Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 ο πόλεμος είχε ξεσπάσει. Αιτιότητα εναντίον Απροσδιοριστίας. Και μία από τις μεγάλες μάχες δόθηκε τον Οκτώβριο του 1927, στο Βέλγιο, στο πέμπτο Συνέδριο Solvay. Ήταν μία από τις σημαντικότερες και συγχρόνως ευγενέστερες συγκρούσεις εγκεφάλων όλων των εποχών, στο επίπεδο του «ΝΟΕΙΝ». Συγκρούσεις ανάμεσα σε ανθρώπους που εκτιμούσαν ιδιαίτερα οι μεν τους δε. Στο πέμπτο αυτό Συνέδριο κυριάρχησαν οι έντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ του Bohr και του Einstein σχετικά με την κβαντική θεωρία και ειδικά πάνω στη λεγόμενη "Kopenhagener Deutung" –Ερμηνεία της Κοπεγχάγης η οποία έδινε απαντήσεις στα «αινίγματα» που παρουσίαζε η νεογέννητη Κβαντομηχανική.

Στα χρόνια που ακολούθησαν ορισμένοι φυσικοί-στοχαστές ξεπέρασαν τα όρια της Ερμηνείας της Κοπεγχάγης. Ιδιαίτερα σημαντικός ανάμεσά τους ήταν ο John Archibald WHEELER. Υποστήριξε ότι

η ανθρώπινη συνείδηση ουσιαστικά «δημιουργεί» την πραγματικότητα

με το να την παρατηρεί. Σπρώχνοντας τον ρόλο της Συνείδησης μέχρι τα άκρα κατάφερε να βρεθεί έξω από τα «σύνορα της Κοπεγχάγης» και να ανοίξει τον δρόμο για την θεωρία των παράλληλων συμπάντων .

Εκτός από τον Einstein και τον Bohr κανείς άλλος δεν μελέτησε τόσο το παράλογο όσο και τις επιτυχίες της Κβαντικής Φυσικής όσο ο John WHEELER . Τα ερωτήματα έκαναν την εμφάνισή τους το ένα μετά το άλλο. Μήπως η φυσική πραγματικότητα είναι μία ψευδαίσθηση; Μήπως υπάρχουν ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΒΑΝΤΙΚΑ ΣΥΜΠΑΝΤΑ; Στο παρελθόν όταν δεν έστιβε το μυαλό του για να αντιμετωπίσει τα κβαντικά παράδοξα ο Wheeler συμμετείχε στην κατασκευή ατομικής βόμβας

ή εργαζόταν πάνω στην πρωτοποριακή του ιδέα «μαύρες τρύπες» .

Ο Richard Feynmann φοιτητής του Wheeler τον χαρακτήρισε ως «το τελευταίο ιερό τέρας ευφυίας» το οποίο μελετούσε τα συμπεράσματα της κβαντικής θεωρίας .

Γεννημένος το 1911 στο Τζάκσονβιλ της Φλόριντα, ο Τζον Γουίλερ, καταβρόχθιζε από μικρός κάθε βιβλίο σχετικά με τη νέα παράξενη θεωρία, την Κβαντομηχανική. Ήθελε να λάβει ενεργά μέρος στην κβαντική επανάσταση, αλλά έβλεπε ότι οι USA είχαν μείνει πίσω στη θεωρητική φυσική. Έτσι έκανε ότι είχε κάνει πριν από αυτόν ο Robert OPPENHEIMER. Έφυγε από της Ηνωμένες Πολιτείες και πήγε στην Κοπεγχάγη για να θητεύσει στο πλευρό του «μεγάλου δάσκαλου», του Niels BOHR.

Μερικά χρόνια αργότερα συνόψιζε τις απόψεις των δύο σχολών με τον εξής τρόπο: Τρεις διαιτητές σε έναν αγώνα μπέιζμπολ συζητούν για τις λεπτές πτυχές του αθλήματος και καταλήγουν. Ο πρώτος: Τα ονομάζω αυτό που βλέπω ότι είναι . Ο δεύτερος: τα ονομάζω αυτό που είναι . Ο τρίτος: Δεν είναι τίποτα μέχρι να τα ονομάσω. Για τον Γουίλερ ο δεύτερος διαιτητής είναι ο Αϊνστάιν και ο τρίτος ο Μπορ.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 ο Wheeler εισήγαγε την S-MATRIX (scattering matrix ) η οποία συνδέει την αρχική και την τελική κατάσταση σε μία αλληλεπίδραση σωματιδίων και έγινε απαραίτητο εργαλείο για τη κβαντική θεωρία πεδίου. Ορίζεται ως η μοναδική matrix – Μήτρα που συνδέει ασυμπτωτικές καταστάσεις σωματιδίων στον χώρο Hilbert.

Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους στη διαμόρφωση μιας θεωρίας για το φαινόμενο «πυρηνική σχάση» σε συνεργασία με τον Niels Bohr και τον Enrico Fermi, ενώ συνεργάστηκε με τον Bohr στην πρόταση για τη δομή του ατομικού πυρήνα, το λεγόμενο μοντέλο της σταγόνας. Κατά τη διάρκεια του πολέμου διέκοψε την ακαδημαϊκή του καριέρα για να ασχοληθεί στο σχέδιο Μανχάταν- Manhattan Project - για την κατασκευή της Ατομικής βόμβας, καθώς και στο πρόγραμμα Hanford Site για την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα. Στη συνέχεια εξακολούθησε να εργάζεται και στο Project Matterhorn για την κατασκευή της υδρογονοβόμβας. Το 1953 επέστρεψε στο Princeton για να συνεχίσει την ακαδημαϊκή του καριέρα. Το 1957, ερευνώντας προεκτάσεις της Γενικής Σχετικότητας εισήγαγε τον όρο Wormhole – Σκουληκότρυπα- για να περιγράψει τα υποθετικά τούνελ που είναι δυνατόν να δημιουργηθούν στον χωρόχρονο.

Ανάμεσα στις ερευνητικές εργασίες του στη Γενική Σχετικότητα περιλαμβάνεται και η θεωρία της βαρυτικής κατάρρευσης καθώς και η εισαγωγή της έννοιας Black Hole – Μαύρη τρύπα – η οποία ως όρος πρωτοδιατυπώθηκε από τον ίδιο το 1967. Υπήρξε επίσης πρωτοπόρος στη θεωρία της Κβαντικής Βαρύτητας με τη διατύπωση της εξίσωσης Wheeler-DeWitt – σε συνεργασία με τον Bryce DeWitt – την οποία ονόμασε και «Κυματοσυνάρτηση του Σύμπαντος»

O John Wheeler διετέλεσε επί 38 χρόνια – από το 1938 ως το 1976, με την παρένθεση της δραστηριοποίησής του στα σχέδια Manhattan και Matterhorn - καθηγητής της Φυσικής στο Princeton. Όταν αποχώρησε, στα 65 του χρόνια, έγινε Διευθυντής στο Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Austin.

Πέθανε από πνευμονία τον Απρίλιο του 2008 στα 97 του χρόνια.

Χειμώνας στο Princeton και

τέσσερεις φυσικοί σε περίπατο,

οι τρεις με σακάκι, ο ένας με πουλόβερ.

Από αριστερά: ο Αϊνστάιν, ο Γιουκάβα,

ο Γουίλερ και ο Μπράμπα.