Η Μετάνοια

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι η θεραπεία της αμαρτίας είναι η μετάνοια. «Είναι δώρο ουράνιο, δύναμη θαυμαστή, χάρη που νικά τις συνέπειες των νόμων. Γι’ αυτό δεν απορρίπτει τον πόρνο, δεν διώχνει το μοιχό, δεν αποστρέφεται τον μέθυσο, δεν σιχαίνεται τον ειδωλολάτρη, δεν απομακρύνει τον κακολόγο, δεν διώχνει τον βλάσφημο, ούτε τον αλαζόνα, αλλά όλους τους μεταβάλλει· γιατί η μετάνοια είναι χωνευτήρι της αμαρτίας»[1].

Απτή απόδειξη της δύναμης που έχει η μετάνοια στην ανθρώπινη ψυχή αποτελούν οι άνθρωποι που μετανόησαν από πολύ βαριά αμαρτήματα και έγιναν Άγιοι. Σ’ αυτήν την κατηγορία συγκαταλέγεται μια ομάδα νεομαρτύρων, «οι αρνησίχριστοι». Πρόκειται για χριστιανούς που αλλαξοπίστησαν κάποια στιγμή της ζωής τους για διαφορετικούς λόγους, στη συνέχεια όμως μετανόησαν και επέστρεψαν στην πίστη του Χριστού. Οι νεομάρτυρες αυτοί, για να αποδείξουν τη μετάνοιά τους αυτή θέλησαν να βαπτισθούν ξανά μέσα από το μαρτύριο[2]. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, για να εξιλεωθούν από το αμάρτημά τους έγιναν αυτόκλητοι μάρτυρες πηγαίνοντας με τη θέλησή τους στο μαρτύριο[3]. Πολλοί απ’ αυτούς συνδέθηκαν με το Άγιο Όρος όπου στερεώθηκαν στην πίστη και ετοιμάστηκαν για το μαρτύριο.

Ο Νικόδημος σε σχετικό κείμενο δίνει κατευθυντήριες οδηγίες στους αρνησίχριστους. Αυτό το απόσπασμα είναι «λαμπρό μνημείο του υψηλού φρονήματος των νεομαρτύρων»[4]. Τους προτρέπει να συνδεθούν μ’ έναν έμπειρο πνευματικό, να εξομολογηθούν και να τον συμβουλευτούν σχετικά με την επιθυμία τους να μαρτυρήσουν. Τους προτρέπει να πάρουν για δεύτερη φορά το Χρίσμα, να αποτραβηχτούν σε ήσυχο μέρος για να αφοσιωθούν με νηστεία στην αγρυπνία και την προσευχή, και να κοινωνήσουν. Με αυτές τις προϋποθέσεις θα ετοιμαστούν να ομολογήσουν τον Χριστό στο ίδιο μέρος που τον αρνήθηκαν και με αυτήν την ομολογία να μαρτυρήσουν[5].

Σ’ αυτήν την κατηγορία Αγίων συγκαταλέγεται ο Άγιος Νικηφόρος ο Νεομάρτυρας εκ Κρήτης ο οποίος παντρεύτηκε μουσουλμάνα, αλλαξοπίστησε και στη συνέχεια μετανόησε. Ο Άγιος Ηλίας ο Νέος Οσιομάρτυρας ο Αρδούνης φόρεσε φέσι για αστείο, αλλαξοπίστησε μπροστά στο δικαστή, αλλά γρήγορα κατάλαβε το λάθος του.

 

 

[1] 1. Ε.Π.Ε. Έργα Χρυσοστόμου, τομ. 30, σ. 241 Ανακτήθηκε από την ιστοσελίδα: http://pmeletios.com/ar_meletios/metanoia/metania_kata_iero_xrisostomo.html

[2] Π. Κουρκουβάτη, Η παιδική ηλικία μέσα από το εκκλησιαστικό κήρυγμα στην περίοδο της οθωμανικής τουρκοκρατίας. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2005, σελ. 11.

[3] Δ. Τσάμης, Αγιολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 1999, σελ. 112.

[4] Τσάμης, Αγιολογία, ό.π., σελ.  118.

[5] Τσάμης, Αγιολογία, ό.π., σελ.  118.