Ελληνικός πολιτισμός, Διδάσκοντας την Ιλιάδα

Ραψωδία Θ Κόλος (=κολοβή) μάχη
(Το σκοτάδι διακόπτει τη μάχη, χωρίς να κριθεί ο νικητής)

Η 206-315 Θ περίληψη Ι περίληψη

 

 

Η Ιλιάδα διαρκεί 51 ημέρες. Στην ενότητα διανύουμε την 25η ημέρα

 

 

 


Αχιλλέας, Ζωγράφος του Αχιλλέα, Μουσείο Βατικανού



Περιληπτική αναδιήγηση

 

Ξημερώνει (25η μέρα) και στον Όλυμπο μια νέα συνέλευση των θεών βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο Δίας με απειλές απαγορεύει στους άλλους θεούς να παρεμβαίνουν στον πόλεμο υπέρ των Τρώων ή των Δαναών. Το σχέδιό του (η βουλή του) μπαίνει πλέον σε εφαρμογή. Αμέσως μετά, στα χρυσά ντυμένος, ανεβαίνει στο αμάξι του και κατευθύνεται στην Ίδη, για να παρακολουθήσει από εκεί ψηλά την πορεία της μάχης, που στην αρχή μοιάζει αμφίρροπη. Κατά το μεσημέρι ο Δίας βάζει τις μοίρες θανάτου των δύο αντιπάλων σε ζυγαριά και η κακή τύχη γέρνει προς το μέρος των Αχαιών· αναπότρεπτα, λοιπόν, αυτή θα είναι μοιραία μέρα (αἴσιμον ἦμαρ) γι' αυτούς. Πράγματι, η κατάσταση αλλάζει αμέσως υπέρ των Τρώων: οι Αχαιοί υποχωρούν, ενώ ο Έκτορας, βέβαιος για την υποστήριξη του Δία, καυχιέται ότι θα κατακάψει τα καράβια τους και θα τους συντρίψει οριστικά. Ο Δίας εμψυχώνει τους Τρώες, οι οποίοι πλέον κυνηγούν τους Έλληνες μέχρι πέρα από την τάφρο, δίπλα στα πλοία τους!

 

Η Ήρα, αφού αποτυγχάνει να πείσει τον Ποσειδώνα να παραβούν την εντολή του Δία, συμφωνεί με την Αθηνά να σπεύσουν οι δυο τους να βοηθήσουν τους Δαναούς. Ο Δίας όμως τις βλέπει από την Ίδη και στέλνει την Ίριδα με νέες απειλές. Οι δυο θεές αναγκάζονται να γυρίσουν πίσω λυπημένες. Σε λίγο επιστρέφει στον Όλυμπο και ο Δίας, ο οποίος τις ειρωνεύεται για τις ενέργειές τους και προφητεύει μεγαλύτερες συμφορές για τους Αχαιούς την επόμενη μέρα. Αποκαλύπτει επίσης σε γενικές γραμμές το σχέδιό του: οι νίκες των Τρώων θα συνεχιστούν έως ότου σκοτωθεί ο Πάτροκλος. Έτσι ο Αχιλλέας θα ικανοποιηθεί από τις ήττες των Αχαιών, αλλά θα αναγκαστεί να ξαναβγεί στη μάχη για να εκδικηθεί τον θάνατο του φίλου του. Ενώ η συζήτηση τελειώνει ψηλά στην κατοικία των θεών, κάτω στην τρωική πεδιάδα η νύχτα βρίσκει τους Δαναούς απελπισμένους. Οι Τρώες, πάλι, χαρούμενοι μα και θλιμμένοι που δεν ολοκλήρωσαν τη νίκη τους, στρατοπεδεύουν (για πρώτη φορά!) στο ύπαιθρο, έξω από τα τείχη.

 

Ο Δίας αποκαλύπτει στην Ήρα τη βουλή του

 

Και τότε ο Δίας της αποκρίθηκεν ο νεφελοστοιβάχτης:
«Αύριο πουρνό τον τρανοδύναμο του Κρόνου υγιό, σα θέλεις,
με πιο μεγάλη ακόμα μάνητα θα ιδείς, βοϊδόματη Ήρα,
πλήθος αρίφνητο απ' το αργίτικο το ασκέρι ν' αφανίζει·
τι ο γαύρος Έχτορας τον πόλεμο δεν είναι να σκολάσει,
πριν ο Αχιλλέας ο γοργοπόδαρος σκωθεί από τα καράβια,
τη μέρα εκείνη που στις πρύμνες τους τ' ασκέρια στριμωγμένα
θα στήσουν πόλεμο στου Πάτροκλου τρογύρα το κουφάρι».

 

(Ιλιάδα Θ 469-476, μτφρ. Ν. Καζαντζάκης - Ι.Θ. Κακριδής,
έκδοση ΟΕΔΒ 1983)

 

Ο Δίας με τους δύο αγγελιαφόρους του, τον Ερμή και την Ίριδα

irida
Αττικός ερυθρόμορφος στάμνου του Ζωγράφου του Βερολίνου, περίπου 480-470 π.Χ.
Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου, G 192

 

 


Ραψωδία Θ


Περιληπτική αναδιήγηση της ραψωδίας Θ.

Επισήμανση των κύριων σημείων που βοηθούν στην εξέλιξη του μύθου. (ξημερώνει η 25η μέρα / δεύτερη μέρα μάχης: στον Όλυμπο, σε συνέλευση των θεών, ο Δίας απαγορεύει στους άλλους θεούς να παρεμβαίνουν στον πόλεμο – το σχέδιό του μπαίνει σε εφαρμογή – από το βουνό Ίδη παρακολουθεί τη μάχη, που στην αρχή είναι αμφίρροπη – ακολουθεί η παραστατική σκηνή της κηροστασίας, με την κακή τύχη να γέρνει προς τους Αχαιούς – η κατάσταση αλλάζει αμέσως υπέρ των Τρώων – οι Αχαιοί υποχωρούν – οι Τρώες εμψυχωμένοι από τον Δία κυνηγούν τους Αχαιούς μέχρι πέρα από την τάφρο, δίπλα στα πλοία τους – ο Δίας προλαβαίνει την Ήρα και την Αθηνά, που είναι έτοιμες να βοηθήσουν τους Αχαιούς – όταν επιστρέφει στον Όλυμπο ο Δίας, προφητεύει τις νίκες των Τρώων, τον θάνατο του Πάτροκλου, την ικανοποίηση του Αχιλλέα από τις ήττες των Αχαιών, αλλά και την επιστροφή του ήρωα στον πόλεμο, για να εκδικηθεί τον θάνατο του φίλου του / προοικονομία των όσων θα ακολουθήσουν στην Ιλιάδα – στην τρωική πεδιάδα η νύχτα βρίσκει τους Δαναούς απελπισμένους και τους Τρώες χαρούμενους να στρατοπεδεύουν για πρώτη φορά έξω από τα τείχη)

 

Κατέβασε το σχέδιο του μαθήματος κείμενο

© Ευαγγελία Οικονόμου

 

αρχή