Το κείμενο που ακολουθεί το δανείστηκα από έναν αγαπημένο συνάδελφο και φίλο, που κλήθηκε πριν λίγες μέρες να εκφωνήσει μια ομιλία στην τελετή αποφοίτησης του Λυκείου στο οποίο φοιτούσε η κόρη του. Διαβάζοντάς το, συνειδητοποίησα ότι στην εποχή του γκρίζου, της αβεβαιότητας και της ανατροπής του οικείου, οι προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων εξακολουθούν να εξελίσσονται, κύκλοι ανοίγουν και κλείνουν, τα παιδιά συνεχίζουν να μεγαλώνουν και ν? απλώνουν αμήχανα το βήμα σ? έναν κόσμο απρόβλεπτο κι εχθρικό.  Εμείς νοιώθω πως οφείλουμε να τα ?ξεπροβοδίζουμε? όπως ακριβώς ο συγγραφέας της ομιλίας: με τη γλώσσα της αλήθειας, με ματιά κοφτερή που δε χαρίζεται, με λόγο λιτό και συναίσθημα βαθύ, χωρίς μελό, με ύφος που διεκδικεί τη φρεσκάδα της εφηβείας. Καλύπτουμε ίσως έτσι και δικές μας ανάγκες, να ξαναγίνουμε ή να παραμείνουμε παιδιά, να ξαναδούμε πίσω και μέσα μας, να ισορροπήσουμε απέναντι στα πραγματικά ερωτήματα ? για όλους. Σας το παραθέτω χωρίς υπογραφή, σύμφωνα με την επιθυμία του συγγραφέα:

Στη Γλυκερία?.

Αγαπητοί μαθητές που σήμερα αποφοιτάτε,

Λόγω της φύσης της δουλειάς μου έκανα αρκετές ομιλίες, σε διαφορετικά και ετερόκλητα ακροατήρια. Ωστόσο, η σημερινή ομιλία με δυσκόλεψε πιο πολύ απ? όλες?..

Αρχικά, σκέφτηκα να σας μιλήσω για τα όμορφα χρόνια που περάσατε?. ? ξέρω όμως ότι περάσατε ατέλειωτες ώρες μελέτης στο σχολείο, στο σπίτι και στα φροντιστήρια, έχοντας τις προσωπικές σας αγωνίες, κουβαλώντας και το βάρος των προσδοκιών που σας φορτώσαμε όλοι μας? είμαι σίγουρος ότι στη μνήμη σας τώρα δεν φαντάζουν καθόλου όμορφα!

Μετά σκέφτηκα να αναφερθώ στις «ένδοξες μέρες που θα έρθουν», αλλά δεν μπόρεσα να σκεφτώ θετικά ούτε βρήκα κάποιο χειροπιαστό στοιχείο για να ?κλειδώσετε? την πορεία της πυξίδας σας προς τη δόξα!

Μετά σκέφτηκα να αναφερθώ στο πρόσφατο τσουνάμι των πανελλαδικών, για την αγωνία που διάβαζα στα μάτια σας περιμένοντας τη Δευτέρα της ανακοίνωσης των βαθμολογιών σας, και να σας πω ότι «τίποτε δεν χάθηκε», ότι «κανένα τραίνο δεν έφυγε», για το ρητό που γράφει στην έξοδο κάθε σταδίου και που λέει ότι «σημασία δεν έχει η νίκη, αλλά η συμμετοχή»! Κι αυτό όμως μου φάνηκε ψεύτικο, γιατί ξέρω τη γεύση της αποτυχίας, σ? αυτό που με τόσο προσπάθεια κυνηγήσατε και ίσως δεν εκπληρωθεί ? κανένας μας δεν έχει εκπαιδευτεί στη διαχείριση της «ήττας», παρά το ότι αυτή είναι σχεδόν ο κανόνας στη ζωή όλων μας!

Μετά σκέφτηκα να σας μιλήσω για τα δικά μου χρόνια, για το διθέσιο δημοτικό που τελείωσα, για τα κούτσουρα που κουβαλούσαμε το χειμώνα για την ξυλόσομπα, για τις δύο συγκοινωνίες που έπαιρνα καθημερινά για να πάω στο γυμνάσιο, και για το πόσο τυχεροί είστε που μεγαλώνετε σήμερα, με τόσες ανέσεις, ωραία σχολεία?. Ωστόσο, μέσα μου δεν πιστεύω ειλικρινά ότι είστε πιο τυχεροί ή πιο προνομιούχοι από μένα? νοσταλγώ και θλίβομαι κάθε φορά που πηγαίνω στο χωριό μου και βλέπω το σχολείο να ερημώνει, εδώ και χρόνια κλειστό από την έλλειψη μαθητών??.

