Περιεχόμενα

 Το μεγάλο ΜΠΟΡΤΖΙ
 Το καφενείο της πλατείας
 Φρασιαριώτες - Κολωνιάτες και Γκουμπλιάροι

 Μια θυσία για τον αγώνα - Καλδερεμίδου - Μεντή Ευτυχία

 

 Το μεγάλο ΜΠΟΡΤΖΙ

Ανάστατοι παραμένουν οι δημότες Άνω Πωγωνίου μετά την σύναψη δανείου από την Δημοτική μας αρχή. Η σοφή λαϊκή παροιμία λέει; "Χίλιες φορές καλύτερα να κοιμηθείς νηστικός παρά να ξυπνήσεις χρεωμένος".
   Αυτό όμως δεν ισχύει για το Δήμο μας, γιατί και νηστικός κοιμήθηκε και χρεωμένος ξύπνησε.
Οι δημότες ανησυχούν γιατί πιστεύουν πως δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα περισσεύματα για την αποπληρωμή των δόσεων του δανείου, φοβούνται ότι θα επιβαρυνθούν οι ίδιοι, φοβούνται ότι ο τόπος υποθηκεύεται και δεν κατανοούν την σκοπιμότητα ή αναγκαιότητα ενός τόσου μεγάλου δανεισμού με τόσο υψηλό επιτόκιο.
   Ο κύριος Δήμαρχος κάνει μεγάλη προσπάθεια για να πείσει για την αναγκαιότητα και να καθησυχάσει τους δημότες. Κάλεσε μάλιστα για ενημέρωση τους δημότες στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημαρχείου, όπου ανέπτυξε τους λόγους για την σύνοψη δανείου.
   Απ' ότι φαίνεται όμως δεν τους έχει πείσει, τουλάχιστον μέχρι τώρα. Θα χρειαστεί μάλλον πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να πεισθούν οι δημότες με πιο πεισματικά επιχειρήματα αν υπάρχουν, γιατί αν δεν υπάρχουν, να πάει τζάμπα ο κόπος και το κρίμα για τον τόπο θα είναι:
μεγάλο.

Περιεχόμενα

Η είσοδος του χωριού από Ιωάννινα

Το καφενείο της πλατείας

   Μετά τα δικαστικά πάρε - δώσε του δήμου με τον Παύλο Γραμμόζη κάπου το θέμα έκατσε. Τα βρήκε και ο Παύλος με τον ενοικιαστή και όλα έληξαν.
   Το καφενείο το πήρε ο Μιχάλης Δημουλάς του οποίου ευχόμαστε καλορίζικο καλές δουλειές.
   Όλοι θέλουν να πάει καλά ο Μιχάλης και να στεριώσει γιατί μας ενδιαφέρει όλους να ζωντανέψει η πλατεία.
   Να που ήρθε η Μετά Παύλου εποχή και είμαι περίεργος τι θα γίνει με τους γάμους στην πλατεία θα συνεχιστεί η απαγόρευση ή θα αλλάξει.

Περιεχόμενα     

Φρασιαριώτες - Κολωνιάτες και Γκουμπλιάροι

   Οι Φρασιαριώτες (αργότερα Μιτζιντόνιε) και οι Κολωνιάτες είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Αρχικά ήταν μια φάρα και τις ξεχωριστές ονομασίες τις πήραν από τον τόπο που έμεναν τα καλοκαίρια, και τα βουνά που έβοσκαν τα πρόβατα τους. οι οικογένειες που ξεκαλοκαίριαζαν στην Φράσιαρη, ονομάστηκαν Φρασιαρώτες είναι οι οικογένειες που ξεκαλοκαίριαζαν στην Κολωνία (σημερινή Ερσέκα) ονομάστηκαν Κολωνιάτες. Στο δρόμο για τα χειμαδιά συναντιόταν πάντα γιατί πήγαιναν στα ίδια περίπου μέρη. Οι Φρασαριώτες χειμαδιά είχαν από το Φιλιάτι και δυτικά μέχρι τους Άγιους Σαράντα οι δε Κολωνιάτες από το Φιλιάτι ανατολικά μέχρι την Παραμυθιά την Ηγουμενίτσα και την Πάργα. Αναλυτικότερα Φιλιππιάδα, Πρέβεζα, Άρτα κατέβαιναν οι Συρρακιώτες - Καλαρρυτινοί κ.λ.π.
   Πολλές φορές Φρασιαριώτες και Κολωνιάτες είχαν ίδια χειμαδιά. Οι σχέσεις του ήταν πάντα άριστες και αυτό παραμένει μέχρι και σήμερα. Σαν ίδια φάρα δεν διαφέρουν σε τίποτα και παλαιότερα που οι κοινωνίες ήταν σφιχτές και δε γινόταν γάμοι έξω από σινάφι οι μεταξύ τους γάμοι ήταν απόλυτα αποδεκτοί. Ομιλούσαν και ομιλούν την βλάχικη γλώσσα με την ίδια προφορά.

