Κάθε ζευγάρι με τον ερχομό του πρώτου παιδιού, αποκτά μια νέα υπέροχη ιδιότητα, γίνονται γονείς. Μια ιδιότητα που προσφέρει πολλές ευτυχισμένες στιγμές μα παράλληλα συνοδεύεται και από μια μεγάλη ευθύνη. Οι γονείς οφείλουν να επιλέξουν πώς θα αναθρέψουν το παιδί τους, πώς θα του συμπεριφέρονται και με ποιες αρχές θα το μεγαλώσουν. Η απόφαση τους αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική γιατί ο τρόπος με τον οποίο θα επιλέξουν να συμπεριφερθούν στο παιδί τους θα έχει μεγάλη επίδραση στην προσωπικότητά του. Σίγουρα δεν είναι κάτι εύκολο αλλά θα πρέπει οι γονείς να έχουν πάντα κατά νου ότι οι επιλογές τους επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το χαρακτήρα και την προσωπικότητα του παιδιού τους.
Είναι βέβαια σαφές ότι οι νέοι γονείς θα κάνουν αρκετά λάθη μέχρι να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζουν το παιδί τους. Πολύ περισσότερο μάλιστα εφόσον δεν υπάρχει κάποια «εκπαίδευση» για το πώς μπορεί ένας γονιός να μεγαλώσει το παιδί του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η καλύτερη συμβουλή πάντως προς αυτήν την κατεύθυνση είναι να κάνετε κάθε τι με αγάπη, να ακολουθείτε το ένστικτό σας και να θυμάστε πάντοτε να εκφράζετε την αγάπη σας στο παιδί σας.
Για να σας βοηθήσουμε να διαπιστώσετε ποια είναι η ιδανική πορεία που μπορείτε να ακολουθείτε ως γονείς, έχουμε καταγράψει τέσσερις τυπικούς τρόπους συμπεριφοράς. Για κάθε έναν από αυτούς έχουμε δώσει σχηματικά και την πιθανή επίδραση που μπορεί να έχει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού. Τα παραδείγματα που δίνουμε έχουν περιγραφεί με γενικό τρόπο, απλά και μόνο για να γίνει κατανοητό πόσο επιδρά η συμπεριφορά των γονιών στα παιδιά. Επιπλέον, δεν αποτελούν με κανένα τρόπο οδηγό συμπεριφοράς, δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και άρα θέλει και χρειάζεται το δικό του ξεχωριστό τρόπο προσέγγισης.
Ο ιδανικός τρόπος συμπεριφοράς
Κυριαρχικοί γονείς: Με τον όρο «κυριαρχικοί» εννοούνται οι γονείς που διατηρούν πάντοτε τον έλεγχο σε ότι αφορά την ανατροφή του παιδιού τους. Οι κυριαρχικοί γονείς ζητούν από το παιδί τους να συμπεριφέρεται σύμφωνα με την ηλικία του αλλά και με την προσωπικότητά του. Γνωρίζουν πώς να θέτουν περιορισμούς και μέχρι ποιου σημείου να αφήνουν ελεύθερα τα παιδιά τους. Κάθε απόφαση που παίρνουν την εξηγούν στο παιδί τους και δεν του επιβάλλουν τίποτα απλά και μόνο γιατί είναι οι γονείς. Δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για τα συναισθήματα του παιδιού τους, είναι ιδιαίτερα στοργικοί και αξιοποιούν κάθε ευκαιρία για να συζητούν μαζί του. Θέλουν να γνωρίζουν τις απόψεις του παιδιού τους και τις αντιμετωπίζουν με σεβασμό.
Οι κυριαρχικοί γονείς έχουν παιδιά με αυτοπεποίθηση που γίνονται ανεξάρτητα και με πλήρη γνώση των δυνατοτήτων τους. Γνωρίζουν τι αξίζουν και δε διστάζουν να το διεκδικήσουν, γεγονός που τα οδηγεί στο να έχουν επιτυχία στους περισσότερους τομείς. Είναι παιδιά ευτυχισμένα με αρμονικές σχέσεις τόσο με τους γονείς τους όσο και με τους συμμαθητές τους. Δε διστάζουν να στραφούν στους γονείς τους για οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζουν και να ζητήσουν τη γνώμη και τη βοήθειά τους. Θέτουν υψηλούς στόχους και διαθέτουν την απαιτούμενη υπομονή για να τους επιτύχουν.
