε πρωτύτερα ώς αθάνατη ψυχή σε άλλο σώμα, απλώς με τη γέννηση οι γονείςτου το φέρνουν, του δίνουν τη δυνατότητα να εμφανισθεί (ΤΟΥγ-) ή να έρθει (ΚΕΛ-) στον κόσμο).

Το μοσχάρι είναι κι αυτό ΥΡΥγγ ΕΣΡί = λευκό πιτσιλωτό, σάν τη μάνατου, και επιπλέον ΗΡΚΕΚ = αρσενικό. Το αρσενικό εκείνα τα χρόνια ήταν σαφώς ανώτερο και προτιμότερο του θηλυκού. Το οτι γέννησε λευκό, πιτσιλωτό, και αρσενικό, σημαίνει οτι γέννησε ένα τέκνο με αρετή (λευκό), χαριτωμένο (πιτσιλωτό), και ωστόσο σαφώς ανώτερο απο τον εαυτότης ώς προς τη δύναμη (αρσενικό). Είναι ένα παιδί με τα χαρίσματα της μάνας, αλλα και με τη δύναμη, τις ικανότητες του πατέρα, όχι με τις αδυναμίες της μητέρας. Γι’ αυτό είναι ένα έξοχο παιδί, και πολύ τυχερό· το πιό τυχερό που μπορούσε να γίνει: θα χρησιμεύσει ώς ΙδΟΥΚΛΟΥΚ = ιερό. Ο Άραβας λεξικογράφος Mahmud Kaşğarî εξηγεί πώς χρησιμοποιούσαν οι Twépquroοι τα ΙδΟΥΚΛΟΥΚ: σε κάθε κοπάδι είχαν (τουλάχιστον) ένα ΙδΟΥΚΛΟΥΚ· ήταν ένα ζώο που δέν το έζευαν, δέν το άρμεγαν, δέν το κούρευαν, δέν το θανάτωναν, δέν το καβαλλούσαν, με λίγα λόγια δέν το έβλαπταν, δέν το ταπείνωναν και δέν το εκμεταλλεύονταν με κανέναν τρόπο. Θα πρέπει να έχετε καταλάβει ποιά ήταν η χρησιμότητα αυτού του ιερού ζώου: έτσι έδειχναν οτι παρ’όλο που ήταν αναγκασμένοι να εκμεταλλεύονται τα ζώα του κοπαδιού, δέν το έκαναν αδιακρίτως και άνευ περιορισμού· αποδείκνυαν έτσι οτι αγαπούν τα ζώα και κάνουν ό,τι μπορούν ωστε κάποια απ’ αυτά τουλάχιστον να ζήσουν ευτυχισμένα όσο τα ελεύθερα και ακόμη περισσότερο.

Το ΙδΟΥΚΛΟΥΚ προφανώς παράγεται απο το ρήμα Ιδ- = στέλνω, αφού «ιερό» σημαίνει «θεόσταλτο»· όλα τα αγαθά των ανθρώπων (αγαθά τότε ήταν πρωτίστως τα ζώα) θεωρούνταν θεόσταλτα· ο άνθρωπος με τη συμπεριφοράτου (όχι μόνο με τα λόγιατου) πρέπει να δείξει οτι τιμά τα αγαθά ώς θεόσταλτα· αυτό, στην περίπτωση των ζώων ενός κοπαδιού, οι Twépquroοι το έδειχναν διατηρώντας το ΙδΟΥΚΛΟΥΚ (ιερό ζώο).

Λυπάμαι πολύ όταν βλέπω πόσο έχασαν οι άνθρωποι την ευσέβεια που κάποτε είχαν. Μπορεί να μή συμμερίζεσθε αυτήν τη λύπη· δέν σας κρίνω· θέλω όμως να καταλάβετε ποιά ήταν η σχέση των ανθρώπων με τα ζώα, αλλιώς δέν θα μπορέσετε να μεταφερθείτε νοερά στην εποχή εκείνη ωστε να νιώσετε το νόημα του χρησμού. Ζώα σημαίνει οτι έχουν ζωή· γι’ αυτό τα λέμε και «ζωντανά»· στα λατινικά ANIMALIA, απο το ANIMA = ψυχή· στα αραβικά hajwan, που σημαίνει «αυτά που έχουν ζωή». Στις μακρότατες εποχές των παγετώνων οι άνθρωποι αναγκάζονταν να κυνηγούν και να σκοτώνουν άγρια ζώα, γιατί οι φυτικές τροφές ήταν ελάχιστες. Πάλι όμως, δέν σκότωναν εν ψυχρῷ. Έκαναν το φόνο να μήν είναι φόνος, αφού τα ζώα υπέκυπταν επειδή είχε εξαντληθεί η ζωτική δύναμήτους – ήταν φυσικός θάνατος· αλλα και πάλι, προτού φάνε, έδιναν στη φωτιά απο τα πρώτα και καλύτερα μέρη των κρεάτων, έτσι ωστε πρώτα ο Θεός να τρώει, και οι άνθρωποι να τρέφονται με εκείνο που περισσεύει· έτσι ο Θεός ήταν αυτός που θανάτωνε τα ζώα και τρεφόταν με αυτά, δίνοντας στους ανθρώπους το περίσσευμα – άρα οι άνθρωποι δέν ευθύνονταν για φόνο.

Τα εξημερωμένα ζώα είναι άλλη ιστορία: η εξημέρωση δέν ήταν υποδούλωση των ζώων: ήταν συμφιλίωση με αυτά. Τα ζώα εξημερώθηκαν, γιατί οι άνθρωποι έδειξαν μεγάλη αγάπη προς αυτά, και τα ζώα την ανταπέδιδαν. Τα εξημερωμένα ζώα δέν τα εξέτρεφαν για κρέας: τα εξέτρεφαν για μεταφορικά μέσα, για την καλλιέργεια της γής, για το μαλλί, για την κοπριά, για το αίμα που έπαιρναν χωρίς να τα θανατώσουν, ακόμη και για να ζεσταίνονται τα είχαν κοντάτους στις παγερές νύχτες των παγετώνιων εποχών· κ το πιό ιερό πράγμα που έπαιρναν απο αυτά, ήταν το γάλα· το γάλα είναι υλοποίηση της μητρικής αγάπης, και τα ζώα το δίνουν στους ανθρώπους, που πίνοντας αυτό το γάλα γίνονται τελεστικώς, «κατα νόμον» παιδιά αυτών των ζώων, και αναλαμβάνουν το χρέος να φέρονται στα ζώα αυτά σάν σε μητέρες. Κάποτε βέβαια θανάτωναν και εξημερωμένα ζώα· αυτό δέν ήταν συνηθισμένο, και δέν ήταν ο κύριος σκοπός για τον οποίο τα εξέτρεφαν. Και γι’ αυτό ακόμη τα ζώα δέν κάκιωναν προς τους ανθρώπους, γιατί δέν θα είχαν καλύτερο θάνατο άν ζούσαν άγρια· οι άνθρωποι τα θανάτωναν ανώδυνα, και τελετουργικά, θυσιάζονταςτα στο Θεό, έτσι ωστε να ξανααποκτήσουν σώμα υγιέστερο απο εκείνο που έχαναν, και σε καλύτερες συνθήκες. Οπωσδήποτε όσο ήταν δυνατόν απέφευγαν να τα θανατώνουν, γιατί θανάτωση ζώου σήμαινε άμεση μείωση της περιουσίαςτους άν μή τι άλλο· ήταν σάν να σπαταλάει κανείς τα χρήματάτου. Με λίγα λόγια, η όλη συμπεριφορά των ανθρώπων προς τα ζώα ήταν προς φίλους και όχι προς δούλους· και πάλι όμως, ένιωθαν κάποιες τύψεις οτι εκμεταλλεύονται τα ζώα, γι’ αυτό και όλοι οι λαοί που ζούσαν απο τα ζώα είχαν διάφορους θεσμούς ωστε εξευμενίζουν τα ζώα και τον Θεό που τα προστατεύει, να μήν παροργίζεται ούτε ο Θεός ούτε των ζώων οι ψυχές επειδή οι άνθρωποι κάπου αναγκάζονται να φερθούν σκληρά: έτσι οι Αφρικανοί πάντοτε δίδασκαν οτι πρέπει να αυξάνουμε τα ζώα, να μήν τα θανατώνουμε παρα μόνο άν παραγεράσουν· τρεφομαστε απο αυτά με το γάλα και το αίματους που το παίρνουμε τρυπώντας μιά φλέβα, όχι θανατώνοντας. Οι Εβραίοι καθιέρωσαν να μήν τρώνε ποτέ γαλακτομικά μαζί με το κρέας· σπανίως τύχαινε να έχουν κρέας στο τραπέζι, και τη μέρα που είχαν κρέας, δέν έτρωγαν γαλακτομικά, για να μή φαίνεται οτι θανάτωσαν απο τα ζώα που τους έτρεφαν με γάλα σάν μητέρες. Οι Έλληνες που σπάνια έβλεπαν το κρέας, εφάρμοσαν τον κανόνα στο ψάρι: να μήν το τρώμε μαζί με γαλακτομικά· επίσης απέφευγαν να τρώνε και το γάλα της αγελάδας – όχι να σκοτώνουν τα βοοειδή, τη στιγμή που είχαν τέτοια ζήτηση, ωστε δύο αγρότες να συνεταιρίζονται χρησιμοποιώντας απο κοινού ένα βόδι (θεσμός ονομαζόμενος κολλεγιά ή ορτακλίκι). Οι Ινδοί απαγόρευσαν την  θανάτωση αγελάδων· πρίν διαδοθεί ο Βουδδισμός, ο νόμος στην Ινδία όριζε οτι μόνο όταν μιά αγελάδα δέν έχει δώσει γάλα για τρία χρόνια θεωρείται στείρα και επομένως πρέπει να παραδοθεί στους βραχμάνους για να την θυσιάσουν (και πάλι, όχι να τη θανατώσουν χωρίς τέλεια τελετουργία). Μετά τον Βουδδισμό, απαγορεύθηκε και η θυσία των ζώων – κάπου 30% των Ινδών είναι ΑΜΑ~ΣΑβΑΞΑ (μή κρεοφάγοι) – οι υπόλοιποι τα σκοτώνουν λέγοντας οτι αυτό είναι ας το πούμε θυσία! Πάντως κανείς δέν σκοτώνει ζώα που δίνουν γάλα, γιατί αυτό επιβάλλει το συμφέρον, άν όχι η ανθρωπιά. Επίσης, υπάρχει ακόμη και σήμερα στην Ινδία ένας θεσμός που μοιάζει πολύ με το twepquroικό ΙδΟΥΚΛΟΥΚ: σε κάθε ινδικό χωριό αφήνουν έναν ταύρο ελεύθερο, λυτό, να περιφέρεται όπου θέλει, δέν εκμεταλλεύονται αυτόν τον ταύρο, η χρησιμότητατου είναι να γονιμοποιεί τις αγελάδες του χωριού, ενώ συνάμα έτσι εξευμενίζουν τον θεό ςΙυΆ του οποίου το όχημα έχει τη μορφή ταύρου ονομαζόμενου ΝΑΝΔΙΙ.

Όλοι αυτοί οι θεσμοί είναι άμεσα κατανοητοί στους λαούς που ζούσαν απο τα ζώα: όλοι αυτοί οι λαοί έχουν μεγάλα ποσοστά αίματος Β, γιατί οι άνθρωποι με αίμα Β ήταν οι πρώτοι που εξημέρωσαν τα ζώα και ζούσαν απο αυτά χωρίς γενικά να τα θανατώνουν. Οι twepquroικές φυλές της Ασίας ήταν απο αυτές τις φυλές: περιουσίατους ήταν προπάντων τα ζώα. Γι’ αυτό είχαν το έθιμο του ΙδΟΥΚΛΟΥΚ που περιέγραψα. Αντιθέτως οι Κινέζοι ελάχιστη σχέση είχαν με εκτροφή ζώων για προϊόντα εκτός του κρέατος: μόνο στα σπίτιατους εξέτρεφαν γουρούνια, πουλερικά και σκυλιά, που τα τάιζαν με ό,τι σκουπίδια και απορρίματα είχαν, για να τα σφάζουν και να τρώνε το κρέαςτους όταν είχαν κάτι να γιορτάσουν. Γι’ αυτό όπως θα δούμε οι πρώτοι Κινέζοι αντιγραφείς των twepquroικών μαντικών έργων κατέβαλλαν προσπάθεια για να εξηγήσουν τί είναι αυτός ο θεσμός του ΙδΟΥΚΛΟΥΚ.

Για να επανέλθω στον χρησμό, σάν το ΙδΟΥΚΛΟΥΚ θα είναι μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία το «παιδί» που γεννά αυτός / αυτή που λαμβάνει τον χρησμό· φυσικά αυτό λέγεται μεταφορικά: αυτός που πήρε τον χρ., θα δημιουργήσει κάτι μεγάλο.

Με όλη αυτήν την καλή τύχη που είχε η αγελάδα, δέν έπαθε και κανένα κακό, μ’όλο που νόμιζε πως θα πάθει. Γι’ αυτό λέγεται ΥΛΥΓΔΕ ΟζΜΗς = γλύτωσε απο τη μοίρα = γλύτωσε απο κάθε ατυχία που μπορεί να της έφερνε η μοίρα. (Και εδώ έχει απόλυτο δίκαιο ο Talat Tekin που θεωρεί σωστό το ΥΛΥΓΔΕ και δέν το διορθώνει σε ΟΙΛΥΜΔΕ όπως ορισμένοι δυτικοί φιλόλογοι με τη δικαιολογία οτι «ΟΙΛΥΜΔΕ ΟζΜΗς» είναι σταθερός λογότυπος του ιρκ ΒίτίΓ. Πράγματι «ΟΙΛΥΜΔΕ ΟζΜΗς» είναι λογότυπος στο ιρκ ΒίτίΓ· αναφέρεται στους χρ. 13 και 17 (όπου γράφεται «ΟΙΛΥΜΔΕ») και στον χρ. 49 δύο φορές (όπου καί τις δύο φορές γράφεται «ΟΙΛΥΜΤΕ»)· είναι λοιπόν πιθανότερο να γραφόταν με Τ άν η λ. ήταν *ΟΙΛΥΜΤΕ, ενώ το ηχηρό Δ είναι το αναμενόμενο μετά το ηχηρό Γ. Κυρίως όμως, πρέπει να ξέρουμε οτι οι λογότυποι είναι για να διευκολύνουν και όχι για να περιορίζουν τον δημιουργό. Το οτι στην ομηρική ποίηση ήταν λογότυπος το «κήδε’ έχητε» (με ομοιοτελευτική παρήχηση: KEEDEHEKHEETE), αυτό δέν εμπόδισε τον ποιητή να πεί «κήδε’ εχητον» (KEEDEHEKHEETON) χαλνώντας την παρήχηση για να κάνει τον αριθμό δυϊκό. Ή, στην νεοελληνική ποίηση είναι βεβαίως λογότυπος «τρία πουλάκια κάθονταν», αλλα αυτό δέν εμποδίζει τον κάθε ποιητή να πεί «τρείς περδικούλες κάθονταν» ή να παραστήσει οποιοδήποτε άλλο πουλί, αρκεί να ταιριάζει στο μέτρο. Ακριβώς επειδή το ΟΙΛΥΜΤΕ ΟζΜΗς είναι λογότυπος, το ΥΛΥΓΔΕ ΟζΜΗς είναι “difficilior lectio”, συνεπώς πρέπει να προτιμηθεί ώς αυθεντικό).

Στον παρόντα χρησμό ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ έβαλε ΥΛΥΓΔΕ και όχι ΟΙΛΥΜΤΕ, διότι θέλει να καταστήσει σαφές οτι δέν κινδύνευε απο θάνατο (ΟΙΛΥΜ) η αγελάδα. Απο κάποιες ατυχίες θα μπορούσε να κινδυνεύει, αλλα κι απ’ αυτές γλύτωσε.

Εδώ πρέπει να τονίσω οτι το ρήμα ΟΙΛ- που στα σημερινά Twépquroικα σημαίνει «πεθαίνει», την παλαιά εποχή σήμαινε απλώς «χάνεται». Κατα τη γνώμημου είναι ομόρριζο του ελληνικού ΟΛ- (εξ οὗ ΟΛΛΥΜΙ, ΟΛΩΛΑ, κ.λπ.). Και όπως ακριβώς το ελληνικό «όλλυμαι» (συνήθως «απ-όλλυμαι») έχει τη σημασία «χάνομαι», δηλαδή «πεθαίνω», έτσι και το twepquroικό ΟΙΛ-, κατ’ ευφημισμόν και μόνο, είχε τη σημασία του θανάτου. (Αργότερα, κάποιες χιλιάδες χρόνια μετά τη δημιουργία του ιρκ ΒίτίΓ, το ΟΙΛ- άρχισε να σημαίνει απλώς «πεθαίνω» και για ευφημισμό πλέον χρησιμοποιούσαν το ρήμα ιίΤ = «εξαφανίστηκε» ή ΟΥΞ- = «πέταξε».

Είναι εντυπωσιακό πόσα προσφύματα βρίσκονται στις twepquroικές γλώσσες για τη δήλωση του μέλλοντα· στα παλαιά twepquroικά ήταν τα προσφύματα –γΑι, -ΤΑΞΙ, -ΞΙ· σε δυτικές twepquro. γλώσσες, τα προσφύματα –ΑΣΙ και –ΑΞΑΚ· στα οθωμανικά twepquroικά παλαιότερα για τη δήλωση του μέλλοντα χρησιμοποιούσαν το –Α, που σήμερα απλώς δηλώνει την υποτακτική (σπανίως πλέον χρησιμοποιούμενη)· σημασία μέλλοντος στο πρώτο πρόσωπο είχε την παλαιά εποχή το –ΙΝ, με ευχετική σημασία, χώρια του οτι ο ευρύς χρόνος (σε –ΑΡ / -ΙΡ) δύναται να αναφέρεται και στο μέλλον· πιθανόν υπάρχουν και άλλα ανάλογα προσφύματα που ως μή ειδικός δέν γνωρίζω. Και δέν έχω βρει πουθενά τη θεωρία για τη διαφορά σημασίας μεταξύ των διάφορων μελλοντικών προσφυμάτων.

Απο τη λίγη πείρα που έχω, θεωρώ πως το –γΑι / -ΓΕι είχε την έννοια του «σκοπεύω να…», ενώ το –ΞΙ αναφέρεται στο άμεσο μέλλον· έτσι το ΟΙΛΓΕι αφήνεται να εννοηθεί ως «θα χαθώ, και θέλω να χαθώ (για να γλυτώσω)», ενώ το ΒΟΥζΑγΟΥΛΑΞΙ σημαίνει πως έφτασε η ώρα να γεννήσει, ήταν πιά αναπότρεπτο.

Φυσικά, μπορεί και ένας άντρας να πάρει αυτόν τον χρησμό, αφού μεταφορικά ο τοκετός σημαίνει δημιουργία.

Την παραβολή της γέννας χρησιμοποίησε και ο Ιησούς Χριστός λέγοντας: «όταν η γυναίκα γεννά, έχει μεγάλο πόνο· έπειτα όμως χαίρεται (θεωρεί οτι άξιζε ο πόνος) γιατί ένας άνθρωπος ήρθε στον κόσμο».

Καλή λευτεριά!

Αυτός ο χρ. είναι προμήνυμα ελευθερίας. Άν και σήμερα η φροντίδα των παιδιών μπορεί να λέγεται μεταφορικά «σκλαβιά», στην κυριολεξία σκλαβιά για τη γυναίκα είναι να μή μπορεί να τεκνοποιήσει· έτσι σκλαβωμένος νιώθει κάθε άνθρωπος που δέν μπορεί να δημιουργήσει αυτό που αγαπά· ή, που «κυοφορεί» κάτι και δέν μπορεί να το «γεννήσει».

Υπάρχει ένα στρείδι, λέει η ινδική παράδοση, που απο τον βυθό βγαίνει στην επιφάνεια όταν μεσουρανεί το άστρο που λέγεται ΣυΑΑΤΙ (καθ’ἡμᾶς Αρκτοῦρος)· τότε το στρείδι ανοίγει, και παίρνει μέσατου μιά δροσοστάλα που πέφτει απο τον ουρανό· κλείνει και επιστρέφει στο βυθό· εκεί κρατά για χρόνια μέσατου την ουράνια σταλαγματιά, ώσπου την μεταμορφώνει σε μαργαριτάρι. Έτσι συντελείται η γνήσια δημιουργία.

Γνήσια δημιουργία είναι και αυτό που διαβάζετε: απο το 1988 μέχρι σήμερα (2008) ερευνώ αυτά τα έργα για τα οποία γράφω, ωστε να σχηματίσω ιδίαν γνώμην και να μή στηρίζομαι στο τί έγραψε ο ένας και ο άλλος για το 周易(3).

Υπάρχει και η πλαστή δημιουργία, που είναι σάν τα ανούσια βιβλία των δυτικών λογίων και σάν τα τραγούδια που παράγονται με σκοπό το χρήμα· αυτά δέν βασίζονται στον παρόντα χρησμό· βασίζονται στη σοφή αμερικανική παροιμία που λέει «και βέβαια μπορώ να γράψω ένα βιβλίο, όταν έχω μπροστάμου άλλα δύο». Αυτά δημιουργούνται χωρίς αληθινή έμπνευση, χωρίς έρωτα, χωρίς πόνο – κάνουν τον άνθρωπο να σπαταλά χρόνο και να απομακρύνεται απο την αλήθεια.

Οι αριθμοί του χρ.: 324, δείχνουν τον χρησμολήπτη ώς αδύναμο (3) που δέν μπορεί να σηκώσει το βαρύ (2)· αποβαίνει 4 (ελαφρύ), το οποίο και πάλι νικιέται απο το μεσαίο 2 (βαρύ). Γιατί λοιπόν ο χρ. είναι καλός; Το σχήμα που βγαίνει είναι ☳ («Κεραυνός», κίνηση, πρωτοβουλία). Μ’όλον τον πόνο, ο χρησμολήπτης δημιουργεί. Τα ζώδια των αριθμών είναι: 3 = Ζυγός (γάμος), 2 = Ταύρος (σύλληψη), 4 = Ιχθύες (θυματοποίηση). Αυτή η φαινομενική θυματοποίηση είναι η φυσιολογική λειτουργία της γυναίκας. Στους Ιχθύες είναι η έξαρση της Αφροδίτης (πλανήτη) που είναι το αρχέτυπο της γυναικείας φύσης. Η γυναίκα κατα τον τοκετό είναι θύμα χωρίς ελπίδα σωτηρίας· ο τοκετός για την γυναίκα είναι ήττα, αλλα αυτό που νικά είναι το ίδιοτης το παιδί· γι’ αυτό άν και φαινομενικά η γυναίκα ηττᾶται, ουσιαστικά έχει μεγάλη επιτυχία.

Απο τον χρ. αυτόν αναπτύχθηκε ο 53 του 周易 (3) που ονομάζεται 漸· αυτού του χρ. όλες οι γραμμές αρχίζουν με τις λ. 鴻漸于. Αυτές οι τρείς λ. κατα τη γνώμημου προέρχονται απο φωνητική απόδοση της twepquro. λ. ΒΟΥζΑγΟΥ. Η λ. αυτή στην ρ-twepquroική Chuvash είναι paru (απο *ΜΑΡ-γΟΥ)· στα Σουμερικά, που ήταν επίσης ρ-twepquroική γλώσσα, λεγόταν ΑΜΆΡ (χωρίς το πρόσφυμα –γΟΥ, με προθεματικό φωνήεν). Στις ζ-twepquroικές γλώσσες ήταν ΜΟζ-γΟΥ, και ένα άτονο Α αναπτύχθηκε παλιά για να μπορεί να προφέρεται το ζ, οπότε έγινε ΜΌζΑγΟΥ. (Απο κάποια αρχαία twepquroική γλώσσα δάνειο είναι όπως καταλαβαίνετε το ελληνικό ΜΟΣΧΟΣ). Παρόλο που σε όλες τις twepquro. γλώσσες επικράτησε η τροπή Μ- σε Β-, υπάρχουν ακόμη δύο twepquro. γλώσσες, νομίζω της βορειοανατολικής ομάδας, όπου η λέξη αρχίζει ακόμη απο ΜΟ- (βλέπε λεξικό του G. Clauson buzağu. O G. Clauson ενώ ισχυρίζεται πως την παλαιά εποχή ήταν απαράδεκτο το Μ- σε αρχή twepquro. λέξης, δέν έκανε τον κόπο να εξηγήσει γιατί εκείνες οι δύο γλώσσες έχουν το Μ- αντί του Β- σ’ αυτήν τη λ. που σημαίνει μοσχάρι).

Το πρόσφυμα –γΟΥ, που βρίσκεται σε πολλά παλαιοtwepquroικά ονόματα ζώων, υποψιάζομαι πως ήταν κάποτε η λ. gwo (βόδι, μεγάλο φυτοφάγο ζώο) που βρίσκεται στα Σουμερικά ώς “GU₄” (ταύρος), στα Κινέζικα 牯 “kuo” (ταύρος),  στην Π.Ι.Ε. g^wo (βόδι) και στα αρχαία Αιγυπτιακά kʹ (βόδι)· κάποιες απο αυτές τις λ. είναι δάνειες απο τα twepquroικά· κάποιες άλλες, είναι απλώς ομόρριζες. 

Οι λ. 鴻漸于 προφέρονταν “γung dz῾ⁱäm jⁱu” το οποίο δέν μοιάζει πάρα πολύ με *ΜΌζΑγΟΥ ή ΒΟΥζΑγΟΥ, αλλα να θυμόμαστε οτι αυτή η προφορά, η παλαιότερη που γνωρίζουμε, είναι του 6^ου αι. μ.Χ., και επιπλέον έχουν γίνει τόσες αλλοιώσεις και των ίδιων των γραμμάτων, όχι μόνο της προφοράς, απο τότε που πρωτο-αποδόθηκε το (3) στα Κινέζικα. Κάποιοι λόγιοι παράλλαξαν τις λ. ωστε να δίνουν κάποιο κατα τη γνώμητους ικανοποιητικό νόημα στα Κινέζικα (άν και αυτό δέν θα έπρεπε να θεωρείται ικανοποιητικό νόημα: το 漸 ώς ρήμα σημαίνει «διαποτίζω» (λέγεται για την υγρασία που διεισδύει), ενώ άν το πάρουμε με την έννοια «βαθμηθόν», τότε χρησιμοποιείται μόνο ώς επίρρημα – άρα η φράση δέν έχει ρήμα). Για ανάλυση του χρ. στο周易 (3) βλέπε στη σχετική σελίδα. Το πολυτιμότερο, η συμβουλή:

象 το παλαιό χειρόγραφο 曰 αναλύει：山 στο βουνό 上 επάνω 有 υπάρχει 木 δέντρο，αυτό είναι το 6γραμμο που ονομάζεται 漸 «ΒΟΥζΑγΟΥ» (το μοσχάρι)。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το χρησιμοποιεί ώς εξής: 居 εμμένοντας 賢 στην αξίατου, 德 με την αρετήτου 善 ευεργετεί 俗 τους απλούς, αμόρφωτους ανθρώπους。

Το οτι απο το βουνό φυτρώνουν (γεννιούνται) δέντρα υποβάλλει την έννοια της γέννησης (δημιουργίας). Τα δέντρα είναι χρήσιμα για τους ανθρώπους. Έτσι και η δημιουργία του ανώτερου ανθρώπου είναι χρησιμότατη για τους κατώτερους, αμόρφωτους ανθρώπους. Ο άνθρωπος που δημιουργεί κάτι μεγάλο, βασανίζεται ανάλογα με την αγελάδα που πρόκειται να γεννήσει. Τα βάσανα και οι δυστυχίες κάνουν τον άνθρωπο να θέλει να βγεί απο τον δρόμοτου, να παρατήσει αυτό που δημιουργεί. Αλλα όποιος είναι ανώτερος άνθρωπος εμμένει, δηλαδή υπομένει τα βάσανα και επιμένει στο έργοτου. Έτσι διατηρεί την αξίατου, και παράγει κάτι αντάξιο του εαυτούτου. Αυτό που παράγει, ευεργετεί τους απλούς ανθρώπους.

