Η ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
α. Πώς χαρακτηρίζει την ευγλωττία ο Όμηρος ;
β. Ποια τα προϊόντα του θείου αυτού δωρήματος ;
γ. Ποιες οι αρετές του ιδανικού ομηρικού ήρωα ;
δ. Πού διέπρεπαν οι ομηρικοί αγορητές ;
ε. Ποιοι οι γνωστότεροι απ? αυτούς ;
- Οι φυσικοί αγορητές στα κείμενα μετά τον Όμηρο μέχρι και τον Περικλή
Β. Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΡΗΤΟΡΕΙΑΣ
1. Ποια η διαφορά μεταξύ φυσικής ευγλωττίας και συστηματικής ρητορικής ;
2. Πού και πότε γεννήθηκε η συστηματική ρητορική ;
3. Ποιοι παράγοντες ευνόησαν τη γέννησή της ;
4. Ποιοι ήταν οι δημιουργοί και οι δάσκαλοί της ;
5. Ποια η προσφορά τους στην έντεχνη ρητορεία ;
- Ποιο ήταν το επίκεντρο της συστηματικής ρητορικής στα μέσα του 5ου αι. π.Χ και γιατί ;
- Ποια η συμβολή του Γοργία του Λεοντίνου στην εξέλιξη της ρητορικής ;
- Ποια η άποψη των σοφιστών και των μαθητών τους για την αντικειμενική αλήθεια και για το ρόλο της ρητορικής ;
- Η κριτική του Πλάτωνα στη ρητορική.
- Η απάντηση του Ισοκράτη στην πλατωνική κριτική της ρητορικής.
Δ. ΟΙ ΑΤΤΙΚΟΙ ΡΗΤΟΡΕΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
- Τι ονομάζουμε «Κανόνα» και ποιοι οι ρήτορές του ;
1. Σε πόσα και ποια είδη διαιρεί ο Αριστοτέλης τους ρητορικούς λόγους ;
2. Τι γνωρίζετε για τους συμβουλευτικούς λόγους ;
3. Ποιος ο χώρος και ο χρόνος των συνελεύσεων του λαού στην αρχαία Αθήνα ;
4. Ποια τα χαρακτηριστικά των ρητόρων των συμβουλευτικών λόγων και ποιος ο σημαντικότερος εκπρόσωπός τους ;
5. Τι ήταν οι δικανικοί λόγοι ;
6. Τι γνωρίζετε για τα δικαστήρια της αρχαίας Αθήνας ;
7. Τι ήταν η κλεψύδρα ;
8. Ποιος ο ρόλος των λογογράφων και ποιος ο σημαντικότερος λογογράφος δικανικών λόγων ;
9. Τι ήταν οι επιδεικτικοί ή πανηγυρικοί λόγοι και ποιος ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του επιδεικτικού γένους ;
- Ποια ήταν η αντίληψη των αρχαίων για τη δομή κάθε είδους λόγου ;
- Ποια είναι τα κύρια μέρη του ρητορικού λόγου (ονομαστικά) ;
- Τι γνωρίζετε για το προοίμιο των ρητορικών λόγων ;
- Τι γνωρίζετε για τη διήγηση των ρητορικών λόγων ;
- Ποιο θεωρείται το ουσιαστικότερο μέρος ενός ρητορικού λόγου και γιατί ;
- Να αναφέρετε ονομαστικά τα είδη των αποδείξεων.
- Τα ενθυμήματα ως μέσα πειθούς.
- Τα παραδείγματα ως μέσα πειθούς.
- Η ηθοποιία ως μέσο πειθούς.
- Η παθοποιία ως μέσο πειθούς.
- Τι γνωρίζετε για τον επίλογο των ρητορικών λόγων ;
Ζ. ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΟΥ ΡΗΤΟΡΑ
- Ποιες φυσικές ικανότητες προϋπέθετε η έντεχνη ρητορεία ;
- Ποιες οι ιδιαίτερες γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούσε ;
- Ποιους σκοπούς εξυπηρετούσε η διδασκαλία της ρητορικής στο Βυζάντιο / Ελλάδα και τη Δύση , κατά την Τουρκοκρατία και τους νεότερους χρόνους ;
Θ. ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΡΗΤΟΡΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΗΜΕΡΑ
1. Ποια η σημασία της μελέτης των ρητορικών κειμένων στις μέρες μας ;
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ? ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να συνδέσετε κάθε όνομα από τη στήλη Α με το στοιχείο που του αντιστοιχεί από τη στήλη Β
|
Α
|
Β
|
|
1. Νέστωρ
|
Α. Οι πρώτοι διδάσκαλοι της ρητορικής
|
|
2. Ισοκράτης
|
Β. «Η ρητορική είναι όργανο απάτης»
|
|
3. Πλάτωνας
|
Γ. Ομηρικός αγορητής
|
|
4. Πρωταγόρας
|
Δ.«Δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια και ηθική»
|
|
5. Θεμιστοκλής και Περικλής
|
Ε. Δισσοί λόγοι
|
|
6. Γοργίας Λεοντίνος
|
ΣΤ. «Η ρητορική έχει παιδευτικό ρόλο»
|
|
7. Κόραξ και Τεισίας
|
Ζ. Φυσικοί ρήτορες
|
|
8. Όμηρος
|
Η. «Η ευγλωττία είναι σπάνιο θεϊκό χάρισμα»
|
- Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με εκείνα της στήλης Β
|
Α
|
Β
|
|
1. Προτρέπουν ή αποτρέπουν
|
Α. Οι δικανικοί λόγοι
|
|
2. Είναι κατηγορίες ή απολογίες
|
Β. Αρχή ρητορικού λόγου
|
|
3. Εκφωνούνταν σε εορτές
|
Γ. Έκθεση γεγονότων σχετικών
|
|
4. Προοίμιον
|
Δ. Έντεχνες αποδείξεις
|
|
5. Διήγησις
|
Ε. Δικαστήριο
|
|
6. Συμβόλαια
|
ΣΤ. Άτεχνη πίστη
|
|
7. Ενθυμήματα, ρητορικά ήθη
|
Ζ. Οι επιδεικτικοί λόγοι
|
|
8. Ανάμνηση, παθοποιία
|
Η. Σκοποί του επιλόγου
|
|
9. Ηλιαία
|
Θ. Οι συμβουλευτικοί λόγοι
|
|
10. Κλεψύδρα
|
Ι. Χρονόμετρο
|
- Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με εκείνα της στήλης Β
|
Α
|
Β
|
|
1. Σικελία
|
Α. Το 1ο εγχειρίδιο ρητορικής
|
|
2. Αθήνα
|
Β. Επέδρασε στην εξέλιξη της ρητορικής
|
|
3. Γοργίας
|
Γ. Σκοποί του προοιμίου
|
|
4. Λυσίας
|
Δ. Διέπρεψε στο δικανικό είδος
|
|
5. Δημοσθένης
|
Ε. Το ουσιαστικότερο μέρος του ρητορικού λόγου
|
|
6. Ισοκράτης
|
ΣΤ. Η κοιτίδα της ρητορικής
|
|
7. Εύνοια, προσοχή, ευμάθεια
|
Ζ. Έντεχνες αποδείξεις
|
|
8. Πίστις
|
Η. Εκεί ήκμασε η ρητορική
|
|
9. Ρητορικά ήθη
|
Θ. Διέπρεψε στο συμβουλευτικό είδος
|
|
10. «Τέχνη»
|
Ι. Διέπρεψε στο επιδεικτικό είδος
|