Οι αναποτελεσματικοί τρόποι συμπεριφοράς
Αυταρχικοί γονείς: Οι αυταρχικοί γονείς απαιτούν από τα παιδιά τους υπακοή χωρίς να τους εξηγούν ποτέ τίποτε. Πιστεύουν ότι ως γονείς γνωρίζουν τα πάντα καλύτερα και ότι τα παιδιά οφείλουν να το σέβονται αυτό. Απαιτούν από τα παιδιά τους να προσπαθούν πάντα σκληρά για ό,τι έχουν να κάνουν και δεν δείχνουν ουσιαστικό ενδιαφέρον για τα συναισθήματα ή τις σκέψεις τους. Για τους αυταρχικούς γονείς οι απόψεις των παιδιών δεν έχουν καμία σημασία και το μόνο που μετράει είναι αν τα παιδιά τους υπακούν ή όχι. Δε συζητούν μαζί τους και δε φροντίζουν να τους εκδηλώνουν συναισθήματα αγάπης.
Οι αυταρχικοί γονείς έχουν παιδιά που δεν είναι κοινωνικά και δεν εκφράζουν ιδιαίτερα συναισθήματα χαράς. Στα παιδιά αυτά δε συναντάμε συνήθως πολλές φιλοδοξίες και δείχνουν να παραμένουν εξαρτημένα από τους γονείς τους για μεγάλα διαστήματα. Αρκετά συχνά τα παιδιά αυτά είναι επιθετικά και δεν κατορθώνουν να δημιουργούν αρμονικές φιλικές σχέσεις.
Επιεικείς γονείς: Οι επιεικείς γονείς έχουν ελάχιστες απαιτήσεις από τα παιδιά τους και δεν προσπαθούν να τους επιβάλλουν ποτέ απόψεις ή όρια. Αφήνουν στα παιδιά υπέρμετρα όρια ελευθερίας καθώς θεωρούν ότι έτσι θα αναπτυχθούν με τον καλύτερο τρόπο. Εκδηλώνουν στα παιδιά την αγάπη τους και κάθε τι που κάνουν έχει ως στόχο την ευχαρίστηση των παιδιών. Τα αποδέχονται όπως είναι και ποτέ δεν επιχειρούν να τους υποδείξουν ποιο είναι το σωστό ή το αναμενόμενο από αυτά.
Οι επιεικείς γονείς έχουν παιδιά ευτυχισμένα, με πολύ κέφι για τη ζωή και αγάπη για το παιχνίδι. Τα παιδιά τους όμως δεν έχουν συναίσθηση των ευθυνών τους, συμπεριφέρονται ανώριμα και δεν αποκτούν ποτέ αυτοέλεγχο. Δεν κατανοούν ότι υπάρχουν όρια στις επιθυμίες και την ελευθερία τους και δέχονται με δυσκολία να προσαρμοστούν σε κανόνες συμπεριφοράς. Με δυσκολία κατορθώνουν να αποκτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους και να σταθούν στην κοινωνία μόνα τους.
Γονείς που παραμελούν τα παιδιά τους: Οι γονείς που είναι διαρκώς απασχολημένοι με τις δικές τους δουλειές και υποθέσεις έχουν την τάση να παραμελούν τα παιδιά τους. Ασχολούνται αποκλειστικά με τις δικές τους υποχρεώσεις και δεν ενδιαφέρονται για τις ανησυχίες των παιδιών τους. Αποφεύγουν τις συζητήσεις μαζί τους και με πρόσχημα την έλλειψη χρόνου σπάνια εμπλέκονται σε κοινές δραστηριότητες. Δεν εκφράζουν συναισθήματα αγάπης στα παιδιά τους και γνωρίζουν ελάχιστα για την καθημερινή τους ζωή.
Τα παιδιά που οι γονείς τους τα παραμελούν έχουν συνήθως κακή διάθεση και σημειώνουν μικρές επιτυχίες στη σχολική τους απόδοση. Δεν καταφέρνουν να αποκτήσουν αυτοέλεγχο και με δυσκολία μπορούν να επικεντρωθούν στην επίτευξη κάποιο στόχου. Μη έχοντας κάποιον να τους περιορίζει αποκτούν τη συνήθεια να κάνουν ό,τι θέλουν χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες. Έχουν την τάση να παρασύρονται από τις διαθέσεις της στιγμής και δε βάζουν ποτέ περιορισμούς στα θέλω και τις ανάγκες τους.