Ο χρ. 38(1) περιέγραψε το ίδιο το ιρκ ΒίτίΓ και τα έργα που προήλθαν απο αυτό, όπως το周易 (3). Ο παρών χρ. 41 περιγράφει τους ανθρώπους εκείνους που δημιούργησαν αυτά τα έργα: μέσα στο周易 (3), αυτοί αναφέρονται ώς 聖 «άγιοι σοφοί», οι οποίοι επειδή αγαπούσαν την ανθρωπότητα «δημιούργησαν αυτά τα θεϊκά πράγματα (δηλαδή τις μεθόδους και τα βιβλία της «Μεγάλης Μαντικής») για να δίνουν τη λύση των ανθρώπινων προβλημάτων».

Τα έργα της «Μεγάλης Μαντικής» απευθύνονται σε όλους τους ανθρώπους, και μάλιστα τους πιό αμόρφωτους. Άν κατέχει κανείς τη μεγάλη σοφία, δέν χρειάζεται να συμβουλευθεί τέτοια έργα μαντικής, αφού χωρίς τη μαντική είναι σε θέση να γνωρίζει τα πάντα. Όποιος όμως δέν είναι σε θέση αλλιώς να γνωρίζει τα πάντα, χρειάζεται αυτά τα έργα της μαντικής· χάρις σε αυτά μπορεί να αποφύγει όλα τα λάθη. Όταν όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να αποφεύγουν τα λάθη, τότε επικρατεί στον κόσμο η αλήθεια, η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η ευτυχία. Γι’ αυτό οι 聖 «άγιοι σοφοί» της παλιάς εποχής εκοπίασαν για να δημιουργήσουν και να μας αφήσουν αυτά τα έργα.

 

42(1) ▫4-1-4▫

Αφού ο χρ. 41 μιλά για τοκετό, που είναι έργο της γυναίκας, ήταν φυσικό αυτό να θυμίσει το άλλο έργο της γυναίκας, που είναι το νοικοκυριό· αυτό είναι το σύμβολο του χρ. 42.

Όπως και στον χρ. 22, δέν λέγεται «γυναίκα», αλλα «άτομο με μακρύ φόρεμα»· αυτό δέν είναι συγκαλυμμένη έκφραση, αφού στον πολιτισμό απο τον οποίο βγήκε το ιρκ ΒίτίΓ «άτομο με μακρύ φόρεμα» δέν μπορούσε να είναι άλλο απο γυναίκα, και ειδικότερα παντρεμένη, νοικοκυρά. Βέβαια και αυτό θα μπορούσε να λέγεται με κάποια άλλη λέξη, αλλα στην εικονιστική γραφή με την οποία ήταν πρώτα γραμμένο το ιρκ ΒίτίΓ, η γυναίκα ήταν απλώς ένα σκίτσο ανθρώπου με μακρύ φόρεμα· αυτό το σκίτσο βλέποντας οι μεταγενέστεροι γραφείς (που έγραψαν το ιρκ ΒίτίΓ με φωνητική γραφή) το διάβαζαν ΟΥζΟΥΝΤΟΝΛΟΥγ = «άτομο με μακρύ φόρεμα». Αυτό ήδη υπαινίσσεται πως όσο αδύνατον είναι για μιά γυναίκα να φορέσει ανδρικά ρούχα, εξ ίσου αδύνατον είναι να αφήσει τον κοινωνικότης ρόλο για να παίξει έναν ρόλο λαμπρότερο. Ξέρω οτι αυτό ηχεί αντιφεμινιστικό· κι όμως είναι απλώς καταμερισμός εργασίας σύμφωνος με τη φύση. Έχω δεί ένα φεμινιστικό σύνθημα “women can do everything” (οι γυναίκες μπορούν να κάνουν κάθε τί). Αυτό μπορεί να το πεί κανείς στη σημερινή εποχή που όλα έχουν μηχανοποιηθεί και έτσι οι βαριές δουλειές έχουν ελαφρύνει. Και πάλι όμως, σε άλλα επαγγέλματα στρέφονται οι άντρες και σε άλλα οι γυναίκες. Ό,τι επι εκατομμύρια χρόνια έχει μάθει η ανθρωπότητα απο τη ζωή, δέν μπορεί να το ξεχάσει μέσα σε δυό και τρείς γενιές. Σε μιά επιχείρηση τυποποίησης αλιευμάτων, δουλεύουν και γυναίκες και άντρες· αλλα οι μέν άντρες κάνουν τις χοντροδουλειές (π. χ. μεταφέρουν τα καφάσια και τα κιβώτια) ενώ οι γυναίκες κάνουν τις πιό λεπτές δουλειές (π.χ. γεμίζουν τις κονσέρβες με ψάρια). Σύμφωνα με την αρχή “women can do everything” μπορούμε να αντιστρέψουμε τους ρόλους, οι άντρες να κάνουν τις ψιλοδουλειές και οι γυναίκες τις χοντροδουλειές, τα «χαμαλίκια»· ή, και οι μέν και οι δέ να κάνουν καί των δύο ειδών τις δουλειές· θα το δεχθούν όμως αυτό οι ίδιες οι γυναίκες; θα λειτουργήσει στην πράξη αυτό το σύστημα; Το σύνθημα “women can do everything” δέν τα λέει όλα· οτι οι γυναίκες μπορούν να κάνουν κάθε τί, σημαίνει οτι και ΘΕΛΟΥΝ να κάνουν κάθε εργασία; σημαίνει οτι θα κάνουν κάθε εργασία εξ ίσου καλά με τους άντρες; σημαίνει οτι ΠΡΕΠΕΙ να κάνουν τις ίδιες δουλειές με τους άντρες; ενώ σε κάποιες άλλες δουλειές είναι οι γυναίκες πολύ πιό περιζήτητες, ωστε δέν τις περισσεύει χρόνος για «ανδρικές» εργασίες;

Το να λέμε “women can do everything” είναι σάν να λέω οτι και το αριστερόμου χέρι μπορεί να γράφει, όπως και το δεξί. Όντως μπορεί και το αριστερόμου χέρι να γράφει, αλλα πώς γράφει! Είναι ποτέ δυνατόν, πέρα απο κάποια πειράματα και παιχνίδια, να γράφω με το αριστερό αντί με το δεξί; ή μπορεί ποτέ να γράφω εξ ίσου με το αριστερό όπως με το δεξί;

Ο κάθε δεξιόχειρας που παίζει ένα μουσικό όργανο, με το δεξί κρούει τις χορδές, με το αριστερό τις πιέζει στα τάστα· δέν μπορεί να κάνει το αντίστροφο; θεωρητικά μπορεί και παραμπορεί, όπως και “women can do everything”· στην πράξη είναι απολύτως αδύνατον: τα ίδια τα χέρια του οργανοπαίκτη δέν θέλουν να παίξουν διαφορετικούς ρόλους, μ’όλο που καί τα δυό παίζουν επιδέξια.

Όπως “women can do everything”, έτσι και ένας άντρας μπορεί να φροντίσει μικρά παιδιά. Θα μου πείτε, δέν θα μπορεί να τα θηλάσει με το δικότου γάλα. Έ, θα τα θηλάσει με μπιμπερόν. Ξέρω ένα παιδάκι που και η μάνατου δέν το θήλασε ποτέ με μητρικό γάλα· μόνο με μπιμπερόν το θήλασε, γάλα απο το φαρμακείο, όχι διότι δέν είχε γάλα, αλλα διότι δέν ήξερε πώς να θηλάσει, δέν έβαζε το παιδί να πάρει στο στόματου όλη τη θηλή, οπότε το παιδί δάγκανε τη θηλή και την πλήγιαζε, χωρίς να τραβά γάλα. Ακόμη και σε μιά τέτοια περίπτωση όμως, όταν δέν μπορούν και οι δυό μαζί γονείς να φροντίζουν το παιδί, τα δικαστήρια αναθέτουν τη φροντίδα (επιμέλεια) του παιδιού στη μητέρα και όχι στον πατέρα· γιατί το κάνουν αυτό, αφού είπαμε να έχουμε ισότητα των δύο φύλων;

Είναι προφανές οτι «ισότητα» δέν θα πεί να κάνουν όλοι τις ίδιες δουλειές. Δέν είχα καμιά πρόθεση να σας θίξω τα φεμινιστικάσας αισθήματα. Ούτως ή άλλως, ο χρησμός μεταφορικά μιλά: ένας άντρας μπορεί να πάρει αυτόν τον χρησμό, και ίσως μάλιστα πιθανότερο είναι να πάρει άντρας, παρά γυναίκα, τον χρησμό. Συμβολικά αναφέρει ο χρ. «γυναίκα» όπως και «νοικοκυριό». Το τί συμβολίζουν αυτά, θα το δούμε παρακάτω.

ίδίς ΑιΑΚ ήταν μιά στερεότυπη έκφραση που σήμαινε τα σκεύη ενός σπιτιού, και κατ’ επέκτασιν όλο το νοικοκυριό. ίδίς σημαίνει τα μεγάλα σκεύη, δοχεία, κατσαρόλες, μεγάλες γαβάθες, ενώ ΑιΑΚ ήταν οι κούπες απο τις οποίες έτρωγαν ή έπιναν (οι παλαιοί Twépquroοι, όπως και οι Κινέζοι, δέν έτρωγαν απο πιάτα, αλλα απο κούπες, δηλαδή μικρές γαβάθες). Στις δυτικές twepquroικές φυλές, γνωστές με το όνομα ΟγΟΥζ, η αντίστοιχη έκφραση για τα σκεύη και το νοικοκυριό είναι ΞΑΝΑΚ ΞΟΙΜΛΕΚ, που έχει περάσει στα ελληνικά (τουλάχιστον των εκ Μικρασίας) ώς «τσανάκια τσομλέκια». (Αντίστοιχα ήταν τα κύρια σκεύη, τα σύμβολα του νοικοκυριού των γυναικών της Δυτικής Ερήμου της Αυστραλίας, ενός πολιτισμού παλαιολιθικού επιπέδου, σαφώς πιό πρωτόγονου απο τον πολιτισμό που έβγαλε το ιρκ ΒίτίΓ: ΜίΜΠΟΥ, μεγάλα δοχεία, και υίΡΑ, μικρά κοίλα ξύλινα σκεύη· τα ΜίΜΠΟΥ τα χειρίζονται κυρίως με τα δύο χέρια, ενώ τα υίΡΑ κυρίως με το ένα χέρι).

Η λ. ίδίς βρίσκεται και στα Σουμερικά της σφηνοειδούς ώς “UDUL”, προφερόμενο μάλλον ıdıl (δεδομένου οτι το  “U” στη σφηνοείδή συχνά αποδίδει ı. Ακόμη συχνότερα το U της σφηνοειδούς αποδίδει y, οπότε μπορεί να ήταν ydyl απο*idil (το –ς των ζ-twepquroικών γλωσσών βρίσκεται ώς L στα Σουμερικά που είναι ρ-twepquroική γλώσσα). Όμως επειδή συχνά το twepquroικό ı- τρεπόταν σε i-, θεωρώ πιθανότερο το ıdıl ώς παλαιότερο twepquroικό τύπο.

Απο την άποψη του χρησμού, ίδίς ΑιΑΚ συμβολίζει γενικώς τη φροντίδα του νοικοκυριού – κάθε είδους καθημερινή φροντίδα. Ο χρησμολήπτης παρομοιάζεται με την γυναίκα που άφησε (δηλαδή παράτησε) τα ίδίς – ΑιΑΚ-της (την καθημερινή φροντίδα του νοικοκυριού) και έφυγε. Έφυγε, να πάει πού; Σ’ αυτό βρίσκεται η ουσία του χρησμού: δέν υπήρχε γι’ αυτήν άλλος δρόμος, άλλος προορισμός· το διαπίστωσε και η ίδια, σάν το καλοσκέφθηκε (ΕδΓΥΤί ΣΑΚΙΝΜΗς): «καλά, το νοικοκυριό το βαρέθηκα, είναι τόσο ανϊαρή δουλειά. Αλλα τί άλλη δουλειά να κάνω; δέν μπορώ να κάνω τις δουλειές των αντρών· αλλα κι άν ακόμη αφήσω το καθημερινό νοικοκυριό για να κάνω κάτι άλλο, το σπίτι ποιός θα το φροντίσει; Κανένας άλλος δέν μπορεί να κάνει τις δικέςμου τις δουλειές. Θα ρημάξει το σπίτι, εκτός κι άν ο άντραςμου πάρει άλλη σύζυγο. Τελικά, η δικήμου δουλειά δέν είναι πιό υποτιμητική απο τη δουλειά του άντρα· αφού, άν εγώ δέν φροντίσω το σπίτι, κι εκείνος δέν θα μπορέσει να επιδοθεί στα δικάτου καθήκοντα». Αυτό ήταν το «ΕδΓΥΤί ΣΑΚΙΝΜΗς». Αυτές τις σκέψεις πρέπει ο καθένας που παίρνει αυτόν το χρ. να τις προσαρμώσει στη δικήτου περίπτωση. Στου καθενός και καθεμιάς την περίπτωση άλλη είναι η καθημερινή φροντίδα, άλλη έννοια έχει το «σπιτικό» και ο «σύζυγος». Η τεχνολογία αλλάζει, η κοινωνία αλλάζει, πλήν όμως το νόημα των χρησμών παραμένει ίδιο και αναλλοίωτο σε όλες τις εποχές όσο στέκει ο κόσμος.

Το ΤΗΡ (λέει) στο ιρκ ΒίτίΓ έχει πάντοτε υποκείμενο «ο χρησμός», αλλα στην προκειμένη περίπτωση υπάρχουν δύο ΤΗΡ· στο δεύτερο λέει: ο χρησμός, αλλα στο πρώτο λέει: η γυναίκα «πού πάω μακριά απο το νοικοκυριόμου!». (Έβαλα θαυμαστικό και όχι ερωτηματικό, γιατί είναι ρητορική και όχι πραγματική ερώτηση. Ακριβώς όπως χρησιμοποιείται σε ρητορικές ερωτήσεις το «πού πάω» (σε όλα τα πρόσωπα) συχνότατα στα Νέα Ελληνικά. Υπάρχει ειρωνεία και ταυτόχρονα συμπόνια σ’ αυτές τις ερωτήσεις: είναι σάν να λέμε «δέν κατάλαβες οτι ο δρόμος που πήρες να βαδίσεις είναι αδιέξοδος άν όχι και παγίδα»).

Αξιοσημείωτο: οι λ. ίδίς και ΑιΑΚ είναι με κτητικά προσφύματα: δύο φορές: «ίδίσίν ΑιΑΚΙΝ» (τα σκεύητης και τις κούπεςτης), και μία: «ίδίςiΜΤΕ ΑιΑΚΙΜΤΑ» (απο τα σκεύημου και τις κούπεςμου). Δείχνει οτι αυτό που πάει να παρατήσει ο χρησμολήπτης, του ανήκει δικαιωματικά, και οι άλλοι το ξέρουν και ο ίδιος το ξέρει, το νιώθει οτι είναι κάτι δικότου· είναι κεκτημένοτου: δικαίωματου και υποχρέωσήτου. Είναι πηγή της ζωής, απο την οποία μόνο ο ίδιος ξέρει να αντλεί και να ποτίζει. Είναι ο ίδιοςτου ο εαυτός· τί σημαίνει «εαυτός»; Εαυτόςμου είναι αυτό που είμαι μέσα στον κόσμο, και εξ ίσου: εαυτόςμου είναι αυτό που κάνω· «είμαι» και «κάνω» είναι δομή και λειτουργία, δέν διαχωρίζονται. Μέσα στο «έχω» είναι και το «είμαι» και το «κάνω»: Το λιοντάρι είναι σαρκοβόρο επειδή έχει τα δόντια ενός σαρκοβόρου, ή επειδή σπαράζει και τρώει ζώα; Το πρόβατο είναι χορτοφάγο επειδή έχει το πεπτικό σύστημα ενός μυρηκαστικού ή επειδή τρώει χόρτα; Η γυναίκα είναι γυναίκα επειδή έχει γυναικεία όργανα, ή επειδή τα χρησιμοποιεί; Αμέτρητα τέτοια «ή», δέν έχουν νόημα· το κάθε τί που έχουμε είναι όργανο, είναι λειτουργία, είναι ο εαυτόςμας. Στην προκείμενη περίπτωση, σκέψου τί είναι αυτά που έχεις, τα «ίδίς ΑιΑΚ»· πρόκειται για κάτι που έχεις και με το οποίο εργάζεσαι για τη συντήρηση της ζωής. Άν αρνηθείς αυτό το κάτι, αρνείσαι τη χρησιμότητάσου, την ίδιασου τη ζωή. Όταν επιστρέφει ο καθένας στο δικότου «κάτι», βρίσκει τη χρησιμότητάτου, ξαναβρίσκει την ταυτότητάτου, τη ζωήτου. Είναι να μή χαίρεται; Έστω κι άν αυτό το «κάτι» είναι μιά ανϊαρή δουλειά.

Όλοι ξέρουν το μύθο που ένας πατέρας είπε στα παιδιάτου οτι στο αμπέλι υπάρχει κρυμμένος θησαυρός· τα παιδιά σκάβανε, σκάβανε, θησαυρό δέν βρήκανε, αλλα απο το σκάψιμο το αμπέλι έδωσε πολύ καρπό, αυτός ήταν ο θησαυρός. Έτσι είναι η εργασία που την βαριέσαι, κι όμως είναι παραγωγική. Μόνο στην εργασία βρίσκονται οι θησαυροί. Αλλιώς, τί θα πεί θησαυρός; ένα μπαούλο με χρυσά φλουριά; και τα χρυσά φλουριά, προϊόν ανθρώπινης εργασίας είναι. Περιμένεις να αποκτήσεις θησαυρό απο την εργασία αλλονών; Αυτό μοιάζει σάν να ανεβαίνεις σε ξένο γάιδαρο, και η παροιμία λέει: «όποιος σε ξένο γάιδαρο ανεβεί, γρήγορα κατεβαίνει».

Οι αριθμοί, 4-1-4, βγάζουν το τρίγραμμο ☵ (κίνδυνος)· ειδικότερα, το 3γραμμο χαρακτηρίζεται απο το 1 στη δεύτερη θέση, που συνδέεται με το ζώδιο του Λέοντα· απο αυτό καταλαβαίνουμε οτι  ο κίνδυνος προέρχεται απο την επιθυμία, που είναι επιθυμία για δόξα, για μεγαλείο· γι’ αυτό η γυναίκα παρατάει το νοικοκυριότης· αυτό είναι το επικίνδυνο. Ο χρησμολήπτης είναι το 4 στην πρώτη θέση, έρχεται σε επαφή με το 1 στη δεύτερη θέση, και αποβαίνει πάλι 4, στην 3^η θέση. Το 4 (ελαφρύ) νικά το 1 (δυνατό)· και μάλιστα, το 4 είναι θηλυκός (ζυγός) αριθμός, το 1 αρσενικός (μονός αριθμός)· αυτό δείχνει την επιτυχή ενασχόληση της γυναίκας με το νοικοκυριό· μεσολαβεί ο κίνδυνος του αριθμού 1, αλλα ο χρησμολήπτης ξαναγίνεται το 4 (στην τρίτη θέση), που και πάλι νικά το 1: ξανααναλαμβάνει το νοικοκυριό και έχει επιτυχία, επιτελεί χρήσιμο έργο.

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς, άν έχει διαβάσει το παραδοθέν 周易(3), οτι απο τον παρόντα χρησμό αναπτύχθηκε ο 37(3) που ονομάζεται  家人. Άν πάρουμε αυτό ώς κανονικά Κινέζικα, 家 = οικογένεια, σπιτικό, νοικοκυριό· 人 = ανθρώπινο πλάσμα, οπότε 家人 = «του νοικοκυριού το άτομο» = η νοικοκυρά. Το γράμμα 家 (οικογένεια, σπιτικό) κατα την σχολαστική ερμηνεία υποτίθεται πως παρίστανε ένα γουρούνι (豕) κάτω απο μία στέγη (宀). Κατα τη δικήμου γνώμη, το αρχικό σκίτσο ήταν: κάτω απο μιά στέγη (που κατα την παλαιά γραφή έμοιαζε περισσότερο με ιΟΥΡΤ, σκηνή νομάδων) ένα άτομο με μακρύ φόρεμα = ΟΥζΟΥΝΤΟΝΛΟΥγ (παντρεμένη γυναίκα, νοικοκυρά)· έτσι θα παριστανόταν και η λέξη φαμελιά όπως χρησιμοποιείται στα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, που σημαίνει καί «σύζυγος, γυναίκα» καί «οικογένεια». Γι’ αυτό και嫁 σημαίνει «γάμος» απο την άποψη της γυναίκας, δηλαδή η 女 (γυναίκα) γίνεται 家ΟΥζΟΥΝΤΟΝΛΟΥγ (γυναίκα με μακρύ φόρεμα, κάτω απο μία στέγη). Παρεμπιπτόντως, το κινέζικο家 προφερόταν (6^ο αιώνα μ.Χ.) “ka”, και υπήρχε twepquro. λέξη ΚΑ = οικογένεια, σόι· η οποία, υποστήριξαν κάποιοι οτι είναι δάνεια απο την κινεζική λ. 家. Η κινέζικη γλώσσα είναι τόσο πλούσια σε μονοσύλλαβα, ωστε κάθε μονοσύλλαβη λέξη στα Twépquroικα είτε αλλού είναι δυνατόν να υποστηριχθεί οτι προέρχεται απο τα Κινέζικα. Κατα τη γνώμημου, η twepquro. λ. ΚΑ είναι γνήσια twepquroική, η δέ κινέζικη 家 είναι είτε συγγενής της twepquro. λέξης, είτε παλιό δάνειο απο τα twepquroικά. (Αλλα κι άν ακόμη το twepquroικό ΚΑ προέρχεται απο τα Κινέζικα, αυτό δέν έχει τίποτε να κάνει με την έννοια του παρόντος χρησμού).

Τα αρχαία σχόλια στο 6γραμμο 37(3) καθιστούν σαφές οτι 家人 σημαίνει νοικοκυρά. Η γενική κρίση του 6γράμμου πρώτ’ απ’ όλα, λέει 利女貞 = χρειάζεται αυτό που κρίνεται για τη γυναίκα, ή, όπως μεταγενέστερα αντιλαμβάνονταν τη φράση: «χρειάζεται η γυναίκα να έχει σταθερότητα». 女正位乎內 της γυναίκας η σωστή θέση είναι μέσα στο σπίτι，男正位乎外 του άντρα η σωστή θέση είναι έξω απο το σπίτι。男女正，天地之大義也 του άντρα και της γυναίκας των ρόλων η σωστή κατανομή είναι όπως η σωστή τάξη μεταξύ του ουρανού (αρσενικού) και της γής (θηλυκού)。家人有嚴君焉 αυτού του χρησμού η νοικοκυρά έχει έναν αυστηρό αφέντη (κύριο του σπιτιού)，父母之謂也 η αυστηρότητατου είναι όπως ενός πατέρα και μιάς μάνας (προς τα παιδιάτους)。父父、子子、兄兄、弟弟、夫夫、婦婦而家道正 Όταν στις σχέσεις μεταξύ πατέρα και γιού, μεγάλου και μικρότερου αδερφού, συζύγου (άντρα) και συζύγου (γυναίκας) ο καθένας έχει τη σωστήτου θέση, τότε η οικογένεια έχει σωστή ηθική·，正家而天下定矣και όταν η (κάθε) οικογένεια γίνεται σωστή, τότε η υφήλιος ολόκληρη γίνεται υγιής (έχει τη σωστή τάξη).

Ο αυστηρός αφέντης της νοικοκυράς στο μέν ιρκ ΒίτίΓ (αριθμοί χρησμού: 414) παριστάνεται απο το 1 στη δεύτερη θέση, στο δέ周易(3) παριστάνεται απο την ἰαγγ γραμμή στην 6 θέση του 6γράμμου 37(3). Δέν είναι η αυστηρότητα του αφέντη του σπιτιού αυτό που έκανε τη νοικοκυρά να παρατήσει το νοικοκυριό· είναι η βαρετή και άχαρη καθημερινή εργασία. Ούτε είναι ο αυστηρός αφέντης αυτός που ανάγκασε τη γυναίκα να επιστρέψει: η ίδια το καλοσκέφθηκε και κατάλαβε οτι αυτή η καθημερινήτης εργασία έχει αξία.

Υπάρχουν παντού στην Ελλάδα παραδοσιακές κωμικές ιστορίες για ανδρόγυνα που θέλησαν να αλλάξουν τους ρόλους των φύλων: ο άντρας να κάνει τις δουλειές της γυναίκας και αντίστροφα, με αποτέλεσμα μιά συμφορά. Αυτές οι ιστορίες κοροϊδεύουν τους άνδρες –και όχι τις γυναίκες- που θέλησαν να δοκιμάσουν να αλλάξουν ρόλο.