   Είναι οι μοναδικοί στα Βαλκάνια που χρησιμοποιούν το λαρυγγικό Ρ.
   Οι Γκουμπλιάροι ήταν και είναι συγγενείς φάρα οι πιο κοντινοί γεωγραφικά και στους δυο πρώτους που χρησιμοποιούν το υγρό Ρ και μιλά πιο τραγουδιστά όπως λέμε. Κέντρο τους είχαν το χωριό Γκούμπλιαρη. Φρασιαριώτες και Κολωνιάτες αργότερα έλεγαν Γκουμπλιάρους όλους τους Βλάχους που δεν μιλούσαν με την δική τους προφορά κι ας μην ήταν Γκουμπλιάροι. Λόγω της άμυνας που επέβαλαν παλαιότερα οι σφιχτές κοινωνίες, όλοι θεωρούσαν τον εαυτό τους κάτι τι παραπάνω απ' τους άλλους. Ακόμα και στην ίδια φάρα Φρασαριώτες (Μιτζιντόνιε) και Κολωνιάτες υπήρχαν υπεροψίες.
   Έχει διασωθεί μέχρι σήμερα αυτό που έλεγαν βασικά τα παιδιά των με για τους δε : "Μιτζιντόνιοι ντι Μιτζιντέϊ, φέρε ποτς φέρε καφέϊ" Κεφαλοβρυσίτες από το Κεφαλόβρυσο χωρίς μπρίκι χωρίς καφέ. "Κολωνιάτς μιρατς - μιράτς νου αβέτς πένι τας μικάτς" Κολωνιάτες κατακαημένοι δεν έχετε ψωμί να φάτε. Δυτικότερα υπήρχαν και οι Μουζακιάροι Βλάχοι (περιοχή Μουζακιάς) αλλά έπεφταν αρκετά μακριά και δεν υπήρχαν ουσιαστικές επαφές με τους προαναφερόμενους.
 

 Περιεχόμενα    

ΜΙΑ ΘΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

Τι αναμνήσεις φέρνει το όνομα Μεντής Βασίλης στους ηλικιωμένους άραγε; Ποιος ήτανε, τι έκανε, τι ξέρει η νεολαία του χωριού μας για αυτό το παλικάρι που θυσιάστηκε στο βωμό της λευτεριάς μας; Το λιγότερο που μπορεί να πει κάποιος που είχε την τύχη να το γνωρίσει προσωπικά, είναι τα παρακάτω.
   Ήταν προικισμένος από τη φύση του με τα πιο λαμπρά χαρακτηριστικά του ανθρώπου. Σε μια εποχή με ανθρώπους και ανθρωπάκια, με γενναίους και δειλούς, με ειλικρινείς και υποκριτές, αποτελούσε φωτεινό υπόδειγμα. Γιος του Πάπου Τάμπη που γλίτωσε την τελευταία στιγμή από το Ολοκαύτωμα του χωριού μας από τους Γερμανούς εισβολείς, στάθηκε άξιος συνεχιστής του αγώνα των προγόνων του.
   Γεννημένος το 1907 στο Κεφαλόβρυσο, τελείωσε το δημοτικό στο χωριό μας και στη συνέχεια το Σχολαρχείο με άριστη επίδοση, σε μια εποχή που οι περισσότεροι μαθητές εγκατέλειπαν πολύ νωρίς την "πολυτέλεια" της μάθησης.
   Μετά το Σχολαρχείο υποκύπτει στην ανάγκη της ζωής κι αυτός, δουλεύει για να βοηθήσει τον πατέρα του στο μεγάλωμα των πέντε μικρότερων αδερφών του.

   Στα 16 του, ταξίδεψε στην Αθήνα όπου ήταν υποχρεωμένος να δουλέψει σκληρά για να επιβιώσει στην αφιλόξενη και σκληρή εργατούπολη. Γνώρισε τη φτώχεια και την ανέχεια, τη σκληρή εκμετάλλευση και την πείνα.
   Γύρισε στο χωριό και παντρεύτηκε μία από τις ομορφότερες κοπέλες. Τη Βασιλική Γραμμόζη, κόρη του Χρήστου. Το ξεκίνημα της ευτυχίας τους σφραγίζει ένα όμορφο κοριτσάκι, η Κωνσταντίνο, που έρχεται στην αρχή του γάμου τους.
Έρχεται ο πόλεμος. Η καταστροφή. Τη χαρά την διαδέχεται η λύπη και ο πόνος. Στη ζωή του Βασίλη σταματάνε όλα. Θέλει να προσφέρει κάτι καλό στη νεογέννητη ζωή αλλά δεν μπορεί. Ευαίσθητος και συμπονετικός σε μια εποχή καταστροφής και θανάτου. Οι σκέψεις και τα λόγια του για το χωριό, τους

συγγενείς, την κορούλα του, γέμιζαν τα μάτια με δάκρυα για την τροπή που πήρε η μικρή ζωή.
   Στην προσπάθεια του να σώσει ό,τι μπορούσε, παίρνει την κόρη του από τη φωτιά του πολέμου και τη στέλνει με τη γυναίκα του στις Λαϊκές χώρες, βέβαιος ότι θα' ρθουν καλύτερες μέρες για την Ελλάδα. Οι καλύτερες μέρες όμως άργησαν να 'ρθούν για την πατρίδα μας. Για τον Βασίλη δεν ήρθαν ποτέ. Δεν πραγματοποιήθηκαν τα όνειρα του να χαρεί την όμορφη γυναίκα του και το μονάκριβο κοριτσάκι του.
   Όταν οι Γερμανοϊταλοί φασίστες επιτέθηκαν να καταλάβουν
την πατρίδα μας, ο Βασίλης τους πολέμησε ως γενναίος και καλός στρατιώτης, ως ΕΛΛΗΝΑΣ.
Στα χρόνια της κατοχής οργανώθηκε στον ΕΛΑΣ και στο ΚΚΕ αγωνιζόμενος ενάντια στους ξένους κατακτητές και στους ντόπιους συνεργάτες τους.
Ήξερε πολύ καλά ο Βασίλης πως καταχτιέται η λευτεριά και πως σκλαβώνονται οι δειλοί λαοί. Γι' αυτό πολέμησε ηρωικά μέχρι την τελευταία του στιγμή. "Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία", λέει ο ποιητής, και το ήξερε καλά ο ίδιος, χωρίς να σκέφτεται το "χάλκινο χέρι του φόβου".
Με την παλικαριά και τις φυσικές του στρατιωτικές ικανότητες, αναδείχτηκε ένας από τους πιο άξιους αξιωματικού του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ.
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας καταδιώχτηκε άγρια από την αντιδραστική δεξιά και βγήκε να δώσει τον αγώνα του στο βουνό. Υπηρέτησε με πάθος τον αγώνα και είχε τον θαυμασμό και την εκτίμηση των συναγωνιστών του.
Στο Δ.Σ.Ε. ήταν Διοικητής Τάγματος της 8ης Μεραρχίας. Είναι αξέχαστη η αγάπη και στοργή που έδειχνε στα παιδιά τις δύσκολες στιγμές. Την Αγγελική, την πήρε να την έχει υπό την επίβλεψη του νεαρή μαχήτρια στα 19 της. Δεν κατάφερε, όπως ήθελε, να την προστατέψει από τις σφαίρες που έπεφταν βροχή από τα αεροπλάνα και τα θωρακισμένα του αντιπάλου. Είχε τραυματιστεί βαριά ο ίδιος και είχε μεταφερθεί το Νοσοκομείο της Κορυτσάς για ανάρρωση. Πριν κλείσουν οι πληγές και τα σημάδια του πολέμου στο σώμα του ξανάρθε να συνεχίσει τον αγώνα.
Σκοτώθηκε στις 26 Μάρτη του 1949 στο Ταμπούρι του Γράμμου. Η φλογερή και ανδρεία μορφή του έσβησε πρόωρα χωρίς να χαρεί ο ίδιος και η οικογένεια του τη λευτεριά. Θλιβερή λεπτομέρεια στάθηκε ο ερχομός της γυναίκας του την ημέρα της ταφής του. Βλέποντας το μνήμα του και χωρίς να γνωρίζει, μάζεψε λίγα αγριολούλουδα και τα ακούμπησε στον τάφο υποκύπτοντας σε ένα παιχνίδι της μοίρας, σε μια τραγωδία με άγνωστους πρωταγωνιστές. Δεν υποψιάστηκε ότι ήταν του άντρα της, γύρισε στο κοριτσάκι της για μια άγνωστη συνέχεια.
Στη μνήμη των αγωνιστών της λευτεριάς προσφέρονται 100 Ευρώ στην εφημερίδα "Πηγή" Κεφαλόβρυσου, από αυτούς που δεν ξεχνούν.


Καλδερεμίδου - Μεντή Ευτυχία