Μειξογενή - Τέρατα

Θεοί και Δαίμονες / Θνητές Οντότητες – Τέρατα – Αυτόματα

Εισαγωγή


Ετρουσκικό ορειχάλκινο ειδώλιο, τέλη 6ου αι. π.Χ.,Βοστόνη, Μουσείο Καλών Τεχνών, 01.7508


Στην ενότητα με τον τίτλο «Μειξογενή – Τέρατα» περιλαμβάνονται διακόσια έξι λήμματα για όντα μειξογενή, δηλαδή όχι με μία φύση, και τέρατα, όντα στα οποία οι άνθρωποι πίστευαν ότι διέβλεπαν θείο δάκτυλο, είτε λόγω της ατελούς φύσης τους (π.χ. μονόφθαλμοι) είτε λόγω ξεχωριστών και υπερανθρώπινων ικανοτήτων που θέτουν ανά πάσα στιγμή σε κίνδυνο την τάξη του κόσμου και προκαλούν την επικράτηση του χάους. Γι’ αυτό τον λόγο τα λήμματα υποτάσσονται στη μεγάλη ενότητα των Θεών, αν και πολλές από τις μειξογενείς και τερατώδεις υπάρξεις δεν είναι αθάνατες. Με αυτή τη λογική, στην υποενότητα βρίσκονται θεότητες, όπως η Νίκη, η Ίριδα και η Έρις –θεότητες πτερωτές–, θεότητες θαλάσσιες και ποτάμιες συνήθως με κεφάλι ανθρώπου και σώμα ταύρου ή φιδιού, όπως ο Αχελώος και ο Ωκεανός, ο Γλαύκος και ο Νηρέας – πλάσματα όπως η Σφίγγα, οι Σειρήνες, η Σκύλλα, η Χάρυβδη, που προκαλούν τον θάνατο, αυτόματα κατασκευασμένα κυρίως από τον Ήφαιστο (όπως ο Τάλως, οι Κηληδόνες, οι Χρυσές Κόρες…), περίεργα ζώα (Λερναία Ύδρα, Πήγασος…), δράκοι που συνήθως αναλαμβάνουν τον ρόλο φύλακα (στον κήπο των Εσπερίδων ή στο δάσος του Άρη στην Κολχίδα…), είναι παιδιά θεών (ο δράκος στην Αρεία πηγή των Θηβών…) ή συνοδοί θεοτήτων ή ξεχωριστών «θνητών» (οι δράκοι στο άρμα της Δήμητρας ή της Μήδειας…) ή στέλνονται από τους θεούς για να τιμωρήσουν θνητούς (η Αθηνά τον Λαοκόοντα με φίδι που βγαίνει από τη θάλασσα και τυλίγεται γύρω από τα σώματα των γιων του ιερέα του Απόλλωνα και του ίδιου του ιερέα…).

Για μια ευκολότερη ανάγνωση τα λήμματα διαιρέθηκαν σε δύο υποενότητες.
● Στην πρώτη κατατάσσονται οι θεοί και δαίμονες.
● Στη δεύτερη κατατάσσονται οι μειξογενείς θνητές οντότητες, τα τέρατα, τα αυτόματα.

Ακολουθούν δύο πίνακες: α. αλφαβητικός πίνακας των μειξογενών και β. πίνακας των μειξεγενών ανά είδος.




Αλφαβητικός Πίνακας Μειξογενών
Πίνακας Μειξογενών Ανά Είδος

  1. αετολέοντες: Γρύπες
  2. αμφίβια τέρατα: Κήτος της Τροίας
  3. αμφίφυλοι: Ατλάντιος, Ερμαφρόδιτος
  4. αυτόματα: Κόρες χρυσές, Τάλος
  5. γίγαντες: Γίγαντες, Γίγαντες Γηγενείς, Γίγαντες Υπερβόρειοι, Άγριος, Αδαμάστορας, ΆθωςΑίζειος, Αλκυονέας, Άλπος, Αλωάδες, Άναξ, Ανταίος, Αντιφάτης, Αρισταίος, Αστέριος, Βέσβικος, Γηρυόνης, Γρατίωνας, Δαμασήν, Δαμάστορας, Δάμυσος, Εγκέλαδος, Έμφυτος, Ευρυμέδοντας, Εφιάλτης, Εφιάλτης, Εχιδνάδης, Θεοδάμας, Θεομίσης, Θόωνας, Ιππόλυτος, Κάκος, Κλυτίος, Κύκλωπας, Λαιστρυγόνας, Λαιστρυγόνες, Λάμος, Μίμαντας, Μύλινος, Όλυμπος, Οπλάδαμος, Πάλλαντας, Πέλωρος, Περίβοια, Πλάτανος, Πολυβώτης, Πορφυρίωνας, Σίνης, Τιτυός, Τυφώνας, Ύλλος, Χθόνιος, Χρυσάορας, Ωρίων, Ώτος
  6. γιγάντια ζώα: Καρκίνος, Λέοντας, Λιοντάρι Νεμέας
  7. δαίμονες θανάτου: Αχλύς, Ευρύνομος, Μηλινόη, Ποινή
  8. δαιμονικές θεότητες: Ερινύες
  9. δίμορφοι: Σειρήνες, Τελχίνες, Τρίτωνας, Τρίτωνες
  10. διφυείς: Άγριος, Αντέρως, Άρκη, Άρπυιες, Βορεάδες, Δελφύνη, Δερκετώ, Εριχθόνιος, Ερμαφρόδιτος, Έχιδνα Ημίκυνες, Ιππαλεκτρυών, Ιππόκαμποι, Ιχθυοκένταυροι, Μινώταυρος, Νηρέας, Όρειος, Όρθρος
  11. δράκοι: Δράκοντας της Αίας, Δράκοντας των Θηβών, Λάδωνας, Πύθωνας
  12. εκατόγχειρες: Εκατόγχειρες, Αμαλκείδης, Αιγαίωνας, Βριάρεος, Γύης, Κόττος, Πρωτοκλέοντας, Πρωτοκλής
  13. εκατόφθαλμοι: Άργος
  14. θαλάσσια θεότητα: Φόρκος
  15. κένταυροι: Κένταυροι, Άγριος, Άγχιος, Έλατος, Εύρυτος, Ευρυτίωνας, Εύρυτος ή Ροίτος, Κένταυρος, Κύλλαρος, Μάρης, Νέσσος, Πυλήνορας, Ροίκος, Υλαίος, Υλονόμη, Φόλος, Χείρωνας
  16. κήτη: Κητώ
  17. κύκλωπες ουράνιοι: Κύκλωπες Ουράνιοι, Ακμονίδης, Άργης, Αργίλιππος, Στερόπης
  18. κύκλωπες σικελοί: Κύκλωπες Σικελοί, Αλιμήδης, Ελατρεύς, Ευρύαλος, Πυράκμων, Τράχιος
  19. κύκλωπες θράκες: Κύκλωπες Θράκες
  20. κύκλωπες μονόφθαλμοι: Βρόντης, Γέραιστος, Πολύφημος
  21. μειξογενείς: Αιγίπαν, Αχελώος, Γλαύκος, Γοργόνες, Κάμπη, Κέρβερος, Πάνας, Πάνες, Σάτυροι, Σειληνοί, Σκύλλα, Σφίγγα, Χίμαιρα, Ωκεανός
  22. μονόφθαλμοι: Αριμασποί
  23. παραμορφωμένες κόρες: Λιτές
  24. προσωποίηση μανίας: Λύσσα
  25. σιαμαίοι: Ακτορίονες, Εύρυτος, Κτέατος, Μολιονίδες
  26. Σιληνοί: ΜαρσύαςΠύρριχος, Σιληνός
  27. τερατόμορφα ζώα: Αμάλθεια / Αίγα, Μύραινα Ταρτησία, Σύβαρη, Φαία Κρομμυώνος, Χάρυβδη
  28. τερατόμοφοι: Γραίες
  29. τιτάνες: Συκέας
  30. φαλλικοί δαίμονες: Κονίσαλος, Ορθάνης, Πρίαπος, Τύχων
  31. φαντάσματα: Έμπουσα
  32. φίδι: Αγαθοδαίμων, Λερναία Ύδρα
  33. φόβητρα: Ακκώ, Αλφιτώ, Γελώ, Καρκώ, Λάμια, Μορμολύκη, Μορμώ
  34. φτερωτοί: Βορέας, Έριδα, Έρως, Ζέφυρος, Ζήτης, Ηδυλόγος, Ίμερος, Ίρις, Κάλαης, Μορφέας, Νίκη, Νότος, Νύκτα, Πήγασος, Πόθος, Υμέναιος, Ύπνος, Φάνης, Χάος
  35. φτερωτοί δαίμονες: Θάνατος, Κήρες, Όνειρος
  36. ωδικά δαιμόνια: Κηληδόνες, Σειρήνες