Το πολυτιμότερο του χρησμού, η συμβουλή: 象 το παλαιό χειρόγραφο 曰 αναλύει：風 άνεμος (το πάνω 3γραμμο) 自火 απο τη φωτιά (το κάτω τρίγραμμο) 出 βγαίνει，(αυτό παριστάνει το εξάγραμμο που ονομάζεται): 家人 η νοικοκυρά。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 言 στα λόγιατου 有 έχει 物 υπόσταση, 而 και 行 στις δραστηριότητέςτου (συμπεριφοράτου) 有 έχει 恒 διάρκεια。

Η φωτιά, η εστία, είναι συνεκδοχικά ολόκληρο το σπιτικό. Στην παλιά εποχή δέν νοούνταν σπιτικό χωρίς φωτιά· ακόμη και στους ιθαγενείς της Αυστραλίας, που κατοικούσαν σε προχειρότατα καταλύματα, η κάθε οικογένεια είχε τη δικήτης φωτιά, η φωτιά όριζε το σπιτικό. Ακόμη περισσότερο στις twepquroικές φυλές της Ασίας, όπου η θερμοκρασία, τουλάχιστον κατα το μισό έτος, ήταν μονίμως κάτω απο το μηδέν. Το εξάγραμμο παριστάνει φωτιά απο την οποία βγαίνει αέρας: απο τη φωτιά του σπιτιού βγαίνει ζεστός αέρας, απο τον οποίο όλο το σπίτι γίνεται κατοικήσιμο. Έτσι είναι και η δουλειά της νοικοκυράς: με την καθημερινή εργασίατης συντηρεί τη ζωή του σπιτιού, όπως η φωτιά· άν σβήσει η φωτιά, το σπίτι θα γίνει ακατοίκητο, το ίδιο και άν η νοικοκυρά πάψει να κάνει τις καθημερινέςτης εργασίες. Απο αυτό φαίνεται πόσο μεγάλη είναι η ευθύνη της νοικοκυράς, πόσο σημαντικά τα καθήκοντάτης. Απο την εικόνα της φωτιάς που βγάζει τον ζεστό αέρα, βγαίνει και η συμβουλή: του ανώτερου ανθρώπου τα λόγια αποδίδουν την πραγματικότητα, όπως και η φωτιά αποδίδει ζεστασιά· γι’ αυτό και τα λόγια του ανώτερου ανθρώπου δέν μπορούν να αμφισβητηθούν, όπως δέν αμφιβάλλει κανείς οτι η φωτιά βγάζει ζέστη. (Υπήρχε μιά παλιά παροιμία των Twépquroων της Ασίας: ΕΡ ΣΟΙζί: ΒίΡ ΕδΕΡ ΚΟΙΚί ΥΞ = του άντρα ο λόγος είναι «μία σέλλα, τα θηλύκιατης τρία». Δέν μπορούσε να αμφισβητηθεί, γιατί άν είχε περισσότερα θηλύκια, θα σκιζότανε, άν είχε λιγότερα δέν θα κρατούσε το βάρος του αναβάτη. Έτσι βάσιμος πρέπει να είναι πάντα ο λόγος ενός άντρα).

Όπως η φωτιά της εστίας του σπιτιού καίει με σταθερότητα –δέν αναβοσβήνει (η φωτιά ήταν πάντα αναμμένη στο τζάκι, τουλάχιστον υπο μορφή «ζώπυρων», κάρβουνων χωμένων μέσα στη στάχτη), έτσι και ο ανώτερος άνθρωπος έχει διάρκεια στην εκτέλεση των καθηκόντωντου, τα εκτελεί με συνέπεια και δέν παρατάει καμιά δουλειά στη μέση. Η νοικοκυρά αυτού του χρησμού, κάνει να ξεφύγει απο αυτήν την ηθική, παρατάει τα καθήκοντατης και φεύγει, αλλα επιστρέφει σ’ αυτά όταν το καλοσκέφτεται.

Αυτό που φροντίζεις, μπορεί να είναι βαρετή δουλειά στην αφάνεια, αλλα είναι πολύ σημαντικό. Παρομοιάζεσαι με νοικοκυρά, ή με τη φωτιά του τζακιού, πάντως δέν παρομοιάζεσαι με υπηρέτη / υπηρέτρια. Το σύμβολο του δούλου (υπηρέτη) = ΚΟΥΛ χρησιμοποιείται αλλού στο ιρκ ΒίτίΓ, επίσης ήταν απο αρχαιοτάτων χρόνων γνωστή η λ. ΚΥγγ (υπηρέτρια, στα Σουμερικά “giŋ” = Γίγγ), αλλα δέν χρησιμοποιείται εδώ τέτοιο σύμβολο.

Για ανάλυση των γραμμών του αντίστοιχου 6γράμμου (37) στο 周易 (3) βλέπε στη σχετική σελίδα.

 

43(1) ▫3-3-4▫

Ο προηγούμενος χρησμός εξαίρει την υπομονή στην ταπεινότητα· αφορά θέματα των «κάτω απο τον ορίζοντα οίκων» (οι κάτω απο τον ορίζοντα οίκοι ενός ωροσκοπίου είναι οι: 1^ος, 2^ος, 3^ος, 4^ος, 5^ος και 6^ος, αφορούν εσωτερικές, «κατ’οίκον», όχι δημόσιες υποθέσεις). Όταν όμως ο άνθρωπος δέν έχει υπομονή στην ταπεινότητα (όπως θα όφειλε), τότε εκδηλώνεται ο χρ. 43(1). Αυτός ο χρ. έχει προπάντων γυναικείο χαρακτήρα, καθώς και ο χρ. 39(1)· δέν ξέρω καμία γυναίκα απο της οποίας τα ωροσκοπικά στοιχεία ή εν γένει απο τους προσωπικούς αριθμούςτης να μή βγαίνει ο χρ. 43 ή ο 39. Είναι εμφανής η ομοιότητα μεταξύ αυτών των δύο χρησμών, 43 και 39· οι αριθμοί των χρησμών επίσης μοιάζουν: ο 39 βγαίνει απο 224, ο 43 βγαίνει απο 334· καί στο 224 καί στο 334, ξεχωρίζει το 4 στην τρίτη θέση (που συνδέεται με το ζώδιο των Ιχθύων, δείχνει τη θέση του θύματος)· εδώ το 4 έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία απο ό,τι στον χρ. 39, διότι ο 43 με τους αριθμούς 334 βγάζει το τρίγραμμο ☱ («λίμνη»), το οποίο παίρνει τον χαρακτήρατου απο το ζυγό στοιχείο (στην τρίτη θέση), αφού αυτό είναι το διαφορετικό απο τα άλλα δύο (μονά). Λοιπόν, στους αριθμούς 334 είσαι το πρώτο 3 και συναντάς το δεύτερο 3, αυτό σημαίνει οτι συναντάς ένα πρόσωπο που σου ταιριάζει, σου μοιάζει, το ερωτεύεσαι· ή, μεταφορικώς, συναντάς κάτι που το βρίσκεις κατάλληλόσου και το επιθυμείς. Αποβαίνεις όμως το 4 στην τρίτη θέση, που νικιέται απο το δεύτερο 3 (το 4 = ελαφρύ νικιέται απο το 3 = αδύναμο). Έτσι παριστάνεται η ήττασου.

Υποκείμενο του παρόντος χρ. είναι το ΤΟγΑΝ (γεράκι) που εδώ και σε όλους τους άλλους χρ. όπου αναφέρεται συμβολίζει τον ήρωα δευτέρου μεγέθους. Πρώτου μεγέθους είναι ο αετός. Το γεράκι είναι κι αυτό ένα ισχυρό, θαυμαστό, με ικανότητες πτηνό, αλλα σε σχέση με τον αερό έρχεται βεβαίως δεύτερο. «Αρχηγοῦ παρόντος πᾶσα αρχή παυσάτω».

Στην αρχή νόμιζα οτι «ΟΙΓΥζ ΚΟΥςΙ» αναφέρεται στο ΤΟγΑΝ, δηλαδή «ένα ποταμίσιο γεράκι πήγε να κυνηγήσει πουλιά». Ωστόσο, καθώς έχω σημειώσει σε άλλο κεφάλαιο για τα ζώα του ιρκ ΒίτίΓ, τα γεράκια δέν είναι ποταμίσια πουλιά· άν, παρά τούτο, ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ ήθλε να πεί οτι αυτό εδώ είναι ένα ποταμίσιο γεράκι, θα έλεγε «ΟΙΓΥζ ΤΟγΑΝ ΚΟΥς(Ι)». Ο Talat Tekin έχει επίσης τη γνώμη (άν και δέν την αιτιολογεί) οτι το «ΟΙΓΥζ ΚΟΥςΙ» δέν είναι παράθεση στο ΤΟγΑΝ, αλλα αντικείμενο στο ΚΟΥςΛΑιΟΥ. Αυτό είναι το σωστό.

Όπως τίποτε δέν είναι τυχαίο στο ιρκ ΒίτίΓ, έχει μεγάλη σημασία οτι τα πουλιά που πήγε να κυνηγήσει το γεράκι είναι ποταμίσια. Τα ποτάμια είναι τόποι που σφύζουν απο ζωή (εφόσον δέν τους έχει ρημάξει ο άνθρωπος)· είναι βιότοποι γεμάτοι κίνηση και θόρυβο, απο εκατοντάδες είδη πουλιών με τις δραστηριότητες και τις φωνέςτους. Τόπος γεμάτος ζωή, σημαίνει και τόπος με αφθονία τροφής. Είναι ο τόπος του πλούτου.

Επιπλέον, το ποτάμι με τη ροήτου συμβολίζει το κύριο ρεύμα της ζωής, το κέντρο των εξελίξεων. Είναι σάν να λέμε η πρωτεύουσα σε σχέση με την επαρχία· η πόλη, σε σχέση με την ύπαιθρο· το κέντρο της πόλης, γεμάτο θόρυβο και φώτα, κίνηση και γεγονότα, σε σχέση με τα ήσυχα προάστια. Το γεράκι ζεί σε σχετικά έρημα μέρη· είναι σάν να λέμε ο άνθρωπος που ζεί μακριά απο την έντονη κίνηση, είναι ισχυρός, αγαπάει την ελευθερία, αλλα δέν του πάει ο θόρυβος του κέντρου. Στο κέντρο όμως, στο κύριο ρεύμα της ζωής, εκεί έχει πολλή γοητεία.

Το γεράκι λοιπόν πάει στο ποτάμι να κυνηγήσει για να τραφεί (απο εκείνη την εκπληκτική αφθονία). Εκεί βρίσκει μπροστάτου έναν αρπακτικό αετό, ο αετός πάει και στήνεται μπροστά στο γεράκι. \

(Προσέξτε το ρήμα ΚΟΠ- (στήνεται)· αυτό το ρήμα βρίσκεται και στα Σουμερικά με τη μορφή “gub” (δηλαδή qop), και απο την ίδια ρίζα βγαίνει στα Σουμερικά η λ. “gaba” = στήθος. Στα Βάσκικα (που είναι ρ-twepquroική γλώσσα) το στήθος είναι “kopeta”, απο την ίδια ρίζα).

Ο αετός λοιπόν ορθώνει το ανάστημάτου, προτάσσει το στήθοςτου· τί σημαίνει αυτό; δείχνει τη μεγαλοσύνητου. Είναι σάν να λέει: «είμαι ανώτερόςσου, δικήμου είναι αυτή η περιοχή, δέν σε παίρνει, φύγε». Ενώ είναι ΤΑΛΙΜ (ορμητικός), δέν επιτίθεται· του αρκεί να επιδείξει το μέγεθόςτου· αφού είναι σαφές οτι άν κάνεις πως κυνηγάς πουλιά, θα σε κάνει κομμάτια.

Εσύ που πήρες αυτόν τον χρησμό είσαι το γεράκι. Το βλέπεις οτι δέν σε παίρνει να κυνηγήσεις, μ’ όλο που έχεις ανάγκη. Είναι θλιβερό. Αλλα το να επιμείνεις, θα σου είναι ακόμη θλιβερότερο. Κάποιος απο εκείνους που βρέθηκε σε αυτήν την κατάσταση έγραψε τους στίχους του παλιού τραγουδιού: «δεν υπάρχει πόνος πιο μεγάλος, δέν υπάρχει! ν’ αγαπάς και να σου παίρνει άλλος την αγάπη, την αγάπη!». Ναί μεν, το τί εννοεί ο χρ. μπορεί να είναι οτιδήποτε, ανάλογα με το τί ρώτησες· αλλα κατα βάσιν ο χρ. αυτός έχει ερωτικό χαρακτήρα· για τους παλιούς ανθρώπους το κυνήγι ήταν ένα συνηθισμένο σύμβολο για να υπαινίσσονται την ερωτική αναζήτηση. Αυτή η ματαφορική σημασία βρίσκεται στη λογοτεχνία πολλών πρωτόγονων λαών, και όχι τόσο πρωτόγονων. Στη νεοελληνική, που εδώ και πολλούς αιώνες δέν ζούμε απο το κυνήγι, η συνηθέστερη έκφραση είναι το «καμάκι» που είναι κι αυτό είδος κυνηγιού. Αλλα λέγεται και ρητά στη νεοελληνική παροιμία: το ψάρι θέλει υπομονή και το むーに・κυνήγι» (για να το πιάσεις). Ένα πιό κόσμιο λαϊκό στιχάκι, λέει: «η αγάπη θέλει φρόνηση, θέλει ταπεινοσύνη, θέλει λαγού περπατησιά, αϊτού γρηγοροσύνη». Έτσι και σ’ αυτόν τον χρησμό, ο αετός σε πρόλαβε.

Είναι σάν να ερωτεύεται έναν νέος μιάν νεάνιδα, και καθώς την προσεγγίζει, εμφανίζεται ο εραστήςτης· μπορεί να μήν είχε φανερή σχέση με κάποιον εραστή, αλλα τώρα, καθώς την «ψήνεις» να την κάνεις δικιάσου, εμφανίζεται κάποιος ισχυρότερος απο σένα και σου απαγορεύει.

Αυτός ο χρ. στο周易 (3) έγινε το 6γραμμο 61 που ονομάζεται中孚. Αυτό μπορεί να φανεί παράξενο σε όσους έχουν διαβάσει κάποια δήθεν μετάφραση του (3) και νομίζουν οτι κατάλαβαν το νόημα του 6γράμμου. Εγώ για κάμποσα χρόνια, απο το 1989 μέχρι το 2001, πολεμώντας να καταλάβω τί εννοεί αυτός ο τίτλος (中孚) και τί σχέση έχει με το 6γραμμο, ποτέ δέν το κατάλαβα. Και ακόμη μεγαλύτερο αίνιγμα μου στάθηκαν τα λόγια 豚魚, που κανονικά θα σήμαιναν «γουρουνάκι και ψάρι»! Όχι δηλαδή πως οι Κινέζοι κατάλαβαν αυτά τα λόγια· το κάθε τί μέσα στο παραδιδόμενο周易(3) είναι ένα αίνιγμα, αλλα το μεγαλύτερο αίνιγμα του (3) ήταν, κατα τη δικήμου άποψη, αυτό το 6γραμμο. Το αίνιγμα μπορεί να λυθεί, μόνο άν ανιχνεύσουμε την αρχική μορφή του κειμένου (που ήταν παλαιοtwepquroική).

Η λ. ΤΟγΑΝ (γεράκι) σε μερικές twepquroικές γλώσσες βρίσκεται ώς ΞΟγΑΝ και ΞΑγΑΝ. Αυτό δείχνει οτι αυθεντικότερη μορφή της λέξης ήταν ΤιΟΓΑΝ ή ΔιΟΓΑΝ. (Το παλαιό twepquroικό Τι- / Δι- συνήθως τρεπόταν σε Τ-, σε κάποιες περιπτώσεις όμως έχει γίνει Ξ-· αυτό φαίνεται σε κάποιες λέξεις, απο τις οποίες τώρα θυμάμαι μόνο το ΞΙΚ- (βγαίνω, ανεβαίνω, αποφεύγω), το οποίο στα Σουμερικά είναι “zig”, στην Π.Ι.Ε. tjeg-, λεπτομερέστερα έχω σημειώσει στη σελίδα για ρίζες της γλώσσας του Homo Sapiens).

Συνεπώς οι Κινέζοι απέδοσαν το *ΤιΟΓΑΝ με 中 (“t’iung”), ό,τι κοντινότερο είχαν φωνητικά, και συνάμα έμοιαζε με το σκίτσο του *ΤιΟΓΑΝ (το 中 στην παλιά γραφή μοιάζει πολύ με ένα πουλί που ανοίγει τα φτεράτου). Το ρήμα ΚΟΥςΛΑ- (κυνηγά πουλιά) το απέδωσαν εικονιστικώς με 爫 (τα νύχια ενός αρπακτικού) και απο κάτω κάτι σάν την παλιά μορφή του 不 (εικόνα πουλιού που πετάει), το όλο σκίτσο εύκολα έγινε 孚. Μέχρι εδώ η εξήγηση είναι σχετικά απλή. Το ΟΙΓΥζ ΚΟΥςΙ (ποταμίσια πουλιά) όμως, πώς αποδόθηκε; με σκίτσα της παλαιάς γραφής: το ΟΙΓΥζ (ποτάμι), σήμερα γραφόμενο 巛 ή 川, κατήντησε 月, ενώ το σκίτσο για ΚΟΥςΙ (πουλί) κατήντησε 豕. Ένα άλλο σκίτσο που παρίστανε τον αετό περήφανα στημένο προτείνοντας το στήθος, έφτασε να γίνει 魚 (του οποίου η συντηρητική μορφή «σφραγίδας» όντως μοιάζει με τον αετό περήφανα στημένο). Τώρα το ρήμα ΚΟΠ- (στήθηκε) θα έπρεπε να γίνει κάτι σάν το κινέζικο 立 (στέκομαι), τελικά έγινε 吉 για διάφορους λόγους: στην παλιά γραφή τα γράμματα, που τα παρομοιάζουν με γυρίνους, δέν είχαν τόσο σαφείς μορφές όσο τα σημερινά τυπωμένα, ήταν εύκολο να τα μπερδέψεις· αφ’ενός το σχήμα του γράμματος θύμιζε το 吉, αφ’ετέρου η προφορά ΚΟΠ- θύμισε το “kⁱĕt” = 吉, το οποίο έπειτα έγινε κατανοητό ώς «ο αετός έχει την καλή τύχη» (όχι εσύ), και έτσι το 吉 παρέμεινε. Στην συνέχεια τα利涉大川，利貞 είναι λογότυποι, τροπον τινά «πασπαρτού» μέσα στο (3), εν προκειμένῳ το利涉大川 που σήμερα διαβάζεται «θα πρέπει να περάσεις μεγάλο ποτάμι», παλιότερα γινόταν αντιληπτό ώς «θα πρέπει να φύγεις απο το μεγάλο ποτάμι» (όπου πήγες για να κυνηγήσεις πουλιά), το δέ利貞 συμπλήρωνε τη φράση λέγοντας (θα πρέπει να φύγεις απο το μεγάλο ποτάμι, να πάς αλλού) 利 για να έχεις όφελος, 貞 λέει ο χρησμός.

Η εξωπραγματική σχολαστική ερμηνεία της γενικής κρίσης του 6γράμμου οδήγησε τους ερμηνευτές να νομίζουν πως το 6γραμμο 61(3) είναι ευχάριστο, που δέν είναι καθόλου έτσι, καθώς δείχνει η συμβουλή που είναι σε κανονικά, άν και παλιά, Κινέζικα: 象 το παλαιό χειρόγραφο 曰 ερμηνεύει：澤 στη λίμνη (το κάτω τρίγραμμο) 上 επάνω 有 έχει 風 άνεμο (το επάνω τρίγραμμο)，(αυτό είναι το εξάγραμμο ονομαζόμενο): 中孚 «το γεράκι πάει να πιάσει πουλιά»。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 議 συζητώντας (παίρνοντας και αλλονών γνώμες, εξετάζοντας) 獄 την (επικείμενη) σύγκρουση 緩 αποφεύγει 死 το θάνατο。Με απλά λόγια, βρίσκεις οτι έχεις έναν ισχυρό αντίπαλο· πρέπει να εξετάσεις το θέμα, και να πάρεις και γνώμες αλλονών για να εκτιμήσεις αντικειμενικά την κατάσταση, οπότε θα καταλάβεις οτι πρέπει να αποφύγεις τη σύγκρουση, ειδεμή θα σκοτωθείς. Τόσο κρίσιμη είναι η κατάσταση. Άν δέν βρίσκεται κάποιος άλλος να σου δείξει οτι ο αντίπαλος είναι ισχυρότεροςσου και δέν σε παίρνει να τα βάλεις μαζίτου, σου το λέει πάντως ο χρησμός: μήν τα βάλεις μαζίτου, γιατί είσαι σάν το αυγό ενώ ο αντίπαλόςσου σάν την πέτρα: το αυγό άν επιτεθεί στην πέτρα, θα σπάσει το αυγό. Η λίμνη δέν μπορεί να τα βάλει με τον άνεμο: ο άνεμος είναι ισχυρότερος, μπορεί να την ταράξει, να την θολώσει, να της πετάξει έξω τα νερά – ενώ η λίμνη δέν μπορεί να πειράξει τον άνεμο· εν προκειμένῳ, είσαι σάν τη λίμνη και ο αντίπαλοςσου σάν τον άνεμο. Είναι σαφέστατα τα λόγια: 議獄緩死 «εξετάζοντας την (ενδεχόμενη) σύγκρουση γλυτώνεις το θάνατο», και όμως κανείς δέν τα ερμήνευσε σωστά, ούτε κάν ο Richard Wilhelm, που ήταν ο πρώτος και ο καλύτερος απο όλους τους δυτικούς μεταφραστές του παραδιδόμενου周易 (3). Όταν αυτά τα λόγια, σε κανονικά Κινέζικα, οι μελετητές δέν μπόρεσαν να τα εξετάσουν αντικειμενικά, φανταστείτε πόσο «κατανόησαν» το καθαυτό κείμενο του παραδιδόμενου周易 (3) που δέν είναι σε πραγματικά Κινέζικα, είναι με δυό λόγια «άλλ’ αντ’ άλλων».

||¦¦|| = 行走薄冰23(4). Αυτό το ομόμορφο (άν και όχι αντίστοιχο) απλοειδές εξάγραμμο του (4) ονομάζεται行走薄冰 = «βαδίζεις πάνω σε λεπτό πάγο»· δίνεται το ιστορικό παράδειγμα του 陳友亮, στρατηγού της 明 δυναστείας, ο οποίος χωρίς σύνεση επιτέθηκε στον εχθρό στη λίμνη 鄱陽 (Poyang) και υπέστη ήττα. Αυτή δέν είναι και η κατάσταση μιάς γυναίκας που επιδιώκει έναν άνδρα ενώ έχει ισχυρότερήτης ανταγωνίστρια; (ή κάποιου που επιδιώκει μιά κοπέλα, ενώ έχει ισχυρότεροτου ανταγωνιστή· επι το πλείστον όμως, καθώς είπα, αυτός ο χρησμός βγαίνει σε γυναίκες)· είναι σάν να βαδίζεις πάνω σε λεπτό πάγο, που απο στιγμή σε στιγμή μπορεί να σπάσει και να πέσεις στα παγωμένα νερά. Το μόνο που μπορεί να σε σώσει είναι να αποφύγεις τη σύγκρουση.

Κλείνοντας την ανάλυση αυτού του χρησμού, ξανά θα αναφερθώ στην συνάφεια με τον χρ. 39(1): όπως μοιάζουν οι μαντικοί αριθμοί 224 (χρ. 39 του (1)) με 334 (χρ. 43 του (1)), έτσι μοιάζουν και τα αντίστοιχάτους 6γραμμα: ||¦|¦¦ 歸妹54(3) με ||¦¦|| 中孚61(3)· καί τα δύο αυτά 6γραμμα έχουν κάτω ☱ (Λίμνη), ενώ τα πάνω 3γραμμα χαρακτηρίζονται απο την πρώτητους γραμμή: το ☳ και το ☴ έχουν την κάτω (πρώτη)τους γραμμή διαφορετική απο τις άλλες δύο. Το κάτω («Λίμνη») σημαίνει «ο ασθενέστερος»· στο μέν 54(3) ο ☱ ασθενέστερος προσπαθεί να ☳ κινηθεί· στο δέ 61(3) ο ☱ ασθενέστερος προσπαθεί να ☴ διεισδύσει (αφού ☳ = κίνηση, ☴ = διείσδυση).

 

44(1) ▫1-4-2▫

Απο τον χρ. 43 ο συνειρμός έφερε τον χρ. 44, αφού οι δύο χρ. μοιάζουν: καί στους δύο έχουμε αποτυχία του γερακιού, καί οι δύο χρησμοί έχουν, κατα πρώτο λόγο, ερωτικό χαρακτήρα.

Απο άποψη μορφής, πρέπει να παρατηρήσουμε με πόση επιμέλεια ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ φρόντισε να βάλει υποκείμενα σε όλα τα ρήματα, ακόμη και εκεί όπου το υποκείμενο, ώς ευκόλως εννοούμενο, θα μπορούσε να παραλειφθεί. Είναι ένα ακόμη δείγμα του οτι ο δημιουργός του και οι χρήστες του ιρκ ΒίτίΓ έκαναν ό,τι μπορούσαν για μήν υπάρχει πουθενά αμφισημία αλλα παντού σαφήνεια στα κείμενα των χρησμών. Το οτι οι χρ. είναι αλληγορικοί, δέν μειώνει τη σαφήνειάτους, διότι τα σύμβολα ήταν πολύ κατανοητά, όσο και γνώριμα, στον πολιτισμό απο τον οποίο βγήκε το ιρκ ΒίτίΓ. Ο λαγός συμβολίζει γενικά τη μεγάλη ευκαιρία, προπάντων την ερωτική ευκαιρία. Ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα λέμε «έπιασε λαγό» = είχε μεγάλη τύχη. άλλος πάλι λέει: «σάν ήρθε (η τάδε ωραία κοπέλα) και κάθισε κοντάμου, είπα μέσαμου «νάτος ο λαγός!». Υπάρχει και σήμερα οθωμανική παροιμία: ΟΥΜ-ΜΑΔΙγΙΝ ΔΑγΔΑ ΤΑβςΑΝ ΞΙΚΑΡ = στο βουνό που δέν ελπίζεις βγαίνει λαγός. (ή, από το βουνό που δέν ελπίζεις, μπορεί να ήταν ΔΑγΔΑΝ και δέν το άκουσα καλά).

Έτσι είπε και το γεράκι του παρόντος χρησμού: «Νάτος ο λαγός!».

Ο λαγός με τη γλύκατου εμπνέει τόση αγάπη! Στο στρατόπεδο που υπηρετούσα, ヽト五百十八，ヽタ　リジャ　トウ　エﾌﾞロウ，ήταν καθιερωμένο στη γλώσσα του στρατοπέδου οτι η προσφώνηση μεταξύ συζύγων (ή μελών ζευγαριού) είναι (υποτίθεται) «λαγουδένιεμου» και «λαγουδένιαμου». Αλλα πρωτίστως ο λαγός συμβολίζει την θηλυκή ελκυστικότητα. Ενώ οι χρ. 39 και 43(1) συνήθως λαμβάνονται απο γυναίκες, ο παρών χρ. 44 συνήθως λαμβάνεται απο άνδρες.

Σ’ αυτόν τον χρ. όπως και σε άλλους τα ζώα σύμβολα είναι απο τα 12 ζώδια των Twépquroων. Αυτά τα 12 ζώδια είναι πανάρχαια twepquroικά σύμβολα των ανθρώπινων προσωπικοτήτων. Έχω σημειώσει σε άλλο κεφάλαιο οτι δέν είναι κινέζικης προέλευσης, αλλα twepquroικής· τα 12 αυτά ζώα σύμβολα οπωσδήποτε ανάγονται σε ένα πανάρχαιο σύστημα ταξινόμησης των μελών της κοινότητας, περίπου ίδιο με το σύστημα που εφάρμοζαν οι ιθαγενείς της Αυστραλίας: κάθε κοινότητα διαιρούνταν σε δύο μέρη (moieties), που θεωρούνταν αντίθετα μεταξύτους· π.χ. το ένα μέρος ονομαζόνταν «του βόρειου ανέμου», το άλλο μέρος: «του νότιου ανέμου». Τα μέλη του κάθε μέρους (moiety) θεωρούνταν μεταξύτους αδέρφια και δέν επιτρεπόταν να παντρευτούν ούτε να έχουν στενή επαφή παρα μόνο με άτομα του αντίθετου μέρους. Το κάθε μέρος υποδιαιρούνταν σε υπο-μέρη (submoieties), τις περισσότερες φορές τέσσερα submoieties στο κάθε μέρος, αλλα σε αρκετές φυλές λιγότερα ή περισσότερα. Το κάθε υπομέρος είχε ώς σύμβολο ένα ζώο. Έτσι, σε κάθε Αυστραλιανή φυλή υπήρχαν 8 (ενίοτε 6, ή 10) υπομέρη, με ισάριθμα συμβολικά ζώα. Πιστεύω λοιπόν πως στους Twépquroους της παλαιολιθικής εποχής η κάθε μερίδα (moiety) διαιρούνταν σε 6 υπομέρη (submoieties), έτσι ωστε είχαν 12 υπομέρη και ισάριθμα συμβολικά ζώα, το καθένα συμβόλιζε την προσωπικότητα των ατόμων του υπομέρους. Το 12 ήταν μεγάλης σημασίας αριθμός των Twépquroων γιατί είναι 3 Χ 4, το γινόμενο των δύο ιερών αριθμών (το τρία σήμαινε το πλήρωμα του χρόνου, το δέ 4 την πληρότητα εν χώρῳ), και επιπλέον 12 είναι οι μήνες του έτους και οι (διπλές) ώρες του ημερονυκτίου. Κάποτε παρατήρησαν οτι, όπως κάθε 12 μήνες, έτσι και κάθε  12 έτη αποτελούν έναν κύκλο στον οποίο το κάθε συμβολικό ζώο δίνει την προσωπικότητάτου σε ένα έτος.

Όσο για τον λαγό, αντιστοιχεί στο καθ’ ἡμᾶς ζώδιο των Ιχθύων, και συνεπώς είναι το κατ’ εξοχήν σύμβολο της γυναικείας γοητείας (είπαμε πως η Αφροδίτη, ο πλανήτης της γυναικείας φύσης, έχει την έξαρσήτου στους Ιχθύες). Το ζώδιο αυτό είναι το αρχέτυπο του θύματος, ενώ το αντίθετο, η Παρθένος, είναι το αρχέτυπο του θύτη. Με twepquroικούς όρους, η Παρθένος είναι το Πτηνό (ώς ζώο - σύμβολο).

Άν ρωτάτε πώς σχετίζεται η έννοια της γοητείας με την έννοια του θύματος, πρέπει να αντιληφθούμε οτι στη φύση, αυτό που εμείς οι άνθρωποι ονομάζουμε θυματοποίηση, δέν είναι άλλο απο το να υπηρετείς, να κάνεις πίσω για χάρη κάποιου άλλου, να αφήνεσαι, να αφήνεις το «εγώ»σου για χάρη κάποιου άλλου· δέν είναι λοιπόν αυτό η ανώτατη έκφραση της αγάπης, όπως και της γυναικείας φύσης, που σημαίνει ο πλανήτης Αφροδίτη; Γι’ αυτό ο πλανήτης Αφροδίτη έχει έξαρση στους Ιχθύες, και των Ιχθύων το twepquroικό αντίστοιχο είναι ο λαγός.

Και κάτι ακόμη όμως, ο λαγός συμβολίζει και πονηριά. Στην Ασία είναι κοινή λαϊκή αντίληψη οτι οι γεννημένοι στο έτος του λαγού είναι οι ικανότεροι έμποροι. Το κινέζικο 毚 που αποτελειται απο διπλασιασμό του 兔 (λαγός) σημαίνει «κόλπα, πονηριές». Το 冤 (ένας λαγός κάτω απο έναν κουβά ή κάτι τέτοιο) σημαίνει «καταπίεση», αλλα το 免 (παραλλαγή του 兔 =λαγός) σημαίνει «γλυτώνω», ενώ το 逸 (兔=λαγός +辵=τρέχει) σημαίνει «ξεφεύγω». Αυτά τα κινέζικα γράμματα δείχνουν οτι ο λαγός είναι ο πιό ευάλωτος στην καταπίεση, αλλα και ο πιό ικανός στο να ξεφύγει. Και στη νεότερη Ελλάδα ο λαγός είναι σύμβολο πονηριάς· στην Κρήτη υπάρχει και παροιμία: «καιρός λαγού, καιρός λαγουδίνας» (που θα πεί οτι υπάρχει καιρός που μπορείς να απατήσεις, αλλα υπάρχει και καιρός που θα απατηθείς).

Είπαμε οτι το πουλί ώς ζώδιο είναι ο θύτης, ενώ ο λαγός ώς ζώδιο είναι το θύμα. Έτσι, σ’αυτόν τον χρησμό, το γεράκι είναι ο φυσικός θύτης, ενώ ο λαγός το φυσικό θύμα. Στην περίπτωση του έρωτα, ο λαγός είναι ας πούμε μιά κοπέλα που καθώς δείχνουν τα πράγματα θα δοθεί ερωτικώς στο «γεράκι», που είναι αυτός που πιστεύλει πως θα την κάνει δικήτου. (Ανάλογα λειτουργούν τα σύμβολα σε διαφορετικές υποθέσεις). Ο χρησμολήπτης είναι το γεράκι. Νά ομως που ο λαγός είναι πολύ σβέλτος και γλυτώνει απο το γεράκι· όχι άθικτος, αλλα ξεφεύγει. Στην προσπάθεια να τον πιάσει, το γεράκι ξενυχιάζεται. Αυτό δέν είναι ανεπανόρθωτο, τα νύχια ξαναφυτρώνουν, αλλα είναι πολύ οδυνηρό. Ο λαγός κατατρυπήθηκε στο δέρμα (απο τα νύχια του γερακιού), είναι κι αυτό οδυνηρό, αλλα επίσης επανορθώσιμο.

Με λίγα λόγια, αυτή η επιχείρηση πρόκειται να είναι οδυνηρή και επιζήμια καί για σένα καί για το πρόσωπο ή πράγμα που επιχειρείς να κερδίσεις, και δέν θα σου φέρει κανένα κέρδος. Άρα δέν πρέπει να το επιχειρήσεις, παρ’όλο που φαίνεται καλή ευκαιρία – δέν είναι.

Ο χρ. χαρακτηρίζεται ιΑβΙζ («άσκημο», «δυσάρεστο»), το οποίο είναι η κατώτερη απο τις τρείς βαθμίδες της δυστυχίας (το πιό λυπηρό είναι το ΑЊΙγ ιΑβΛΑΚ, λιγότερο λυπηρό το ιΑβΛΑΚ, και ακόμη λιγότερο λυπηρό το ιΑβΙζ), διότι η μέν ζημιά δέν είναι ανεπανόρθωτη, ενώ με το που κάνεις την επιχείρηση γλυτώνεις απο τύψεις που μπορεί να είχες άν δέν επιχειρούσες. Παράδειγμα, πές πως είσαι άνδρας και σου αρέσει μιά κοπέλα, επιχειρείς να τα φτιάξεις μαζίτης (νομίζοντας πως θα είναι αρκετά εύκολο), δέν το πετυχαίνεις (διότι σε αποφεύγει), λές «δέν ήταν τόσο εύκολο όπως νόμιζα, την έπαθα, πάντως έκανα ό,τι μπορούσα». Άν όμως απο συστολή δέν επιχειρήσεις να τα φτιάξεις μαζίτης και έπειτα την δείς με κάποιον άλλο, μπορεί να λές «τί ηλίθιος που ήμουνα, μπορεί να την κέρδιζα εγώ, τώρα την έχασα για πάντα». Γι’ αυτό ο χρησμός άν και προμηνύει σίγουρη ζημιά (με βγαλμένα νύχια το γεράκι για πολύ καιρό θα πονά και θα πεινά μή μπορώντας να ξανακυνηγήσει), ωστόσο προσφέρει μιά παρηγοριά. Άν ήσουν αετός, θα έπιανες το λαγό· αλλα είσαι γεράκι (λιγότερο ικανός απο τον αετό).

Άν είσαι αρκετά έξυπνος, θα αποφύγεις αυτήν την επιχείρηση για να αποφύγεις την αποτυχία· η αποτυχία κάνει κακό: “once beaten, twice shy” (μιά φορά χτυπημένος, δυό φορές δειλός), αλλα το έχω ακούσει και “once beaten, always shy” (μιά φορά χτυπημένος, πάντοτε δειλός), ή, όπως το λένε οι Twépquroοι και οι Έλληνες, «όποιος καεί απ’ τον χυλό, φυσάει και το γιαούρτι» (η παροιμία αυτή υπάρχει σ’ όλες τις twepquroικές γλώσσες, και υποθέτω πως απο αυτήν την παροιμία βγήκε ο συμβολισμός της χυλόπιτας με την έννοια «ερωτική αποτυχία»). Αυτή η δειλία που θα αποκτήσεις θα σου κάνει και κακό, γιατί το γεράκι χρειάζεται να επιχειρεί σε θηράματα προκειμένου να ζήσει. Θα δούμε παρακάτω με ποιόν τρόπο θα πρέπει να προσεγγίσεις αντί να επιτεθείς σάν το γεράκι.

Να εξετάσουμε τον χρησμό απο λογοτεχνική άποψη: η λ. ΤΕγγΡί εδώ δέν σημαίνει «Θεός» ούτε «ουράνιος», σημαίνει απλώς «ουρανός», άρα στο αρχικό κείμενο δέν ήταν ΤΕγγ(Ε)Ρί, αλλα ΤΕγγΕΡ, και ακόμη πιθανότερο ΤΕγγ (αρχαϊκώς ΔιΕγγ).

Τα πουλιά φημίζονται για την οξύτατη όρασήτους. Είδε λοιπόν τον λαγό και του όρμησε.

Το ρήμα ΚΑΠ- είναι ολοφάνερα ομόρριζο με το λατινικό capio και το ελληνικό κάπτω (εξ οὗ: χάφτω), αφού, όπως είπαμε, όλες οι γλώσσες είναι αδερφές. Για το τρύπημα του δέρματος του λαγού χρησιμοποιείται το ρήμα ΥγγΥς-· το πρόσφυμα –Υς- κανονικά σημαίνει συνέργεια ή αλληλοπάθεια, εδώ απλώς επιτείνει την έννοια: όλο μαζί (το δέρμα) τρυπήθηκε = κατατρυπήθηκε. Άρα, την ίδια έννοια έχει το πρόσφυμα –Υς- στο παραλληλιζόμενο ΥΓΥςΥΠΕΝ: «όλα μαζί (τα νύχια) τρίφτηκαν»  =κατατρίφθηκαν· έχει ακριβώς την έννοια του αρχαίου «επιτρίβομαι»: τα νύχια «επετρίφθησαν», δηλαδή έπαθαν μεγάλη ζημιά.

Ενώ για τη ζημιά που υπέστη ο λαγός χρησιμοποιείται μόνο ένα ρήμα, (ΥγγΥςΥΠΕΝ), για τα νύχια του γερακιού χρησιμοποιούνται τρία διαφορετικά ρήματα: ΣΟΥΞΟΥΛΟΥΝΜΗς (ξεφλουδίστηκαν), έπειτα ΤΙΙΤΙΝΜΗς (μαδήθηκαν), τελικά ΥΓΥς (συντρίφτηκαν, «επετρίφθησαν»). Αυτά δείχνουν οτι η ζημιά ήταν πολλαπλάσια για το γεράκι απ’ ό,τι για τον λαγό· επίσης δείχνουν οτι η ζημιά ήταν βαθμιαία, όλο και μεγαλύτερη, στο γεράκι: με την πρώτη ζημιά που έπαθε δέν παραιτήθηκε, εξακολούθησε να αγωνίζεται, ζημιώθηκε χειρότερα, προσπάθησε ακόμη περισσότερο· όσο πληγωνόταν στα νύχια, τόσο περισσότερο προσπαθούσε, μέχρι που τα νύχια του βγήκαν τελείως και δέν μπορούσε να προσπαθήσει άλλο (είναι φανερό οτι προσπαθώντας να πιάσει το λαγό, τα νύχια του τρίβονταν στις πέτρες και τα χώματα).

Στη νεότερη Ελλάδα επιζεί μιά παλιά παράδοση οτι όταν κάποιος ξύνει τα νύχιατου είναι γουρσουζιά: είναι ουσιαστικώς μιά τελεστική πράξη η οποία προκαλεί καβγάδες στο περιβάλλον του ατόμου (που ξύνει τα νύχιατου). Αυτό δέν μου φαίνεται άσχετο με τα νύχια αυτού του χρησμού: το ξύσιμο των νυχιών είναι, συμβολικώς, ο ανεπιτυχής αγώνας του αρπαχτικού να πιάσει τον λαγό· άν και δέν τον πιάνει, το ξύσιμο των νυχιών λειτουργεί ώς κατάρα η οποία δέν επιτρέπει στο «λαγό» αρμονία με το περιβάλλοντου· είναι σάν κάποιος να πασκίζει να κατακτήσει την τάδε κοπέλα, ο αγώναςτου λειτουργεί ώς κατάρα που εμποδίζει την κοπέλα να δημιουργήσει ειρηνική σχέση με άλλον άντρα. Μετά την αποτυχία, το γεράκι φεύγει στο δικότου δρόμο και ο λαγός στο δικότου, απομακρύνονται ο ένας απο τον άλλο. ΑΝΤΑγ ΤΗΡ, τόσα λέει ο χρησμός. Τί θα κάνει στο μέλλον ο λαγός, τί θα κάνει έπειτα το γεράκι, είναι άλλες ιστορίες, δέν μπορεί αυτός ο χρησμός να τις καλύψει.

Το χειρόγραφο γράφει με τα γράμματα «ατ-ι-ατ-ι-εν-εμ-εσ» ΤΙΙΤίΝΜΕς, ενώ η σωστή ορθογραφία ήταν «ατ-ι-ατ-αν-εμ-ι-εσ» = ΤΙΙΤΙΝΜΗς. Ο Talat Tekin παίρνει ώς σωστό το ΤΙΙΤίΝΜiς, το οποίο προφανώς ήταν λάθος του γραφέα αντί για ΤΙΙΤΙΝΜΗς. Απλώς ο γραφέας έχοντας στο νούτου το πρόσθιο μακρό φωνήεν της λήγουσας έβαλε το φωνήεν ι (χρησιμοποιούμενο και για ί / Η) μιά θέση πιό μπροστά, και έγραψε πρόσθιο «εν» αντί για το σωστό οπίσθιο «αν»· δέν ήταν μεγάλο λάθος.

Στην αρχή του χρ. παραλληλίζονται οι φράσεις:

1. ΤΟγΑΝ ΚΟΥς ΤΕγγΡίΔiΝ ΚΟδΙ ΤΑβΙςγΑΝ ΤΗΠΕΝ ΚΑΠΜΗς

2. ΤΟγΑΝ ΚΟΥς ΤΙΙΡγγΑΚΙ ΣΟΥΞΟΥΛΟΥΝΜΗς ιΆΝΑ ΤΙΙΤΙΝΜΗς,

που είναι μεταξύτους ισοσύλλαβες, όμοιες στην αρχή και στο τέλος.

Έπειτα οι φράσεις:

παραλληλίζονται λέξη προς λέξη, γραμματικώς και ηχητικώς. Προπάντων αισθητό είναι το λογοπαίγνιο ΥΓΥςΥΠΕΝ – ΥγγΥςΥΠΕΝ, έπειτα αισθητή η παρήχηση ΤΙΙΡγγΑΚΙ – ΤΕΡίΣί. Οι φράσεις 3 και 4 θα ήταν εντελώς ισοσύλλαβες (λέξη προς λέξη) μεταξύτους άν έλειπε η κατάληξη –ΟΥγγ στο ΚΟΥςΟΥγγ, η οποία κατάληξη εδώ είναι περιττή· προφανώς προστέθηκε απο κάποιον μεταγενέστερο γραφέα, δέν υπήρχε στο αρχικό κείμενο (όπως και το ΤΑβΙςγΑΝ στη φράση 4 δέν έχει κατάληξη). Επιπλέον, αντί ΤΟγΑΝ ΚΟΥς, το αρχικό κείμενο πρέπει να είχε *ΤΑΛ ΤΟγΑΝ (με ΤΑΛ αντί ΚΟΥς, όπως πρέπει να είχε και *ΚΑΡΑ-ΤΑΛ αντί ΚΑΡΑ-ΚΟΥς σε άλλους χρησμούς), και έτσι γινόταν επιπλέον λογοπαίγνιο *ΤΆΛ-ΤΟγΑΝ με ΤΆβΙΛγΑΝ (πιθανώς *ΤΆβΟΛγΑΝ).

Στη λ. ΤΟγΑΝ, το –γΑΝ πρέπει να είναι το πρόσφυμα –γΑΝ που βρίσκεται σε αρκετά ονόματα ζώων, όπως και ΤΑβΙςγΑΝ. Η ρίζα ήταν περίπου ΤιΟΓ, εξ οὗ και ΤΟγ-ΡΙΛ, ένα άλλο αρπακτικό πτηνό· απο *ΤιΟΓ έγινε ΤΟγ, σύν το πρόσφυμα –γΑΝ = ΤΟγ-γΑΝ, ΤΟγΑΝ (μιά που δέν μπορούν στην twepquroική να προφερθεί διπλό γ).

Οι αριθμοί: 142, μοιάζουν με τους 214 του χρ. 16 («ο κλέφτης») και με τους 124 του χρ. 61 («ο γερανός»)· καί οι τρείς αυτοί χρησμοί σημαίνουν αποτυχία. Στον παρόντα χρ. 44, ο χρησμολήπτης είναι το 1 (δυνατό) που νικιέται απο το 4 (ελαφρύ), σύμφωνα με τους κανόνες τους συστήματος. Έτσι βγαίνει η εικόνα οτι το γεράκι (δυνατό) δέν μπορεί να πιάσει τον λαγό (ελαφρύ). Το 1 αποβαίνει 2 (στην τρίτη θέση), το 2 είναι «βαρύ», σημαίνει σοβαρότητα, αλλα ενδεχομένως και μελαγχολία. Ο κανόνας είναι οτι το 2 (βαρύ) νικά το 4 (ελαφρύ). Αφού τελικά είσαι το 2 αμέσως μετά το 4, γιατί λοιπόν δέν επιτυγχάνεις το σκοπόσου; Προφανώς διότι ο λαγός έχει φύγει, τα δέ νύχιασου έχουν συντριβεί. Οι αριθμοί 142, μονός – ζυγός – ζυγός, βγάζουν το τρίγραμμο ☳ («κεραυνός», κίνηση, ορμή, πρωτοβουλία): κινείσαι, εφορμάς. Άν υποθέσουμε πως είσαι αληθινά σοφός άνθρωπος με αληθινή αυτοκυριαρχία και πήρες αυτόν τον χρησμό, δέν θα ενεργήσεις όπως το γεράκι: δέν θα επιτεθείς· δέν θα φερθείς σάν 1 (δυνατός), αλλα σάν 3 (αδύναμο) ή σάν 4 (ελαφρύ)· έτσι θα εξομοιωθείς με τον λαγό, παρουσιαζόμενος χωρίς επιθετικότητα, χωρίς ορμητικότητα, αλλα με καλοσύνη, «πηγαίνοντας με τα νερά» του λαγού. Άν προσομοιωθείς με τον λαγό (που είναι το 4 στη δεύτερη θέση), ο χρ. θα λειτουργήσει σάν 442, που είναι ο χρ. 23, πολύ ευνοϊκός. Το δυνατό 1 χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη δύναμη ωστε να μπορέσει να εκδηλωθεί ως μή-δύναμη, ώς ελαφρότητα· τότε ο λαγός δέν θα φύγει, οπότε θα μπορέσεις να τον κάνεις δικόσου. Ο κανόνας λέει οτι το 1 (δύναμη) όταν φτάνει στην κορύφωσήτου, μετατρέπεται σε 4 (ελαφρότητα).

Κατα εξαιρετική σύμπτωση, ανάπτυξη του χρ. 44(1) είναι το 6γραμμο 44(3), ονομαζόμενο 姤. 姤 είναι απο εκείνες τις παράξενες λέξεις που μιά φορά έτυχε να βρεθούν σε κάποιο παλιό βιβλίο, αλλα δέν χρησιμοποιήθηκαν αλλού, ούτε στα λεξικά βρίσκονται, εκτός απο ορισμένα λεξικά που ασχολούνται και με τα κατάλοιπα της παλαιάς φιλολογίας. Το λεξικό του Kalgren, που δίνει έμφαση στην προέλευση και χρήση των φωνητικών στοιχείων των κινέζικων γραμμάτων, περιέχει τη λ. 姤 και την ερμηνεύει ώς «συνουσία, σεξουαλική επαφή» (κυρίως εκτός γάμου)· υποψιάζεται μάλιστα ο Kalgren οτι η λ. 姤 είναι ετυμολογικώς συγγενής της 垢 = βρωμιά.

象曰：το συμβουλευτικό βιβλίο που είναι το πολυτιμότερο μέρος του παραδιδόμενου 周易(3), γράφει: 天下有風，姤。后以施命誥四方。(και δυστυχώς ακόμη μιά φορά πρέπει να παρατηρήσω οτι το κείμενο στο ίντερνετ κατάντησε σάν εκείνα τα ασιατικά προϊόντα που βγαίνουν στην αγορά χωρίς έλεγχο προκειμένου να επιτευχθεί μικρότερη τιμή και γρηγορότερο κέρδος: αντί για το 后 έχει το ομόηχο (αλλα εντελώς άσχετο) 後, και αντί για το 誥 έχει το παρόμοιο, αλλα διαφορετικό 告. Και πολύ πιό αυθαίρετα εργάσθηκαν γενεές και γενεές Κινέζων φιλολόγων απο τους οποίους πέρασε το twepquroικό κείμενο του 周易(3) μέχρι να φτάσει στις μέρεςμας). Επι λέξει μετάφραση: 天 στον ουρανό (το πάνω τρίγραμμο) 下 απο κάτω 有 υπάρχει 風 άνεμος (το κάτω τρίγραμμο)，姤 (αυτό είναι το 6γραμμο που ονομάζεται) ΚΑΠ- (προσπαθεί να πιάσει λαγό)。后 οι ηγεμόνες 以 το εφαρμόζουν ώς εξής: 施 αναπτύσσοντας 命 τις εντολές 誥 αναγγέλλουν 四 στις τέσσερις 方 περιοχές。Κατα κανόνα, το υποκείμενο της ιδανικής εφαρμογής του χρησμού είναι 君子: ο αληθινός άρχοντας, ο ανώτερος άνθρωπος· εδώ αντί για το君子 έχουμε 后 με σημασία παρόμοια: σήμερα το 后 σημαίνει συνήθως αυτοκράτειρα, σύζυγος του αυτοκράτορα· επίσης μπορεί να σημαίνει «ο θεός της γής» (το οποίο υποθέτω πως βγήκε απο το 垢 = βρωμιά, χώμα, γή, το γράμμα περιέχει 土 (χώμα)). Παλιά το 后 χρησιμοποιούνταν αρκετά συχνά με τη σημασία «πρίγκηπας, ηγεμόνας». Τί κοινό έχουν αυτές οι έννοιες; σημαίνουν όχι τον ανώτατο άρχοντα, αλλα τον αμέσως μετά. Άν το πάρουμε ώς «θεός της γής», ανώτερος είναι ο Θεός – Ουρανός. Κατα την παραδοσιακή ερμηνεία, που βρίσκεται στο λεξικό του Wieger, 后 χωρίς το 口 ήταν η εικόνα ενός ανθρώπου που σκύβει, δηλαδή σκύβει πάνω απο τους υπηκόουςτου για να ακούσει και να φροντίσει για τις ανάγκεςτους. Προστέθηκε το 口 (στόμα), δηλαδή ανακοινώνει και δίνει εντολές. Αυτή είναι η δουλειά του 后· δέν είναι όπως ο ανώτατος άρχοντας που στέκεται σε απόσταση απο το λαό και εμμέσως τον κατευθύνει, αλλα ο ηγεμόνας που φροντίζει για τα προβλήματα του λαού· είναι δεύτερος μετά τον αυτοκράτορα, όπως και το γεράκι είναι δεύτερο μετά τον αετό. Στην προκείμενη περίπτωση, ο 后 (ηγεμόνας) 施 αναπτύσσει 命 εντολές, δηλαδή ανακοινώνει, δημοσιεύει και εξηγεί τις εντολές (που δέν είναι αυθαίρετα δικέςτου εντολές, αποσκοπούν στην εφαρμογή των κατευθύνσεων που δίνει ο ανώτατος άρχοντας) και έτσι  誥 αναγγέλλει 四 στις τέσσερις 方 κατευθύνσεις, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, δηλαδή παντού. Το 誥 = αναγγέλλει, στα Κινέζικα έχει συνήθως την παρασημασία της ευχάριστης αναγγελίας, δηλαδή οτι ο ανώτερος κάνει δωρεές, παροχές στον κόσμο. Βλέπετε πόσο διαφορετική είναι η συμπεριφορά του ηγεμόνα απο εκείνη του γερακιού. Ο λόγος του ηγεμόνα είναι σάν τον αέρα που διεισδύει παντού (κάτω απο τον ουρανό=) σε όλη την υφήλιο· ο αέρας δέν χρειάζεται να κυνηγήσει, διεισδύει παντού, και δίνει ζωή σε όλα τα πλάσματα. Όπως το αίμα τρέφει όλα τα κύτταρα του σώματος, έτσι και ο αέρας δίνει ζωή σε όλα τα πλάσματα της γής. Πανάρχαιη ινδική παράδοση λέει πως ο αέρας καθώς αναπνέουμε κάνει τον ήχο ΣΟ’hΑΜ, ΣΟ’hΑΜ, που σημαίνει «εκείνος είμαι εγώ»· δηλαδή αναπνέοντας θυμόμαστε οτι είμαστε κύτταρα του σώματος του Θεού. Όσο αναπνέει κανείς δέν μπορεί να το ξεχνά αυτό. Έτσι είναι τα λόγια του ιδανικού ηγεμόνα, φτάνουν παντού και δίνουν γνώση και χαρά· κανείς δέν μπορεί να μήν αγαπά αυτόν τον ηγεμόνα, να μήν τον υπακούσει σε ό,τι ζητήσει. Έτσι αποκτά ο ηγεμόνας αυτό που θέλει, και όχι κυνηγώντας, όχι προσπαθώντας να αρπάξει σάν το γεράκι.

