Η Αδμήτη ήταν κόρη του Ευρυσθέα, του βασιλιά του Άργους, δισέγγονη του Πέλοπα και της Ιπποδάμειας, από την πλευρά της μητέρας της, του Περσέα και της Ανδρομέδας, από την πλευρά του πατέρα της· ανήκει δηλαδή στο ίδιο γενεαλογικό δέντρο με τον Ηρακλή.

Στη δουλική υπηρεσία του πατέρα της ο Ηρακλής επιτέλεσε τους άθλους του, ανάμεσα στους οποίους ήταν να φέρει τη ζώνη της βασίλισσας Ιππολύτης των Αμαζόνων για χάρη της κόρης του, να την έχει και να τη φορά.

Υπάρχει και η παράδοση, που αφηγείται ο Αθήναιος (15.672a), ότι η Αδμήτη ήταν ιέρεια στον ναό της Ήρας στο Άργος, όπου έμεινε για πενήντα οκτώ χρόνια. Όταν πέθανε ο πατέρας της, αναγκάστηκε να φύγει από την πόλη, παίρνοντας μαζί της και το άγαλμα της θεάς, η φροντίδα του οποίου της είχε ανατεθεί. Εγκαταστάθηκε στη Σάμο και τοποθέτησε το άγαλμα σε έναν παλιό ναό που τον είχαν κτίσει οι Λέλεγες και οι Νύμφες. Η αρπαγή του ιερού αγάλματος δεν θεωρήθηκε καλό σημάδι από τους Αργείους που μίσθωσαν Τυρρηνούς πειρατές για να το φέρουν πίσω. Εύκολα οι πειρατές έκλεψαν το άγαλμα, μια και ο ναός της θεάς δεν είχε πόρτες. Για την κλοπή αυτή οι Αργείοι πίστευαν ότι οι Σάμιοι θα θεωρούσαν υπεύθυνη την Αδμήτη και θα την τιμωρούσαν ανάλογα για την ιερόσυλη πράξη της. Όμως, όταν οι έμπειροι στη θάλασσα Τυρρηνοί έλυσαν τα παλαμάρια και σήκωσαν τις άγκυρες και τα πανιά για να αποπλεύσουν, τα πλοία δεν κουνιόντουσαν· αυτό λοιπόν το θεώρησαν σημάδι από τη θεά πως ήθελε να μείνει το άγαλμά της στο νησί. Κατέβασαν τότε το ξόανο στην παραλία, όπου πρόσφεραν θυσία. Στο μεταξύ η Αδμήτη, όταν αντιλήφθηκε την εξαφάνιση του αγάλματος, ξεσήκωσε τους κατοίκους που άρχισαν να το ψάχνουν. Το βρήκαν στην παραλία, και επειδή οι πειρατές είχαν ήδη αποπλεύσει, θεώρησαν ότι το άγαλμα είχε φτάσει μόνο του εκεί. Και για να μην ξαναφύγει, το έδεσαν με καρδιά λυγαριάς. Όμως η Αδμήτη το έλυσε και, αφού το εξάγνισε ώστε να απαλλαχτεί από το μίασμα που προκλήθηκε από το άγγιγμα τόσων χεριών θνητών ανθρώπων, το επανέφερε στον ναό και το έστησε στο βάθρο του. Σε ανάμνηση του γεγονότος, οι Σάμιοι τελούσαν κάθε χρόνο γιορτή που την ονόμασαν Τόναια, γιατί συντονισμένα και αυθόρμητα αυτοί που βρήκαν το άγαλμα στην παραλία το έδεσαν με κλαριά λυγαριάς. Στη διάρκεια αυτής της γιορτής μεταφερόταν το άγαλμα της θεάς στην παραλία, το καθοσίωναν, όπως το είχε κάνει η Αδμήτη, και του έκαμναν προσφορές. Ο Παυσανίας παραδίδει ότι η μεταφορά της Αργείας Ήρας στη Σάμο οφειλόταν όχι στην Αδμήτη αλλά στους Αργοναύτες, ενώ μαρτυρεί και την τοπική παράδοση που δείχνει την παλαιότητα του ιερού και η οποία στον μύθο της Αδμήτης φαίνεται από το γεγονός ότι το ίδρυσαν πρόσωπα και του μύθου (οι Λέλεγες και οι Νύμφες):

Για το ιερό της Ήρας στη Σάμο μερικοί λένε ότι το έχτισαν αυτοί που έπλευσαν με την Αργώ και ότι έφεραν το άγαλμα από το Άργος. Αλλά οι ίδιοι οι Σάμιοι πιστεύουν ότι η θεά γεννήθηκε στο νησί κοντά στον Ίμβρασο ποταμό και κάτω από τη λυγαριά που υπάρχει ακόμη και σήμερα στο Ηραίο. Ότι το ιερό αυτό είναι από τα αρχαιότερα μπορεί να το συμπεράνει κανείς και από άλλα στοιχεία, κυρίως όμως από το άγαλμα. Είναι έργο ενός Αιγινήτη, του Σμίλη, γιου του Ευκλείδη. Αυτός ο Σμίλης ήταν σύγχρονος του Δαίδαλου αλλά με μικρότερη φήμη.

(Παυσ. 7.4.4).

Σχετικά λήμματα

ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ, ΕΥΡΥΣΘΕΑΣ, ΗΡΑ, ΗΡΑΚΛΗΣ, ΙΠΠΟΛΥΤΗ, ΠΕΡΣΕΑΣ