Άσκηση στην ενότητα «Η Αθήνα, Πορεία προς τη Δημοκρατία» μέρος 2ο

Τυραννίδα
Τα μέτρα του ανακούφισαν τη λαϊκή τάξη και εξίσωσαν τους πλούσιους με τους ευγενείς. Επειδή η γη εξακολουθούσε να είναι στα χέρια λίγων, το αίτημα για ξαναμοίρασμα της γης ήλθε πάλι στην επιφάνεια. Τις ταραχές εκμεταλλεύτηκε ο , ένας ευγενής, ο οποίος με τη συμπαράσταση του λαού κατέλαβε την εξουσία και επέβαλε πολίτευμα. Ο Πεισίστρατος στέρησε από τους Αθηναίους ελευθερίες που με αγώνες είχαν κατακτήσει. Συνέδεσε, όμως, το όνομά του με σημαντικά εξωραϊστικά έργα (Εννεάκρουνος πηγή, νέα Αγορά, τελεστήριο της Ελευσίνας κ.ά.), καθώς και με την προσπάθεια για δημιουργία βιβλιοθήκης. Μετά τον θάνατό του, το π.Χ., την εξουσία ανέλαβε ο γιος του , τον οποίο οι Αθηναίοι ανέτρεψαν το π.Χ.
Τα μέτρα του Κλεισθένη

Μετά την πτώση της τυραννίας ακολούθησαν πολιτικές διαμάχες ανάμεσα στους ολιγαρχικούς και τους δημοκρατικούς. Τελικά κερδισμένοι βγήκαν οι , οι οποίοι με αρχηγό τον προχώρησαν σε ενέργειες που θεμελίωσαν το πολίτευμα. Ο Κλεισθένης πήρε διάφορα μέτρα μερικά από τα οποία είναι τα εξής: 1ο) Πρώτο σημαντικό μέτρο ήταν η δημιουργία φυλών, των οποίων τα μέλη προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές της Αττικής. Έτσι έπαψαν η συγγένεια και η καταγωγή να παίζουν ρόλο στην πολιτική ζωή της Αθήνας. Με το μέτρο αυτό ο Κλεισθένης «έδωσε την πολιτεία στον λαό», όπως έγραψε αργότερα ο Αριστοτέλης. 2ο) Ένα άλλο μέτρο ήταν η αύξηση της βουλής κατά μέλη. Έτσι η βουλή των που είχε ορίσει ο Σόλωνας έγινε Βουλή των .  3ο) Για να προστατεύσει τους πολίτες από τον κίνδυνο αύξησης της δύναμης του πολέμαρχου στρατηγού, αύξησε τον αριθμό των στρατηγών σε . 4ο) Κυρίαρχο σώμα έγινε πλέον η Εκκλησία του Δήμου, στην οποία λαμβάνονταν οι πιο σοβαρές αποφάσεις.
Με τα μέτρα του Κλεισθένη κάθε πολίτης μπορούσε να συμμετέχει στα πολιτικά αξιώματα. Δίκαια, λοιπόν, θεωρείται ως ο θεμελιωτής του δημοκρατικού πολιτεύματος. Οι δημοκρατικοί θεσμοί έκαναν τους πολίτες να ενδιαφέρονται για τα "", δηλαδή να συμμετέχουν ενεργά στη λειτουργία του πολιτεύματος και επέφεραν σημαντική αλλαγή στον τρόπο ζωής της πόλης. Το αποφασιστικό αυτό βήμα προς τη δημοκρατία που πραγματοποιήθηκε στην αρχαία Αθήνα έχει παγκόσμια ιστορική σημασία.