Τέλος, σκέφτηκα να κάνω να κάνω μια πιο «πιασάρικη» ομιλία και να συνδεθούμε μέσω skype με μερικούς συναδέλφους και πρώην μαθητές μου, που η Ελλάδα δεν μπόρεσε να τους κρατήσει και μεγαλουργούν σε διάφορες θέσεις στο εξωτερικό (ναι, υπάρχουν πολλοί τέτοιοι!) και να σας πουν για τον τρόπο που εργάστηκαν και τις συνθήκες που συνάντησαν ώστε να γίνουν σήμερα αυτοί που είναι ? σκέφτηκα όμως ότι κάτι τέτοιο θα ήταν σαν να σας έδειχνα την έξοδο?αν και η Ελλάδα αρκετές φορές μέχρι σήμερα έδειξε έμπρακτα ότι «τρώει τα παιδιά της».

Πώς να ?μιλήσεις? και τι να πεις σε κάποιους που είναι έτοιμοι για τη μεγάλη απογείωση, που περιμένουν να φύγουν από δω παίρνοντας μαζί τους το πολυπόθητο απολυτήριο και ίσως το εισιτήριο για το πανεπιστήμιο;! Ξέρω ότι για τα «τιμώμενα πρόσωπα», δηλαδή όλους εσάς που τώρα αποφοιτάτε, είμαι ένας «μεγάλος», «βολεμένος», που «δεν ξέρει τι αντιμετωπίζετε», που «μιλάει πολύ περισσότερο απ? ότι αναλογεί στις πράξεις του»?.  ξέρω ότι απλά περιμένετε να τελειώσω να πάτε για κανένα καφέ και να πείτε τα δικά σας?.

Γι? αυτό, αποφάσισα να απευθυνθώ κυρίως στην κόρη μου που βρίσκεται κάπου ανάμεσά σας…? θα το κάνω αυτό γιατί φαντάζομαι ότι θα είναι η μοναδική φορά που τα τελευταία πέντε χρόνια θα με ακούσει χωρίς να με διακόψει! Ωστόσο, είμαι σίγουρος ότι πολλοί από τους παραβρισκόμενους γονείς θα ήθελαν να εκφράσουν ανάλογες σκέψεις στα βλαστάρια τους?.

Αρχικά, είμαι ευτυχισμένος που σ? έχω κόρη! Είσαι για μένα το «personal best», η δεύτερη ευκαιρία μου (ξέρω ότι είναι πολύ εγωιστικό, αλλά έτσι σε βλέπω!) να συνεχίσεις, να διορθώσεις ή να επανορθώσεις αυτά που έκανα κι αυτά που δεν έκανα! Ότι έκανα κι ότι θα κάνω, θα είναι με άδολη αγάπη για σένα, άσχετα αν δεν συμφωνούμε πάντα?..

Ωστόσο, στα 18 χρόνια που έκλεισες προχθές (αποκτώντας το δικαίωμα να ψηφίζεις, να έχεις τραπεζικό λογαριασμό και διαβατήριο, να έχεις προσωπικά δεδομένα, να μην έχεις κηδεμόνα, να οδηγείς, να μένεις στο δικό σου σπίτι, να έχεις ΑΦΜ κά), πέρασες τα 13 από αυτά σε κάποιο σχολείο?.συνεπώς αυτό που είσαι σήμερα είναι αποτέλεσμα κυρίως του έργου που έχουμε κάνει επάνω σου εγώ και η μαμά και όλοι οι δάσκαλοί σου!

Αφού λοιπόν σ? αυτά τα χρόνια έμαθες τόσα χρήσιμα πράγματα όπως για παράδειγμα πόσες καρδιές έχει το χταπόδι και πώς αναπαράγεται η αμοιβάδα, αφού προσέγγισες κριτικά την ιστορία και μελέτησες βαθυστόχαστα τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα (όλα αυτά πάντα υπό την καθοδήγηση του Υπουργείου, τη συναίνεση του σχολείου και τη δική μου ουδετερότητα), θα πρέπει ΣΗΜΕΡΑ να είσαι σε θέση να απαντήσεις στο ερώτημα:

«Τι πρέπει να κάνω για να επιβιώσω;», σε μια μικρή παράγραφο, στα ελληνικά, στα αρχαία ελληνικά, στα αγγλικά, στα λατινικά ή στα γερμανικά που ήδη διδάχθηκες, χρησιμοποιώντας γνώσεις από όποιο μάθημα θέλεις, ή ακόμη καλύτερα αξιοποιώντας τις δεξιότητες που εμείς και οι δάσκαλοί σου, σου αναπτύξαμε! Θέλω επίσης να κλείσεις τα μάτια σου και να σκεφτείς πως φαντάζεσαι τον εαυτό σου στο επόμενα 18 χρόνια και να σκεφτείς ΤΙ πρέπει να κάνεις για να κατακτήσεις αυτό το στόχο?.!