Θυμηθείτε την παροιμία «ο καλός ο λόγος βγάζει το φίδι απ’ την τρύπα»· επίσης, οτι στα νέα Ελληνικά ντογάνι (απο το οθωμανικό ΔΟγΑΝ = ΤΟγΑΝ, γεράκι) κατάντησε να σημαίνει «βλάκας», αφού το γεράκι μόνο να ορμάει ξέρει.

Είναι φανερό οτι ο τίτλος του 6γράμμου 姤 επηρεάστηκε απο το 后, το υποκείμενο του ιδανικού παραδείγματος. Στο 后 προστέθηκε 女 (γυναίκα), διότι ήταν σαφές οτι κατα κύριο λόγο κάποιαν γυναίκα συμβολίζει ο λαγός του χρησμού. Το 姤 (“k^əu”) ξεκίνησε απο σκίτσο γερακιού δεξιά και λαγού αριστερά, δηλαδή εικονιστική απόδοση του ΚΑΠ- (=προσπάθησε να πιάσει), που έφτασε να γίνει 姤 για λόγους φωνητικής προσέγγισης στο ΚΑΠ-, και επίσης, καθώς είπαμε, απο επιρροή του 后 του παραδείγματος και του νοούμενου 女 (γυναίκα). Το 彖 παλιό σχόλιο  στο (3) 曰 εξηγεί οτι：姤 (ΚΑΠ-) σημαίνει 遇 (= βρίσκει). Κακώς συνηθίζουν να μεταφράζουν το 遇 = συναντά, στην πράξη χρησιμοποιείται με τη σημασία «βρίσκει». Εν προκειμένῳ, βρίσκεις μιά ευκαιρία, που είναι όμως απατηλή. Για ανάλυση των γραμμών και της γενικής κρίσης του αντίστοιχου 6γράμμου (44) στο 周易 (3) βλέπε στη σχετική σελίδα.

 

45(1) ▫1-3-2▫

Στους δύο προηγούμενους χρησμούς, μένεις νηστικός, δηλαδή δέν καταφέρνεις να αποκτήσεις αυτό που χρειάζεσαι για να χορτάσεις. Αυτό έφερε στο νού τον παρόντα χρησμό, όπου και πάλι παρομοιάζεσαι με ένα νηστικό πλάσμα.

ΚΗιiΚ σήμαινε οποιοδήποτε άγριο ζώο, στο ιρκ ΒίτίΓ χρησιμοποιείται και για την τίγρη, προπάντων όμως σήμαινε τα φυτοφάγα ζώα. Στον παρόντα χρ. τα συμφραζόμενα καθιστούν σαφές οτι πρόκειται για κάποιο φυτοφάγο. Είναι ένα άκακο πλάσμα και πολύ αδύναμο. Όταν είναι πολύ μικρό το ζώο, τρέφεται απο τη μαμάτου θηλάζοντας. Έπειτα όμως πρέπει να φροντίσει μόνοτου να τραφεί. Σ’ αυτήν τη φάση το μικρό ζώο του χρησμού δέν βρίσκει ούτε χορτάρι να φάει ούτε νερό να πιεί. Φυσικά, το μικρό ζώο πρέπει να ψάξει, να μετακινηθεί, ώσπου να βρεί τροφή και νερό. Αλλα για να περπατήσει και να ψάξει χρειάζεται δύναμη, και πού να βρεί την δύναμη όταν είναι νηστικό και διψασμένο; και μάλιστα μικρό, πρόσφατα απογαλακτισμένο· χωρίς κάν πείρα, ωστε να ήξερε πού είναι προσφορότερο να αναζητήσει τροφή και νερό.

Τί πρέπει λοιπόν να κάνει το μικρό ζώο; να κάτσει να πεθάνει; δέν μου φαίνεται καλή συμβουλή. Εδώ χρειάζεται το βάπτισμα, όχι του πυρός ή της κολυμβήθρας, αλλα το βάπτισμα της βιοπάλης. Υπάρχει ένα διήγημα του Δημήτρη Χατζή με τίτλο «το βάφτισμα», απο τη συλλογή «Ανυπεράσπιστοι», το οποίο βρισκόταν στο βιβλίο κειμένων νεοελληνικής λογοτεχνίας της β΄ Γυμνασίου· μιλά για ένα παιδί και ένα πουλάρι που «βαφτίστηκαν» καί τα δυό· πώς βαφτίστηκαν; ξεπερνώντας τον εαυτότους, υπερβαίνοντας τις δυνατότητέςτους. Έτσι το αγόρι έγινε άντρας, το πουλάρι έγινε άλογο.

Ο Νίκος Καζαντζάκης στην «Αναφορά στον Γκρέκο», απευθυνόμενος στον Γκρέκο (τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο) λέει: (απο μνήμης το σημειώνω, με διατύπωση δικήμου): Σου ζήτησα μιά προσταγή, που να έχω για προσανατολισμό, για σκοπό της ζωήςμου· κι εσύ μου είπες: «φτάσε εκεί που μπορείς!». Σου απάντησα: «αυτό είναι εύκολο. Δώσεμου μιάν άλλη προσταγή, πιό παλληκαρίσια, πιό κρητικιά, πιό μεγάλη». Και μου είπες: «φτάσε εκεί που δέν μπορείς!».

Τώρα θα μου πείτε: γίνονται αυτά τα πράγματα; είναι δυνατόν ο άνθρωπος να ξεπεράσει τις δυνατότητέςτου; είναι αδύνατον! Ναί, είναι αδύνατον, κι όμως κάποτε η ζωή μας στριμώχνει τόσο άσχημα που άν δέν κατορθώσουμε το ακατόρθωτο θα χαθούμε· και τότε πολλές φορές κατορθώνουμε το ακατόρθωτο και απορεί ο άνθρωπος με αυτό που ο ίδιος κατόρθωσε. Έτσι βγήκε το slogan: “be realistic, aim for the impossible” (να είσαι ρεαλιστής: να στοχεύεις το ακατόρθωτο!). Διότι, κάθε σημαντική αλλαγή στον κόσμο πρίν γίνει ήταν ακατόρθωτη.

«Πενία τέχνας κατεργάζεται». Όταν βρεθεί στην άθλια ανάγκη ο άνθρωπος ή θα πέσει στην αθλιότητα, ή θα κάνει τον άθλο. Πώς γίνεται ο άθλος; ο άνθρωπος εφαρμόζει δυνάμεις που ποτέ πρίν δέν εφάρμοσε, επινοεί τεχνάσματα που ποτέ δέν είχε σκεφθεί, βρίσκει μέσα που ποτέ δέν είχε βρεί.

Ο χρ. αυτός είναι «άσκημος» (ιΑβΙζ), το ιΑβΙζ όμως είναι καλύτερο απο το ιΑβΛΑΚ (κακό), όπως και το ιΑβΛΑΚ είναι καλύτερο απο το ΑЊΙγ ιΑβΛΑΚ (εξαιρετικά κακό). Είναι όντως άθλια η κατάσταση, αλλα έχει το σπόρο του μεγαλείου. Ποιός είναι ο σπόρος του μεγαλείου; είναι η οδυνηρή ανάγκη.

Να δούμε τον χρ. απο λογοτεχνική άποψη: το ΚΗιiΚ ΟγΛΙ εμφανίζεται και στον χρ. 15, πάλι συμβολίζοντας έλλειψη δύναμης και ωριμότητας. ΟΤ ΣΟΥβ (χορτάρι και νερό) είναι λογότυπος που βρίσκεται και σε άλλους χρ. του ιρκ ΒίτίΓ, σημαίνει τα αναγκαία για τη ζωή ενός φυτοφάγου. Εδώ οι λ. έχουν το στερητικό πρόσφυμα –ΣΟΥζ, έτσι παρηχούν: ΟΤΣΟΥζ – ΣΟΥβΣΟΥζ. Έπειτα παραλληλίζονται οι φράσεις: ΚΑΛΤΙ ΟΥιΙΝ – ΝΕΞΥΚ ιΟΡΙΙιΙΙΝ. Στο ρήμα ΟΥ- (μπορώ), αγγλοφωνοι και άλλοι, ακόμη και πολλοί twepquroόφωνοι, αναζητούν αντικείμενο, θεωρώντας οτι πρέπει οπωσδήποτε να έχει αντικείμενο, έστω εννοούμενο. Σε πολλές περιπτώσεις όμως το ΟΥ- είναι αμετάβατο, όπως ακριβώς και το ελληνικό «μπορώ», δέν εννοείται κανένα αντικείμενο, έτσι είναι και εδώ. Συχνά λέμε «δέν μπορώ» με την έννοια «είμαι άρρωστος, ασθενής», δηλαδή χωρίς ρώμη, χωρίς σθένος (και σε όλα τα πρόσωπα, π.χ. «δέν μπορείς;» = δέν είσαι καλά;· «ο / η τάδε δέν μπορεί» = δέν αισθάνεται υγιής)· όχι συχνά χρησιμοποιούμε το «μπορώ» (καταφατικά) αμετάβατο με την έννοια «είμαι γερός και αισθάνομαι γερός» δηλαδή χωρίς αρρώστια και χωρίς ασυνήθη έλλειψη ρώμης. Έτσι και το μικρό ζώο όταν «δέν μπορεί», θα πεί οτι δέν έχει δύναμη· είναι τόσο αδύναμο ωστε με δυσκολία στέκεται στα πόδιατου, όπως ένας νηστικός άνθρωπος. Αμετάβατο χρησιμοποιείται το ΟΥ- (μπορώ) και στον χρ. 65, με τρόπο επίσης όμοιο με του «δέν μπορώ» στα Ελληνικά. Το ρήμα ΟΥ- βρίσκεται στα Σουμερικά ώς ουσιαστικό “á” (δηλαδή ı, κλειστό α), με τη σημασία «πήχυς του χεριού», συνήθως μεταφορικά: «δύναμη». Απο αυτό φαίνεται οτι στα παλιά twepquroικά ήταν ΙΙ-, απο το οποίο το μεταγενέστερο ΟΥ- που έχει το κείμενομας. Έτσι η ομοιοκαταληξία ΟΥιΙΙΝ – ιΟΡΙΙιΙΙΝ στα παλιά twepquroικά πρέπει να ήταν ΙΙιΙΙΝ – ιΟΡΙΙιΙΙΝ (ολόκληρο το ΙΙιΙΙΝ επαναλαμβάνεται στο ιΟΡΙΙιΙΙΝ).

Ενώ θα αρκούσε μία φράση, χρησιμοποιούνται δύο συνώνυμες, κατα το προσφιλές στυλ της παλαιάς twepquroικής (καί σουμερικής) λογοτεχνίας: ΚΑΛΤΙ ΟΥιΙΙΝ – ΝΕΞΥΚ ιΟΡΙΙιΙΙΝ, έτσι τονίζεται η αθλιότητα που αντιμετωπίζει το μικρό ζώο (δηλαδή εσύ που έλαβες τον χρ.). Έτσι βρήκε ευκαιρία ο δημιουργός του ιρκ ΒίτίΓ να επιδείξει τον πλούτο ερωτηματικών λέξεων της παλαιάς twepquroικής: ΚΑΛΤΙ και ΝΕΞΥΚ, σημαίνουν πρακτικώς το ίδιο: «πώς;». Οι ερωτηματικές λέξεις των twepquroικών γλωσσών αρχίζουν με Q- ή Ν-· παρόμοια, οι ερωτηματικές λ. των Ουραλικών γλωσσών αρχίζουν με Q- ή Μ-. (Το Μ- είναι συνηθισμένο στις ερωτηματικές λ. των Σημιτικών γλωσσών). Στην Π.Ι.Ε. οι ερωτηματικές λ. άρχιζαν με Q-, το οποίο στα ελληνικά έγινε π- (σε ορισμένες διαλέκτους: κ-).

Στο ΚΑΛΤΙ το –ΤΙ είναι η κατάληξη –ΤΙ / -Τί των τροπικών επιρρημάτων (που την είδαμε στα ΕδΓΥΤί και ΚΑΤΙγΤΙ του χρ. 14· αυτό το –Τί βρίσκεται και στα αρχαία Ελληνικά). Το ΚΑΛ- του ΚΑΛΤΙ ταυτίζεται με το QUAL-E το λατινικό.

Στο ΝΈΞΥΚ, μετά το ΝΕ (=«τί;») το –Ξ- είναι απο την (αρχικά πτωτική) κατάληξη –(Ε)Ξ που σήμαινε κατεύθυνση (συνεπώς τάση, είδος), όπως στα ΟΥΣΙΞ (χρ. 29) και ιΑΣΣΙΙΞ (χρ. 40). Το –ΥΚ εδώ είναι αμφίβολης προέλευσης, και αμφίβολης προφοράς (μπορεί να ήταν –ΟΙΚ).

Γιά να δούμε τους αριθμούς, 132 βγάζουν το τρίγραμμο ☱ («Λίμνη»), το οποίο φανερώνει κάποιο τέλος· χρειάζεται πολύ δυνατή ψυχή ωστε το τέλος να γίνει αρχή. Ο αριθμός (132) χαρακτηρίζεται απο το 2 στην τρίτη θέση (γιατί αυτός ζυγός είναι ο διαφορετικός απο τους άλλους δύο, μονούς), το 2 στην τρίτη θέση έχει το νόημα του ζωδίου της Παρθένου, που σημαίνει την ικανότητα του υποτάσσειν, του νικᾶν. Είσαι το 1, συναντάς το 3 και νικιέσαι, διότι το 1 (δυνατό) νικιέται απο το 3 (αδύναμο). Αποβαίνει 2 (βαρύ) που δέν μπορεί να μετακινηθεί απο το 3 (αδύναμο). Το 2 στην τρίτη θέση που είναι η θέση του νού σημαίνει χειμώνας, σημαίνει λύπη, αλλα και σοβαρότητα, ωριμότητα. Το 1 στην πρώτη θέση είναι νεανική ορμή, το 2 είναι γεροντική σοφία. Άν και η νεανική ορμή καταλήγει σε θλίψη, η θλίψη αυτή είναι δυνατόν να αποδώσει τον πολύλτιμο καρπό της ωριμότητας.

Το τρίγραμμο ☱ («Λίμνη») βρίσκεται και στον αντίστοιχο χρ. του (3) = 周易, που είναι ο ¦|¦||¦ = 47(3) ονομαζόμενος困. Απο τα συμφραζόμενα καθίσταται σαφές οτι το 困 ξεκίνησε απο την παλιά απόδοση του ΚΗιÍΚ ΟγΛΙ (νεαρό ζώο). Αυτό που βρίσκεται στο σωζόμενο χειρόγραφο ώς ΚΗιÍΚ ΟγΛΙ, μπορεί σε παλαιότερη μορφή του ιρκ ΒίτίΓ να ήταν μία μόνο λέξη.

Για ανάλυση της γενικής κρίσης και των γραμμών του αντίστοιχου 6γράμμου (47) στο 周易 (3) βλέπε στη σχετική σελίδα.

Αυτό που εμφανίζεται στη γενική κρίση ώς «有言不信», άν και στο πρωτότυπο ήταν «χρειάζεται χορτάρι και νερό, αλλα δέν έχει ούτε χορτάρι ούτε νερό», έτσι πως κατέληξε στα Κινέζικα διαβάζεται σάν «有言 τα λόγια που έχεις (που σου λένε) 不信 δέν είναι αξιόπιστα»· _{αυτό μου θυμίζει μιά ιστορία κωμικοτραγική απο τον πρώτο καιρό που έκανε ο} ㄑㄣㄢㄧㄗㄝㄙ〢_{ヤンネーヽ　ヽテーン　アデラ゜イーダ　テーヽ　アウ＾ﾀラリ゜アヽ，όταν ακόμη δέν ήξερε τους δρόμους, ένα απόγευμα, Φεβρουάριο μήνα, εκεί κατακαλόκαιρο, κίνησε απο το Hectorville να πάει στο Unley με το ποδήλατο· η απόσταση είναι τουλάχιστον 15 χιλιόμετρα· μπορεί και 20, δέν ξέρω· ο ήλιος έκαιγε και έσκαγε η πέτρα απο τη ζέστη. Μή ξέροντας και τους δρόμους, ｵ ヤンネー＾ ρωτάει στο δρόμο μιά κυρία «πώς θα πάω στο Unley?» - «Τί; θέλεις να πάς στο Unley? you never gonna make it, 40 βαθμούς υπο σκιάν έχει, ποτέ δεν θα φτάσεις!» - «Δέν μπορώ να κάνω διαφορετικά, πρέπει να πάω στο σπίτιμου στο Unley, και δέν έχω άλλο μέσον». Του δείχνει το δρόμο, του εξηγεί πώς θα πάει· «ο επόμενος δρόμος που θα συναντήσεις μετά το Unley road, Goodwood road· άν φτάσεις στο Goodwood road, θα ξέρεις οτι πήγες πιό μακριά απο ό,τι πρέπει. Αλλα σου λέω, δέν θα μπορέσεις να φτάσεις ώς το Unley! you never gonna make it!». Αφού είχε 40 βαθμούς υπο σκιάν, φανταστείτε πόσους βαθμούς είχε στο λιοπύρι, και κάτω απο το υποχρεωτικό κράνος του ποδηλάτου. Ωστόσο, έκανε πεντάλι και προχώρησε. Αναγκάστηκε να κάνει μιά στάση στο Greenhill road στο κτήριο της E.T.S.A. (η Δ.Ε.Η.  テーヽ 南　アウヽﾀラリ゜アヽ), όπου κατακόκκινος και με τον ιδρώτα να αχνίζει απο πάνωτου ρώτησε τον πρώτο υπάλληλο που συνάντησε, έναν νεαρό, άν υπήρχε εκεί νερό· ψύχραιμος ο υπάλληλος τον οδηγεί σε μιά πόρτα, ήταν της τουαλέτας· βάζει εκεί ｵ ヤンネーヽ το κεφάλι επανειλημμένα κάτω απ’ το νερό της βρύσης του νιπτήρα, απο όπου ήπιε και μεγάλες ποσότητες, ξεκουράστηκε λίγα λεπτά σε μιά σκιά στην αυλή του κτηρίου· ξανακαβαλλάει το ποδήλατο και έκανε το υπόλοιπο (σχετικά λίγο) της διαδρομής μέχρι το σπίτιτου στο Unley.}

Γι’ αυτό λέω πως άν και στο πρωτότυπο δέν έλεγε «有言 τα λόγια που έχεις (που σου λένε) 不信 δέν είναι αξιόπιστα», ωστόσο άν πήρες αυτόν τον χρησμό θα ακούσεις όντως τέτοια λόγια: «you never gonna make it!»· τέτοια λόγια δέν είναι εντελώς αξιόπιστα, είναι δυνατόν να τα αποδείξεις ψευδή.

Η συμβουλή του 6γράμμου είναι όπως πάντα θαυμαστή και σοφά διατυπωμένη: 象το παλαιό χειρόγραφο 曰 παρατηρεί：澤 η λίμνη 无 δέν έχει 水 νερό，(αυτό είναι το 6γραμμο ονομαζόμενο) 困 «ο νεβρός» (το νεαρό ζώο)。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το χρησιμοποιεί ώς εξής: 致 ξεπερνώντας 命 τη μοίρατου 遂 εκπληρώνει 志 το σκοπότου。

Τα δύο τρίγραμμα, λίμνη επάνω και νερό απο κάτω, δίνουν την εικόνα της λίμνης που δέν έχει νερό, αφού το νερό είναι κάτω απο τη λίμνη, δέν είναι μέσα στη λίμνη. Λίμνη χωρίς νερό, σημαίνει ένα πλάσμα που δέν έχει νερό και τροφή για να επιζήσει. Άρα πρέπει να αναζητήσει νερό και τροφή παρ’όλο που δέν έχει καθόλου δύναμη ωστε να αναζητήσει· το «καθόλου» είναι σχετικό: όταν κινδυνεύει η ζωήσου, θα βρείς μιά τελευταία ρανίδα που σου έχει απομείνει προκειμένου να επιβιώσεις. Αυτό ακριβώς είναι η συμβουλή του χρησμού.

Κάπως ελεύθερα μετέφρασα 致命ξεπερνώντας τη μοίρατου· η φράση αυτή έχει μέγιστο σημασιολογικό εύρος και βάθος. Στα σημερινά Κινέζικα, 致命 «ξαποστέλλει τη ζωή» εννοεί «θανατηφόρο». Στα παλιά κείμενα η σημασία είναι πολύ διαφορετική. Στα παλιά κείμενα, όπως στο 道徳經, βλέπε και στο λεξικό του Kalgren, το 致 σημαίνει «βάζω τα δυνατάμου, βάζω όλεςμου τις δυνάμεις». 命 σημαίνει και ζωή, αλλα κατα βάσιν σημαίνει εντολή, συνεπώς εντολή του Θεού, δηλαδή μοίρα. Άρα 致命 = ασκεί στο έπακρο τις δυνατότητες που του έχει δώσει η μοίρα, το κοινώς λεγόμενο «τα δίνει όλα» (όσα έχει στη ζωή), άρα κατα κάποιον τρόπο δίνεται ολόκληρος στο σκοπότου, δίνει τη ζωήτου για το σκοπότου. Ασκώντας όλεςτου τις δυνατότητες, τις υπερβαίνει κιόλας. Δίνοντας και τη ζωήτου, κάνει θαύματα με τα οποία διασώζει τη ζωήτου.

Οι Κινέζοι στρατηγιστές απο τα αρχαία χρόνια συμβουλεύουν: «όταν ο στρατός βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση, πρέπει να κάνεις τους στρατιώτες να καταλάβουν οτι δέν έχουν καμιά ελπίδα να σώσουν τη ζωήτους υποχωρώντας· τότε, ακόμη κι άν έχεις έναν μικρό και εξαθλιωμένο στρατό, θα νικήσεις έναν πολύ ισχυρότερο αντίπαλο». Αυτό ονομάζεται «μαχόμαστε με το ποτάμι στην πλάτημας» (δηλαδή πίσωμας είναι το ποτάμι, δέν υπάρχει ελπίδα υποχώρησης). Το στρατήγημα αυτό το εφάρμοσαν πολλές φορές οι Έλληνες στα αρχαία χρόνια και στην νεότερη εποχή. Έτσι ο Θεμιστοκλής έκανε τους Έλληνες να αποκλεισθούν στη Σαλαμίνα. Και ο Μακρυγιάννης όταν επέκειτο η μάχη των Μύλων, κρυφά ειδοποίησε τα πλοία να φύγουν, τα οποία πλοία θα έπαιρναν να σώσουν τους Έλληνες σε περίπτωση υποχώρησης. Όσο υπήρχαν εκείνα τα πλοία, θα είχαν ελπίδα να σώσουν τη ζωήτους υποχωρώντας – και θα νικώνταν. «Τρία πράγματα χαλάσασι την Ρωμανίαν όλην: ο φθόνος, η φιλαργυρία, και η κενή ελπίδα», έτσι αρχίζει ο θρήνος για την άλωση της Πόλης. Όταν ο φθόνος και η φιλαργυρία καταστρέψει το έθνος, η κενή ελπίδα το αποτελειώνει. Όταν δέν μείνει κανένα περιθώριο για την κενή ελπίδα, τότε το έθνος θα κάνει θαύματα και θα σωθεί.

 

46(1) ▫1-3-3▫

Ο προηγούμενος χρ. μιλά για πείνα, πραγματική ή μεταφορική. Κακό πράγμα η πείνα. Κι όμως, είναι περιστάσεις που άν και πεινάς και έχεις τροφή, δέν πρέπει να φάς. Για τέτοιες περιστάσεις μιλά ο χρ. 46(1).

Αρχίζει με 3 λέξεις πρόσθιων φωνηέντων, που καί οι τρείς αρχίζουν με το γράμμα «ετ»: ΤΕβΕ ΤΗΤίΓΚΕ ΤΥςΜΗς. Η παρήχηση συνεχίζεται ύστερα με η λ. ΤίΛΚΥ. Καί οι τρείς φράσεις του χρ. ομοιοκαταληκτούν, αφού τελειώνουν σε γραμματικώς όμοια ρήματα με πρόσθια φωνήεντα:

1. ΤΕβΕ ΤΗΤίΓΚΕ ΤΥςΜΗς

2. ΒΑςΙΝΟΥ ιΗΜΗς

3. ΟΙζίΝ ΤίΛΚΥ ιΗΜΗς.

Σκόπιμα οι φράσεις 2 και 3 τελειώνουν με το ίδιο ρήμα (ιΗΜΗς)· η παρήχηση αυτή θέλει να τονίσει: άν φάς θα φαγωθείς.

Αυτός που έλαβε τον χρ. είναι η καμήλα (ΤΕβΕ). Υπήρχαν και άλλες λ. για τις καμήλες, ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, κλπ. ΤΕβΕ σημαίνει γενικά καμήλα, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Κατα βάσιν, η καμήλα συμβολίζει τα ένστικτα. Λεπτομερέστερα, η καμήλα είναι ένα συμπαθές ζώο, θαυμαστό για τη δύναμήτου κι ακόμη περισσότερο για την αντοχήτου, μεγάλο σε μέγεθος, και το μέγεθος προσδίδει κύρος. Όσον αφορά όμως την ταχύτητα, υστερεί σε σχέση με το άλογο. Η καμήλα δέν χαρακτηρίζεται απο ευκινησία· το βάδισμάτης τραντάζει εκείνον που την καβαλά. Μπορεί να βαδίσει εκπληκτικές αποστάσεις μέσα στην έρημο, αλλα δέν μπορεί να βαδίσει στην ανηφόρα ούτε στην κατηφόρα. Όλα αυτά δείχνουν οτι συμβολίζει τη μεγάλη δύναμη, που όμως δέν συνοδεύεται απο επιδεξιότητα. Κοντά στην έλλειψη επιδεξιότητας, οι ενστικτώδεις ορμές είναι σφοδρές και ανεξέλεγκτες. Τέτοια ελαττώματα έχει ο λαβών τον χρησμό· άν ο χρησμός βγαίνει απο τα ημερολογιακά στοιχεία της γέννησηςσου, τότε αυτή είναι η προσωπικότητασου: όλοι το ξέρουν οτι είσαι ο άνθρωπος του ενστίκτου, υπερβολικά φιλήδονος, ακράτητος στο φαγητό, στο σέξ, και γενικά στις εγωιστικές παρορμήσεις. Άν ο χρησμός σου βγήκε προσωρινά, τότε προσωρινά έχεις όλα αυτά τα ελαττώματα. Εξ αιτίας αυτών των ελαττωμάτων πέφτεις στη λάσπη.

