Αντί Προλόγου...

Η διάσταση του φύλου έχει ενσωματωθεί στο Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό σε μεγαλύτερο βαθμό από οποιοδήποτε άλλο διδασκόμενο αντικείμενο στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η δραστηριότητα «Υπάρχουν ανδρικές και γυναικείες δουλειές;» της ενότητας «Στερεοτυπικές Αντιλήψεις» στο Γυμνάσιο και η ενότητα «Διαφορές ανάμεσα στις γυναίκες και τους άνδρες?» στο Λύκειο, καθώς και τα «Προγράμματα Δράσεων ΣΕΠ με την Οπτική του Φύλου» αποδεικνύουν τη βαρύτητα που έχει δοθεί στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Αγόρια και κορίτσια δομούν την ταυτότητά τους και σχεδιάζουν το μέλλον τους στο πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνίας όπου οι διακρίσεις μεταξύ των δύο φύλων συνεχίζουν να υφίστανται. Οι επιρροές και επιδράσεις του στενότερου και ευρύτερου περιβάλλοντος δημιουργούν πρότυπα και στερεότυπα που επηρεάζουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές αγοριών και κοριτσιών και οδηγούν στην αναπαραγωγή των διακρίσεων. Είναι, επομένως, σημαντική η διεύρυνση των ταυτοτήτων φύλου ώστε αντιλήψεις, συμπεριφορές και δεξιότητες που θεωρούνταν ότι συνδέονταν αποκλειστικά με το ένα φύλο, να ενσωματωθούν τόσο στις γυναικείες όσο και στις ανδρικές ταυτότητες. Επιπλέον, αναγκαία είναι η υιοθέτηση της οπτικής της ισότητας στη λήψη αποφάσεων και στη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής κατά τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας. Ακόμη, απαραίτητη κρίνεται και η άρση των στερεοτύπων που επικρατούν για τις επαγγελματικές επιλογές με στόχο την ένταξη ανδρών και γυναικών σε “μη παραδοσιακά” βάσει του φύλου τους επαγγέλματα.
Η εφαρμογή του project που προτείνουμε συμβαδίζει με τους στόχους του υλικού που περιέχεται στα επίσημα σχολικά βιβλία, προσβλέπει δηλαδή, αφενός μεν, στην ευαισθητοποίηση μαθητών και μαθητριών για το ζήτημα της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και αφετέρου στο σχεδιασμό της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής τους πορείας ανεξάρτητα από το φύλο τους. Δεν αποσκοπεί στην αντικατάσταση των δραστηριοτήτων που το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα ορίζει, αλλά στον εμπλουτισμό τους, με την ταυτόχρονη εισαγωγή μιας ακόμη θεματικής, αυτής των Νέων Τεχνολογιών. Επιπλέον, με τη συνδυασμένη χρήση ερωτηματολογίων, φύλλων εργασίας, οπτικού και πολυμεσικού υλικού, θεωρούμε ότι προσεγγίζουμε το θέμα με πρωτότυπο τρόπο, εισάγοντας μία εναλλακτική πρόταση διδασκαλίας.

Αποτελεί κοινό τόπο το γεγονός ότι έλευση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας έχει επιφέρει καθοριστικές αλλαγές στο εργασιακό πεδίο, προσδίδοντάς του καινούρια χαρακτηριστικά. Σήμερα, παροχή υπηρεσιών δε νοείται χωρίς την αξιοποίηση Η/Υ, ενώ παράλληλα οι Νέες Τεχνολογίες έχουν διεισδύσει και σε μορφές δευτερογενούς και πρωτογενούς εργασίας. Ωστόσο, στις μέρες μας υφίσταται μια “μοντέρνα” μορφή διάκρισης που εκφράζεται με τον όρο ψηφιακό χάσμα και αφορά στο διαφορετικό βαθμό ανάπτυξης, πρόσβασης, εκμάθησης, αξιοποίησης και χρήσης των Νέων Τεχνολογιών μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Ο ψηφιακός, αυτός, αναλφαβητισμός πλήττει τις γυναίκες περισσότερο σε σχέση με τους άντρες, οδηγώντας σε αποκλεισμό των γυναικών από θέσεις εργασίας που σχετίζονται με Νέες Τεχνολογίες ή, έστω, μία δυσκολία να εξελιχθούν στον επαγγελματικό στίβο. Ταυτόχρονα, παρατηρούνται και εκπαιδευτικές ανισότητες. Συγκεκριμένα, στους τομείς Πληροφορικής των επαγγελματικών λυκείων, καθώς και στα πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα που προσφέρουν επαγγελματικές διεξόδους σχετικές με Πληροφορική, οι άντρες υπερέχουν των γυναικών σε ποσοτικό επίπεδο και σε επίπεδο επιδόσεων. Ακόμη, η εικόνα που προβάλλεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κυρίως από τις διαφημίσεις συμβάλλει στη διαμόρφωση στερεοτύπων όσον αφορά τις σχέσεις των δύο φύλων με την τεχνολογία γενικότερα.

Η παρούσα εργασία υλοποιήθηκε στα πλαίσια Πρακτικής Άσκησης για το Πρόγραμμα ΣΟΣ-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ.