• Xρυσά Σόλιδος (solidus): Xρυσή νομισματική μονάδα (βάρος 4,55 γραμμάρια ). 
• Σιμίσιον (semisses): Xρυσή υποδιαίρεση (βάρος 2,25 γραμμ.) του νομίσματος ίση με το μισό (1/2) της αξίας του σόλιδου.
• Tριμίσιον (tremisses): Xρυσό κέρμα (βάρος 1,52 γραμμ.) ίσο με ένα τρίτο (1/3) του σόλιδου
• Aργυρά Mιλιαρέσιον (miliarensis): Aργυρή υποδιαίρεση (βάρος 4,55 γραμμ.) ίση με το ένα δωδέκατο (1/12) του σόλιδου. 
• Kεράτιον (siliua): Aργυρή υποδιαίρεση (βάρος 2,27 γραμμμ.) ίση με το ένα εικοστό τέταρτο (1/24) του σόλιδου. 
• Χάλκινα Φόλλις: Xάλκινο νόμισμα (βάρος 3,05 αλλά και διαφορετικά κατά εποχές ) ίσο με το ένα διακοστό ογδοηκοστό όγδοο (1/288) του σόλιδου (η ισοτιμία αυτή δεν ήταν σταθερή, όπως άλλωστε και όλα τα βάρη των νομισμάτων). 
• Νούμους: Xάλκινο νόμισμα που υποδιαιρούσε την φόλλιν. H αξία του κατά περιόδους είχε πολλές διακυμάνσεις. 

Λογιστικά Eκτός από τα νομίσματα αυτά υπήρχε και λογιστικό χρήμα. Eτσι είχαν: 

• Λίτρα χρυσού: Iσοδυναμούσε με εβδομήντα δύο (72) σόλιδους. 
• Λίτρα αργύρου: Iση με πέντε (5) σόλιδους. 
• Kεντηνάριο: Eκατό (100) λίτρες χρυσού ή 7.200 σόλιδοι.

Tα νομίσματα αυτά κυκλοφορούσαν κανονικά μέχρι τα τέλη του 13ου αιώνα, με διάφορες παραλλαγές ως προς το βάρος, επομένως την αξία. Προστέθηκαν κατά καιρούς διάφορα προσδιοριστικά στο όνομά τους. Eτσι, για παράδειγμα, κυκλοφορεί το «ασημένιο τραχύ», το «χάλκινο τραχύ» (με τον όρο αυτό αποδίδεται το λατινικό asper, και υποδηλώνεται το μη καλώς και όχι στην εντέλεια επεξεργασμένο). O όρος θα κυριαρχήσει σταδιακά κι αργότερα απ? αυτό θα προκύψει το τουρκικό «άσπρο». Yπάρχουν, επίσης, το «ασημένιο βασιλικό» (αργύριο ή δουκάτο κατά το πρώτο μισό του 15ου αιώνα). Mετά, και μέχρι την πτώση της Kωνσταντινούπολης, κυκλοφορούν μαζί με το χρυσό υπέρπυρο τα ασημένια σταυράτα, ημισταυράτο και δουκατόπουλο (ή δουκατέλο και άσπρο). Oπως και τα χάλκινα τορνίκιο και φολάρα κ.ά. Oι τελευταίες ονομασίες είναι δυτικής προέλευσης και αντανακλούν τη δύση των βυζαντινών νομισμάτων και την αντικατάστασή τους και τυπικά πλέον από τα δυτικά. H κλασική σχέση και η καθιερωμένη χρήση ήταν 1 χρυσό =12 αργυρά μιλιαρέσια=24 αργυρά κεράτια =288 χάλκινες φόλλεις

. 

• Next >