Η λάσπη είναι δημιούργημα της φύσης. Στα σημερινά Ελληνικά «λάσπη» θα πεί συκοφαντία, σπίλωση της υπόληψης κάποιου. Λάσπη έρριχναν οι Βυζαντινοί στους διαπομπευόμενους κακούργους για να τους ατιμάσουν (απο αυτό έμεινε η χειρονομία, αποκλειστικά ελληνική, της μούντζας). Σ’ αυτόν τον χρησμό όμως, δέν σου πετάει κανείς τη λάσπη, ούτε την έχει φτιάξει κάποιος άνθρωπος ώς παγίδα. Παγίδα είναι, αλλα όχι φτιαγμένη απο άνθρωπο, η φύση την έφτιαξε. Άν ένα άλλο ζώο πέσει στις λάσπες, καταφέρνει, ευκολότερα ή όχι τόσο εύκολα, να βγεί. Ας πούμε ένα φίδι, άν πέσει στη λάσπη,  πιστεύω πως με ευκολία θα βγεί. Το ευάλωτο ζώο στη λάσπη είναι η καμήλα· με το βάροςτης βουλιάζει μέσα, και με την αδεξιότητάτης έχει τη μέγιστη δυσκολία να βγεί απο’κεί. Η λάσπη κι άν δέν σκοτώσει, πάντως καταπονεί όποιον πέσει μέσα· αφ’ενός καταπονεί, αφ’ετέρου λερώνει. Μεταφορικά, το λέρωμα είναι ατίμωση, σπίλωση της αξιοπρέπειας, δημόσιος εξευτελισμός. Το περήφανο και επιβλητικό πλάσμα, δέν περίμενε να την πάθει έτσι! Ναί μεν, την παγίδα δέν την έφτιαξαν άνθρωποι, η φύση την έφτιαξε· αλλα όταν πέσεις στην λάσπη, οι εχθροίσου θα σπεύσουν να το εκμεταλλευθούν. Τί πρέπει να κάνει η καμήλα; Κατ’ αρχήν έπρεπε να αποφύγει τη λάσπη. Έπρεπε να έχει φωτεινό νού, μόρφωση, παιδεία, ωστε να μήν πατήσει στη λάσπη. Ξέρει τί λέει η νεοελληνική παροιμία: «όποιος νύχτα περπατεί, λάσπες και σκατά πατεί». Όποιος άνθρωπος δέν έχει παιδεία, νυχτωμένος είναι.

Η λ. ανθρωπιά για πρώτη φορά στον κόσμο βρίσκεται σε σουμερικές πινακίδες, με τη μορφή “nam.lu.ulu_x” (μάλλον: námılyly, απο το  ly = άνθρωπος και nam = το πρόθεμα που σχημάτιζε αφηρημένα ουσιαστικά). Η λ. αυτή, εκτός απο την κοινή έννοια της ανθρωπιάς, σήμαινε επίσης ανθρωπιστική μόρφωση, όπως το αγγλικό humanities = ανθρωπιστικές σπουδές, φιλολογία και τα συναφή. Ο Samuel Noah Kramer στο βιβλίοτου “The Sumerians” παραθέτει (η μετάφραση δικήτου, δέν έχω δεί το πρωτότυπο) ένα σουμερικό κείμενο με τη λ. “nam.lu.ulu_x” (ανθρωπιά): ένας πατέρας μαλώνει το γιότου που αμελεί το σχολείο ενώ ο πατέραςτου είναι γραφέας (κατα τους Σουμέριους, ο γραφέας ήταν υπόδειγμα πνευματικής καλλιέργειας και καλών τρόπων)· ο επίλογος είναι: «επεκτάσου, ταξίδεψε, γίνε πλούσιος, παχύς, μεγάλος και τρανός:! αλλα και οι συγγενείςσου ακόμη θα περιμένουν να ατυχήσεις, και τότε θα χαρούν· γιατί; γιατί δέν φρόντισες για την ανθρωπιάσου (ανθρωπιστικήσου μόρφωση)».

Κατα βάθος, αυτός είναι ο λόγος που η καμήλα πέφτει στη λάσπη: η έλλειψη ουσιαστικής μόρφωσης, που με τη σειράτης οδηγεί στην άγνοια του θεϊκού νόμου, συνεπώς σε ύβριν, που φέρνει την άτη και την νέμεσιν. Διότι ναί μεν τη λάσπη δέν την έφτιαξαν άνθρωποι, αλλα και δέν δημιουργήθηκε τυχαία: τίποτε δέν γίνεται κατα τύχη. Ούτε και η καμήλα κατα τύχη έπεσε στη λάσπη, έπεσε εξαιτίας των πράξεωντης, που ξεκινούσαν απο τα ανεξέλεγκτα ένστικτα. Ο μεγάλος και τρανός δέν φαντάζεται οτι μπορεί να την πάθει. Μιά οθωμανική παροιμία λέει: «ΔΕβΕἰί ιΑΡΔΑΝ ΑΤΑΝ, ΒίΡ ΤΟΥΤΑΜ ΟΤ-ΤΟΥΡ» = εκείνο που πετάει την καμήλα απ’ το γκρεμό, είναι μιά χούφτα χορτάρι (δηλαδή κάτι ασήμαντο).

Τέλος πάντων, δέν έπρεπε να πέσει στη λάσπη, αλλα τώρα που έπεσε και βουλιάζει, τί πρέπει να κάνει; Πρέπει με όλες τις δυνάμειςτης η καμήλα να αγωνισθεί ωστε να ξεκολλήσει, να βγεί απ’ τη λάσπη, πρίν να είναι πολύ αργά. Ακριβώς σ’ αυτήν την κρίσιμη περίσταση η καμήλα δείχνει τον χθαμαλότης χαρακτήρα: βρίσκει κάτι νόστιμο και επιδίδεται στο φαΐ, αντί να κοιτάξει πώς θα ξεκολλήσει απο τη λάσπη. Έτσι κάνει ένας άνθρωπος που κυριαρχείται απο τα τυφλά ένστικτα. Το «φαΐ» λέγεται μεταφορικώς: μπορεί να είναι όντως φαγητό, μπορεί και οτιδήποτε απολαυστικό: το εύκολο χρήμα, η διασκέδαση, το ποτό, ψυχοτροπικές ουσίες, συναναστροφές, κάποια ωραία γυναίκα, ή οτιδήποτε ανάλογο. Το αποτέλεσμα; βουλιάζει τόσο που δέν μπορεί να ξεκολλήσει απο τη λάσπη: ακινητοποιείται, εξαντλείται, δυσφημίζεται. Τότε είναι η ευκαιρία για την αλεπού: έρχεται και τρώει την καμήλα.

Τί συμβολίζει η αλεπού; Σε ολόκληρο τον κόσμο όπου υπήρχε αλεπού ανέκαθεν συμβόλιζε την πονηριά, σε συνδυασμό με την έλλειψη δύναμης και μεγέθους. Η αλεπού βρίσκεται σε αναρίθμητες σουμερικές παροιμίες· στις περισσότερες απο αυτές, η αλεπού γελοιοποιείται εξ αιτίας της μικρότητάςτης, μικρότητα μεγέθους και δύναμης, ενώ έχει την εντύπωση οτι είναι σπουδαία και μεγάλη. «Όλο γούνα και ιδέα» λέει η νεοελληνική παροιμία· μιά αρχαία σουμερική παροιμία λέει: «η αλεπού στη θάλασσα κατούρησε· ‘η θάλασσα όλη τα ούραμου είναι’ είπε» (αυτήν τη μετάφραση έχουν τα βιβλία, κατα τη γνώμημου η παροιμία μιλάει για σπέρμα και όχι για ούρα, πάντως το νόημα είναι το ίδιο). Εκτός απο τέτοιου είδους παροιμίες, σε άλλες παροιμίες προβάλλεται οτι η αλεπού, το πιό αδύναμο ζώο, είναι ωστόσο το πιό ικανό χάρις στην πονηριάτης: «στην πόλη, όχι το λιοντάρι αλλα η αλεπού είναι ανώτερος (“nu.banda”)». Δηλαδή στη φύση μπορεί να είναι δυνατότερο το λιοντάρι, αλλα στον πολιτισμένο κόσμο των ανθρώπων υπερισχύει η αλεπού. Επίσης: «όποιος έπιασε την ουρά του λιονταριού (=ακολούθησε τους τρόπους του λιονταριού), βούλιαξε στο ποτάμι· όποιος έπιασε την ουρά της αλεπούς (=ακολούθησε τους τρόπους της αλεπούς), γλύτωσε». (Την τελευταία παροιμία την αναφέρει ο Lambert ώς ανεξήγητο αίνιγμα· την προηγούμενη, την ερμηνεύουν εντελώς λανθασμένα ώς «στην πόλη που δέν έχει σκυλιά, η αλεπού είναι ανώτερος», και αυτή η ριζικά λανθασμένη ανάγνωση έφτασε μέχρι ένα βιβλίο ιστορίας του Λυκείου, για να πάρουν οι μαθητές μιά ιδέα απο σουμερικό φολκλόρ!). Τέτοιες παροιμίες δείχνουν οτι και η δίχως ρώμη πονηριά (αλεπού,) νικάει τη δύναμη (λιοντάρι). Αυτό συμβαίνει και στον παρόντα χρησμό: εκατό αλεπούδες μαζί δέν κάνουν το βάρος μιάς καμήλας· και εκατό αλεπούδες μαζί να τραβάνε, δέν μπορούν να σύρουν μιά ζωντανή καμήλα. Τώρα όμως η αλεπού τρώει την καμήλα.

Αυτός που πήρε τον χρησμό θυμίζει έντονα τον Κύκλωπα Πολύφημο, που νικήθηκε απο την πονηριά του Οδυσσέα. Όποιος έχει στο ριζικότου αυτόν τον χρησμό, πρέπει πάντοτε να έχει στο νούτου την ιστορία του Κύκλωπα, για να μήν την πάθει όμοια. Είναι αλήθεια πως και ο Οδυσσέας δέν έπρεπε να καυχηθεί γι’ αυτό που έκανε· αλλα και ο Κύκλωπας δέν έχασε το μάτιτου απο φταίξιμο του Οδυσσέα: απο δικάτου βαρύτατα αμαρτήματα έχασε το μάτιτου, το μόνο μάτι που είχε, και δέν το ξαναπέκτησε. Πάλι λίγη του ήταν η τιμωρία, αφού έφαγε τόσους ανθρώπους που δέν είχαν δυνατότητα να ξεφύγουν, και μάλιστα φιλοξενούμενους. Μιά ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: πώς την έπαθε ο Κύκλωπας; πίνοντας το υπέροχο εκείνο κρασί που του πρόσφερε ο Οδυσσέας: αυτό είναι αντίστοιχο με την καμήλα που έφαγε καθώς βούλιαζε στη λάσπη. Το πέσιμο της καμήλας στη λάσπη ήταν που ο Κύκλωπας έπεσε στα βαριά αμαρτήματα να ατιμάσει την φιλοξενία και να σπαράξει τους φιλοξενούμενουςτου. Η ιστορία του Κύκλωπα είναι καθ’ όλα ανάλογη αυτού του χρησμού με την καμήλα· το ρόλο της αλεπούς έπαιξε ο Οδυσσέας. Η ιστορία αυτή είναι αυστηρή προειδοποίηση για’κείνον που πήρε αυτόν τον χρησμό: άν φερθεί σάν την καμήλα του χρησμού, θα φαγωθεί απο αλεπού· άν φερθεί σάν τον Κύκλωπα, θα χάσει το μοναδικότου μάτι.

Οι αριθμοί του χρησμού: 1-3-3, όλοι μονοί, βγάζουν το τρίγραμμο ☰ («Ουρανός», δύναμη). Αυτός που πήρε τον χρ. είναι πολύ ισχυρός (γι’ αυτό κινδυνεύει να διαπράξει «ὕβριν»). Ιδιαίτερο βάρος έχει ο αριθμός 1 στην πρώτη θέση, διότι είναι ο διαφορετικός απο τους άλλους δύο. Το 1 στην πρώτη θέση αντιστοιχεί στο ζώδιο του Κριού / Δράκου. Έχει ορμητικό και επιθετικό χαρακτήρα, χωρίς να φημίζεται για την περίσκεψήτου. Το 1 συναντά το 3, σύμφωνα με τους κανόνες το 1 (δυνατό) νικιέται απο το 3 (αδύναμο). Έτσι το 1 αποβαίνει 3 στην τρίτη θέση, αποβαίνει αδύναμο. Τώρα δέν έχει τη δύναμη να χτυπήσει τον εχθρό απο τον οποίο χτυπήθηκε (ένας αριθμός δέν μπορεί να πλήξει όμοιο αριθμό).

Σε όποιον έχει μελετήσει έστω και μιά παλιομετάφραση του αλλοιωμένου παραδιδόμενου 周易(3), είναι φανερό πως απο τον χρ. αυτόν αναπτύχθηκε το 6γραμμο 12(3), ονομαζόμενο 否. Τα λεξικά δίνουν για το 否 δύο σημασίες: μόριο ταυτόσημο με το κοινότατο αρνητικό μόριο 不 (=δέν), και ρήμα με τη σημασία «αναιρώ, αρνούμαι». Αυτές οι σημασίες δέν στέκονται ώς ονόματα του 6γράμμου. (Στην πράξη, δέν έχω βρεί πουθενά να χρησιμοποιείται το否 παρα μόνο ώς όνομα αυτού του 6γράμμου). Στην πραγματικότητα το όνομα αυτού του 6γράμμου αποδιδόταν αρχικά με το σκίτσο ενός λάκκου γεμάτου λάσπη, με το σκίτσο μιάς καμήλας που πατάει επάνω· ο λάκκος έγινε 口, η καμήλα κατέληξε 不, τα δυό μαζί κατέληξαν στη μορφή σφραγίδας του γράμματος 否.

Το 象 συμβουλευτικό χειρόγραφο, το πολυτιμότερο βιβλίο που καταχωρήθηκε μέσα στο (3), εν προκειμένῳ 曰 λέει: 天 ο ουρανός 地 και η γή 不 δέν 交 κοινωνούν μεταξύτους, αυτό είναι το 6γραμμο ονομαζόμενο 否 «η καμήλα πέφτει στη λάσπη»。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 儉 έχοντας τη λιτότητα ώς 德 κύρια αρετήτου 辟 αποτρέπει 難 τις δυστυχίες，不可 δέν κάνει (=δέν πρέπει) να 榮 λαμπρύνεται 以 μέσω 祿 προσφερομένων αξιωμάτων και αποδοχών。

Τί σημαίνουν αυτά; 天地不交 «Ουρανός» είναι το πάνω (δεύτερο) εξάγραμμο, «Γή» είναι το κάτω (πρώτο) εξάγραμμο. Για να «κοινωνούν μεταξύτους» θα έπρεπε πρώτα να είναι ο «ουρανός» και έπειτα η «γή»: αυτή είναι η κανονική θέση των πραγμάτων: πρώτα το αρσενικό, έπειτα το θηλυκό. Έτσι πως γράφεται το 6γραμμο, επάνω είναι το τρίγραμμο «ουρανός», κάτω το τρίγραμμο «γή», όπως είναι κανονικά στην ανθρώπινη εμπειρία: άρα τα τρίγραμμα δέν ζητούν να πάνε το ένα στη θέση του αλλουνού, συνεπώς δέν «κοινωνούν μεταξύτους». Το οτι ο ουρανός και η γή δέν κοινωνούν μεταξύτους, σημαίνει οτι ο άνθρωπος (στη γή) δέν εφαρμόζει τις εντολές του Θεού, και ο Θεός (ουρανός) δέν δίνει στον άνθρωπο καλή τύχη, αντίθετα, κακοτυχία δίνει, διότι ο άνθρωπος προσβάλλει το Θεό παραβιάζοντας τις κύριες εντολές, που είναι οι 5 απαγορεύσεις, τα 5 «μή» (που εξήγησα στον χρ. 35): να μή ψεύδεσαι, να μήν χρωστάς τίποτε, να μή σκοτώνεις ή πληγώνεις, να μήν ενδίδεις στην ηδονή που σε φθείρει (αυτό πρωτίστως αναφέρεται στην εκσπερμάτωση), να μήν κλέβεις. Αυτός που πήρε τον χρησμό πέφτει στη λάσπη, διότι παραβίασε αυτούς τους κανόνες, και προπάντων τον κανόνα που λέει να μήν ενδίδεις στην ηδονή που σε φθείρει· η τελευταίασου ελπίδα είναι καθώς βουλιάζεις στη λάσπη να αρνηθείς να «φάς», να απολαύσεις κάτι. Γι’ αυτό παρομοιάζεσαι με 否, την καμήλα που έπεσε στη λάσπη. Ποιά είναι η συμβουλή που βγαίνει απο το 6γραμμο; Να έχεις τη 儉 λιτότητα ώς 德 κύρια αρετήσου, έτσι θα 辟 αποτρέψεις 難 τις δυστυχίες. Βέβαια, άν απο πρίν είχες τις αρετές και προπάντων τη λιτότητα, δέν θα έπεφτες στη λάσπη· αλλα αφού έπεσες στη λάσπη, τουλάχιστον εφάρμοσε τώρα την αρετή της λιτότητας: η καμήλα την ώρα που βουλιάζει δέν κάνει να φάει. Η παρακάτω φράση 不可榮以祿 είναι απλώς επεξήγηση του τί σημαίνει «αρετή της λιτότητας»: 祿 είναι αυτό που όλοι οι Κινέζοι ποθούσαν, και ομοίως οι Νεοέλληνες: αξιώματα, γενικώς δημόσιες θέσεις, με αντίστοιχες σταθερές αποδοχές· με μιά τέτοια θέση, όπως ο αρχαίος Κινέζος, έτσι και ο Νεοέλληνας, 榮 λαμπρύνεται, δηλαδή αποκτά τιμή και ευημερία. Στην προκείμενη περίπτωση όμως δέν κάνει να δεχθείς αυτό το τόσο ποθητό πράγμα· γιατί; διότι είναι δωροληψία· η μή δωροληψία είναι ένας άλλος απο τους 5 βασικούς κανόνες: σ’ αυτόν τον κανόνα στηρίζεται ολόκληρη η ατομική ελευθερία: δεχόμενος κάτι που κατ’ ουσίαν δέν το δικαιούσαι, χάνεις την ελευθερίασου, και άν χάσεις την ελευθερίασου είσαι στο έλεος του εχθρούσου. Δέν σημαίνει οτι αυτό είναι οπωσδήποτε αυτό που πρέπει να αρνηθείς άν έλαβες τον χρησμό: γενικώς δέν πρέπει να δεχθείς δώρα, όπως ο Κύκλωπας δέν έπρεπε να δεχθεί το κρασί του Οδυσσέα. Πρέπει να αρνηθείς κάθε απολαυστικό πράγμα που σε περισπά απο το να «βγείς απο το λάκκο» όπου έπεσες απο τις αμαρτίεςσου. Απόλαυση επίσης είναι το να περηφανεύεσαι· κι αυτό πρέπει να το απορρίψεις. Αλλα η συμβουλή επισημαίνει ειδικά να μή δέχεσαι θέσεις και αποδοχές που δέν δικαιούσαι, διότι οι Κινέζοι είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δείξουν την κοινωνική διάσταση του χρησμού. Ίσως μάλιστα η φράση 不可榮以祿 να προστέθηκε απο κάποιον μεταγενέστερο Κινέζο λόγιο, της εποχής του Κομφούκιου ή λίγο αργότερα. Όπως και νά’χει, είναι πολύ σωστή η συμβουλή.

Το ομόμορφο και αντίστοιχο (απλοειδές όμως) εξάγραμμο του (4), ονομάζεται虎落陷坑= «τίγρη πέφτει σε λάκκο». Είναι κατ’ ουσίαν η ίδια εικόνα με τον χρ. 46 του ιρκ ΒίτίΓ, μόνο που τα σύμβολα έχουν κινεζοποιηθεί: η καμήλα, άγνωστη στην κινέζικη κουλτούρα, έγινε τίγρη, και ο λάκκος με τη λάσπη έγινε λάκκος που έσκαψαν άνθρωποι, όπως έκαμναν οι Κινέζοι για να πιάσουν το πολύτιμο θηραματους, την τίγρη.

Για ανάλυση της γενικής κρίσης και των γραμμών του αντίστοιχου 6γράμμου (12) στο 周易 (3) βλέπε στη σχετική σελίδα.

Προτού αφήσουμε αυτόν τον χρησμό, αναρωτηθήκατε πώς βγήκε η τόσο συνηθισμένη νεοελληνική έκφραση «την πάτησες» (και παρόμοια); Άν ρωτήσουμε έναν Νεοέλληνα «ποιάν πάτησε», ίσως μας πεί χαριτολογώντας «τη μπανανόφλουδα» ή «την πεπονόφλουδα». Στην πραγματικότητα όμως, η φράση έχει βγεί απο την παραβολή της καμήλας ή ανθρώπου που πατάει στη λάσπη. Θυμηθείτε το παραπλήσιο «όποιος νύχτα περπατεί, λάσπες και ＾カタ・πατεί».

Έπειτα, αναρωτηθήκατε γιατί οι δυτικοί αρέσκονται να ονοματίζουν το 6γραμμο 12(3) “Stagnation”, «Στασιμότητα»; Δέν είναι αυτή η σημασία του否 στα Κινέζικα. Αλλα κάπου η αρχική σημασία «λάσπη» άφησε μιάν ανάμνηση, ωστε να φτάσει στην ονομασία «τέλμα· στάσιμα νερά· στασιμότητα».

 

47(1) ▫1▫1▫4▫

ΕΡ ΥΜΕΛΕιΥ _{[ΩΙΜΕΛΕιΥ]} ΒΑΡΜΗς ΤΕγγΡÍΚΕ ΣΟΟQΟΥςΜΗς QΟΥΤ QΟΛΜΗς QΟΥΤ ΒΗΡΜΗς ΑγΙΛΙγγΤΑ ιΙΙΛQΙΙγγ ΒΟΛζΟΥΝ ΟΙζΥγγ ΟΥζΟΥΝ ΒΟΛζΟΥΝ ΤΗΜΗς ΑΝΞΑ ΒÍΛÍγγΛΕΡ ΕδCΥ ΟΛ.

Ο προηγούμενος χρ. 46 μας λέει οτι ο κατώτερος άνθρωπος πέφτει στις παγίδες της γής· έπεται οτι ο ανώτερος άνθρωπος βρίσκει την ευλογία του ουρανού· αυτό είναι το θέμα του 47(1).

Οι όροι αυτού του χρ. είναι δυσνόητοι για τους σημερινούς Έλληνες, είναι όροι βγαλμένοι απο έναν παλαιότατο πολιτισμό που έχει προ πολλού ξεχασθεί. Ας πούμε, σήμερα περιουσία και πλούτος είναι το χρήμα· τα παλιά χρόνια το χρήμα ήταν άγνωστο· πλούτος ήταν τα ζώα και προ πάντων τα πρόβατα. Αρχίζω λοιπόν με την εξήγηση των όρων:

Τί σημαίνει ΩΙΜΕΛΕιΥ ΒΑΡΜΗς; «πήγε επίσκεψη». Τί είδους επίσκεψη; Και γιατί πήγε επίσκεψη; Οπωσδήποτε για να πάει κανείς επίσκεψη πρέπει να έχει το ανάλογο θάρρος με εκείνον που επισκέπτεται· αλλιώς δέν τολμάει να πάει ώς επισκέπτης (μάλιστα, η λέξη έχει την έννοια του επισκέπτη που διανυκτερεύει κιόλας στο ξένο σπίτι· αυτό δέν πρέπει να ληφθεί κατα γράμμα στην ερμηνεία του παρόντος χρησμού). Στην παλιά Κίνα ο επισκέπτης ενσάρκωνε το άκρον άωτον της ντροπαλής και διστακτικής συμπεριφοράς, θα ήταν φοβερό να γίνει βαρύς (ενοχλητικός) στο ξένο σπίτι, μ’όλο που και ο οικοδεσπότης έκαμνε τα πάντα για να ευχαριστήσει τον ξένο· ο θεσμός της φιλοξενίας ήταν αληθινά ιερός· ήταν ο θεσμός με τον οποίο ο ξένος γινόταν δικός· ήταν ανάλογο με τα μυστήρια της εκκλησίαςμας.

Γιατί όμως ο άνθρωπος πήγε επίσκεψη; Είναι σαφές οτι πήγε για να ζητήσει, να γυρέψει κάτι. Όταν κάποιος ζητά να δεί ένα υψηλό πρόσωπο, δέν είναι καθόλου βέβαιο οτι θα του παραχωρήσουν το δικαίωμα· όταν κάποιος επισκέπτεται την έδρα ενός υψηλού προσώπου, δέν είναι καθόλου βέβαιο οτι θα έχει την τύχη να το συναντήσει αυτοπροσώπως. Εδώ όμως ο επισκέπτης (δηλαδή εσύ που πήρες τον χρησμό) έχει την τύχη, συναντά το υψηλό πρόσωπο. Στον χρησμό αυτό το υψηλό πρόσωπο είναι ο ΤΕγγΡί. (Έχω ξανά αναφερθεί στη λέξη, και τώρα θα αναφερθώ πιό εκτεταμένα).

Όπου βρίσκεται στο ιρκ ΒίτίΓ η λ. ΤΕγγΡί, μπορεί να προέρχεται είτε απο παλαιότερο ΤΕγγ (ΔιΕγγ) = Ουρανός, Θεός· είτε απο ΤΕγγΕΡ (ΔιΕγγΕΡ) = Θεός· είτε απο ΤΕγγΕΡί (ΔιΕγγΕΡί) = θεϊκός άνθρωπος, ή εκπρόσωπος του Θεού. Στην προκειμένη περίπτωση δέν μπορεί να ήταν ούτε το 1^ο ούτε το 2^ο· ήταν εξ αρχής ΤΕγγΕΡί = θεϊκός άνθρωπος. Ούτε κάν μπορεί να πρόκειται για την προσωποποίηση κάποιας θεϊκής δύναμης, κάποιας έκφανσης του (μοναδικού) Θεού, όπως στον χρ. 2(1). Εδώ, στον χρ. 47, τα συμφραζόμενα καθιστούν σαφές οτι πρόκειται για άνθρωπο με σάρκα και οστά. Το ΤΕγγΕΡί εδώ είναι επίθετο παραγόμενο απο το ΤΕγγΕΡ (Θεός), δηλαδή ΤΕγγΕΡί = θεϊκός. Τί το παράξενο στο να ονομάζεται ένας άνθρωπος «θεϊκός»; Είναι τόσο συνηθισμένα στην ομηρική ποίηση τα επίθετα δῖος και θεῖος· το θεῖος στον Όμηρο προφερόταν συνήθως θέ῾ιος (ThEHIJOS), καθώς δείχνει η μετρική ανάλυση των στίχων· προέρχεται φυσικά απο Θεός (ThEHOS)· το δῖος, στις μυκηναϊκές πινακίδες είναι ακόμη δίϜjος (DIWJOS)· προέρχεται απο τη ρίζα dj(e)w- = φώς του ουρανού, Θεός.

