Ο Αθάμαντας, γιος του Αίολου, και η Νεφέλη απέκτησαν ένα γιο και μια κόρη, τον Φρίξο και την Έλλη, και ο Αθάμαντας δύο ακόμη γιους από τη δεύτερη γυναίκα του, την Ινώ, που ονομάστηκαν Λέαρχος και Μελικέρτης. Η Ινώ, θέλοντας να απαλλαχτεί από τα παιδιά της Νεφέλης, ώστε οι γιοι της μόνο να μείνουν ως νόμιμοι διάδοχοι του θρόνου, έπεισε τις γυναίκες της Βοιωτίας να κλέψουν από τους άνδρες τους σπόρους του σιταριού και να τους καβουρδίζουν. Και η γη που τους δέχτηκε στα σπλάχνα της δεν απέδωσε καρπούς. Γι’ αυτό ο Αθάμαντας έστειλε απεσταλμένους στους Δελφούς και ζητούσε να μάθει με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να απαλλαχτούν από την ακαρπία. Και η Ινώ έπεισε τους απεσταλμένους να πουν πως ο θεός χρησμοδότησε πως έπρεπε να θυσιάσουν στον Δία τον Φρίξο. Κάτω από την πίεση και των αγροτών, ο Αθάμαντας δέχτηκε, η Νεφέλη όμως άρπαξε τον Φρίξο μαζί με τη θυγατέρα της και τους έδωσε ένα χρυσόμαλλο κριάρι, που το είχε πάρει από τον Ερμή. Καβάλα στο κριάρι τα δυο παιδιά πέταξαν στον ουρανό πάνω από γη και θάλασσα. Όταν βρέθηκαν στη θάλασσα ανάμεσα στο Σίγειο και τη Θρακική χερσόνησο, η Έλλη γλίστρησε κι έπεσε στον βυθό και, επειδή πέθανε εκεί, ονομάστηκε η θάλασσα από εκείνη Ελλήσποντος. Μόνος ο Φρίξος έφτασε στη χώρα των Κόλχων, όπου βασίλευε ο Αιήτης, ο γιος του Ήλιου και της Περσηίδας, αδελφός της Κίρκης και της Πασιφάης, της γυναίκας του Μίνωα. Αυτός καλοδέχτηκε τον ξένο και του έδωσε για γυναίκα του μία από τις κόρες του, τη Χαλκιόπη. Ο Φρίξος θυσίασε το χρυσόμαλλο κριάρι στον Δία Φύξιο και χάρισε το δέρμα του στον Αιήτη· εκείνος το κάρφωσε γύρω από μια βελανιδιά στο άλσος του Άρη. Αυτό το δέρας ζήτησε ο Πελίας από τον Ιάσονα, προκειμένου να του παραχωρήσει τον θρόνο. [Εικ. 1] Και ο Ιάσονας οργάνωσε την εκστρατεία που ονομάστηκε Αργοναυτική από την Αργώ, το πλοίο που κατασκευάστηκε με τη συνδρομή και της Αθηνάς. Είναι πολύ αμφίβολο αν ο Ιάσονας θα κατάφερνε να πάρει το δέρας, και γιατί ο Αιήτης του επέβαλε πολύ δύσκολους άθλους ως προϋπόθεση για να του το δώσει αλλά και γιατί το δέρας φυλασσόταν από ένα δράκο. Πιο συγκεκριμένα:

Ο βασιλιάς των Κόλχων Αιήτης ζήτησε από τον Ιάσονα [Εικ. 2] να επιτελέσει δύο άθλους: α) Να ζέψει δύο άζευτους μέχρι εκείνη τη στιγμή ταύρους με χάλκινα πόδια, που έβγαζαν φλόγες από τα ρουθούνια τους, δώρο του Ηφαίστου στον Αιήτη. β) Να οργώσει με αυτούς ένα χωράφι και να το σπείρει με τα δόντια του δράκου που είχε σκοτώσει ο Κάδμος στη Βοιωτία, τα μισά από τα οποία είχε δώσει ο Κάδμος στον Αιήτη. [Εικ. 3] Σκοπός και των δύο άθλων ήταν η εξόντωση του νέου. Όμως ο ήρωας της Ιωλκού επιτέλεσε τους άθλους και σώθηκε χάρη στον έρωτα που ένιωσε γι’ αυτόν η κόρη του Αιήτη, η μάγισσα Μήδεια. Οι δυο νέοι συναντήθηκαν στον ναό της Εκάτης και η Μήδεια του έδωσε μια αλοιφή· την είχε παρασκευάσει η ίδια από ένα βότανο που είχε φυτρώσει από το αίμα της πληγής του Προμηθέα και που ονομαζόταν προμήθειο από το όνομα του Τιτάνα. Με αυτό ο Ιάσονας άλειψε το σώμα του και επικάλυψε τα όπλα του μένοντας προστατευμένος για εικοσιτέσσερις ώρες –τόσο διαρκούσε η δύναμη της αλοιφής. Πριν από αυτό ο Ιάσονας έπρεπε να επικαλεστεί τη θεά Εκάτη. Η Μήδεια προειδοποίησε τον Ιάσονα ότι, καθώς θα έσπερνε τα δόντια του δράκου, θα φύτρωναν οπλισμένοι πολεμιστές, που θα επεδίωκαν να τον σκοτώσουν, όπως είχε συμβεί και με τον Κάδμο στην Αρεία πηγή, και ότι θα έπρεπε να κάνει ό,τι και ο Κάδμος: να ρίξει μια πέτρα ανάμεσα στους πολεμιστές που «έσπειρε», οπότε αυτοί θα αλληλοσκοτώνονταν θεωρώντας ότι κάποιος από τους ίδιους την έριξε. Με τις συμβουλές της Μήδειας ο Ιάσονας κατάφερε να ζέψει τους ταύρους χωρίς να καεί από τις φλόγες τους και να γλυτώσει από την επιθετική μανία των «Σπαρτών» της Κολχίδας. Όμως ο Αιήτης του αρνήθηκε το υπεσχημένο έπαθλο, ήθελε μάλιστα και την Αργώ να κάψει και να σκοτώσει το πλήρωμα. Πρόλαβε η Μήδεια και τη νύχτα οδήγησε τον Ιάσονα στο άλσος του Άρη, κοίμισε με τα μαγικά της φίλτρα τον δράκοντα που φυλούσε το δέρας, ο Ιάσονας το ξεκρέμασε και κρυφά έφυγαν αμέσως για το ταξίδι της επιστροφής στην Ιωλκό. [Εικ. 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27]

Και ενώ οι εικαστικές τέχνες σώζουν την περιπέτεια όπως την παραδίδουν οι φιλολογικές πηγές, καμιά φιλολογική παράδοση δεν σώζει το θέμα που παριστάνεται στο εσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας του ζωγράφου του Δούρη (480-470 π.Χ.). Παρούσης της Αθηνάς, ο δράκοντας ξερνάει τον μισοπεθαμένο Ιάσονα που μάλλον είχε εισχωρήσει στην κοιλιά του τέρατος για να το χτυπήσει από μέσα, μια και από έξω ήταν άτρωτος (Ρώμη, Musei Vaticani 16545). [Εικ. 28] Σε αυτή την περίπτωση, τονίζεται περισσότερο ο ηρωικός χαρακτήρας του μύθου και του Ιάσονα, καθώς λείπει το διαμεσολαβητικό στοιχείο της μαγείας.

Σχετικά λήμματα

ΑΙΗΤΗΣ, ΑΡΗΣ, ΕΚΑΤΗ, ΗΦΑΙΣΤΟΣ, ΙΝΩ, ΚΑΔΜΟΣ, ΚΙΡΚΗ, ΜΙΝΩΑΣ, ΜΗΔΕΙΑ, ΠΑΣΙΦΑΗ