Τώρα όμως σκέψου τι πρέπει επίσης να κάνεις ώστε να μην γίνεις μέρος από τις αμείλικτες στατιστικές που λένε για σένα ότι στα 35 σου είναι πολύ πιθανόν να είσαι κατά:

1. 20% εθισμένη σε κάτι
2. 95% οικονομικά στο όριο της φτώχιας, όχι γιατί δε θα δουλεύεις, αλλά γιατί θα πρέπει να αποπληρώνεις «τα χρέη της πατρίδας»,
3. 5% πλούσια γιατί θα είσαι αδίστακτη με τους ανθρώπους και τους θεσμούς
4. 100% απογοητευμένη ερωτικά γιατί σύντομα θα ανακαλύψεις ότι και ο έρωτας αποτελεί μια μορφή δοσοληψίας,
5. 40%-60% διαζευγμένη, με ή χωρίς παιδί, γιατί δεν σου μάθαμε ότι πρέπει να δίνεις χωρίς να ζητάς,
6. ?ρατσίστρια με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με κάποιο πτυχίο αλλά κοινωνικά αμόρφωτη, αδιάφορη για τους γύρω σου και για το περιβάλλον, χωρίς κριτήρια και δική σου γνώμη.

Αν γίνεις μέρος της παραπάνω στατιστικής δεν είναι προσωπική σου αποτυχία, ούτε θα φταις εσύ? μαζί με σένα θα έχουμε αποτύχει εμείς σαν γονείς σου και οι δάσκαλοί σου που δεν σε θωρακίσαμε για τον πραγματικό κόσμο! Η εποχή δεν βοηθά να ακολουθήσεις ή να σηκώσεις σημαίες! Οι δικές μου, μία-μία στην πορεία των χρόνων έχασαν την λάμψη τους? Ο σεβάσμιος σήμερα κύριος «Είμαι 18άρης, σας γαμώ τα λύκεια» είπε πριν λίγες μέρες ότι «πρέπει να μεταφέρουμε τους αναξιοπαθούντες του περιθωριακού κέντρου της Αθήνας, στα διάφορα ερημόνησα», και η κυρία που με είχε πείσει ότι μπορώ να σταματήσω ένα άρμα με τα χέρια μου όταν ήμουν 13 χρονών στο «εδώ πολυτεχνείο», μας έθεσε το δίλλημα από τις Βρυξέλες «ή μνημόνιο ή χρεοκοπία».

Εσύ μεγάλωσες στις εικόνες του πλαστικού lifestyle, στη λογική ότι το ειδικό βάρος του ανθρώπου είναι ανάλογο του αυτοκινήτου που οδηγεί, άκουσες από τα χείλη επίσημων στελεχών ότι «ότι είναι νόμιμο είναι και ηθικό!» και σχεδόν νιώθεις την ίδια ενοχή που μου φορτώνεται ότι «μαζί τα φάγαμε»! Μεγάλωσες με εικόνες της τηλεόρασης που έδωσε άπειρο χρόνο στο βλακώδες, σε αξύριστους εύσωμους που τραυλίζουν ελληνικά, συνοδεύονται από σωματοφύλακες και είναι πρόεδροι ομάδων, μεγάλωσες σ? ένα σύστημα που ανήγαγε την κλοπή σε αρετή, αρκεί να μη σε τσακώσουν! Ζεις το σήμερα βλέποντας τους Αιγύπτιους να βγαίνουν στις πλατείες ζητώντας με το αίμα τους τη δημοκρατία, και τους Έλληνες να «βαφτίζονται» «αγανακτισμένοι» και να προσπαθούν να σφραγίσουν τη Βουλή. Ζεις μια καθημερινότητα όπου τα πάντα φαίνεται ότι έχουν μια τιμή, ακόμα κι η πατρίδα και η ιστορία μας.

Δεν ξέρω πόσο αισιόδοξος μπορώ να είμαι για αυτό τον κόσμο που καλείσαι να ζήσεις και να αντιμετωπίσεις! Μετά από την πρώτη κρυάδα που θα πάρεις «σε πραγματικές συνθήκες», το παραπάνω ερώτημα που σου έθεσα και θα πρέπει να απαντήσεις, θα γίνει πιο σύνθετο για σένα, και για τον καθένα σ? αυτή την αίθουσα:

?Τι πρέπει να κάνω για να ζήσω με νόημα και να επιβιώσω με αξιοπρέπεια;?

Αν καταφέρεις να δώσεις νόημα στη ζωή σου και να τη ζήσεις με αξιοπρέπεια θα είναι η απόλυτη επιτυχία, άσχετα με το τι θα κάνεις. Σήμερα κάποιοι μιλάνε για re-start! Εγώ πιστεύω βαθιά ότι χρειαζόμαστε ένα format! Εσύ είσαι μία από αυτούς που θα ήθελα να πιέσουν το κουμπί!

Περιμένω από σένα να αντισταθείς και να έρθεις σε ρίξη με ότι σε πιέζει, σε μειώνει και σε απαξιώνει! Εγώ και η μαμά θα είμαστε δίπλα σου με μια μεγάλη αγκαλιά για να μαζεύεις δυνάμεις ??? το ίδιο θα είναι και οι δάσκαλοί σου, που τόσο συχνά τον τελευταίο καιρό μου έλεγες ότι σου στάθηκαν και σε ενέπνευσαν!

Το άρθρο δημοσιεύτηκε Πέμπτη, Ιουνίου 30th, 2011 στις 9:55 πμ στην κατηγορία Uncategorized. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια χρησιμοποιώντας το RSS 2.0 feed. Μπορείς να αφήσεις ένα σχόλιο, ή ένα trackback από το site σου.