Άν επρόκειτο για μή ανθρώπινο πλάσμα, δέν θα τον έβλεπε και δέν θα συνομιλούσε κανείς μαζίτου· έτι μάλλον, δέν θα πήγαινε κανείς επίσκεψη για να τον συναντήσει. Η επίσκεψη αυτή είναι ουσιαστικά αίτηση ακρόασης· ο άνθρωπος αιτείται ακρόαση απο ένα υψηλά ιστάμενο πρόσωπο, που κατέχει κοσμική εξουσία και συνάμα θεωρείται εκπρόσωπος του Θεού. Για να το πώ με έναν περιεκτικότατο ομηρικό στίχο: ΣΚΗΠΤΟΥΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ Ὡι ΖΕΥΣ ΕΠΙ ΚΥΔΟΣ ΟΠΑΣΣΕΝ· και έναν παρόμοιο: ΣΚΗΠΤΟΥΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ Ὡι ΤΕ ΖΕΥΣ ΚΥΔΟΣ ΕΔΩΚΕΝ (βασιλεύς στον Όμηρο είναι κάθε ηγεμόνας και όχι ειδικά ο ανώτατος άρχων, που λέγεται άναξ = WANAKS). Ένας τέτοιος άνθρωπος (βασιλεύς) λέγεται δῖος, διογενής, διοτρεφής, έχει κῦδος = εξουσία, δύναμη επιβολής, εμπνέει σεβασμό με το χάρισμα του Θεού – δέν παύει όμως να είναι άνθρωπος. Τώρα πρέπει να έγινε κατανοητό τί εννοεί η λ. ΤΕγγΡί σ’ αυτόν τον χρησμό. Ο άνθρωπος επέτυχε να συναντήσει έναν ΤΕγγΡί· του ζητά ευτυχία (ΚΟΥΤ). Ο G. Clauson ήταν πολύ άκαμπτος στην ερμηνεία της λ. ΚΟΥΤ· τη μεταφράζει πάντα «θεϊκή εύνοια», ενώ είναι φανερό οτι χρησιμοποιείται ευρύτερα με την έννοια «ευτυχία». Οπωσδήποτε, σ’ αυτόν τον χρησμό η εύνοια του ΤΕγγΡί (ανθρώπου με κύρος) ισοδυναμεί με την εύνοια του Θεού, αφού του Θεού εκπρόσωπος είναι ο ΤΕγγΡί, ο οποίος εκφράζει την εύνοια με δύο κελεύσματα: «να υπάρξουν (και να υπάρχουν, μεγάλα) ζώα στο μαντρίσου» και «να είναι η ζωήσου πολύχρονη»· το πρώτο ισοδυναμεί με έμπρακτη και άμεση παροχή· το δεύτερο είναι ευχή προς τον Θεό· ευχή με αξία, γιατί ο ΤΕγγΡί είναι εκπρόσωπος του Θεού και οι ευχέςτου πιάνουν.

Προσοχής άξια είναι η σημασία του ΒΟΛ-. Το ρήμα αυτό υπήρχε στα Σουμερικά ώς ΠΟΛ- (απαντά στη σφηνοειδή ώς “ŋal” απο *pol σύμφωνα με τις συνηθισμένες φωνητικές τροπές της Σουμερικής). Το ρήμα στα Σουμερικά συνήθως σημαίνει «υπάρχει», σπανιότερα «γίγνεται» (=δημιουργείται) ή γίνεται (=μετατρέπεται σε). Η αφθονία αγαθών στα Σουμερικά της σφηνοειδούς λέγεται “he.ŋal” κυριολεκτικά = «άς υπάρχει»· αυτό ακριβώς σημαίνει και το ΒΟΛζΟΥΝ του ΤΕγγΡί. Στα twepquroικά της ιστορικής εποχής το ΒΟΛ- συνήθως σημαίνει «γίνεται», αλλα επίσης «γίγνεται» (=δημιουργείται, που είναι η αρχικήτου σημασία). Η χρήση του ΒΟΛ- στο ιρκ ΒίτίΓ είναι αρχαϊκή: κρατάει τη σημασία του «γίγνεται» (δημιουργείται), και ενίοτε «υπάρχει», όπως στον παρόντα χρησμό. Η ρίζα του ρήματος υπάρχει και στα Ι.Ε. Ελληνικά ώς ΠΕΛ- (πέλεται, πέλει = υπάρχει, είναι).

Το σύμβολο του ανθρώπου που επιτυγχάνει την ακρόαση του αυτοκράτορα και έτσι αποκτά ευτυχία, είναι πολύ γνώριμο στην κινέζικη κουλτούρα· αυτό είναι το θέμα του χρ. 86 του συστήματος των 100 χρησμών της 觀世音 (Kuan Ti Yin, η θεά του ελέους· το όνοματης σημαίνει «ακούει τις φωνές του κόσμου», η «επήκοος»)· απο τους 100 εκείνους χρησμούς, ο 86 ονομάζεται 上朝見帝 = «ανεβαίνει (=πηγαίνει) στην αίθουσα των ακροάσεων και συναντά τον αυτοκράτορα»· η κρίσητου είναι: 凡事大吉大利也 «σε όλες τις δουλειές μεγάλη καλοτυχία, μεγάλο όφελος», η ανάλυσήτου λέει: 朝帝受職 κατόπιν ακρόασης που έχει απο τον αυτοκράτορα, λαμβάνει αξίωμα· 如貧得寶 είναι σάν ένας φτωχός να αποκτά θησαυρό· 謀望從心 τα σχέδια και οι ελπίδες οδεύουν προς ικανοποίηση· 卦中第一 ανάμεσα στους μαντικούς αριθμούς, αυτός είναι ο νούμερο ένα (δηλαδή απο τους 100 μαντικούς αριθμούς του συστήματος, αυτός, ο 86, είναι ο πιό τυχερός).

Πρίν προχωρήσω στη λογοτεχνική ανάλυση, να παρατηρήσω οτι η λ. ΤΕγγΡί υπήρχε και στα Κινέζικα με τη μορφή 天子 (“tien zi”), είναι ετυμολογικώς η ίδια λέξη, λαμβάνοντας υπ’όψη οτι η Κινεζική είναι z-γλώσσα, έχει z εκεί που η twepquroική έχει ρ. Κατα τη γνώμημου η λ. 天子 είναι δάνειο απο κάποια twepquroική γλώσσα της εποχής που πρωτοδημιουργήθηκε το κινέζικο κράτος – υπο twepquroική δυναστεία· αλλα ακόμη κι άν δέν είναι δάνεια λέξη, είναι απο την ίδια πανανθρώπινη λέξη που ελάχιστα διαφοροποιήθηκε στις δύο γλώσσες. Στα Κινέζικα της ιστορικής εποχής天子 «ουράνιος άνθρωπος» σημαίνει τον αυτοκράτορα, ανώτατο άρχοντα του κράτους· μόνο έναν天子 είχε το κινέζικο κράτος, ενώ σε ένα twepquroικό κράτος υπήρχαν περισσότεροι ΤΕγγΡί (θεϊκοί άνδρες) και ΤΕγγΡίΜ (θεϊκές γυναίκες· -Μ είναι η κατάληξη του θηλυκού και όχι το κτητικό πρόσφυμα όπως έγραψε ο G. Clauson). Είναι σαφές οτι στον χρ. 47(1) ΤΕγγΡί είναι ένας άρχοντας (απο τους πολλούς), και όχι ο (ένας) ανώτατος άρχοντας του κράτους γιατί τότε θα λεγόταν ΧΑγΑΝ (όπως κατα τη γνώμημου λεγόταν παλαιότερα ο «ΤΕΝ Σί» του χρ. 1(1)).

Απο λογοτεχνική άποψη, ο χρ. αρχίζει με δύο παραλληλιζόμενες ομοιοκατάληκτες φράσεις: ΕΡ ΩΙΜΕΛΕιΥ ΒΑΡΜΗς - ΤΕγγΕΡίΚΕ ΣΟΚΟΥςΜΗς (ήταν παλιά καί οι δύο 7σύλλαβες, αφού το ΤΕγγΡί ήταν παλιότερα ΤΕγγΕΡί (ο τύπος ΤΕγγΕΡί μαρτυρείται σε κάποιες twepquro. γλώσσες, και το «ετ-εγγ-ερ-ί» του χειρογράφου του ιρκ ΒίτίΓ μπορεί επίσης να διαβαστεί ΤΕγγΕΡί).

Ο Talat Tekin βασιζόμενος σε τύπους σημερινών twepquroικών γλωσσών διαβάζει ΥΜΕΕ- αντί ΟΙΜΕΕ- που διαβαζόταν μέχρι τώρα· κατα τη γνώμημου η λ. ήταν ΩΙΜΕΕ- (δηλαδή άρχιζε με μακρό œ), δεδομένου οτι τα μακρά Ο και Œ προφέρονταν πιό κλειστά απο τα βραχέα, γι’ αυτό και συνήθως κατέληξαν σε ΟΥ και Υ αντίστοιχα.

Έπειτα παραλληλίζονται οι 3σύλλαβες φράσεις ΚΟΥΤ ΚΟΛΜΗς - ΚΟΥΤ ΒΗΡΜΗς (παλαιότερα πρέπει να ήταν 4σύλλαβες, με φωνήεντα που παλιότερα υπήρχαν μεταξύ 2 συμφώνων).

Εν συνεχεία εκφράζονται τα κελεύσματα του ΤΕγγΡί σε δύο παραλληλιζόμενες φράσεις: ΑγΙΛΙγγΤΑ ιΙΙΛΚΙΙγγ ΒΟΛζΟΥΝ - ΟΙζΥγγ ΟΥζΟΥΝ ΒΟΛζΟΥΝ· βλέπετε πως σ’ αυτές τις δύο φράσεις όλες οι λ. λήγουν σε φωνήεν + Ν / γγ (στο ΑγΙΛΙγγ προστέθηκε το –ΤΑ της πτωτικής κατάληξης).

Παρηχούν: ΑγΙΛΙγγ με ιΙΙΛQΙΙγγ (το ιΙΙΛQΙΙ παλιότερα ήταν ЊΙΙΛQΙΙ) και ακόμη περισσότερο παρηχούν ΟΙζΥγγ με ΟΥζΟΥΝ. Απο το ΑγΙΛΙγγΤΑ μέχρι και το ΤΗΜΗς όλες οι λ. δισύλλαβες (τετρασύλλαβη μόνο το ΑγΙΛΙγγΤΑ, κι αυτό με δισύλλαβο θέμα: ΑγΙΛ), δημιουργούν έναν έμμονο ρυθμό, ιαμβικό με τη σημερινή προφορά, τροχαϊκό την παλιά εποχή που οι twepquro. λ. τονίζονταν στην πρώτη συλλαβή· ο ρυθμός αυτός συνεχίζεται και στον λογότυπο – κατακλείδα: ΑΝΞΑ ΒίΛίγγ ΕδΓΥ ΟΛ· και άν σκεφθούμε οτι παλιά καμιά twepquro. λ. δέν μπορούσε να τελειώνει σε σύμφωνο και μάλιστα μή υγρό, το ΚΟΥΤ έληγε σε ένα άτονο, αδύναμο βοηθητικό φωνήεν, προφερόμενο κάπως σάν κούτ_ι, οπότε η συσώρευση των δισυλλάβων σε αδιάσπαστο τροχαϊκό ρυθμό άρχιζε αμέσως μετά το ΣΟΚΟΥςΜΗς και έφτανε μέχρι το τέλος του χρησμού.

Βρίσκω πως ο χρ. αυτός όπως και πολλοί άλλοι του ιρκ ΒίτίΓ είναι διατυπωμένος σε μορφή στροφής τραγουδιού, με βάση το εξής μετρικό σχήμα:

1. πρώτα ένα ζευγάρι επτασύλλαβων.

2. έπειτα ένα ζευγάρι παραλληλιζόμενων τετρασύλλαβων.

3. μιά μακρά (κατα προτίμηση 16 συλλαβών) σειρά τροχαίων που

4. κατέληγε σε μουσική «κορώνα».

Αυτό φαίνεται πως ήταν το πιό συνηθισμένο σχήμα στροφής, άν και υπήρχαν απεριόριστες δυνατότητες, με βάση όμως κατα κανόνα τα ζευγάρια τετρασυλλάβων, ή επτασυλλάβων.

Σχεδόν όλες οι παραβολές του ιρκ ΒίτίΓ καταλήγουν σε ένα ΤΗΡ (λέει, αποφαίνεται ο χρησμός), εδώ αντί για αυτό το ΤΗΡ έχουμε ΤΗΜΗς (είπε, αποφάνθηκε ο ΤΕγγΡί).

Άς δούμε τους αριθμούς του χρησμού, 114: το σχήμα είναι ☱ (Λίμνη, χαρά), με ιδιαίτερη βαρύτητα στο 4, που είναι ο διαφορετικός απο τους άλλους δύο αριθμός. Αυτό το 4, στην 3^η θέση, αντιστοιχεί στο ζώδιο των Ιχθύων, που δείχνει μεγάλη διπλωματική ικανότητα· είναι κατ’εξοχήν γυναικεία ικανότητα, χάρη, γοητεία, ήπιοι τρόποι· τα 1 στην πρώτη και δεύτερη θέση δίνουν λαμπρότητα, μεγαλοπρέπεια στο άτομο που έλαβε τον χρησμό· αυτά είναι μόνιμα χαρακτηριστικά άν ο χρ. αναφέρεται σε ολόκληρη τη ζωή του ατόμου. Με τέτοιες αρετές, ο άνθρωπος γίνεται αρεστός στους ανωτέρουςτου. Το τρίγραμμο ☱ (Λίμνη) επίσης φανερώνει ένα τέλος· κάθε τέλος είναι μιά καινούργια αρχή. Μπορεί να αφήνεις ένα επάγγελμα, για να αρχίσεις ένα καλύτερο· μπορεί να αφήνεις την ιδιαίτερη πατρίδασου, ξεκινάς όμως νέα ζωή σε καλύτερο τόπο. Είσαι το 1 στην πρώτη θέση, συναντάς το 1 στη δεύτερη θέση που είναι ο «θεϊκός άνθρωπος». Η πιό ευνοϊκή σχέση είναι αυτή που έχει ο κάθε αριθμός με τον όμοιοτου. Χάρις σ’ αυτήν τη σχέση, αποβαίνεις 4 στην τρίτη θέση, το 4 (ελαφρύ) νικά το 1 (δυνατό) με το οποίο έρχεται σε επαφή. Είναι σάν να λέμε, εσύ ο υπήκοος υποτάσσεις τον βασιλιά! Βέβαια, ο υπήκοος παραμένει υπήκοος και ο βασιλιάς βασιλιάς, αλλα κατα βάθος εσύ ώς υπήκοος με τη διπλωματικότητάσου πετυχαίνεις ωστε ο βασιλιάς να δουλεύει για λογαριασμόσου. Κάνεις τον ανώτερόσου να ενεργεί προς όφελόςσου. Γι’ αυτό αποκτάς μεγάλο όφελος χωρίς σκληρό αγώνα.

Άν έχετε εξοικείωση με το παραδιδόμενο周易(3), θα έχετε ήδη αντιληφθεί οτι ο χρ. αυτός είναι η βάση του 6γράμμου 14(3) που ονομάζεται大有. 大有 είναι απο τις πιό κοινές και τις πιό παλιές λ. τις κινέζικης γλώσσας. Γενικά τα ονόματα των 6γράμμων του (3) είναι σπανιότατες λ. που προσπαθούν να αποδώσουν λέξεις των παλαιών χειρογράφων άγνωστες στους μεταγενέστερους, ενίοτε όμως είναι κοινότατες λ. σε περιπτώσεις (όπως και εδώ) που οι μεταγενέστεροι πίστεψαν πως κατάλαβαν το νόημα των λ. του παλιού χειρογράφου.

Τί υπήρχε στο (twepquroικό) πρωτότυπο στη θέση του 大有? Το大 ήταν η εικόνα ενός ανθρώπου. Το δεύτερο γράμμα αλλοιώθηκε σε 有 (κανονικά = «έχει») λόγω της (σωστής γενικής) αντίληψης οτι μετά την επίσκεψη στον ανώτερο λειτουργό ο άνθρωπος έχει αγαθά· αλλα στο πρωτότυπο ήταν ένα γράμμα που σήμαινε ΥΜΕΛΕ- (φιλοξενείται): αυτό φαίνεται απο όλα τα συμφραζόμενα που θα δούμε στην ανάλυση του 14(3)· μεταξύ άλλων 彖曰 το αρχαίο σχόλιο λέει：大 ΕΡ = ο άνθρωπος 有 ΥΜΕΛΕ = φιλοξενείται，柔 το μαλακό (= ἰίν γραμμή, η μόνη ἰίν γραμμή του 6γράμμου) 得 αποκτά 尊 τιμητική 位 θέση (δηλαδή βρίσκεται στην 5^η θέση· η 5^η γραμμή ονομάζεται «κύριος» μεταξύ των γραμμών κάθε 6γράμμου, και είναι πάντα ευνοϊκή)，大 ο άνθρωπος 中 βρίσκεται μέσα (αφού η ἰίν γραμμή είναι στο μέσο του τριγράμμου, ερμηνεύεται οτι είναι μέσα στο σπίτι του άρχοντα) 而 και 上 ο ανώτερος 下 με τον κατώτερο 應 ανταποκρίνονται, συνεργάζονται 之 σε κάτι (ανταποκρίνονται, εννοεί οτι η 5^η γραμμή ἰίν είναι αντίθετη με την αντίστοιχη γραμμή του κάτω τριγράμμου, δηλαδή την 2^η γραμμή που είναι ἰαγγ, αυτό σημαίνει ανταπόκριση, συνεργασία)，曰 αυτό λέγεται: 大 «ο άνθρωπος 有 φιλοξενείται (απο κάποιον άρχοντα)。Το «ἰίν που αποκτά την τιμητική θέση» είναι ο άνθρωπος που φιλοξενείται (λαμβάνει ακρόαση) απο τον ανώτερότου.

Επίσης το βιβλίο που έχει ενσωματωθεί στο (3) και εξηγεί πώς ο συνειρμός οδηγεί απο το κάθε εξάγραμμο στο επόμενο, λέει: 大有 (ο άνθρωπος φιλοξενείται) σημαίνει οτι δέν μπορεί να φέρεται μεγαλοπρεπώς (ο φιλοξενούμενος έπρεπε να είναι το υπόδειγμα της ταπεινότητας), γι’ αυτό ακολουθεί το εξάγραμμο 謙 (ταπεινές δουλειές).

Ο αντίστοιχος χρησμός στο (4) λέγεται 渭水訪賢 =39(4), ο τίτλοςτου σημαίνει «στου 渭 ονομαζόμενου ποταμού το νερό (την όχθη) επισκέπτεται τον άξιο άνθρωπο». Ο τίτλος αυτός ρητά παραπέμπει στον 文王, τον ιδρυτή της δυναστείας των周, που ανήμπορος να εκτοπίσει τον «τυραννικό» αυτοκράτορα του κινεζικού κράτους, πήγε στο ποτάμι渭 για να επισκεφθεί τον姜太公, τον «άξιο άνθρωπο» ο οποίος τον βοήθησε ωστε να εκτοπίσει τον τότε «κακό» αυτοκράτορα και να ιδρύσει τη δυναστεία των周.

Τώρα μπορούμε να εξετάσουμε τη συμβουλή, το πιό πολύτιμο μέρος του χρησμού: 象 το παλαιό χειρόγραφο 曰 συμβουλεύει：火 φωτιά 在 είναι 天 στον ουρανό 上 επάνω，(αυτό είναι το 6γραμμο ονομαζόμενο) 大有 ΕΡ ΥΜΕ- («ο άνθρωπος φιλοξενείται», δηλαδή λαμβάνει ακρόαση απο κάποιον άρχοντα)。君子 ο ανώτερος άνθρωπος 以 το εφαρμόζει ώς εξής: 遏 καταστέλλοντας 惡 το κακό 揚 και ανυψώνοντας 善 το καλό，順 συμμορφώνεται με 天休 του ΤΕγγΡί (θεϊκού ανθρώπου, άρχοντα) 命 τις εντολές。

Τώρα όποιος ξέρει Κινέζικα θα ρωτήσει: «απο πού και ως πού το天休 διαβάζεται ΤΕγγΡί;». Κατ’ αρχήν θα παρατηρήσω πως στο κείμενο των συμβουλών του παλαιού χειρογράφου γενικά δέν βρίσκονται λάθη· ωστόσο, δέν ήτανε θεοί εκείνοι που το αντιγράφανε· άνθρωποι ήταν, και μπορεί να έκαναν ένα τόσο δά λαθάκι, που οι μεταγενέστεροι το μπάλωσαν όπως μπορούσαν. Εκεί που το παραδιδόμενο κείμενο έχει 天休, το πρωτότυπο κείμενο είχε 天仔. Το γράμμα 仔 ήταν φωνητική απόδοση της δεύτερης συλλαβής του ΤΕγγΡί, όπως το 子 που κανονικά χρησιμοποιείται στο 天子, το ακριβώς αντίστοιχο του twepquroικού ΤΕγγΡί. Εν προκειμένῳ, στο 子 προστέθηκε το ταξινομικό στοιχείο 亻(άνθρωπος), για να δειχθεί οτι το φωνητικώς χρησιμοποιούμενο γράμμα 仔 αναφέρεται σε ανθρώπινο πλάσμα, τον «ΤΕγγΡί» (θεϊκό άνθρωπο, αξιωματούχο). Κάποιος μεταγενέστερος λόγιος που δέν μπορούσε να το καταλάβει αυτό, αλλοίωσε το 仔 σε 休, μιάς και τα δύο αυτά γράμματα μοιάζουν πολύ μεταξύτους στη μορφή της σφραγίδας. Το 休 κανονικά σημαίνει «ανάπαυση»· δέν δίνει νόημα εδώ, και έτσι οι σχολαστικοί λόγιοι διατείνονται οτι εδώ το 休 έχει τη σημασία «καλό», δηλαδή 天休命 = του Θεού η αγαθή εντολή, του Θεού το αγαθό θέλημα. Αυτή η ερμηνεία άν και σχολαστική δέν αλλοιώνει την ουσία της φράσης· αφού «του Θεού το αγαθό θέλημα» ταυτίζεται με του ΤΕγγΡί (θεϊκού ανθρώπου) τις εντολές. Ωστόσο ακριβής ερμηνεία είναι αυτή που έδωσα παραπάνω: ο ανώτερος άνθρωπος πρέπει να καταστέλλει το κακό και να ανυψώνει το καλό ωστε να συμμορφώνεται με του (κάθε) θεϊκού ανθρώπου τις εντολές / επιθυμίες.

Το κάτω τρίγραμμο σημαίνει ουρανός, το επάνω τρίγραμμο: φωτιά. Τα δύο μαζί δίνουν την εικόνα του ήλιου ψηλά στον ουρανό. Ο ήλιος δέν είναι βέβαια ΤΕγγΕΡ = ο Θεός με την έννοια του δημιουργού του σύμπαντος· αλλα για τη γήμας ο ήλιος είναι η σημαντικότερη και πάντοτε παρούσα εικόνα του Θεού· ο χρησμός μιλά για έναν ΤΕγγΡί, άνθρωπο εκπρόσωπο του Θεού· αλλα και ο ίδιος ο ήλιος είναι ΤΕγγΡί, εκπρόσωπος του μοναδικού Θεού: χωρίς αυτόν δέν θα υπήρχε ζωή στο πλανητικόμας σύστημα. Ο ήλιος είναι η δύναμη της ζωής και της δικαιοσύνης: σημαίνει κάθε τί καλό. Είναι η δύναμη που δίνει τη ζωή, φωτίζει ωστε να αποκαλύπτεται το ψέμα, και καταστρέφει εκείνους που φθονούν την ακμαιότητα της ζωής, την υγεία, τη γνώση, τη δικαιοσύνη. Έτσι αντιλαμβάνονταν τον ήλιο όλοι οι αρχαίοι λαοί. Εφόσον έλαβες αυτόν τον χρησμό, σημαίνει οτι μπορείς και πρέπει να συνεργάζεσαι με τον ήλιο της δικαιοσύνης καταστέλλοντας το κακό και ανυψώνοντας (ενισχύοντας) το καλό στον κόσμο, οπότε ο Θεός μέσῳ όλων των εκπροσώπωντου θα σε ανταμείψει με ευημερία και μακροβιότητα. Αυτά λένε οι μεσοποταμιακοί, ινδικοί, αρχαιοελληνικοί και όλου του κόσμου ύμνοι προς τον ήλιο. Αυτά λέει και ο παρών χρησμός.

Όσοι εργάζονται για το κακό στον κόσμο, διαδίδουν οτι «δέν υπάρχει αντικειμενικώς καλό και κακό». Είναι κατανοητό γιατί διαδίδουν τέτοιες θεωρίες: δέν τους συμφέρει η αλήθεια. Βεβαίως υπάρχει καλό και κακό: καλό είναι η αλήθεια, κακό είναι το ψέμα. Καλό είναι κάθε τί που ωφελεί τη ζωή του ανθρώπου και όλων των πλασμάτων· κακό είναι κάθε τί που βλάπτει ή φθείρει τη ζωή· όχι κατα τα φαινόμενα, αλλα κατα την ουσία: π.χ. κλαδεύοντας την τριανταφυλλιά, φαινομενικά κάνω κακό, ουσιαστικά όμως την δυναμώνω και την κάνω υγιέστερη, προπάντων όταν χρησιμοποιώ τα κλαδεμένα ώς καύσιμο για «ΑΓΝΙhΟΤΡΑ», θυσία μέσῳ πυρός. Υποδαυλίζοντας την αύξηση του πληθυσμού εκεί που η ζωή είναι ήδη εξ αιτίας του υπερπληθυσμού κακή και εφιαλτική, φαινομενικά κάνω κάτι καλό: προάγω τάχα τη ζωή· ουσιαστικά όμως καταδικάζω τη ζωή ολόκληρης της γής. Δέν είναι ώρα να ασχοληθώ περισσότερο με σοφιστείες· θα μοιάζει σάν να εξηγώ κοινά πράγματα, ας πούμε «τί είναι νερό;», «τί είναι φωτιά;»· καταντάει κοροϊδία.

Συμμόρφωση με το θέλημα του Θεού, καταστολή του κακού και ενίσχυση του καλού, αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αποφεύγει ο άνθρωπος τη δυστυχία και να έχει ευτυχία. Όλοι οι άλλοι τρόποι οδηγούν στο αντίθετο. Η ευτυχία που μπορεί να έχεις χωρίς να συμμορφώνεσαι με το θέλημα του Θεού, είναι σάν να απολαμβάνεις μιά όμορφη γυναίκα στον ύπνοσου: ψεύτικο κέρδος, απώλεια αληθινή.

Για ανάλυση της γενικής κρίσης και των γραμμών του αντίστοιχου 6γράμμου (14) στο 周易 (3) βλέπε στη σχετική σελίδα.

 

48(1) ▫3-4-4▫

Είναι πολύ ενδιαφέρον οτι καί στο (1) = 連山= ιρκ ΒίτίΓ καί στο (3) = 周易, ο παρών χρησμός έρχεται αμέσως μετά τον χρ. με θέμα την φιλοξένηση του ανθρώπου απο τον αξιωματούχο και τη λήψη εύνοιας απο εκείνον. Δέν είναι τυχαία αυτή η διαδοχή των χρησμών: είναι συνειρμική, καί στα δύο μαντικά έργα. Στο (3) ρητά εξηγείται πως όταν κάποιος φιλοξενείται απο κάποιον αξιωματούχο, πρέπει να έχει ταπεινότητα ωστε να τον υπηρετεί κάνοντας ταπεινές δουλειές. Αλλα πρωτίστως αυτό που συνδέει τον παρόντα χρησμό με τον προηγούμενο, είναι ο ΤΕγγΡί (θεϊκός άνθρωπος). Στον προηγούμενο χρ., ένας ΤΕγγΡί σου χαρίζει αγαθά. Στον παρόντα χρ. εσύ ο ίδιος παρομοιάζεσαι με έναν ΤΕγγΡί, συγκεκριμένα «ΚΑΡΙ ιΟΛ ΤΕγγΡί» = «της παλαιάς οδού θεϊκός άνθρωπος». «Παλαιά Οδός» με άλλες λέξεις είναι «η αρχαία ηθική», η ηθική που υπάρχει απο καταβολής κόσμου. Αυτή είναι η ηθική που περιγράφει με τα 81 κεφάλαιάτου το 道徳經, «ο Κανών της Οδού και της Αρετής», το πιό φημισμένο απο όλα τα κινέζικα έργα. Η ηθική αυτή είναι συμμόρφωση με το Νόμο του Θεού· ο Νόμος ταυτίζεται με το Θεό, γι’ αυτό στον «Κανόνα της Οδού και της Αρετής» δηλώνεται οτι η 道 («Οδός», ηθική, Νόμος) υπάρχει πρίν ακόμη απο τη δημιουργία του κόσμου. Μάλιστα, η λ. 道 (“d῾âu” απο *δΟΟΛ ή *δΑΑΛ) δέν είναι άλλο απο την κινέζικη μορφή του ιΟΛ (παλαιότερα *δΟΛ, στα Σουμερικά “sil” = zel, όπου z προφερόμενο θ ήταν το σουμερικό αντίστοιχο του twepquroικού δ). Ενώ η λ. 道 στα παλιά Κινέζικα σήμαινε απλώς «δρόμος», πήρε μέγιστο σημασιολογικό βάθος λόγῳ της χρήσης του *δΟΛ στα παλιά twepquroικά. Αυτό σημαίνει λοιπόν ΚΑΡΙ ιΟΛ, αρχαία Οδός, πανάρχαια ηθική.

Το αρχέτυπο υποκείμενο του χρησμού δέν είναι απλός άνθρωπος, αλλα θεϊκός άνθρωπος = ΤΕγγΡί. Άν υποθέσουμε οτι το κείμενο δέν έλεγε ΚΑΡΙ ιΟΛ ΤΕγγΡί αλλα ας πούμε «ΚΑΡΙ ιΟΛ ΕΡ», «ο άνθρωπος της Αρχαίας Οδού», πάλι το νόημα θα ήταν ίδιο, αφού της Αρχαίας Οδού (= θεϊκού Νόμου) ο άνθρωπος είναι εξ ορισμού θεϊκός άνθρωπος. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο θεϊκό, είναι η έμπρακτη πίστη στο Θεό και τίποτε άλλο.

Κοιτάζοντας την ιστορία της ανθρωπότητος βλέπουμε οτι όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο λιγότερο οι άνθρωποι σέβονται την αρχαία ηθική. Έχουμε φτάσει σε σημείο που η περιφρόνηση της αρχαίας ηθικής να θεωρείται υγεία, άρα όποιος θέλει την «αρχαία ηθική» φθονείται και συνεπώς συκοφαντείται. Οι  «άνθρωποι της εποχήςμας» ταυτίζουν την ηδονή με κάθε τί που φθείρει την ίδιατους τη ζωή, με ψεύτικο πρόσωπο επιδεικνύονται όσο περισσότερο μπορούν και ποτίζονται με ψυχοτροπικές ουσίες για να μπορούν να καμαρώνουν τον ίδιοτους τον εαυτό.

Η αρχαία ηθική λέει: «τα δέντρα δέν ενδιαφέρονται άν το φεγγάρι κρέμεται στραβά – εκείνα στέκουν ίσια και όρθια» (κινέζικο γνωμικό). Η αρχαία ηθική, ΚΑΡΙ ιΟΛ, χωράει μέσα σε μιά λέξη, ή δυό φράσεις αρκούν: «ό,τι είναι καλό, να το πράττεις· ό,τι είναι κακό, να μήν το πράττεις». Άν αυτά τα λίγα λόγια δέν φτάνουνε, τότε δημιουργούνται τα φιλοσοφικά έργα, όπως είναι το道徳經, «ο Κανών της Οδού και της Αρετής». Τί είναι το道徳經; Δέν είναι παρα μία ανάπτυξη του ιρκ ΒίτίΓ (1). Οι ίδιοι χρησμοί του ιρκ ΒίτίΓ (1) χρησιμοποιήθηκαν σε άλλα δύο συστήματα μαντικής, το (2) = 歸藏 και το (3) = 周易. Κάποτε γράφηκε στα Κινέζικα (μάλλον απο Twépquroο δημιουργό) το βιβλίο ονομαζόμενο 象 (λέξη παράγωγο του ρήματος ιΑζ- =γράφει, που αρχικά σήμαινε απλώς «χειρόγραφο»), το οποίο βιβλίο γράφει μόνο μιά γραμμή ώς συμβουλή σε κάθε έναν απο τους 64 χρησμούς του ιρκ ΒίτίΓ και των αντίστοιχωντου συστημάτων. Το 道徳經 γράφει λίγες μόνο γραμμές ώς συμβουλή σε κάθε έναν απο τους 81 χρ. ενός άλλου συστήματος που προήλθε άμεσα απο το ιρκ ΒίτίΓ.

Όπως λέει η συμβουλή στον προηγούμενο χρησμό, ο σωστός άνθρωπος πάντοτε, στο μέτρο των δυνάμεωντου, καταστέλλει το κακό και ενισχύει το καλό. Στον παρόντα χρησμό, το μέτρο των δυνάμεωνσου είναι χαμηλό. Κάνεις ταπεινές, άδοξες, κάποτε υποτιμητικές δουλειές, και όμως θεϊκές. Μπορεί να είσαι ο τελευταίος υπηρέτης στην ανθρώπινη ιεραρχία – αλλα είσαι ελεύθερος ενώπιον του Θεού. Άς λέγεται και κοσμοκράτορας, ανελεύθερος άνθρωπος είναι εκείνος που πράττει ενάντια στο θέλημα του Θεού, στερώντας και αδικώντας τα πλάσματάτου. Και ο σωστός άνθρωπος είναι κύτταρο του Θεού, και ο άδικος το ίδιο· αλλα ο μέν σωστός άνθρωπος είναι υγιές κύτταρο, ενώ ο αδικητής είναι κακόηθες όπως το καρκινογόνο κύτταρο που εργάζεται για τον θάνατο του σώματος στο οποίο ανήκει. Είναι αυτό ελεύθερη επιλογή; Δέν είναι. Άν το κύτταρο λειτουργεί ελεύθερα, εργάζεται για το καλό του σώματος στο οποίο ανήκει: αυτή είναι η φύσητου. Άν λειτουργεί παρά φύσει, είναι υποδουλωμένο.

Του χρησμολήπτη η δουλειά αναλύεται με τρία ρήματα: ΣΕΠΕΡ (αποκαθιστώ), ΟΥΛΑΑιΟΥΡ (συρράπτω), ΗΤΜΗς (έχω οργανώσει).

Ο G. Clauson είχε μπερδευτεί πολύ με το ρήμα ΣΕΠ-· γι’ αυτό εδώ χρειάζεται μιά γλωσσολογική παρέκβαση, που άν δέν σας αρέσει προσπεράστε και διαβάστε παρακάτω. Υπάρχει και ρήμα ΣΑΠ- που έχει καί την έννοια «επισκευάζω»· ο G. Clauson λοιπόν πίστευε οτι εδώ κατα λάθος γράφηκε ΣΕΠΕΡ αντί για ΣΑΠΑΡ. Τόσο μεγάλα λάθη όμως δέν υπάρχουν στο χειρόγραφο του ιρκ ΒίτίΓ. Κατα τη δικήμου γνώμη, το ρήμα ΣΑΠ- κατα βάσιν σήμαινε «κάνω κάτι (εργάζομαι) με κλωστή», γι’ αυτό σήμαινε «μπουρλιάζω» (=περνώ την κλωστή στη βελόνα ή μέσα απο οτιδήποτε άλλο· αυτό το πανελλήνιο ρήμα χρησιμοποιούν στην περιοχήμας για τα καπνά: τα μπουρλιάζουν, δηλαδή περνάνε τα φύλλα σε σπάγγο = περνάνε τον σπάγγο δια μέσου των φύλλων)· επίσης ΣΑΠ- σήμαινε «ράβω», συνεπώς (μαντάρω, μπαλώνω, άρα) επισκευάζω. Υπάρχει και μιά σημασία που εμφανίστηκε οψιμότερα: ΣΑΠ- = λοξοδρομώ, παρεκκλίνω· αυτό είναι μάλλον κάποιο ομόηχο αλλα διαφορετικό ΣΑΠ-, εκτός άν είναι το ίδιο, απο την έννοια «κάνω κάτι με κλωστή», αφού η κλωστή δέν πηγαίνει ίσια, προσπαθείς να την βάλεις στην τρύπα της βελόνας κι εκείνη λοξοδρομεί, παρεκκλίνει. Το οτι βασική σημασία του ΣΑΠ- είναι «χρησιμοποιώ κλωστή» στηρίζεται και στο οτι είναι προφανώς ομόρριζο με το σουμερικό ΣΑΠ = κλωστή, ίνες. Αυτό το σουμερικό ΣΑΠ συνήθως απαντά ώς “sa” (αφού στη Σουμερική τα σύμφωνα δέν μπορούν να προφερθούν μή ακολουθούμενα απο φωνήεν), βρίσκεται όμως και ο τύπος sap. Οι χορδές των μουσικών οργάνων λέγονταν επίσης στα Σουμερικά “sa”, εξ οὗ και το σαντούρι (λ. ινδική παρμένη απο τα Σουμερικά). Στην προκείμενη περίπτωση δέν είναι το ρήμα ΣΑΠ-. Είναι ΣΕΠ- όπως και γράφηκε. Κατα βάσιν ΣΕΠ- φαίνεται πως σήμαινε «εφοδιάζω»· βρίσκεται με τις έννοιες «εφοδιάζω», «τακτοποιώ», «αποκαθιστώ». Ώς ουσιαστικό ΣΕΠ = η προίκα της νύφης, προφανώς απο την αρχική σημασία «εφόδια» (για το καινούργιο σπιτικό). (Υπάρχει και ένα ΣΕΠ- = πασπαλίζω, φαίνεται πως πρόκειται για διαφορετική ρίζα – άν και δέν είναι παράλογο απο την έννοια «εφοδιάζω, κάνω κάτι πλήρες» να προήλθε η έννοια «πασπαλίζω» δηλαδή συμπληρώνω ένα φαγητό, ένα γλυκό κλπ). Δέν ξέρω άν συγγενεύει το λατινικό saepio = περιτειχίζω.

ΣΕΠΕΡ-ΜΕΝ = αποκαθιστώ (τα σπασμένα) δέν είναι ακριβώς ίδιο με «επισκευάζω». Τα σπασμένα αποκαθιστώνται είτε με επισκευή είτε με αντικατάσταση· άν σπάσεις τα πιάτα ενός σπιτιού, εφοδιάζω το σπίτι με καινούργια πιάτα. Βλέπουμε λοιπόν πως ΣΕΠ- είναι εδώ η vox propria (η λ. με την πιό κατάλληλη σημασία). Άν ήταν το ρήμα ΣΑΠ-, θα ήταν περιττό ώς συνώνυμο του ΟΥΛΑΑιΟΥΡ παρακάτω. ΟΥΛΑΑ- σημαίνει «συρράπτω, συνδέω, ενώνω, επισκευάζω». (Άν οι σημερινοί Twépquroοι μιλούσανε την παλιά γλώσσα του χειρογράφου του ιρκ ΒίτίΓ, θα ονομάζανε απο τη ρίζα ΟΥΛΑΑ- το συρραπτικό, αγγλιστί stapler).

ΗΤ- στα παλιά twepquroικά σήμαινε τακτο-ποιώ, δηλαδή βάζω σε τάξη, οργανώνω (ένα σύστημα) όπως πρέπει.

Άν έλαβες αυτόν τον χρησμό, σημαίνει οτι πλήθος άνθρωποι γύρωσου σπάνε, σκίζουνε, προκαλούν ανωμαλία. Δέν έχουν την αρχαία ηθική! Σπάνε, σημαίνει καταστρέφουν χρήσιμα πράγματα απο σκαιότητα, με βίαιο τρόπο. Σκίζουν σημαίνει καταστρέφουν τεχνηέντως: έχει την έννοια της διαίρεσης: διαλύουν, χωρίζουν πράγματα που έπρεπε να είναι ενιαία. Προκαλούν ανωμαλία, σημαίνει χαλούν την τάξη που πρέπει να διέπει τις σχέσεις των ανθρώπων ωστε να συμβιώνουν αρμονικά. Ο «ΚΑΡΙ ιΟΛ ΤΕγγΡί» (της παλαιάς Οδού ο θεϊκός άνθρωπος) είναι σάν να λέει: δέν σας ανταποδίδω τα ίσα, δέν συνεργάζομαι στα άνομασας έργα, και δέν μιμηθώ τις πράξειςσας· 1^ον, εκείνα που σπάζετε, εγώ τα αποκαθιστώ· 2^ον, εκείνα που σκίζετε, εγώ τα συρράπτω (επισκευάζω)· 3^ον, το κράτος (την κοινωνία, την κοινότητα) που εσείς πάτε να χαλάσετε, εγώ την επαναφέρω στη σωστή τάξη· και 4^ον, εύχομαι όλα καλά να γίνουνε.

Ίσως να σκεφθείτε: δέν θα ήταν καλύτερο αντί να διορθώνει «τα σπασμένα των αλλονών» να τους εμποδίζει απο το να πράττουν το κακό, προτού ακόμη το πράξουν; Και βέβαια, αυτό θα ήταν πολύ καλύτερο· αλλα αυτό χρειάζεται μεγάλη δύναμη, μόνοςσου να εμποδίσεις ένα πλήθος ανθρώπων, και το υποκείμενο αυτού του χρησμού δέν έχει τόση δύναμη. (Ακριβώς γι’ αυτό άλλωστε ο χρησμός δέν κρίνεται καλός ούτε κακός, απλώς ΑΝ-ΞΑ ΒίΛίγγΛΕΡ = «αυτό να ξέρετε»). Αφού δέν έχεις τη δύναμη να βάλεις τους άλλους να πράττουν το καλό, κάνεις εσύ ο ίδιος το καλύτερο που μπορείς. Άλλοι εναντιώνονται στην Οδό (道) της Φύσης, τον Νόμο του Θεού· εσύ, ώς ΤΕγγΡί (θεϊκός άν και αδύναμος έως περιφρονημένος) εφαρμόζεις αυτήν την Οδό (道). Στην περίπτωση αυτού του χρησμού, ο σωστός δρόμος (道) είναι όπως περιγράφεται στο 七十七章 (κεφάλαιο 77) του  道徳經, «Κανόνα της Οδού και της Αρετής»: 天之道、其猶張弓與。高者抑之、下者舉之、有餘者損之、不足者補之。天之道、損有餘而補不足。人之道、則不然、損不足以奉有餘。孰能有餘以奉天下。唯有道者。是以聖人爲而不恃、功成而不處、其不欲見賢。= «του Ουρανού (της Φύσης, του Θεού) η ηθική μοιάζει με την τοξοβολία. (όταν ο τοξότης βλέπει οτι ρίχνει ψηλότερα απο το στόχο, χαμηλώνει τις βολές· όταν τείνει να ρίξει δεξιότερα, ρυθμίζει τη βολή αριστερότερα, κ.ο.κ., δηλαδή διορθώνει τις βολές μειώνοντας την απόκλιση απο το στόχο). Έτσι και η Φύση, ο Θεός: ό,τι είναι υπεραυξημένο, το μειώνει· ό,τι είναι ελλιπές, το αυξάνει. Των ανθρώπων όμως η ηθική δέν είναι έτσι, αφού παίρνουν απο το ελλιπές για να προσφέρουν στο παραπανίσιο! Ποιός μπορεί να έχει περίσσευμα για να προσφέρει (εκεί που χρειάζεται) στον κόσμο; Μόνο εκείνος που κατέχει την ηθική (ΚΑΡΙ ιΟΛ). Γι’ αυτό ο σοφός άνθρωπος πράττει αλλα δέν περηφανεύεται, το έργοτου ολοκληρώνεται αλλα δέν επαναπαύεται, (αφού πράττει απο αγάπη) και όχι απο επιθυμία να προβάλλει την αξίατου». Αυτό το κεφάλαιο μοιάζει με τον παρόντα χρ. του ιρκ ΒίτίΓ όπως μοιάζουν δυό σταγόνες νερό. Φαίνεται οτι το κεφάλαιο 77 του 道徳經 (5) αναφερόταν στον χρησμό αντίστοιχο του 48(1)· δεδομένου οτι οι 65 χρ. του ιρκ ΒίτίΓ διατηρήθηκαν στο (5), και προστέθηκαν άλλοι 16 χρησμοί ωστε να γίνουν συνολικά 81.

Δέν είναι πράγματι έτσι όπως τα λέει το 道徳經? Άν σκάψετε λάκκους για να φτιάξετε βουναλάκια στην άμμο, ύστερα απο λίγο θα δείτε οτι οι λάκκοι έχουν γεμίσει, τα δέ βουναλάκια έχουν ισοπεδωθεί. Αυτό ονομάζεται μέτρο. «Πᾶν μέτρον άριστον». Το μέτρο σε κάθε πράγμα έχει έναν στόχο: την υγεία αυτού του πράγματος, δηλαδή τη ζωή. Ένας άνθρωπος που εφαρμόζει αυτήν την ηθική, το «ΚΑΡΙ ιΟΛ», είναι αληθινά καλός άνθρωπος ωστε δικαιολογημένα λέγεται ΤΕγγΡί, θεϊκός.

Μάλιστα, ένα βιβλίο που συγκρίνει τον κάθε χρ. του (3) με τον αντίθετότου, σημειώνει οτι ο χρησμός 謙15(3) «πραγματώνεται εύκολα», και είναι τόσο υπέροχο να κάνεις το καθήκονσου με ευκολία! Ωστόσο, ο χρ. δέν χαρακτηρίζεται «καλός» (ΕδΓΥ), αλλα μόνο «ΑΝ-ΞΑ ΒίΛίγγΛΕΡ» («αυτά να ξέρετε»), διότι δέν έχεις χαρά, αφού η δουλειάσου είναι να διορθώνεις όσα οι άλλοι χαλνάνε, ενίοτε εκνευρίζεσαι κιόλας γιατί κακομαθαίνουν, αλλα δέν κάνει να βγάζεις την οργήσου με βία στην πράξη ή στα λόγια, διότι είσαι χαμηλά στην κοινωνική ιεραρχία και η πολύ καλή εργασίασου δέν αναγνωρίζεται όπως θα έπρεπε, για τον απλό λόγο οτι πολλοί κακομαθαίνοντας δέν πράττουν με την δικήσου ηθική ωστε να μπορούν να τιμήσουν αυτήν την ηθική σε σένα.

Τώρα θα εξετάσουμε τους αριθμούς του χρησμού, 3-4-4. Βγάζουν το τρίγραμμο ☳ («Κεραυνός»), που σημαίνει πρωτοβουλία, κίνηση, δραστηριότητα. Ο χρησμολήπτης δρά πρωτόβουλα. Ιδιαίτερη σπουδαιότητα έχει το 3 στην πρώτη θέση, γιατί είναι ο διαφορετικόα απο τους άλλους δύο αριθμούς. Το 3 στην πρώτη θέση αντιστοιχεί στο ζώδιο του Ζυγού. Ο χρ. αποτελείται μόνο απο 3 (αδύναμο) και 4 (ελαφρύ): έχεις μόνο αυτές τις ιδιότητες, δέν έχεις μεγάλη δύναμη ή μεγάλο βάρος, μεγάλη αντίσταση. Γι’ αυτό δράς με ήπιο, όχι βίαιο τρόπο. Δέν μπορείς να δράσεις βίαια ή εγωιστικά. Τώρα, το 3 συναντά το 4 στη δεύτερη θέση, θα πεί: με τη μικρήσου δύναμη νικάς το 4 (ελαφρύ), διότι είναι ένας απο τους κανόνες του συστήματος: το αδύναμο νικά (σηκώνει, κινεί) το ελαφρύ. Έτσι δηλώνεται οτι με επιτυχία αποκαθιστάς το καλό. Έπειτα αποβαίνεις 4 στην τρίτη θέση· οπότε έχεις επαφή με το όμοιο 4 στη δεύτερη θέση, που σημαίνει οτι βρίσκεσαι σε ειρήνη, σε περιβάλλον που σου ταιριάζει. Έτσι, μ’όλο που ο χρ. δέν ονομάζεται καλός («ΕδΓΥ»), εμπεριέχει ευτυχία: με το που κάνεις τον κόσμο καλύτερο, αποκτάς ένα αρκετά καλό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζείς. Κάποιοι άνθρωποι θα βρεθούν να τιμήσουν την εργασίασου, και οπωσδήποτε ο Θεός θα αναγνωρίσει την χρυσήσου καρδιά. Η εργασία που κάνεις είναι «καλό κάρμα», άρα θα σου φέρει ευτυχία, προπάντων άν εργάσθηκες όχι για την ανταμοιβή.

Όπως ανέφερα ήδη, αυτού του χρ. ανάπτυξη είναι το 6γραμμο 15(3) ονομαζόμενο 謙. Αυτό το γράμμα, ερμηνευόμενο «ταπεινότητα», αναλύεται στο συνηθισμένο ταξινομικό στοιχείο 言 (λόγος, μιλώ) και το φωνητικό στοιχείο 兼 (άλλοτε γραφόμενο όπως στο 蒹) το οποίο παριστάνει, καθώς λέγεται, ένα χέρι (όπως στα 尹, 聿) που πιάνει μαζί 禾禾 (δύο 禾, βλαστούς ρυζιού). Είναι φανερό πως η αρχική ονομασία του 6γράμμου αποδιδόταν με ένα σκίτσο που παρίστανε ένα χέρι να βάζει μαζί δύο πράγματα, δηλαδή να ενώνει τα δύο μέρη στα οποία έχει σκιστεί ένα πανί, γενικά ένα χέρι που ασχολείται με κάποια πράγματα επισκευάζονταςτα. Για να ακριβολογούμε, δέν ήταν ένα γράμμα ο τίτλος του 6γράμμου, αλλα δύο: το πρώτο σκίτσο που απέδιδε το ρήμα ΣΕΠ- (αποκαθιστώ) κατέληξε σε 言 (αυτό στη μορφή σφραγίδας μοιάζει με ένα δοχείο κάτω και ένα χέρι απο πάνω, ίσως και κάποια ακόμη πραγματάκια, π.χ. θρύψαλλα), ενώ το δεύτερο σκίτσο που απέδιδε το ρήμα ΟΥΛΑΑ- (συρράπτω, επισκευάζω) κατέληξε σε兼, τα δύο μαζί έγιναν謙, του οποίου η σημασία «ταπεινότητα» ταιριάζει με το γενικό νόημα του χρησμού. Η έννοια της ταπεινότητας είναι η ραχοκοκκαλιά όλης της φιλοσοφίας του κόσμου, γι’ αυτό και γράφηκαν κάμποσα και πολύ ενδιαφέροντα σχόλια σ’ αυτό το 6γραμμο· θα τα προσπεράσω για να έρθω στο《象》, που είναι το παλαιότερο βιβλίο συμβουλευτικών σχολίων, παλαιότερο ακόμη και απο το (3) που έχουμε. 曰 λέει：地中有山，謙。君子以裒多益寡，稱物平施。(Εδώ το 裒 είναι μιά πολύ παράδοξη λέξη, απουσιάζει ακόμη και απο λεξικά που περιέχουν σπανιότατες λέξεις. Φαίνεται να αποτελείται απο  το ταξινομικό στοιχείο 衣 (ρούχο) για δώσει την έννοια «κονταίνω ένα ρούχο» (όπως π.χ. κονταίνουμε μανίκια, μπατζάκια, ποδόγυρους όταν είναι πολύ μακριά), συνεπώς «περικόπτω, μειώνω»· και το 臼 (που ώς μέρος του 裒 είναι γραμμένο σάν Eヨ στην έκδοση της 唐 δυναστείας) θα πρέπει να είναι φωνητικό στοιχείο, πράγμα που με παραξενεύει, αφού το 臼 προφέρεται “jiu /  gau” (αρχαϊκώς *cel) ενώ το裒 “pou / pau” (αρχαϊκώς *pal). Συμπεραίνω πως το裒 είναι απόδοση κάποιου παλαιοtwepquroικού ρήματος, ούτως ή άλλως η σημασίατου είναι εδώ σαφής: «περικόπτει, μειώνει». Η μείωση αυτή δέν έχει έννοια βλάβης, αλλα αντίθετα οτι κάποιο πράγμα περικόπτεται ωστε να γίνει χρήσιμο, όπως ένα παντελόνι το κονταίνουμε για να μπορεί να φορεθεί χωρίς να σέρνεται κάτω.

Το